Kranenburgia

Anglicana O-S

OATA: Oudste Anglische Teksten mbt Angelland
¶ 200nC: Op een runensteen van circa 200nC in Thorsberg (Angeln) staat geschreven in Oud Anglisch: owlthuthewaR / ni waje mariR = een weldoende Tiwaz, niet weinig vermaard. > Thorsberg
¶ 350nC: Ankland op runesteen in Angeln (c 350nC) > Ankland
¶ 425nC: Widsith (Anglisch dichtwerk) van Widsith van Myrgingum > Widsith
¶ 500nC: Bron FBZ/p24 schrijft dat in 1918 een zgn weefkam is gevonden in een wierde bij Westeremden (N. Groningen). (> Weven) De kam is van taxushout en dateert uit de periode 450-550nC. Op de kam staat in runen de volgende tekst:
op haemu jibada aemlup -- iwi ok up duna le wimoed aeh thusa
vrij vertaald (KBG):
op de heem is voorspoed nodig -- ook de ieven op de duinlij hebben weemoed naar thuis
¶ 1000: Ingwisteen in Engeland (c 1000nC) > Hardinga
Een Oud Engels runengedicht vertelt over Ing:

Obaland: > OBA

Obesitas:
¶ 2015: Mensen moeten minimaal 25 minuten per dag lopen om hun lichamelijke en geestelijke gezondheid te bevorderen. Dat is o.a. goed tegen obesitas. #BBC2tv/WorldNews 15.1.2015
** Gewicht

Objectivisme: (415nC++; OBJ:)
Rond 415nC worden de weekdagen ingevoerd. De Anglische ordening van de weekdagen weerspiegelt kennelijk de Anglische hiërarchie van de kosmische elementen. (> Weekdagen) Opmerklijk is dat daarin Tiwaz (god van de Gerechtigheid) is geplaatst boven Wodan. (> Tiwaz) Dit lijkt te betekenen dat de Angelen vinden dat ook hun god Wodan is onderworpen aan het recht. Deze opvatting vinden we terug in de Magna Charta (1215 AD) in Engeland, die immers vindt dat het recht voor iedereen geldt. Ook voor de koning, adel en kerkelijke prelaten in Engeland. E.e.a. getuigt van grote zelfstandigheid, objectiviteit en moed. > Democratie
¶ De Anglische ordening van de weekdagen getuigt van een zekere objectiviteit. Wodan heeft niet per definitie alle macht. Ook hij wordt onderworpen aan het Recht. Vooralsnog is niet bekend hoe lang deze Anglische objectiviteit al bestaat en in hoeverre zich deze uitstrekt. Aangenomen mag worden dat ze niet plotseling uit de lucht is gevallen. Ze moet al eerder zijn ontstaan en langzaam maar zeker verder hebben ontwikkeld. Zo ver, dat ze de almacht en onschendbaarheid van Wodan en later de Engelse machthebbers durft te ontkennen. Daar moet een lange culturele ontwikkeling aan vooraf zijn gegaan.
** Waarheid, WRT

Ochtendhumeur: > Humeur

Ockenburg: (OCB:)
¶ 150nC: Romeinen bouwen legerkamp in de duinen bij Ockenburg (Den Haag) om er een kustverdediging te bouwen. Ze slapen in simpele hutjes van hout. Er zijn daar ook vele andere vondsten gedaan. #DeTelegraaf 27.8.2015
¶ 300nC++: Na het vertrek van de Romeinse troepen uit Zuid Holland in 276nC raakt het gebied ontvolkt. Rond 300nC komen immigranten uit het Noorden. Angelen en Saxen. Voornamelijk boeren. Tot op heden zijn weinig archeologische vondsten gedaan uit die tijd. Een armtierig dorpje bij Katwijk en grafheuvels bij Katwijk, Rijnsburg en Monster.
--- De Saxen vormen een ware plaag langs de kusten en riviermonden. De Romeinen bouwen daarom versterkingen, na 400 Litus Saxonicum genoemd, met posten in Brittenburg, Voorne, Goeree en mogelijk Ockenburg.
¶ Kustverdediging: Mogelijk gaat het om een kustversterking i.c. een fort. De vraag is echter: tegen wie of wat? Het lijkt voor de hand om te denken aan zeerovers of invaders. Maar wie zijn dat dan? De Noormannen (Vikings) kunnen het niet zijn. Die opereren pas sinds circa 450nC. (> Noormannen) Maar wie dan wel? Vrij zeker gaat het om vijanden vanuit de zee, die een continu gevaar zijn.
¶ Gezien onderstaande timetable gaat het mogelijk om Saxen, die sinds 150nC vanuit hun homeland Saxen in Oost-Duitsland opereren.
Timetable:
-150---- Saxen dringen Angelland binnen tot aan de Elbe bij Bremen > NOVL
-150---- Angelen verslaan de Saxen bij Bremen > NOVL
-150---- Romeinen bouwen kustverdediging bij Ockenburg > Ockenburg
-150---- 1e Angel-Saxisch Verbond (Lunenburg) > Angel-Saxen
-150++-- schans Heveskes bij Delfzijl; mogelijk bedoeld tegen Saxen > Heveskes
-150-350 migratie kleine groepen Angelen naar Zuid Nederland (#SDV/p283); mogelijk op de vlucht voor Saxen
** Zeeroverij, Romeinen, Nijmegen

E.e.a. betekent dat de Angelen Tiwaz zien als hun oppergod.

Odinnisme: > Angalisme
Odinring: > Zonnering

Oegstgeest: (OGS:)
Dorp in Zuid-Holland. De regio wordt rond 405nC bevolkt door Angelen uit Utrecht. > ASA, Poelgeest, Zuid-Holland
¶ 650nC: Anno 2014 is in Oegstgeest gevonden een zilveren schaal uit de 7e eeuw. Ze is 21 cm in diameter, 11 cm hoog, ingelegd met goud en rode granaten (halfedelstenen) en uitbundig versierd met figuren: planten, dieren en symbolen. De onderdelen dateren uit diverse periodes en regio's. De schaal dateert mogelijk uit de Romeinse Tijd. De ophanging wijst op Engeland of Scandinavia. De afbeeldingen wijzen op het Nabije Oosten. De granaten komen mogelijk uit India, dat ruim 8000 Km ver ligt. Mogelijk is de schaal gebruikt als drinkschaal of waskom. Ze is uniek voor West Europa en getuigt van de internationale relaties van de regio in die tijd. (#DeTelegraaf 2.7.2014) > India, Angeli
 

Oeffelt:
Dorp aan de Maas bij Boxmeer in Noord-Brabant. Anno 2010 2.500 inwoners. In 1075nC vermeld als Uflo (document).
¶ Volgens overlevering is de regio is rond 405nC bevolkt door Angelen uit het leger van prins Offa van Angeln (gb 380nC). Evenals andere dorpen in de nabijheid. De naam Oeffelt lijkt derhalve afgeleid van Offa, Uffe (Offa) + feld (veld). Dus: Offaveld = het veld van Offa. Mogelijk heeft prins Offa daar enige tijd vertoefd met zijn leger. Deze optie lijkt nogal reëel. Van Cuijk loopt namelijk een oude Romeinse heerbaan dwars door Oeffelt naar Blerick. Het lijkt aannemelijk dat Offa deze weg heeft gebruikt voor zijn campagne naar de Waal.
¶ De naam Uflo uit 1075 lijkt afgeleid van Anglisch Uffo (Offa) + loha, low (laagte). Dat kan dan betekenen dat Offa van Angeln met zijn leger heeft gebivakkeerd aan de oever van de Maas, dicht bij het water, waaraan het leger en de paarden veel behoefte hadden. Temeer daar het toen zomer moet zijn geweest.
¶ De overlevering dat Oeffelt is bevolkt door Angelen wordt sterk bevestigd door de uitgebreide oude heggencultuur aldaar tot aan Boxmeer toe. Deze heggencultuur hoort exclusief in Anglische landschappen. De heggen langs de Maas van Oeffelt tot Boxmeer zijn qua structuur identiek aan de heggencultuur in ZuidWest Engeland, een regio dat voornamelijk is bevolkt door Angelen van het Continent. > Heggen
** Urling, Heerbanen, Boxmeer, Offa van Angeln, Padbroek, Uffelte, Heggen, Limburg, Angel/Maas, ASA
# FRI, WKP 6.9.10, DAB, KBG

Oene: dorp in NO Veluwe > Unegunggas

Oer Angelen: (ORA:)
Dit zijn de oudste leden van de volkstam der Angelen. Waar deze Angelen vandaan komen, is vooralsnog niet met zekerheid bekend. Naar alle waarschijnlijkheid komen ze voort uit de Germaanse stam der West Goten in Zweden en Denemarken. (> Engeland/vlag) Een theorie is dat ze nazaten zijn van ene Ingwi, die zich rond 665vC vestigt in Angeln, mogelijk op de locatie met de naam Haithabu. Ingwi was koning van Denemarken, maar werd van zijn troon beroofd door zijn broer toen hij op een boottocht was naar het zuiden van zijn rijk, het gebied waar het huidige (anno 2009) Angeln ligt. > Ingwi
¶ Volgens de mythologie is de naam Angeln afgeleid van Ingwi. Via Ingwilund > Ingland > Angland > Angeln. Volgens een andere theorie is de naam Angeln echter afgeleid van de hoekvorm van het gebied. (> Angeln/kaart) Angel betekent namelijk o.a. hoek. Angelen zijn dus bewoners van "Hoekland" en zouden navenant Hoeken heten. Die naam duikt vele eeuwen later op in Nederland bij de Hoekse en Kabeljauwse Twisten (1350-1490). De Hoeken zijn in die Twisten de gezagsgetrouwen, die de kant van landsvrouwe Margaretha kiezen. Naar zeggen doelt de naam Hoeken op de (vis)haken waarmee de Hoeken de Kabeljauwen willen vangen. (> Hoeken) Als zodanig is de naam Hoekland voor Angeln niet zo vreemd. Het zou namelijk kunnen betekenen dat daar in de verre oudheid voornamelijk vissers wonen itt elders in die regio.
¶ Een andere verklaring voor de naam Angel (Angelen) lijkt meer plausibel. Anglisch: angol (angul, ingol, ongol, ongle, ungol, bilhoc, piccaex, picchoc, hacke, haecce, hoecce) = hak, pikhaak = soort gereedschap, werktuig, wapen. Kenmerkend voor de angol is de hoekvorm: een steel met daaraan haaks een gebogen gepunte spits toelopende haak. Daarnaast bestaat het Anglische woord hoc, hoecce = hoek, haak, herdersstaf. Dit leidt tot de volgende optie. Aangzien:
- de oudste Angelen zich vestigen in Haithabu
- en Anglisch Haithabu = Heideburg = de burcht op de heide
- en schapenteelt een oeroude Anglisce activiteit is
- en schapen normaliter worden gehouden op heidegrond
- en Anglisch angol = Anglisch hoc, hocce = hoek, haak, herderstaf
- en Angelen van oudsher achtief zijn als schapenhouders
>> lijkt de naam Angel (Angelen) afgeleid van het Anglisch angol = herderstaf
>> en lijkt schapenteelt de oudste economische bezigheid van de Angelen.
 

Oer Angeln:
Een zeer interessante vraag is, wanneer Angeln in feite ontstaat. Om die vraag te beantwoorden, moeten we de oudste gegevens van de Angelen goed analyseren en in historisch perspectief plaatsen. Wanneer verschijnen de Oer Angelen in Angeln, het gebied in Noord Duitsland, dat vóór 1919 tot Denemarken behoort? (> Angeln) De centrale vraag is dan of Angeln is genoemd naar de Oer Angelen, of omgekeerd. Opties:

A. Volgens de overlevering is Ingwi de stamvader der Angelen. Hij vestigt zich rond 665 vC in het gebied, dat naar hem wordt vernoemd. Zo ontstaat Ingwiland, een naam die in de loop der tijd muteert tot Ingland > England > Angland > Angeln. (> Angeln) De mensen die in Angeln wonen, worden dan genoemd Angelen, zijnde inwoners van Angeln.
B. De naam Angeln is afgeleid van Angel = Hoek, zijnde een uithoek van Noord Europa, i.c. Zweden, Noorwegen en Denemarken, ofwel het Noordse Rijk. De mensen die daar wonen krijgen navenant de naam Angelen = de mensen die wonen in Angel = de uithoek van Noord Europa. Later wordt het gebied dan Angeln genoemd, zijnde het land waar de Angelen wonen. > Angel, Angle

Gezien de overleveringen beschouwen de Angelen zich van oudsher inderdaad als nazaten van Ingwi, de verdreven koning van Denemarken, en derhalve als voortkomend uit de Denen. Aangezien overleveringen meestal een grote kern van waarheid bezitten, mogen we vooralsnog aannemen dat deze voor de Angelen zo belangrijke overlevering als juist en waar moet worden beschouwd. In ieder geval dat de Angelen voortkomen uit de Denen. Maar wie of wat was Ingwi dan? Heeft hij werkelijk geleefd, of is hij een mythologisch figuur, gecreëerd rond een figuur die werkelijk ooit heeft geleefd? De feiten daaromtrent lijken vooralsnog niet helemaal bekend.
** Overleveringen, Ingwi, Angel, Angelland

Oer Anglisch: (700vC-500nC) (OAN:)
¶ 650vC++: Het Oer Anglisch is de taal van de Angelen die zich ontwikkelt vanaf de vestiging van de legendarische Ingwi (de oervader der Angelen) en zijn metgezellen in Angeln rond het jaar 650vC. Zij komen uit Denemarken (mogelijk Seeland) en zullen dus het Deens spreken uit die tijd. Het Oer Deens is ontstaan rond 1000vC vanuit het Oer Zweeds, de taal van de Zweden die in die tijd naar Denemarken migreren. Het Oer Anglisch is daarom een taal die ontstaat uit het Oer Deens door differentiatie en door absorbtie van taalelementen van de oerbewoners van Angeln en van naburige volken. Het zo groeiende Oer Anglisch wordt gesproken tot circa 500nC, als een groot deel van de Angelen migreert naar Engeland. De achterblijvende Angelen ontwikkelen daarna hun taal verder tot het Oud Anglisch door verdere differentiatie en door absorbtie van nieuwe taalelementen van andere volken die zich in Angeln vestigen. Dat zijn voornamelijk Denen, Zweden (Vikings) en Saxen uit Holstein.
¶ 200nC: Van heel oude datum zijn teksten in de Oude Futhark, gevonden bij Thorsberg in Angeln. Ze dateren van circa 200nC. De tekst op de runesteen is nog niet vertaald. Die op een zwaard wel. Die tekst is na enige studie duidelijk te herkennen als heel close bij het Nederlands.

Per saldo lijkt het er dus inderdaad op dat Oer Anglisch en Oer Nederlands nauw verwante talen zijn.

Northumbria has a series of closely related but distinctive dialects, descended from the early Germanic languages of the Angles, of which 80% of its vocabulary is derived ... The major Northumbrian dialects are Geordie ... To an outsider's ear the siminlarities far outweigh the differences between the dialects. ... Due to the roots of Northumbrian dialects, its is often said that visitors from Scandinavian countries and the Netherlands often find it much easier to understand the English of Northumbria than the rest of the country.

 
Oer Engels: > KTE
Oer Geordie: > PgBrit
Oer Geordies: > PgBrit

Oer Nederlands: (500vC-500nC)
De taal gesproken in de Nederlanden in de periode 500vC-500nC. Aangezien daarover vooralsnog geen bronnen zijn gevonden, moet daarover langs aanvaardbare speculatie een beeld worden gemaakt. Dat beeld moet worden opgezet op grond van o.a. de geografie en de bewoners van de Nederlanden in de periode 500vC-500nC. Verder zal als hulpmiddel en leidraad worden gebruikt de gangbare taal (talen) in de Nederlanden in de eeuwen dierect daarna. Dus circa 500-1000nC. Aldus doende ontstaat het volgende beeld:
De Nederlanden zijn geografisch een gebied waarvan de kustlijn nogal wisselend is door stormvloeden en gebrek aan dijken. De Nederlanden worden voornamelijk bewoond door:
-- Kelten sinds circa 600vC in het zuiden
-- Angelen sinds circa 450vC in het noordoosten en midden
-- Friezen sinds circa 750nC in het noorden langs de kust
-- Saxen sinds circa 750nC in het noordoosten en midden
-- Franken sinds circa 287nC in het midden en zuiden

Uit dit overzicht blijkt dat de taal in noord Nederland van circa 450vC-100nC vrij zeker voornamelijk Anglisch moet zijn geweest. Daarna in de periode 100-500nC komen het Oer Fries en het Oer Saxisch steeds sterker hun invloed doen gelden. Vanaf 300 nC doet ook het Oer Frankisch dat. Tegelijkertijd mindert het Oer Anglisch sinds circa 400 nC door de massamigratie naar Brittannia. De taal in de Nederlanden zal navenant zijn gevormd: een Oer Anglische basis met sterke invloeden van het Oer Fries, Oer Saxisch en Oer Frankisch. Aangezien het Oer Fries en Oer Saxisch sterk verwant zijn aan Oer Anglisch, zullen de veranderingen niet zo dramatisch zijn geweest.
¶ De aanwezigheid van Kelten en Franken in de zuidelijke Nederlanden heeft uiteraard grote invloed op het Oer Nederlands in z'n geheel. Door de contacten tussen de Angelen, Saxen, Friezen, Franken en Kelten ontstaat in de loop der eeuwen een zekere gemeenschappelijke omgangstaal voor de hele Nederlanden. Volgens de Belgische taalkundige Maurits Gysseling (1919-1997) moet in de Lage Landen uiteindelijk noch puur Germaans noch puur Keltisch zijn gesproken, maar een taal daar ergens tussenin. Die taal noemt hij het Belgisch. Vanaf dat moment spreken we echter van Oud Nederlands.
** Keltisch, Oer Anglisch, LexA-Z (Oud Nederlands)
# WKP 28.5.09, DAB, KBG

Oerbewoners Angle: > OBA
Oergeloof: > Nasa
Oeververbindingen: > Bruggen, Veerdiensten, Voorden

 
Offa van Angeln (c 380-456) (OVA:)
Alias Uffo, Uffe. Bijgenaamd Meoca = de Zachtmoedige. Zoon van koning Wermund van Angeln (gst 416). Koning van Angeln. Ghm NN.

          

400nC: Boven: Offa (links) voor zijn vader koning Wermund van Angeln op de troon en met de angolstaf in de hand; rechts neemt ene Rigan zwaaiend afscheid. Tafereel uit circa 400nC. (prent c 1200AD #NHS/p44-45)
¶ 400nC: Saxen uit NO Duitsland migreren naar NW Duitsland op de vlucht voor de Slaven.
¶ 405nC: Volgens het Oud Anglische dichtwerk Widsith (7e eeuw) voorkomt Offa rond 405nC dat zijn oude vader Wermund in de macht komt van de Saxen door nabij Bremen de Saxen te verslaan, die de Elbe hadden overgestoken en Midden Angelland waren binnengedrongen. In deze slag doodt Offa een zoon van de Saxische koning tijdens een persoonlijk gevecht.
¶ 405nC: Na de slag tegen de Saxen trekt Offa met zijn leger verder zuidwaards waar hij de Swaefen verslaat. He [Offa] is said to have established Fifldor (probably the Eider River ...) as the boundary between his [Wermund's] domains and those of the neighbouring Myrgings. Aldus britannica.com van 9.1.2010.
¶ 416nC: Na de dood van zijn vader Wermund in 416nC wordt Offa koning van Angelland. Hij erft the large kingdom of Angel. #britannica.com/9.1.2010.
¶ 425nC: Een tekst in het Anglisch dichtwerk Widsith van rond 425nC roemt Offa en zijn strijd tegen de Swaefen bij Fifeldore:

35. Offa weold Ongle, Alewih Denum:
35. Offa regeerde Angle, Alewih de Denen;
36. se waes thara manna modgast ealra,
36. hij was daar onder mannen de allermoedigste,
37. no hwaethre he ofer Offan eorlscype fremede,
37. niemand overtrof Offa's vermetel leiderschap,
38. ac Offa geslog aerest monna,
38. en Offa veroverde in de eerste maanden,
39. cnithwesende, cynerica maest.
39. knecht/ruiter wezende, meest van het koninkrijk.
40. Naenig efeneald him eorlscipe maran
40. Niemand evenaarde hem meer leiderschap
41. on orette. Ane sweorde
41. op aarde. Ene zwaard
42. merce gemaerde with Myrgingum
42. merkte vermaard de grens met Myrgingum
43. bi Fifeldore; heoldon forth sidhdhan
43. bij Fiveldore; hielden voorts gescheiden
44. Engle ond Swaefe, swa hit Offa geslog.
44. Angelen en Swaefen, zo heeft Offa geslagen.

--- Genoemd dichtwerk is gecomponeerd door Widsith van Myrgingum rond 425nC. Hij is afkomstig uit Myrgingum, een regio mogelijk gelegen rond Merum tussen Wirdum en Loppersum in Fivelingo in NO Groningen. Widsith is een vrij man, dwz geen horige of slaaf. Hij draagt een torque (halsklem), wat betekent dat hij tot de elite hoort en/of soldaat is. Gezien zijn avontuurlijke omzwervingen is hij mogelijk in dienst van prins Offa van Angeln en diens Koninklijk Anglisch Leger. (> KAR) Offa voert in 405nC een campagne door het Anglisch Rijk om o.a. de Saxen te verdrijven. (> Offa van Angeln) Dat verklaart zijn gedetailleerde kennis en zijn compassie voor prins Offa. > Widsith, Angeln, Angle, Angelland, HRAA

¶ Koninklijk Anglisch Regiment: (KAR:) Centraal Anglisch veldleger van het Koninkrijk Angle. Een expeditieleger waarmee Offa als prins in 405nc een veldtocht houdt om de Saxen en Swaefen uit Angelland te verdrijven. > Leger

    

boven: re-enactment van een gevecht tussen Anglische strijders (links) en Saxen (rechts) rond 400nC (foto ©)  

¶ Campagne 405nC:


               

449. Hier Martianus and Valentinus onfengon rice, and ricsodon seofon winter. And on hiera dagum Hengest and Horsa, fram Wyrtgeorne gelathode, Bretta kuninge, gesothon Bretene on thaem stede genemned Ypwinesfleot, aerest Brettum to fultume, ac hie est on hie [Pictas] fuhton.

Se kuning het hie feohtan ongean Peohtas; and hie swa duden, and sige haefdon swa hwaer swa hie comon. Hie [Vortigern] tha [Hengest en Horsa] sendon to Angle [Angelland], and heton him [Vortigern] sendan maram fultum; and heton him [Offa van Angeln] secgan Bretweala nahtnesse and thaes landes kuste.
Hie [Offa] tha sendon him [Vortigern] maran fultum. Tha comon the menn of thrim maegthum Germanie: of Eald-Seaxum, of Englum, of Iotum.
vertaald:
449. Hier ontvangen Martianus en Valentinus hun rijk en regeren zeven winters. En op deze dag Hengest en Horsa door Vortigern gelast, de Britse koning, gezeten Brit, op hun stede genaamd Ypwinsvliet, eerst Brittannia te helpen, en hij eist tegen hen [Picten] te vechten.

Deze koning heeft gevochten tegen Picten; en hij doodt ze, en zegeviert waar hij ook komt. Hij [Vortigern] zendt dan [Hengest en Horsa] naar Angle [Angelland], en laat hem [Vortigern] meer troepen zenden; en laat hem [Offa van Angeln] vertellen van de noodtoestand van Brittannia en haar landskusten.
Hij [Offa] zendt hem [Vortigern] dan meer troepen. Dan komen de mannen van drie Germaanse machten: van Oud Saxen, van Angelland, van Jutland.

 
Offaland:
Fictieve naam voor het Anglische Rijk ten tijde van koning Offa (gb 380nC).
Het is duidelijk dat de jonge Offa een groot leider is, die op jeugdige leeftijd het rijk van z'n vader behoorlijk uitbreidt. Bron Widsith schrijft daarover rond 650nC:

Bovenstaande tekst is nogal moeilijk te projecteren op de topografie van die tijd, die op zich al grote leemtes kent. Strakke analyse kan ons misschien helpen. I.e.:

¶ Mega Angle is het Anglisch Rijk dat zich 300vC-600nC uitstrekt van Denemarken tot aan de Rijn. (> Mega Angle) Dit gebied wordt tussen 300-400nC geinfiltreerd door Saxen vanhuit Pommeren in Noord Duitsland.
¶ Offaland grenst blijkens de tekst van Widsith aan Myrgingum en Swaefe, het land der Swafen (Sueven) in Noord Duitsland tot aan de Rijn bij Keulen.
¶ Volgens Widsith merkt Offa met zijn zwaard de grens tussen Myrgingum en Fiveldor.
¶ Met Fiveldor is vrijwel zeker bedoeld Fivelingo, ofwel Fivelland, waar rivier de Fivel doorheen stroomt. (> Fiveldor) Een andere regio in Mega Angle met de (mogelijke) naam Fiveldor is vooralsnog niet te vinden.
¶ Myrgingum hoort gezien de tekst van Widsith kennelijk niet tot het Anglisch Rijk. Kennelijk zijn ze rond 400nC het gebied van Fiveldor (Fivelingo) binnen gedrongen.
¶ Fivelingo is sinds circa 300vC al Anglisch gebied.
¶ Gezien de historische gegevens en de tekst van Widsith moet Offaland vóór de campagne van Offa in 405nC liggen ten westen van het land van de Saxen en Swafen.
¶ Aangezien Offa kennelijk de Myrgings in 405nC uit Fiveldor heeft verdreven,
- en de grens heeft afgebakend tussen Fiveldor en Myrgingum,
>> moet Fiveldor wel in handen van Offa zijn.
¶ Aangezien met Fiveldor kennelijk Fivelingo is bedoeld,
- en Fivelingo in handen is van Offa,
- en Offa met zijn leger van Angeln naar Fivelingo moet zijn getrokken om er de Myrgings te verdrijven,
>> moet het gebied tussen Angeln en Fivelingo ook in handen zijn van Offa, anders kon hij Fivelingo nooit veilig bereiken.
¶ Aangezien de kortste verbinding over land tussen Angeln en Fivelingo langs de kunst van de Noordzee loopt,
- en Offa vrij zeker die route zal hebben gevolgd,
- en aan de oostkant van Offa's Rijk de Saxen en Swafen wonen,
- en Fivelingo in handen is van Offa,
>> moet het gebied tussen Angeln en Fivelingo ook in handen zijn van Offa.
¶ Met Myrgingum is bedoeld het land van de Myrgings. Dit land moet gezien de feiten liggen in Fivelingo. > Myrgingum
¶ De naam Myrgingum is mogelijk de voorloper van Merum, een gebied bij Loppersum in Fivelingo. > Myrgingum
> Angle, Angeln, Angelland, HRAA

- Zuidgrens
¶ Streekhistoricus A. Goossens stelt dat Afferden aan de Maas in Limburg is afgeleid van Offa analoog aan Offerton bij Manchester in Engeland. In 1957 schrijft hij:

Tegen het einde van de 3e eeuw werden de Saksen, door de gebeurtenissen die bijdroegen tot vorming van de Deense staat, gedwongen hun eerste woonplaatsen op het Kimbrische land te verlaten en over de Elbe naar het zuiden te trekken. De stammen die in het binnenland gewoond hebben en niets met scheepvaart te maken hadden, sloegen deze weg in. De Saksen hebben toen Overijssel bevolkt en de Angelen over de IJssel teruggedrongen naar de Maas.
...
Bekend is, dat een zekere vorst Offa in die tijd de leiding had over de Angelsaksen [Angelen]. In Engeland komt de plaatsnaam Offerton voor, ontstaan uit de naam van genoemde vorst - en synoniem met Afferden.
 
Het tegenover Afferden liggende gebied van het voormalige graafschap Cuyk moet ook een Angelsaksische [Anglische] bezetting geweest zijn. Buiten andere verklaringen kan men op het hierboven vermelde hasserum (?) gebaseerd aannemen, dat Afferden op dezelfde manier is ontstaan uit de Angelsaksisiche [Anglische] naam Offa.

Ook ligt er bij Druten in de Betuwe een buurt met de naam Afferden. Aangezien de Swaefen genoemd in Widsith in die tijd tot diep in Midden Duitsland wonen, is de bewering van Goossens mogelijk juist. Dat zou betekenen dat de zuidgrens van Offaland zeker tot in Noord Limburg ligt.
¶ Aan de NW kant van Den Bosch ligt aan de Maas het dorp Engelen. Daaronder ligt het Engelse Meer. Den Bosch ligt circa 7 Km NW van Afferden/Maas. Engelen en Engelse Meer zijn vrijwel zeker oude Anglische nederzettingen. Per saldo lijkt genoemde bewering van streekhistoricus A. Goossens dus zeer plausibel. Offaland lijkt daardoor een behoorlijk stuk groter dan het oorspronkelijke Mega Anglr.
¶ Na het vertrek van de Romeinen uit Zuid Holland in 276nC raakt het gebied ontvolkt. Rond 300nC komen immigranten uit het Noorden. Saxen en Angelen. Voornamelijk boeren. Op een terrein in Voorburg is een crematiepot met crematieresten opgegraven, die wordt gedateerd op 275-450nC. De pot vertoont grote gelijkenissen met Angel-Saxisch aardewerk uit Noord Duitsland en Oost Engeland. Aangezien Noord Duitsland vóór 400 nC en Oost Engeland na 400 nC overwegend zijn bevolkt door Angelen, gaat 't mogelijk om Anglisch aardewerk zoals o.a. gevonden in Norfolk in 1933-38. (> Zuid Holland)
¶ Rond 468nC zeilt een Anglische prinses (gb 445) met 400 schepen vanuit Haithabu naar de Rijnmonding om wraak te nemen op haar verloofde Radiger, die met een Frankische prinses wil trouwen. (> Radiger) Deze Radiger zal dus in de buurt van de Rijnmonding wonen. Aangezien het binnenvaren van vreemd gebied met 400 schepen om wraak te nemen, welhaast zeker tot oorlog kan leiden, lijkt het niet onwaarschijnlijk dat de wraakactie van de Anglische prinses in Anglisch gebied plaats vindt. Dat betekent dat Offaland zich in die tijd tot aan de Rijnmond uitstrekt.
¶ Widsith schrijft over Offa:

 
Offehaar:
Zandhoogte aan de NO kant van Coevorden. (kaart HTN/p19 1773). Mogelijk vernoemd naar prins Offa van Angeln, die daar rond 405nC zou hebben gelegerd tijdens zijn militaire campagne door ZW Angelland.
¶ De regio wordt rond 300vC bevolkt door Angelen uit Noord Drente. De naam lijkt derhalve afgeleid van Uffe (= Offa, Uffo) + haera (haar = begroeide hoogte, zandrug, zandhoogte).
¶ Offehaar lijkt gelegen te zijn op of rond de locatie die anno 2011 de Oshaar heet, gelegen naast het recreatiepark Lange Maten. Oostelijk van Oshaar ligt de Katshaar, waar een oude schans ligt. Kaart HTN/p19 (1773) noemt deze locatie De Kate Haar.
¶ Zowel Oshaar als Katshaar vertonen duidelijke kenmerken van Anglische geonamen: enkelvoud + enkelvoud. Saxisch en Nederlands zouden daarvan maken: Ossenhaar en Katenhaar. > PgLing/E-gebruik
** Offa van Angeln

Offerdiensten: (OFD:)
De zonnecultus is voor de Angale Angelen de meest belangrijke cultus, zoals in de meeste delen in de wereld van die tijd.

Haithabu is een zeer grote stad aan het uiterste eind van de wereld oceaan... De bewoners aanbidden Sirius [de Hondster], behalve de Christelijke minderheid die een kerk heeft... Wie een offerdier slacht, zet palen op bij de deur van zijn tuin en spiest het dier daarop ...

    

         boven: kaart van Noord Hantshire rond 1600 AD gemaakt door John Speede

John Speede (alias Speed; 1552-1629) wordt beschouwd als de beste cartograaf en historicus in zijn tijd in Engeland. (#WKP 6.4.2014) De nederzettingen op bovenstaande kaart zijn duidelijk te herkenen als omheinde locaties.
** Kamp, Vlechtwerk, Wonen, Erfzaken, Nederzettingen, Tuinen

Ommelanden: > Groningen

Ommen:
Alias Umme, Ummen (1233nC++). Stad in Overijssel, gelegen aan de Vecht. #Quedam/p135
** Varsen, Giethmen

Omvang:: (OMV:)
()A aefre aelc (ieder, iedereen), aelc (elk, ieder), aelcerlic (iedereen), al (=A all), alding (alles), all (al, alle, alles, allemaal), almaest (bijna, grotendeels), alop (geheel, helemaal), althing (alles), alup (=A alop), anlic (enig, alleen), ba (=A bathe), bathe (beide, allebei), bease (beetje), begen (=A bathe), bidaele (ten dele, enigermate, enigszins), bigge (groot), bise (beetje), brad (breed), bradth (breedte), brea (=A brad), bulc (bulk), ceort (kort), ciemly (tamelijk), claen (klein), crude (menigte), cwelc (nauwelijks), dic (dikwijls, vaak), dilde (=A dulde), doric (breed; ES doric), dulde (gering, onbelangrijk), eall (alles, heel, hele), ealla (alle, allemaal, helemaal), eallunga (allemaal, helemaal), fea (=A feawa), feawa (weinig, enkele), fullic (volledig), gaer (altegaar, helemaal, totaal), gean (geen), gewona (gewoon), gin (=A gean), ginyn (geeneen, niemand), great (groot), gring (gering, klein, weinig), gripa (handvol), grut (groot), haeldael (helemaal, volledig), haugh (hoog), haugh (hoogte, plateau), heag (hoog), heah (=A heag), hefig (hevig, zwaar), hiog (=A hog), hog (hoogte, plateau), hrer (zelden, zeldzaam), hump (homp, groot stuk), hyg (hoog), laes (minder, kleiner), -laes (-loos), laessa (=A laes), lanc (lang), lang (lang), leng (lang), littel (klein), lut (klein), luth (klein), lutke (klein), lytel (luttel, gering, klein), manig (menig), manigly (meniglei), mara (meer, meer dan), mecla (groot), menigu (menig, veel), micel (=A micla), micelnis (omvang, maat), micla (groot, veel), missenlic (diverse, verschillende), monig (=A manig), myce (klein), nan (=A ne ane = niet een = geen), nawlic (nauwelijks), nowiht (nul, niets), ol (=A all), olla (=A all), onbutan (zonder, ongeveer), pene (klein, gering), pigge (groot), pise (stuk, deel), pogge (groot), rear (=A hrer), sceort (kort), sid (wijd, lang), sleam (slank, smal), sleamp (flinke scheut, grote hoeveelheid), smael (smal), sum (iets, enig, sommig), sumhwat (sommig, iets, enig), thicce (dik), thynne (dun, gering, onbeduidend), timp (bn klein), timp (zn punt, stuk), ucle (ukkel, ukkie, klein kind, iets kleins), unfurlic (ongeveer), ungefurlic (=A unfurlic), unmanig (=A unmonig), unmonig (onnoemlijk), waeg (klein, pitoresk), waje (weinig), wanig (weinig)
** Uiterlijk

Onafhankelijkheid: > Coevorden (Slag om Ane)

OND:
Het Twents kenmerkt zich o.a. door veelvuldig gebruik van de vraag "Of niet dan" achter opmerkingen. Het zelfde verschijnsel doet zich voor in het het Engels met "Doesn't it?". Dit taalverschijnsel kan zijn meegenomen door Angelen uit Twente naar Brittannia tijdens de massamigratie in 450-550nC van Angelen naar Brittannia. Het betekent dan dat dit verschijnsel zich al voordoet in het oudste Anglisch op het Continent.
** TEHA

Onderstammen::
betr Angelen (Angili) in Angelland:
Aebbingas (ZA)
Aelfingas (ZA)
Aros (ZA)
Bilas (ZA)
Bructeri > Hardenberg
Chamaven (GA)
Chauken (GA; ZA)
Eorlingas (ZA)
Fearsingas (ZA)
Gaini (ZA)
Gyrwas (ZA)
Hardingas (ZA)
Hastingas > Hasten
Heathobeardas
Hendricas (ZA)
Hundingas (ZA)
Longobardi (GA; ZA)
Myrgings (ZA)
Penceras (ZA)
Snotingas (ZA)
Spaldingas (ZA)
Tubanten (ZA)
Unegunggas (ZA)
Witheringas (ZA)
Wynken (ZA)
GA = geabsorbeerd
** Stam, Volk, Angelen

Onderwereld: > Hel

Onderwijs: (ONW:)
()A ariman (=A rekanan), arimed (rekenkunde), bec (=A boc), benc (bank), bille (=A bulle), bulle (bul, diploma, oorkonde), bord (bord), boc (boek), bok (=A boc), buk (=A boc), cild (kind), cind (kind), cinnis (kennis), cnaw (knap, weter), cnawan (weten), crite (krijt), cudh (kunde, vaardigheid), cunnan (kunnen, kennen, weten), ince (inkt), knaa (=A cnawan), laeran (leren), laesan (lezen), lar (leer, leerstelling, doctrine), lareow (leraar, onderwijzer, docent), leornian (=A laeran), maegester (meester), papyr (papier), penne (pen), recenian (=A rekanan), rekanan (rekenen, berekenen, ramen), sceol (school, leerschool), sceolan (ww scholen, onderwijzen), sceolbagge (schooltas), sceolbord (schoolbord), sceolbred (houten kastje gebruikt in lager onderwijs als schooltas tot circa 1940), sceolcaete (schoolkeet = keet waar onderwijs wordt gegeven), sceolheafd (schoolhoofd), sceoling (scholing, onderwijs), sceolmaester (schoolmeester, schoolhoofd), sceolu (school), scrifan (schrijven), specan (spreken), spraecan (=A specan), sprecan (=A specan), scrifan (schrijven), taecan (onderwijzen, leren, les geven), talu (taal), tellan (tellen), tunge (=A talu; NL tong), wisdom (wijsheid), wished (wijsheid), wordboc (woordenboek), writan (schrijven)
¶ timetable:
3500vC++--- onderwijs in Egypte
-800vC++--- onderwijs in Griekenland
-200vC++--- Of de Angelen al gericht onderwijs geven, is vooralsnog niet bekend. Wel kunnen ze schrijven en lezen, i.c. in de Futhark tekens. > OATA, Schrift, Futhark
--12vC++--- onderwijs in Rome
-390nC++--- onderwijs in Angelland > OWA
-550nC++--- onderwijs in NW Europa
-760nC++--- Met de komst van Lebinus in Deventer begint het onderwijs aan kinderen door katholieke missionarissen. O.a. schrijven en lezen met Romeinse letertekens.
-800nC++--- Bron ZWH/p10 schrijft:

Voor een goed begrip van de oudste geschiedenis van onze omgeving [Haarle/Gld] zullen we nog iets verder terug in de tijd moeten duiken, en wel naar de 8e eeuw, de periode van keizer Karel de Grote, de verbreider van het christendom in deze streken. ... Daar er geen hof was, moesten de christenen zelf de economie regelen en belasting werd betaald aan de kerk. De kloosters namen in die samenleving een uiterst belangrijke plaats in. We moeten ons de monniken van toen niet voorstellen in vrome afzondering in hun cel. ... Het klooster deed dienst als herberg voor reizigers maar tevens als ziekenhuis, en met hun kruidentuin waren de monniken de eerste apothekers. Bovendien verzorgden zij het onderwijs.

In de middeleeuwen waren het de kloosterscholen die ervoor zorgden dat aanstaande geestelijken goed onderwijs kregen. Van de gehele bevolking waren het dan ook alleen de geestelijken die konden lezen en schrijven. Zelfs keizer Karel de Grote was die kunst niet meester, en hij bediende zich dan ook van een secretaris - een geestelijke.

Pas toen omstreeks 1400 de handeL begon op te bloeien, ontstond bij kooplui de behoefte aan lezen en schrijven; ze moesten immers hun kasboeken bij kunnen houden. Heel langzaam groeide er zo onder de burgerij een groep die leerde lezen en schrijven. Deze ontwikkeling werd overigens met schrik aangezien door de geestelijkheid, die hierdoor het monopolie van wetenschap, wat hun grote macht gaf, kwijtraakte. De toestand op onderwijsgebied bleef echter nog lang uiterst gebrekkig, met name op het platteland. Ieder die dat wilde, kon een school beginnen; er vond geen enkele controle plaats van de kennis van de schoolmeester. Zo was er in Warnsveld ooit een schoolmeester die in het geheel niet kon lezen en schrijven; al zijn kennis bestond uit één psalm. En in 1760 was er in Borculo een zekere meester Pott, een Pool die geen woord Hollands sprak en die de kinderen in het Duits uitschold: 'Kast de mich verstehen du Flegel?'
...
Nu was het met de salariëring van de schoolmeester ook bepaald droevig gesteld: zo'n S 100 à S 150 per jaar was al veel. Dit was te weinig om van te kunnen leven en dus moest de meester zien er een baantje bij te krijgen. Vaak was dat markeschrijver, voorzanger in de kerk of begrafenisondernemer. Soms ook moest hij het hebben van schoolgelden of van extraatjes zoals 'een vrije plaats in het turfveen' of van een stuk vlees van de slacht. ... Een ander voorbeeld van de bizarre toestanden die er toentertijd heersten is dat van de schoolmeester in Giesbeek: Deze was tevens jachtopziener, met als gevolg dat hij bijna nooit op school aanwezig was.

Na circa 1500 hadden de gegoede grondbezitters, de markegenoten, op het platteland de touwtjes in de handen, zoals dat in de steden het geval was met de rijke kooplui. Zij benoemde een schoolmeester, want hun kinderen moesten onderwijs hebben, en zij benoemden een koster, want de kapel was eigendom van de markegenoten (van wie een aantal weliswaar rooms was). Overigens werd de kapel, behalve zo nu en dan voor een kerkdienst, gebruikt voor de markevergaderingen. Ook de armenzorg namen de markegenoten voor hun rekening - en zo zijn tot diep in de 19e eeuw marke en naoberschap in elkaar verweven.

 
Ong-: > Eng-

Ongedierte: (OGB:)
()A claebot (korenworm), fleah (vlo, vlooi), laece (bloedzuiger), mus (muis), musc (muis), raet (rat), screawa (spitsmuis), ungedeorta (ongedierte), wudwyrm (houtworm)
** Insecten

Ongel:
=A Ongle, Angle, Engle, Ingle, Ongull = Angel
¶ 425nC: Widsith is een Engels dichtwerk, een reisverslag van de gelijknamige auteur. Hij zwerft over grote afstanden en is een graag geziene gast in drankhallen, waar hij vele groten der aarde vermaakt. In het dichtwerk komen vele helden voor uit de 4e-6e eeuw. Het is daarom ook een belangrijke historische bron. Tevens toont het werk de belangrijke rol van een troubadour in de Germaanse tijd. Hieronder een selectie uit het werk.

Ongelkamp:
AVA Ongle (Angel) + caemp (kamp, open veld) = Angelkamp = veld waar Angelen wonen (verblijven).
De naam Ongelkamp komt voor als veldnaam:
- in Harreveld als Ongelnkamp. Anno 2010 Onland genaamd. > Angelheem
- in Zalk als Ongelkamp aan de Zalkerdijk
** Engelkamp

Ongrijpbaarheid: (OGR:)
Het Al is ongrijpbaar. De meester berust in ongrijpbaarheid en volgt de goede weg. Meer dan het goede kan een mens niet doen. #SRK
** Mysteries, Goede Weg

Onkruid:
()A brandnetele (brandnetel), cwecwa (kweekgras, onkruid), cwice (kweek, kweekgras, gras, snel groeiend onkruid), dolle (dollekruid, zwartkoorn, akkerkruid), fulwincel (hoek land met veel onkruid), fuyle (onkruid), fuylwincel (=A fulwincel), horscrodd (reukgras; # onkruid), melcwit (melkwit; # distel), netelcorn (brandnetel), netele (netel), reac (perzikblad), rut (onkruid), rutland (land met veel onkruid), rutlegge (veld met veel onkruid), slufhacc (reukgras), smeorland (land met veel onkruid), sticnetele (brandnetele), thistel (distel), tungle (tongel = kleefkruid), weod (onkruid)
** Kruiden, Planten & Struiken

Onland:
Anglisch: unland = onland = slecht land, drasland, wetland
** Ongelkamp/Harreveld

Onna: gehucht bij Steenwijk > Steenwijk

Onsterflijkheid: (OSH:)
¶ 6500vC: In vele culturen komt een verhaal voor over een zondvloed. O.a. in oude Hindu bronnen en het Oude Testament. De oudste bron is het Gilgamesj Epos, genoemd naar koning Gilgamesj van Mesopothamië, die rond 2800vC leeft. Volgens dit epos wordt de mensheid onder leiding van de goden gered van deze ramp. De ramp is volgens geologen gebeurd rond 6500vC. De tekst staat op Tablet XI. Het gaat over Gilgamesj die zoekt naar onsterfelijkheid maar dan na zware beproevingen terugkeert in Uruk. Hij ziet daar de massieve muren, raakt in vervoering en brengt dan een lofzang over de duurzame werken van sterflingen. Hij beseft dat mensen onsterfelijkheid kunnen bereiken door duurzame werken van beschaving en cultuur. Maar de natuur is soms vele malen sterker.

Muur, luister naar me.
Zoals de Apsu zal je het afdekken.
Ik kan niet leven in jouw stad.
Ninurta ging door met overstromen van de dijken.
Geen persoon kon een andere zien.
Zes dagen en zeven nachten kwamen de storm en de vloed.
En offerden een offer.
De lapsis lazuli om mijn nek.
Niemand kon de destructie overleven.

Ontangeling: (1650++; ONTA:)
Betreft het verdwijnen van al wat verwijst naar Anglische herkomst.
¶ demografie
Onderstaand tabel toont per regio/tijdvak de verhoudingen A:S:O = Angelen : Saxen : OverigeBevolking in Angelland. * = schatting

 
Ontginning: (OGN:)
()A boxe (breuk, nieuw ontgonnen land), braec (=A braecland), braecacre (braakakker = onbebouwde akker), braecan (breken, ontginnen, ploegen), braecland (braakland = braak liggend land = niet ontgonnen land), brec (=A boxe), brecan (ontginnen, in cultuur brengen van woest land), brocere (broker = veenwerker, ontginner), buxe (=A boxe), caemp (kamp = stuk ontgonnen land), fenland (veenland), fenn (veen, slijk, moeras, drasland), hrydhing (=A roda), onginnan (ontginnen), poldre (polder), polre (polder), ra (=A rade), radan (=A rodan), rade (ontginning, gerooide plek, ontgonnen land), radland (=A rodaland), re (=A roda), read (=A roda), red (=A roda), red (rode = 80 Ha), roda (rode =A rade), rodan (rooien, ontginnen), rodheafd (buurthoofd), rodland (gerooid land, ontgonnen land, ontginning), roya (rooilijn), royan (rooien, ontginnen), sciran (=A scyran), scire (afgescheurd land, ontgonnen land, gewest, zone), scyran (scheuren = diep omploegen, ontginnen), scyre (=A scire), wic (wijk = vaarsloot in polder), wolda (ontgonnen wildernis)
¶ Ontginnen is het in cultuur brengen van woeste gronden om die geschikt te maken voor bewoning, landbouw, veeteelt of fruitteelt.
¶ 500.000vC++: Uit de volkstuinen van de Oudheid ontwikkelt zich rond 500.000vC de grootschalige landbouw en veeteelt in Egypte, gericht op eigen consumptie en op verkoop. Voor deze agrocultuur worden woeste gronden veranderd in bruikbare cultuurgronden.
¶ 4000vC++: Op oude hieroglieven in Egypte is te zien dat rond 4000vC de Egyptenaren koeien, ganzen en eenden houden en gewassen oogsten. Vandaar verspreidt de grootschalige agrocultuur zich verder via Zuid Europa naar Noord Europa.
¶ 800vC++: Anglische boeren leggen op zandgronden raatakkers aan: vierkante velden aan van 40x40 meter met walletjes eromheen om verstuiving van de grond te voorkomen. Ze verbouwen afwisselend verschillende gewassen of laten de grond braak liggen en er vee op weiden. Zo ontstaan in de loop van vele jaren hele complexen van akkers. Middenin staan de huizen, schuren en stallen. > Raatakkers
¶ 1250++: Bron ZWH/p30 schrijft: "Na circa 1250 veranderde er iets: er kwam meer geld in omloop, de pacht kon betaald worden en menige horige kocht zich nu vrij. Intussen nam de bevolking toe en de kleine boeren wilden ontginnen, waardoor woeste grond begeerlijk werd. Maar er was nog genoeg ruimte. Bos, moeras, veen - grote gebieden waarin iedereen (voorlopig) zijn gang kon gaan. De bossen leverden bouwmateriaal voor de huizen die toen nog van hout waren: bovendien werd er veel hout gestookt. Daarnaast waren ze het jachtterein voor de varkens die er eikels vonden. De hei leverde plaggen, ook een bouwmateriaal, en voer voor de schapen. Temidden van die woeste gronden werden boerderijen gebouwd als eilandjes van cultuur."
¶ Elzen (AL elle) zijn berkachtige bomen die vooral voorkomen in natte gebieden. Ze groeien het best in moerassen en veengebieden. Ze gebruiken veel water en houden daarmee de gronden droog en maken die geschikt voor landbouw, veeteelt en bewoning. Ze zijn daarom een geschikt middel bij de ontginning van natte gebieden. > Elzen
¶ 1350++: In de 14e eeuw begint de ontginning van het veengebied Nijbroek op de Veluwe. De graaf van Gelre heeft daartoe opdracht gegeven. Het hele gebied wordt opgedeeld in percelen, die te koop worden aangeboden. De administratie van de verkoop is een 'lijst van ontvangsten aan handwissel vanwege de koop en verkoop van grond'. De rentmeester van de Veluwe maakt deze lijsten op. Op de lijst van 1334-1335 (RAG, HA, ivn 372) komt een groot aantal namen voor, waaronder die van Theodorico de Cranenboergh ofwel Theodorus van Cranenburgh. Letterlijk staat er:

Item a Theodorico de Cranenboergh de vii iugeris et iii hunt emptis erga Johannem Duem.
ofwel:
Idem aan Theodorus van Cranenburgh gedaan 7 juk (morgen) en 3 hont [3/6 morgen] verkocht tegen twee Johannem [muntsoort]

    

¶ 500nC: Boven: Re-enactment van een gevecht tussen Anglische strijders (links) en Saxen (rechts) rond 500nC. (foto ©) De Anglische strijder uiterst links houdt een speer met linten in groen en wit, de typisch Anglische kleuren.
¶ 1060-1600 Europa: In oorlog spaart de adel adelijke militairen van de vijand. Zij mogen blijven leven. Commoners en outlaws zijn gewone strijders. Zij worden gedood. #BBCtv/11.6.2015 ProfBartlett/Cambridge University
¶ 2012: Jane Goodall bestudeert in Tanzania vele jaren chimpansees. Zo ziet zij dat deze apen zorgvuldig takjes uitzoeken, de blaadjes ervan aftrekken, ze verderop in een termietenheuvel steken en er termieten mee vangen, die ze daarna lekker oppeuzelen. Ook ziet ze hoe chimps onderling oorlog voeren met stokken en stenen. (#Trouw 23.5.2012) Rond 78 miljoen jaar vC verschijnen de eerste chimpansees ter wereld in Midden en West Afrika. Drie miljoen jaren later verschijnen de eerste oermensen in Kenya. Gereedschap maken en oorlog voeren lijken dus ouder dan de mensheid.
¶ 2016: Je moet je richten op winnnen. Niet op verliezen. #VARA/Pauw/hardloper 5.9.2016
** Vechten, Krygskunde, Leger, Wapens, Paarden, Situaties, Agressie, Veiligheid, Vestingen, Spionage, Vijanden, Zelfverdediging

 
Oorlogen: (ORL:)
betreft oorlogen van of tegen Angelen in Angelland
205vC-500nC: Angelland vaak aangevallen door Denen, Romeinen, Saxen, Swaefen of Franken. De Angelen verslaan en verdrijven steeds hun vijanden met succes.
> HCAB
200vC-- Denen teisteren Oost Angeln. Prins Arwin van Angeln drijft ze terug naar Denemarken. > Arwin van Angeln
50vC-800nC In deze periode is Wodan de Anglische god van de oorlog. Hij belooft het Walhalla aan alle moedige strijders die in de strijd zijn omgekomen. > Walhalla
9nC---- Slag in Teutoburger Woud > Varus
150---- Angelen verslaan de Saxen bij Bremen > Angel-Saxen, NOVL
150---- Angelen bereiken de Rijn > ASA
150++-- Angelen vallen regelmatig Romeins gebied langs Rijn binnen > Rijnland
166-180 Marcomannische Oorlog > Thorsberg
200-274 Angelen verwoesten de Romeinse grensposten langs de Rijn > PgAng/ARV
200-500 Denen teisteren Angeln > Angeln
235---- Angelen verslaan Romeinen bij Oldenrode/Hannover > Oldenrode
345-360 Oorlog in Holstein > Freawin (gb 320nC)
405---- Offa van Angeln verslaat de Saxen bij Bremen > Offa van Angeln (gb 385)
405---- Offa van Angeln verslaat de Swafen bij Fiveldore in Groningen > Fiveldore
449---- Offa van Angeln stuurt troepen naar Brittannia > Vortigern
468---- Anglische vloot van 400 schepen uit Haithabu naar de Rijnmond > Radiger
500-700 Angeln geleidelijk veroverd door de Denen > Angeln: De grote trek 4
600---- Anglisch rijk Thuringen veroverd door Saxen en Franken > Thuringen
1227--- Slag bij Ane > Ane
** Zelfverdediging, Machtpositie, Anglische macht, Wapenfeiten, NOVL, ACO, Pg/AnglaTimes

Oorlogsschepen: > Oorlogsvloot
Oorlogsvlag: > Anglavlag
Oorlogsvloot: > vloot

Oost Angle: (OAN:)
= huidig (2010) Nedersaxen + Westfalen
De regio wordt rond 600nC bevolkt door Saxen ten oosten van de Elbe. Vele Angelen vluchten dan naar West Angle.
** Angle, Saxen, Saxenland, Nedersaxen, KHS, West Angle

Oost Anglisch: > Anglisch

Oosten: (OST:)
¶ De voordeur van huizen en panden is sinds de oudheid vaak gericht op het Oosten, daar waar de zon opkomt. Dat heeft te maken met de oeroude verering van de Zon. > Zonnecultus
¶ 650vC++ Eostre: Anglische godin van de dageraad, vruchtbaarheid, landbouw, lente, nieuwe groei en wedergeboorte. Dit geeft aan welke belangrijke culturele rol de zon speelt bij de oude Angelen. > Eostre
¶ 2013 Patagonia: Gebied in Argentinia. De Mapuché Indianen zijn de oudste bewoners. Zij wonen daar al vele eeuwen bevoor de komst van de Spanjaarden in de 16e eeuw. Zij geloven in geesten en goden. Hun huizen bouwen ze gericht op het oosten om de zon te vereeren. (MAXtv Erica Terpstra 27.12.2013) NB:
--- 200.000-150.000vC: Noord en Zuid Amerika raken los van Afrika en Europa (#BBC2 23.6.2013) Dit lijkt te betekenen dat de Zonnecultus al in die tijd bestaat.
¶ 2016 India: Hindu tempels hebben de hoofdpoort op het Oosten gericht, i.c. daar waar de zon opkomt. Als teken van liefde en respect voor de Zon, de brenger en hoeder van al het leven. #BBC4tv/25.10.2016
** Zonnecultus

Oosterbeek:
Dorp bij Arnhem. De regio wordt rond 150vC bevolkt door Angelen uit de regio Apeldoorn en Beekbergen. (> ASA) De naam lijkt derhalve afgeleid van Anglisch Eostre (Eastre = Anglische godin van de dageraad, vruchtbaarheid, landbouw, lente, nieuwe groei en wedergeboorte) + bece (beek). Dus: de beek van Eostre. Ofwel: de beek waar Eostre werd vereerd. > Eostre
¶ Bilderberg: Dit is een zandhoogte bij Oosterbeek. De naam lijkt vrij zeker afgeleid van Bylder (Balder = Anglische god) + beorg (berg, heuvel). Dus: de berg van Balder. Ofwel: de berg waar Balder werd vereerd. > Balder
¶ De beek: Deze is afgebeeld op het schilderij Heuvelachtig heidelandschap met watermolen aan een beek van J.W. Bilders (1811-1890) van de Oosterbeekse School.
¶ Duno Heveadorp: (50nC++) De Duno is een oude schans op een stuwwal zuidwest van Oosterbeek, tussen Heveadorp en Doorwerth, uitlopend tot aan de Neder Rijn en grenzend aan de Limes. Ze fungeerde als wachtpost van de Angelen, die aldaar de Romeinen in de gaten hielden. Naar schatting is de schans gebouwd rond 50nC, vlak na de bouw van de Limes. De naam Duno is vrij zeker afgeleid van Anglisch dune = duin, heuvel. Kennelijk is dit de genoemde stuwwal.
 

Oosterhesselen:
Dorp in ZO Drente, oostelijk van Coevorden. De regio wordt rond 300vC bevolkt door Angelen uit Noord Drente. De naam lijkt derhalve afgeleid van Anglisch heassa (heze, hees = bos van bomen of struiken van één soort) + le (klein).

 
Oostnederlands: (ONL:)
De streektalen van NO Nederland worden vaak Nedersaxisch genoemd. Het is de vraag in hoeverre dat terecht is. Beïnvloeding door het Nedersaxisch in de Duitse deelstaat Nedersaxen is zeker mogelijk. Maar in welke mate? Wordt niet al te gemakkelijk vergeten dat de infiltratie van grensstreken in NO Nederland door Saxen uit Oost Duitsland rond 775nC per saldo beperkt was? > Saxen
¶ Anno 2009 lijkt NO Nederland voor circa 73% van Anglische herkomst. (> AFA) De Oostnederlandse streektalen lijken derhalve in gelijke mate te stoelen op de oude Anglische taal. Door migraties en isolementen zijn her en der differentiaties ontstaan. Deze betreffen vaak de klinkers in de woorden. Zo kan Anglisch crawe (kraai) daardoor de regionale verschillen kra, krè en krô opleveren.
¶ De overige 27% roots van NO Nederland bestaat voornamelijk uit Saxen en kleine volkstammen (Chamaven, Chauken, etc) die sinds de Anglische immigratie geleidelijk zijn opgenomen in de bevolking van NO Nederland.
** TAES, West Anglisch, Oud Nederlands, Nedersaxisch, AFA, LFA

Oostum:
Gehucht nabij het Reitdiep onder Garnwerd in Groningen. De oudste vermelding van de naam is Astnem op de lijst van Werden (WEW p74) circa 1025nC. De naam is afgeleid van Anglisch ast (oost) + ham (heem, huis, oord). De regio zal rond 500vC zijn bevolkt door Angelen uit de regio Emden in Eemsland.
¶ Er is een Eastham bij Liverpool in NW Engeland, waar sinds circa 500nC overwegend Angelen wonen.
** ASA

Ootmarsum:
Stad in Twente. Aias Homersem, Omershem (1233nC++). #Quedam/p108
¶ De naam Omershem zou volgens een oude legende zijn afgeleid van ene Odimar (c 77-127nC), zoon van Recmar (c 57-117nC). De naam Ootmarsum zou dan zijn afgeleid van Odimar + hem (heem, oord). Diverse bronnen menen echter dat dit verhaal is bedacht rond 1500nC door een abt in het klooster van Sponheim (Duitsland).
¶ Recmar en Odimar zouden volgens dezelfde legende Frankische vorsten zijn. De Franken verschijnen echter pas rond 287nC aan de Beneden en Midden Rijn. In 734nC veorvert de Frankische koning Karel Martel Friesland tot aan de Lauwers (# Quedam/pVI). Selchts weinig Franken settelen zich daarna in de Betuwe en de Veluwe. De legende lijkt op dit punt ook al fout en mogelijk zelfs inderdaad frauduleeus, zoals diverse bronnen stellen.
¶ De regio wordt rond 225vC bevolkt door Angelen uit het Vechtdal. De naam lijkt derhalve afgeleid van Anglisch ald, old (oud) + mersc (laag grasland dat vaak overstroomt wordt, moeras) + um, ham (huis, heem, oord). Dus: het oord bij het oude veen.
¶ De genoemde mersc (laaggelegen grasland dat vaak overstroomt wordt) lijkt gelegen te hebben in Oud Ootmarsum aan een zijrivier van de Dinkel, zoals is te zien op kaart 36 van bron RZA (1773). Dit is dan tamelijk zeker het gebied met de naam De Mors, dat sinds 1996 een industriepark is. (kaart Oost Twente; ANWB 1996)
¶ Bergvrede: Dit was een oude motte van hout, staande op een heuvel en omringd door een gracht en palissaden. Volgens deskundigen gebouwd rond 1150. Motten worden echter in die tijd al gebouwd van steen. En rond 650nC wordt al gebouwd met zandsteen. Mogelijk is de Bergvrede dus aanzienlijk ouder. Ze kan dan zijn gebouwd rond 700nC als bolwerk tegen de Saxen. Als zodanig vormde ze dan ooit een belangrijke schakel in de verdeigingslinie langs de Duitse grens tussen Oude Schans in Groningen tot aan de Rijn nabij Zevenaar.
** ASA, Motte, Steenbouw, NOVL

Openheid: (OPH:)
Zie de wereld. Hoor de wereld. Voel de wereld. Ruik de wereld. Wie bij zichzelf blijft, die staat sterk. Wie bij de goede normen en waarden blijft, die kent de weg. De meester is gerust en volgt de goede weg. Wie de goede weg blijft volgen, die zal veel bereiken. Meer kan een mens niet doen. #SRK
** NEW

Opland: (OLN:)
Anglisch upland = hoogland, hoog gelegen land; ON opland
Locaties:
Massop in Gendringen/Achterhoek
** Hoogland

Opmaak: > Uiterlijk

Optimalisme: (OPM:)
¶ 1941-45: Nederlandse gevangenen in de Japanse kampen in Nederlands-Indië worden zwaar mishandeld en ondervoed door de Jappen. Velen komen om in deze hel. Anderen proberen van elke dag iets leuks te maken ondanks alle verschrikkingen en ellende. O.a. door onderlinge solidariteit, zingen, voetbal en lezingen. Dat sterkt hen mentaal enorm. Velen van hen weten daardoor te overleven. #FRI > PgKbg/Jappekampen, Indonesië
¶ Steeds het goede doende en het onnodig kwade latende, bereikt men uiteindelijk het hoogst bereikbare. De meester buigt voor onmacht en ondergaat het lijden. Meer kan een mens waarlijk niet doen. #SRK
¶ Te veel van het goede is niet goed. Te weinig van het goede is ook niet goed. Het optimum is precies het goede. De meester zoekt het optimum en vaart immer wel. #SRK
¶ Hou het goede vast, doch laat los wat onnodig hindert of kwelt. De meester buigt voor onmacht en ondergaat het lijden. #SRK
¶ Wie de hemel zoekt, moet soms door een hel. De meester volgt de goede weg en ondergaat het onvermijdelijk lijden. Meer kan een mens waarlijk niet doen. #SRK
¶ Steeds het goede doende en het onnodig kwade latende, bereikt men uiteindelijk het hoogst bereikbare. Waar mogelijkheden eindigen, resten berusting en gelatenheid. De meester ondergaat het onvermijdelijk lijden en zal herrijzen. Wie de weg met God gaat, die zal waarlijk leven. #SRK
** Positivisme, Hagalaz, Carpe Diem, Goede Weg

Optimisme: (OPT:)
¶ 2015: Oud en gelukkig volgens Eefje van Hees (98 jaar) in Zaandam:
- 1. blijf lekker bezig
- 2. maak je eigen keuzes met je hart
- 3. laat je niet uit het veld slaan door tegenslagen
- 4. blijf optimistisch
- 5. wees een betrokken medemens
- 6. geniet van het leven
- 7. doe gewoon, dan doe je al gek genoeg
# DeTelgraaf/8.9.2015
** Positivisme

Opvoeding: (OPV:)
()A fostor (opvoeding), upsettan (opvoeden), uptaegt (opvoeding), uptian (opvoeden)
** Onderwijs

Oranje:
()A: orranny (oranje)
¶ Symboliek: Oranje is een mengkleur van rood en geel. Rood = liefde en kracht. Geel = geluk. Derhalve is oranje = liefde, kracht en geluk. Oranje is ook de kleur van de opgaande en ondergaande zon. > Kleuren
¶ Zonnecultus: De Angale Angelen zijn primair zonaanbidders. De zonnecultus is een erfenis van hun verre Arische voorouders. > Angalisme, Zonnecultus
¶ Voordeur: De vereering van de zon gaat zover dat Angale Angelen hun voordeur bouwen in de richting van het zuidoosten, waar de zon voor hen opkomt. > Zonnecultus
¶ Orison: Anglisch orison = gebed, bede. Mogelijk heeft dit woord te maken met de horizon en de oranje gloed van de opkomende zon.
¶ Vruchtbaarheid: Oranje is ook het symbool van de vruchtbaarheid. Vruchten met veel pitten zijn namelijk vaak oranje. #SYM
¶ 3000vC++ Hinduisme: Hindupriesters dragen een lang wit gewaad en een lange halsdoek in oranje. Het witte gewaad staat voor zuiverheid en wijsheid. De oranje halsdoek staat voor de verbondenheid met het goddelijke.
¶ 300vC++ Boeddhisme: Boeddhistische monniken dragen lange oranje gewaden.
** Priesters

Orde: > Eawa, Ordehandhaving
Orde en Chaos: (OEC:) > Taoïsme, Perfectie

Ordehandhaving: (ODH:)
Over de ordehandhaving in Angelland is vooralsnog weinig bekend. Ordeverstoring in regio's lijkt te worden aangepakt door sturen van een leger van de directe bestuurder van de regio naar het onrustgebied. Verder zal een goede regering zorgen voor goede wetten, die zo goed mogelijk tegemoet komen aan de wensen en belangen van de inwoners om daarmee onnodige onrust te minimaliseren.
** Regering, Politie, Veiligheid, Rechtspraak

Ordebewaking: (ODB:)
Anglisch scergerefa (scirgerefa, scirreeve) = scergraaf = ordebewaker in een scire (graafschap); ME sheriff
** Ordehandhaving, Politie, Sheriff, Veiligheid

 
Orvelte: (ORV:)
Museumdorp in Drente. De regio wordt rond 300vC bevolkt door Angelen uit Zuid Groningen. (> ASA) De naam Orvelte lijkt derhalve afgeleid van Anglisch ora (oer, ijzeroer) + felda (velden). Dus: Oerveld = de velden waar ijzeroer wordt gevonden.
--- Volgens lokale overlevering is de naam Orvelte afgeleid van or (oer) (over) + veld. Dus: over 't veld. De betekenis hiervan is onduidelijk.
--- 500vC++: De yzerwinning in NO Nederland begint rond 500vC. (> Yzer) Het is dus goed mogelijk dat zulks ooit ook gebeurde in Orvelte.
--- Anglisch ora = oer = ijzeroer = moerasijzer. Het lijkt dus mogelijk dat in Orvelte ijzeroer is gevonden. Kaart RZA/1773 toont dat Orvelte in die tijd vrij zeker in of nabij een groot moerasgebied ligt.
--- In de streektaal van midwest Drente is orra = ijzeroer, moerasijzer. (> Dixicon) Dit sterkt de these dat Orvelte de historische betekenis heeft van velden waar ijzer (i.c. moerasijzer) wordt gevonden.
¶ Hoeve Borckerhof staat in Orvelte aan de Flintenweg. Flint is exclusief Anglisch voor flint, vuursteen. Orvelte lijkt derhalve inderdaad een oude Anglische nederzetting.
** Borckerhof, ASA, PgLinks/Orvelte

Oss:
Stad in Noord Brabant. Vrij zeker gesticht door Angelen, circa 425nC.
NB Angelenweg: langste weg in industriegebied Oss/N.Brabant. #2015+
** Angelen

Ossehoorn: > Ossenhoorn, Koehoorn

Ossekermis:
()A brandwine (brandewijn), oxcermes (ossekermis)
¶ Oud gebruik in de slachtmaand (oktober). Na het slachten van een os komen mensen bij elkaar. Ieder deelnemer moet schatten hoe zwaar de os heeft gewogen. De schattingen worden genoteerd, getotaliseerd en gedeeld door het aantal schattingen. Wie het dichts bij het gemiddelde ligt, krijgt een vles brandewijn. #ALT/Apeldoorn/p302

Ossen:: (OSN:)
()A bollard (stierenwei = wei met jonge stieren), bolle (=A bule), bul (=A bule), bule (bul, stier), bullart (=A bollard), gorel (gareel = halsjuk), hesscarre (hessenkar = ossenkar), hide (maximale omvang land dat in een smalle aaneengesloten reep ossehuid past), os (=A oxa), oxa (os), oxa (1 morgen = 0.9 Ha = de omvang van het land, dat een boer met een span ossen in 1 morgen kan ploegen), oxan (ossen), oxblod (ossebloed; gebruikt als soort menie om muren te verfen), oxbour (ossenboer, ossenfokker), oxcaemp (ossenveld), oxcarre (ossenkar), oxceapa (ossenhandel), oxcyle (ossenkuil = laagte waar ossen weiden), oxdrifere (ossendrijver), oxeagth (osseneg), oxenere (=A oxbour), oxhide (ossehuid), oxhorn (ossehoorn; # blaasmuziek), oxig (goedmoedig, traag), oxjuc (ossenjuk = juk voor twee ossen bij ploegen), oxland (ossenwei), oxmaerct (ossenmarkt), oxman (ossenboer, ossendrijver), oxmod (rustig, eenvoudig, degelijk), oxpenn (kleine ossenweide), oxwa (ossewagen), oxwaeg (ossenweg = weg waarlangs ossen werden gevoerd naar ossenmarkt > Ossenweg), oxwaegn (=A oxwa), oxwaen (=A oxwa), oxweard (ossenwaarde = uiterwaarde waar ossen grazen), rhither (ossekop), uroxa (oeros, oerrund)
¶ 8000-4000vC Neolithicum: Mensen gaan dieren fokken en planten kweken voor eigen onderhoud, maken stenen gereedschap en gebruiken vuurstenen om vuur te maken. Ontstaan van landbouw, veeteelt, begrip eigendom, eigendomsrechten en eigendomsconflicten c.q. strijd en oorlog, politieke besluitvorming en religie: heuvels met ringgrachten, altaars, offeren van ossen en begrip van ziel en hemel.
> PgGen/Neolithicum
¶ 2000vC++: Ossen zijn gecastereerde stieren. Door casteratie zijn ze minder agressief dan stieren en beter geschikt als trekdier. De os is bij de Ariërs en andere volken (o.a. Hindu's en Grieken) het symbool van moed, kracht en goedmoedigheid.
¶ 600vC: Grieken offeren ossen om de goden te behagen. #BBC4tv/Ancient Greece 26.7.2016
¶ 500vC: Rond deze tijd settelen Angelen uit NO Groningen in Drenthe. Graslanden zijn er echter schaars. Vaak uren gaans van de boerderij. Om het vee daar te kunnen laten grazen bouwen de boeren daar zgn boos (veestallen). Onder begeleiding van een veehoeder kan het vee (vooral ossen) daar dan grazen en overnachten. In Nieuw-Schonebeek (ZO.Drente) staat anno 2012 nog een oude boo, die in 1645 wordt genoemd. # HDB, FRI
¶ 500nC++: Yeavering is een stad in Bernicia, Northumbria in Noord Engeland, langs de Noordzee kust tussen Yorkshire en Schotland. Yeavering wordt al vroeg bewoond door Angelen, die vrijwel zeker afkomstig zijn uit Jever in Ost-Friesland, dat in die tijd Anglisch gebied is. (> Mega Angle) Bron RRA schrijft over Yeavering:

Noteworthy here is a massive, high post outside the [pagan] temple to the north-west, certainly with ritual significance, i.e. a mana-pool, equivalent to the Pacific totem poles (p. 43-4); and furthermore the pit by the door filled with the skulls of oxen. "To the west there was a building probably used as a kitchen for cooking the ceremonial feasts. Associated with this structure was an area apparently reserved for butchering the sacrificial beasts. It contained many remains of the long bones of oxen, but, significantly, not skulls - they ended up in the temple" (p. 45)
...
"In Scandinavian paganism animals, particular oxen, were offered to Freyer on his annual journey ... The ritual sacrifice of oxen is a feature of Anglo-Saxon paganism evedenced repeatedly by archaelogy and confirmed by historical document." (p. 45)

Ossenbloed:
Anglisch: oxblod. Werd o.a. gebruikt als verf voor muren, vloeren en houtwerk ter bescherming tegen weerinvloeden.
** Watul, Plekenpol, Bruntingerhof

Ossenhandel:
Stad Groningen voert al sinds oude tijden een belangrijke ossenhandel. Ossen worden gekocht in Denemarken en mogen dan enige maanden grazen in de weiden rond de stad. Als ze vet genoeg zijn worden ze doorverkocht. Veel van deze ossen gaan op boten naar Dieppe (Duinkerken) in NW Frankrijk om vandaar in Engeland afgeleverd te worden.
¶ 1300++: Vette ossen zijn een Groningse specialiteit. In 1399 geeft de stad 50 kado aan de graaf van Holland. Uiteraard niet zonder tegenprestatie, gezien het oeroude Gronings adagium Wat kan'k eran verdainen? Ook sturen ze vette ossen naar Brussel om ambtenaren om te kopen.
¶ 1469: Later kopen Groningse handelaars ossen uit de omgeving zelf en uit Ost Friesland. Ze drijven de ossen dan naar Groningen waar ze vet gemest worden op de weiden rond de stad. Als ze vet zijn, worden ze gedreven naar steden in Westfalen, Holland en Brabant. Dat is vaak big bussiness. In 1469 verschijnen 12 Groningers met 1200 ossen op de markt van Den Bosch.
¶ 1588: Het transport van ossen over lange afstand kent gevaren. Ossen worden vaak onderweg geroofd door boeventuig. De Groningse handelaars eisen daarom veiligheid i.c. gewapend toezicht. Desondanks beroven soldaten bij Lochem in 1588 koopman Johan van Dalen van al zijn ossen. Andere kooplieden worden beroofd van al hun geld en goed.
** Ossenmarkten, Ossenweg, Veehandel
# ALT/Groningen, DAB

Ossenhoorn: (OSH:)
Anglisch: oxhorn. Oud blaasinstrument. Archeologische vondsten in Friesland tonen aan dat de ossenhoorn al rond de jaartelling wordt bespeeld in NW Europa. In die tijd wonen nog geen Friezen in Friesland. (> Friezen) Aangezien daar in die tijd hoofdzakelijk Angelen wonen, zal de ossenhoorn zeker een blaasinstrument zijn dat door de Angelen wordt bespeeld.
¶ De hoorns zijn circa 60 cm lang en zijn derhalve mogelijk afkomstig uit Egypte. In het Dodenboek van de oude Egyptenaren (c. 1580vC) en op oude Egyptische bouwwerken staan koeien afgebeeld met hoorns, die omgerekend zeker 70 cm lang zijn. De handel met Egypte verliep via Kreta en bestond al rond 2000vC.
¶ 650vC++: Haithabu heeft handelscontacten met Kreta. (> Kreta) Kreta heeft handelscontacten met Egypte en het Nabije Oosten. Mogelijk hebben de Angelen de ossenhoorns via Kreta uit Egypte geïmporteerd. Het hoornblazen in Angelland kan dus al dateren van circa 650vC.
¶ Olde Roop: Tot in de 19e eeuw klinken in de periode 25 december tot 6 januari de lange klagelijke klanken van de ossenhoorn over het land tussen de schemering en middernacht. Men deed dat om de boze geesten te verdrijven en het het nieuwe licht van de zon te verwelkomen. Dit gebeurt anno 2010 voornamelijk nog in Twente, de Achterhoek en Oost Drente. Vooral in Markelo, Ambt Almelo en Oele (Hengelo). > Olde Roop
** Koehoorn, Muziek
# FRI, WP, DAB, KBG

Ossenhuiden:
¶ 28nC: Angelen in Noord Holland komen in opstand tegen hoge belastingen Romeinen te betalen in ossenhuiden. #OSR/p11
** Hid

Ossenmarkten:
Anglisch: oxmaerctan. Ossenmarkten zijn markten waar sinds de oudheid ossen worden verhandeld. Bekende ossenmarkten zijn die van Lunenburg (Ochsenmarkt oude centrum) en stad Groningen (Ossenmarkt nabij NoorderHaven).
** Ossenweg, Ossenhandel, Veehandel

Ossensites: > Ossen

Ossenwaard:
Alias Oxwearde. Uiterwaarde langs de Yssel bij DeWorp/Deventer. Het gebied is 60 Ha groot, bestaat voornamelijk uit natuurgebied en wordt regelmatig overstroomd door water van de Yssel. De Ossenwaard is vroeger daarom ook altijd gebruikt als zomerweide voor ossen. Voor melkvee is ze te zandig en nat.
¶ De regio wordt rond 200vC bevolkt door Angelen uit Twente. De naam lijkt derhalve afgeleid van Anglisch oxa (os) + weard (=A weorth = wierde, waarde = buitendijks laag gelegen land; ON weurt, waerd, waert). Dus: een waarde waar ossen grazen. # Hazepad wandelingen (Stichting Yssellandschap, Deventer oktober 2009), KBG, FRI
** Oxwerd

Ossewagens: (OSW:)
()A oxcraet (ossekar), oxwaegn (ossewagen)
¶ 100vC: Bructeri komen met ossewagens en settelen in de regio Brucht. (#HED/p7) Ze zijn een onderstam van de Angelen. > Hardenberg
¶ 1850++: Rijssen heeft in de 19e eeuw nog geen spoorverbinding. Daarom moet de jutefabriek daar de grondstof uit India per ossewagen uit Deventer halen. #KUOZ/p59
¶ 1957: In dat jaar is de ossekar nog steeds in gebruik op Sumatra. Daar heet ze kereta lembu: Anglisch: oxcraet.
** Voertuigen, Migratie

Ossenwagens: > Ossewagens

Ossenweerd:
Locatie bij Lobith. De regio wordt rond 150vC bevolkt door Angelen uit Slingeland. De naam Ossenweerd lijkt derhalve afgeleid van Anglisch oxa (os) + wyrth (weerd, waard).
** ASA

Ossenweg: (OSW: 2000vC++)
Ook Oxenweg genaamd. Anglisch: Oxwaeg. Zeer oude handelsoute van Noord Jutland door Angeln en Holstein naar Midden Europa, langs o.a. Viborg (Jutland), Kolding/Koningsgau, Hadersleben, Flensburg, Rendsburg, Neumunster, Itzehoe en Hamburg. De weg dankt haar naam aan het transport van ossen uit Noord Denemarken naar het zuiden. De ossen worden tot in de 19e eeuw vetgemest in Denemarken en daarna over de Ossenweg naar het zuiden gedreven. O.a. naar Lunenburg en stad Groningen, waar ze worden verhandeld op de Ossenmarkten aldaar. gelegen buiten de stadswallen nabij Noorder Haven. (> Veehandel) De weg is feitelijk een verzameling van wegen, waarlangs ook kooplieden, marskramers, ambachtslieden, pelgrimvaarders, migranten, ridders en soldaten trekken. Vanaf de Ossenweg zijn diverse aftakkingen naar Noord en Oost Nederland. De Ossenweg dateert al uit de Bronstijd (2000-800vC) en wordt vele eeuwen gebruikt voor transport van o.a. koper en tin uit Midden Europa naar het noorden. Het is vrij zeker dat de Angelen via deze Ossenweg sinds circa 450vC naar zuidelijke regio's op het Continent migreren, waar vele van hen later verder migreren naar Engeland.
** Biessum, Ossen, Wegen, Angelen, Veehandel, Cowboys
# geschichte-s-h.de 8.6.09, KBG

Ossenwegen: > Ossenweg, Ossen
Osseweg: > Ossenwegen
Ossewegen: > Ossenwegen

Otters:
()A otter (otter), otterspear (otterspeer = speer om otters te vangen), ottor (otter)
¶ 200vC++: In Wetwang (NO Yorkshire) is in 2013 gevonden een spiegel gemaakt van metaal (brons?), versierd en gevoerd met bruinrood otterhuid. De vondsten zijn gedateerd op circa 200vC. Archeologen denken dat spiegels werden gezien als vensters naar een andere wereld. Temeer daar mensen in die tijd:
- geloven dat meren een medium zijn tussen de aardse wereld en de andere wereld
- en dat otters heilige dieren zijn die tussen deze wereld en de andere (diepere) wereld heen en weer zwemmen.
#BBC4tv Wetwang 21.1.2014
** Zielkunde, PgAng/Wetwang

Ottomanen:
Aziatisch volk afkomstig uit Centraal Azië, ongeveer bij Kazachstan. Later worden ze ook wel Turken genoemd.
¶ 1400nC++: De Ottomanen veroveren Turkeye.
¶ 1453: Constantinopel veroverd door de Ottomanen (Turken), vooral door verraad en lafheid van de top van de Christelijke Kerken van Rome en Constantinopel. Sindsdien heet de stad Istanboel. > Constantinopel
¶ 1500++: Ottomanen veroveren de Balkan.
¶ 1670: De Ottomanen staan voor de poorten van Wenen maar worden verslagen en teruggedreven tot in Turkeye door de Oostenrijkers onder koning Leopold I van Habsburg. Leopold annexeert daarna de Balkan tot aan de Bosporus en lijft het gebied in bij Oostenrijk.
# BBCtv 21.10.2013

Oud Anglisch: (500-1500nC)
Vanuit het Oer Anglisch ontwikkelt zich sinds circa 550 nC het Oud Anglisch, onder invloed van Denen en Zweden (Vikings) die zich in Angeln vestigen. Het Oud Anglisch zal vrij identiek aan het Oud Engels, aangezien die taal voortkomt uit het Oer Anglisch en het Oer Saxisch. Qua gramatica valt op dat het moderne Deens en Engels op sommige punten eenzelfde zinstructuur hebben. I.b. worden werkwoordvormen dicht bij elkaar geplaatst (i.t.t. o.a. Nederlands en Duits). Dat kan in het Engels zijn gekomen via het Oer Anglisch. Ook het moderne Anglisch in Angeln doet fonologisch denken aan het Deens. Opvallend zijn de vele hoge klanken. I.b de uitgang -ly (Duits: -lich; Oud Ndl: -like). Ook het moderne Deens en Engels hebben die klank.
** Oer Anglisch, Anglisch

Oud Anglische Kerk: (OAK: c 400nC)
¶ 750vC++ Mazdeïsme: Gedachtengoed Oer Angelen zoals mogelijk overgenomen van het Mazdeïsme uit Persia. Dit gedachtengoed lijkt zeker in de begintijd beperkt te zijn tot een Anglische elite. I.c. lange afstand reizigers als handelaars, troubadours en andere reizigers en zwervers. Later ook royals en priesters die de verhalen van hen horen. > Mazdeïsme
¶ 500vC++ Haithabu: Oude hoofdstad van Angelland. Gelegen aan de monding van de Schlei in Noord Duitsland. Haithabu heeft daardoor een uitstekende vebinding met de Oostzee en via de Oostzee met de Noordzee in het Westen en in het Oosten via de Djepr en de Zwarte Zee met Constantinopel en vandaar met de Zijderoute.
¶ 350nC++: Anglisch cirice lijkt afkomstig van het Gotisch kiriko, kirko via Wulfila (311-371nC), bisschop van de Oost Goten in Zuid Rusland. Hij vertaalt de Bijbel in het Gotisch en ontwerpt daartoe een eigen Gotisch Alfabet, gebaseerd op het Griekse Alfabet.
> Haithabu, Constantinopel, Zijderoute, Widsith, AXR
¶ 360nC: Fritigern (c 330-390), leider van de Goten, bekeert zich rond 360nC tot het Christendom en wordt aanhanger van het Arianisme tijdens de regering van de Romeinse keizer Valens (328-378), een belangrijke aanhanger van het Arianisme. Hierdoor bekeren nagenoeg alle Germaanse stammen zich ook tot het Arianisme. > Fritigern, Arianisme
¶ 360nC++: De Angelen in Angelland komen in contact met het christendom via het Arianisme. > Arianisme, Constantinopel
¶ 400nC*: Stichting Anglische Kerk
¶ 425nC Widsith: Oud Anglisch dichtwerk in the Exeter Book, een bundel Oud Engelse gedichten uit de 10e eeuw. De tekst is een herschrijving van de oorspronklijke tekst, die met een brand verloren is gegaan. De oertekst is vrij zeker geschreven in het Anglisch van Fivelingo in NO Groningen. Ze wordt beschouwd als het oudste dichtwerk van de Engelse literatuur. Gezien haar bron is ze dat ook van de Nederlandse literatuur. In het dichtwerk komen vele helden voor uit de 4e-6e eeuw. Het is daarom ook een belangrijke historische bron. Tevens toont het werk de belangrijke rol van een troubadour in de Germaanse tijd.
¶ 750nC++: Kerstening Angelland vanuit Engeland. > Kerstening
¶ 965nC: Ibrahim Al Tartushi brengt een bezoek aan Haithabu, de hoofdstad van het oude Anglische Rijk. Hij schrijft dat de stad bekend is van Ysland tot Bagdad ... Ibrahim is een Joodse Arabier uit Cordoba in Spanje. Bron WKP (25.11.07) citeert hem:

Haithabu is een zeer grote stad aan het uiterste eind van de wereld oceaan... De bewoners aanbidden Sirius [de Hondster, de helderste ster aan de hemel], behalve de Christelijke minderheid die een kerk heeft...

Oud Engels:: > PgBrit
Oud Fries: > Fries, HGN

Oud Nederlands: (ODN:)
¶ NO Nederland (West Angle) is tot circa 1100nC het belangrijkste deel van de Nederlanden. Daar wonen veruit de meeste mensen. Vele van hen migreren sinds circa 400nC verder naar zuidelijke en westlijke delen van de Nederlanden. Aangezien NO Nederland sinds circe 500vC voornamelijk is bevolkt door Angelen, mogen we veronderstellen dat het Oud Nederlands taalkundig vrij dicht bij het Oud Anglisch en i.b. West Anglisch moet staan. Taalkundig onderzoek in de 20e eeuw heeft dat ook zeer aannemelijk gemaakt.
¶ Het Nederlands zoals dat vroeger werd geschreven en gesproken. Hieronder vallen de volgende periodes:
¶ 500vC++: Nederland bevolkt door Angelen uit NW Duitsland. > Angelen
¶ 150vC++: Nederland bevolkt door Angelen tot aan de Rijn. > Angelland
¶ 0-450 nC   De Nederlanden zijn nog dun bevolkt. Er wonen o.a. Kelten (zuiden), Batavieren (midden), Kaninefaten (westen) en Chaucken (oosten). Over hun taal en cultuur is weinig bekend. Behalve grafheuvels in Drente en op de Veluwe en De Borkeld bij Markelo. Van de Kelten resten o.a. de zgn Celtic Fields (akkers) bij Emst op de Veluwe. De Romeinen bezetten de Zuidelijke Nederlanden. Hun taal is het Latijn.
¶ 425nC: Widsith is de oudste tekst van het Nederlands, geschreven rond 425nC door de troubadour Widsith van Myrgingum afkomstig uit Merum bij Loppersum in Groningen. > Widsith
¶ 1000-1500  Het Middeleeuws Nederlands. Dit is de taal die is ontstaan uit een versmelting van de basistalen Anglisch, Saxisch, Frankisch en Fries in de voorafgaande eeuwen, aangevuld met oudere Keltische en Chauckische elementen. Uit de 11e eeuw stamt de beroemde tekst van een Vlaamse monnik in Engeland, die hij kennelijk schreef bij het testen van zijn pas geslepen pen (ganzeveer) en een vlaag van verliefdheid:

Hebban olla vogala nestas hagunnan hinase hic andu thu,
Wat unbidan we nu?
ofwel
Hebben alle vogels nesten begonnen behalve ik en jij,
Wat wachten we nu?

Ondanks de voortschrijdende eenwording blijven er nog regionale verschillen en de spelling is nog niet geharmoniseerd. In deze periode worden vele Oud Nederlandse teksten helaas vernietigd door oorlogen, de RK Kerk, Lodewijk de Vrome, en de Renaissance. De Kerk erkende alleen het Latijn als lingua sacra en schrijftaal. Lodewijk de Vrome (778-840) en de Renaissance (1200-1500) hadden een voorliefde voor Latijn en Grieks en beschouwden de eigen taal als verachtelijk. (WKP 13.11.08) Desondanks zijn vele teksten in het Nederlands van toen bewaard gebleven. O.a. in de vele acten, leenboeken, morgenboeken, grafteksten, e.d. Daarin wordt een taal gebruikt, die op vele plaatsen nogal Engels aandoet. Bijvoorbeeld in woorden als after/achter, up/op, leyt/ligt, etc. Ook het geldstelsel is in die tijd vaak identiek aan het Engels geldstelsel: £ (pond) -s. (schelling) -d. (duit). Vaak ook ontbreekt de ge- voorvoeging. Zoals zoals in bruyckt/gebruikt. Als klap op de vuurpijl wordt in 1477 de Delftse Bijbel gedrukt. Dat is daarmee het oudste boek in de Nederlandse taal. Ze bevat 1300 pagina's. In augustus 2008 is de Delftse bijbel gedigitaliseerd en op internet gezet.
¶ 1500-1850  In deze periode wordt de basis gelegd voor het moderne Nederlands. De Statenbijbel van 1637 speelt hierbij een sturende rol. Ook deze Statenbijbel is op internet gezet. Op alle terreinen gaat het Nederlands zich verder ontwikkelen. Het is inmiddels de taal van het volk, het bestuur, de rechtspraak, de kerk, de wetenschap en de literatuur. De spelling is nog enigermate chaotisch, maar er worden pogingen gedaan hierin meer eenheid te brengen. Door migratie verspreidt de Nederlandse taal zich in dit tijdvak naar Zuid-Afrika, Nederlands-Indië, Suriname en de Nederlandse Antillen.
¶ 1850-1950  Het Nederlands van 1850-1950 kenmerkt zich o.a. door een verduitsing. Invoering van naamvallen en verbuigingen, die in het oudere Nederlands niet of nauwelijks voorkomen. Ook wordt in vele woorden de letter g vervangen door de ch, identiek als in het Duits. Regt wordt recht; berigt wordt bericht; etc. De verduitsing had te met maken de groeinde macht van Duitsland en met de Nederlandse hoftaal, die Duits was. Koningin Emma is de eerste die daar een eind aan maakt en het Nederlands als hoftaal introduceert. Verder kenmerkt het Nederlands van 1850-1950 zich ook door een zekere verfransing. De Nederlandse elite beschouwt het Frans als de taal van cultuur en beschaving.
¶ 1950-heden  Na 1950 wordt het Nederlands weer ontdaan van de Duitse invloed en op vele punten teruggebracht tot de eigen taalkenmerken. Heel in biezonder worden de on-Nederlandse naamvalsvormen afgeschaft. Tegelijkertijd neemt de Engelse invloed toe, door de globale macht van de Engelstalige landen en hun techniek en cultuur. Deze invloed beperkt zich voornamelijk tot leenwoorden. En soms tot meer directe zinsbouw, i.p.v. de Nederlandse neiging tot complexheid in vooral elitaire en formele context. De gewone man spreekt normaliter meer simpel en to the point, wat de vlotheid en duidelijkheid ten goede komt. Overigens zijn adapties uit vreemde talen kenmerkend voor talen in ontwikkeling. Het Engels zelf heeft in de afgelopen eeuwen vele woorden van andere talen geïncorpereerd en is juist daarom zo een aantrekklijke taal geworden voor anderstaligen. Anno 2008 spreken circa 23 miljoen mensen in de wereld Nederlands of een afgeleide taal daarvan zoals het Afrikaans en het Surinaams.
** HGN, Maerlands, Oer Nederlands, Anglisch, Demografie, ATZA, Oostnederlands, West Anglisch

Oud Saxum: (OLX:)
Anglisch Seaxum = Saxum = Saxenland
449nC: Bron ASC/449: de Anglo-Saxon Chronicle voor het jaar 449nC

Tha comon the menn of thrim maegthum Germanie: of Eald-Seaxum, of Englum, of Iotum. ...
Of Eald-seaxum comon East-seaxe and Suth-seaxe and West-seaxe.
ofwel:
Dan komen de mannen van drie Germaanse machten: van Oud Saxum, van Angle, van Jutland. ...
Van Oud Saxum komen Oost-Saxen (Essex) en Zuid-Saxen (Sussex) en West-Saxen (Wessex).

De Saxen wonen [rond 731nC] in het gebied tussen de Elbe, Weser en Eider. Dit gebied komt nagenoeg overeen met Holstein en Lunenburg in Noord Duitsland. De oudste vermelding noemt dit gebied Albingia.

Oude Kamphuis:
Geslacht uit Deurningen (gem Weerselo) in Twente. Genoemd naar hoeve Camphuys in Deurningen, later genaamd boerderij Kaamps. Oorspronkelijk heet de familie Beverborg, afkomstig van havezathe Beverborg in De Lutte en nazaten van Arnulf de Bevere (gb 904nC) van Bevere Manor in Bevere bij Worcester in Engeland, via het geslacht Van Beverburch in Dordrecht. Oudste vermelding: Gerrit Oude Kamphuis (gb 1757), zoon van Jan Beverborg en Dina Rorink. Gerrit woont in Weerselo en is gehuwd met Johanna Oude Wennink.
Udh: o.a. Joanna (1792) en Johannes Oude Kamphuis (gb 1805).
Bekend: Niels Oude Kamphuis (voetballer).
** Kamphuis, Beverborg, PgA-Z/Oude Kamphuis

Oude Rijn:
Voormalige zijtak van de Rijn, die bij Pannerden naar het noordwesten stroomde, o.a. langs Hummelo en bij Doesburg in de IJssel uitmonde. Op kaart 92 van de Hottinger Atlas (1783) wordt het beginstuk van de rivier inderdaad weergegeven en wel als Oude Rhyn. Bovendien loopt van Borculo naar Hummelo een lange weg met de naam Rijnweg, hetgeen kennelijk bevestigt dat aldaar ooit de Rijn stroomde. Verder getuigt een muursteen in een huis in het centrum van Hummelo dat de Rijn daar in 1814 voor een grote overstoming zorgde. In beide gevallen wordt mogelijk de Oude Rijn bedoeld.
** Hummelo, Voorde (De), Greflichem
# FRI, HTN (1783)

Oude Saxen: (OLS:)
Bron HGN/1970 schrijft tav de Anglo-Friese relaties het volgende in hoofdtuk VIII: Inleiding van Oudwestgermaans:

... Beda (8ste eeuw) noemt op het vasteland als verwanten van zijn volk [de Angelen] wel de Oud-Saksen, maar niet de Friezen.

Ouderdom: > Leeftijd

Ouderenzorg:
Bron ZWH/p71 schrijft: "Men kende vroeger de AOW-uitkering nog niet en het was toen zaak dat de ouderen zo lang mogelijk de eigenaar van de boerderij bleven. Een zoon of dochter trouwde bij de oude mensen in en de jongehuwden brachten vader en moeder met zorg tot aan hun eind."

Ouderling:
Deze titel is een vertaling van het Griekse woord presbyter = oudste. Een ouderling is een vertegenwoordiger van de gemeente en gekozen voor een bepaalde termijn. Ouderlingen vormen samen met diakens en de dominee de kerkeraad. Gezien de gelijkheid met de Griekse herkomst van de titel priester, kan men stellen dat priesters en ouderlingen nagenoeg dezelfde functies bekleden. Ouderlingen zijn inwoners uit de regio, die naast hun bestuurlijke taak normaliter een boerderij bezitten en runnen.
** Priesters

Oudste Engels: > Oud Engels, KTE

Outfit:: (OFT:)
btr kleding, schoenen, hoeden, etc
()A aelmessere (geldbuidel), almatic (bovenkleed met wijde mouwen), baey (baai, hemd), boccel (bukkel, gesp), bote (laars), botton (knoop, knop), boxe (broek), breacs (broek, rijbroek), brec (broek), bregdan (vlechten, breien), breostscyrte (borstrok), broc (broek, kniebroek), broce (=A broc), busel (boezel = voorschoot, schort), busron (boezeroen = kiel met lange mouwen), caepe (cape = schoudermantel), caeppe (kap, muts, pet), cammisol (kamizool = kort jack), capron (kaproen = soort kap, muts), ceal (kiel, hemd), ceode (buidel), cladh (kleed, kleding), cladhmakere (kleermaker), cladhstoppere (kledinghersteller), claes (kleding), cloc (overkleed, mantel), clostergearn (kloostergaren = ragfijn garen), cloth (=A cladh), clumpan (klompen), cneobroc (kniebroek), cnupp (knoop), cnyttan (breien), coler (halskraag, halsdoek), cot (=A cote), cote (kot, hemd, schort, jas, mantel, kleed), couse (kous), crackcowe (schoen met heel lange punt), crebsa (kraag), cufle (keuvel, pij), cugele (=A cufle), dalc (spang, gesp), drag (dracht), dragan (dragen), drapere (handelaar in kleding en stoffen), drawan (dragen, aantrekken), duffel (wollen stof), feotor (=A fetor), ferslett (versleten), fetor (veter, ketting, band, snoer), fodd (vod), frange (=A fringe), fringe (franje, zoom), frocc (overjas), gaer (puntmuts), gar (puntmuts), garet (kouseband), gaspe (gesp, haak), geard (gordel, band, kouseband), gierela (mantel), gierwan (kleden, aankleden), glof (handschoen), gossey (dikke wollen trui), gyrd (=A geard), haelfnacod (halfnaakt), haelfnecad (halfnaakt), haet (hoed), halfnacod (halfnaakt), halfnecad (halfnaakt), hemedhe (hemd), hod (hoed), holbloc (klomp), hop (hoepelrok), hose (hoos, beenbekleding, lange kous, broek), hraegel (kleed, gewaad), jork (jurk), lapp (lap, stuk leer of stof), lappan (oplappen, verstellen, herstellen), lappere (lapper, versteller), linen (linnen), linwat (linnengoed, ondergoed), lump (vod), mentel (mantel), nacod (naakt), naecad (=A nacod), naeld (naald), nayan (naaien), noce (naad), oferscyrte (overrok, overhemd), oferslop (overkleed), packe (pak, net pak), paell (pelle; # linnen stof), paep (puntmuts), pape (puntmuts), pet (pet), pilows (pilobroek = broek van pilostof), platin (platijn =A trippa), plodd (vod), ploddig (versleten), poghe (buidel, zak), pong (=A pongel), pongel (zak, buidel), posa (buidel), purs (beurs, portemonee), pusa (=A posa), raeflan (rafelen), raefle (rafel), raeflig (rafelig), ream (riem), redgaer (=A redgar), redgar (rode puntmuts), reoma (riem), rim (riem), robe (jurk), rocc (rok, bovenkleding), routbroc (geruite broek, bakkersbroek), sacc (ruime mantel), sarc (hemd), scaebbig (schamel, sjofel, haveloos), scambors (schaambuidel; # gulp), scara (schaar), scaerfa (sjaal, sjerp), scear (bw net, netjes), sceara (schaar), sceat (schoot, kleed), sceort (schort), sco (schoen), scoes (schoenen), scolapel (schoenlepel), scomakere (schoenmaker), scosel (schoeisel), scosle (schoeisel), scostre (schoenmaker), screor (kleermaker), scrit (kruis van broek), scyrte (schort, rok, hemd), seam (zoom), seolc (zijde), sima (snoer, koord, veter), sintan (vrouwenmantel), siwian (naaien), sleat (slijtage, vod), smoc (smuk, opsmuk), smoc (hemd), smock (hemd), smudhemedhe (smudhemd = gesmud hemd), snidha (snit), snidhan (snijden, knippen), snidhere (kleermaker), snidhery (kleermakerij), socc (sok, muil), sole (schoenzool), solre (zitvlak), some (zoom), sorcote (overkleed), spang (gesp, knip), spong (spang, gesp), stecc (steek = soort herenhoed), stewel (laars), sticcan (stikken, borduren, naaien), sticcere (hemdennaaier, borduurder), sticcian (=A sticcan), stole (stola, overkleed), sunnhod (zonnehoed), suttre (schoenmaker, kleermaker), tabbard (tabbert, lang overkleed), thricorn (=A thristecc), thristecc (driesteek = herenhoed met drie punten), trippa (trippe = klomp met houten zool en leren band), tuc (zak, broekzak), twastecc (tweesteek = herenhoed met twee punten), utfitt (uitdossing, kleding), veyle (voile), wambsticcere (kleermaker, wambuismaker), wambuse (wambuis = hemdrok), wamsule (=A wambuse), waet (gewaad, weefsel, doek), wat (gewaad), wearan (=A werian), were (kleding), werian (dragen; # kleding), wreap (sjaal, omslagdoek), wrungal (wrongel = gedraaide hoofdband)
¶ 15000VC: naald uitgevonden in Europa #BBC4tv 24.7.2018
¶ Kleren en kleding ontwikkelen zich in de loop der eeuwen steeds verder. Oorspronkelijk: functioneel en van leer (dierenvel). Later: meer decoratief en van wol of linnen. > Linnen
¶ 4100vC: Oudste schoen in Armenia. Anno 2010 vinden archeologen de oudste schoen ter wereld in Armenia. #DeTelegraaf 12.1.2011
¶ 3000vC: Rond deze tijd dragen Egyptenaren al sandalen gemaakt van leer. #BBC4tv8.5.2014/Qantir
¶ 2000vC++: mensen gebruiken sneeuwschoenen #DWO
¶ 1320vC: Farao Thoetanchamon (1343*-1323) afgebeeld in linnen gewaad en met hoge hoed en schoenen aan. (beeldje Museum Caïro) #DeTelegraaf 14.2.2011

¶ 600vC++: Schoenen in Griekenland #BBCtv/okt2015

¶ 400nC:

          

Hierboven: Offa (links) voor zijn vader koning Wermund van Angeln op de troon en met de angolstaf in de hand; rechts neemt ene Rigan zwaaiend afscheid. Tafereel uit circa 400nC. (prent c 1200AD bron NHS/p44-45)

 
¶ 450nC++: De welltodo Anglische man draagt een hemd (OE smoc) en daarover een linnen of wollen tuniek tot aan de knieën, vastehouden met een metalen klip aan de polsen en een gordel rond het middel. Zijn benen worden bedekt door een losse linnen broek (OE brec, broc), vanaf de leren schoenen aan de benen kruiselings omwonden door een lange, smalle leren riem. Om zijn schouders draagt hij een losse cape, op de borst bijeengehouden door een grote ornamieke broche. Getooid met een hoed of kap en stevige handschoenen (OE glofs). Later draagt hij lange kousen (OE hosa) en een korte mantel (OE roc). Zijn haar is lang en met dunne vlechten aan de zijkanten. Hij is vaak glad geschoren, maar soms draagt een baard. #WAB/p169+
¶ 450nC++: De welltodo Anglische vrouw draagt een lange robe met lange mouwen tot aan de voeten, over een onderjurk. Soms draagt ze daarover een robe zonder mouwen met een gordel om het middel. Over dit alles draagt ze een ruime mantel, geslagen om de schouders. Ze draagt een ruime hoofddoek van dunne stof. In haar hand houdt ze een fraai tasje. Verder draagt ze vele halskettings met juwelen, armbanden, ringen en kettings met kralen. Vaak hebben ze rouge op hun gezicht en krullen ze hun haar met krultangen. #WAB/p170

 
¶ 620nC: In Sutton Hoo zijn vele archeologische vondsten gedaan. O.a. wapens, ornamenten en een helm met grima (masker) van koning Redwald, die daar is gestorven en begraven rond 625nC. Op onderstaande site is een reconstructie getekent van Redwald in vol militair ornaat. Hij houdt o.a. een speer in de hand, een typisch wapen van de Angelen. Deze uitrusting zal weinig verschillen met die in Angeln vóór circa 500nC als de Angelen zich vestigen in East Anglia vanuit het Continent. Redwald lijkt zijn roots te hebben in Roderwolde in NO Drente, tot 500nC vrijwel uitsluitend Angelen wonen.
** Redwald van East Anglia

¶ 640nC: Anglische gesp gevonden in Rijnsburg gemaakt rond 640nC.

¶ 1215 Magna Charta: Anno 1215 wordt het proces van machtsmisbruik en willekeur in Engeland gekeerd door de Magna Charta, door de Engelse baronnen en het volk afgedwongen van de Katholieke koning Jan Zonder Land. In de Magna Charta worden de oude rechten van het volk vastgelegd, wordt de macht van de koning beperkt en krijgt het volk meer inspraak in het bestuur van het land. Iedereen is onderworpen aan de Wet; ook de koning. Willekeur en machtsmisbruik door de koning, adel en kerklijke prelaten is hiermee voorgoed beëindigd. > Magna Charta
--- De Magna Charta is een veruitgang voor de adel. Niet voor het gewone volk (peasants en famers). Zij worden niet genoemd en blijven derhalve rechteloos. Zo worden kledingvoorschriften ingevoerd voor elke klasse apart. Hoe lager de klasse, hoe eenvoudigere kleding en sieraden moeten zijn. #BBCtv/11.6.1015/Prof Bartlett
¶ 1350++: Mannen in Zuid Europa dragen onderbroeken. (# schilderij)

¶ 1450++:


          

 
boven: middeleeuwse apotheek op deksel van een medicijnblikje uit circa 1900 AD

 
¶ 1450++: Vrouwen in Oostenrijk dragen beha's. (vondst; # Euronews 28.7.2012/tv)

¶ 1850++: Bron ZWH/p74 schrijft over het leven op de boerderij: "De winter was de tijd waarin de mannen hout gingen hakken voor het vuur en de vrouwen de handen vol hadden aan naai- en verstelwerk."
¶ 2013: Een man van 82 en z'n zoon van 41 jaar zijn gevonden in een bos in Vietnam. Ze waren gekleed in een schamel lenddedoek en nauwelijks in staat tot communicatie. In 1973 werden z'n vrouw en dochter gedood door een landmijn. Vader en zoon vluchtten toen voor het oorlogsgeweld naar een bos waar ze 40 jaar lang verbleven. Ze leefden van bosgroenten en vruchten en van incidenteel geschoten wild. (# De Telegraaf 9.8.2013)
** Textiel, Mutsen, Reiniging

Outlaws: (OTL:)
()A utlag (outlaw = vogelvrij/=rechteloos verklaard persoon)
¶ 1060-1600 Engeland: De Normandische heersers in die tijd in Engeland zijn arrogant en meedogenloos. Engeland kent onder hen drie klassen:
- de toplaag: de koning en zijn clan (circa 5% van de bevolking)
- de middenklasse: adel + kerk: cq grootgrondbezetters (circa 5% van de bevolking)
- de onderlaag: commonners (circa 90% van de bevolking): boeren, vissers, etc.
Koning, adel en kerk hebben alles te zeggen. Zij maken de dienst uit. De commoners hebben niets te zeggen. Ze zijn feitelijk rechteloos. Er wordt zonder hen over hen beslist. En als zodanig worden zij behandeld. In feite zijn ze outlaws. Ze kunnen zonder proces vervolgd, geplunderd en vermoord worden. Pas aan het einde van de 16e eeuw wordt deze vreselijke situatie langzaam maar zeker verbeterd en krijgen de commoners meer rechten en vrijheden. #BBCtv/11.6.2015/Prof Bartlett, Cambridge University
--- Bepaalde mensen w.o. outlaws wonen en leven in het bos. Waarom zij dat doen, is niet bekend. Vaak zijn het outlaws (vogelvrijen). Ze worden continu bedreigd door de boseigenaars. I.c. Adel en Kerk. Die zijn medogenloos. De Forest Laws maken het mogelijk dat de bosmensen zonder rechtszaak worden vervolgd en vermoord. #BBCtv/11.6.2015/Prof Bartlett, Cambridge University
¶ De situatie in Engeland heeft te maken met de extreme hardheid van de Normandisch toplaag. Zij spreken Normandisch Frans en beschouwen alle lagere klassen als onderhorig. Vele Engelsen van niet-Normandische herkomst zijn daarover nog steeds diep gekwetst en verbolgen. #DVB
¶ In oorlog spaart de adel adelijke militairen van de vijand. Zij mogen blijven leven. Commoners en outlaws zijn gewone strijders. Zij worden gedood. #BBCtv/11.6.2015 ProfBartlett/Cambridge University
¶ 1060-1600 Angelland: De situatie in Angelland is enigszins vergelijkbaar met Engeland. Ook hier maken de hoge heren en dames met de kerk de dienst uit. > Leenstelsel
¶ 1400++ Engeland: De pest woedt in Engeland en op het Continent. De helft van de bevolking in Engeland komt om. Het land is economisch kapot. Er is grote vraag naar arbeidskrachten. Hierdoor kunnen gewone mensen eisen stellen. Hun macht en status neemt toe. #BBCtv/11.6.2015 Prof Barlett/Cambridge University
** Maatschappij

Overangel: > Angel/Maas
Overgang: Anglisch Oferganc = overgang naar hiernamaals > Herrijzenis

Overleg:
¶ Moeilijke problemen vragen om overleg. Want samen weet men meer dan alleen. De meester raadpleegt anderen en bereikt het hoogst bereikbare. #SRK
** Problemen

Overleven: (OVL:)
¶ Pluk de dag eer de dag u plukt. Maak van elke dag iets leuks en nuttigs. Het is de enige weg van overleven ondanks alle ellende. De meester volgt de goede weg en bereikt het hoogst bereikbare. #SRK > Carpe Diem

Overlevering: > Overleveringen, Historie

Overleveringen: (OVL:)
Overleveringen zijn mondeling overgebrachte verhalen over historische gebeurtenissen en feiten. Het Oude Testament bijvoorbeeld is geschreven rond 450 vC op grond van oeroude overleveringen uit het hele Midden-Oosten. Zo ook de Ilias en Odyssee van Homerus (c 800-750vC), een episch dichter uit Griekenland. Zowel het Oude Testament als de Ilias en Odyssee bevatten volgens historici kernen van waarheid. Vooral vele plaatsnamen en historische figuren zijn op enigerlei wijze herkenbaar. Bij het Oude Testament zijn echter vele beweringen toegevoegd, zonder enige aanwijsbare kern van waarheid. Vaak lijkt dat te gebeuren op mytholigisch of religieus vlak om morele uitspraken te kaderen en te legitimeren.
¶ Wat verder opvalt zijn mythologische dieren, die weinig of geen historische realiteit lijken te hebben. Zo lijken draken niet te hebben bestaan. Toch doen ze sterk denken aan sauriers. Mogelijk zijn de beelden van die sauriers vastgelegd via in allerlei overleveringen en van generatie op generatie doorgegeven vanaf de toen levende voorouders van de mens op wie de sauriers uiteraard enorme indruk hebben gemaakt.
¶ 380-796nC: Offa van Mercia (736*-796) Zoon van Thingfrith, zoon van Eanulf van Mercia. Koning van Mercia in 757-796. Groot bewonderaar van zijn voorvader koning Offa van Angeln (c 380-465nC), die dus circa 456 jaar bevoor hem leeft. (> PgBrit/Offa van Mercia) Hoe weet Offa van Merica zoveel van zijn verre voorvader? Wat zijn zijn bronnen? Overlevering? > Offa van Mercia
¶ 430-550nC Volgens een oude overlevering in Engeland verlaten vele Angelen de kustgebieden van Angelland omdat het daar zo nat is. Het opmerkelijke is dat dezelfde Angelen in Brittannia zich veelal juist weer settelen in natte moerasgebieden aan de oostkust. O.a. de Fenns in East Anglia en de North York Moors. Een ander opmerkelijk feit is dat dezelfde Angelen op het Continent al zeker vanaf 500vC tot hun migratie in 450-500nC in grote moerasgebieden van NO Nederland en NW Duitsland wonen. (> Groot Veenland) Waarom dan niet eerder gemigreerd naar droge gebieden? Kenlijk gaat het in de genoemde overlevering om een periode van extreme natheid in de Anglische homelands op het Continent. Deze interpretatie sterkt de genoemde feiten en thesen betreffende de extreem natte periode van 430-550nC op het Continent. > M35
** HKLA, OMAA, Timetable, Saga's, GLA, Wyrm, Balder, HIZA, Verhalen, Troubadours, HBAA, Hardinga, Ankehaarveld (Lebbestaok), Vergeten, HIPA, Widsith/bron, Reuzen, Draken
#DiscoveryTV/2007, DAB, KBG

Oversticht: (OVS:)
Onderdeel van het Sticht (bisdom Utrecht), bestaande uit Nedersticht (provincie Utrecht) + Oversticht.
- 1000: Oversticht omvat Drente, NW Overijssel, Groningen/stad, Goo (= Goorrecht), Stellingwerf en Schoterwerf. #DRG/p21
- 1089: Salland + Drente onder gezag bisdom Utrecht. #HED/p10
- 1089++: Drente trekt zich weinig aan van gezag bisdom Utrecht. #HED/p10
** Sticht, Nedersticht

Overstromingen: > Dijken, P36

Overijssel: (OVY:)
Alias Oversticht (1089). Provincie in NO Nederland. Ze komt voor als Islego op de kaart KHS betreffend Saxenland rond 1000nC. Rond 300vC settelen Angelen zich in Overijssel vanuit Zuid Drente. De naam Islego lijkt derhalve afgeleid van Anglisch Isle (IJssel) + go (gouw = regio). > Gouw, KHS
¶ 250nC: Afferden is een dorp aan de Maas, oost van Boxtel. In 1957 schrijft streekhistoricus A. Goossens te Afferden:

Tegen het einde van de 3e eeuw [nC] werden de Saksen, door de gebeurtenissen die bijdroegen tot vorming van de Deense staat, gedwongen hun eerste woonplaatsen op het Kimbrische land te verlaten en over de Elbe naar het zuiden te trekken. De stammen die in het binnenland gewoond hebben en niets met scheepvaart te maken hadden, sloegen deze weg in. De Saksen hebben toen Overijssel bevolkt en de Angelen over de IJssel teruggedrongen naar de Maas.

Oving:
- Nederlandse familienaam AVA Offa (mansnaam) + ing (volk). (> Markelo) De naam is mogelijk afkomstig uit Hunzeland (Noord Drente), waar prins Offa van Angeln in 405nC enige tijd verbleef tijdens zijn campagne tegen de Saxen die Angelland waren binnengedrongen en bedreigden. > Offa van Angeln (Marsroute)
- oudste vermelding Oving in 1276 > website oving.biz
- erve Oving bij Tynaarlo
- erve Oving in Exloo
- oude Anglische hoeve in Markelo
- familienaam Oving in Engeland
- dorp in West Sussex (UK)
¶ Verder:
- Ovingdean: Dorp in Sussex gelegen in een clifdal.
- Ovingham: Dorp in Northumberland. Heeft een kerk met een toren van bevoor 1066 AD.
¶ Het geslacht Oving in Zutphen heeft een draak in haar wapen. De draak is een oud figuur in de Anglische mythologie. Ze komt o.a. voor in het epos van Beowulf. > Draken, Beowulf

ovm: = oudste vermelding

OWA: Onderwijs in Angelland 350nC++
Widsith van Myrgingum (380++) is een troubadour en de auteur van het beroemde Anglische dichtwerk Widsith. Hij lijkt in alle opzichten een normaal mens van goede huize en met ruime geestelijke kennis en belangstelling. Waar Widsith die kennis heeft opgedaan, is vooralsnog niet bekend. Het Christelijk onderwijs in NW Europa start pas rond 550nC. Christelijke kloosters komen pas rond 750nC met de kerstening. (> Kloosters) We lijken derhalve te mogen concluderen dat de Angelen ook al in de pré-christelijke tijd onderwijs geven. In ieder geval vrij zeker al rond 390nC als Widsith circa 10 jaar is. Het onderwijs in Angelland zal dan zeker al rond 350nC kunnen zijn gestart.
** Widsith, Onderwijs

Oxa: Anglisch voor os > Ossen

Oxe:
Gehucht in Colmschate gelegen tussen Epse en Deventer. Op kaart 68 van bron HTN (1783) aangegeven met Oxen, gelegen aan de Schipbeek. De regio wordt rond 200vC bevolkt door Angelen uit Twente. De naam Oxe (Oxen) lijkt derhalve afgeleid van Anglisch Oxa (os).
¶ In Oxe staat een buitenhuis met de naam Oxerhof, gebouwd in de 19e eeuw. Op kaart 68 van bron HTN (1783) staat echter al het Hof te Oxen aangegeven.
¶ Bizondere veldnamen in Oxe:
- De Maten: De naam heeft naar zeggen te maken met de natte ligging. Maten lijkt derhalve afgeleid van Anglisch mate (nat gelegen grasland).
- Ruineweide: De naam heeft naar zeggen te maken met de natte ligging. Ruineweide lijkt derhalve afgeleid van Anglisch ryna (ruine) + feld (veld).
- 't Slag: De naam heeft naar zeggen te maken met de natte ligging. Slag lijkt derhalve afgeleid van Anglisch slaeg (nat gelegen grasland).
¶ In Oxe loopt de Geltinkweg. Deze naam is vrij zeker afgeleid van Gelting, een naam die o.a. voorkomt als plaatsnaam in Beveroe in Angeln, het stamland van de oudste Angelen in Sleswig (Noord Duitsland). De k in Geltinkweg is vrij zeker ontstaan door versaxing. (> ing/ink) Ook komt de naam voor als familienaam.
** Veldnamen, ASA
# FRI, HTB, colmschate.info 8.8.2010, DAB, KBG

Oxerhof:
Landgoed in Oxe te Colmschate. Hoorde tot 1650 aan de hertog van Gelre. Later in verval en daarna weer herbouwd.

Oxevoorde: (OXV:)
Locatie bij Oxe boven Denventer. Tevens familienamen Oxfoort en Ossevoort, afgeleid van Anglisch oxa (os) + ford (voorde = doorwaadbare plek in beek of rivier). > Maashees
¶ Inspectie ter plekke leert dat er een weg genaamd Oxersteege loopt langs Oxe, rechts afbuigt naar een brug over de A1 tot aan de Schipbeek, dan links afbuigt langs de Schipbeek, dan rechts over een brug over de Schipbeek en dan naar Colmschate leidt. De plek van de brug ligt zichtbaar iets lager dan de directe omgeving, hetgeen vrij zeker wijst op een oude voorde.
¶ Bij de aanleg van een brug zal men zo veel mogelijk rekening houden met het bestaande wegennet. In het verleden goldt dat zeker in nog sterkere mate dan anno 2010. Zo ligt de oude voorde bij Hackfort Ao 2011 onder de brug van de Baakseweg vlakbij de ingang van kasteel Hackfort. (> Hackfort) Vroeger was het bouwen van een brug en de aanleg van aansluitende wegen immers veel zwaarder dan anno 2010. Per saldo lijkt de locatie van de brug over de Schipbeek de meest waarschijnlijke locatie van de oude voorde. Die plek kan dus Oxevoorde hebben geheten.
¶ De huidige brug over de Schipbeek is kennelijk van veel latere datum, namelijk toen er dijken werden gebouwd langs de oevers van de Schipbeek. Dijkenbouw begint pas rond 1100nC. De dijken langs de Schipbeek zullen weinig prioriteit hebben gehad en derhalve van veel latere datum zijn. Mogelijk pas in de 19e eeuw toen vele binnenwateren in Nederland werden gekanaliseerd en bedijkt.
¶ Ossefoort: Oude voorde aan de bovenloop van de Drentse Aa in Grollo. Daar werden vroeger vaak ossen naar de overkant geleid. De familienaam Ossefoort lijkt er z'n herkomst te hebben.
¶ Ossevoort: Wegnaam in Zwiggelte (Drente) tussen Hooghalen en Westerbork. Mogelijk lag daar ooit een buurt met die naam.
¶ Oxevoorde als familienaam lijkt Ao 2010 nauwelijks nog voor te komen. Wel de varianten:
- Ossevoort: In 1947 totaal 97x met piek van 36x in Overijssel.
- Ossenvoort: In 1947 toaal 33x met piek van 30x in Overijssel.
- Oxfoort: Komt in 2011 enige malen voor in Drente. Ook in Amsterdam. Lijkt oude spelling.
De naam Ossevoort~ lijkt derhalve afkomstig uit Overijssel. Oxe is in dit geval de meest waarschijnlijke herkomstregio van de familienaam. Immers, locatienamen met voorde~ komen voornamelijk voor in West Salland, Oost Veluwe, Twente en de Achterhoek. (> Ford) Ao 2010 meest bekend: Manon Ossevoort, globetrotter pur sang.

Gezien de betekenis van de naam Oxevoorde, de verspreiding van de familienamen Ossevoort en Ossenvoort en de locatienamen met -voorde~, mogen we per saldo vooralsnog concluderen dat de familienamen Ossevoort en Ossenvoort afkomstig lijkten te zijn uit Oxe en dat aldaar vroeger moet hebben gelegen een locatie met de naam Ossevoorde (Oxevoorde), zijnde een voorde in de Schipbeek, ter locatie waar Ao 2010 de brug over de Schipbeek staat.

Aangezien Oxevoorde eeuwenlang heeft gelegen op een belangrijke route tussen Gorssel en Deventer, lijkt het mogelijk dat de familienaam Oxevoorde afkomstig is van een herberg Oxevoorde die daar ooit heeft gestaan.

Oxwerd:
Alias Okswerd. Dorp tussen Noordhorn en Niezijl in Groningen. De regio wordt rond 350vC bevolkt door Angelen uit Humsterland. De naam lijkt derhalve afgeleid van Anglisch oxa (os) + weorth (wierde, waarde = buitendijks laag gelegen land; ON weurt, waerd, waert). Dus: een waarde waar ossen grazen.
¶ In Oxwerd vinden drie belangrijke veldslagen plaats:
- 1417: Slag bij Oxwerd: de Vetkopers verslaan de Scheringers, die geleid worden door Coppen Jarges.
- 1498: Oxwerd verbrand door Neithard Fox, veldheer van de Saxen in Duitsland.
- 1581: Spaanse veldheer Verdugo verslaat de Staatse troepen aangevoerd door John Norrits en Willem Lodewijk.
** Vetkopers, Ossenwaard
# NGE, CWK

P::

Paalgoden: > Totempalen, Godenkoppen
Paardekar: > Paardekarren

Paardekarren: (PKR:)
()A aenholt (herberg, pleisterplaats, uitspanning), aenholtan (aanhouden, aanleggen), bric (brik = open 4-wielige paardekar), buggig (buggy, sjees = lichte tweewielige kar getrokken door één of twee paarden), caert (kar, wagen, rijtuig), carosse (karos = koets getrokken door paarden), carran (karren, kar duwen, vervoeren), carre (kar), carrman (voerman, vervoerder, vrachtrijder), carryge (rijtuig), ceapcarre (kiepkar, slepkar, stortkar), ceart (metalen band om wiel), chaese (sjees = snelle paardekar op twee wielen), cladhwaegn (kleedwagen, huifkar), cotse (koets), cotsere (koetsier), cotsfeld (koetsveld = parkeerveld voor koetsen), cotshus (koetshuis), cotsman (koetsier), cotsseoc (koetsziek, kostsmislijk = mislijkheid door hevig schommelen van koets), couts (koets), coutsman (koetsier), craet (krat, kar, rijtuig, wagen), dogcaert (dogcart = paardekar met 2 wielen met elk 16 spaken voor stevigheid; bedoeld voor rijden op land), dogcraet (=A dogcaert), furman (=A carrman), geoc (juk), gigge (=A buggig), gorel (gareel = halsjuk), hama (haam = jukband voor paarden, borstriem), herse (paardekar), herse (paardekar), horscarre (paardekar = kar getrokken door paarden), hufcarre (huifkar, kleedwagen, boerekar = paardekar met zeildak), joc (juk, span), lamone (lamoen = stang tussen twee paarden in span van rijtuig), raed (rad, wiel, wagenwiel), reoma (riem), saengal (buikriem van paard), sceaft (=A lamone), scurre (soort paardekar), sealwaegn (zeilwagen, huifkar), slepcarre (slepkar, kiepkar, stortkar), span (span), spannan (spannen), swip (zweep), swipan (ww zwepen, geselen), swipu (zweep), thissel (dissel = disselboom = boom tussen paarden van tweespan), traec (trekweg = zandweg met karresporen), treckhors (trekpaard), utspan (uitspanning = plaats waar paarden uitgespannen worden en verwisseld met uitgeruste paarden), waen (wagen), waegn (wagen), waegnsmear (wagensmeer = smeervet voor wagendelen), waegnweol (wagenwiel), yok (juk)
¶ 3000vC Egypte: Rond deze tijd heeft Egypte al houten strijdwagens getrokken door twee paarden. De wagen heeft twee wielen en een trekstang met een dubbel juk. Elk wiel heeft zes spaken. De voorkant van de wagen heeft een scherm. #BBC4tv8.5.2014/Qantir
¶ 200vC Wetwang: Dit is een dorp in East Riding in NO Yorkshire. Aldaar zijn resten gevonden van een soort buggy (paardekar met twee wielen) en van een vrouw in een rode jurk liggend op haar linker zijde. De resten dateren uit circa 200vC. Aan de trekstang zitten twee jukken. De kar werd dus getrokken door twee paarden. Uit de resten blijkt dat Wetwang mogelijk al in 200vC een nederzetting was van Angelen, die mogelijk afkomstig zijn uit Twente. > Wetwang, Paarden

¶ 400nC:

Boven: Aquarel van een paardekar rond 400nC gemaakt door Hester Jans-Molenberg na zorgvuldig historisch onderzoek van alle relevante feiten. De kar wordt getrokken door een Sallands paard. (@ aquarel © BCK) > Sallander

¶ 1000++: Hufcarre = huifkar, kleedwagen, boerekar = paardekar met zeildak; voor vervoer van goederen of maximaal 8 personen. Wordt veel gebruikt door boeren en landverhuizers en voor groepsvervoer.

          

¶ Ook Anglische gezegden en spreekwoorden hebben vaak betrekking op paarden. Tot de oudste spreekwoorden hoort o.a.: Je kan een paard leiden naar water, maar je kan het niet dwingen te drinken. Beroemd is verder een opmerking van koninging Victoria van Engeland. Een lakei klaagde eens tegen haar over het gedrag van twee homo's aan het hof. Waarop Victoria antwoordde met Brits flegma: Als de paarden er maar niet van schrikken.
¶ Weyland: Alias Weland, Wayland. Anglische mythologie: yzersmid van de goden. Als een paard een hoefijzer verliest, brengt hij een nieuwe aan als je een muntstuk legt onder een bepaalde steen. #WAB/p84
¶ 800nC++: Ondanks de kerstening van Angelland blijven de oude Angale waarden voortleven. Vele Angelen brengen nog vaak offers aan hun goden en laten na het oogsten liever twee schoven op de akker staan voor het paard van Wodan, dan dat ze één schoof geven aan de pastoor. #HED/p9 > Angalisme
¶ Paardehaar (Angl horshaer) werd vroeger veel gebruikt als vulling voor de zitting en en leuning van stoelen. Het is sterk, veerkrachtig en duurzaam. Alle chique stoelen in Dumfries House in Ayshire (Schotland) werden in de 18e eeuw daarmee gestoffeerd. Anno 2011 zijn deze stoelen en stoffering nog steeds in uitstekende staat. (BBCtv/Countryfile 14.8.11)
¶ Paardehaar werd ook gebruikt voor het maken van pruiken. In de pruikentijd (17-18e eeuw) is het daarom ook een gewild product. (#RTNtv 16.8.2011/Belle van Zuylen)
¶ 1858: Vincent van Gogh schrijft aan zijn broer Theo: "De heide is rijk, ik zag schaapskooien en herders die mooier waren dan de Brabantse... Om u een der vele dingen welke op mijn ontdekkingstochten mij iets nieuws te zien en te voelen gaven, te noemen, zal ik u vertellen hoe men hier, in Drenthe, schuiten ziet door mannen, vrouwen en kinderen, witte of zwarte paarden getrokken met turf geladen, midden in de hei.' #OBN/p221
¶ 2010: Nederland is anno 2010 internationaal toonaangevend op paardengebied. De duurste paarden voor de draverij en dressuur komen uit Nederland. Een tophengst kost al gauw 1.5 miljoen Euro. Ruim 13.000 mensen werken in de paardenfokkerij. Paarden fokken vraagt veel kennis en geduld, maar vooral het zgn paardengevoel. Daarnaast is een strenge selectie van doorslaggevend belang. Tot slot zeggen paardesporters: Ruiter en paard maken elkaar. (TROStv 9.11.09)
¶ De meeste gekwalificeerde paardenfokkerijen in Nederland zijn gevestigd in Drente, Overijssel, Gelderland en Limburg. Dat heeft mogelijk te maken met de aldaar aanwezige overgeleverde kennis uit het verre verleden. O.a. getuige archeologische vondsten:
- 235nC: hoefbeslag van paarden in Harzhorn > Oldenrode
- 300nC: paardetuig in Colmschate bij Deventer > Colmschate
- 400nC: steenrelief Offa van Angeln (ZA)
- 425nC: paarden en paardetuig in graf van Prinses van Zweeloo (ZA)
- 800nC: paarden vervangen ossen bij het ploegen > Ploegen
¶ Historische paarderassen uit Angelland zijn: Gelders paard, Groninger paard, Hannoveraan en Oldenburger.
¶ 2014 Suffolk Punch: Paardenras uit Suffolk in East Anglia (GB). De Suffolk is wat grof gebouwd, breed, niet erg groot, normaal hoofd, bruin van kleur en heel sterk. Stokmaat 1.63-1.72 meter. Het Suffolk paard is in het verleden op grote schaal gebruikt als werkpaard in de landbouw. Sinds de mechanisatie in de landbouw wordt het paard echter steeds minder gebruikt. Daardoor nam het aantal steeds verder af. De Engelse Prinse Margaret zet zich daarom in voor een terugkeer van de Suffolk. O.a. voor het afgrazen van natuurgebieden. #BBCtv/apr2014
--- 1506 Old Breed: In dit jaar wordt de Suffolk door paardekenners Old Breed genoemd. Dit betekent in Engelse termen dat de Suffolk zeker tot een heel oud ras wordt gerekend.
--- Clydesdaler: De Suffolk lijkt wat op de Clydesdaler, afkomstig uit de regio Clydeside langs rivier de Clyde in ZW Schotland. In die regio wordt o.a. Anglesh gesproken, een streektaal van Anglische herkomst. (> Anglesh) Clydeside ligt nabij Cumbria in NW Engeland. Cumbria wordt al vroeg bevolkt door Angelen, die afkomstig lijken uit NO Nederland. (> Cumbria) O.a. Bentham (> Bentheim), Santforth (> Zandvoort) en Stanwick (> Steenwijk). De Clydesdaler kan derhalve langs die lijnen verwant zijn aan de Suffolk.
--- 10nC++ Bels: Populair trekpaard in landbouw. Wordt al genoemd in oude Romeinse bronnen. Herkomst: België en Nederland. Kenmerken: korte zware hals, dubbele manenkam, krachtig gedrongen lichaam, korte sterke benen, klein hoofd. Stokmaat: 1.63 M (Nederland) en 1.70 M. (België). Kleur: bruin, vos of licht- donkerbruin. Karakter: levendig, taai, moedig en harde werker. Anno 1000-1500 veel gebruikt in het leger.
--- Bels > Suffolk Aangezien:
- in 1506 de Suffolk gerekend wordt tot Old Breed
- en met Old Breed normaliter heel oud wordt bedoeld
- en de Suffolk qua eigenschappen sterk lijkt op de Bels
- en de Bels in Romeinse bronnen al wordt genoemd sinds circa 10nC
- en met Bels normaliter Belgisch wordt bedoeld
- en in oude tijden België = De Nederlanden = Nederland + België + Luxemburg
- en de Angelen in Engeland tijdens de Grote Natheid in Angelland op het Continent in 450-550nC massaal zijn gemigreerd naar NO Engeland
- en de Angelen in Suffolk voor een groot deel afkomstig zijn uit West Angle (Groningen, Drente, Overijssel en Gelderland) > PgAng/TEHA
- en deze Angelen veel van hun bezit hebben meegenomen naar hun nieuwe bestemming; o.a. levende have
>>> lijkt het denkbaar dat de Angelen in Suffolk hun paarden oorspronkelijk hebben meegenomen van hun homelands in West Angle
>>> en derhalve de Bels mogelijk de vader is van de Suffolk Punch.
--- Salland: Het paard op onderstaande foto komt uit de regio Deventer. Vooralsnog is niet bekend van welk ras dit paard is. Deze "Sallander" lijkt erg op de Suffolk Punch qua stokhoogte, hoofd, kleur, kracht, taaiheid, bescheidenheid en manenkam. (#FRI/Bathmen 29.5.2014) Als deze Sallander inderdaad hoort tot een oud Sallands ras, dan kan dit paard tijdens de migraties van Angelen naar Brittannia in 450-550nC zijn meegenomen en aldaar verder gefokt. Aangezien:
- tamelijk veel Angelen uit Twente in 450-550 lijken gemigreerd naar Brittannia; o.a. uit de regio Holten in Twente naar de regio Holton in Norfolk > TEHA
- en Holten in Twente grenst aan Salland
- en Holton in Norfolk op maar 7 Km van de grens met Suffolk ligt
- en de Sallander sterk lijkt op de Suffolk Punch
- en de Bels een dubbele manenkam heeft en de Sallander een enkele manenkam
>>> lijkt het dus:
--- dat Angelen uit de regio Holten in Twente de Sallander uit aangrenzend Salland hebben verkregen
--- en dat Angelen uit Holten in Twente de Sallander hebben meegenomen naar Holton in Norfolk
--- en dat de Sallander via Holton in Norfolk is beland in aangrenzend Suffolk
--- en dat de Sallander in Suffolk verder is gefokt
--- en dat de Suffolk Punch derhalve afstamt van de Sallander.


          

Boven: Slepkar getrokken door een Sallander anno 2014. (Foto @ TiedLight) > Paardekarren
¶ Evenementen: Enkele van de belangrijkste hippische evenementen vinden plaats in NO Nederland:
- Military van Boekelo
- CSI Geesteren Twente
- Paardenmarkt te Zuidlaren
- Paardenmarkt te Hengelo Gld
** Transport (Ingwi 665vC), Oldenrode (235nC), Engist van Angeln (gb 405nC), Prinses van Zweeloo (gb 425), Nokkruis, Ploegen, Grazers, Wagens
# WP, DAB, KBG
++ Paarden/Stoeterij Angelbeeck

Paardenhandel: (PDH:)
Stad Groningen heeft van oudsher een drukke veehandel met Denemarken, Vlaanderen en Engeland. Dat blijkt o.a. uit een acte van 13.2.1638, opgemaakt te Rotterdam, waarin het transport per boot van paarden naar Diepen in Frankrijk wordt geregeld.

Marten Albertsz van der Duyn, 66 jr., Claes van der Duyn, 26 jr. en Jouke Hessels, peerdencooper van Groeningen, 30 jr. leggen op verzoek van Thijs Claesz uit Groeningerlandt een verklaring af inzake problemen met bevrachting van paarden door Leendert Bouwensz., schipper, van Den Briel naar Diepen in Frankrijk met een boeyerschip. Genoemd worden verder Freek Claesz., paerdecooper, Aelbrecht Thijsz, Cornelis Cleasz., David Joosten van Dordrecht, Cornelis Jonckersz., factoir.
NB Claes van der Duyn tekent als Claes Martensz.

Paardenkarren: > Paardekarren
Paardenmarkten: o.a. in Hengelo/Gld, Zuidlaren/Gro
Paasbake: > Paasvuur

Paasberg:
()A aelsop (aalberg, paasberg), pasan (passeren, voorbij gaan), pasbeorg (paasberg = hoogte waar geofferd wordt), pasop (paasheuvel, paasberg = hoogte waar geofferd wordt)
¶ Een paasberg is van oudsher een berg, heuvel of hoogte waar rond Pasen zgn paasvuren worden ontstoken. Deze paasvuren zijn een oeroude folklore waarmee de winter wordt afgesloten en de nieuwe lente wordt begroet. De symboliek is dat het kwade (de winterse ellende) wordt verbrandt en plaats maakt voor het goede (de vreugde van de lente en de zomer). > Paasvuur
¶ De naam Paasberg komt voor als geonaam in Oldenzaal/Twente, Terborg/Achterhoek, Velp/ZuidVeluwe en als Paoscheberg in Bentheim. In al deze gevallen gaat het om heuvels in historisch Anglische gebieden.
¶ Terborg: De Paasberg in Terborg is een hoogte waarop volgens overlevering rond 14 april de lente werd ingeluid met een groot paasvuur. Daarna werd de as uitgestrooid op de akkers om de vruchtbaarheid te bevorderen. > Terborg
¶ Offerplaats: Op de Paasberg bij Huys Wisch zou volgens overlevering in de Anglische tijd een offerplaats hebben gestaan. Vooralsnog is daarvan echter niets terug gevonden.
¶ Paasbake: Het ontsteken van paasvuren is een oeroud gebruik dat anno 2012 in NO Nederland nog steeds jaarlijks gebeurt en Paasbake wordt genoemd. Ook in Engeland, NW Duitsland en Denemarken vindt deze traditie plaats.
¶ Bron RRA schrijft: English place-names evidence suggests that hills were very often used for heathen temples.
¶ Paasberg: De betekenis van de naam Paasberg lijkt per saldo identiek aan de betekenis van de locatienaam Pasop. Deze naam komt namelijk ook voor in Velp bij Arnhem, waar een Paasberg (nabij Bronbeek) is en in aangrenzend Rheden een hoog gelegen bos met de naam Pasop. Deze naam lijkt afgeleid van Anglish op (heuvel, berg) + pas van Anglisch pasan (passeren, voorbij gaan). Er werd dus iets geofferd waarmee mogelijk de vergankelijkheid van het leven werd gesymboliseerd.
¶ Gezien de overlevering van de Paasberg in Terborg lijkt het mogelijk dat een paasberg ook werd gebruikt als crematieplek en de plek waar jaarlijks met de aanvang van de Lente een paasvuur werd ontstoken: het oude leven werd verbrand om plaats te maken voor het nieuwe.
¶ Paasberg Ede: Gelegen aan de Paasbergerweg kruising Bergstraat en Vossenakker. Gedenkzuil van gietijzer met vele opschriften gewijd aan Anna Maria Moens. Op de zuil staat een urn. Deze zuil met urn sterkt de these dat een paasberg mede heeft gediend als crematieplek.


          

Paasvuren: > Paasvuur
Pacht: > Pachten

Pachten:
()A haldan (houden, vasthouden, pachten, huren), haldere (pachter, pachthouder), halding (pacht, pachtland, pachthoeve), husman (pachter, boer), theng (pachter), thengan (pachten), utdon (verpachten), wincott (pachthuis), winne (pachter), winnere (pachter, landbouwer, boer), wonna (=A winnere), wonnacott (pachthuis), wonnan (winnen, verdienen, pachten), wunna (=A winnere), wunnacott (pachthuis), wunnan (=A wonnan), wunnere (=A winnere)
** Teng, Leenstelsel, Grondbezit

Pacifisme: (PAC:)
De Anglische god van de donder is Donar (= Thor). Hagall lijkt derhalve een personificatie van de Anglische god Donar, de god die met hagelstenen smijt om mensen te plagen en hun huizen en gewassen te vernielen. Dat was alleen te voorkomen door tijdig een hagelkruis te plaatsen.
¶ De grote paradox lijkt waarom hagelstormen door de Angelen worden bestreden met een hagelkruis. In feite lijkt het dat de god Hagall, gezien als de veroorzaker van hagelbuien, met zijn eigen runeteken Hagal moet worden ingetoomd. De paradox verdwijnt zodra men het probleem anders formuleeert. Namelijk dat de Angelen met het hagelkruis hagelschade willen voorkomen, door hun god Hagall gunstig te stemmen met zijn eigen runeteken Hagal. Zoals in latere tijden mensen hun dictators trachten te paaien en gunstig te stemmen door overal diens portret te plaatsen en daarmee willen suggereren dat ze hem vereren. Vaak met de bijgedachte: hij verdwijnt toch wel eens van het toneel.
¶ De these is dus dat de Angelen hagelschade willen voorkomen door een hagelkruis te plaatsen en daarmee de god Hagall gunstig willen stemmen en zodoende willen voorkomen dat hij toeslaat en hun huizen en gewassen vernield. Deze these past in het beeld van de oermens die kwade krachten wil bezweren.
¶ 225vC-500nC: Het schijnbare pacifisme van de Angelen betekent niet dat ze altijd braaf zijn en passief alles over zich heen laten komen. Integendeel. In de periode 225vC-500nC verslaan ze in vele campagnes met succes binnendringende Denen, Marcomannen, Saxen en Romeinen. (> HCAB) Hiermee tonen de Angelen een sterke defensieve kracht.
¶ 450nC++ Angelen zijn uitstekende boeren, die veel landwerk doen. Zij fokken dieren die in deze tijd nog veel te zien zijn. Bijen houden gebeurt op grote schaal. Ze zijn uitstekende jagers, die gek zijn op honden en paarden. Valkenjacht is een populaire sport. Soms moeten ze vechten voor hun landheer. Thuis voelen ze zich echter het meest gelukkig. Hun vredelievende aard maakt hen later trouwe aanhangers van het Christendom. #WAB/p171
¶ 650nC++ Genoemde politiek van bezwering wordt in de 20e eeuw appeasement genoemd. In bron WMA/p61 schrijft historica Barbara Yorke:

The patronage of religious houses in areas which they hoped to take over was a Mercian policy which can be paralleled elsewhere.

Padbroek:
Wijk in Cuyck onder Nijmegen. De regio wordt rond 405nC bevolkt door Angelen uit het leger van Offa van Angeln. De naam Padbroek lijkt derhalve afgeleid van Anglisch Pad (mansnaam) + broc (broek).
** Oeffelt, ASA

Paden:
()A baerm (berm, pad), cowpaedh (koepad), cowpea (koepad), cowsteg (koesteeg), cowwaeg (koeweg), crane (slingerpad), creon (slingerpad), crodde (pad, smalle weg), croun (slingerpad), crune (slingerpad), fotpaedh (voetpad), mael (jaagpad, promenade), manpaedh (voetpad), paedh (pad), pea (pad), steag (steeg, smal pad), steg (steeg, pad), towpaedh (jaagpad = pad langs trekvaart), treck (bospad), treckwaeg (voetpad), waeg (weg, pad), weg (=A waeg), wrange (slingerpad)
¶ Vele oude dorpen en steden in Nederland hebben een Koepad, Koesteeg of Koeweg. Die liggen normaliter in of nabij het oude centrum. O.a. in Coevorden. Het zijn paden e.d waarlangs koeien achter elkaar plegen te lopen van de ene wei naar de andere, van de wei naar de stal, e.d.
** Wegen

Padinghem:
Vrml locatie tussen Warffum en Wadwerd in Noord Groningen. Genoemd:
WEW p71: lijst Werden 990nC: Padinghem.
WEW p66: lijst Werden 1025nC: Padinghem.
¶ Pad komt ook voor in de Engelse locaties Paddington (Londen), Padbury, Paddock Wood, Paddockhole, Padihem (bij Burnley in Yorkshire) en Padstow. Wat Pad betekent, is vooralsnog niet met zekerheid bekend. Padinghem in Groningen betekent normaliter het oord (hem, ham) van het volk (inga) van Pad. Daarin lijkt Pad een mansnaam, gelijk zulks meer voorkomt in locatienamen.
¶ Munnikeburen bij Wolvega lijkt vrijwel zeker van oorsprong een Anglische nederzetting. Zowel Munnik (Anglisch munuc) als buren (Anglisch berth) wijzen op Anglische herkomst van de naam. Ook de naam Padsloot aldaar doet dat. I.c.: de sloot van Pad. Dat sloten worden vernoemd naar mansnamen komt meer voor. O.a. Goormansslathweg langs de Slinge in Bletrum, Achterhoek. Goormansslath = de sloot van Goorman. (> Slath)
¶ Gezien de historische migratiestromen zijn mogelijk rond 500vC Angelen zich gaan settelen in de regio van Padinghem.

Pakistan: (PKS:)
¶ De Angelen onderhouden mogelijk al oeroude handelscontacten met Syrië. Noord Syria is namelijk de toegangspoort naar het Verre Oosten. I.c. Irak, Perzië, Pakistan, India en China. De verbindingen gaan per kameel door uitgestrekte woestijnen.
¶ 3000vC++ Pakistan: De stad Mushinsulgaru in Noord Pakistan heeft stenen muren, huizen en watervoorziening. Water uit beken en rivieren wordt geleid naar de stad langs geulen van aardewerk. #BBCWorld 1.2.2014
¶ 450vC Mantelspelden: In Rhenen zijn gevonden gouden mantelspelden (fibulae) inglegd met granaten. Mogelijk uit 300-600nC. De granaten lijken afkomstig uit India of Pakistan. #DeTelegraaf/2.5.2014 > Donkere Middeleeuwen
¶ 323vC++: China en het Westen hebben al contacten bevoor de opening van de Zijderroute. Aldus Chinese archeologen in een documentaire van de BBC. Ze stellen dat het beroemde Terracottaleger van de eerste Chinese keizer Qin Huangdi (c 250vC) is gebaseerd op de Griekse beeldhouwkunst. De Chinese beeldhouwers zouden namelijk zijn onderwezen door Grieken. De Oude Grieken hebben inderdaad veel invloed in Centraal Azia sinds de veroveringen van Alexander de Grote (256-323vC). Hij sticht o.a. Kandahar in Afghanistan. Sindsdien settelen vele Grieken in o.a. Afghanistan en Kirgizia. Verder heeft de Griekse cultuur veel invloed op Pakistan en Noord India. De these van de Griekse invloed op China wordt gesterkt door de vondst van Westers DNA op diverse locaties in West China. #DeTelegraaf/pT17 13.`0.2016
¶ 400nC: Museum Oudheden in Leiden bezit sieraden uit 400-600nC gevonden in Wijnaldum (Frl), Wijchen (Gld), Rijnsburg (ZH) en Maastricht (Lbg). De sieraden zijn van goud en bezet met rode granaten (halfedelstenen). Uit onderzoek blijkt dat de stenen mogelijk afkomstig zijn uit India en Pakistan. Dit betekent dat er in die tijd al een oud groot handelsnetwerk bestond van India tot in Nederland. #DeTelegraaf 27.10.2012
¶ 400-600nC: Uit opgravingen in heel Nederland blijkt dat de Donkere Middeleeuwen tamelijk rijk en welvarend zijn. ... Dankzij internationale handelsrelaties bezitten ze o.a. munten uit Constantinopel, rode granaat uit India en Pakistan en kaurischelpen uit de Indische Oceaan. In graven en op offerplaatsen zijn o.a. gevonden: gouden halsringen, gespen en mantelspelden ingelegd met edelstenen.
> Donkere Middeleeuwen

PAL: > HPA
Paleiswacht: > ARBA

Paleizen:
()A cyneweard (paleiswacht), heall (hal, zaal, huis, landhuis, landgoed, paleis), palaes (paleis), palas (paleis)
¶ 1000nC: Ene Magnin denkt dat rond deze tijd paleizen staan in Vollenhove, Groningen/stad en in Wanepe (= Wanneperveen). #DRG/p21
** Vollenhove, Paleiswacht

Palsenbarg: faminienaam in Achterhoek; barg = burg, borg
Palsenborg: terrein in Borculo nabij Lebbenbrug (FRI)
Palsenburg: terrein op Gorselse Heide (kaart GHG/1900); de naam is mogelijk afgeleid van Anglisch palas (paleis) + burg (burg, borg). Het geslacht is mogelijk afkomstig uit Zutphen.
Palsgraaf: = paltsgraaf (hoftitel) AVA palaes, palas (paleis) + gerefa (graaf)
Panden: > Bouwwerken

Pantheon: (PTH:)
Aangezien christenen de naturale Angelen heksen noemen, mogen we aannemen dat ze daarmee bevestigen dat de naturale Angelen primair zonaanbidders zijn. Ofwel dat de zonnecultus voor de naturale Angelen het meest belangrijke religieuse element is. Deze these wordt bevestigd door het feit dat de Anglische week bebint met Zondag. Dan volgende de grootheden Maan (maandag), Tiwas (dinsdag), Wodan (woensdag), Thor (donderdag), Freya (vrijdag) en Saeter (zaterdag). > Zonnecultus, Heks, Naturalisme, Weekdagen
¶ 50vC: Julius Caesar is niet onder de indruk van het Germaanse geloof. Hij schijft circa 50vC dat ze nauwelijks goden kunnen noemen en schijbaar alleen Zon, Vuur en Maan kennen. Ook schrijft hij dat ze in bizonder Mercurius vereren, die ze beschouwen als gids op hun reizen en behalen van winst. (Commentarii de Bello Gallico: 6.21, 6.17) Mogelijk bedoelt hij de god Balder, die vaak wordt vergeleken met Mercurius. > Balder
¶ 450nC: Volgens bron Historia Regum Britanniae Book 6 noemt ene Hengest de goden van zijn volk: Saturnus, Jupiter, Mercurius, Frea (Frya) en andere goden die de wereld regeren. Maar in bizonder Mercurius, die ze Wodan noemen. #WKP/10.11.10
** Goden, Geesten, Geloof, Weekdagen, Zonnecultus, Maan

Papen:
()A
paep (pape, pappe) = steile hoogte, heuveltop
paep (pape) = puntmuts
paep (pape) = priester, pastoor, monnik > Priesters
paep (paeppel, peappel, poppel) = peppel, populieer (# boom); ON pappele
paeppel =A peappel
peappel (paeppel, poppel) = peppel, poppel, populier (# boom)
peappelman = peppelman = priester*
poppe = populier
poppel =A peappel
¶ NB:
- Papekole/huis/Westedorp/Doetinchem
- Papekop/Oudewater (AL cop = heuvel)
- Papen/Groenlo
- Papenallee/Dalfsen: loopt langs Mataram, dat zichtbaar op een vrij steile hoogte ligt
- Papenbeek/Well/Maas
- Papenberg/Beekbergen: heilige plek van de naturale Angelen > Beekbergen
- Papenberg/Castricum: hoge zeeduin langs de Doodelaan. Deze weg lijkt te verwijzen naar een grafveld aldaar.
- Papenberg/Mook: groot gebied met steile en hoge heuvels (FRI jun2013)
- Papenberg/Zelhem: locatie in Zelhem/Achterhoek (kaart GHG/473 1886)
- Papendal/Oosterbeek: groot en diep dal tussen Oosterbeek en Arnhem
- Papendal/Wolfheze
- Papendijk/Groenlo
- Papendrecht/ZH
- Papenkamp/Empe
- Papenslag/Lochem-Markelo: langs de weg staan hoge peppels #2016jun
- Papenstege/Meppel
- Papenveld/Groenlo
- Papenvoorde/Raalte
- Papenvoort/Grollo/Dr
- Papenweg/Wageningen
- Pappenheim/Beieren: stad genoemd naar de burcht Pappenheim, die daar stond op een hoge en steile berg. Pappenheim betekent: de heem (huis, oord) op de pappe (pape, steile heuvel).
- Papworth/Engeland: oude stad gebouwd op twee steile heuvels
- Peppelenberg/EdeseHeide
- Peppelenburg/Otterlo
- Peppelendijk/Borculo
- Poppenallee/Emmen(Dalfsen)/Hoonhorst
- Poppenhaar/Coevorden
- Veldpapeweg/Borculo
- Veldpapeweg/Colmschate

 
Paradijs: (PAR:)
¶ 650vC++ Angalisme:
- Asgard: {AVA Ase=godheid + geard=gaarde, hof, tuin} = Asgard = hemels woonoord van de goden
- Walhalla: Oorspronklijk de Hal van Gesneuvelde Helden, de zgn Einherjars, soldaten die na een strijd worden voorgeleid aan Wodan, na selectie door Walkuren. Het Walhalla heeft 540 deuren. Door elke deur kunnen 800 einherjars naar buiten zodra de godenschemering valt. De soldaten moeten elke dag oefenen in vechten. De wonden die ze oplopen, genezen onmiddelijk. Ieder avond zitten ze aan een groot feestmaal, waarvoor een groot evertzwijn wordt geslacht, dat na het maal direct weer tot leven komt. Krijgers die elke strijd overleven en oud worden, plegen zelfmoord met een zwaard of speer om niet in bed te sterven (zgn strodood), maar om in het Walhalla te komen. (#WP) Later krijgt Walhalla steeds meer de betekenis van Hemels Oord of Hemelrijk, een oord waar het goed toeven is.
¶ 650vC++ Oud Anglisch: #DVB
- heafan (hemmel, heben) = zn hemel, hiernamaals
- Heafan Rice = Hemelse Rijk, Hemelrijk
- heafanric = hemelrijk; ON hemelrice
- hefen = haven, hemel
- hemel [hemmel] = luchtruim, ideale toestand, ideale levensomstandigheden, hiernamaals
- hemmel (hemel, hemmol, sceo) = hemel, lucht, lustoord
- Hemmelrice = Hemelrijk, Hemelse Rijk
- hemmol =A hemmel
- hemmolcaeg = hemelsleutel (# donderkruid)
- hemmolrice = hemelrijk = grond van prima kwaliteit
- heofon = hemel
- heofonlic = hemels
- heofonrice = hemelrijk
- realme = overvloed, paradijs, rijk, koninkrijk
- sceo = hemel; ME sky
- sweorc (gesweorc) = zwerk, hemel
¶ 1200-1500 Middelnederlands: #MDN
- Paradijs: lusthof, voorplein, balkon
¶ 1956++ Modern Nederlands: #KEN:
- Walhalla: paradijs voor gesneuvelde helden
- Paradijs: lusthof, hemel, heerlijk lustoord
- Lusthof: tuin voor genoegen en ontspanning
- Hemel: uitspansel, gewelf, plaats van volmaakt geluk, heerlijk oord, etc
- Elysium = vallei waar eeuwige lente en zaligheid heerst
** Hemelrijk

Paralogie: (PRL:)
Anglische weekdagen (415nC++):
Sunndaeg = zondag; gn naar de zon -- Odin (zonnegod) > Odin, Oda
Maendaeg = maandag; gn de maan -- Balder (maangod) > Balder
Tiwesdaeg = dingdag; gn Tiwas = god v.d. Gerechtigheid > Tiwas
Wodnesdaeg = woensdag; gn Wodan = god van de handel > Wodan, Oda
Thuresdaeg = donderdag; gn Thor (Donar) = god van oorlog en donder > Donar
Frigedaeg = vrijdag; gn Frigg (Freya) = godin v.d. liefde > Freya
Saeterndaeg = zaterdag; gn Saeter = god van landbouw > Saeter
Deze Anglische weekdagen weerspiegelen de Angale Anglische wereldorde. I.c. de rangorde van de Angale goden.
¶ Opmerklijk is dat Zondag niet Odindag en Maandag niet Balderdag heet. Dat lijkt te maken te hebben met het volgende. Julius Caesar schijft circa 50vC dat Germanen nauwelijks goden kunnen noemen en schijnbaar alleen Zon, Vuur en Maan kennen. (> Goden) Maw: Angelen vinden Zon en Maan belangrijker dan Odin en Balder.
** Weekdagen, Angalisme

Paranorma: (PRN:)
()A arsedy (medicijn, tovermiddel), cumstig (toekomstig), dican (dobbelen), dice (dobbelsteen), gamenian (dobbelen, spelen) geleafa (geloof), geliefan (ww geloven), geogelere (goochelaar, tovenaar, jongleur), mod (hart, geest, ziel), teafor (tover, ossebloed), teaforan (toveren), teafore (tovenaar), wicca (=A wiglere), wiccan (wikken, puzzelen, overwegen), wickel (=A wiglere), wicrodd (wichelroede), wiglan (wichelen, waarzeggen, toveren), wiglere (wichelaar, waarzegger, tovenaar), wiglian (wichelen, uitpuzzelen, waarzeggen, toveren), wiglrodd (wichelroede), wiglroddere (wichelroeder, wichelroedeloper)
¶ 8000-4000vC Neolithicum: Mensen gaan dieren fokken en planten kweken voor eigen onderhoud, maken stenen gereedschap en gebruiken vuurstenen om vuur te maken. Ontstaan van landbouw, veeteelt, begrip eigendom, eigendomsrechten en eigendomsconflicten c.q. strijd en oorlog, politieke besluitvorming en religie: heuvels met ringgrachten, altaars, offeren van ossen en begrip van ziel en hemel.
> PgGen/Neolithicum
¶ 200vC++: In Wetwang (NO Yorkshire) is in 2013 gevonden een spiegel gemaakt van metaal (brons?), versierd en gevoerd met bruinrood otterhuid. De vondsten zijn gedateerd op circa 200vC. Archeologen denken dat spiegels werden gezien als vensters naar een andere wereld. Temeer daar mensen in die tijd:
- geloven dat meren een medium zijn tussen de aardse wereld en de andere wereld
- en dat otters heilige dieren zijn die tussen deze wereld en de andere (diepere) wereld heen en weer zwemmen.
(#BBC4tv Wetwang 21.1.2014) > PgAng/Wetwang
¶ Volgens bron RRA beveelt Wodan crematie, opdat de ziel van de gecremeerde terug gaat naar hem. Dat geldt in bizonder bij de Anglische royals die naar zeggen van hem afstammen.
¶ De oude Germanen dobbelen veel. Niet alleen om te gokken, maar ook om de toekomst te voorspellen of keuzes te maken.
¶ 98nC: Germanen geloven in voortekens en noodlot. Het lot voorspellen ze o.a. met stukjes twijg van een vruchtboom. Ook vogels worden gebruikt bij voorspellingen. Aan de trek van vogels leest men de voortekens van het lot. (# Tacitus 98nC)
¶ Heelkunde: Gezien de sterke fonologische verwantschap van de Anglische woorden voor heil, gezondheid, vrede, heilig, heiligheid, heilgidom, etc, lijken de Angelen een sterke relatie te leggen tussen gezondheid en het paranormale. Gezien de kennis van de naturale Anglische priesters van de parnormale wereld en het godendom lijkt de rol van heelmeester in de Anglische naturale tijd te worden vervuld door de naturale priesters. Hun kennis zal een mix zijn van objectieve kennis en inzichten en kennis van de goden en hun wil. Hun aanpak zal navenant zijn.
** Schepping, Goden, Godenvereering, Geesten, Noodlot, Hagall, Sjamanisme, Paasbake, Hiernamaals, Zielkunde, Hemel, Hemelrijk, Walhalla, Kalender, Geneeskunde, Hylfred, Vrede, Heiligdommen, Wichelroede

Partnerkeuze: > Harmonie

Partners:
¶ Nederlanders zoeken en vinden hun grote liefde meestal niet ver van huis. De grote liefde woont maar zes kilometer verder. Dat ontdekte Karen Haandrikman van de Rijks Universiteit Groningen (RUG). Dit geld vooral in NO Nederland. Vele factoren spelen een rol bij de partnerkeuze: religie, cultuur en dialect. Ofwel: ideologie, cultuur en taal. De herkomst in ruime zin speelt dus nog altijd een belangrijke rol. Karen concludeert dat na onderzoek van gegevens van ruim 300.000 mensen. #DeTelegraaf/17.6.2010
¶ Chimpansee vrouwtjes plegen hun geboorteplaats te verlaten en elders hun partner te zoeken. Biologen zeggen dat ze dat doen om inteelt te voorkomen. #BBC4tv/TheGorge 28.6.2016
** Harmonie, Huwelijk

Pascoe:
Familinaam afgeleid van Anglisch Pasce (pasen) en coe. Dus: paaskoe. Varianten: Paskoe, Pescoe, Paskow, Pascow. De naam komt veel voor in Engeland.
¶ De naam Pascoe herinnert aan een oeroud gebruik bij de Angelen om met pasen de beste koe of os te wassen en te versieren met mooie linten en strikken. Met deze paaskoe ging men door het dorp om te laten zien dat er met Pasen een goed stuk vlees te halen was bij de slager. Deze traditie werd nog in ere gehouden in Nederland tot in de jaren 1950-60.
¶ De paaskoe stamt uit de tijd ver vóór het Christendom. Ze sluit aan bij de verering van ossen als symbool van kracht, goedmoedigheid, trouw en moed. Deze traditie vinden we terug bij de Hindu's. Daar kent men o.a. Gadhimai, een evenement waarbij om de vijf jaar ossen worden geofferd aan de Hindu godin Gadhimai.
** Eostre, Ossen, Gadhimai

Pasen: > Paasfeest

Pasop:
()A aelsop (aalberg, paasberg), pasan (passeren, voorbij gaan), pasbeorg (paasberg = hoogte waar geofferd wordt), pasop (paasheuvel, paasberg = hoogte waar geofferd wordt)
¶ De naam Pasop komt voor als locatienaam in:
- Aalten: Tussen het gehucht Dale bij Aalten en Lichtenvoorde loop de Pasopweg. Het is vooralsnog niet bekend waarom de weg zo heet. Mogelijk heeft de naam te maken met een veld aldaar met de naam Pasop. Gezien de locatie Barlo tussen Aalten en Lichtenvoorde kan de naam te maken hebben met Angelen die daar woonden. In NW Engeland ligt namelijk de locatie Barlow bij Chesterfield, NW Engeland, eveneens een oud Anglisch gebied. Inspectie ter plekke leert dat de Pasopweg een lange zandweg is richting Romienendiek met aan weerszijden vrij grote heidevelden. Deze weg en de aangrenzende omgeving van de weg lopen richting Romienendiek ligt omhoog ten opzichte van de omgeving verderaf. Per saldo lijkt het er dus op dat we hier inderdaad ook te maken hebben met een heuvel en gezien de naam dus een oorspronkelijk Anglisch gebied. > Ael, Aalten, TEHA, Migratiewaarden
- Harreveld: Pas Op: locatie onder het Zwarte Veen. #GHG/1916
- Holten: In het buitengebied van Holten loopt een zandweg met de naam Pasopweg. Ook deze weg loopt ligt omhoog langs heidevelden.
- Laren: Tussen Laren bij Lochem en Markelo staat een oude boerderij met de naam Pasop. Ook staat daaromtrent een Lagere School met de naam Pasop. Kennelijk heet het gebied aldaar oorspronkelijk Pasop. De regio wordt rond 200vC bevolkt door Angelen uit Twente.
> ASA
- Midwolde: Buurtschap in Midwolde bij Leek, Groningen. De buurt bestaat uit één weg, eveneens genaamd Pasop. De regio wordt rond 300vC bevolkt door Angelen uit Oldambt. De naam Pasop lijkt derhalve afgeleid van Anglisch pas (heide) + op (heuvel, berg). De Mienscheer aldaar sterkt deze these. Deze naam is namelijk afgeleid van Anglisch maen (meen, meente = onverdeelde gemeenschappelijk grond) + scere (klip, zandheuvel). Dus: een meente op een zandheuvel. Bron noorderbreedte.nl 12.9.09 schrijft dat dit gebied ooit een leeg en kaal veengebied was. Daar lag dus kennelijk een grote zandheuvel, met op de top enige woningen. Zulks komt vaker voor in veengebieden. Daaromtrent staat huis Nienoord, een heel oude havezathe. Dat bevestigt de optie dat het gebied deels uit zandgrond bestaat. Zulke bouwwerken moeten namelijk op stevige grond staan.
- Nunspeet: Ten zuiden van Nunspeet loopt de Pasop Weg, dichtbij het voormalige Ronde Huis, de Mythstee en de Hemelse Berg. (# Dirk Septer) Bij de Hemelse Berg was vroeger een offerplaats. #HPG
- Rheden: Pasop, zijnde een bos met daarin een Wodanberg en een offerberg. #HPG
¶ Bron RRA schrijft: English place-names evidence suggests that hills were very often used for heathen temples.
¶ Per saldo lijkt de naam Pasop te betekenen dat aldaar op de top van een hoogte (Anglish: op = heuvel, berg) geofferd werd. De term pas kan in dit verband zijn afgeleid van Anglisch pasan = passeren, voorbij gaan. Er werd dus iets geofferd waarmee mogelijk de vergankelijkheid van het leven werd gesymboliseerd.
¶ De betekenis van de naam Pasop lijkt identiek aan de locatienaam Paasberg. Deze naam komt namelijk ook voor in Velp bij Arnhem, waar een Paasberg is en in aangrenzend Rheden een hoog gelegen bos met de naam Pasop.
¶ Gezien de overlevering van de Paasberg in Terborg lijkt het mogelijk dat een pasop ook werd gebruikt als crematieplek en de plek waar jaarlijks met de aanvang van de Lente een paasvuur werd ontstoken: het oude leven werd verbrand om plaats te maken voor het nieuwe.
¶ Pasop is ook een Nederlandse familienaam. Ze komt voornamelijk voor in Overijsel. Mogelijk is ze afkomstig uit de regio Rijssen/Holten.
** Paasberg, Cultusplekken
# noorderbreedte.nl 12.9.09, EWB, WMN, FRI, KBG

Passchendaele: > Hunnen
Passchendale: > Passchendaele
Passivisme: > Noodlot, Lässigkeit

Patisserie: (PAT:)
()A aeppelcoce (appeltaart), bannoc (dikke koek van haver en gerst of erwten), gelli (gelei), isercoce (wafel), pancoce (pannekoek), tart (taart)
** KBB, Eethuizen

Patrilocalisme: (PTL:)
¶ 49.000vC++: In een grot te Asturias in Noord Spanje zijn resten gevonden van mannen, vrouwen en kinderen van Neanderthalers rond 49.000vC. De resten tonen dat er sprake was van kanibalisme. Verder blijken de mannen afkomstig uit de regio, terwijl de vrouwen van elders kwamen. Dit zgn patrilocalimse is een verschijnsel dat heden nog steeds veel voorkomt in de hele wereld. #BBCtvNews 22.12.2010
¶ 47vC++: De Romeinse historicus Plinius is in 47-57nC als officier in Germania. Bron LLZ/p25 (1937) citeert diens tekst over de Chauken, die dan wonen op terpen in Eemsland (Groningen, OstFriesland) en commenteert daarop. In modern Nederlands:

Hoe groot de verleiding ook is, wij mogen dit koppige en vrijheidlievende, terpen-bewonende volk maar niet zonder meer verrenzelvigen met de voorouders van onze Friezen in de eeuwen voor het begin van de jaartelling. Alleen wanneer archeologische vondsten -- waarover wij in deze bodem geen al te hoge verwachtingen mogen koesteren -- zekerder gegevens zouden verschaffen, mogen we aannemen, dat ook onze kusten al enige eeuwen voor de jaartelling bewoond werden door stammen, die later bleven hechten aan de grond, waar ze in die periode voor het binnendringen van de vloed betere tijden hadden gekend.

Pax Anglorum: (650vC++; PAG:)
De Pax Anglorum is een verzameling wetten en regels betreffende het Anglische landrecht. Mogelijk zijn hierin onderdelen verweven van de Eawa, de ongeschreven verzameling van algemene Anglische normen en waarden. > Eawa
¶ 650vC-430nC: Koninkrijk Angelland groeit uit van Denemarken tot aan de Elbe, Saale, Rijn en Noordzee. Angelland is welvarend en militair vrij goed georganiseerd. Er wordt sporadisch strijd geleverd met opdringerige Romeinen en Saxen. > Anglische Macht
¶ 400-600nC: Bron SDV is een samenvatting van de dissertatie van Henk van der Velde getiteld Wonen in een grensgebied, i.c. Oost Nederland in de periode 500vC-1300nC. (VU Amsterdam 25.2.2011) Van der Velde baseert zich daarbij op archeologisch onderzoek naar het cultuurlandschap in Twente, Salland en de Achterhoek. In feite dus een groot deel van NO Nederland. Op pagina 282 schrijft hij o.a.:

Het ontbreken van een breuk in de ontwikkeling van de materiële cultuur (huisplattegronden en aardewerkstijlen) ondersteunt de visie dat de Romeinse tijd geenszins eindigt in massale migraties uit Oost-Nederland. Hoewel Oost-Nederland vanaf de Vroege Middeleeuwen [450-1050nC] als Saksich wordt betiteld, moet wellicht gesteld worden dat dit (zeker voor de 5e tot en met begin 7e eeuw) eerder betekent dat het gebied weinig verwantschap vertoont met de gebieden waarin Friezen en Franken woonden.

Alleen in het Noord-Oosten [van Nederland] heeft het Saksische deel de [Anglische] twee-silbigheid tot heden toe bewaard.

Peasmarsh: > Moerassen, PgAng/Peasmarsh

Pedge: Van
Adellijk geslacht voortkomend uit het geslacht Van Bierum.
1135-1195 Lambert van Bierum/Pedge: zoon van Ludolf van Bierum (gb 1105) en Xx van Goer, zuster van Rudolf van Goer (gb 1107); prefect van Groningen; woont in Peize (Pedge); vermeld 1176 en 1181; udh Rodolf (gb 1168*) en Menso (gb 1170*).
1168-1228 Rodolf van Pedge: zoon van Ludolf van Bierum (gb 1135) en Xx van Goer.
1170-1230 Menso van Pedge: zoon van Ludolf van Bierum (gb 1135) en Xx van Goer.
** Bierum, Peize

Peelo:
Wijk in Assen. Oorspronklijk een buurtschap met de naam Pithelo, dat in 0-900nC is gelegen op de hoogte van de huidige Peeler Es. De regio wordt rond 300vC bevolkt door Angelen uit Zuid Groningen. (> ASA) De naam Pithelo lijkt derhalve afgeleid van Anglisch pith (turf, turfveld) + hlaw (hoogte, lage heuvel). Dus: het turfveld op de heuvel.
¶ 300vC++: Peelo omvat circa 7 Ha grond met vier boerderijen, schuren, hutten, waterputten, kuilen en greppels. De boerderijen zijn 7x20 meter met woon- en stalruimte onder één kap. De akkers liggen in de directe nabijheid.
¶ 0vC: De kern van Peelo ligt rond de Marsdijk. Er staan vier boerderijen omgeven door een omheinig van circa 50x50 meter. Elke boerderij is omgeven door een eigen erf met graanhutten, weefhutten en waterputten.
¶ 0-400nC: Peelo schuift stapsgewijs 500 meter westwaards. Oorzaak lijkt de uitputting van de akkergronden, waardoor boeren nieuwe vruchtbare gronden zoeken.
¶ 400nC++: In deze tijd staan in Peelo vier grote boerderijen, die gezamelijk zijn omheind door een grote schutting van palen. In die tijd wonen op een boerderij circa 10 personen. (> Huisbewoners) In totaal wonen rond 400nC in Peelo dus circa 4x10=40 mensen.
¶ 400nC++: Peelo heeft een eigen smid. Deze smelt ter plekke ijzer uit moeraserts. Die plek zal wel langs de Marsdijk zijn. Immers: Anglisch mars = moeras, moerassig land aan water, laag grasland dat vaak overstroomt. > Smeedkunst, Yzer
¶ 1040: De Duitse koning Hendrik III schenkt aanzienlijke goederen en inkomsten in Uffelte, Groningen, Wittelte en Peelo aan de bisschop van Utrecht. #Quedam/pIX
¶ 1040: Hendrik II schenkt aan ? Uffelte, Wittelt en Pithelo, vroeger eigendom van Ulfo en zijn broeders. (Oorkondenboek No. 19) #DRG/p19+
¶ 1040: Keizer Hendrik III schenkt bezittingen aan de bisschop van Utrecht.
¶ 1850++: Heidegrond wordt ontgonnen. Peelo groeit uit tot dorp met enige omvang en wordt opgenomen in de regio Assen.
¶ 1925: Peelo is een marke. Prof. A.E. van Giffen doet archeologisch onderzoek in Peelo.
¶ 1977-79: Archeologisch onderzoek door team van Dr P.R. Kooi in voormalig Peeler Es. Vele sporen van bewoning gevonden: kuilen, greppels, boerderijen, schuren, hutten, omheiningen en waterputten.
¶ 2010++: Peelo is een wijk van Assen.
** Nederzettingen
# VDO, HV Assen, KBG

Peize:
Dorp in NW Drente. Sinds 1330nC genoemd als: Pedge, Pedsie, Peedse, Peydse, Peisge, Pezie, Peyze, etc. #Quedam/121
** Pedge, Pesse

Pelsdieren: > Dieren, Pelshandel, Bontwerk

Pelshandel:
()A bunt (bont, vacht), earmin (hermelijn), foxbour (vossenboer = boer die vossen teelt om de huiden te verkopen), stoat (hermelijn), trapp (val), trappere (pelsjager), wildwerc (bont, pelswerk), wildwercere (bondwerker, pelswerker, bonthandelaar, pelshandelaar)
** Bevervel, Beverjacht, Bontwerk

Penceras:
Anglisch volk in Engeland wonend in de regio Pencersaete = woonoord van de Penceras. Waarom ze zo heten is vooralsnog niet bekend. Mogelijk zijn ze afkomstig uit Spankeren bij Dieren in de ZO Veluwe. Spankeren zou naar zeggen namelijk oorspronkelijk Pankeren heten. De S is daar later aan toegevoegd om nog onbekende reden. Mogelijk zijn ze ergens rond 500nC gemigreerd naar Brittannia vanwege de langurige natheid in Angelland.
** Onderstammen, M35, Spankeren

Penny: > Anglische Mark, Shilling, Geldstelsel, Koninkrijk, Engels (gewicht), PgBrit/Penny

Pensioen:
10nC++: Rond de jaartelling krijgen Romeinse veteranen een stuk grond om hun inkomsten te garanderen voor hun oude dag.
950nC++: Gilden zorgen voor oudedag voorzieningen van aangesloten ambachtlieden.
1880++: Pensioenfondsen bij Machinefabriek Stork te Hengelo in Twente en andere grote bedrijven in Nederland.
1957++: AOW (staatspensioen) voor alle Nederlanders, geïntroduceerd door premier Willem Drees van de PvdA. Daarnaast aanvullend werkgeverspensioen.
# De Telegraaf 29.1.2012

Pentrop: > Hengelo/Twente

Peper:
()A piper, pipor = peper (# kruid, specerij)
¶ Peper is al rond 100vC bekend in Europa. Ze wordt door Grieken aangevoerd uit India. NB:
- Piper peperit pecuniam. Pecunia peperit pompam. Pompa peperit pietatem. Grafschrift van oude peperhandelaar in Rome circa 500nC.
Ofwel: Peper maakt geld. Geld maakt ijdel. Ydelheid brengt medelijden.
- Peperdijk: oude dijkweg in Bornerbroek/Twente. Mogelijk betekent peper hier duur. Conform peperduur.
- Culpepper: familienaam Engeland circa 1500 AD. O.a. kamerheer van koning Hendrik VIII.
** Specerijen

Peppels: > Papen
Percelen: > Tuinen, Grond, annex, kader

Perfectie: (PRF:)
¶ Niemand is perfect. Ook u niet. Wie de goede weg blijft volgen, die zal veel bereiken. Wie de goede weg blijft volgen, die heeft weinig te vrezen. #SRK
¶ Ooit een perfect mens gezien? En, beviel 't? #SRK
** Orde en Chaos

Perkament: (300vC++; PRK:)
()A pergamon (perkament)
Dun leer waarop geschreven wordt. Gemaakt van ongelooide dierhuiden i.c. lam, geit schaap, ezel of ander dier. Wordt reeds gemaakt in de 2e eeuw vC, i.c. in Pergamun. #WP
** Schrift

Persia: (PRS:)
()A Persum (Perzië), Persy (Perzië)
¶ 8000-200vC Ariërs: Volk dat sinds circa 8000vC leeft in Arya, een berggebied in Noord Perzië (Noord Iran). Mogelijk stammen zij af van de Hamieten in de Caucasus. (> Hamieten) Het noorden van Arya ligt tussen het Aral Meer en de Kaspische Zee. Aan dit oude land herinnert nog steeds de stad Kuh-e Aria, gelegen in Noord Iran, tussen Neyshabur en Kashmar. De naam Ariërs is afgeleid van arya, wat 'edel' betekent. Uit de oorspronkelijke Ariers zijn voortgekomen de Germanen, Perzen (Pharsi) en Indiërs.
¶ 4000-500vC Sumeriërs: (Z.Irak) Volk dat afkomstig lijkt uit Noord Perzië en Kazachtstan. De regio waaromtrent ook de Ariers wonen. Later settelen ze in Zuid Irak. De Sumerische cultuur dateert van circa 2500vC-2000vC. (# WP, DAB) > PgAng/Anki
¶ 3000vC++: Volgens deskundige bronnen komen de Germanen voort uit de Ariërs, die sinds 8000vC wonen in Arya, een gebied in Noord Perzië. Het noorden van Arya ligt tussen het Aral Meer en de Kaspische Zee. De Germanen wonen sinds circa 3000vC in het noorden van Khwarizm, een gebied in Noord Arya. Hun woongebied breidt zich in de loop der eeuwen verder uit naar NW Europa.
¶ 2500vC-200vC Sumeriërs: Volk dat afkomstig lijkt uit Noord Perzië en Kazachtstan. De regio waaromtrent ook de Ariers wonen. Later settelen ze in Zuid Irak. De hoogtij van de Sumerische cultuur dateert van circa 2500vC-2000vC. (# WP, DAB) > Anka, PgGen/Sumeriërs
¶ 1650vC Enki: Betekenis: Heer van de Aarde. Sumerische god van het water, de wijsheid, de ambachten, de schepping en de stormen. Zijn heilig getal is 40. Volgens het latere Atrahasis Epos (1650vC) is Enki verder niet alleen schepper van de mens, maar ook diens redder. Enki wordt door de Sumeriers soms ook Ea genoemd. Ook de Hettieten noemen hem zo. Aangezien de Hettieten voortkomen uit de Hamieten, is het mogelijk dat Enki (Ea) ook bij de Ariërs wordt vereerd. Ook zij komen namelijk voort uit de Hamieten. > PgGenl/Zondvloed, Hamieten, Freyer, Njord
¶ 1200vC-125nC Sanskriet: Oude taal der Hindu's. Dateert van circa 1200vC en is zeker tot 125nC gesproken en geschreven. De taal heeft grote gelijkenissen met het Grieks, Latijn, Perzisch en Oud Germaans. Zowel qua structuur als vocabulair. Gezien deze gelijkenissen zal het Sanskriet vrijwel zeker ook grote gelijkenis vertonen met het Arisch, de taal van de Ariërs uit Centraal Azië, waaruit de Hindu's, Germanen, Grieken en Perzen zijn voortgekomen. > Ariërs
¶ 1000vC++: Ahriman is de duivel in de oude Perzische mythologie. Hij wordt uitgebeeld als een draak. (#WP) Directe of indirecte contacten tussen Angelen en Perzen zijn vrij zeker. > Widsith, Draken
¶ 1000vC++: Het Mazdeïsme in Perzië predikt zoeken naar waarheid, rechtvaadigheid, barmhartigheid en goede zorg voor armen en vee. De Anglische cultuur heeft verre wortels in de cultuur van Noord Perzië. Vooralsnog is echter niet duidelijk in hoeverre armenzorg betekenis heeft in de Anglische cultuur. > Deugden
¶ 750vC++: Angelen geloven al vrij zeker sinds hun bestaan rond 750vC in een goede God, die staat voor Waarheid, Rechtvaadigheid, Barmhartigheid en goede zorg voor armen en vee. Dit geloof hebben ze vrij zeker opgedaan tijdens hun handelscontacten in Persia. > God, Amazdeïsme, Mazdeïsme
¶ 600vC++: Perzië strekt zich uit van India tot Griekenland.
¶ 539vC++: Perzië fabriceert muurtegels.

¶ 480vC: Athene verlsaat Perzische vloot en leger bij Maraton. > Griekenland
¶ 341-333vC: Perzische overheersing van Egypte.
¶ Syria: De Angelen onderhouden mogelijk al oeroude handelscontacten met Syrië. Noord Syria is namelijk de toegangspoort naar het Verre Oosten. I.c. Irak, Perzië, Pakistan, India en China. De verbindingen gaan per kameel door uitgestrekte woestijnen.
¶ 425nC: Widsith van Myrgingum uit Fivelingo (Groningen) maakt als troubadour reizen door Europa en Azië. Zo veblijft hij o.a. enige tijd in Perzië. Dat zegt hij in zijn Anglisch dichtwerk Widsith in regel 84:
Mid Moidum ic waes ond mid Persum ond mid Myrgingum
Met Meden was ik en met Perzen en met Myrgingums. > Widsith
--- Waar Widsith zijn historische en geografische kennis heeft opgedaan, is vooralsnog niet zeker. Mogelijk heeft hij die voor een groot deel opgedaan uit mondelinge overleveringen en vertellingen zoals gebruikelijk in zijn tijd. Het kan zijn dat hij echter weldegelijk vele reizen heeft ondernomen. O.a. naar verre landen. Zo beweert hij o.a. dat hij in Perzië is geweest.
--- Het verhaal van Widsith toont dat Angelen al vroeg weet hebben van Persia. Mogelijk is die kennis afkomstig uit verhalen van Angelen die eerder al reizen maakten naar het Verre Oosten. > HIPA, AAV
¶ Maagden worden al in de verre oudheid vereerd. O.a. in Perzië (Anahita) en in Griekenland (Athena). Ze zijn het symbool voor reinheid, zuiverheid en zedigheid. Ook hebben ze vaak een ceremoniële rol als priesteres bij de vereering van de oppergod. O.a. in Perzië, in Babylonië bij de vereering van de oppergod Sjamsj en in Peru bij de vereering van de zonnegod Inti.
¶ 433nC: In Engeland zijn anno 2015* gouden sieraden gevonden van Angelen die daar rond 433nC leefden. De sieraden waren afkomstig uit Afghanistan en Persia. #BBCtv/11.1.2018
¶ Kloosters: Hindukloosters zijn gewijd aan een bepaalde god. O.a. aan Shiva, de goedgunstige god en de god van de strijd. Aangezien Hinduïsme en Angalisme beide voortkomen uit de Ariërs in Noord Perzië lijkt het mogelijk dat ook de Naturale Angelen hun kloosters wijden aan een bepaalde god.
** AAV, Aryanisme

Personen: > naam, familienaam, HAPA, OMAA, annex, kader
Perzië: > Persia

Pesse:
Dorp in NW Drente. De regio wordt rond 300vC bevolkt door Angelen uit Zuid Groningen. De naam Pesse lijkt derhalve afgeleid van Anglisch peas (paes, pas, pes) = omheind gebied.
¶ In Pesse zijn resten gevonden van de oudste boot van NW Europa, daterend van rond 6000vC. De boot is te zien in Museum Drente te Assen.
** ASA, Schepen, Peize, Pedge

Pest:
()A blac dead (zwarte dood = pest), pestcruc (pestkruis om pest te voorkomen), peste (pest), pesthus (ziekenhuis voor pestlijders)
¶ Infectieziekte veroorzaakt door de pestbacterie. In 1894 is deze bacterie ontdekt door de Fransman Yersin. De ziekte wordt via muggen overgebracht op ratten en mensen. De ziekte veroozaakt bulten en builen en ontsteking bij de lymfeklieren in de lies, oksel of hals. De patient krijgt hoge koorts en rood belopen ogen. Hij wordt onrustig en verward. In de laatste fase ontstaat vaak longontsteking. Zonder medische behandling sterft 50-80% van de patienten binnen enkele dagen.
¶ Reeds vóór onze jaartelling is deze ziekte bekend en beschreven. De ziekte breidt zich soms epidemisch uit over de hele wereld. De grootste uitbraak in Europa is de zwarte dood in het midden van de 14e eeuw. Ruim 25% van de bevolking van Europa komt daarbij om.
¶ 544nC++: builenpest in West Europa
¶ 598nC++: builenpest in West Europa
¶ 1347-1447 Europa: pest dood 30 miljoen mensen in Europa (# Frits van Oostrom in VARA Pauw & Witteman 14.12.2013)
¶ 1347-1447: Europa in rampspoed: pest dood 30 miljoen mensen, klimaatverandering, veel regen, aardbevingen, 100-jarige oorlog. Dodendansen worden gecomponeerd en worden populair. Mensen dansen wild op begraafplaatsen om hun angst voor de dood te overwinnen (Dance Macabre). In die vreselijke tijd dansen jongeren fanatiek van stad tot stad. > Dansen
¶ 1348++ Engeland: Circa een derde van de bevolking in Engeland sterft aan de pest. Britse archeologen vinden in Farringdon (wijk in Londen) resten van circa 50.000 slachtoffers van de pest in een oude put. #DeTelegraaf/16.3.2013
¶ 1350 Europa: kwart bevolking Europa sterft aan de pest
¶ 1400++ Engeland: De pest woedt in Engeland en op het Continent. De helft van de bevolking in Engeland komt om. Het land is economisch kapot. Er is grote vraag naar arbeidskrachten. Hierdoor kunnen gewone mensen eisen stellen. Hun macht en status neemt toe. #BBCtv/11.6.2015 Prof Barlett
¶ 1599 Westfalen: helft bevolking Vreden-Ammeloe (Westfalen) sterft aan de pest ondanks pestkruis langs de weg
# FRI, WP, DAB

Petgaten:
Pet = turf; Anglisch: pet, pete; Modern Engels: peat.
Petgaten zijn langgerekte veenputten ontstaan door turfafgraving in natte veengebieden. Ze werden verwaarloosd, waardoor de natuur vrij spel kreeg en de gaten dichtgroeiden met waterplanten. Bekend zij de Norger Petgaten bij Norg in ZW Groningen.
** Turf

Peulvruchten: > Groenten

Piekeren: (PIE:)
¶ Pieker niet te veel. Het leven gaat door. Blijf bij uzelf. De meester volgt de goede weg en bereikt het hoogst bereikbare. #SRK
¶ Wie te veel piekert, verdwaalt. De meester blijft bij zichzelf en volgt de goede weg. Alzo doende bereikt men het hoogst bereikbare. #SRK
¶ Wie te veel piekert, pijnigt zichzelf. Blijf bij uzelf. De meester volgt de goede weg en bereikt het hoogst bereikbare. Meer dan dat kan een mens waarlijk niet doen. #SRK
¶ Pieker niet te veel. Het leven gaat door. Morgen is een nieuwe dag. De meester is gerust en volgt de goede weg. Meer dan dat kan een mens waarlijk niet doen. #SRK
¶ Pieker niet te veel. Vele problemen lossen zichzelf wel op. De meester volgt de goede weg en bereikt het hoogst bereikbare. #SRK
¶ Pieker niet te veel. Sta op en wandel. Het leven heeft meer te bieden dan narigheden en ellende. De meester volgt de goede weg en bereikt het hoogst bereikbare. #SRK
¶ Pieker niet te veel. Sta op en geniet van het leven. De meester plukt de dag en bereikt het hoogst bereikbare. #SRK
¶ Pieker niet te veel. Pluk de dag eer de dag u plukt. De meester geniet van het leven zoveel is gegeven. #SRK
¶ Maak u niet te veel zorgen over morgen. Elke dag heeft genoeg aan z'n eigen kwaad. #SRK
¶ Pieker niet te veel. Piekeren heeft weinig zin. Sta op en geniet van het leven. Dat zet meer zoden aan de dijk. #SRK
¶ Wie lang en gelukkig wil leven, die zorge goed voor zichzelf, de vrienden en de wereld. De meester volgt de goede weg en bereikt het hoogst bereikbare. Wie de weg met Jezus gaat, die zal herrijzen. Wie de weg met God gaat, die zal waarlijk leven. #SRK > Zorgen
** Denken, Zorgen, Stress, Relaxen, Meditatie, Nihilaya, Zelf, Prioriteiten

Pik:
Nederlandse familienaam. Komt in 1947 in Nederland totaal 464x voor met top van 104x in provincie Groningen. In 2007 komt de naam in Nederland totaal 146x voor met top van 9x in Almelo en 5x in Appingedam. Varianten: Pick en Peck. De naam Peck komt/kwam voornamelijk voor in provincie Groningen. Anno 2010 komt deze naam ook voor in Engeland en Amerika.
# Meertens Instituut 15.9.2010

Piksen:
Buurtschap in Hellendoorn. De naam is mogelijk afgeleid van Pik, Anglisch Pick (mansnaam) en betekent dan: zoon van Pik. Later is dan de buurtschap mogelijk naar ene Piksen aldaar genoemd.
¶ De naam Pick komt voor in de Engelse locatienaam Pickwick.
¶ De familienaam Piksen komt in 1947 in Nederland totaal 36x voor met top van 34x in Overijssel. In 2007 komt de naam in Nederland totaal 86x voor met hoogste frekwentie van 47x in Hellendoorn. De naam lijkt derhalve afkomstig van de buurt Piksen aldaar.
¶ Gezien de historisch migratiestromen kan Piksen rond 225vC zijn bevolkt door Angelen uit het Vechtdal, mogelijk regio Hardenberg. Piksen kan derhalve zijn afgeleid van ene Pick, van wie een zoon zich heeft gesetteld in de regio, die naar hem Piksen is genoemd. Deze these lijkt plausibel aangezien de naam Pik afkomstig lijkt uit Almelo.
** ASA

Pinksteren: (PNK:)
()A Penter (Pinksteren), pentercrod (pinksterkruid; # plant), Pincster (Pinksteren), Singsene (Pinksteren; ON Singcsene, Singsene)
¶
** Kalender

Pint:
Anglisch: pint, pyntel (ON pinte). Bron COD: Measure of capacity for liquids etc., 1/8th of a gallon. Nederland: 1 pint = beker, glas, kan of pot van 6 dL; inhoudsmaat: 1 pint = 570 Mm
¶ De pint is in Nederland zeker tot in de 19e eeuw in gebruik. Ze wordt genoemd in vele woordenboeken van 1260 tot 1669 en daarna. Mensen spreken nog van een pintje pakken of een pintje halen als ze een biertje gaan drinken.
¶ In bron OVK (1995) over maten en gewichten in Friesland zegt auteur M.A. Holtman te Kantens:

Laatst was ik in het British Museum. Daar hebben ze een verzameling aardewerk waarvan ze niet eens doorhebben dat het maten zijn! Ik heb toen die conservator aan zijn jasje getrokken en gezegd: hé, dat is een pint, de oermaat van de Angelen. Vijfhonderzeventig milimeter precies. Die maat kom je tegen in Friesland, maar daar heet 't een halfmengel.
Bron OVK vervolgt:
En de magische vijhonderdzeventig milimeter is nog veel verder de wereld over gegaan. Holtman heeft 'm ook gevonden in Zuid-Zweden, het Deense eiland Föhr en bij Zierikzee. Overtuigend bewijs dat het volk der Angelen eind vierde eeuw in al deze gebieden woonde alvorens naar Engeland af te zakken, meent Holtman.
Hij [Holtman] verwoordde deze conclusie in zijn pas verschenen boek over meten en wegen in Friesland. ... Hiermede legde Holtman een bom onder de Friese geschiedschrijving. Met lede ogen zagen de Friezen aan hoe ze van uniek en alleenstaand volk werden teruggebracht tot een der vele takken van de wijdverbreide Angelen-familie.
Holtman: 'De Friezen steigeren tegen het plafond als ik zeg dat ze een mengcultuur zijn'.

Pithelo: > Peelo
Plaatsnamen: > plaats, Regionamen
Plaggehutten: > Veenhutten
Planten: > Planten & Struiken

Planten & Struiken: (PES::)
()A: acreblom (akkerbloem), barclaw (bereklauw), baye (laurierbes), beonet (bentgras, riet), betonica (plant met purperen bloemen), blosma (bloesem), blostm (bloesem), botton (knoop, knop), braem (braam, braamstruik), bream (brem; # struik met gele of witte bloempjes), breccing (brekking; # varen), bremel (=A braem), bridfot (vogelpootje; # plantje), brommelbusk (braamstruik), bynse (=A byse), byse (bies, biezen; # veenplant), cadril (kadril; # fluitekruid), caerdebolle (kaardebol), clafre (klaver), cranberie (veenbes), cresse (waterkers; # waterplant), crose (kroos; # waterplant), daegesege (madeliefje), dodde (dodde, lisdodde; # waterplant), dodder (=A dodde), draefic (dravik = # gras), dropsan (dropsen = # gras), dusa (onderhout, kreupelhout, struikgewas), fearn (varen), fenpluse (veenpluis; # moerasplant), fledder (vledder), flutecrut (fluitekruid; # wilde bermplant), fuyle (onkruid), gaggel (gagel), gaspelthorn (gaspeldoorn, steekbrem), goldblom (goudsbloem), gorst (braamstruik), hagathorn (hagedoorn), hasufot (hazevoet), hecsmilc (wolfsmelk), heopa (hiep, joop, hagedoorn*), hlaf (loof, blad), hleom (# slootplant), hleomoc (=A hleom), horsblom (paardebloem), hoya (kruipplant met blauwe bloemen), hris (rijs, tak, struikgewas), hrisholt (rijshout), ifig (eiloof; # klimop), juffre (gele lisse; # veenplant), ladic (ladik), latue (latuw), leaf (loof, blad, gebladerte), lease (# waterplant), leos (lis, lisse, lelie), lilac (=A syring), locc (lok, wollegras), lodic (soort plant), lys (lisse), lysdodde (lisdodde;# waterpalnt), macopin (papaver), maedere (meekrap = plant waarvan verfstoffen worden gemaakt), mealwe (maluwe; Lat: malva), melde (melde), meldeaw (meeldauw; # schimmel), milcepp (melkeppe; # moerasplant), mistel (mistel), nihtscada (nachtschade), pansig (pensee; # viooltje, kruid), papoeg (papaver), planta (plant), plante (plant), popaeg (papaver), porsa (gagelstruik), pos (gagel), posse (=A pos), pot (poot), potan (ww poten), potgut (pootgoed), potwede (pootveld = veld waarop planten worden gepoot; NB Pootweide in Voorst/Gld), racin (wortel, geneeskrachtig kruid), raye (raai; # voedergras), rose (roos), russe (=A byse), rut (onkruid), scamar (klaver drie), scelwyrtal (schelwortel; # stinkplant), scierling (fluitekruid), scrybb (heester), secg (zegge, cypergras; # veenplant), slathorn (sleedoorn), snawdreap (sneeuwklokje), spelthorn (hagedoorn), spic (lavendel; # heester), stenbrece (steenbreek), stroc (struik), struec (=A stroc), struwell (struweel, struikgewas), sulthe (aster), sunnblom (zonnebloem), syring (sering; # struik met lila bloemen), telga (loot), thistel (distel), thriblaed (drieblad = klaver), wad (wede = plant waarvan blauwe verf wordt gemaakt), waegbrae (wegebree; # wilde bermplant), weape (wilde roos), weod (onkruid), wicce (wikke = wilde klimplant met peulvruchtjes), widbind (kamperfoelie), widhig (wederik), winterrose (winterroos; # kruipplant), wippe (wippe; # bermplant), wolde (wouw), wrang (slingerplant), wyrtal (wortel), wyrtalan (ww wortelen)
¶ 8000vC++: mesnen cultiveren planten. #BBC4tv/14*.5.2017
** Bloemen, Riet, Kruiden, Onkruid, Struikgewas, Vegetatie

Plassen: > Watergebieden

Platduits: (450vC++; PLD:)
Duits: Platt. Streektaal van NW Duitsland. De regio is sinds circa 450vC steeds meer en uiteindelijk rond 150nC overwegend Anglisch. (> Angelen, Angelland) Sinds circa 500nC settelen daar ook Saxen uit Oost Duitsland. Platduits lijkt derhalve een mix van Anglisch en Saxisch. Op 't oor lijkt de taal nogal Nederlands.
** TAES, Nederuits, Saxen

Platteland: (PLL:)
()A flet (bn plat, vlak), flet (vlakte, vloer, huis), fletland (platteland), fletlandere (plattelander, boer), land (land)
¶ Tot circa 1900 AD woont rond 95% van de mensen in een landhuis, hoeve, huis of hut op het platteland. De hoeven zijn meestal klein. Een gezin bestaat gemiddeld uit een echtpaar met 6 kinderen.
¶ Bron SDV/p281:
400vC++:
- urnenvelden en raatakkers worden opgegeven
- gevolg: urnenvelden en raatakkers liggen vooral onder essen
- Hoolingerveld: vanaf MiddenYzertijd verplaatst woning buiten akkercomplex + wallen blijven in gebruik als akker
- Holsloot + Borne: kleine grafvelden op of aan rand van erven
- omvang boerderijen neemt toe; ib stallen; oorzaak: grotere nadruk op bemesting van akkers
- architectuur: tweebeukige huizen; verwant met idem in Midden&Zuid Nederland
100nC++:
groeiende contacten tussen Germanen [Angelen!] en Romeinen waardoor:
- ontstaan grote nederzettingen zoals o.a. bij Wijster
- grotere stamgroepen
- meer hiërarchie in samenleving
- nederzettingen meer plaatsvast
- einzelhöfe (eenzame zwervende hoeven) in minderheid
- erven gaan clusteren tot grote nederzettingen
150nC++:
- sinds circa 150nC meer samenwerking en gezamenlijke voorzieningen als omheiningen, ambachtzones en grafvelden
¶ Specialisatie: In de loop der eeuwen ontstaat steeds meer specialisatie in de beroepen. Oorspronkelijk zijn er voornamelijk landbouwers, veeboeren, vissers en jagers. Door de toename van de bevolking en de groei van nederzettingen komen er ook smederijen, leerlooiers, kooplui, etc. Onderlinge handel ontstaat. Eerst ruilhandel en sinds circa 1250nC komt meer geld in omloop en groeit de handel tegen valuta.
¶ Vervoer: Vanaf de oertijden verplaatsen mensen zich voornamelijk te voet, te paard, per ossekar of paardekar en per boot. Lopen was de belangrijkste vorm. Mensen lopen grote afstanden. Tot in de jaren 1950 lopen arbeiders in Twente hele afstanden naar hun werk en 's avonds terug naar huis. Ieder van en naar de eigen woonstee. De lopers sluiten zich bij elkaar aan en zo ontstaan smorgens steeds grotere groepen naar het werk. Tegen de avond vertrekt men samen in grote groepen terug naar huis. De groepen worden onderweg steeds kleiner doordat mensen afhaken zodra ze hun huis bereiken. Zo gaat dat alle werkdagen van het jaar, jaar in en jaar uit. > Vervoer, Lopen
¶ Contacten: De onderlinge contacten tussen mensen variëren met de mogelijkheden: taal, afstand en gewenstheid. Door de eeuwen worden de onderlinge afstanden steeds kleiner en de taalkennis steeds groter. De bevolking groeit en er komen steeds meer evenementen en locaties waar mensen elkaar kunnen ontmoeten en spreken. Deze mogelijkheden bevorderen allerlei mogelijkheden op vele terreinen en daarmee de sociale, culturele en economische ontwikkelingen. > Evenementen, Markten, Kalender
¶ Telecom: Door vele technische ontwikkelingen komen er steeds meer mogelijkheden voor contacten op lange afstand: goede wegen, postwezen, treinen, auto's, telefoon, radio, televisie en internet. > LACA, Telecom
¶ Nabuurschap: Heel oude vorm van solidariteit tussen mensen die vlak bij elkaar wonen. De nabuurschap houdt in dat men elkaar zoveel mogelijk helpt als dat nodig is. O.a. bij geboorte, ziekte, dood, oogst, ramp, etc. Deze vorm van solidariteit komt vooral voor in NO Nederland. Ze geldt vaak ook voor familie en kennissen die verder wonen. > Nabuurschap
¶ 2013: Macedoniers op het land redden zichzelf uitstekend. Ze verbouwen zelf hun groente en fruit. Een deel wordt verkocht op de markt en en de rest wordt ingemaakt. In het voorjaar kopen ze een big die ze vetmesten en in de herfst slachten. Zo hebben ze vlees voor de hele winter. De rest van het jaar vangen ze vis in de beken en rivieren. > Macedonia
** Demografie, Landschap, Regio's, Landbouw, Veehouderij, Akkerland, Weiland, Heideland, Bosland, Woestland, Moerasland, Veenland, Ontginning, Onderwijs, Wegen, Markten, Waters, Vegetatie, Landinrichting, Bestuur, Landbestuur, Nabuurschap

Pleisterplaatsen: (PPL:)
()A aenholt (herberg, pleisterplaats, uitspanning), aenholtan (aanhouden, aanleggen), bidan (beiden, wachten, afwachten, verbeiden), biding (uitspanning = plaats waar paarden uitgespannen worden en verwisseld met uitgeruste paarden), ethus (eethuis, restaurant), halfwaeg (halfweg, halverwege), Halfwaeg (Halfweg = locatie halfweg een vaste route; vaak is daar ook een restaurant of hotel), herebeorg (legerplaats, kazerne, herberg), waerd (waard, herbergier)
¶ 400nC++ Historische locaties: Anholt/Hardendberg, Barneveld, Elspeet, Hackfort/Vorden, Halfweg/Wierden-Nijverdal, Oxevoorde/Oxe/Gorssel (> Oxevoorde)
¶ 750nC++ Bron ZWH/p10 schrijft:

Voor een goed begrip van de oudste geschiedenis van onze omgeving [Haarle/Gld] zullen we nog iets verder terug in de tijd moeten duiken, en wel naar de 8e eeuw, de periode van keizer Karel de Grote, de verbreider van het christendom in deze streken. ... Daar er geen hof was, moesten de christenen zelf de economie regelen en belasting werd betaald aan de kerk. De kloosters namen in die samenleving een uiterst belangrijke plaats in. We moeten ons de monniken van toen niet voorstellen in vrome afzondering in hun cel. ... Het klooster deed dienst als herberg voor reizigers maar tevens als ziekenhuis, en met hun kruidentuin waren de monniken de eerste apothekers.

 
Pley:
()A pleay (plein, vlakte), pleay (pleit, pleidooi), pleay (=A pleayhus), pleay (strand, landhoek, uiterwaarde), pleayan (pleiten), pleayhus (pleithuis = huis waar gepleit en recht gesproken wordt)
¶ Pley in 's-Gravenvoeren (België): plaats waar vroeger recht gesproken werd. (# appelwijn.be 21.10.2010)
¶ Pley komt voor in een uiterwaarde aan de Yssel/Rijn bij Westervoort in De Liemers in diverse veldnamen:
- 1900: De Pleij, De Boven Pleij, Pleijen (kaart GHG/491)
- 2002: Kleine Pleij en Hondsbroekse Pleij (kaart ANWB)
Pleij lijkt hier een bepaald soort uiterwaarde te betekenen.
¶ Pleyweg: N325 tussen Arnhem en Rheden loopt langs de Pley van Westervoort. (2002 kaart ANWB)
¶ Playa: = strand (Spaans) = vlakte aan water.
¶ Pley, Pleij: Oude Nederlandse familienaam. Mogelijk afkomstig uit Wierden.
¶ Van der Pleij: Eveneens oude Nederlandse familienaam. De naam is een herkomstnaam. Mogelijk de Pley in Westervoort.
¶ Per saldo lijkt pley de oerbetekenis te hebben van vlakte en dus nauw verwant aan plein.
** Westervoort, PgDix/pley

Pleyhus:
Anglisch pleyhus = pleithuis, speelhuis, theater
AVA pley (spelen, acteren) + hus (huis).
Pleyhuse: Oude familienaam in Twente. Mogelijk afkomstig uit Oldenzaal.
** PgDix/pley

Plezier: (PLZ:)
¶ 2013: Aan de kust van Noord Griekenland wonen mensen die nog dagelijks omgaan met hun oude Griekse goden en wel op een leuke en relaxte manier. Bij de grot van Hades gooien ze vaak bloemen in de branding van de zee. Met andere goden communiceren ze op andere, normale menslijke manieren. De mensen voelen zich erg gelukkig en stralen dat ook uit. #VRT1/17.3.2013/Joanna Lumley in Griekenland
¶ 2014: In Nederland is het ziekteverzuim onder ambtenaren van de provincies gemiddeld 4%. Drente scoort het laagst met maar 2,9%. Ze schrijft dit vooral toe aan de goede werksfeer, die is te danken aan een goed beleid. Drente probeert een goede werkgever te zijn: de sfeer moet goed zijn, mensen moeten plezier in hun werk hebben. #DeTelegraaf 11.7.2014
¶ Zonder plezier is het leven koud en kil. Zoek de vreugde en geniet van het leven zoveel als is gegeven. De meester volgt de goede weg en bereikt het hoogst bereikbare. #SRK
¶ Acitivisme geeft meer plezier dan passiviteit. #SRK
** Happiness, Hobbies, Humor, Theater, Sport

Plicht: > Plichten

Plichten: (PLT:)
()A pliht (plicht, taak)
¶ 1972: Een tijdschrift voor management schrijft:
- ontspan op tijd
- zoek een leuke hobby (wandelen, fietsen, schilderen, etc)
- mijdt onnodige taken en plichten
- beperk je tot het belangrijkste
- uit je irritaties, twijfels, onzekerheid en angsten
- vergeet vooral niet te genieten van het leven
¶ Ken uw plichten. Weet wat uw plicht is. Weet ook wat uw niet uw plicht is. Ware vervulling van plichten, brengt ware voldoening. De meester vervult zijn plichten en bereikt het hoogst bereikbare. #SRK
¶ Doe wat u moet doen en laat wat u moet laten. Doe het goede en laat het kwade. De meester volgt de goede weg en bereikt het hoogst bereikbare. Meer kan een mens waarlijk niet doen. #SRK
¶ Ware plichtvervulling brengt ware voldoening. Ware plichtvervulling brengt ware tevredenheid. Ware plichtvervulling brengt ware vrede. De meester volgt de goede weg en bereikt het hoogst bereikbare. #SRK
** Koning

Plinius: (23-79nC)
Maior (de Oudere); Gaius, Plinius Secundus. Romeins militair, magistraat en schrijver. Officier in Germania (47-57), etc. #WP

Ploegen:
()A acer (akker), acre (akker), aecer (akker), aenwonne (plek van akker waar ploeg wordt gekeerd), braecan (ontginnen, ploegen), cawtar (ploegijzer = scherp puntmes in ploegbalk), daegwaend (oppervlakte grond die in 1 dag te ploegen is), eardh (ploeg), eardhan (ploegen), endewaenda (eindpunt van een akker waar de ploeg gekeerd wordt), faerarda (grond aan einde van akker waar de ploeg wordt), furh (voor, ploegsnede = geul gemaakt door ploeg), geoc (=A juc, joc, yok), hrosmaesse (rosmes = ploegijzer = scherp puntmes in ploegbalk), joc (=A juc), juc (juk = landmaat = hoeveelheid land dat een juk ossen in één dag kan ploegen), oxa (1 morgen = 0.9 Ha = de omvang van land, dat een boer met een span ossen in 1 morgen kan ploegen), oxas (ossen), oxjuc (ossenjuk = juk voor twee ossen bij ploegen), ploh (ploeg), plohan (ww ploegen), plohman (ploeger), plohwinninge (landbouwbedrijf), plough (ploeg), ploughan (ww ploegen), ream (smalle strook bewerkt of geploegd land), sceadfurh (scheidingsvoor tussen twee akkers), sciran (=A scyran), scyr (stuk omgeploegd land), scyran (scheuren = diep omploegen, ontginnen), scyran (scheuren = diep omploegen van weiland om bouwland te maken), scyrthwang (scheurdwang = plicht om deel weiland om te zetten in bouwland), selle (=A Sulmaent), sil (=A Sulmaent), sille (=A Sulmaent), sille (landmaat: stuk land dat in één dag geploegd kan worden; ON sille, sulle), sol (geul, voor, ploegsnede), sul (=A Sulmaent), sulh (ploeg), sulhan (ploegen), sulle (=A Sulmaent), Sulmaent (ploegmaand = februari. In deze maand ploegen de boeren hun land en offeren ze koekjes aan de goden om hen gunstig te stemmen en een goede oogst af te smeken), todd (ploeg), toddan (ploegen), toddman (ploeger), treckhors (trekpaard), waend (akker), waendan (wenden, ploegen), yok (=A juc)
¶ 1600vC: Ploegen van land gebeurt in Egypte al ruim vóór 1600vC. Dat is te zien aan afbeeldingen op muren van historische bouwwerken in Egypte. Vrijwel zeker hebben de Angelen het ploegen geleerd van de Goten, waaruit ze voortkomen. Dat heeft te maken met de graanbouw, die hun Germaanse voorouders uit Khwarizm in Centraal Azië kunnen hebben geleerd van hun zuiderburen in Mesopothamia, waar al in 2600vC landbouw wordt bedreven.
¶ 500vC++: Noordse Veld (Drente) Raatakkers verdeeld door walletjes die samen een soort honingraat vormen. Met een houten ploeg werd de grond eerst losgewoeld. Daarna ploegde men een tweede keer dwars op de eerste richting. Met een ruwe eg werd de aarde ten slotte fijn gemaakt. #OBN/p226 > Raatakkers
¶ 850nC: Rond 850nC wordt het ploegen van land verbeterd. De ploeg krijgt verwisselbare ijzeren punten, die diepe voren in het land trekken. De ossen worden vervangen door paarden. De akkers worden groter, want het ploegen wordt makkelijker.

        

Een enkele keer kom je in documenten uit die tijd [800nC++] herinneringen aan Haarlo [bij Neede/Gld] tegen. ... Belasting werd in natura betaald. Lang nog lees je dan ook nog van 'mishoenders' op 11 november (St. Maarten) voor de pastoor en eieren voor de koster (die moet hij overigens wél zelf komen halen). We vonden trouwens een klacht van de pastoor waaruit blijkt, dat de kwaliteit van de mishoenders nog wel eens te wensen overliet: die kippen moesten toch op z'n minst in staat zijn om op de rand van de mand te springen.

 
Podagristen:
Groep van drie mannen uit Drente die een voettocht maken van Bad Bentheim naar Assen. T.w.: A.L. Lesturgeon (1815-1878; predikant), Dubbeld Hemsing van der Scheer (1791-1859; schrijver) en Harm Boom (1810-1865; journalist). In Bad Bentheim zou een bron zijn met heilzaam water waarmee ze hun voetjicht hopen te genezen. Podragrist is Grieks voor voetjicht. Onderweg praten ze over de Drentse cultuur en noteren ze hun reisverhalen. In 1842 worden die gepubliceersd onder de titel: Drenthe in vlugtige omtrekken geschetst. Bij kasteel Coevorden in Coevorden staat hun standbeeld.

Podolf van Englandi: (c 755-815)
Heer van Englandi te Beekbergen, Gelderland. Woont aldaar op Hof Englandi. Zoon van Wibald (gb 715), heer van Englandi. Vermeldt in 801nC in giftbrief, waarin Podolf, zoon van Wibald, zijn hof in Englandi, annex weiden en rechten, alsmede het woud Barclog (Bruggelen) schenkt aan de Abdij van Werden bij Duisburg aan de Rhur.
** Hof Englandi, Engeland Beekbergen

Poelgeest:
De regio Poelgeest bij Oegstgeest in Zuid Holland wordt rond 405nC bevolkt door Angelen uit Utrecht. (> ASA) De naam Poelgeest lijkt derhalve afgeleid van Anglisch pol (poel, plas) + geast (geest, geestgrond). Dus Anglisch: Polgeast = de geestgrond bij de poel.
¶ Bekend is het adellijk geslacht Van Poelgeest dat al in de 13e eeuw wordt genoemd in Zuid Holland. Zij waren o.a. heer van Koudekerk aan de Rijn. Wapen: op blauw een dwarsbalk in goud met 3 adelaars in ziver links kijkend, waarvan 2 boven de balk en 1 daaronder. De witte adelaar links kijkend is gelijk aan de Anglische adelaar. (> Adelaar)
¶ Het adellijk geslacht Van Poelgeest is afkomstig uit Poelgeest bij Oegstgeest in Zuid Holland. Daar staat hun stamslot Oud Poelgeest.
¶ Het blauwe veld en de gouden dwarsbalk in het wapen Van Poelgeest zijn identiek aan het wapen van het geslacht Van Leiden, waaruit de oudste burggraven van Leiden zijn voortgekomen en daaruit o.a. het geslacht Van Cranenburch Bleyswyck. Mogelijk duidt dit op verwantschap in mannelijke lijn.
¶ Het geslacht Van Leiden begint met Halewijn I van Leiden (gb 1050), alias Halewijn van Beveren, afkomstig uit Diksmuide in Vlaanderen. Het geslacht Van Beveren uit Diksmuide stamt af van Ethelred II van Mercia (850-911), de laatste koning van Mercia, het grootste Anglische Rijk van Engeland. Mogelijk zijn de witte adelaars links kijkend in het wapen Van Poelgeest hiermee te verklaren.
# ngw.nl 6.11.10, DAB, KBG

Poëzie: (POZ:)
Poëzie betekent voor de Angelen al vanaf hun ontstaan zeer veel. Hun oorspronklijke oppergod Odin is namelijk o.a. de god van de wijsheid en de poëzie. Wijsheid heeft hij gekregen van de reus Mimir (de hoeder van de Wijsheid) in ruil voor een oog. De Poëzie krijgt hij door te drinken van de dichtdrank Mede uit de vaten van de reus Suttung. Kennis van de magie en runen krijgt hij door negen dagen en nachten aan een boom te hangen, doorboord door zijn eigen speer. Vandaar zijn naam Hangagud. Odin heeft vele bijnamen. De bekendste is Snorri. > Odin

Poggen:
In Nieuw Heeten (Salland) komen voor de Poggeheideweg en de locaties Poggebelt en Poggeheide. De regio wordt rond 100vC bevolkt door Angelen uit Twente en/of het Vechtdal. De term pog komt in de Achterhoek voor in de betekenis van varken. Pog lijkt derhalve afgeleid van Anglisch pigge (varken). Derhalve lijken:
- Poggebelt AVA pog (varken) + bytl (belt, bult, hoogte)
- Poggeheide AVA pog (varken) + haitha (heide)
- Poggeheideweg AVA pog (vakren) + haitha (heide) + waeg (weg)
Per saldo lijkt de Poggebelt een hoogte te zijn waar de Poggeheide ligt en waar varkens liepen in het verre verleden.
** Varkens, Eikels
# FRI, KBG

Pol:
Familienaam die in 1947 totaal 2638x voorkomt. Voornamelijk in NO Nederland. I.c.: Drente (691x), Gelderland (513x), Overijssel (362x) en Groningen (210x). De grootste concentratie is in Emmen. De naam is derhalve mogelijk uit dat gebied afkomstig. De regio Emmen is rond 300vC bevolkt door Angelen afkomstig uit Groningen. De naam Pol is derhalve mogelijk afgeleid van Anglisch Pol = poel. De naam Pol komt verder voor als Van der Pol, Poll, etc.
** Borne (Meijershof)
# Meertens Instituut 7.6.2010, KBG

Politie: (PLI:)
()A ew (taxusboom), ewe (geloof, wet), ewholt (iefhout, taxushout, iefenbos), ewing (ordehandhandhavers, politie), ewman (priester), eow (ijf, ief = taxus), iw (=A ew), praetere (controleur, veldwachter, boswachter, opzichter), praetery (controledienst, boswachterij, etc), scergerefa (scergraaf = ordebewaker in een scire), scire (graafschap), scirgerefa (=A scergerefa), scirreeve (orderbewaker in scire)
** Eawa, Ordebewaking, Veiligheid, Sheriff

Politiek:
¶ 8000-4000vC Neolithicum: Mensen gaan dieren fokken en planten kweken voor eigen onderhoud, maken stenen gereedschap en gebruiken vuurstenen om vuur te maken. Ontstaan van landbouw, veeteelt, begrip eigendom, eigendomsrechten en eigendomsconflicten c.q. strijd en oorlog, politieke besluitvorming en religie: heuvels met ringgrachten, altaars, offeren van ossen en begrip van ziel en hemel.
** Pacifisme, PgBrit, PgGen/Neolithicum

Polo: Marco > Marco Polo

Polytheïsme: (PLY:)
¶ 2014: In India staan 3 miljoen tempels en bar weinig ziekenhuizen. De bevolking groeit door. (#BBC2tv Simon Reeve 16.10.2014) De mensen lijken er desondanks tamelijk gelukkig. Dat kan te maken hebben met het Hinduïsme, een cultuur die zeer liberaal, democratisch, tolerant en vredelievend is. > PgGen/Hinduïsme
** Angalisme

Pong: > PgDix
Ponk: > Pong
Populieren: > Papen
Positie Angelland: > PAL

Posities: (POS:)
()A abac (achteraf, buitenaf), adune (beneden, omlaag), aeftan (achter), aefter (achter, achteraf), aen (aan, an), aengang (begin), afer (over), aferest (bovenste, hoogste), ahint (achter), ahwaer (overal), alof (buitenaf, achteraf, afgelegen, veraf), altefeor (alteveer = al te ver, te veraf), alteneah (altena = al te na, te dichtbij), alwaegs (allerwegen, overal), amang (tussen, tussenin), an (aan, an), aside (naast, achter), aynde (einde), ayne (einde), bac (achter, achteraf), bacc (=A bac), bacwind (achterwinds, lijzijde, luwte), belaeg (=A belough), belough (beneden, onder), beneothan (beneden), betweon (tussen, tussen twee), betwix (tussen, tussen twee), betwixen (=A betwix), betwixt (=A betwix), be [bi] (bij, over, betreffend, volgens, in), begeond (voorbij, over), bi (bij, door), bin (binnen), binnan (binnen), bufan (boven), bufanup (bovenop), buta (buiten, afgelegen), butan (buiten), buter (buiten), byrig (naburig, nabij), dune (beneden), eftir (nadat), elra (elders), eltheodig (uitlandig, elders), ende (end, einde), fear (=A feorr), feorn (=A feorr), feorr (ver, verweg), ferde (verder, elders), fierlen (ver, veraf), forma (eerst, eerste), frem (buiten), gagn (tegenover), gehwaer (overal), gemang (tussen), geon (ginder, ginds), geond (ginds), geondferde (verder ginds, verweg, veraf), haugh (hoog), heag (hoog), heah (hoog), her (hier), hier (hier), hint (achter), hog (hoog), iefers (ergens), in (in), inbetwixt (tussen), inde (=A ende), inna (binnen), innan (binnen), leafet (links), laeg (laag), laegh (ligging, positie), lah (=A laeg), leag (laag), leg (laag), leuch (laag), lough (laag), low (laag), midd (midden), middan (midden), middel (midden), middun (midden), mille (midden), naedre (nader), neadra (neder, beneden, laag), neah (na, nabij), neahst (naast, volgend), neast (naast), neigh (nabij, nabijheid), nene (achter), neothan (laag), neothera (neder), ofer (over), oferal (overal), on (aan, an), on efn (nevens, naast), on gemang (tussen, tussenin), on middan (temidden), on orette (op aarde), op (op), otherwaeg (elders), raer (achter, achteraf, afgelegen), raer (achterkant), rear (=A raer), riht [rait] (rechts), sidram (afgezonderd, afgelegen), sith (achter, achteraf), slenc (=A slinc), slinc (links, linker), thusa (thuis), to hus (thuis), tusc (tussen), tux (=A tusc), twixen (tussen), ufan (boven), under [onder] (onder), underbaec (achter), underneodhan (onder, beneden), up (op), up cott (op kot, thuis), uppan (op), upper (opper, boven), utan (buiten), utdore (buitenshuis), westside (westzijde, westkant), withinnan (binnenin), ymb (in)

Positivisme: (PST:)
¶ De Anglische cultuur toont duidelijke positieve kenmerken. Dit kan te maken hebben met de belangrijke Zonnecultus van de Angelen. Deze cultus is gericht op de indrukwekkende magie van de zonnecyclus. Zonsopgang en zonsondergang zijn adembenemende gebeurtenissen. Altijd weer. De hele indeling van dagen en jaren is daarop gebasseerd. In vele aspecten. Niet voor nets stellen de Oude Angelen de zonnecultus boven de verheerlijking van hun goden. Dat blijkt o.a. uit hun weekdagen: zondag, maandag, dinsdag, etc. In deze rangorde zijn de kosmische elementen zon en maan primair gesteld boven de goden. De zon als indrukwekkende en oppermachtige factor, die al het aardse leven bepaald. De maan als troost en gids voor de donkere nachten. In de verre oudheid worden zij getranscendeerd naar God en Horus, Balder of Jezus, de begleiders van mensen in bange tijden. Deze machtige en inspirerende grootheden hebben miljoenen mensen door de eeuwen heen basaal vertrouwen gegeven en geïnspireerd tot positief leven, wat zin geeft aan het aardse bestaan, ondanks al haar vreselijkheden.
¶ 1941-45: Nederlandse gevangenen in de Japanse kampen in Nederlands-Indië worden zwaar mishandeld en ondervoed door de Jappen. Velen komen om in deze hel. Anderen proberen van elke dag iets leuks te maken ondanks alle verschrikkingen en ellende. O.a. door onderlinge solidariteit, zingen, voetbal en lezingen. Dat sterkt hen mentaal enorm. Velen van hen weten daardoor te overleven. > PgKbg/Jappekampen, Indonesië
¶ 2015: Caldey is een eiland in de Keltische Zee tussen Zuid Ierland en Bretagne. Het eiland is 2 Km2. Fotografe Ilse Wolf verblijft daar twee maanden. Op het eiland wonen 12 monniken en 16 andere eilanders. Ondanks de serene rust ervaart Ilse haar verblijf daar als een rollercoaster. Soms is ze euforisch over de natuur en de leegte, soms ook erg eenzaam en alleen. Ze komt de eilanders zelden tegen. Meestal zijn ze bezig in en rond hun huis. Hout kappen, vissen, etcetera. Ze leert dat je niet alles in je leven onder controle hebt en naar je hand kan zetten. Bij slecht weer vaart de boot niet en blijf je op het eiland. Punt uit. Dat heeft iets heel rustgevends. Alles gebeurt weather permitting. Wereldnieuws gaat aan de eilanders gewoon voorbij. Maar als een boom omvalt, hebben ze het er dagen over. En dat vindt Ilse best lekker. Het grote wereldnieuws maakt je vaak kwaad, maar je heb er geen vat op. De monniken zingen savonds een mis. Heel prachtig. Monnik Titus komt uit Nederland. Hij woont al sinds 2004 op Caldey. Zijn credo is: genieten van elke dag.
#DeTelegraaf 19.2.2015
¶ 2015: Elke dag een kwartier meditatie reduceert stress en bevordert gezondheid en happiness. #BBC4tv/feb2015 > Meditatie
¶ 2015: Positivisme sterkt de happiness en gezondheid en bevordert een lang leven. #VARAtv/Pauw 3.3.2015
¶ 2015: Het positieve - vrijheid, al zeven decennia - overwint. Net als toen, in 1945. Olga Rains-Trestorff in Canada kijkt terug op haar leven. #DeTelegraaf 2.5.2015
¶ 2016: Elke dag een kwartier meditatie is goed voor de hersens en optimaliseert genen, waardoor mensen zich structureel goed en positief gestemd voelen. Dat blijkt uit medisch onderzoek in Engeland. #BBC4tv/24.8.2016
¶ 2016: Meditatie is goed voor de mentale gezondheid en tegen depressiviteit.
#BBCtv/Trust Me 26/27.9.2016
¶ 2016: With a positive mind you can do everything! #BBC1/Street Auction 10.10.16
¶ 2018: Pieter Brouwer de Koning is geboren in 1917. Hij vertelt: Het leven lacht me toe. Ik mankeer vrijwel niets. Ik leef om van het goede te genieten en niet van ellende. Ik heb nooit echt in de put gezeten dankzij mijn positieve instelling. Teleurstelling kom je altijd te boven. Tevreden en gelukkig zijn, dat is het geheim van 100 jaar worden. #VRIJ/DeTelegraaf 9.6.2018
¶ Richt u op het positieve. Het negatieve deprimeert en verergert. Het positieve brengt vreugde en geeft zin aan het leven. Meer kan een mens waarlijk niet wensen. #SRK
¶ Gedachten zijn machten. Goede gedachten stimuleren. Nare gedachten deprimeren. De meester volgt de goede weg en kiest voor het goede. #SRK
¶ Richt u op het goede. Richt u op het positieve. Nare gedachten deprimeren en dragen niet bij tot het goede. Goede gedachten stimuleren en brengen het goede. #SRK
¶ Iedere weg kent kruispunten die dwingen tot keuze. Wie fout kiest, die verdwaalt. Wie verdwaalt, die kere terug. Iedere weg kent kruispunten die dwingen tot keuze. De meester neemt de tijd en kiest de goede weg. Waar mogelijkheden eindigen, resten berusting en gelatenheid. De meester ondergaat het onvermijdelijk lijden en vervolgt de goede weg. Meer kan een mens waarlijk niet doen. #SRK
¶ Wie de hemel zoekt, moet soms door een hel. De meester volgt de goede weg en ondergaat het onvermijdelijk lijden. Meer kan een mens waarlijk niet doen. #SRK
¶ Laat u niet meesleuren door negativisme en ellende. Sta op en wandel. De wereld heeft meer te bieden. De meester volgt de goede weg en bereikt het hoogst bereikbare. #SRK
¶ Denk niet steeds in problemen. Zoek oplossingen. Dat zet meer zoden aan de dijk. De meester volgt de goede weg en bereikt het hoogst bereikbare. #SRK > Problemen
¶ Denk niet steeds aan narigheden. Zie het positieve en de wereld lacht u toe. #SRK
¶ Wie van de nood een deugd maakt, die kan waarlijk leven. #SRK
¶ Het goede, nuttige, aangename en veilige brengen ware vreugde. Wie hen bereikt, die zal waarlijk leven. #SRK
¶ Zoek het goede. Doe het goede. Houd het goede vast. Waar mogelijkheden eindigen, resten berusting en gelatenheid. Meer kan een mens niet doen. De meester volgt de goede weg en bereikt het hoogst bereikbare. #SRK
¶ Let's make life nice and easy. #SRK
¶ Doe en denk positief en constructief. Het negatieve teistert de ziel. De meester volgt de goede weg en bereikt het hoogst bereikbare.
¶ Maak het leven mooi en leuk. Wie de goede weg blijft volgen, die zal veel bereiken. Wie de weg met Jezus gaat, die zal herrijzen. Wie de weg met God gaat, die zal waarlijk leven. #SRK
¶ Zoek de leuke, goede en vrolijke dingen in de wereld. Mijd narigheden, ergheden en ellende. Wie de goede weg blijft volgen, die zal veel bereiken. Wie de goede weg blijft volgen, die heeft weinig te vrezen. Wie de weg met Jezus gaat, die zal herrijzen. Wie de weg met God gaat, die zal waarlijk leven. #SRK
¶ Vertrouw op de Here uw God. Hij zal u leiden. De meester vertrouwt op God en volgt de goede weg. Wie de weg met Jezus gaat, die zal waarlijk leven. #SRK
¶ Alles komt reg, al is 't nog zo krom. #SRK
¶ Na regen komt zonneschijn. #SRK
¶ Denk niet aan narigheden. Denk aan leuke dingen. Positieve dingen sterken het gemoed en de geest. #SRK
¶ Denk niet aan narigheden. Denk aan positieve dingen. Of doe iets leuks. #SRK
¶ Denk niet aan narigheden. Sta op en wandel. #SRK
¶ Mijd negativa. Zoek positiva. Dat zet zoden aan de dijk. #SRK
¶ Negativisme vergroot de problemen. Positivisme lost ze op. #SRK
** Angalisme, Zonnecultus, Balder, Hagalaz, Deugdzaamheid, Denken, Levensvreugde, Optimisme, Neely

Post: > Postwezen, Telecom
Postdiensten: > Postwezen

Postwegen: (PSW:)
historische: () = jaar al bestaand
- Amesrfoort-Zwolle-Hardenberg-Coevorden-Ulsen-Lingen-Bremen (1659)
- Amsterdam-Amersfoort-Zwolle-Hardenberg-Veenbrugge-Lingen-Bremen-Hamburg (1575)
- Asschat/Leusden-GrootZandbrink-DeGlind-Walderveen-Sprakelaar-Lunteren
- Coevorden-Dalen-Zweeloo-Rolde-Groningen (1575)
- Coevorden-Westerbork-Beilen-Hoogeveen-Zwartsluis-boot-Amsterdam (1575)
- Coevorden-Zwartdijksterschans/Norg-Stavoren (1575)
- Deventer-Coevorden-Neuenhaus-Veldhausen-Lingen-Meppen-Haren-Stapelmoer (1575)
- Deventer-Delden-Enschede-Munster (1680)
- Hamburg-Amsterdam-Antwerpen (1570)
- Naarden-Amersfoort-Deventer-Goor-Delden-Bentheim-Hannover/Hamburg (1680)
- Rijn-Ermelo-Flevomeer (c 100nC) > Ermelo
- Saasveld/Postweg
- Zwolle-Munster (wisselende routes) (1680)

Postwezen: (PWZ:)
¶ 1504++ Thurn und Taxis: Internationale Duitse postdienst die o.a. bezorgt in Duitsland, Nederland, Frankrijk, Engeland, Oostenrijk, Scandinavia, Spanje, Italia, Balkan en Rusland.
¶ 1550++: In Nederland ontstaat rond 1550 het postwezen. Ze zorgt er o.a. voor dat de toestand van de wegen langzamerhand beter wordt.
¶ 1570: Postdienst tussen Hamburg-Amsterdam-Antwerpen.
¶ 1659: Postdienst tussen Amesrfoort-Zwolle-Hardenberg-Coevorden-Ulsen- Bremen-Lingen. Opgericht door Hendrik Jacobsz van der Heide.
¶ De post wordt vervoerd met zgn postwagens.
# # INS2011/4, CBP, DAB, FRI

Pot:
()A pot (pot, kan, spaarpot), pot (poot, jonge plant), pot (=A pote), Pot (mansnaam), potacre (pootakker = akker met pootgoed), potan (ww poten, planten), potbrinc (pootbrink = ?), pote (poot, klauw; # lichaam), pote (jonge aanplant van bomen), potere (boomkweker), potery (boomkwekerij), potgeard (pootgaarde = veld voor pootgoed), potgut (pootgoed; # planten), pothave (perceel land met jonge aanplant), pothus (pothuis = hut aan een huis, half in de grond), potian (poten, plaatsen, leggen, zetten, stellen), potlote (looderts), pots (poets, klucht, grap), pott (pot, vat, kan), pott (pot = # punter = smalle platbodem gebruikt op smalle ondiepe waters, voortgeduwd met lange stok), pottan (ww potten, oppotten), pottere (pottebakker), pottery (pottebakkerij), potthoc (pothaak = haak om pot of ketel boven vuur te hangen), pottmakere (pottenmaker), pottmakery (pottenmakery), pottman (schipper)
¶ De term pot komt voor in geonamen en persoonsnamen:
-- Geonamen: Pootbrink/N.Empe/Voorst, Potdijk/Markelo, Potflit (beek in Antwerpen), Potheem/Markelo, Pothoek/Markelo, Pothoofd/Deventer (straat), Pothof/Gramsbergen, Pothofweg/Hardenberg, Potkamp/Hoonhorst (buurt), Potkuilen/Milsbeek (weg), Potlee/Zeldam/Goor (beek), Potsweg/Zeldam
-- Mensnamen: Pot (mansnaam), Potharst (?; fam.naam), Potman (schipper; fam.naam # HofVanTwente), Potmeer (fam.naam # Oss), Pots (zoon van Pot; fam.naam # Wierden), Pott (boot # Vecht)

Praten: (PRT:)
()A praet (weide, weiland, grasland), praetan (praten), praetbul (kletskous), praete (praatje, gesprek, taal), praetere (controleur, veldwachter, boswachter, opzichter), praetery (controledienst, boswachterij, etc), praethus (praathuis, kroeg, cafee), praett (list), praettig (prachtig, aardig), pratan (praten), prate (=A praete), prathus (=A praethus)
** Communicatie, Drinken

Pracht & Praal: (PEP:)
()A aefengloming (avondgloed, schemering), dafen (daverend, schitterend, prachtig, mooi, heilig, goed), dafen (ochtendgloren), dafenian (betamen), daw (dauw, dooi), dawan (=A dafen), dawan (dauwen, dagen, gloren, dooien), dawen (dafen, defen) (schitterend, prachtig, mooi, heilig, goed), dawian (dauwen, dagen, gloren, dooien), dawing (ochtendgloren), defen (=A dafen), faege (vaag, veeg, verheugd, blij), faeger (mooi, prachtig), faegnian (verheugen), glintan (glinsteren, schitteren), glinte (schittering, pracht, praal), glinte (hek, omheining), glittan (=A glintan), glitte (glitter, A/glinte), prodig (verkwistend, bluffend, pralerig), prodigan (verkwisten, bluffen, pralen), prodinge (verkwisting, bluf, praal), real (royaal, prachtig, weelderig, mild, edel), realme (overvloed, paradijs, rijk, koninkrijk), scone (schoon, mooi, prachtig), sciene (=A scone), thaw (=A daw), thawing (=A dawing), thawian (=A dawian), uhtagloran (ochtendgloren), wlitan (schitteren, stralen), wlite (schoonheid, pracht), wuldor (weelde, glorie, pracht), wuldrian (verheerlijken, prijzen, ophemelen), wuldur (=A wuldor)
¶ Uit bovenstaande vocabulair blijkt dat de Angelen al vroeg oog hebben voor het mooie en pracht en praal.
¶ 350nC Dewnter: Op een munt van keizer Koenraad II van Duitsland wordt de stad Deventer genoemd als Daventre. Deze munt is rond 900nC geslagen in Deventer. De streektaal noemt de stad Dewnter. De regio wordt rond 200vC bevolkt door Angelen uit Twente en het Vechtdal. De naam Daventre lijkt derhalve afgeleid van Anglisch dawen (daverend, schitterend, prachtig, mooi, heilig, goed) + treo (boom). Gezien de historische context zal het vrij zeker kunnen gaan om de eik (de heilge boom van de Germanen) die is te zien bij de Bergkerk op een kaart uit 1578 over de Slag bij Deventer. De naam Dewntre kan derhalve zijn ontstaan ergens halfweg 200vC-900nC. Dus ergens rond 350nC. > Deventer
 

 
Praesting:
Oude naam afgeleid van Anglisch praest (priester) + ing (volk). Dus: priestervolk. Mogelijk gaat het om een klooster van Angale priesters. I.e. Naturale Anglische priesters van de pré-christelijke tijd.
¶ De naam Praesting komt voor als:
- Praestinck: oude hoeve in Stegeren (Overijssel). In 1244 bezit van Gerard van Steygeheren. De hoeve lijkt van oorsprong een Angaal klooster met de naam Praesting. Ze kan zijn gesticht rond 100nC. Inck is namelijk een versaxing van Anglisch ing (volk). > Kloosters/Angale, Versaxing
- Praesting: oude familienaam. Johan van Praesting wordt genoemd in acte van 1487 (Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers) ivm met leengoederen van de Heer van Bergh.
- Praestingsweg: Straat in Ulft nabij de Oude Yssel. Mogelijk stond daar ooit een klooster van Angale priesters. Mogelijk al van bevoor 405nC toen prins Offa van Angeln daar enige tijd bivakkeerde met zijn leger. Ze kan zijn gesticht tussen 150vC (stichting van Ulft) en 405nC. Dus ergens rond 128nC.
** Priestering, Angalisme, Priesters, Kloosters/Angale, Offa van Angeln

Pragmatisme: (PRG:)
Angelen lijken een sterke zin te hebben voor pragmatisme. Dat blijkt o.a. uit hun taal, die zeer adaptief is en niet lijkt te houden van onpraktische taalelementen en taalconstructies. Ook in hun bestuur tonen ze zich pragmatisch. De Witan is hun hoogste bestuursorgaan, die de koning bijstaat in zijn handelen. De samenstelling van de Witan is niet vast. Zodra zich nieuwe ernstige problemen voordoen wordt een nieuwe samenstelling gekozen, bestaande uit lieden die bekwaam worden geacht de nieuwe problemen te kunnen oplossen.
¶ 450nC #WAB/p37: De Anglische cultuur is goed ontwikkeld. Angelen zijn praktisch ingesteld. Ze maken voornamelijk gebruik van dingen die nuttig zijn voor hen en hebben amper interesse voor andere dingen.
¶ Waarom moeilijk doen als 't maklijk kan? De meester kiest voor eenvoud en gemak. Want in eenvoud ligt 't ware. #SRK
** Anglisch, Witan

Prehistorie: > Préhistorie

Préhistorie: (--- 3000vC; PRH:)
Historie bevoor het ontstaan van het schrift. (#WP) Dus: de tijd bevoor het ontstaan van het Egyptisch eschrift. Dus: de tijd bevoor c 3000vC.
¶ 1450: In Kampen is een zgn ysselkogge gevonden (nov 2015) met in de boot een steenoven, slijptol, waterpomp en items uit de préhistorie. De kogge meet 20x8 meter. Ze dateert uit de 15e eeuw. #DeTelegraaf/18.11.2015
--- Een kogge (kog) is een middeleeuws snelzeilend koopvaardijschip met ronde boeg. #KEE
** Schrift, Pg/Gen

Priester::
()A pather (pater, priester), praest (priester), peappelman (peppelman = priester*), preofest (priester), preos (moedig, dapper, trots), preos (preuts, ingetogen, braaf, zedig), preost (proost, priester), preostdom (priesterdom), preostere (priester), preostman (priester), presta (priester), prestere (priester), prist (priester), prister (priester), proys (=A preos), proyst (=A preost)
¶ Latijn priester = sacerdos, antistes, vates. Geen van deze Latijnse woorden is homofoon met het Anglische woord preost.
¶ Bronnen:
- K&E/1956: priester: afgeleid van Grieks presbyteros = oudere: bestuurder van godsdienstige handelingen, i.b. offeraar
- WP/1972: priester in de oudheid:
-- sacrale functionaris die bemiddelt tussen de godheid en de religieuse gemeenschap; hij kan de cultus celebreren op een wijze die de godheid behaagt en de gelovige kan vertellen wat de godheid van hem verwacht
-- bezit het heilig weten, overgeleverd van vader op zoon of door inwijding verkregen
-- heeft de leiding van de erediensten, i.b. van offerhandelingen en gebed
-- het priesterschap gaat normaliter over van de vader op zoon
-- piesters vormen samen een college met een hogepriester aan de top
Uit het feit dat in de oudheid het priesterschap overgaat van vader op zoon mag worden geconcludeerd dat een priester normaliter gehuwd is en derhalve zelfstandig woont en leeft in een eigen huis en dus niet in een klooster.
** Priesters, Tempelman

Priesterdom: (PRD:)
()A preostdom (priesterdom)
¶ De naturale Anglische priesters vervullen een belangrijke rol in de naturale Anglische wereld. In hoeverre ze onderlinge verbonden zijn en een soort gezamelijke orde vervullen, is vooralsnog niet duidelijk. Het kan in ieder geval zijn dat ze onderling contacten onderhouden en van elkaar leren.
** Priesters, Angalisme, Naturalisme, Eawa, Eawman

Priesteressen: > Priesters

Priestering: (100nC++; PRR:)
Aan de Priesterinkweg 4-4a in de Heidenhoek (Kreynck) Het Dorp te Zelhem (Achterhoek) staat in 1402 een boerderij genaamd Pristerinck. (kadaster 1829) Ze is in bezit van Derich van Linteloe, hoort tot de Zelhemmer Hattemer Marke en heeft plicht tot levering van roggebrood op de Zelhemmer Brink. Later genaamd Priesterdinck (1441), Priesterinck (-), Priesterink (2012). Ook zijn er de oude familienamen Priestering en Priesterink. Gezien:
- het gebruik om boerderijen te noemen naar hun locatie > Huisnamen
- en het gebruik om de familie te noemen naar hun woonlocatie > Huisnamen
- en de ontwikkeling van diverse ing- naar ink-namen sinds circa 1233 AD > ing/ink
>>>
- lijkt de naam Pristering de oudste naamvorm
- en lijkt de locatie van de boerderij oorspronkelijk Pristering te heten > Huisnamen
- en lijkt de naam Priestering te dateren van bevoor 1402.
# FRI, oudzelhem.nl/boerderijen 30.7.2013, DAB, KBG
¶ De oudste familienamen zijn meestal afkomstig van het huis waar de familie woonde. Families hebben namelijk in het verre verleden nauwelijks een familienaam. Het huis waar de oorspronklijke familie Priestering woonde, zal dus Pristering kunnen heten.
¶ Pristering: Zelhem wordt rond 200vC bevolkt door Angelen uit de regio Berkelland. (> ASA) De naam Pristering lijkt derhalve afgeleid van Anglisch prister (priester) + ing (volk). Dus: priestervolk. M.a.w.: het pand Priestering zal dus van oorsprong een pand zijn waar één of meer priesters wonen. Deze these wordt gesterkt door het feit dat Anglische locatienamen nimmer meervoudsvormen kennen. Anglisch prister in Pristering betekent dus priester of priesters.
¶ Herkomst: De vraag is nu of we te maken hebben met één of meer Christelijke priesters of met één of meer Angale (Naturale Anglische) priesters. > Angalisme
¶ 725nC: Latijn priester = sacerdos, antistes, vates. Geen van deze Latijnse woorden is homofoon met het Anglische woord preost. Aangezien de kerstening van NO Nederland sinds 752nC alle naturale Anglische geloofselementen verbiedt en bestrijdt, kan de naam Priestering dus al ruim bevoor dat jaar bestaan. > Naturalisme
¶ 801nC: Ludger (742-809; missionaris) bouwt een kerk te Zelhem. > Zelhem
¶ 1233++: culturele versaxing grensstreken NO Nederland > ing/ink
¶ 1400: Rond dat jaar begint de Reformatie in Europa. Rond 1525 bereikt ze Noord Groningen (#CVF). Het jaar 1529 AD is officeel het beging van het Protestantisme (ZA). Rond 1400 AD zal de regio Zelhem derhalve bestaan uit katholieken en buitenkerkse mensen. In theorie kan Priestering derhalve zijn bewoond door een katholieke priester met zijn aanhang. Die aanhang zal zeker geen gezin zijn. Katholieke priesters plegen namelijk ongehuwd te zijn en geen kinderen te hebben. De Priestering zou derhalve een klooster kunnen zijn. Maar daarvan is vooralsnog nergens een historische bevestiging gevonden.
¶ Kreynck: Diverse bronnen stellen dat de Angale priesters lange zwarte mantels dragen. Mogelijk vanwege de twee raven die Wodan steeds vergezellen. Zij informeren hem over alle mensen op aarde. Angale priesters worden beschouwd als intermediair tussen mensen en de goden. Mogelijk dat zij daarom inderdaad zwarte mantels dragen. Immers:
--- Raven zijn zwart en horen tot de kraaiachtige vogels. Anglisch cray = kraai. De term kraai wordt vaak gebruikt als bijnaam of spotnaam voor iemand in lange zwarte kleding. Het kan zijn dat Angale priesters daarom ook wel kraaien werden genoemd. Boerderij Priestering in Heindenhoek te Zelhem ligt in de sector Kreynck. Deze naam kan zijn afgeleid van Anglisch cray (kraai; ST kreai, krei) + ing (volk) = kraaienvolk = de Angale priesters die in Priestering wonen. > Angalisme
¶ Heidenhoek: Locatie in het buitengebied van Zelhem. De naam lijkt afgeleid van Anglisch haedhen (heidebewoner, heiden) + hoc (hoek, hoekig land). > Heidenhoek
¶ Gezien de betekenis van de naam Heidenhoek lijkt het mogelijk dat deze locatie van oudsher is beschouwd als het woonoord van heidenen, of dat de bewoners dat zelf zo zagen. D.w.z: als naturale mensen, i.c. niet-christenen. > Naturalisme, Angalisme
¶ Oerpand: Aangezien:
- de familienaam Priestering~ lijkt te zijn overgenomen van de boerderij Pristering (1402 Pristerinck) in Heidenhoek
- en de naam Pristering~ van de boerderij derhalve niet afkomstig is van een familienaam Priestering~
- en het pand oorspronkelijk moet zijn bewoond door een groep mensen
- en de naam Pristerinck van het pand begint met de term prister = priester
- en het pand niet is bewoond door christenen
- en Anglische namen altijd uitgaan van enkelvoud zoals in Cranbeorg (Cranborough, Cranbury) = Kranenburg
- en derhalve Pristering lijkt afgeleid van Anglisch prister (priester) + ing (groep) = priestergroep ofwel groep priesters,
>> lijkt het oerpand Pristering (Priestering) dat in Heidenhoek moet hebben gestaan een functie te hebben ivm enige Naturale Anglische (= Angale) priesters. > Angalisme
¶ Klooster: De vraag is nu: wat doen priesters, die samen in een pand wonen? Kijken we naar priesters elders in de wereld in die tijd dan blijkt dat zulke priesters normaliter kloosterlingen zijn die een gelijk geloof hebben en dat hun onderkomen een kloosters wordt genoemd. Ze zijn normaliter ongehuwd, studeren, werken op hun land om te kunnen leven, onderhouden het klooster, leiden nieuwkomers op in het priestervak, verkondigen hun geloof aan anderen en leiden ceremoniële gebeurtenissen. (> Priesters) Op grond hiervan lijkt Pristering~ derhalve oorspronkelijk een soort klooster annex boerderij van Naturale Anglische (= Angale) priesters te zijn. Dat past ook in een gebied met de naam Heidenhoek: een hoek land waar zgn heidenen wonen. Door hun handelscontacten met Kreta en Turkye zijn de Angelen vrij zeker al sinds 300vC op de hoogte van het bestaan van kloosters in die landen en elders. > Kloosters, Angalisme
¶ Kraai: Het is vooralsnog niet duidelijk of de Naturale Angelen hun priesters kraaien noemen, of dat de Angale priesters zichzelf zo noemen. E.e.a. is zeker mogelijk. De raaf of kraai wordt immers door hen gezien als het intermediair tussen de mensen en Wodan. (> Wodan). De naam kraai kan evenwel ook later zijn bedacht als spotnaam door haatdragende christenen.
¶ Raaf: Bron SYM/p129 schrijft dat de raaf een symbool is van zelf gekozen eenzaamheid en de raaf daarom in het christendom een symbool is voor zgn afvalligen, ontrouwen en ongelovigen. Aangzien de raaf een kraaiachtige vogel is, lijkt het dat de naam Kreynck afkomstig is van christenen. Deze naam lijkt daarom te zijn ontstaan na circa 801nC toen de kerk van Zelhem werd gebouwd.
¶ 800vC++: Onderwijs in Griekenland
¶ 650vC++: Handel tussen Haithabu (Angelland) en Kreta > Kreta
¶ 650vC++: Via contacten met Kreta kennen Angelen Grieks en Romeins Schrift > Schrift
¶ 300vC-1450n: Zijderoute: Constantinopel--China > Zijderoute
¶ 300vC++: Via contacten met Kreta kennen Angelen Chinese kloosters
¶ 200vC: Angelen settelen in regio Zelhem
¶ 100nC: Mogelijk bouw Anglisch klooster in Priestering > Kloosters/Angale
¶ De these dat Priestering betrekking heeft op een Anglisch heiligdom annex klooster wordt gesterkt door de locatie Heidenhoek aan de Heidenhoekseweg tussen Zelhem en Yzevoorde. Heidenhoek is afgeleid van Anglisch haedhen (heiden: zo noemen Christenen mensen die zich niet hebben bekeerd tot het Christendom) AVA haedhe (heide, heidebewoner) + hoc, hoecce (stuk land, buurt, streek, oord; ON hoec; AS hook). Heidenhoek betekent dus: de buurt waar heidenen wonen. Deze regio zal eveneens rond 200vC zijn bevolkt door Angelen uit Berkelland.
¶ 331nC++: Gotisch Alfabet > Dzjim
¶ 425nC++: Widsith van Myrgingum is geboren in Myrgingum in Fivelingo (Noord Groningen). Rond 425nC dicht hij een werk genaamd Widsith, het oudste Anglisch dichtwerk ter wereld. Waar Widsith heeft gestudeerd is vooralsnog niet bekend. De kerstening van NW Europa begint rond 550nC. De kerstening van Angelland begint rond 752nC. (> Kerstening) De oudst bewaarde Widsith tekst is geschreven in Anglisch in Romeins schrift. Het lijkt derhalve dat Widsith ergens sinds z'n 15e jaar enige jaren studeert in een klooster ergens in midden Frankrijk of Duitsland. Een andere optie is een naturaal Anglisch klooster. Mogelijk in Pristering bij Zelhem, vooralsnog de enig denkbare optie. Temeer daar Widsith niets schrijft over christenen en over hen niets lijkt te weten. > Widsith van Myrgingum
¶ 801nC: De these dat Pristering een heilgidom/klooster was, wordt gesterkt door het feit dat in 801nC missionaris Ludger een kerk bouwt in het centrum van Zelhem. (> Zelhem) Deze locatie (genaamd Wipada) ligt hemelsbreed 1.5 Km van Pristering, een afstand van circa 18 minuten lopen. Het is in die tijd gebruik dat missionarissen hun kerken bouwen op of nabij een Anglisch heiligdom. Hiermee willen ze de naturale Angelen de wind uit de zeilen nemen. > Aal
¶ Priesterinkweg: Lange rechte weg in Zelhem, gaande van de Heidenhoek langs Obbinkmark naar het Wolfersveen. De weg is circa 4.5 Km lang. Dit geeft aan dat Priestering belangrijk was voor de mensen daaromtrent. Lange wegen krijgen immers vaak een naam die daaromtrent belangrijk is. Dit onderschrijft de eerder geconstateerde betekenis van de locatie Pristering.
¶ Functies: Het is vooralsnog niet duidelijk welke functies het veronderstelde klooster Pristering heeft. Gezien oude kloosters elders, zal het mogelijk een leefgemeenschap zijn van priesters die onderwijs krijgen in o.a. schriftkunde, taal, geschiedenis en kennis van het Anglisch naturale geloof, i.c. hun goden en rituelen. Daarnaast zullen de aspirant priesters werkzaamheden verrichten voor het collectief. Zoals koken, tuinieren, schoonmaken, etc. Na afstuderen zullen ze veelal elders gaan wonen en werken. In dit kader zijn de kwaliteiten van genoemde Widsith van Myrgingum goed te verklaren. Hij spreekt vele talen, kan schrijven en is goed op de hoogte van historische en actuele politiek zaken.
--- In het Angalisme kunnen zowel mannen als vrouwen priester zijn. (> Priesters) Vooralsnog is echter niet bekend of Priestering een klooster is voor mannen of vrouwen. Noch zijn er aanwijzingen. Gemengde kloosters zijn vooralsnog niet bekend.
¶ Ontstaan Anglisch klooster c 100nC: Rond 400nC lijkt de beroemde troubadour Widsith van Myrgingum te studeren op Pristering. Widsith is van goede Anglisch huize. Hij zal dan zeker niet de enige student zijn op Priestering. Mogelijk is Pristering ooit opgericht door de gegoeden (adel, vrijlieden). Mogelijk ergens tussen 200vC (komst Angelen in regio) en 400nC als Pristering kenlijk al een gerenomeerd klooster is. Per saldo dus ergens halfweg rond 100nC. > Widsith van Myrgingum
¶ 801nC++: Bouw kerk in Zelhem door Ludgerus. Kerstening Zelhem en directe omgeving.
¶ 804nC: Saxen gedwongen bekeerd door Karel de Grote > Saxen
¶ 1102nC: Het einde van Priestering als klooster zal ergens liggen tussen 801nC en 1403, als Pristerink wordt genoemd als een boerderij in bezit van Derich van Linteloe. Het einde van het naturaal Anglisch klooster ligt dan ergens halfweg rond 1102nC. Het sterfproces zal een geleidelijke aftakeling zijn geweest. De macht van de Roomse Kerk groeide steeds verder en steeds meer Angelen zullen zich al dan niet gedwongen hebben bekeerd.
¶ 1233++: Culturele versaxing locaties NO Nederland (West Angle) langs grens met Duitsland. Hierdoor veranderen o.a. circa Anglische 30% ing-namen in ink-namen. > ing/ink, Versaxing
¶ 1402: Pristering heet nu Pristerink en wordt genoemd als boerderij in bezit van Derich van Linteloe.
** Praesting, Versaxing, Onderwijs, West Angle, Kloosters/Angale

Priesters:: (PRI:)
btr Naturale Anglische priesters > Naturalisme, Angalisme
()A ael (altaar, tempel, offerplaars), aeling (altaarvolk, priesters), aelman (priester belast met zorg voor een altaar en regie bij offerdiensten), balderman (priester gewijd aan de god Balder), bledsa (zegen), bledsian (zegenen), bleodsian (zegenen), bletsian (zegenen), caepe (cape = schoudermantel), ealdorpreost (hogepriester), eaw (eeuw), eawa (eeuwige waarheid, wet, geloof), Eawa (Anglisch Gewoonterecht), eawberie (bosbes), eawig (eeuwig), eawman (priester, raadsman, rechter), ewman (=A eawman), glebe (kleve = stuk land van priester als onderdeel van loon), godman (opperpriester = iemand die de goden en hun wil kent en hun heilgdommen en erediensten verzorgt), haelan (helen, gezond maken, zegenen), heccoe (=A hecpreost), hecpreost (hagepreker, ongeletterde priester), masser (hogepriester), masspreost (hogepriester), offremaesse (offermes), offreman (Angale priester belast met beheer van offerplaats), paep (puntmuts, steile hoogte, priester, monnik), pape (=A paep), pather (pater, priester), praest (priester), preofest (priester), preos (moedig, dapper, trots), preos (preuts, ingetogen, braaf, zedig), preost (proost, priester), preostdom (priesterdom), preostere (priester), preostman (priester), presta (priester), prestere (priester), priestman (priester), prister (priester), proys (=A preos), proyst (=A preost), solmne (gewijd, plechtig, eerbiedig), stole (stola, overkleed), stole (priester)
¶ 50nC: De Goten kennen vele goden, die ze vereren op heilige plaatsen als grotten en bossen. Ook kennen ze tempels, priester en rituelen, maar hun rol, functies en samenhang zijn vaag en inconsistent. In Uppsala (Zweden) staat een tempel met daarin drie beelden: Thor in het midden, geflankeerd door Wodan en Freya. Deze tempel dateert echter van na de jaartelling. Volgens Tacitus (55-120nC) zien de Goten hun goden echter niet als idolen in menselijke gedaante en vinden ze tempels ongeschikt als woonstee voor hen. Wel offeren ze dieren en soms mensen (krijgsgevangenen) aan Tiwaz of Wodan en proberen ze de wil van goden te kennen door het werpen en interpreteren van dobbelstenen met runentekens. (> Dobbelen) Julius Cesar is echter niet onder de indruk van het Germaanse geloof. Hij schijft circa 50nC dat ze nauwelijks goden kunnen noemen en schijbaar alleen Zon, Vuur en Maan kennen. Ook schrijft hij dat ze in bizonder Mercurius vereren, die ze beschouwen als gids op hun reizen en behalen van winst. (Commentarii de Bello Gallico: 6.21, 6.17) Mogelijk bedoelt hij de god Balder, die vaak wordt vergeleken met Mercurius. > Balder
¶ 200nC++: In Westerveld/DR wonen Angale Anglische priesters. > PgAng/Wierook
¶ Bezwering van geesten is de oudste vorm van religie. De Angelen geloven in geesten. Zij proberen met hen in harmonie te komen door met hen te communiceren. O.a. middels een priester, die dan het medium wordt genoemd. > Geesten
¶ Algemeen: Angale priesters:
- worden gezen als bemiddelaars tussen geesten, goden en de mens
- hebben rituele taken
- hebben een adviserende taak
- mogen geen wapens dragen
- mogen geen paard rijden
Hieruit lijkt te blijken dat Angale priesters
- hoofdzakelijk priesterlijke takken hebben
- geen militaire taken hebben c.q. geen militaire functies bekleden
- wel bestuurlijke functies hebben > Angalisme
¶ Aling: Familienaam afkomstig uit Assen. De regio Assen wordt rond 300vC bevolkt door Angelen uit Zuid Groningen. De naam Aling lijkt derhalve afgeleid van Anglisch ael (altaar) + ing (volk). Aling betekent dan: het volk van of bij de offerplaats. Dat zo zijnde, moet er dus ergens in de regio Assen ooit een altaar van de naturale Angelen zijn geweest. Vooralsnog is daarover helaas niets bekend. > Aling, Offerplaatsen
--- Altaarvolk: Aling in de betekenis van 'volk van de offerplaats' kan duiden op mensen die de altaar beheren en verzorgen. Dat zijn dan normaliter priesters. Aangezien Aling een familienaam is, betekent e.e.a. dat:
- Angale Anglische priesters mogen huwen en kinderen hebben en dat hun functie erflijk is
- en dat deze priesters kenlijk altijd bij of nabij de offerplaats wonen.
¶ Uit de Anglische termen:
- Eawa = het Anglisch Gewoonterecht (Adat)
- en eawa = eeuwige waarheid, wet, geloof
- en eawman = priester, raadsman, rechter
>> mag worden verondersteld dat Anglische priesters primair de taak hebben de Eawa te kennen en anderen daarover te informeren, o.a. bij belangrijke besluiten. Ze lijken hiermee een belangrijke bestuurlijke en juridische rol te vervullen. In feite fungeren ze hiermee als juridische adviseurs. In latere tijden lijken de taken van priesters te zijn gesplitst in:
- spirituele taken voor de priesters
- juridische taken voor juristen
¶ Godman = opperpriester = iemand die de goden en hun wil kent en hun heilgdommen en erediensten verzorgt.
¶ Eawman = priester, raadsman, rechter. Hieruit blijkt dat priesters ook een raadgevende en juridische taak hebben. Zij immers kennen de Eawa en de wil van de goden waardoor zij kunnen deelnemen aan bestuurlijke en juridische processen. Bestuur en rechtspraak zijn in oude tijden immers normaliter in dezelfde handen. Eawmans dragen daarom een rode cape en muts. Rood is namelijk de kleur van liefde, rechtvaardigheid, bloed en levenskracht. > Eawman
¶ Sjamanisme: Het sjamanisme is vrij zeker door de Germanen meegenomen van hun Arische voorouders. Later is het meegenomen door de Angelen en andere Germaanse volken naar hun eigen woongebieden. Bij hen wordt het sjamanisme vooral gekoppeld aan de god Thor (Donar). Zijn heilige tekens staan vaak afgebeeld op rituele drums. > Donar, Sjamanisme
--- Sjamanen: In Mongolia worden sjamanen ook vaak priesters of medicijnmannen genoemd. Ze zijn daar o.a. raadgevers, medicijnmannen en begeleiders bij belangrijke ceremoniële gebeurtenissen als huwelijk, geboorte en begrafenis. > Sjamanisme
--- Kalimantan (Borneo): sjamaan = priester + medicijnman. Al sinds circa 1250nC vieren de mensen ieder jaar het Drakenfeest. De sjamaan slacht dan een kip voor de harmonie in het dorp en met de goden. #MAXtv Kalimantan/Erika Terpstra 12.12.2014
>>> Het lijkt niet onwaarschijnlijk dat Angale priesters gelijksoortige functies hebben als de priesters in Mongalia en Kalimantan.
¶ Zonnecultus: Bron SYM/p40/Eidechse schrijft dat de hagedis het symbool is van de zonaanbidder, die steeds de zon opzoekt om zich te warmen aan haar stralen. De hagedis is daardoor het symbool voor de ziel die steeds het Licht opzoekt om weer tot leven en kracht te komen. Aangezien de Naturale Angelen primair zonaanbidders zijn, lijkt de term heks (hagedis) een scheldwoord te zijn van christenen jegens de naturale Angelen. I.b. jegens de naturale Anglische priesters. Ook lijkt het daardoor waarschijnlijk dat de Angale priesters oranje gewaden dragen. Oranje is immers de kleur die verwijst naar de zon en daarmee de verheerlijking van de Zon. > Oranje, Zonnecultus
¶ Mensoffers: Angale priesters zijn mogelijk verantwoordelijk voor mensenoffers. Zij immers zijn alleen bevoegd tot het leiden van offerdiensten. > Mensenoffers

¶ Timetable:
¶ 800vC-125nC Hellenisme in Griekenland
¶ 800vC++: onderwijs in Griekenland
¶ 650vC++: handelscontacten tussen Angelland (Haithabu), Griekenland en Kreta
¶ 600vC: priesterbeeldje in NoordSyria. Deze regio (1000vC++) is de poort tussen Europa en het Oosten. Aldaar is een modern ogend beeldje gevonden, voorstellend een priester, daterend uit circa 600vC. #AVROtv/K&K/16.1.2013
¶ 200vC: Angale priesteres in Wetwang/NO.Yorkshire? > sub Wetwang
¶ 50nC: Angale priester offert in Yde/Dr jonge vrouw van 20 jaar aan de goden > Veenlijken
¶ 200nC: in Westerveld/Dr wonen Angale priesters > Wierook
¶ 600nC Hoge Priester: Bron WAB/p82 bevestigt dat de Angelen priesters hebben:

Edwin of Northumbria [586*-633], it will be remembered, agreed to become a Christian if the new faith would give him power to kill his old enemy, the King of Wessex; and Coifi, his High Priest, abandoned the old gods because, as he declared, they had not contributed anaything towards his personal advancement.

Tot het eind van de 9e eeuw was de religie in Drenthe niet christelijk, maar Germaans [Anglisch]. Dit was een natuurgeloof, die later door de kerk als duivels werd beschouwd en op deze manier uit het dagelijks leven is geweerd. Het Germaanse geloof kende vele goden, zoals: Wodan, Donar, Frija en Ding (Tyrr) [Tiwaz]. Deze namen zijn nog terug te vinden in de namen van de dagen van de week. Vele tempels geweid aan deze goden in Drenthe zijn door zendelingen van de kerk vernield. Deze zendelingen werden gesteund door de legers van Karel de Grote. Vaak werd er op de plaats van een Germaanse [Anglische] tempel een kerk gebouwd. Een voorbeeld is de kerk van Roden. Veel herkenbare plaatsen van dit oude geloof zijn niet meer terug te vinden in het landschap. Een van de weinig overgebleven restanten is de Baloër Kuil. Hier kwamen vroeger de Germaanse [Anglische] priesters samen, werd recht gesproken en nieuwe wetten aangenomen.

¶ Angolstok: (AL: Angolsticc) = stok met haakse greep. Ze is een soort herderstaf en beschouwd als een symbool van Macht, Wijsheid en Gerechtigheid. > Angolstok
¶ Ceremonies: Collectieve godendiensten worden geleid door priesters. Zij dragen dan een lange mantel en houden hun paep (puntmuts) op. > Godendiensten
¶ Outfit: Hoe Angale priesters zijn gekleed is vooralsnog niet exact bekend. Gezien de gangbare mode van gezagdragers in de oudheid, lijken Angale priester eveneens lange mantels te dragen.
¶ Outfit: kleuren:
--- zwart: Volgens diverse bronnen dragen de Angale priesters lange zwarte mantels (stola). Mogelijk over normale kleding + versierselen horend bij de functie en rang + staf (angolstok) naar rang. Kenlijk zijn de zwarte mantels een navolging van de god Wodan. Hij is vaak afgebeeld als een forse man met baard met zwarte breedgerande hoed en met een lange zwarte mantel. Zijn paard is wit, heeft acht benen en heet Sleipnir. Twee zwarte raven vliegen altijd met hem mee. Zij informeren hem over alle mensen op aarde. Deze twee raven verbeelden mogelijk de priesters op aarde, die in zijn naam handelen.
--- zwart: Diverse bronnen stellen dat de Angale priesters lange zwarte mantels dragen. Mogelijk vanwege de twee raven die Wodan steeds vergezellen. Zij informeren hem over alle mensen op aarde. En Angale priesters worden beschouwd als intermediair tussen mensen en de goeden. Mogelijk dat zij daarom inderdaad zwarte mantels dragen. Immers:
--- zwart: Raven zijn zwart en horen tot de kraaiachtige vogels. Anglisch cray = kraai. De term kraai wordt vaak gebruikt als bijnaam of spotnaam voor iemand in lange zwarte kleding. Het kan zijn dat Angale priesters daarom ook wel kraaien werden genoemd. Boerderij Priestering in Heindenhoek te Zelhem ligt in de sector Kreynck. Deze naam kan zijn afgeleid van Anglisch cray (kraai) + ing (volk) = kraaienvolk = de Angale priesters die in Priestering wonen. > Priestering, Angalisme
--- oranje: Bron SYM/p40/Eidechse schrijft dat de hagedis het symbool is van de zonaanbidder, die steeds de zon opzoekt om zich te warmen aan haar stralen. De hagedis is daardoor het symbool voor de ziel die steeds het Licht opzoekt om weer tot leven en kracht te komen. Aangezien de Naturale Angelen primair zonaanbidders zijn, lijkt de term heks (hagedis) een scheldwoord te zijn van christenen jegens de naturale Angelen. I.b. jegens de naturale Anglische priesters. Ook lijkt het daardoor waarschijnlijk dat de Angale priesters oranje gewaden dragen. Oranje is immers de kleur die verwijst naar de zon en daarmee de verheerlijking van de Zon. > Oranje, Zonnecultus
--- rood: Wetwang is een Anglisch dorp in East Riding in NO Yorkshire. Aldaar zijn resten gevonden van een soort buggy (paardekar met twee wielen) en van een vrouw in een rode jurk liggend op haar linker zijde. De resten dateren uit circa 200vC. Uit de resten blijkt dat Wetwang mogelijk al in 200vC een nederzetting is van Angelen, die mogelijk afkomstig zijn uit Twente. Er zijn geen resten van paarden gevonden. Normaliter worden paarden meebegraven met de dode. Aangezien de vrouw een rode jurk droeg en er geen resten van paarden zijn gevonden, lijkt het volgens de archeologen te gaan om een priesteres. Mogelijk zelfs om een Anglische priesteres. > PgBrit/Wetwang
--- rood: Rood is de Anglische kleur voor liefde, rechtvaardigheid en gerechtigheid. (> Kleuren) Angale rechters (AL redgars) dragen bij rechtszittingen daarom ook redgars (rode puntmutsen) en worden daarom ook zo genoemd. Die Angale rechters horen echter tot het Angale priesterdom, aangezien zij worden geacht de wil van de goden te kennen.

          
 
¶ 630nC: Afbeelding hierboven stelt mogelijk voor koning Penda van Mercia (575-655) in vergadering rond 630nC met zijn wita's (raadsleden) van de Witan (Raad van Wijzen). De afbeelding is afkomstig uit de Engelse Hexateuch uit de 11e eeuw.
# British Library; EU Public Domain; USA No ©
- Koning Penda draagt de zgn hertekroon en heeft een zwaard en een staf in handen. De hertekroon is een oeroude Anglische kroon van ver bevoor de kerstening van Engeland sinds circa 600nC. > Koning, Herten
- De mutsen van de afgebeelde wita's zijn zgn puntmutsen, Anglisch paepes, papes. Deze puntmutsen worden door de Angelen al gedragen ver bevoor de komst van het Christendom in Engeland rond 650nC. De puntmutsen zijn geen mijters. Die doen pas rond 950nC hun intrede.
- Mutsen: Vijf wita's dragen een gele/goude muts en vier een witte. De kroon van de koning is wit/zilver. Waar dat op wijst, is vooralsnog onbekend. Geel/goud en wit hebben de volgende symbolische betekenissen:
-- Geel: Kleur van de zon, de eeuwigheid en het geluk.
-- Goud: Kleur van volheid, volwassenheid, welgaan, zon en het manlijke.
-- Wit: Kleur van zuiverheid, wijsheid en volmaaktheid.

>>> Per saldo lijkt de outfit van Angale priesters te bestaan uit een rood gewaad, oranje cape en gele puntmuts en in hun rechter hand een angolstok op schouderhoogte. > Angalisme

¶ Rood: De kleur rood lijkt enigzins een universele kleur voor priesters.
----- Bekend is dat in het Boeddhisme (300vC++) en Katholicisme (100nC++) priesters vaak een rode mantel en rode muts (mijter) dragen.
----- Priesters in Chicicagne (Bolivia) dragen 1000vC++ rode capes van wol. Op hun hoofd dragen ze een soort gouden kroon met vele punten. Ze dragen deze outfit tijdens offerfeesten in de lente. (#BBC4tv mrt 2014)
¶ Wetwang: Angale priesters dragen vrij zeker een rode mantel. Dat blijkt o.a. uit de vondst van een vrouw in Wetwang (NO Yorkshire) gedateerd uit circa 200vC. Ze droeg een rode jurk. Engelse archeologen denken daarom dat ze priesteres was. De regio Wetwang is vrij zeker bevolkt door Angelen, mogelijk afkomstig uit Noord Groningen. > Rood, PgBrit/Wetwang
¶ Herten: Herten zijn een oeroud symbool. In oude grotten staan vaak herten afgebeeld. Elk voorjaar schuurt een hert het vel van z'n gewei waardoor het een bloedrode kleur krijgt. Daardoor is de hert geassocieerd met Zon en Vuur. Daarom ook is de hert symbool voor Vruchtbaarheid, Vernieuwing en Volwassenheid. Hierdoor is de hert beschouwd als bemiddelaar tussen hemel en aarde. Ofwel: bemiddelaar tussen de goden en de mens. Zo ook worden de Angale priesters gezien. > Herten
¶ Angalisme: De Naturale Anglische priesters worden ook beschouwd als bemiddelaars tussen goden en de mens. Aangezien:
--- herten in de Angale cultuur een belangrijk symbool zijn
--- en de kleur rood geassocieerd wordt met herten
--- en herten worden gezien als bemiddelaars tussen mensen en goden,
--- en Angale priesters eveneens gezien worden als bemiddelaars tussen mensen en goden,
--- en de vrouw van Wetwang in Yorkshire een rode jurk droeg,
--- en Engelse archeologen menen dat de vrouw van Wetwang een priesteres was,
--- en de vrouw van Wetwang mogelijk een Anglische was,
--- en de vrouw van Wetwang mogelijk afkomstig uit Noord Groningen,
--- en Noord Groningen in sinds circa 500vC onderdeel is van het Anglisch Rijk
>>> lijkt het vrij zeker dat Angale priesters rode mantels dragen.
¶ Outfit: kleding:
--- Anglisch paep (pape) = puntmuts, priester, pastoor, monnik.

          
 
--- 630nC: Afbeelding hierboven stelt mogelijk voor koning Penda van Mercia (575-655) in vergadering rond 630nC met zijn wita's (raadsleden) van de Witan (Raad van Wijzen). De afbeelding is afkomstig uit de Engelse Hexateuch uit de 11e eeuw.
# British Library; EU Public Domain; USA No ©
--- Koning Penda draagt de zgn hertekroon en heeft een zwaard en een staf in handen. De hertekroon is een oeroude Anglische kroon van ver bevoor de kerstening van Engeland sinds circa 600nC. > Koning, Herten
De koning bestuurt het land met hulp van de Witan, een raad van wijzen (Wita's) gekozen door hemzelf. > Witan
--- Op de afbeelding staan drie wita's met rode kleding. Mogelijk zijn dat priesters. Rood lijkt immers de specifieke kleur van de outfit van Angale priesters. > sub Outfit/Kleuren
¶ Paap: Anglisch paep, pape betekent van oorsprong puntmuts, een algemeen gedragen muts voor mannen. De paap staat dus als priester het meest dicht bij de gewone Angelen. De paep (puntmuts) wordt al ver bevoor de kerstening (750nC++) gedragen door Anglische mannen. Dat lijkt te bevestigen dat de functie van priester als paap (pastor) al bestaat ver bevoor de kerstening.
¶ Papenberg: De Papenberg in Beekbergen was een heilige plek van de Naturale (pré-christelijke) Angelen. (#TSV/p161) De naam lijkt te verwijzen naar Anglisch paep, pape (priester) + beorg (berg). Dus: de berg van de priesters. Mogelijk woonden die daar, i.c. hadden ze daar een klooster. > Beekbergen, Kloosters
¶ Inkomsten: Priester zullen zichzelf en hun eventuele aanhang (mede) moeten onderhouden. Vooralsnog is niet bekend of, in hoeverre en in welke vorm ze worden betaald voor hun politieke en sociale diensten. Mogelijk hebben ze naast hun priesterschap een beroep waarmee ze aanvullende inkomsten verwerven. Bijvoorbeeld als boer, jager of handelaar.
¶ Ouderling: Deze titel is een vertaling van het Griekse woord presbyter = oudste. Een ouderling is een vertegenwoordiger van de kerkgemeente en gekozen voor een bepaalde termijn. Ouderlingen vormen samen met diakens en de dominee de kerkeraad. Gezien de gelijkheid met de Griekse herkomst van de titel priester, kan men stellen dat naturale priesters en christelijke ouderlingen nagenoeg dezelfde functies bekleden. Ouderlingen zijn inwoners uit de regio, die naast hun bestuurlijke taak normaliter een boerderij bezitten en runnen. Deze constructie kan ook zijn weggelegd voor de naturale Anglische priesters.
¶ Hierarchie:

- godman = opperpriester
- masser = hogepriester
- preost = priester
- paep = paap, pastor

¶ Intermediars: De naturale Anglische priesters worden meestal gezien als intermediairs tussen leken en de goden. Gezien de mogelijke herkomst van het Anglische woord preost uit het Grieks, lijkt het in dit kader dat priesters de taak van ouderling verwerven door kennisoverdracht en ervaring.
¶ Bron RRA schrijft dat Angelen priesters hebben die rituelen organiseren en begeleiden. O.a. bij het offeren van ossen. > Ossen
¶ Opleiding: Vooralsnog is niet bekend hoe naturale Anglische priesters hun vakmanschap verwerven. Gaan ze bij andere priesters in de leer? Of is er een school waar ze hun vakkennis leren? Of kijken ze gewoon de kunst af van andere priesters in hun omgeving? Gezien het voorgaande lijken priesters hun vakkennis te verkrijgen door kennisoverdracht en ervaring van oudere priesters (ouderlingen). Mogelijk gaan novicen dus in de leer bij een ouderling, een ouder en ervaren priester.
¶ Priestering: is een locatie in het buitengebied van Zelhem in de Achterhoek. Mogelijk stond daar al bevoor 752nC een Anglisch heiligdom annex klooster. Mogelijk fungeerde dat als een soort vakschool voor priesters. > Priestering
¶ Germanen (Angelen) geloven in voortekens en noodlot. Het lot voorspellen ze met stukjes twijg van een vruchtboom. De stukjes krijgen elk een eigen teken ingekerfd. De priester neemt drie stukjes, kijkt naar de hemel en duidt de tekens. #Tacitus
¶ Godman: Hij is een opperpriester ofwel iemand die de goden en hun wil kent en hun heilgdommen en erediensten verzorgt. Moreel hoogstaande godmannen spelen een belangrijke rol in een Anglische gemeenschap. Ze geven raad en zorgen voor ware vrede.
¶ Organisatie: Het bestaan van priesters, hogepriesters, opperpriesters en godmannen betekent dat het naturaal Anglisch priesterdom hierarchie en rangordes kent. Vooralsnog is echter niet bekend in hoeverre dit priesterdom formeel is georganiseerd. Zijn alle priesters werkzaam in een overkoepelend orgaan, eventueel met regionale afdelingen? Zijn er taakverdelingen? Is er een soort comandolijn? Zijn er bepaalde ceremoniën? Wat zijn hun sosciale posities? Hoe worden ze opgeleid en geïnstrueerd? Waar en hoe wonen en leven ze? Hebben ze een specifieke outfit en attributen? Hoe beleven en zien de gewone Angelen hen? Wat is hun positie in het landbestuur? Etc.
¶ Een gekwelde ziel is de ziel van een dode, die iets gruwelijks heeft meegemaakt en z'n verhaal wil vertellen om tot rust te kunnen komen. De Angelen proberen met deze zielen in harmonie te komen door met hen te communiceren. O.a. middels een priester, die dan het medium wordt genoemd.
¶ De Angelen geloven ook in geesten. Zij proberen met hen in harmonie te komen door met hen te communiceren. O.a. middels een priester, die ook hier het medium wordt genoemd.
¶ 200nC: Gezien de vondst van de deksel van een wierookvatje lijken in Westerveld/Drente rond 200nC Angale Anglische priesters te wonen en werkzaam te zijn. > Wierook, Angalisme, Westerveld
¶ 400nC: De zonnecultus is voor de Angale Angelen de meest belangrijke cultus, zoals in de meeste delen in de wereld van die tijd. > Zonnecultus

Gezien al deze bizondere artefacten moet de jonge vrouw wel van goede stand zijn geweest. Vandaar dat ze titel prinses kreeg. De vondsten worden bewaard in het Drents Museum te Assen. De Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten (RACM) schrijft daarover op 19.2.1979:

Samenvatend kan gesteld worden, dat de prinses behoorde tot een niet onbemiddelde familie, die tot een hoge sociale klasse behoorde, gezien het aantal rijke vondsten. Door de verscheidenheid van vondsten in het graf en de "bijbehorende familiegraven" staat vast, dat men in Zweeloo toendertijd [5e eeuw nC] al internationael contacten heeft gehad. De kralen komen bijvoorbeeld bijv. uit het Elbe en Wesergebied. Het gesmolten bronsfragment is afkomstig van een inheemse, Romeinse bronssmid ...

De bevertand aan een snoer die de prinses om haar hals droeg, kan wijzen op de aanwezigheid van bevers in Zweeloo of daaromtrent. Het kan ook zijn dat de bevertand afkomstig was van elders. Gezien de contacten van Zweeloo met verre gebieden in Noord Europa, kan dat o.a. zijn van Beveroe in Angeln (Noord Duitsland). Beveroe betekent bevereiland vanwege het grote aantal bevers dat daar voorkwam. Beverjacht is van oudsher tot in de 19e eeuw een uitermate lucratieve bezigheid. Bevervellen waren kostbaar en werden voornamelijk gebruikt voor kleding. Bevervlees was daarbij neveninkomst.
** Zweeloo, Barnsteen, Bevertanden
# coevorden.nl 3.6.09, sh-tourismus.de 8.6.09, WKP 6.6.09, FRI, Jan Warmolts te Zweeloo (streekhistoricus), DAB, KBG
++ Prinses van Zweeloo

Prioriteiten: (PRO:)
¶ 1972: Een tijdschrift voor management schrijft:
- ontspan op tijd
- zoek een leuke hobby (wandelen, fietsen, schilderen, etc)
- mijdt onnodige taken en plichten
- beperk je tot het belangrijkste
- uit je irritaties, twijfels, onzekerheid en angsten
- vergeet vooral niet te genieten van het leven
¶ Wie vele problemen heeft, die moet prioriteiten stellen. Want het leven moet doorgaan. #BNNtv/Floortje: dierenarts op St. Helena 26.9.2016
¶ Eerst komt het Hier en Nu. Dan komen Elders, Later en Vroeger. De meester neemt de tijd en richt zich op het belangrijkste. #SRK
¶ Ik heb me voorgenomen om vooral in het hier en nu te leven. Aldus Erica Terpstra. #DeTelegraaf/10.11.2016
¶ Eerst komt Uzelf. Want de boom die men omhakt, kan geen vruchten meer dragen. Dan komt uw Partner. Dan komen uw Naasten. En dan de Rest van de Wereld. Meer en beter kan een mens waarlijk niet doen. #SRK
¶ Het belangrijkste wat mogelijk is, komt altijd eerst. Soms is het onbelangrijke heel belangrijk. De meester neemt de tijd. Want voor alles is een eigen tijd. #SRK
¶ Doe niet vandaag wat morgen ook kan. Vele problemen lossen zichzelf op. #SRK
¶ Denk niet teveel aan morgen. Elke dag heeft genoeg aan z'n eigen kwaad. Denk niet teveel aan morgen, maar leef vandaag. Wie morgen leeft, die morgen zorgt. #SRK
¶ Denk niet teveel aan de toekomst. Morgen is ook nog een dag. De meester volgt de goede weg en bereikt het hoogst bereikbare. #SRK
¶ Denk niet teveel aan de toekomst. Wie dan leeft, die dan zorgt. De meester volgt de goede weg en bereikt het hoogst bereikbare. #SRK
¶ Denk niet teveel. Sta op en wandel. Het leven heeft meer te bieden. #SRK
¶ Alles heeft een eigen tijd. De meester is zorgvuldig en voorzichtig. Want haastige spoed is zelden goed. #SRK
¶ Pluk de dag, eer de dag u plukt. > Carpe Diem
¶ Wie lang en gelukkig wil leven, die zorge goed voor zichzelf, de vrienden en de wereld. De meester volgt de goede weg en bereikt het hoogst bereikbare. Wie de weg met Jezus gaat, die zal herrijzen. Wie de weg met God gaat, die zal waarlijk leven. #SRK > Zorgen
** Zorgen, Aandacht, Belangrijkheid, Levenswaarden, Hobby, HETA, Toekomst

Pristering: > Priestering

Problemen: (PRB:)
¶ Zie de problemen onder ogen en raak ervan bevrijd. Bewaar moeilijke problemen voor later. Op vele problemen komt een antwoord. En vele problemen lossen vanzelf weer op. #SRK
¶ Vele problemen vragen inzicht, wijsheid, overleg, tijd, actie en geduld. De meester volgt de goede weg en lost vele problemen op. #SRK
¶ Vele problemen lost men op in geduld en goed overleg. Waar nodig handel snel en doeltreffend. Waar mogelijkheden eindigen resten berusting en gelatenheid. Meer kan men waarlijk niet doen. De meester volgt de goede weg en bereikt het hoogst bereikbare. #SRK
¶ Wie van de nood een deugd weet te maken, die kan waarlijk leven. De meester volgt de goede weg en bereikt het hoogst bereikbare. Meer of beter kan een mens waarlijk niet doen. #SRK
¶ Doe niet vandaag wat morgen ook kan. Vele problemen lossen zichzelf weer op. #SRK
¶ Iedere weg kent kruispunten die dwingen tot keuze. Wie fout kiest, die verdwaalt. Wie verdwaalt, die kere terug. Iedere weg kent kruispunten die dwingen tot keuze. De meester neemt de tijd en kiest de goede weg. Waar mogelijkheden eindigen, resten berusting en gelatenheid. De meester ondergaat het onvermijdelijk lijden en vervolgt de goede weg. Meer kan een mens waarlijk niet doen. #SRK
¶ Bijt u niet vast in problemen. Komt tijd, komt raad! De meester neemt de tijd. Want voor alles is een eigen tijd. #SRK
¶ Bijt u niet vast in problemen. Voor alles komt een eigen tijd. En vele problemen lossen zichzelf weer op. De meester neemt de tijd. Want voor alles is een eigen tijd. #SRK
¶ Mijd problemen waar mogelijk. Problemen hebben geen enkele zin. Zoek het goede. Het goede brengt ware vreugde. Wie de goede weg blijft volgen, die zal veel bereiken. #SRK
¶ Problemen komen en gaan als wolken aan de hemel. Vele problemen lossen zichzelve op. De meester neemt de tijd en kiest voor het belangrijkste wat nodig en mogelijk is. Meer en beter kan een mens waarlijk niet doen. #SRK
¶ Denk niet steeds in problemen. Zoek oplossingen. Dat zet meer zoden aan de dijk. De meester volgt de goede weg en bereikt het hoogst bereikbare. #SRK > Positivisme
¶ Moeilijke problemen vragen om overleg. Want samen weet men meer dan alleen. De meester raadpleegt anderen en bereikt het hoogst bereikbare. #SRK
¶ Wie vele problemen heeft moet prioriteiten stellen, want het leven moet doorgaan. #BNNtv/Floortje: dierenarts op St. Helena 26.9.2016
¶ Sta niet te lang stil bij alle problemen. Het leven moet doorgaan. #SRK
¶ Bijt u niet vast in problemen. Morgen is weer een dag. #SRK
¶ Bijt u niet vast in problemen. Sta op en wandel. #SRK
¶ De tijd lost vele problemen op. Wie de weg met God gaat, die zal waarlijk leven. #SRK
** Moeilijkheden, Negativa, Ellende, Bezinning, Meditatie, Prioriteiten, Positivatie, Positivisme

Protestanten: > Protestantisme

Protestantisme: (1529++)
Het Protestantisme ontstaat op 15 april 1529 op de tweede Rijksdag te Spiers, toen vijf Evngelische vorsten en veertien steden een protestacion indienden tegen het besluit van de rooms-katholieke meerderheid om de voor de Evangelischen iets meer gunstige Rijksbepalingen van de eerste Rijksdag te Spiers (1526) in te trekken en het Edict van de Rijksdag te Worms (1521) weer volledig toe te passen. #WP
** Reformatie, Anglican Church, PgKbg/Frederik Reyniersz van Cranenburgh

ProtoAfrikaners: > Afrikaners

Ptolemaeus: (87-150nC)
Ook: Ptolameus, Ptolemaus. Claudius Ptolemaeus: Grieks astronoom, geograaf, wiskundige, cartograaf en muziektheoreticus, wonend in Alexandrië.
¶ Ptolemaeus schrijft rond 122nC dat de Angelen wonen in het gebied tussen Denemarken en de Rijn. Later plaats hij het woongebied van hen tussen de Eems en de Elbe. Spiritus-temporis.com 31.5.09 schrijft:

Ptolamy in his Geography (ii. 11. § 15), half a century later [na Tacitus], locates them [de Angelen] with more precision between the Rhine, or rather perhaps the Ems and the Elbe, and speaks of them as one of the chief tribes of the interior. Unfortunately, however, it is clear from a comparison of his map with the evidence furnished by Tacitus and other Roman writers that the indications which he gives cannot be correct. Owing to the uncertainty of these passages there has been much speculation regarding the original home of the Angli.