Kranenburgia

Anglicana (A-G)

AAA: Anglische Architectuur in Angelland
Een tocht door Angeln leert dat witte huizen de overhand lijken te hebben. Vooral oude huizen zijn prachtig en gezellig van stijl en vaak afgedekt met donkere rieten daken. Nog oudere huizen hebben vaak ook houten vakwerk en de muren zijn soms geschilderd in mooi oker of wijnrood, soms in zgn ossenbloed, een soort donker rose verf.

Aalden:
Dorp in Midden Drente. Rond 300vC wordt de regio bevolkt door Angelen uit Zuid Groningen. De naam Aalden lijkt derhalve afgeleid van Anglisch ael (offerplaats) + thun (tuin, omheidne grond, erf). Dus: het erf bij de offerplaats.
¶ Aalder Hooghe is een gebied onder Aalden. De term hooghe lijkt afgeleid van Anglisch haugh (hoogte). Het gebied ligt inderdaad nogal hoog vergeleken met de naaste omgeving.
** Ael, Maashees, ASA
# FRI, KBG

Aalhorst: Locatie aan de Aalhorsterpad in buitengebied van Dalfsen. > Balder
Aalshorst: = Aalhorst (ZA)

Aalsum:
Dorp in Noord Groningen circa 1.5 Km noord van Niehove (Suxwort). De regio wordt rond 450vC bevolkt door Angelen uit Fivelingo. De naam Aalsum lijkt derhalve afgeleid van Anglisch ael (tempel, offerplaats) + ham (heem, oord). Dus: het oord bij de tempel of offerplaats.
¶ In Aalsum is een archeologische vondst gedaan bestaande uit een urn met crematieresten en meeverbrande bijgaven, waaronder een benen dobbelsteen en 10 speelschijfjes, alles uit circa 750nC. Aalsum ligt in die tijd in Humsterland, een gebied waar in 400vC-780nC voornamelijk Angelen wonen. Rond 780nC settelen daar ook Saxen uit NW Duitsland. De gevonden artefacten zijn daarom vrijwel zeker uit de Anglische cultuur.
** Ael, Maashees, Crematie, Humsterland, Suxwort, Urnencultuur, Saxen, Liemers
# liemersverleden.nl 13.11.09, DAB, KBG

Aalsvoort:
Regio tussen Lochem en Laren. De regio wordt rond 200vC bevolkt door Angelen uit Twente. De naam lijkt derhalve afgeleid van Anglisch ael (tempel, offerplaats) + ford (voorde). Aldaar stroomde ooit de Berkel. Kennelijk was daar dus een doorwaadbare plaats.
** Ael, ASA, Lochem
# FRI, KBG

Aalten:
Stad in de Achterhoek. Rond 150vC wordt Aalten bevolkt door Angelen uit Berkelland. De naam lijkt derhalve afgeleid van Anglisch ael (tempel, altaar, offerplaats) + thun (tuin, omheidne grond, erf). Dus: Aelthun = het erf bij de tempel.
¶ Aalten is rond 550nC al bewoond. Uit die tijd zijn resten gevonden van bewoning en een grafveld. Rond 800nC komen er ook Saxen wonen, afkomstig uit NO Duitsland. De archeologische vondsten uit de 6e eeuw zijn dus vrij zeker afkomstig van de Angelen.
¶ In het centrum van Aalten stond vroeger het Ahof, oorspronkelijk genaamd Hof ten Ahave en genoemd in een oorkonde van 1281. De term have in Ahave duidt op Anglische herkomst. Een hoeve heet namelijk in het Saxisch gewoon 'hoeve', maar alleen in het Anglisch 'have'. De term A in Ahave staat voor Anglisch Aa, dat water betekent. Dus: de hoeve heet oorspronkelijk in het Anglisch Aahave = de have bij het water.
¶ Anno 1900 wordt Ahave afgebroken en komt er hoeve De Pol te staan. Pol is Anglisch voor poel. Daaromtrent ligt/lag dus een poel, hetgeen wordt bevestigd door de voormalige naam Ahave = de have bij het water. De hoeve heeft een wolfdak, hetgeen typerend is voor de Anglische bouwstijl. (> Wolfdaken)
¶ Alton is een dorp in Staffordshire, gelegen circa 9 Km oost van Stoke-on-Trent. De regio is historisch Anglisch gebied. De Angelen hebben zich daar al rond 475nC gesetteld. Aangezien Alton hetzelfde betekent als Aalten, is het zeer goed mogelijk dat de eerste Angelen aldaar afkomstig zijn uit Aalten in de Achterhoek. Het gebeurt namelijk heel vaak dat migranten hun nieuwe woonoord noemen naar de regio van waar ze afkomstig zijn.
** Ael, Pasop (Aalten), ASA, TEHA, Migratiewaarden

Aandoeningen: (AND:)
()A acan (ernstig pijn lijden), aece (ernstige pijn), angwisse (kwelling, smart, pijn), blaer (blaar, witte vlek, kaal), bleg (buil, puist), blindniss (blindheid), blod (bloed), blodan (bloeden), blodinge (bloeding), blodseofa (bloedvloeiïng, dyaree; ON bloetsucht), bryse (blessure, kwetsing, kneuzing, wond), bucefell (buikloop; ON buucevel), bulgan (rochelen), bulge (blaas, blaar, gezwel; ON bulge), canser (kanker, gezwel; ON cancer, canser), carboncle (dikke puist; ON carbonkel), cearf (kerf, snee), ceorf (=A cearf), cierman (kermen, roepen, schreeuwen), cohhetan (kuggen; ON cuchen), coldfyr (koudvuur, gangreen), colere (buikloop; ON colere), colic (koliek), coppine (koppijn, hoofdpijn; AS koppien), corn (likdoorn), cotsseoc (koetsziek, kotsmisselijk = mislijkheid door hevig schommelen van een koets door ontbreken van goede vering en door slecht wegdek), cotsseocness (koetsziekte), crancniss (ziekte, zwakte; ON crancheit), crunan (ww kreunen), crune (zn kreun), cruning (kreunen, gekreun), cwaccan (kwakkelen), cwacian (beven), cwala (kwaal), dropa (schurft), draewoncel (zweer; ON drawonkel), ence (duimbrede wond; ON enke, inke), fic (fijt = vijgvormige zweer; ON fijc), fit (fijt = zweer), fotyict (voetjicht), gealla (gezwel; ON gale), gemaedemead (=A mead), gemaedan (=A meadan), gemaedniss (=A meadniss), gesnot (gesnotter), geswell (gezwel), gycce (jeuk; AS jok), gyccean (jeuken; ON jucchen; AS jokken), horlefot (horrelvoet; ON horlevoet), hwosta (hoest), hwostan (ww hoesten), jocc (jeuk; ON jock; AS jok), joccan (ww jeuken, kriebelen; ON jocken; AS jokken), lancefel (kramp, koliek, buikpijn; ON lancevel), lepra (lepra), lycsem (litteken; ON licsem), mead (gek, dwaas, door; ON mede), meadan (gek doen), meadcaeppe (dollehoed, gek), meadhod (dollehoed, gek), meadman (gek, dolleman, gekke man), meadniss (gekte, dwaasheid), meadwif (gekke vrouw), meslic (mislijk), mislic (mislijk), misliched (mislijkheid), oferwiht (overgewicht; ON overwigt), peste (pest), pine (pijn; ON pine; AS pien), pinlic (pijnlijk; ON pinelic; AS pienlik), pocc (pok, puist), read leap (rode loop, dysenterie), sar (bn zeer, pijnlijk), saran (zeer doen), sceabb (=A scurf), sceorf (=A scurf), scurf (schurft; ON scuref; AS skurft), seoc (ziek; ON suk, siec; AS seek), seocniss (ziekte; ON suke), smittian (besmetten), smitting (besmetting), sneasan (niezen), snot (snot), spitt (spit, rugpijn), spruw (spruw; # mondontsteking), swellan (zwellen; ON swellen), swelling (zwelling; ON swellinghe), sweran (zweren, etteren), suht (zn zucht, ziekte), suhtan (ww zuchten, lijden), suhtor (zuchter, iemand die zucht, zieke), sygt (=A suht), sygtan (=A suhtan), tisicke (tering, tbc; ON tisike), wearte (wrat), witcen (# oogaandoening; ON witken), wund (wond), yict (jicht; AS gig)
¶ 544nC++: builenpest in West Europa
¶ 598nC++: builenpest in West Europa
** Geneeskunde

Aantal: > Hoeveelheid

Aardewerk:
()A aerdwaru (aardewerk), bachus (bakhuis, bakoven; AS bakhuus; staat op erf), bacchus (=A bachus), bucero (boekero = soort klei voor aardewerk), claeg (klei, leem; ON clei), crocwyrhta (kruikenmaker, pottenbakker), ofen (oven), pott (pot, vat, kan; AS/VWoud poth), pottere (pottebakker), pottery (pottebakkerij; ON potterie), pottmakere (pottenmaker; ON potmacere), pottmakery (pottenmakery; ON potterie), pottman (pottenmaker), stofa (stoof, kachel, oven; ON stove)
6000vC++: Mensen maken aardewerk. #DWO
3000vC++: Dagblad De Telegraaf 4.5.2012 schrijft over een tentoonstelling in het RMO te Leiden (mei-sep 2011): "Op vrijwel elk voorwerp uit het oude Egypte staan bloemen, planten of fruit afgebeeld. Op spiegels, zuilen, vaasjes, en zelfs op wapens als als dolken en messen, maar vooral op offertafels, wanden van grafen en mummiekisten staan bloemenkransen en soms complete tuinen. ... Hoe de Egyptische tuinen de Grieken en Romeinen en veel later de kunstenaars uit de art-noueveauperiode inspireerden, zien we in de laatste vitrine."
660vC++: Etrusken (Midden Italië) maken eerste gedraaid aardewerk; i.e. aardewerk gemaakt op draaitafel
400vC++: veel aardewerk artefacten; deels NO-Nederlandse stijl, deels stijl Midden&Zuid Nederland
- NO Nederland overgangzone tussen Jastorf-cultuur (Elbemonding) en LeTène cultuur in Zuid Nederland
300vC-200nC: aardewerkcomplexen uit Achterhoek/ZuidTwente tonen verwantschap met Rivierengebied Zuid Ndl
12vC-50nC: komst Romeinen verandert netwerken (contacten) tussen NO Ndl en Midden en Zuid Ndl
- zgn Fries aardewerk =* Ndl (Anglisch) variant op Elbegermaanse aardewerk
- introductie RijnWezerGermaans [Anglisch] aardewerk (RWA)
- NO Ndl stijlvariant van RWA
0-200nC: culturele relaties tussen Oost en Zuid Ndl minimaal
25nC: boerderijen, huisraad, aardewerk, etc Denekamp > Denekamp
100nC: urn van Engbergen/Achterhoek > Engbergen
150-300nC++: gereguleerde contacten tussen Noord [Angelen] en Zuid (Romeinen, Bataven, Franken etc) Nederland
- Rijn/Wezer aardewerk
200nC++: snelle toename culturele relaties tussen Oost en Zuid Ndl
- geen grote rol Romeinse producten
- alleen toename nigra(Romeins)-achtig aardewerk van draaischijf
- toename aardewerkstijlen uit Noord Ndl
275-450nC: resten Anglisch aardewerk in Katwijk/Rijnsburg > Zuid-Holland
300nC: aardewerk dobbelstenen Didam, NieuwWehl en Baard > Dobbelen
300-500nC: De oude haven van Hollingstedt ligt anno 2010 circa 5 Km van het water van de Treene. Lang geleden lag de haven echter nog aan het water. Mogelijk heeft dat te maken met de stijging van het water van de Noordzee in 300-500nC. Daarna trekt het water weer langzaam terug. Uit die tijd zijn ook vele vondsten van aardewerk gedaan, die getuigen van een levendige interregionale handel.
400nC: beeldje Minerva (Romeinse godin van de wijsheid) + scherven van terra sigialata (Romeins aardewerk) in Wirdum/Groningen > Wirdum
450-1050: aardewerkstijlen onveranderd stabiel
tot 550nC: uitwisselingen tussen NO Ndl en rivierengebied Midden Ndl
500-600nC: aardewerkcomplexen uit o.a. Zelhem en Deventer tonen nog vele contacten met Midden en Zuid Ndl
- aandeel Rijnlandse importen is hoog
- Hessen-Schortens aardewerk bepaalt grotendeels het beeld
600nC++: grote regionalisering stijlgroep in NO Ndl en Munsterland
750nC++: in Mercia/GB zijn gevonden munten en potscherven afkomstig uit Rijnland; ze zijn gedateerd uit de 8e eeuw nC. > Rijnland
750nC++: inlijfing NO Ndl in Frankisch Rijk; hierdoor kogelpot aardewerk
775nC++: veel Badorf aardewerk in Rivierengebied; ook export
800nC++: grote veranderingen door introductie kogelpot
** Urnencultuur, Pint
# SDV, KVN, DAB

 
ABA: Anglische Broederschap in Angelland
In hoeverre voelden de Angelen in Angelland zich onderling verbonden, hoe werkten ze samen en hoe vochten ze samen tegen hun vijanden?
** CABA, LACA, Telecom, EIV, Hengest & Horsa, Redmayne, Broederschap

Abel Eppens (c 1534-1590)
Protestant kroniekschrijver. Geboren op het Bolhuis te Eekwerd. Studeert te Groningen, 1550-1560 Leuven, Keulen en Wittenberg. Vestigt zich 1580-1589 in Emden wegens de Spaanse bezetting van Groningen. Stamvader van het geslacht Bolhuis. # NGE

ACO: Anglo-Continentale Oorlogen
¶ 1297: Hollanders verslaan WestFriezen in Slag bij Vronen. > Vronen
¶ 1337-1453: Honderdjarige Oorlog Engeland-Frankrijk Deze oorlog ontstaat door een conflict over een gebied in NW Frankrijk, dat sinds 1154nC tot het Engelse Rijk hoort wegens erfenis. (WP)
¶ 1337-1380: Karel V van Frankrijk
¶ 1350-1450: Schieringers & Vetkopers:
- Vetkopers komen vooral voor in Groningen, NO Friesland en Ost Friesland.
- Schieringers komen vooral voor in Westergo (Friesland). Zij krijgen vooral steun van Jan van Beieren en Albrecht van Saxen. Ze zijn trouw aan de Saxen en aan Karel V.
¶ 1350-1490 Hoekse & Kabeljauwse Twisten in West Nederland. Het is een langdurige periode van oorlog tussen aanhangers van Margaretha van Beieren (Hoeken) en de Hollandse steden (Kabeljauwen). Aanleiding is het jaargeld dat Margaretha de steden opgelegt, nadat zij Holland en Zeeland heeft afgestaan aan haar zoon graaf Willem V (1333-1389). De Hollandse steden vinden de lastenverzwaring onacceptabel en komen daartegen in opstand. De meeste edelen kiezen de kant van Margaretha.
¶ Alijd van Cranenburg kan een Kabeljauw zijn, gezien haar kennelijk goede relatie met hertog Albrecht van Beieren, die tot de Kabeljauwen hoort.
¶ 1350-1490: Angelen strijden tegen Friezen en Saxen
¶ 1364: Karel V koning van Frankrijk.
¶ 1365: Karel V hervat de Honderdjarige Oorlog tegen Engeland
¶ 1453: Fransen heroveren verloren land.
¶ 1453: Einde Honderjarige Oorlog. Geen vredesverdrag.
** HACV, HJO, Ontangeling

ACV: Anglo-Continentale Verhoudingen > HACV

Adel:
()A adele (aalt, aal = mestvocht; VA NL adel; NB "adel stinkt"), aedel (adel), aedele (adelijk), aegan (bn eigen), aegan (ww bezitten), aethel (adel, edel), aetheldom (adeldom), aethelic (adellijk, edel), aetheling (edeling), aetlan (adelijk), aetlan leodum (adelijke lieden), agan (bn eigen), agan (ww bezitten), agen (bn eigen; AS/Gro aigen), agenere (eigenaar; AS/VWoud eygener), agendom (eigendom), agenhad (eigenheid), agnian (ww bezitten), ahta (tw acht), ahte (bn echt; >A agan), ahton (ww echten; >A agan), bacheler (jonge edelman; ON bacheleer), barun (baron, edelman; ON baroen), brego (vorst, koning), burggerefa (burggraaf), cwen (koningin), cyning (koning), deanstman (dienstman, edelman), eahta (tw acht), eorl (edelman, vorst, krijgsheer), ethe (ette, edelman), ethel (geboorteland, thuisland), ethel (edel), ethelfraw (edelvrouw = adellijke vrouw), ethelman (edelman = adellijke heer), ethelstol (etstoel, adelijke raad), gerefa (graaf, ordebewaker; ON gerif), hygniss (hoogheid, adel; AS heugheid), joncker (jonkheer), jonckfrow (jonkvrouw), jonckhere (jonkheer), kuning (koning), mearcgerefa (markgraaf = graaf van een grensgewest; ON mercgrave), real (edel), thane (soldaat, dienaar, halfadel), thain (=A thane), thegen (=A thane), tegn (=A thane)
¶ -700nC: Mannen dragen normaliter kort haar. Alleen adellijke lieden plegen dan lang haar te dragen.
¶ Echtheid: Het woord adel is afgeleid van edel = echt, wat te maken heeft met echtheid i.c. echt eigen bezit. Een edelman is dus oorspronkelijk iemand die echt in bezit is van iets. I.b. woning en grond.
¶ Macht: Door hun bezit werd de adel vaak steeds rijker, welvarender en voornamer. Ze konden zich steeds meer veroorloven op vele gebieden: wonen, mode, onderwijs, cultuur, reizen, etc. Hierdoor kreeg het woord adel steeds meer de betekenis van machtig en voornaam.
¶ Verarming: Door tegenslag en/of wanbeleid raken rijke edelen vaak hun bezit kwijt. Hierdoor ontstond de zgn arme adel.
¶ Spilleleen: Zo noemde men verspilling van bezit door vererfing en leenoverdracht langs vrouwelijke lijn. Hierdoor raakte een adellijk geslacht meestal bezit kwijt. Vererfing langs vrouwelijke lijn leidde onherroepelijk tot een leenovergang naar haar eigen nazaten.
¶ Nominale adel: Door concentratie van bezit en macht werd de groep adellijke bezitters steeds kleiner. Dit werd de nominale adel, de adel met adellijke titels + veel bezit en macht. Deze nominale adel gaat steeds meer de eigen gang en komt daardoor steeds verder te staan van de rest van de samenleving. Hierdoor ontstaan grote spanningen die uiteindelijk leiden tot de Franse Revolutie aan het eind van de 18e eeuw. De adel moet zwaar boeten en raakt haar asociale heerlijke rechten en voorrechten kwijt. De maatschappij kan weer normaal functioneren, ontwikkelen en opbloeien.
¶ Noblesse: In latere tijd krijgt het woord adel meer de betekenis van edel, nobel, beschaafd, ontwikkeld, integer, etc. Een titel die dus kan toekomen aan ieder die daaraan duurzaam voldoet.
¶ Knighthood: In Groot Brittannië worden mensen die bizondere prestaties hebben geleverd vaak door de vorst in de Knighthood verheven en krijgen ze de titel van Lady of Sir. Deze titel kunnen ze echter weer verliezen bij gebleken wangedrag.
** Anglische Adel, Ridders, Etstoel

Administratie: (ADM:)
()A boc (boek; AS book), boccepere (boekhouder), bok (boek), claerc (klerk; ON claerc; AS klaerk), cleric (=A claerc), clerc (=A claerc), purs (beurs, portemonee), pursere (administrateur op schip)
** Schrijven

ADR: Anglo-Deense Relaties
- 665 vC Deense koning Ingwi reist naar Angeln vanuit Denemarken. Z'n broer pleegt ondertussen een staatsgreep. Ingwi settelt zich blijvend in Angeln. (> Beginjaar, Ingwi)
- 350 vC Anglisko: Oud Teutoons (400-300vC) voor Engels. (COD) Maw: In die tijd bestaan er al zoveel Angelen dat hun naam wordt genoemd.
- 125 nC Ptolemaeus schrijft dat de Angili (Angelen) wonen tot aan de Rijn.
- 125 nC Angelen en Saxen sluiten verbond in gebied Eems/Elbe.
- Laatste Anglische koningen:
  260-320 Weothulgeot
  290-250 Weaga
  321-381 Wihtlaeg
  356-416 Wermund
  380-456 Offa
  400-477 Angeltheow
  420-489 Eomar
-450-550 Massamigratie Angelen naar Brittannia.
- 551 nC Oudste vermelding van de Denen in het boek 'De oorsprong en daden van de Goten' van de historicus Jordanes, die hen daarin Dani noemt.
- 700 Denen teroriseren Angeln.
- 737 Deense koning Godfried bouwt de Danewirke langs de Eider bij Haithabu.
- 740 Volgens overlevering spreken de mensen van Duinkerken tot Denemarken nagenoeg dezelfde taal. (> Maerland) In Denemarken wordt dan kennelijk een merkbaar andere taal gesproken. Aangezien Denen al sinds 551 nC worden genoemd, zal deze overlevering zeker al sinds de bouw van de Danewirke gelden.
- 800-918 Denen terroriseren Engeland.
- 918 Denen onderworpen door Mercia en Wessex.
- 1000 East-Denum genoemd in gedicht Ingwi op runensteen. (> Ingwi)
- 1150 Koning Waldemar de Grote (1122*-1182) van Denemarken voert wapen: op goud drie kruipende leeuwen in blauw, 1-1-1 geplaatst.
- 1157 Richard I Leeuwenhart van Engeland (1139*-1199) creëert wapen van Engeland: op rood drie kruipende leeuwen in goud, aankijkend, 1-1-1 gplaatst.
- William Shakespeare (1564-1616) auteur boek Hamlet waarin hij o.a. schrijft: There is something rotten in Denmark.

Op grond van deze gegevens zijn de volgende bevindingen te formuleren:
Het is vreemd dat de Angelen al circa 350 vC bekend zijn (Anglisko) en de Denen (Dani) zover bekend pas in 551 nC voor het eerst worden genoemd in de geschriften. Op grond hiervan kan men veronderstellen dat:
-- Als de Angelen voortkomen uit de Denen, dan zijn de Denen kennelijk in 350vC-551nC een klein en onbeduidend volk. Of:
-- De Angelen zijn niet voortgekomen uit de Denen, maar mogelijk direct uit de Zweden. Het feit dat geel en blauw typische kleuren zijn van zowel de Angelen als van de Zweden, zou deze these kunnen ondersteunen. (> Heraldiek) Mogelijk is Ingwi dan een telg uit het Zweeds koningsgeslacht der Inglings en was hij onderkoning van Zweden met een residentie in Leire op het eiland Seeland in Denemarken. (> Inglings)
-- Mogelijk zijn de Denen later voortgekomen uit de Zweden en zijn Angelen en Denen dus broedervolken. Of:
-- Mogelijk zijn de Denen voortgekomen uit de Angelen, wat ergens rond 300 nC kan zijn gebeurd.

Aeglesthrep: > Oud Anglisch (citaat uit ASC), PgBrit

Aeiland:
Rond 350 vC kennen de Teutonen de term Anglisko, waarmee ze Anglisch bedoelen. De Teutonen wonen in Noord Duitsland. Aangezien Anglisch betrekking heeft op Angelen, moeten de Angelen zijn in die tijd in die tijd dus al een volk zij, dat kennelijk noemenswaardig groot en/of belangrijk is.
¶ Volgens de Inglinga Saga stammen de Angelen af van Ing (Ingwi), de eerste koning van Zweden uit het Huis der Inglings.
¶ In Midden Zweden is een groot grafveld, genaamd Inglinge Hög, daterend van circa 1500 vC. Daar komen de Inglings kennelijk vandaan.
¶ Volgens andere bronnen is Ingwi een Zweedse koning uit het Huis der Inglings. Ingwi woont in Leire op het eiland Seeland in Denemarken. Circa 665 vC maakt hij een reis met zijn gevolg naar Zuid Denemarken. Als hij weg is uit Leire, pleegt zijn broer een staatsgreep. Ingwi besluit in Zuid Denemarken te blijven, waar hij zich vestigt met zijn gevolg in Haithabu, later Sleswig genaamd.
¶ De saga's die over de Angelen gaan, stammen echter uit de 10e-12e eeuw nC.
¶ De Anglo-Saxon Chronicle (10e-12e eeuw) spreekt over Angles (Angelen), Englum betwix Iotum en Saxum waarmee Angeln moet zijn bedoeld en over Englefield, het veld (gebied) waar Angelen wonen.
¶ In het IJslands is Engels = Enska. Deze taal wordt beschouwd als de meest geconserveerde vorm van het Oer Noors. In het Deens is Engels = Engelsk. Beide talen zijn nauw verwant aan het Anglisch.
¶ Het Engels kent Angles (us: Eendjels), English (us: Inglisch), England (us: Ingland), Englefield (us: Engelvield) en Ingleby (us: Ingelbi). Al deze namen worden al in de oudste Engelse bronnen genoemd. In feite gaat het steeds om Ing-namen behalve bij Angles.
¶ Aangezien het Engels door de eeuwen heen een zeer adaptieve taal is, is het Oer Anglisch dat vrijwel zeker ook geweest. Zo kan het zijn dat de oorspronkelijke Inglings in NW Duitsland de term Angels hebben overgenomen van de Teutonen en hun gebied navenant hebben genoemd volgens de reeks: Ingelund (Zweeds) > Engelund (Anglisch) > Englum (950nC)> Anglum > Angeln.
¶ In feite lijken diverse reeksen van verandering te zijn geweest:
1. Inglings (1500vC) > Anglings (350vC) > Angili (100nC) > Angelen (xx) > Angles (950nC).
2. Inglund (600vC) > Anglund (350vC) > Angeln (xx)
3. Inglund (600vC) > Englund (xx) > Englum (950nC)
4. Inglisk (1500vC) > Anglisko (350vC) > Anglisk (xx) > Anglisch (xx)
5. Inglisk (1500vC) > Englisk (xx) > Aenglisc (500nC)
** Ingland

Aekinga:
Gehucht bij Appelscha in Oost Stellingwarf. De naam lijkt afkomstig van Anglisch Ac (eik; mansnaam) + inga (gehucht, volk van). Gezien de historische migratiestromen kan de regio zijn bevolkt rond 300vC door Angelen uit Groningen.
** Stellingwarf, Groot Hezenland

Ael:
= Anglisch voor: altaar, tempel. Altaars of tempels stonden meestal op heuvels. Heuveltoppen waren namelijk bij de Angelen en andere Germanen zeer geliefd voor het vereren van een god, stamvergaderingen en rechtszittingen. Zulke locaties zijn o.a. de Bolderberg in Holten, de Dingselerberg in Markelo, de Herenhul in Engeland bij Beekbergen, Suxwort in Humsterland (Noord Groningen), etc.
¶ 550nC++: Yeavering is een stad in Bernicia, Northumbria in Noord Engeland, langs de Noordzee kust tussen Yorkshire en Schotland. De regio wordt al vroeg bewoond door Angelen, die mogelijk afkomstig zijn uit Jever in Eemsland (NW Duitsland), dat in die tijd Anglisch gebied is. Bron RRA schrijft over Yeavering:

Noteworthy here is a massive, high post outside the [pagan] temple to the north-west, certainly with ritual significance, i.e. a mana-pool, equivalent to the Pacific totem poles (p. 43-4); and furthermore the pit by the door filled with the skulls of oxen. "To the west there was a building probably used as a kitchen for cooking the ceremonial feasts. Associated with this structure was an area apparently reserved for butchering the sacrificial beasts. It contained many remains of the long bones of oxen, but, significantly, not skulls - they ended up in the temple" (p. 45)
...
"In Scandinavian paganism animals, particular oxen, were offered to Freyer on his annual journey ... The ritual sacrifice of oxen is a feature of Anglo-Saxon paganism evedenced repeatedly by archaelogy and confirmed by historical document." (p. 45)

Alric van Skiramera: (c 1350-1410)
Genoemd in 1385 her Alric fon Skiramera (Heer Alric van Scharmer) ivm ondertekening van een oorkomde van de Acht Zijlvesten. Daaruit blijkt hij bestuurder en kerkfunctionaris te zijn.
** Scharmer, APA
# T1385

Aenglisc:
Oud Engels (= Anglisch) voor Engels.
COD: Old English (ending about 1150): englisc, aenglisc from Old Teutonic anglisko
** English

Aengum:
Oude naam voor Anjum in NO Friesland, nabij Humsterland. De naam komt als zodanig voor op een kaart van Groningen uit 1589. Gezien de nabijheid van het Anglische gebied Humsterland in NW Groningen en de locaties Engwerum en Engewerdt, zal Aengum vrij zeker oorspronkelijk Aenghum heten, afgeleid van Aengel + hum. Ofwel: de locatie (hum, heem) waar Angelen wonen. Identiek aan Engelum (Frl) en Englum (Gro).
¶ 350vC++: Gezien de historische Anglische expansie kunnnen de Angelen zich rond 350vC in Aengum kunnen hebben gevestigd.
** NWGro1589, Expansie, Wynaldum (Wynald van Aengum)

Aengwirden:
Alias Engwirden. Dorp (griet) in Zevenwouden, Friesland.
# AWA

Aesir:
Germaanse mythologie: God van krijgers en oorlog. De naam Aesir is te herleiden tot os (god) en het Oud Indisch asu, wat levensadem betekent.
** Walkuren
# RRA

AFA: Anglische Factor in Angelland
Betreft de numerieke aanwezigheid van Angelen in bepaalde regio/tijd verbanden. In het volgende wordt steeds de Anglische Factor (AF) gemeten, zijnde de mate van Anglische vertegenwoordiging.

- Locaties 2009 Onderstaande locaties in NO Nederland en NW Duitsland doen anno 2009 nog denken aan de Angelen of Saxen. (> Angelland, Saxen)

Angelbeck/Osnabrück/NederSaxen
Angelburg/Osnabrück/NederSaxen
Angelmodde/Munster/Westfalen
Angelre/Doesburg > Angerlo
Angelsborg/OstFriesland
Angelsloo/Emmen
Engbergen/Gendringen/Achterhoek
Engden/NederSaxen
Engeland(Englandi)/Beekbergen
Engeland/Dalfsen
Engeland/Hardenberg
Engeland/Ruinen
Engelen/DenBosch
Engeler/Veluwe
Engelhuizen/Groenlo
Engelum/Friesland
Engerhave/OstFriesland
Englum/Groningen
Enschede(Engstede)/Twente
Hengeveld/Sinderen/Achterhoek
Hengevelde/Twente
Neder-Saxen/N.Duitsland
Saaksum (Saxum)
Saaksumhuizen (Saxenhuizen/N.Groningen)
Saasveld (=Saxenveld; Twente)
Saxenhausen (N.Duitsland)

In totaal zijn er 19 locaties met een verwijzing naar Angelen en 5 met Saxen. De Anglische locaties zijn dus 19/5=3.8x sterker vertegenwoordigd. De Anglische Factor (AF) is dus 3.8x sterker. Ofwel:
>> AF = 3.8/(3.8+1) = 79.2%.

- Verklaring De enige reëele verklaring voor genoemde nummerieke verhoudingen is dat de Angelen al sinds circa 400vC in Angelland wonen en dat de Saxen zich daar pas sinds circa 775nC (1175 jaar later!) vestigen. De meeste locaties hebben dan al een Anglische naam. De Saxen zijn in de minderheid en zullen zich daar verder zonder problemen bij neergelegd hebben. Temeer daar Angelen en Saxen broedervolken zijn en in 125nC een verbond hebben gesloten.

- ing/ink De uitgang -ing in namen in NO Nederland duidt naar zeggen op Anglische herkomst. Die op -ink daarentegen op Saxische herkomst. Uit onderzoek blijkt dat anno 2009 de ing/h komt circa 2.4x vaker voorkomt dan ink. Ofwel: De Anglische vorm komt 2.4x vaker voor dan de Saxische vorm. Hieruit volgt dat de Anglisch factor in Noord-Oost Nederland 2.4x groter is dan de Saxische factor. Ofwel:
>> AF = 2.4/(2.4+1) = 77.6%
De Anglische wortels lijken dus merkbaar sterker vertegenwoordigd dan de Saxische.
(> ing/ink)

- Bouwstijl In de buurtschap Azelo (Twente) staan anno 2010 de volgende boerderijen:
Braamhaar (S), Dubbelinks (erve; S/W), Dubbelinks (zata; S), Goormeen (W), Graes (W), Grave (W), Have (W), Imker (W), Lamakerij (S), Meijer (W), Morscate (W), Muzebeld (W), Pellerij (S), Peper (S), Veldmeijer (W).
S = Saxische stijl; W = Wolfdak
Boerderij Erve Dubbelink is qua stijl Saxisch, maar heeft een kleine wolfdak. Ze wordt daarom niet meegereknd. Derhalve: Totalen: S = 5; W = 9
>> AF = 9/(9+5) = 64.3%
Wolfdaken zijn typisch voor Anglische architectuur. De Anglische invloed is hier na vele eeuwen dus nog goed merkbaar.

- Migratie In totaal migreren in 400-550nC circa 5 miljoen Angelen naar Engeland. (> Demografie) Bij de Saxen gaat het volgens deskundigen (WKP 4.11.09) om 100.000 tot 200.000 (gem 150.000) migranten naar Engeland. De verhouding ang/sax is hier dus 5000/200 = 20/1
>> AF = 25/(25+1) = 96.2%

- Gemiddeld totaal NO Nederland
totaal genraal AF = 79.2 + 77.6 + 64.3 + 70.6 = 291.7
gemiddelde AF = 291.7/4 = 72.9
Gemidddeld is de Anglische factor dus 72.9/(100-72.9) = 72.9/27.1 = 2.7x groter.

- Cultuur In item ATZA wordt geconstateerd t.a.v. streektalen: "Alleen in het Noord-Oosten [van Nederland] heeft het Saksische deel de [Anglische] twee-silbigheid tot heden toe bewaard." Het Saxisch kenmerkt zich echter juist door drie- of meer-silbigheid, vooral door tussenvoeging van e-klanken. Het behoud van de twee-silbigheid in NO Nederland zal derhalve te danken zijn aan de relatief sterke aanwezigheid van Angelen zelf aldaar. Uit genoemde metingen blijkt dat de Agnglische Factor daar gemidddeld 2.7x groter is dan de Saxische. Maw: In NO Nederland is de Anglische aanwezigheid gemiddeld 2.7x groter dan de Saxische, hetgeen zich kennelijk o.a. uit in een sterke handhaving van de Anglische taaleigenschappen en andere elementen van de Anglische cultuur. (> ATZA)

- Tijd De Angelen wonen al sinds circa 400vC in NO Nederland. De Saxen pas sinds circa 775nC. De Angelen wonen dus al ruim 2009+400=2409 jaar in NO Nederland en de Saxen pas 2009-775=1234 jaar. De Angelen wonen dus circa 2x langer in NO Nederland. De Anglische roots zullen dus navenant sterker moeten zijn. Dat de genoemde Anglische factors 3.5x en 2.4x groter dan de Saxische factors, hoeft dus feitelijk niet verbazend te zijn. Opmerkelijk is in dezen dat de verhoudingen ang/sax nagenoeg in de gegeven sectors vrij dicht bij elkaar liggen, hetgeen betekent dat deze metingen betrouwbaar lijken. (> ASV)

- Tabel Onderstaand tabel toont per regio/tijdvak de verhoudingen A:S:O = Angelen : Saxen : OverigeBevolking (Chauken, Franken, Friezen, etc) in Angelland. * = schatting

 
Afferden/Druten:
Dorp bij Druten in Land van Maas en Waal. Mogelijk gesticht door Angelen, afkomstig uit nabijgelegen Engeler op de Veluwe.
** Engeler, Afferden/Maas

Afferden/Maas:
Dorp aan de Maas, oost van Boxtel. Oorspronkelijk Gelders bezit, maar sinds 1823 deel van Bergen in Limburg. In 1957 schrijft A. Goossens te Afferden:

Tegen het einde van de 3e eeuw [nC] werden de Saksen, door de gebeurtenissen die bijdroegen tot vorming van de Deense staat, gedwongen hun eerste woonplaatsen op het Kimbrische land te verlaten en over de Elbe naar het zuiden te trekken. De stammen die in het binnenland gewoond hebben en niets met scheepvaart te maken hadden, sloegen deze weg in. De Saksen hebben toen Overijssel bevolkt en de Angelen over de IJssel teruggedrongen naar de Maas.
...
Bekend is, dat een zekere vorst Offa in die tijd de leiding had over de Angelsaksen [Angelen]. In Engeland komt de plaatsnaam Offerton voor, ontstaan uit de naam van genoemde vorst - en synoniem met Afferden.
 
Het tegenover Afferden liggende gebied van het voormalige graafschap Cuyk moet ook een Angelsaksische [Anglische] bezetting geweest zijn. Buiten andere verklaringen kan men op het hierboven vermelde Hasserum (?) gebaseerd aannemen, dat Afferden op dezelfde manier is ontstaan uit de Angelsaksisiche [Anglische] naam Offa.

Probably the earliest recording of the affairs of Offerton in is the Doomsday Book [1069] under the name Alfretune. The village merged along one of the north - south routes crossing the Mersey by the ford at what is now Tivot Dale. ... The village stretched out along the road and centerde on Offerton Hall, and remained so for many years. The census of 1754 shows:-
   29 families with 129 souls C of E.
   8 families with 32 souls Dissenters
   2 families with 10 souls Quakers

In 1069 heet Offerton dus Alfretune = de tuin (omheind gebied) van Alfred. Alfred is op het Continent al zeker rond de jaartelling een veel voorkomende naam. Afferden zal dus vrijwel zeker eveneens oorspronkelijk Alfredtune heten, welke naam in de daarop volgende eeuwen is verbasterd tot Afferden, analoog aan Offerton, een stad gelegen aan de ZW grens van Manchester, in het oude Mercia, sinds circa 450nC bevolkt door Angelen, mogelijk afkomstig uit NO Yorkshire of van het Continent.
** Migratiewaarden, TEHA, Doomsday Book, Tuin
# landgoedbleijenbeek.nl 8.10.09, KBG

AFNA: Anglische familienamen in Angelland
Betreft familienamen die hun roots hebben in Angelland en die gezien hun etymologie of anderszins gerekend moeten worden tot Anglische namen. Vermelding: AVA = afgeleid of afstammend van (exclusief) Anglisch. Vooralsnog zijn de onderstaande namen als zodanig achterhaald. Elke naam kent vaak schrijfvarianten, die eveneens tot de Anglische familienamen gerekend worden. Deze varianten worden hieronder slechts zeer beperkt genoemd. () = grootste frekwentie 1947; # mogelijke herkomst

Aalpoel: AVA ael (tempel, offerplaats) + pol (poel, plas); # Voorst > Bolderweg
Aalpol: AVA ael (tempel, offerplaats) + pol (poel, plas); # Lochem > Bolderweg
Abbing: AVA Abb (mansnaam) + ing (volk); # Coevorden; > ing/ink
Adeling: AVA aetheling (edeling); # Markelo > Markelo
Akkerman: AVA acreman (landbouwer); # Groningen
Aldeweireld: AVA ald (oud) + weyreld (wereld); # Wijchen/Nijmegen
Alfering: AVA Alfere (mansnaam) + ing (volk); # Raalte
Angel: AVA Angle (Angel); # Amsterdam > Angelsloo
Angela: > Angerlo
Angelbeek: (Van) AVA Angel (Angel) + bece (beek); # Amsterdam* > Angelbeek
Angelbert: > Angelbert
Angele: > Angerlo
Angelen (Van): AVA Angeln; # Angeln, Nieuwegijn > Van Angelen
Angelhusen: > Angelhusen
Angeloo: AVA Angle (Angel) + hleo (loo, laagland) > Angerlo
Angelou: = Angeloo > Angerlo
Angelov: = Angeloo > Angerlo
Angels: AVA Angle (Angeln)
Angelsvel: AVA Angel (Angel) + fell (veld) > Angelsvel
Angelveld: AVA Angle (Angel) + feld (veld) > Angelveld
Angely: AVA Angle (Angel) + ley (laagland) > Angely
Anker: AVA ancor (anker); # Vlist/ZH
Ankersmit: AVA ancor (anker) + smidh (smid); # Bronckhorst
Arfman: AVA aerf (erf) + man (man); # Berkelland
Arnhem (Van): AVA earn (arend) + ham (hem, heem); # Arnhem > Arnhem
Arning: AVA aran (arend) + ing (volk); # Deventer
Asbroek: (Van) AVA aess (es/boom) + broc (broek, drasland) > Asbroek, Beckum
Assing: AVA Aess (mansnaam) + ing (volk van); Hengelo/Ov > Assing
Asveld: AVA aess (es/boom) + feld (veld); # Hengelo/Ov > Asveld
Averbecke: AVA afer (over) + beck (beek); # HofVanTwente
Baer: (Van) AVA baer (baar, puur) > Bahr
Bakhuis: AVA bachus (achterhuis = bijgebouw met stal); # Twenterand
Balder: AVA bald (bout, flink); # Langedijk/NH > Balder
Barteling: AVA Bartel (mansnaam) + ing (volk); # Oldenzaal
Basten: (Van) AVA Baes (mansnaam) + tone (tuin, erf); # Venlo
Becke: AVA becke (beek); # Almelo
Becker: AVA becke (beek) + re (rode, ontginning); # Montferland
Beckering: AVA becke (beek) + re (rode, ontginning) + ing (volk); # MiddenDrente
Beckhem: (Van) AVA beck (beek) + ham (heem, huis) > Beckum
Beckum: (Van) AVA beck (beek) + ham (heem, huis) > Beckum
Beekhuis: AVA bece (beek) + hus (huis); # Epe
Beekman: AVA bece (beek) + man (man); # Apeldoorn
Bekhuis: AVA beck (beek) + hus (huis); # Tubbergen
Bekker: AVA beck (beek) + re (rode, ontginning); # Montferland
Bekman: AVA beck (beek) + man (man); # Hardenberg
Bellinge (Van): AVA Bill (mansnaam) + inga (volk); # Aalten; > Billingeweer
Bellingham: (Van) AVA Bellinge + ham (heem, oord); # Vlaanderen
Bellinghave: AVA Bellinge + have (hoeve); # Almelo
Beltman: AVA beald (belt, heuvel) + man (man); # Deventer
Benning: AVA Benn (mansnaam) + ing (volk); # DeWolden/Drente
Bensing: AVA Benn (mansnaam) + sun (zoon) + ing (volk); # Tilburg
Benthem: (Van) AVA benet (bentgras) + ham (heem); # MiddenDrente > Bentheim
Benting: AVA bent (bocht) + ing (volk); # Coevorden
Bentveld: AVA benet (bentgras) + feld (veld); # Leiden
Bereklauw: AVA bere (beer) + clawu (klauw); # Sittard > Barclaw
Berenpas: AVA bere (beer) + pas (pas, smalle doorgang); # Bronckhorst
Berenschot: AVA bere (beer) + scot (schot, schutting); # Apeldoorn
Besling: AVA Baes (mansnaam) + ling (iemand van); # Zutphen
Bessen: (Van) AVA Beas (mansnaam) + sun (zoon); # Epe
Best: AVA betst (best); # Zaanstad
Beuving: AVA Befe (mansnaam) + ing (volk); # MiddenDrente
Beverborg: (Van) AVA beofor (bever) + burg (burg, burcht); # DeLutte > Beverborg
Beverbroek: (Van) > Beverbroek
Bevere: (De, Van) AVA beofor (bever) > Beverborg
Beveren: (Van) AVA beofor (bever); # Worcester/UK, Beveren/Vld > Beverborg
Bevervoorde: (Van) AVA beofor (bever) + ford (voorde) > Bevervoorde
Beverwijk: (Van) AVA beofor (bever) + wic (wijk); # Groningen/Stad > Beverwijk
Bingham: AVA Bing (mansnaam) + ham (heem) > Bingham
Bischop: AVA biscop (bisschop); # Emmen
Bisschop: AVA biscop (bisschop); # Staphorst
Blanckvoort: (Van) AVA blaenc (blank) + ford (voorde); # Zwolle
Blaecke: AVA blac, blaec (zwart); # Zeeuws Vlaanderen
Bleckenpoel: AVA blac (bleek) + pol (poel); # Winterswijk > Bleckenpoel
Blom: AVA blom (bloem); # Apeldoorn
Blommestein: AVA blom (bloem) + sten (huis, steenhuis); # Naarden
Boekhoorn: AVA bucc (beuk) + horn (hoorn = hoekland); # Nijmegen
Boerhave: AVA bour (boer) + have (hof) = boerenhofstede; # DeMarne/Gro
Bolderman: AVA Bolder (Angl. god) + man (man); # Veenendaal > Bolder
Bolder: AVA bold (boud, moedig); # Montferland
Bolding: AVA Bold (mansnaam) + ing (volk); # Westerveld/Drente > Markelo
Bolk: AVA bolc (bolk, soort wijting); # Montferland > Bolk
Boot: AVA bot (boot); # DenHaag
Bootsman: AVA botman (bootsman, zeeman); # EdamVolendam
Bork: (Ter) AVA borc (borg); # Hoogeveen/DeWolden > Bork
Boshuis: AVA busk (bos) + hus (huis); # DeBilt
Bosman: AVA busk (bos) + man (man); # Enschede
Bosveld: AVA busk (bos) + feld (veld); # Rheden
Boswinkel: AVA busk (bos) + wincel (hoek land); # Hengelo/Ov
Bot: AVA bot (boot); # Vlaardingen
Bottenberg: AVA bot (boot) + baerg (berging, bergplaats); # Kampen
Bouwman: AVA bowman (landbouwer); # Lingewaard, Arnhem
Braam: AVA braem (braam); # Nijmegen
Braamhaar: AVA braem (braam) + haera (haar, zandrug); # Wierden
Brama: AVA braem (braam); # Noordwijkerhout/ZH
Bredeburg: AVA brad (breed) + burg (burg, burcht); # Warffum > Bredeburg
Bredeveld: AVA brad (breed) + feld (veld); # Brummen
Bredevoort: (Van) AVA brad (breed) + ford (voorde); # Bredevoort (ZA)
Breukelen: (Van) AVA bracla (gescheurd weiland); # Breukelen (ZA)
Brink: (Ten, Van der) AVA brink (brink); # Apeldoorn > H12K, PgDix
Brinkman: AVA brink (brink) + man (man); # Dalfsen
Brinkgreve: AVA brink (brink) + gerefa (ordebewaker); # Lochem
Broekhuis: AVA broc (broek, drasland) + hus (huis); # Apeldoorn
Broekman: AVA broc (broek, drasland) + man (man); # Deventer
Broeze: AVA Bruse (mansnaam); # Hellendoorn
Broking: AVA broc (broek, drasland) + ing (volk); # Markelo (ZA)
Brongers: AVA bronc (wildernis, woestenij); # Veendam > Brongers
Bronk: AVA bronc (wildernis, woestenij); # Geldermalsen
Bronkhorst: (Van) AVA bronc (woestland) + hyrst (horst); # Bronkhorst (ZA)
Brouwer: AVA breowere (brouwer); # Amsterdam
Brunsting: AVA Brunt (mansnaam) + ing (volk); # MiddenDrente
Brunsveld: AVA bruns (brons, bronskleurig) + feld (veld); # Lochem > Bruns
Brunt: AVA brunt (strijdkern); # Alphen/Rijn > Brunt
Brunting: AVA brunt (strijdkern) + ing (volk); # Winterswijk
Buckhorst: (Van) AVA bucc (beuk) + hyrst (horst); # Arnhem > Buckhorst
Buerham: AVA buer (boer) + ham (heem, huis); #?
Bulder: AVA buld (boud, moedig); # Winschoten
Bult: (Van der) AVA bylt (bult, heuvel); # Enschede
Bulthuis: AVA bylt (bult, heuvel) + hus (huis); # Bedum/Gro
Bulting: AVA bylt (bult, heuvel) + ing (volk); # Drente*
Bunt: AVA Bunt (mansnaam); # NederBetuwe
Bunting: AVA Bunt (mansnaam) + ing (volk); # Drente > Bunting
Busker: AVA buscere (bussenmaker); # Vlagtwedde/Gro
Canter: AVA cantere (zanger; ON canter, cantere); # Veghel/NB
Clevering: AVA cliever (klauw); # Appingedam > ing/ink
Coehoorn: AVA coe (koe) + horn (hoorn); # Lemsterland
Coevorden: (Van) AVA coe (koe) + ford (voorde); # Coevorden (ZA)
Coldham: AVA col (koel) + ham (heem, oord); # Kolham (ZA)
Costrop: AVA cos (?) + throp (dorp, landgoed); # Lingewaard
Cottwick: AVA cote (schuilhut) + wick (wijk); # Goor > Cottwick
Clifford: AVA clif (klif) + ford (voorde); # EastAnglia/UK, Apeldoorn
Crandall: > Cranedelle
Crane: AVA crane (kraanvogel); # DenHaag, Rotterdam
Cranedelle: AVA crane (kraanvogel) + dael (dal; ON dale); # Ruurlo > Krane
Cranenburg: >A Kranenburg
Crommenacker: (Van de) AVA crumm (krom) + acre (akker); # Veghel/NB
Dalling: AVA dael (dal) + ing (volk); # Delfzijl
Dekker: AVA thaecere (dakdekker); # Hoogeveen
Demmer: AVA demmere (afdammer); # Tubbergen
Demming: AVA demm (?) + ing (volk); # Aalten
Derking: AVA dork (dolk) + ing (volk); # Beckum/Twente > Derking
Deuring: AVA Thor (Germaanse god) + ing (volk); # Hunzeland > Deuring
Dilling: AVA Dill (mansnaam) + ing (volk); # Hunzeland > Dilling
Dolfing: AVA Thorulf (mansnaam) + ing (volk); # MiddenDrente
Dolling: AVA Doll (mansnaam) + ing (volk); # Wichmond* > Dollehoed
Dore: (Van) AVA dore (breed open land) > Fiveldor
Dorman: AVA dore (breed open land) + man (man); Hardenberg
Dost: AVA dust (stof); # Hunzeland/Drente
Doevelaar: AVA dufelere (duivenvanger; ON doevelaar); # Enschede
Douwes: AVA Daw (mansnaam) + sun (zoon); # Noordenveld/Drente
Draper: AVA drapere (handelaar in kleding en stoffen); #?
Dunnewind: AVA dune (duin) + wind (wind); # Ommen
Duste: AVA duste (zandvlakte); # Leek/Gro
Dijkhuis: AVA dic (dijk) + hus (huis); # Winschoten
Dijkman: AVA dic (dijk) + man (man); # Berkelland
Ebbing: AVA Ebb (mansnaam) + ing (volk); # Montferland > ing/ink
Ebbinge: =A Ebbing; # Groningen
Eefting: AVA ewta (veld met ieven, taxusbomen) + ing (volk); # MidDrente > Eefde
Eibergen: (Van) AVA ey (eiland) + beorg (berg); # Eibergen (ZA)
Ekkel: AVA Aeccel (mansnaam); # Twenterand
Ekkelboom: AVA aeccel (eikel) + beam (boom); # Dinkelland, Enschede
Ekkels: AVA Aeccel (mansnaam) + sun (zoon); # Westerveld/Drente
Eleveld: (Van) AVA elle (els) + feld (veld); # Eleveld/Hunzeland
Elfering: AVA Elfere (mansnaam) + ing (volk); # OostGelre
Elfers: AVA Elfere (mansnaam) + sun (zoon); # HofVanTwente
Ellenbroek: AVA elle (els; # boom) + broc (broek, drasland); # Borne/Twente
Ellenkamp: AVA elle (els; # boom) + caemp (kamp, veld); # Bronckhorst
Enckvort: (Van) AVA eanc (enk) + ford (voorde); # Sevenum
Engelaar: AVA Engel (Angel, Engel) + hlaera (open plek in bos); # Otterlo
Engelaer: AVA = Engelaar; # Otterlo > Engeler
Engeland: (Van) AVA Engle (Angel) + land (land); # Beekbergen > Engeland
Engelbergh: AVA Engle (Angel) + beorg (berg); # Venlo > Engelbergh
Engelbert: AVA Engle (Angel) + beorth (stralend); # Maastricht > Engelbert
Engelberting: AVA Engleberht (Engelbert) + ing (volk); # Oldenzaal
Engelborg: AVA Engle (Angel) + burg (burg, borg); # Garrelsweer/Gro > Engelborg
Engelen: (Van) AVA Engle (Angel); # Heusden > Engelen
Engelenburg (Van); AVA Engle (Angel) + burg (burg); Utrecht/Stad > Engelenburg
Engeler: AVA= Engelaar; # Otterlo > Engeler
Engelfriet: AVA Engle (Angel) + frith (vrede); # Rotterdam
Engelkes: AVA Engle (Angel) + kas (huis); # Vlagtwedde > Engelkes
Engelman: AVA Engle (Angel) + man (man); # Rotterdam
Engeln: AVA Engle (Angel); # Hengelo/Twente
Engelrode: (Van) AVA Engle (Angel) + roda (rode); # Beusichem/Betuwe > Engelrode
Engler: AVA= Engelaar; # Otterlo > Engeler
Ensing: AVA ? + ing (volk); # Emmen
Enting: AVA ? + ing (volk); # Hunzeland
Eppes: AVA Eppe (mansnaam); # Groningen
Eppens: AVA Eppe (mansnaam) + sun (zoon); # Eekwerd/Sappemeer
Epping: AVA Eppe (mansnaam) + ing (volk); # Aalten
Eshuis: AVA eas (es) + hus (huis); # Twenterand > Aschenhouse
Esman: AVA eas (es) + man (man); # Montferland
Esveld: AVA eas (es) + feld (veld); # Putten
Evers: AVA Eofor (mansnaam) + sun (zoon); # Arnhem
Ewbank: AVA ew (ief, taxus) + benc (bank, oever); # Engeland
Ewsum: (Van) AVA ew (ief, taxus) + ham (heem, oord); # NW.Groningen > Ewsum
Fernhout: AVA fearn (varen) + holt (bos); # Hoogeveen
Farwick: AVA faerr (jonge stier) + wic (wijk); # Wierden
Fenwick: AVA fen (veen) + wic (wijk); # Deventer
Finkers: AVA fincere (vinker = vinkenvanger) + sun (zoon); # Hardenberg
Fivelga: (Van) AVA Fifelgaw (Fivelgouw); # Fivelingo/Gro > Dirk van Fivelga
Foeth: AVA fot (voet); # Barneveld
Fokking: AVA Focc (mansnaam) + ing (volk); # Bronckhorst
Folkerding: AVA Folkerd (mansnaam) + ing (volk)
Fortkamp: AVA ford (voorde) + caemp (kamp); # Tubbergen
Fox: AVA fox (vos; AS foks, fox); # Dinkelland
Galling: AVA Gall (mansnaam) + ing (volk); # NW.Duitsland
Gansfort: = Gosevoort
Ganzeboom: AVA gos (gans) + beam (boom); # Borne/Twente
Gelting: AVA ? + ing (volk); # Zutphen > Gelting
Gelting: (Von) # Beveroe/Angeln > Gelting
Gerding: AVA Gerth (mansnaam) + ing (volk); # MiddenDrente
Gesing: AVA Gais (mansnaam) + ing (volk); # Haaksbergen > ing/ink
Geuchies: AVA Gygg (mansnaam) + y (-je) + sun (zoon); # Bunschoten
Geugies: AVA Gygg (mansnaam) + y (-je) + sun (zoon); # Coevorden
Goering: AVA gor, goer (goor, moeras) + ing (volk); # Haaksbergen
Goorman: AVA gor, goer (goor, drasland) + man (man); # Beltrum > Goorman
Goossen: AVA Gos (mansnaam) + sunu (zoon); # Almelo
Gorsveld: AVA gor (goor, drasland) + feld (veld); # Bentelo > Gorsveld
Gosevoort: AVA gos (gans) + ford (voorde); # Emmen
Gosschalk: AVA gosscaelc (ganzehoeder); # Epe
Gozevoort: AV Gosevoort; # Emmen
Graaskamp: AVA graescaemp (stuk grasland, weiland); # Winterswijk > Hones
Greve: AVA gerefa = ordebewaker, graaf; Westland/ZH > Greve
Greven (Van): AVA graef (graf); # Stadskanaal > Greven
Groothedde: AVA grut (groot) + hedde (heide); # Haaksbergen > Hedde
Groothuis: AVA grut (groot) + hus (huis); # Tubbergen
Hagedoorn: AVA hagathorn (hagedoorn; # struik); # Hardenberg
Hake: AVA haecce (haak); # Emmen > Hoeken
Hakvoort: AVA hac (uitgehakt stuk grond) + ford (voorde); # Hackfort/Veluwe (ZA)
Harding AVA Hardy (mansnaam) + ing (volk); # Hardingen/Ov > Hardinga
Harkes: AVA Harca (mansnaam) + sun (zoon); Rijnwoude
Harper: AVA hearpere (harpist); # Neede/Gld (ZA)
Harreveld: (Van) AVA haera (haar, zandrug) + feld (veld); # Harreveld/Gld (ZA)
Harwich: AVA haer (haar, hoogte) + wich (wijk); # Denekamp > Harwich
Harwig: AVA haer (haar, hoogte) + wich (wijk); # Zwolle > Harwich
Hasselo: AVA haessa (kreupelhout) + low (lo, laagte); # Berkelland
Hassing: AVA Hass (mansnaam) + ing (volk); # Scheemda
Have (Ten, Van der): AVA have (hoeve); # Westerveld/Drente > Have
Haveman: AVA have (hoeve) + man (man); # Assen
Haverkamp: AVA haefre (haver) + caemp (kamp, veld); # Nunspeet
Havers: AVA haefre (haver); # Zwolle
Havickhorst: AVA heafoc (havik) + hyrst (horst); # Berkelland > Havickhorst
Havicks: AVA heafoc (havik); # Zaanstad
Heegde: (Ter) AVA heagde (hoogte); # Enschede
Hegman: AVA heg (heg) + man (man); # OudeYsselstreek
Heida: AVA haitha, hedde (heide); # Heerenveen
Heideman: AVA hedde (heide) + man (man); # Oldenzaal
Helvoort: (Van) AVA hell (helling) + ford (voorde); # Heusden
Hemstede: (Van) AVA ham (heem) + stede (stede); # Ommen > Hemstede
Hengeveld: AVA Angle (Angel) + feld (veld); # Hengevelde/Twente > Hengevelde
Hensen: AVA Hen (mansnaam) + sun (zoon); # Veenendaal
Hensing: AVA Hens (mansnaam) + ing (volk); # Leiden
Hesseling: AVA Hessel (mansnaam) + ing (volk); # Montferland > Markelo
Hessing: AVA Hess (mansnaam) + ing (volk); # DenHaag
Hidding: AVA Hidde (mansnaam) + ing (volk); # Emmen/Drente > Markelo
Hilbing: AVA ? + ing (volk); # Coevorden
Hissing: AVA Hiss (mansnaam) + ing (volk); # DenHaag
Hoedemaker: AVA hodmakere (hoedemaker); # Lingeweerd/Gld
Hoek: AVA hoc, hoecce (hoek); # Katwijk/Leiden > Hoeken
Hoeke: AVA hoecce (hoek); # Werkendam > Hoeken
Hoekman: AVA hoc (hoek) + man (man); # Zwartwaterland/Ov > Hoekman
Hoenhout: AVA hone (hoen) + holt (hout, bos); # Duiven
Hoetman: AVA hutman (hoornblazer); # Groningen/Prov
Hol: AVA hol (laagte, gehucht); # Ede
Holman: AVA hol (laagte, gehucht) + man (man); Noordenveld/Drente
Holt: AVA holt (hout, bos); # Noordenveld/Drente
Holthuis: AVA holt (hout, bos) + hus (huis); # Hengelo/Twente
Holtman: AVA holtman (houthandelaar); # Apeldoorn
Holtrop: AVA holt (bos) + throp (dorp); # Heerenveen
Hoog: (De) AVA haugh (hoog); # Hoogeveen
Horlings: AVA horle (gebogen land) + ing (volk) + s (zoon van); # Groningen/Stad
Horsting: AVA hyrst (horst) + ing (volk); # Montferland
Houtkoper: AVA holtcopere (houtkoper); # N.Holland
Hoving: AVA hyve (hoeve) + ing (volk); # Hunzeland > ing/ink
Hughing: AVA Hugh (mansnaam) + ing (volk); # Hunzeland > Markelo
Huisman: AVA hus (huis) + man (man); # Apeldoorn
Hulman: AVA hyll (heuvel) + man (man); # Deventer
Hulstein: AVA hyll (heuvel) + sten (steen); # Ede > Hulstein
Hunteler: AVA huntian (jagen) + -lere (doener); # Ede > Hunteler
Huisman: AVA husman (pachter, boer); # Apeldoorn
Huydecoper: AVA hydecopere (huidenkoper; ON huydecoper); # Utrecht
Iking: AVA Icke (mansnaam) + ing (volk); # Leerdam
Imming: AVA Imme (mansnaam) + ing (volk); # Emmen
Ingwersen: AVA Ingwar (mansnaam) + sun (zoon); # Amsterdam
Isereef: AVA Ise (mansnaam) + reef (smalle strook land); # Zieuwent/AH
Iwema: AVA iw (ijf/boomsoort) + man (man); # Groningen/Stad > H12F
Iwsum (Van): AVA iw (ijf/boomsoort) + ham (heem); # NW.Groningen
Janning: AVA Jan (mansnaam) + ing (volk); # Wierden
Jebbing: AVA Jebb (mansnaam) + ing (volk); # Zutphen
Jongkind: AVA yong (jong) + cind (kind); # Aalsmeer
Kaatman: AVA caet (kate = kleine hoeve) + man (man); # Brummen
Kalter: AVA caltere (dorpsomroeper); # Kampen
Kamphuis: AVA caemp (veld) + hus (huis); # Dinkelland > Kamphuis
Karhof: AVA Car (mansnaam) + hofe (hoeve); # EdamVolendam
Kars: AVA Car (mansnaam) + sun (zoon); #?
Keen: AVA cene (kien; AS kien); # Coevorden
Keizer: AVA caesar (sterke man, keizer); # Hengelo/Ov
Kelder: AVA cealdre (kelder); # Hardenberg
Kelderman: AVA cealdre (kelder) + man (man); # Ede
Kieft: (Van der) AVA ceafta (veld met dennebomen); # Putten, Barneveld
Kieling: AVA kyl (kuil) + ing (volk); # NWDuitsland
Kienhuis: AVA cine (geul) + hus (huis); # Dinkelland
Klumper: AVA clumpere (klompenmaker); # Olst-Wijhe
Knol: AVA cnolle (heuvel); # Hoogeveen
Koe: (De) AVA coe (koe); # Groningen/Stad
Koeman: AVA cuman (koeiendrijver, koopman; ON coeman); # Zaanstad
Koerhuis: AVA cour (koren) + hus (huis); # Raalte
Koerkamp: AVA cour (koren) + caemp (kamp, akker); # Raalte
Koetsier: AVA cotsere (koetsier); # Epe
Koeting: AVA cote (kleine hoeve) + ing (volk); # Markelo (ZA)
Kolhoop: AVA colheap (kleihoop om kolen te branden); # Wierden
Kolman: AVA colman (groenteboer, kolenbrander); # Hellendoorn
Kolkman: AVA colc (kolk) + man (man); # Deventer, OostGelre
Kokhuis: AVA cochus (kookhuis); # Tubbergen
Kolkert: AVA colc (kolk) + -ert (-ert); # Hengforden > Kolkert
Koning: AVA cyning (koning); # Groningen/Stad
Koolhaas: AVA cole (kool) + hasa (haas); # Haarlemmermeer > Koolhaas
Korput: (Van de, der) AVA cour (koren) + put (put); # Drimmelen/NB
Korteling: AVA ceort (kort) + ling (ling, gesteldheid); # Apeldoorn
Kosse: AVA Coss (mansnaam) + sun (zoon); # Hardenberg
Koster: AVA costere (koster); # Hoogeveen
Krabbe: AVA crabba (krab, krabbeboom); # Enschede
Kranenbroek: (Van) AVA cran (kraanvogel) + broc (broekland); # Boekel/NB > Krane
Kranenburg: (Van) AVA cran (kraanvogel) + burg (burg); # Bleiswijk/ZH > Kranenburg
Laak (Ter, Van der): AVA lace (laak, meer); # Oldenzaal > Zelhem (Lindense Laak)
Laan: (Van der) AVA lane (laan); # Groningen
Landford: AVA land (land) + ford (voorde); # Ulft > Landfort
Landing: AVA land (land) + ing (volk); # Markelo (ZA)
Laning: AVA Lann (mansnaam) + ing (volk); HoogezandSappemeer
Landman: AVA landman (plattelander); # Zwolle
Lanning: AVA Lann (mansnaam) + ing (volk); # Coevorden
Lans: AVA Lann (mansnaam) + sun (zoon); # Rotterdam
Lansing: AVA Lans (mansnaam) + ing (volk); # Haaksbergen > ing/ink
Lanting: AVA lant (?) + ing (volk); # Emmen
Lebbing: AVA Lebb (mansnaam) + ing (volk); # Bronckhorst
Ledeboer: AVA leada (rivier) + bour (boer); # Deventer
Legebeke: AVA laeg (laag) + bece (beek); # Raalte > Legebeke
Leising: AVA Less (mansnaam) + ing (volk); # Bronckhorst
Lens: AVA Len (mansnaam) + sun (zoon); # DenHaag
Lensing: AVA Len (mansnaam) + ing (volk); # Montferland
Lensveld: AVA Len (mansnaam) + feld (veld); # Vlaardingen
Lensvelt: AVA Len (mansnaam) + feld (veld); # Werkendam
Lenting: AVA lent (?) + ing (volk); # Slochteren
Leushuis: AVA lyshus (drankhuis, slijterij); # Hengelo/Twente
Leusden: (Van) AVA lys (welig) + dune (duin); # Leusden > Leusden
Leusing: AVA Lyss (mansnaam) + ing (volk); #? > ing/ink
Leusveld: (Van) AVA lys (welig) + feld (veld); # Brummen > Leusveld
Liefting: AVA liafta (liefde) + ing (volk); # Castricum
Lingen: (Van) AVA ?; # OudeKerk/ZH > Lingen
Lintelo: (Van, Te) AVA linta (vlasakker) + loha (hoog gelegen bos); # Lintelo
Linthorst: AVA linta (vlasakker) + hyrst (horst); # Voorst/Gld
Lokhorst: (Van) AVA loc (gat, kuil) + hyrst (horst); # Elburg
Louwers: AVA Law (Louw; mansnaam) + er (van) + sun (zoon); # Veldhoven/Eindhoven
Luding: AVA Lud (mansnaam) + ing (volk) > Markelo
Luten: AVA Lut (mansnaam; NL Luud; ON Luit) + en (zoon van); # DeWolden/N.Drente
Luth: AVA luth (klein); # Emmen, Groningen
Mandemaker: AVA mondmakere (mandenmaker); # Apeldoorn
Manning: AVA Mann (mansnaam) + ing (volk); # Stadskanaal
Massop: AVA mas (?) + sop (top); # OudeYsselstreek
Mastenbroek: AVA maest (mast) + broc (broek, drasland); # Rotterdam
Mekkering: AVA ? + ing (volk); # Groningen/Stad
Menning: AVA Menn (mansnaam) + ing (volk); # Montferland
Menreding: AVA Menred (mansnaam) + ing (volk); # Markelo (ZA)
Mensing: AVA Menne (mansnaam) + ing (volk); # Emmen > ing/ink
Meulenbelt: AVA mylen (molen) + bylt (belt, heuvel); # Dalfsen
Meulenkamp: AVA mylen (molen) + caemp (kamp); # Berkelland
Meulenveld: AVA mylen (molen) + feld (veld); # Berkelland > Meulenveld
Meursing: AVA mors (moeras) + ing (volk); # Hunzeland/Drente
Moerman: AVA morman (veenwerker); # Rotterdam
Molenberg: AVA mylen (molen) + beorg (berg); # Groningen/Stad
Molenaar: AVA mylnere (molenaar); # EdamVolendam
Molling: AVA Moll (mansnaam) + ing (volk); # Hellendoorn
Morsing: AVA mors (moeras) + ing (volk); # HofVanTwente > ing/ink
Morsman: AVA morsman (veenwereker); # Hengelo/Twente
Morskieft: AVA mors (moeras) + ciefta (veld met dennen); # Tubbergen
Moshage: AVA mos (moeras) + haga (haag; ON hage); # Putten
Mossel: AVA mussel (mossel); # Slochteren
Murk: AVA Myrg (mansnaam); # Ysselstein > Myrgum
Mussenbroek (Van): AVA musge (mus) + broc (broek, drasland); # Harfsen > Mussenbroek
Nederhoed: AVA neothera (neder) + hoda (schuiloord); # Mid.Drente
Nettelhorst (Van): AVA netele (netel) + hyrst (horst); # Nettelhorst/Lochem (ZA)
Nieuwboer: AVA niwe (nieuw) + bour (boer); # Stedebrouc/Enkhuizen
Nieuwenburg: AVA niwe (nieuw) + burg (burg, burcht); # DenHaag
Odding: AVA Odd (mansnaam) + ing (volk); # Assen
Oding: AVA Od, Oth (mansnaam) + ing (volk); # Hardenberg
Onland: AVA unland (onland = woest land); # Haaksbergen
Osseforth: AVA oxa (os) + ford (voorde); # Oxe/Colmschate > Oxevoorde
Ossevoort: AVA oxa (os) + ford (voorde); # Oxe/Colmschate > Oxevoorde
Oude Kamphuis: AVA old (oud) + caemphus (kamphuis); # Borne/Twente > Oude Kamphuis
Overbeek: AVA ofer (over) + bece (beek); # HofVanTwente
Oving: AVA Offa (mansnaam) + ing (volk); # Hunzeland > Oving, Markelo
Oxener: AVA oxener (ossenboer); # Apeldoorn
Oxevoorde: (Van) AVA oxa (os) + ford (voorde); # Oxe/Colmschate > Oxevoorde
Oxfoort: = Oxevoorde
Paardekoper: AVA peardcopere (paardekoper); # Rotterdam
Paasman: AVA paes (heide) + man (man); # Dalfsen
Pasman: AVA paes (heide) + man (man); # Berkelland
Pasop: AVA paes (heide) + op (heuvel); # Rijssen/Holten > Pasop
Pasting: AVA paeste (heideveld) + ing (volk); # Hellendoorn
Peelen: AVA peal (zandhoogte in moeras); # Lingewaard > Paylen
Pelleboer: AVA paell (pelle, schil) + bour (boer); # Kampen
Pellewever: AVA paell (pelle = soort linnen) + weafar (wever); # Hengelo/Ov.
Penterman: AVA Penter (Pinksteren) + man (man); # OostGelre
Pesman: AVA pes (heide) + man (man); # Groningen/Stad
Pessing: AVA Pess (mansnaam) + ing (volk); # Dalfsen
Pigge: AVA pigge (groot); # Almelo
Pit: AVA pytt (put); # Steenwijkerland
Pley: AVA pley (spel); # Wierden > Pley
Pleyhuse: AVA pleyhus (speelhuis, theater); # Oldenzaal > Pleyhus
Ploegmaker: AVA plohmakere (ploegmaker); # Oss
Poelgeest (Van): AVA pol (poel) + geast (geest, geestgrond); # Poelgeest (ZA)
Poelsbroek: AVA pol (poel) + broc (broek, drasland); # DeBilt/Utrecht
Pol: (Van de, der, den) AVA pol (poel); # Ede > Pol
Polhout: AVA pol (poel) + holt (hout, bos); # Amersfoort
Polhuis: AVA pol (poel) + hus (huis); # Enschede
Polhuys: AVA pol (poel) + hus (huis); # Rotterdam
Polman: AVA pol (poel) + man (man); # Montferland
Pols: AVA ?; # Rotterdam
Pongers: AVA pongere (ponger, pikanier) + sun (zoon); # Rijssen/Holten
Popping: AVA Popp (mansnaam) + ing (volk); # MiddenDrente
Postel: AVA postel (apostel); # Dinkelland
Pot: AVA Pot (mansnaam); # Veendam
Potman: AVA pottman (pottenmaker); # HofVanTwente
Pots: AVA Pot (mansnaam) + sun (zoon); # Wierden
Pott: AVA pott (pot); # Bellingwedde
Potter: AVA pottere (pottenbakker); # Winschoten
Quickenborne (Van): AVA cwic (snel) + burna (beek); # Vlaanderen > Quickborn
Raaphorst (Van): AVA raep (raap) + hyrst (horst); # DenHaag
Rademaker: AVA raedmakere (radmaker; raed = rad, wiel); # Amsterdam
Ramaker: AVA raemekere (ramaker, mastenmaker); # Hardenberg
Ravenswaay (Van): AVA hraefn (raaf) + waey (waay, kolk); # Betuwe > Ravenswaay
Reefhuis: AVA reaf (zandvlakte) + hus (huis); # Twenterand
Rengering: AVA Renger (mansnaam) + ing (volk) > Markelo
Rekveld: AVA rec (rook) + feld (veld); # Rekveld/Ommen (ZA)
Reve: AVA reaf (zandvlakte); # Enschede
Riesebos: AVA hrisbusk (rijsebos); # Kampen
Rietdijk: AVA reat (riet) + dic (dijk); # Rotterdam
Rietman: AVA reat (riet) + man (man) = rietboer; # Deventer
Ross: AVA hros (ros, paard); # Zevenaar
Rossum: (Van) AVA hros (ros, paard) + ham (heem, oord); # WestMaas&Waal
Rotman: AVA routman (soldaat); # Borne/Twente
Rozing: AVA hros (ros, paard) + ing (volk); # BorgerOdoorn > Markelo
Runderkamp: AVA rund (rund) + caemp (kamp, wei); # EdamVolendam
Rynberck: (Van) AVA Ryn (Rijn) + beorc (berk); # Rhenen > Engelrode
Sandvliet: AVA sand (zand) + fleat (vliet); # Leiden
Sap: AVA saep (sap); # Sappermeer
Schild: AVA scield (schild); # Sliedrecht, DenHaag
Schipper: AVA scippere (schipper); # Amsterdam, Emmen
Schneider: AVA snidhere (kleermaker); # DenHaag
Schreuder: AVA screadere (schredder, verschrotter); # Groningen, Putten
Schuitenmaker: AVA scutemekere (schuitenmaker); # Amsterdam
Schut: AVA scut (schutting, beschutting, schuilplaats); # Apeldoorn
Schuurman: AVA scure (schuur) + man (man); # Dalfsen
Sicking: AVA Sicga (mansnaam) + ing (volk); # Aalten > Markelo
Sickman: AVA sicman (maaier); # Hardenberg
Sissing: AVA Siss (mansnaam) + ing (volk); # HoogezandSappemeer
Sissingh: AVA Siss (mansnaam) + ing (volk); # Haren/Gro
Slager: AVA slegere (slachter, slager); # Staphorst
Sleddering: AVA sleddere (sleekoetsier) + ing (volk); # Gelderland
Sleeswijk: (Van) AVA Sles (Schlei) + wick (wijk); #R Sleeswijk/NDuitsland
Slegh: AVA slegh (slee, slede); # Zaltbommel
Slingeland: (Van) AVA Slinga (Slinge) + land (land); # Rotterdam > Slingeland
Slinkman: AVA slinc (slenk, geul) + man (man); # Deventer
Smedeman: AVA smidh (smid) + man (man); # Groningen/Stad > H12K
Smid: AVA smidh (smid); # Groningen/Stad
Snakenbroek: AVA snaca (slang) + broc (broek, drasland); # Apeldoorn > Snakenbroek
Snakenburg (Van): AVA snaca (slang) + burg (burg); # Appingedam > Snakenburg
Snakenvelt: AVA snaca (slang) + feld (veld); #?
Snel: AVA Snel (mansnaam); # Rotterdam
Snelger: AVA Snell (mansnaam) + gar (speer); # Scharmer*
Snellinges: AVA Snell (mansnaam) + ing (volk); # Markelo (ZA)
Somhorst: AVA some (zoom) + hyrst (horst); # Haaksbergen
Sour: AVA sur (zuur); # Hardenberg
Spieker: AVA spicar (schuur, zolder); # OostGelre
Staring: AVA Starr (mansnaam) + ing (volk); # Zevenaar/AH
Stegeman: AVA steag (steeg, steg = smal pad) + man (man); # Deventer
Stel: AVA Stel (mansnaam); # Groningen/Stad > Stelling
Stelling AVA Stel (mansnaam) + ing (volk); # Meppel > Stelling
Sticke: AVA sticca (stok); # Beckum (ZA)
Stikvoort: AVA sticca (stok) + ford (voorde); # DenHaag
Stoelhorst: AVA stol (stoel, laagte) + hyrst (horst); # Markelo
Stokvis: AVA stoccfisc (stokvis = aan paal gedroogde vis); # Ommen
Stork: AVA storc (ooievaar); # Amsterdam > Stork
Strakenbroek: AVA straek (strak) + broc (broek, drasland); # Zaanstreek*
Strokappe: AVA streaw (stro) + cappe (kap; ON cappe; AS kappe); # Deventer
Strootman: AVA strout (veengrond; AS stroot) + man (man, werker); # Hoogezand
Stuivenberg: AVA stufan (stuiven; AS stuven) + beorg (berg); # Enschede
Suir: AVA sur (zuur); # Noordenveld/Drente
Suxworth: AVA suk (zaak) + worth (wierde); # Suxwort (ZA)
Swinderen (Van): AVA swin (zwijn) + dore (open vlakte); # Swinderen (ZA)
Temming: AVA Temm (mansnaam) + ing (volk); # Utrecht/Stad
Teeuwen: AVA Tew (mansnaam) + -an (van, horend bij); # Venlo
Teuwen: AVA Tew (mansnaam) + -an (van, horend bij); # Weert/NB
Thesing: AVA Thes (mansnaam) + ing (volk); # Zaanstad > ing/ink
Theuling: AVA ?; # DenBosch
Thissing: AVA This (mansnaam) + ing (volk); # DeWolden/Drente
Thorbecke: AVA Thor (Angl. god) + beck (beek); # Zwolle > Thorbecke
Tibbe: AVA Tibb (mansnaam); # HofVanTwente
Tibben: = zoon van Tibb (=A mansnaam); # Raalte
Trutmans: = zoon van Trutman: AVA truht (forel) + man (man) = forelvisser; # Delden
Tusveld: AVA tusc (driehoekig stuk land) + feld (veld); # Tusveld/Almelo (ZA)
Twilhaar: AVA twil (dubbel) + haera (haar, zandrug); # Hellendoorn
Udding: AVA Uth (mansnaam) + ing (volk); # MiddenDrente
Veenhuis: AVA fen (veen) + hus (huis); # Bronckhorst
Veerman: AVA feriman (stuurman van veerboot); # Edam-Volendam
Veldhuis: AVA feld (veld) + hus (huis); # Dinkelland
Venneman: AVA fenman (veenwerker); # Raalte
Visser: AFA fiscere (visser); # Amsterdam
Vlasblom: AVA fleax (vlas) + blom (bloem); # Rotterdam
Vlastuin: AVA fleax (vlas) + thun (tuin); # Ede
Vliet: (Van) AVA flit (vliet, beek); # Rotterdam
Voet: AVA fot (voet); # Oss
Vogelaar: AVA fugolere (vogelaar, vogelvanger); # Rotterdam
Vollenbroek: AVA fola (veulen) + broc (broek, drasland); # Hengelo/Ov > Vollenbroek
Vondeling: AVA findling (vondeling); # Assen
Voort: AVA ford (voorde); # Hellendoorn > Ford
Vredeveld: AVA fridhu (vrede) + feld (veld); # Deventer
Waasdorp: AVA waes (moeras; ON waes) + thorp (dorp); # DenHaag
Wagemaker: AVA waegnmakere; # Drechterland/NH
Wagenvoort: AVA waegn (wagen) + ford (voorde); # Bronckhorst
Wallage: AVA weal (muur) + leag (laagte); # Stadskanaal
Waning: AVA wan (?) + ing (volk); # DeWolden/Drente > Markelo
Wanneking: AVA wanne (?) + ing (volk); # Markelo (ZA)
Wansing: AVA wans (?) + ing (volk); # Berkelland
Wassing: AVA Wass (mansnaam) + ing (volk); # Bronckhorst > Wassing, ing/ink
Wayboer: AVA waey (kolk, plas; ON waay) + bour (boer); # Langendijk/NH
Wayenberg: AVA waye (wei) + beorg (berg); # Voorst/Gld
Weda: AVA weda (weide, weiland); # Losser
Weening: AVA Wenn (mansnaam) + ing (volk); # Oldenzaal
Weghorst: AVA waeg (weg) + hyrst (horst); # Borne/Twente
Wegter: AVA wahtere (wachter, bewaker); # Groningen/Stad
Weldam (Van): AVA wella (bron) + dam (dam); # Weldam/Diepenheim (ZA)
Weling: AVA wella (bron) + ing (volk); # Limburg
Welling: AVA wella (bron) + ing (volk); # Montferland > Welling
Wenning: AVA Wenn (mansnaam) + ing (volk); # Emmen
Werdum: (Van) AVA wyrth (wierde) + ham (heem, huis, oord); # Wirdum/Gro > Werdum
Werntley: AVA wernt (?) + leag (laagte); # UK, Englum/NWGroningen > Werntley
Wesseling: AVA Wessel (mansnaam) + ing (volk); # Emmen
Westervoort: AVA west (west) + ford (voorde); # Westervoort (ZA)
Westman: AVA west (west) + man (man); # HoogezandSappemeer
Wienen: AVA Winn (mansnaam) + an (van); # Dalfsen
Wiffing: AVA Wiff (mansnaam) + ing (volk); # Westerveld/Drente > Wiffing
Wilming: AVA Will (mansnaam) + ing (volk); # Noordenveld/Drente
Wissing: AVA Wiss (mansnaam) + ing (volk); # OudeYsselstreek > Markelo, ing/ink
Wolf: AVA wulf (wolf); # Oldebroek/N.Veluwe
Wolsing: AVA Wulle (mansnaam) + sun (zoon) + ing (volk); # Bronckhorst > ing/ink
Wortelboer: AVA wyrtal (wortel) + bour (boer); # Pekela/Gro
Wulling: AVA wulle (zandvlakte) + ing (volk); # Bronckhorst > ing/ink
Wulp: (Van der) AVA hwilpe (wilp, wulp); # Castricum/NH
Wymering: AVA wymer (?) + ing (volk); # Markelo (ZA)
Zandhorst: (Van) AVA sand (zand) + hyrst (horst); # DenHaag
Zandvoort: (Van) AVA sand (zand) + ford (voorde); # Oss > Zandvoort
Zandwijk: (Van) AVA sand (zand) + wic (wijk); # Lingewaal
Zeeman: AVA sae (zee) + man (man); # Waterland/NH
Zuur: AVA sur (zuur); # HoogezandSappemeer
Zwart: AVA sweart (zwart); # Bergen/NH
Zweep: (Van der) AVA swipu (zweep); # Groningen/Stad
Zwiep: AVA swipu (zweep); # Hoogeveen
** H12K

Afstamming:
Bron RRA schrijft:

Without getting into details of Germanic cosmogony it may be mentioned in passing that Mannus ("man"), according to Tacitus' account of Germanic thinking (Germania 2), was taken to be the universal devine ancestor giving rise to the three sons that engendered the three principal Germanic groups of tribes: the Inguaeones, descending from Ing (*Ingw[az]), from the North Sea region; the (H)erminones, "whose territory extended from the lower Elbe southward into Bohemia"; and the Istaevones, of the Weser-Rhine area.

Publius Cornelius Tacitus (c 55-118) was een Romeins historicus, die zich intensief heeft verdiept in de situatie en historie van West Europa uit zijn tijd. Zijn geschriften zijn door de eeuwen heen een belangrijke bron van informatie geweest.
¶ Volgens Tacitus is dus Ing = Ingw/az een zoon van Mannus en de stamvader van de Ingweonen die wonen aan de Noordzee. In principe dus Noorwegen, Denemarken, NW Duitsland, Nederland en Vlaanderen. Het is echter de vraag of Tacitus werkelijk dit hele gebied bedoelt, of dat hij eigenlijk bedoelt: een gebied aan de Noordzee. Een kleiner gebied dus, maar wel prominent en liggend aan de Noordzee. De formulering geeft hierover geen uitsluitsel. Laten we het Ingland noemen, ofwel het land van Ing.
¶ Cladius Ptolemaeus (87-150), Grieks astronoom, geograaf, wiskundige en muziektheoreticus, schrijft rond 122nC dat de Angelen wonen in het gebied tussen de Rijn en de Elbe. Dit gebied is behoorlijk van omvang. Het omvat Noord Nederland + NW Duitsland samen tot aan de Rijn. Dit gebied valt grotendeels samen met het eerder genoemde Ingland. Aangezien Engeland (= het land der Angelen) in het Engels wordt uitgesproken als Ingland, lijkt welhaast zeker dat het eerder genoemde Ingland = het land van Ing = Land der Angelen = Angelland.
¶ Uit de definitie [van English] van bron COD blijkt dat kennelijk al ver vóór de migratie van Angelen naar Brittannia sinds circa 350 nC in Old Teutonic [400-300vC] de Teutonen op het Continent (Denemarken en NW Duitsland) spreken van Anglisko c.q. het Anglisch. Aangezien de Teutonen voor het eerst worden genoemd in de 4e eeuw vC en na 100 vC schijnbaar verdwenen zijn, moet de Angelen kennelijk zeker al in de periode 4e-3e eeuw vC als volk bestaan, vrij zeker zelfs eerder. Verder betekent e.e.a. dat de Angelen in de 4e-3e eeuw vC kennelijk al een redelijk groot volk zijn met een eigen taal. Waren ze immers een klein en onbeduidend volk, dan is de kans dat zij of hun taal in die tijd genoemd worden zeer klein of zelfs helemaal nihil.
¶ Volgens een Noorse saga is Ingwi een zoon van koning Halfdan de Oude. Deze Halfdan leeft begin 6e eeuw nC. Een ander Noorse saga zegt dat Ingui (Ingwi) de eerste koning van Zweden is. (Historia Norwegiae) Ook andere saga's noemen Ingwi (Ing) koning van Zweden. Zijn nazaten heten Inglings. Zij vestigen zich in Angeln, een gebied in NO Duitsland. Wanneer is niet bekend. Het moet echter ruim vóór de jaartelling zijn. Ze worden immers al genoemd door Tacitus (55-120 nC) in diens boek De Germania (hoofdstuk 40). Ingwi zelf moet dus al ver vóór de jaartelling zijn geboren. Als zodanig kan hij dus geen zoon zijn van koning Halfdan de Oude, die immers begin 6e eeuw nC leeft.
¶ Saga's zijn Oudnoordse overleveringen uit Scandinavië. Afgeleid van sagar = zeggen. Noordse settlers in IJsland leggen ze vast in de 12e-14e eeuw. Enkele saga's zijn vastgelegd in Noorwegen. De meeste auteurs zijn onbekend. De desbetreffende saga's moeten derhalve van veel oudere datum zijn. Snorri Sturluson (1179-1241), een IJslandse geeleerde, compilator en dichter, heeft vele Noordse saga's vastgelegd en erover geschreven. Zijn saga's worden geacht zeer betrouwbaar te zijn.
¶ Overleveringen zijn mondeling overgebrachte verhalen over historische gebeurtenissen en feiten. Het Oude Testament bijvoorbeeld is geschreven rond 450 vC op grond van oeroude overleveringen uit het hele Midden-Oosten. Zo ook de Ilias en Odyssee van Homerus (800*-750* vC), een episch dichter uit Griekenland. Zowel het Oude Testament als de Ilias en Odyssee bevatten volgens historici belangrijke kernen van waarheid.
¶ Een Oud Engels runengedicht vertelt over Ing:

Ing waes aerest mid Eastdenum
gesewen secgum, od he siddan east
ofer waeg gewat. Waen aefter ran.
Thus Heardingas thone haele nemdon.
ofwel
Ing was eerste onder de Oost-Denen
zo gezien en gezegd, tot hij oostwaarts ging
over weg en water. Zijn wagen reed achter hem.
Aldus noemden Hardinga's die held.

Aangezien:
- de Angelen vrij zeker niet afstammen van de Denen,
- en de Saga's wijzen op een astamming van de Inglings,
- en Anglisch en Zweeds nauw verwante talen zijn,
- en zowel de Zweden (Inglings) als de Angelen de heraldische wapenkleuren goud en blauw voeren,
>> mag worden geconcludeerd dat de Angelen vrijwel zeker voortkomen uit de Inglings, via de Zweedse koning Ingwi (Ing), die zich rond 665 vC in Angeln vestigt.

¶ Bron RRA beweert dat de Anglische koningen van Angeln zichzelf zagen als nazaten van Wodan. Deze Wodan is de oppergod van de West Germanen, die meestal wordt gelijkgesteld aan Odin, van wie de Angelen volgens oude overleveringen afstammen. Aangezien Angeln zich sinds circa 500vC steeds verder naar het zuiden uitstrekt, kan het zijn dat de Angelen zich steeds meer als een West Germaans volk zijn gaan zien. Vooral ook door de vermenging met de Saxen, voor wie Wodan inderdaad de oppergod was.
¶ Stamlijn Angelen: Na zorgvuldige analyse van historische bronnen lijkt de stamlijn van de Angelen als volgt:
- 5000-3000vC Germanen --- Arya-Khwarizm/CentraalAzië
- 3000-2500vC Goten --- Khwarizm-Oekraïne
- 2500vC++ Balten --- Oekraïne-Litouwen-Letland
- 2500-2000vC Litouwers --- Oekraïne-Litouwen
- 2000-1500vC WestGoten --- Litouwen-ZW.Zweden
- 1500-665vC Inglings --- ZW.Zweden
- 800-600vC Inglo-Goten --- ZW.Zweden
- 650vC++ Angelen --- ZW.Zweden-Angeln/NO.Duitsland
** Inglinga Saga, Snorri, Beginjaar, Oda, Stamlijn Angelen, PgGen/@
 

AFV: Anglo-Friese Verhoudingen
¶ De Friezen worden voor het eerst genoemd als Frisii of Frisiavores door Tacitus rond 100nC. Sinds de 8e eeuw nC verspreiden ze zich verder noordwaarts langs de kust richting Denemarken. Mogelijk zijn ze afkomstig van het gebied aan de Beneden Weser, dat later Ost Friesland heet. Volgens bron OVK zijn de Friezen een mengcultuur afstammend van de Angelen. Gezien de verwantschap van het Fries met het Anglisch lijkt deze these niet onwaarschijnlijk. Het is vooralsnog alleen niet zeker of ze beide voortkomen uit eenzelfde volk (West Goten) of dat de Friezen een onderstam zijn van de Angelen, die al in de 4e eeuw vC indirect worden genoemd. (> Anglisko) Omgekeerd lijkt minder waarschijnlijk, omdat het bestaan van de Friezen pas in 28nC wordt genoemd in een verdrag met Rome. Ze lijken dan al te wonen aan de bovenloop van de Rijn.
¶ Opmerkelijk is dat de Anglo-Saxon Chronicles (ASC) van crica 950nC wel srpeekt over de homelands van de Angelen, Saxen en Juten op het Continent circa 449nC, maar geen woord rept over Friezen. De Angelen wonen volgens bron ASC in Angle betwix Iotum and aeld-Saxum, ofwel in Angeln tussen Jutland (in Denemarken) en Neder-Saxen in Noord Duitsland. Volgens eerder genoemde bronnen wonen de Friezen in die tijd in het gebied tussen Eems en Weser in Neder-Saxen. Beda is de auteur van de oudste teksten van bron ASC en is goed geïnformeerd. (> Beda) Hij zou toch moeten weten over de Friezen. Waarom zwijgt hij over hen? Vooralsnog is geen acceptabel antwoord gevonden op deze vraag.
¶ Behalve dat bron ASC de Friezen nergens noemt, blijkt verder dat ook andere Engelse bronnen de Friezen niet of nauwelijks noemen. Ook zijn er geen Engelse locatienamen die herinneren aan Friezen. Wel aan Angelen en Saxen.
¶ Opvallend is verder dat na de massamigratie van Angelen naar Britannia in 450-500nC de Angelen op het Continent niet of nauwelijks meer worden genoemd in historische documenten. Een uitzondering is Thuringen, waar in 800nC Karel de Grote de Lex Anglorum et Werinorum hoc est Thuringorum invoerd. Maar uit dat gebied zijn vrijwel zeker nauwelijks Angelen gemigreerd naar Brittannia in 450-500nC.
¶ Saxen en Friezen worden sinds circa 500nC juist steeds vaker wel genoemd op het Continent. Toch blijkt uit diverse feiten dat er in vele oude Anglische homelands op het Continent na 500vC nog steeds Angelen aanwezig moeten zijn. (> CFO)
¶ Bron HGN schrijft tav de Anglo-Friese relaties het volgende in hoofdtuk VIII: Inleiding van Oudwestgermaans:

Ingvaeoons is dus een samenvattende benaming voor een groep van nauwverwante dialecten, welke alle oorspronkelijk langs de kusten van de Noordzee werden gesproken en waarvan de voornaamste waren Fries, Saksisch (vóór de frankisering) en Anglisch. De term [ingvaeoons] is te verkiezen boven de benaming Anglo-Fries, die o.i. ten onrechte een nadere eenheid tussen Fries en Engels veronderstelt. Uit de historische overlevering tenminste blijkt die eenheid niet: Gildas (6e eeuw) kent wel Saksen, maar niet Friezen als de veroveraars van Britannië, en Beda (8ste eeuw) noemt op het vasteland als verwanten van zijn volk wel de Oud-Saksen, maar niet de Friezen. En wat de taal betreft, de woordenschat wijst op een relatief grote afstand tussen Fries en Engels: er schijnt in dit opzicht meer overeenstemming tussen Fries en Nederlands en Nederduits te zijn: naar WALTERS voorzichtig gekozen woorden "[lässt] auf grund einer wort-geographischen untersuchung des afri. wortschatzes die englisch-frisische spracheinheit nicht nachweisen". Van de woordvorming geldt hetzelfde: wij noemen hier het suffix -ster, dat Engels en Nederlands is, niet Fries, al komt het in nieuwere tijd onder Hollandse invloed in enkele Friese woorden voor. Het Fries gaat op dit terrein vaak zijn eigen gang, zodat b.v. elders onherkenbaar geworden suffixen hier produktief zijn gebleven, b.v. -me en -tme (ofri. swetma 'zoetigheid', nfri. swietme; fri. stiltme e. dgl.). Natuurlijk, er is veel overeenkomst, vooral in klankstelsel, b.v. de palatalisatie van k en g, de breking, de voorliefde voor e-klanken in plaats van a, maar dit geeft alleen recht om van 'loose unity', niet van een vroegere 'close knit unity' te spreken. Wel kan men zeggen, dat het Oudfries het dischtst staat bij het Oud-Kents, b.v. in de ontwikkeling van e uit u en van de ê = ndl. â.

Afval: > Vuilnis
Afwatering: > Waterlopen

Agredinga:
Regio vermeld op kaart KHS betreffend Saxenland rond 1000nC. Gezien de uitgang ga van de naam zal dit een afleiding zijn van Anglisch gaw (gouw = regio). De regio wordt rond 250vC bevolkt door Angelen uit Eemsland. De term agredin is vooralsnog onbekend.
** KHS, Gouw

Agressie:
()A bocan (beuken, slaan; ON boken), drubb (afranseling, afrossing; AS droeb), drubban (afranselen, afrossen; AS droeben), drubbere (vechtjas, geweldpleger, agressieveling; AS droeber), drubbing (=A drubb), hwopan (dreigen), threat (dreging), threatian (dreigen)
** Gedrag, Criminaliteit, Situaties, Oorlog, Wapens

Agrocultuur:
()A acrebow (akkerbouw), acreman (landbouwer), bow (bouw, landbouw), bowan (bouwen, landbouwen; ON buwen), bowman (bouwman, landbouwer), buan (=A bowan), cuan (koeien), feoh (vee, geld, bezit), feohbigenga (veehouderij), fih (=A feoh), fihbredar (veehouder), fihbredary (veehouderij), fihu (vee; ASoud vehe, vie), fruht (fruit, vrucht), fruhtenere (fruitboer; ON frutenier), hones (hoenders), houndere (hoenderhouder), houndery (hoenderij), houndres (hoenders), landbowa (landbouw), landbowere (landbouwer), ortegeard (boomgaard, fruitgaard), plohwinninge (landbouwbedrijf; ON ploechwinninghe), raeran (kweken, fokken, produceren), sceapcepery (schapenhouderij, schapenboerderij), thunbow (tuinbouw), thundery (tuinderij, tuinbedrijf), thune (tuin), tune (tuin), winnere (pachter, landbouwer; ON winne; AS wunne), wunnere (=A winnere), wong (vlakte, landbouw)
¶ 1.5miljoenVC++: De agrocultuur ontstaat in de volkstuinen van de Oudheid. Mensen beginnen zelf hun voedsel te produceren in hun eigen tuin. Groenten, vruchten en kruiden. Daarnaast gaan ze kippen, varkens en geiten houden op hun eigen erf. Deze agrocultuur is bedoeld voor eigen consumptie. Dat begint allemaal rond 1.5 miljoen jaar vC in Ethiopië.
¶ 500.000vC++: Uit de volkstuinen van de Oudheid ontwikkelt zich rond 500.000vC de grootschalige landbouw en veeteelt in Egypte, gericht op eigen consumptie en op verkoop. Op oude hieroglieven in Egypte is te zien dat rond 4000vC de Egyptenaren koeien, ganzen en eenden houden en gewassen oogsten. Vandaar verspreidt de grootschalige agrocultuur zich verder via Zuid Europa naar Noord Europa.
** Ontginning, Landbouw, Veeteelt, Tuinbouw, Fruitteelt, Gewassen

Akkerbouw:
Anglisch: acrebow. Het bewerken en beplanten van akkers voor de teelt van gewassen.
** Landbouw, Raatakkers, Gewassen

Akkerland: > Akkerbouw, Raatakkers, Enken, Essen

Albinga:
Anglische gouw, gelegen in Holstein tussen de Oostzee en de Elbe. De regio wordt rond 500vC bevolkt door Angelen uit Sleswig. De naam lijkt derhalve afgeleid van Anglisch Ealba (Elbe) + ing + gaw (gouw). Dus: de gouw van het volk aan de Elbe.
¶ 600nC++ Saxen migreren van de Elbe naar NoordAlbinga/Holstein
¶ 731nC++: Saxen wonen in Albinga/Holstein (Beda)
In zijn boek "Historia ecclestiasica gentis Anglorum" (731nC) schrijft de Engelse monnik Beda te Jarrow (N.Yorkshire) rond 731nC dat:

De Saxen wonen in het gebied tussen de Elbe, Weser en Eider.
Dit gebied komt nagenoeg overeen met Holstein en Lunenburg in Noord Duitsland. De oudste vermelding noemt dit gebied Albingia.

Aldenhaeve:
Betreft buitenplaats te Zelhem in de Achterhoek, anno 2010 omvattend een woonhuis uit 1938, een groot hallehuis dd 1860, een potstal dd 1925 en 2 Ha land, alles ingericht als High Tea locatie.
¶ J.B. Makkink schrijft in zijn boek "Rondom het Boerenleven in Zelhem" (Uitg. Remmelink-Zelhem 1956; p 21): "Andere oude erven die omstreeks 1400 of iets later voorkwamen, waren o.a. Claepsinck, Tentinck, Garwerdinck, Wanninckhaeghe, Beslokhorst, Oldenhaeve, Nijenhaeve, Lettinck en Wentinck."
¶ Christiaen van Cranenborch (1553-1613), magistraat en commissaris te Doetinchem, voordien conventuaal, verkrijgt in 1583 het goed Vethuizen te Knijfhees (behorend aan klooster Bethlehem) als alimentatie. Het goed Vethuizen ligt 5 Km zuid van Doetinchem en omvat een groot stuk land met een woning, genaamd Groot Vethuizen. De woning is omgracht en heeft derhalve de status van een havezate. (> Lx/Havezates)
¶ Op 19.6.1590 wordt Christiaen genoemd ivm missive van het Hof aan de rentmeester der Bethlehemse goederen, houdende verzoek om advies op de alimentatie van Christiaen Cranenborch en het goed Oldenhave te Zelhem. (ivn 929) Het goed dateert van 1590 en omvat een landhoeve en enige gronden. Volgens bron oudzelhem.nl 24.11.09 is Christiaen Cranenborch daarvan eigenaar in 1590-1601. In 1601-1646 is Johan Oldenhave eigenaar. Anno 2009 heet de hoeve Aldenhaeve, gelegen in de buurt Wassinkbrink te Zelhem, en is het een theeschenkerij met siertuinen en expositieruimte. Mogelijk is Christiaen een Geus geweest en heeft hij Oldenhave verkregen wegens zijn inzet voor de strijd tegen de Spanjaarden. (> Geuzen)
¶ Het genoemde goed Oldenhave wordt 19.6.1590 gedateerd als nieuw, dwz gebouwd in 1590. Naar zeggen is Oldenhave in de Geuzentijd (1560-1648) door brand verwoest. Dat betekent dat:
- pand Nijenhave is gebouwd vóór 1590
- pand Oldenhave circa 1575 is afgebrand
¶ De naam Aldenhaeve verschijnt 1628 in het Markeboek Zelhemmer Marke 1598-1678 (Bewerking R.J.J. Weetink, 2007).
¶ Verpondingsregister 1646-1650 in 't Rigterambt Zelhem (Bewerking Gerhardt Kreynck) noemt:
Aldenhaeve, Bilheem [= klooster Bethlehem bij Doetinchem]
Huys ende hof 2 sch boulant 10 mir 3e gerve
72-0-0 Pacht 48 dir soude na de tafel konnen doen 90-18-0
Holtgewas, 4 koeweydenas slecht lant 17 dir de beswaernis
18-0 afgetrocken blijft
Beswaer 5 sch Rogge an Jonker Schaep die hij an die 17 dir kortet.
¶ De term hof in de voorgaande tekst betekent:
- volgens bron WMN: omheinde ruimte, binnenplaats, voorplein, etc.
- volgens bron EWB: omheinde ruimte, hofstede, vorstelijke woning, etc.
Aangezien het Verpondingsregister spreekt van Huys ende hof zal met hof wel zijn bedoeld: omheinde ruimte, binnenplaats. In deze context lijkt 'hof' echter toch meer dan alleen een gewone tuin of binnenplaats.
¶ In de buurt Winkelhoek te Zelhem staat een hoeve met de naam Tenk. In het Verpondingsregister Rigtersambt Zelhem van 1646 wordt Tenk bewoond door burgemeester Post. De hoeve bezit dus voor die tijd een zekere status.
¶ Inspectie ter plekke 4.1.2010 leert:
- er ligt een recht stuk gracht aan de rand van erve Aldenhaeve;
- er liggen brokstukken bouwsteen, niet zijnde normale baksteen, maar mogelijk Bentheimer zandsteen; overige stukken mogelijk gebruikt voor verharding van de inrit;
Gracht en bouwsteen doen vermoeden dat ter plekke ooit een havezate stond, hetgeen beantwoordt aan de status van Christiaen van Cranenborch toen hij nog in Vethuizen woonde.
¶ Bron WMN: have = eigendom, bezit, kostbaarheid, etc. De betekenis van kostbaarheid duidt op een meer dan een normale woning of hoeve voor die tijd. Primair val daarom te denken aan een havezate, zijnde volgens de regels van die tijd: een boerderij omringd door een gracht en/of muur.
¶ Op grond van alle genoemde feiten en thesen mbt Aldenhaeve, kan nu het volgende worden gesteld:

Gezien:
- de vermelding in 1646 in het Verpondingsegister bij Aldenhaeve van een hof, zijnde een binnenplein en/of hofstede,
- en de kennelijke status van Aldenhaeve als woning van een magistraat,
- en de verwante betekenis van hof = hofstede, vorstelijke woning,
- en de waarschijnlijke aanwezigheid van een gracht,
- en het feit dat de muren en fundamenten van het oude Aldenhaeve lijken te zijn opgetrokken met Bentheimer zandsteen, normaliter niet gebruikt voor gewone woningen, maar meer voor kerken, havezates en kastelen,
>> lijkt de conclusie gerechtvaardigd dat Aldenhaeve oorspronkelijk een havezate is geweest. De genoemde betekenis van "have" als havezate, lijkt deze veronderstelling te bevestigen. Temeer daar genoemde Christiaen van Cranenborch, eigenaar/bewoner van Aldenhaeve in 1590-1601, voordien al woonde op een havezate in Vethuizen onder Doetinchem.

Aldgisl van Rijnland (c 615-675)
Legendarische koning van Rijnland.
Zoon: Radboud van Rijnland (gb 650nC).
** Rijnland

Allodium:
= allodiaal bezit. Eigen erfgoed, dwz niet in bezit wegens leen, pacht, huur of anderszins, maar verworven door koop of erfenis van reeds bestaand eigen goed. In het leenstelsel ook zonneleen genaamd.
¶ Sinds het leenstelsel (850-1795) wordt allodiaal goed vaak opgedragen aan een vorst om daarna in leen terug te ontvangen. Zulks gebeurt normaliter onder dwang of om het erfrecht veilig te stellen. In het laatste geval gebeurt dat als een heer meerdere kinderen heeft. Na zijn overlijden wordt het bezit normaliter verdeeld onder al zijn kinderen. Hierdoor raakt het allodium steeds verder versnipperd. Om dat te voorkomen draagt de allodiale heer zijn allodium over aan de vorst en wordt het allodium zijn leengoed. Na het overlijden van de oorspronkelijke heer kan het leengoed dan volledig vererven naar diens oudste mannelijke rechtsopvolger. Dat is normaliter de oudste zoon.
** PgA-Z/Leenoverdracht, Spilleleen
# WP, mathieuinwonderland 24.12.08, KBG

Almen:
Dorp aan de Berkel nabij Eefde. De regio wordt rond 200vC bevolkt door Angelen uit Twente. De naam Almen is mogelijk afgeleid van Anglisch ael (offerplaats, tempel) + mean (meente). Volgens Anglische regels: de meente bij de offerplaats (of tempel).
¶ In Almen staat aan de Berkel een oud landhuis met de naam Groot Have. Deze naam lijkt afgeleid van Anglisch great (groot) en have (hoeve). De term have is specifiek Anglisch. Het huis wordt al genoemd in de 16e eeuw.
** Maashees, ASA
# FRI, KBG

ALD:
Ach Lieve Tijd / Tien eeuwen Drente
Uitg. Waanders - Iwema's Boekhandel ism Drents Museum en Rijksarchief Drenthe

Ambachten & Beroepen: (AEB:)
()A aegbour (eierboer), ancorsmidh (ankersmid), baecere (bakker; ON bakere; ASoud backer), banwyrhta (uitbener, beenbewerker, slager), barbur (barbier, chirurgijn), barde (bard, troubadoer), bartelere (plankenmaker), beocepere (bijenehouder, imker), beoforhuntere (beverjager), beverhuntere (beverjager), biscop (bisschop), blecere (bleker, wasser), boggelere (baggelaar, veenwerker; ON boggelaer), bogmakere (boogmaker; # wapens), botman (bootsman, zeeman belast met zeiltuig), bour (boer), brandere (destilleerder), breowere (brouwer), brocere (broker = veenwerker, ontginner), buldere (bouwer), buntceapere (bonthandelaar), buntwercere (bontwerker), bur (boer), buscere (bussenmaker), caedmon (kademan, kadewerker = lader en losser van schepen), caemere (penningmeester; ON cameraar), caemerman (kamerheer, kamerdienaar), calsidere (stratenmaker; ON calsieder), caltere (dorpsomroeper), candelere (kaarsenmaker; ON candeliere), carduwaener (leerbewerker; ON carduwener), carrman (voerman, vervoerder, vrachtrijder; ON kerman), cealcere (witkalker, pleisteraar; ON calcere), cealwaerd (keldermeester; ON kelweer), ceamere (stoker), ceapere (handelaar), ceapceorl (kiepkerel, marskramer, handelaar), cearsmakere (kaarsenmaker), cesemakere (kaasmaker), cestmakere (kistenmaker), cetelbutere (ketellapper; ON ketelboetere), cetelere (ketelaar = ketelsmid; ON ketelaer), cetelmakere = ketelmaker; AS kettelmaker), cladhmakere (kleermaker), cladhstoppere (kledinghersteller), claerc (klerk; ON claerc), clempere (binder, vastbinder), cleppere (=A clepperman), clepperman (klepperman = nachtwacht), cloccmakere (klokkenmaker; ON clockmakere), clumpere (klompenmaker), clumpmakere (klompenmaker; AS/TW klumpmaker), cnippere (kapper), colbour (koolboer = boer die kool verbouwt), colebour (kolenboer = handelaar in houts- en steenkool), colebraendere (kolenbrander = iemand die houtskool maakt), coman (koeiendrijver, koopman; ON coeman; AS koman, cowman), combere (kammaker), copere (koopman), coperslegere (koperslager), cotere (koter, keuterboer), cotsere (koetsier), cousemakere (kousemaker; ON cousemaecker), coycere (kooiker), craemere (marktkramer, winkelier, handelaar), crocwyrhta (kruikenmaker, pottenbakker), crodnere (kruidenier, drogist; ON crudenare), cupere (kuiper, kuipenmaker), deanere (bediende; ON diener), deman (rechter), demmere (afdammer), dorcepere (deurbewaker, portier), drafere (veedrijver, veehandelaar), drapere (handelaar in kleding, linnen, etc; # textielhandelaar), dufelere (duivenvanger; ON doevelaar), drincwyrhta (waard, barhouder), eagbour (eierboer), ealdorbiscop (hogepriester), ealdorman (olderman, hoofdeling, bestuurder), faettcopere (vetkoper, vethandelaar), faettmakere (vetmaker, vetbewerker), feagere (veger, schoonmaker), fearccepere (varkenshouder, varkensboer), fearchodere (varkenshoeder), feldweard (veldwachter), feohbigenga (veehouder), feohbour (veeboer), feohbredar (veehouder), feriman (stuurman van veerboot), ferwere (verver; ON verwere), fihbour (veeboer), fihbredar (veehouder), fincere (vinker = vinkenvanger), fiscbour (visboer), fiscdrygere (visdroger), fiscere (visser), fiscerman (visserman, visser), fiscfraw (visvrouw; AS/Gro/oud visfrau), frodfraw (vroedvrouw), fruhtenere (fruitboer; ON frutenier), fuccere (fokker), fugolere (vogelaar = vogelvanger, vogelhandelaar), furman (voerman, vervoerder), furst (vorst), fyrdman (strijder, soldaat, militair, huurling), fyrst (vorst), fyrstre (boswachter; ON vorstre, vorster), gaerdenere (tuinman; ON gaerdenare), geogelere (goochelaar, tovenaar), glaesblaesere (glasblazer), glaeswyrhta (glasmaker, glasblazer), goldsmidh (goudsmidh), gorelmakere (gareelmaker), gorman (veenwerker; ON+AS goorman), gosbour (ganzenboer), goshodere (ganzenhoeder), gospluccere (ganzenplukker), heord (herder, hoeder), hodere (hoeder, opzichter), hodmakere (hoedemaker), holtbrecere (timmerman, houthandelaar; ON houtbrekere), holtcopere (houthandelaar), holtman (houthandelaar; ON houtman), horsmennere (paardemenner), hoypluccere (hooiplukker), huntere (jager), hutcom (hutkom = ondiepe kuil met dak voor ambachtelijk werk), hydecopere (huidenkoper; ON huydecoper), imbe (imker), isensmidh (ijzersmid), laepere (oplapper, versteller), landbowere (landbouwer), leag (dokter, sjamaan), letherloiere (leerlooier), lethermakere (leermaker), letherwyrhta (leermaker), linemakere (touwslager; ON linemakere), lombaerd (geldwisselaar, bankier, handelaar; ON lombaert), maerctcraemere (marktkramer), maerscraemere (marskramer), maeslingsmidh (meslingsmid, bronssmid), mealtere (moutmaker), meynere (paardenmenner, paardendrijver; ON meinere), midwif (vroedvrouw), milcbour (melkboer), milcman (melkboer), mondmakere (mandenmaker), morman (veenwerker), morsman (veenwerker), musselman (mosselboer; raapt mossels uit slib op strand en verkoopt ze), mustartmakere (mosterdmaker), mylenere (molenaar), mynetere (muntenaar, muntmaker), naeldmakere (naaldenmaker; ON naeldemakere), neatheord (veehoeder), nihtwacere (nachtwaker), oferlocere (opzichter, opziener), oxbour (ossenboer, ossenfokker), oxenere (=A oxbour), paellbour (schillenboer; ON pelleboer), peardcopere (paardekoper), pirstecere (pieresteker = iemand die pieren opgraaft met een stok waarna ze worden gebruikt om te vissen), plastere (stucadoor), pleagman (plaggensteker), plihtere (onderstuurman), plohmakere (ploegenmaker; ON ploegmakere), plumere (verenplukker; ON+AS plumer), porwaegn (wagenduwer; ON porrewaghen), potere (boomkweker), potsemakere (potsenmaker; # rondreizende grappenmaker), pottere (pottebakker), pottmakere (pottenmaker; ON potmacere), pottman (pottenmaker), praetere (controleur, veldwachter, boswachter, opzichter), preost (priester), prestere (priester), raedmakere (radmaker; raed = rad, wiel), raemakere (ramaker, mastenmaker), reaf (officier), reafar (rechter), reammakere (riemenmaker, riemensnijder; ON riemeslaghere), reatcopere (rietkoopman = handelaar die riet opkoopt en verkoopt), reatthaecere (rietdekker), redgar (rechter), rihter (rechter), sadolmakere (zadelmaker), salmere (zalmvisser), sandfurdere (zandvervoerder; ON santvoerder), scaepheord (schapenherder, schapenhoeder), sceaphirde (schaapherder), scaepscearere (schapenscheerder; AS skapenskeerder), scearpere (scherpmaker, slijper, kamscherper; ON scerpere), scipmakere (scheepmaker), scippere (schipper), scomakere (schoenmaker), scrifere (schrijver, notaris), scutemakere (schuitenmaker), sealkere (zeelmaker, zijlmaker; AS zealker, selker), senman (herder), sleddere (sleekoetsier), slegere (slachter, slager), slotmakere (slotenmaker; ON slotmakre), smidh (smid; ON smit), smocere (smoker, roker van vis of vlees), snidhere (kleermaker; ON snijder), sorcere (sjamaan), spillman (boer), spinnere (spinner), staefmakere (maker van staffen, staven en knuppels), stanwyrhta (steenbewerker, steenhouwer), stenbacere (steenbakker; ON steenbackere), stigweard (stalmeester, veestalbewaker, rentmeester, hofmeester), stocere (stoker, destilleerder), straetmakere (straatmaker), swindere (varkenshoeder; ON swinder), swinhuntere (zwijnenjager), tappere (tapper = beheerder van een tapperij; ON tap, tappe), tentmakere (tentmaker; ON tentemakere), tigelmakere (tegelmaker), tinnslegere (blikslager), towere (leerlooier, huidenbewerker; ON touwere), towslegere (touwslager), treadman (handelsman, ambachtsman), treowyrhta (schrijwerker, timmerman), ustarman (oesterman = oesterkweker), wacere (waker, bewaker, wacht), waegenmakere (wagenmaker), waepenmakere (wapenmaker), waepensmidh (wapensmid), waerd (waard, herbergier), waeterbour (waterboer, waterverkoper), wambesticcere (kleermaker, wambuismaker; ON wambesticker), warmosere (warmoesier, groenteboer), webber (wever), webbestre (weefster), wercere (werker, werkman, arbeider), wercman (werker, arbeider; ON wercman), wiccawif (waarzegster; AS wikkewief), wildwercere (bondwerker, pelswerker, bonthandelaar, pelshandelaar), witmakere (zeemleermaker), wyrtalbour (wortelboer)
¶ 200nC++ In Angelland ontstaat hoge vlucht van ambachtelijk werk. O.a. door contact met de Romeinen. (#SDV/p283)
** Beroepen, Bedrijven & Diensten, Vissen, Visserij, Rogge

AMG: Anglische Maten & Gewichten: > Pint, MEG

Ane:
ON: Aene. Dorp in Hardenberg, Overijssel. Hier vindt in 1227nC de Slag bij Ane plaats. Ter herdenking daarvan is daar 29.7.1967 een monument geplaatst met de tekst in streektaal:

Slag bi'j Aone, 28 juli 1227, zie vocht ok veur oenze vri'jheid

ang/sax:
Betreft de numerieke verhoudingen van Angelen en Saxen in bepaalde regio/tijd verbanden. In het volgende wordt steeds de Anglische Factor (AF) gemeten, zijnde de mate van Anglische vertegenwoordiging.
** AFA (Anglische Factor)

Ang-: > Eng-

Angantyr: (c 335-395)
De Hervarar Saga beschrijft het conflict tussen de Goten en Hunnen in het gebied Dnepr bij de Zwarte Zee en het verzet van de Goot Angantyr tegen de aanspraken van de Hun Hlöd op de helft van het rijk der Goten. Het komt circa 370nC tot een harde strijd, die uiteindelijk wordt gewonnen door de Goten.
De naam Angantyr betekent mogelijk: de Speer van Tyr (Tiwaz), de god van de Gerechtigheid en Oorlog.
** Saga's, Germanen, Angon, Tiwaz, Hunnen
# WP

Angel:
- COD: Lid van de Germaanse stam der Angelen. Oud Engels: Engel.
- WMN: vishaak, prikkel
- EWB: vgl: Lat.: uncus: krom, haak; Gr.: onkos: haak; Oind: anka: haak, kromming
- EWB tengel: Oud Zeeuws: angel: dunne lat om reet te dichten (> tang); Oud Noors: tingl: versierd houtstuk aan de voorsteven.
- KBL: Maleis: anggul = oplichten, rijzen (boeg van een schip).
- Zweeds: anka = eend
¶ De betekenis van Angel wordt ivm Angelen vaak uitgelegd als Hoek of Haak. De naam van de regio Angeln in Noord Duitsland wordt vaak verklaard door de vorm ervan, dus zijnde een Hoek of Haak. Kijken we naar de vorm van Angeln, dan is daarin niets te bespeuren dat een associatie met Hoek of Haak rechtvaardigd. De kustlijn aan de Oostzee verschilt niet wezenlijk met andere gebieden daaromtrent. Als Angeln inderdaad is afgeleid van Hoek of Haak, dan moet dat kennelijk in een andere dimensie worden gezien.

Op grond van genoemde betekenissen, kan het zijn dat Angel = uithoek of vooruitgeschoven gebied of post. Derhalve kan het zijn dat Angelen = mensen die wonen in Angel, de uithoek. Angeln is dan de naam die in de loop der tijd is ontstaan met de betekenis: het land waar de Angelen wonen. E.e.a. is vergelijkbaar met het gebied Achterhoek in Oost Gelderland, zijnde geen hoekvormig gebied maar een uithoek van Nederland door de grote moerassen aldaar en daardoor tot in de 16e eeuw dun bevolkt. De mensen aldaar worden navenant Achterhoekers genoemd, zijnde de mensen die in de Achterhoek wonen. Een ander voorbeeld is de Outback in Australië, dat ook een uithoek is met zeer weinig bevolking door de uitgestrekte, droge woestijnen. De mensen daar worden navenant Outbackers genoemd.

Angel:
Rivier in Westfalen, stromend van Beckum richting Munster. De rivier is vrij zeker genoemd naar de Angelen die zich daar omtrent 150vC hebben gesetteld vanuit het noorden.
** Angelmodde, Beckum

¶ Asbool: Als teken van hun verbond voeren de Angelen en Saxen de Asbool: op goud een x-kruis in rood, in een blauwe ring. Het X-kruis is een oeroud teken van verbond, broederschap en eenheid, gericht tegen het kwaad. Het rode x-kruis is het symbool van bloedbroederschap, verkregen door twee lichte snijdingen met een dolk boven de pols in de rechter onderarm, waarna deze insnijdingen tegen elkaar worden gedrukt en de broeders ieder een door bloed rood gekleurd x-kruis hebben op hun onderarm. Het x-kruis vinden we als symbool terug op o.a.:
- de zgn Wodanmunten met de beeltenis van Wodan erop. > Geldstelsel
- de nokrand en balken van oude huizen, schuren en stallen, zowel in Twente en Drente als in landen op de Balkan en in de Himalaya. (> Nokkruis)
Mogelijk is de asbool een oeroud Arisch symbool, meegenomen door de Germanen. De ring rond het x-kruis is het teken voor eenheid. De kleur blauw staat voor zuiverheid.
¶ Engeland: Bron ASW (p 31) schrijft:

The Anglo-Saxon peoples, then [5e-6e eeuw nC], were probably of mixed stock, with a number of common characteristics, before they arrived in England.

 
Angelbeck:
Dorp bij Osnabrück in Neder-Saxen. Aangezien in die regio in de eerste eeuwen nC Angelen wonen, betekent de naam vrijwel zeker Beek waar de Angelen wonen.

Angelbeek:
Familienaam. Mogelijk afgeleid van Angelbeck bij Osnabruck.

Angelberg:
Locatie ZW van Augsburg in Beieren, Zuid Duitsland.
** Engelbergh

Angelbert:
Angelbert was een Frankische soldaat en dichter. Schreef "Versen over de slag die was gevochten bij Fontenoy". Deze slag is gevoerd op 25 juni 841. Angelbert vocht toen mee met het leger van koning Lothar I van Lotharingen. Het werk beschrijft de feiten en de ellende van deze slag en wordt beschouwd als een literair meesterwerk. Later is Angelbert's werk gecopieerd door andere auteurs. O.a. in het 'Hildebrandslied' en het 'Ludwigslied' en in het werk van Radboud van Utrecht.
¶ Angelbert is zowel een jongensnaam als een familienaam. Jean-Henri d'Angelbert (1629-1691) was een componist in Parijs. Angelbert komt ook voor als Engelbert.
** Engelbert
# WKP 28.6.09, DAB

Angelburg Hessen:
Dorp in Hessen. Anno 2009 3.668 inwoners. Omvat de buurten Frechenhausen, Gönnern en Lixfeld. Mogelijk betekent de naam Burcht der Angelen.
# WKP 1.6.09, KBG

Angelburg Osnabrück:
Dorp bij Osnabrück in Neder-Saxen. Aangezien in die regio in de eerste eeuwen nC Angelen wonen, betekent de naam vrijwel zeker Burcht der Angelen.

Angelen:
Oude Noord Germaanse volkstam in Angeln, gelegen in Sleswig (NO Duitsland). Vrij zeker komen ze voort uit de Germaanse stam der West Goten in Zweden. (> Oer Angelen) Volgens oude legendes zijn ze nazaten van Ingwi, een zoon van de Germaanse god Odin, de oppergod van de Noord-Germanen, identiek aan Wodan van de West-Germanen. Volgens een Noorse saga is Ingwi echter een zoon van koning Halfdan de Oude. Een ander Noorse saga zegt dat Ingui (Ingwi) de eerste koning van Zweden is. (Historia Norwegiae) Andere saga's noemen Ingwi ook koning van Zweden. Bij nadere studie lijkt Ingwi echter eerder een Deense koning die zich rond 665 vC vestigt in Zuid Denemarken, in het gebied dat later Angeln heet. (> Ingwi) Zijn nazaten worden Angelen genoemd.
¶ De these dat Ingwi de stamvader der Angelen is en zich rond 665 vC in Angeln vestigt, lijkt zeer aannemelijk. Immers:
Aangezien runenstenen en het gebruik van runentekens voornamelijk voorkomen in Scandinavische landen in 500vC-1300nC;
- en aangezien de Angelen betrekkelijk weinig gebruik maken van runen en runenstenen (> Runen, Thorsberg)
- en aangezien de runen en de futhark op de Britse eilanden voornamelijk voorkomen in de 10e en 11e eeuw en dan ook nog in afwijkende vormen (> Runen)
- en aangezien de Angelen op de Britse eilanden daar al sinds circa 450 nC wonen
>> mogen we aannemen dat de Angelen oorspronkelijk geen runen en futhark gebruiken en daarom al ruim vóór 500 vC uit Scandinavië zijn vertrokken.
¶ Bron KBG schrijft bij item KTE (Kerntaal Engels):

Verder blijkt uit de definitie [van English] van bron COD dat kennelijk al ver vóór de migratie van Angelen naar Brittannia sinds circa 350 nC in Old Teutonic [400-300vC] de Teutonen op het Continent (Denemarken en NW Duitsland) spreken van Anglisko c.q. het Anglisch. Aangezien de Teutonen voor het eerst worden genoemd in de 4e eeuw vC en na 100 vC schijnbaar verdwenen zijn, moet het Anglisch kennelijk zeker al in de periode 4e-3e eeuw vC als taal bestaan, vrij zeker zelfs eerder. Verder betekent e.e.a. dat de Angelen in de 4e-3e eeuw vC kennelijk al een redelijk groot volk zijn met een eigen taal. Waren ze immers een klein en onbeduidend volk, dan is de kans dat zij of hun taal in die tijd genoemd zouden worden zeer klein of zelfs nihil. (> PgBrit/KTE; Ax: English, Teutoons, Teutonen, Demografie)

Angelfolc: oude Engelse benaming Angelen > Volk

Angelhausen:
Anno 2009 is Angelhausen-Oberndorf een stadsdeel van Arnstadt in de Ilm-Kreis in Thuringen, Duitsland. Angelhausen wordt voor het eerst genoemd in 948 nC. De naam is afgeleid van de Angelen, een Germaanse volkstam die zich rond 600 nC vestigt in Thuringen, mogelijk vanuit Wijchen bij Nijmegen. Anno 2009 telt Angelhausen 1050 inwoners. Het dorp heeft een oude kerk.
** Angelhusen, Engelhusen, Engelhuizen, Enghuizen
# WKP 24.8.09, DAB

Angelheem:
Betekenis: heem (oord) waar Angelen wonen. Het is een fictieve naam voor een groot gebied bij Harreveld in de Achterhoek dat bestaat uit:
- Ongelnkamp (Ongel=Angel + caemp=veld) gelegen aan de noordkant van de Ongelnkampsdiek (Onglenkamp + dic=dijk).
Bron VHV noemt verder veld Onland (vrm Ongelnkamp). Onland = Angl. unland = slecht land, drasland; ASoud unlandt. Het is niet duidelijk of daarmee bedoeld wordt dat Ongelnkamp later Onland heet, of dat Onland ooit een stuk was van Angelnkamp.
- Engeland: Een gebied tussen de Aaltense Goor, de Venne Bulten, de Rieteweg en De Riete in Harreveld. Vanaf 't Villeken in Aalten loopt de Engelandsdijk naar Engeland. Het is een lange zandweg gaande door de Aaltense Goor waar hij de Prinsendijk kruist en verder gaat richting de Rieteweg, nagenoeg parallel aan de Romienendijk. (> Engeland Aalten)
¶ Ongel is een oude variant van Angel. De naam Ongel komt al voor rond 650nC in een vers van Widsith, een Engelse troubadour die veel op het Continent zwierf. Ongelnkamp (Angl: Onglecaemp) betekent dus: de kamp (stuk hooggelegen open grond) waar Angelen wonen.
¶ Aangezien Ongelnkamp en Engeland beide oorspronkelijk Anglische gebieden lijken te zijn geweest, is het goed mogelijk dat deze gebieden oorspronkelijk een aaneengesloten gebied vormen. Een zekere regionale eenheid dus. Pas veel later zal er dan een scheiding zijn gekomen tussen Ongelnkamp en Engeland. Mogelijk door de groei van de dorpskern.
¶ Het Zwarte Veen is het gebied tussen Lichtenvoorde, de Aaltense Goor, de Venne Bulten en de N18 langs Harreveld. Dit gebied valt nagenoeg samen met eerder genoemd Engeland. De naam Zwarte Veen komt voor sinds eind 18e eeuw. Oudere vermeldingen zijn vooralsnog niet bekend. Ook is niet bekend waarom dit gebied het Zwarte Veen wordt genoemd, terwijl het kennelijk eerder de naam Engeland had. Mogelijk is het een andere naam, die ooit ook werd gegeven en dat door gebruik de naam Zwarte Veen ganbaar is geworden.
¶ Bron HZV schrijft juli 1996 over het Zwarte Veen. Daarin wordt geciteerd uit een artikel in de Aaltensche Courant van 19 mei 1925. De onbekende auteur uit naburig Heelweg schrijft o.a.:

Als hij [bezoeker Zwarte Veen] dan een wandeling naar beneden [vanaf de Venne Bulten] maakt en zijn onderzoek voortzet, dan zal hij honderden welputten met daaraan verbonden goten om het water in verschillende richtingen te leiden, ontdekken. Als men dan weet, dat hier enkele meters hoogveen bestaan hebben, dan zal hij tot de conclusie moeten komen, dat hier eenmaal vele geslachten hebben gestreden den strijd om het bestaan.

Angelhusen:
Familienaam die al in 15e eeuw voorkomt in Duitsland. De naam is vrij zeker afkomstig van Angelhausen in Thuringen.
** Angelhausen, Engelhuizen

Angeli:
Grieks: Angeloi. Byzantijns geslacht van onduidelijke herkomst. Bezet de Byzantijnse troon in 1185-1204nC. Het zijn Isaac II Angelus (1185-95), Alexius III Angelus (1195-1203) en Aelxius IV (1203-1204). Zij pogen door accoorden met omringende heersers vrede en stabiliteit te bereiken. Maar door nalatigheid en financieel wanbeleid raakt het volk in opstand en krijgen vijanden kansen. In 1204nC wordt Constantinopel ingenomen door de Latijnen.
¶ Leden van het geslacht Angeli regeren tot 1318 in diverse Griekse regio's, ontstaan in 1204 in Epirus en Thessalia.
¶ Mogelijk gaat het hier om Angelen die rond 350nC in Constantinopel zijn beland vanuit Angeln langs de Barnsteenroute via de Oostzee, Dvina en Zwarte Zee.
** Constantinopel, Barnsteen
# WP, DAB, KBG

Angelland:
Angelland is een fictieve naam voor het Continentale homeland van de oudste Angelen. In de Anglo-Saxon Chronicles wordt dit gebied Angle genoemd. (> G449/C) Dit homeland groeit in de loop der eeuwen uit tot een zeer groot rijk, dat zich langs de kusten van de Noordzee uitstrekt van Denemarken tot aan de Waal en in oostelijke richting tot aan de Elbe en de Saale in Duitsland. dit grote rijk wordt sinds circa 100nc bedreigd door Saxen uit Pommeren in NO Duitsland. De Angelen weten hen echter in te tomen. Rond 450nC migreert circa 1/2 van de Angelen naar Brittannia, nadat de Romeinen dat land hadden verlaten om Rome te beschermen tegen de Vandalen uit Polen.
¶ De Griekse astronoom, wiskundige en cartograaf Claudius Ptolemaeus (87-150nC) in Alexandrië maakt een atlas, die in 1478 in Rome wordt gedrukt met de titel 'Geographia' door Arnold Buckinck. Deze atlas bevat een kaart van NW Duitsland waarop de woongebieden zijn aangegeven van Germaanse volkstammen. De Saxones plaatst hij tussen de mond van de Elbe tot aan de Oostzee. De Phrisii (Friezen) plaatst hij tussen de Weser en de Eems, het huidige Oost-Friesland. De Angili (Angelen) plaatst hij zuidelijk daarvan nabij de Lünenburger Heide. Ook andere bronnen plaatsen de Angelen bij of nabij dit gebied. Volgens bron FFS (p3) wonen anno 50 nC Angelen, Avionen en Reudigner aan de Elbe. Lünenburg ligt inderdaad 12 Km ten zuiden van de Elbe, circa 24 KM ZO van Hamburg. Deze thesen stroken goed met elkaar.

De Anglo-Saxon Chronicle schrijft voor het jaar 449nC:

Of Angle comon -- se a sittan stod weste betwix Iotum and Seaxum -- East-Engel, Middel-Engel, Mierce, and ealle North-Humbre.
vertaald:
Van Angle komen -- ze is gezeten steeds west tussen Jutland en Saxen -- Oost-Engel, Midden-Engel, Mercia, en heel Noord-Humbria.

- Bewoning
Angelland wordt van circa 600vC-400nC geleidelijk bevolkt door Angelen vanuit Angeln in NO Duitsland. Gemiddeld bedraagt de expansie circa 50 Km per eeuw. (> Expansie)
¶ Rond 150vC wonen de Angelen tot aan de Rijn.
¶ Rond 150nC wonen in Angelland de volgende Germaanse stammen: Angili (Angelen; P), Angrivaren, Avionen, Chamaven (A*), Bufactores (P), Chauken (A*), Hasten (A*), Ingriones (P), Longobardi (P; A*), Myrgings, Neusium (P), Phrisii (P; A*), Sicambri (P), Suevi (Swafen; P; X), Tencteri (P), en Tubanten. P = genoemd op kaart Ptolemaeus 125nC. A* = mogelijk Anglische onderstam of door hen opgenomen. X = verdreven door Angelen
¶ Tussen alle genoemde stammen bevinden zich Anglische enclaves. (> ASA) Mogelijk zijn enige van die stammen onderstammen van de Angelen, zoals de Phrisii (Friezen).
¶ In 449nC zijn de Angelen, Saxen, Juten en Franken de machtigste Germaanse stammen in Germania, i.c. Continentaal NW Europa. Andere stammen worden niet meer genoemd. Kennelijk zijn die opgegaan in de genoemde stammen. Dat kan zijn gebeurd circa halfweg 125-449nC = 287nC.
¶ Op grond van genoemde feiten en thesen mag worden aangenomen dat de Angelen rond 287nC alle andere stammen in Angelland hebben opgenomen of verdreven uit Angelland. Sinds 287nC wonen kennelijk alleen of hoofdzakelijk nog Angelen in Angelland.
** Stamleven, Ptolemaeus
# ASC, DAB, KBG

- Offaland
Fictieve naam voor het Anglische Rijk op het Continent ten tijde van koning Offa van Angeln (gb 380nC). Het is duidelijk dat de jonge Offa een groot leider is, die op jeugdige leeftijd in 405nC het rijk van z'n vader behoorlijk uitbreidt.

- Bron SDV
Bron SDV is een samenvatting van de dissertatie van Henk van der Velde getiteld Wonen in een grensgebied, i.c. Oost Nederland in de periode 500vC-1300nC. (VU Amsterdam 25.2.2011) Van der Velde baseert zich daarbij op archeologisch onderzoek naar het cultuurlandschap in Twente, Salland en de Achterhoek. In feite dus een groot deel van NO Nederland. Op pagina 282 schrijft hij o.a.:

Het ontbreken van een breuk in de ontwikkeling van de materiële cultuur (huisplattegronden en aardewerkstijlen) ondersteunt de visie dat de Romeinse tijd geenszins eindigt in massale migraties uit Oost-Nederland. Hoewel Oost-Nederland vanaf de Vroege Middeleeuwen [450-1050nC] als Saksich wordt betiteld, moet wellicht gesteld worden dat dit (zeker voor de 5e tot en met begin 7e eeuw) eerder betekent dat het gebied weinig verwantschap vertoont met de gebieden waarin Friezen en Franken woonden.

- Tabel Onderstaand tabel toont per regio/tijdvak de verhoudingen A:S:O = Angelen : Saxen : OverigeBevolking (Chauken, Franken, Friezen, etc) in Angelland. * = schatting

Angelmodde:
Dorp bij Munster, gelegen waar rivier de Angel uitmond in de Werse. De regio wordt rond 150vC bevolkt door Angelen uit NederSaxen. De naam Angelmodde lijkt derhalve fgeleid van Anglisch Angel (Angel) + mudh (monding).
¶ In 1175 wordt Angelmodde genoemd als Angelmudden.
¶ Anno 2010 heeft Angelmodde circa 8000 inwoners.
¶ Nabij de Agatha Kirche in Angelmodde staat een prachtig oud huis in de Anglische bouwstijl.
¶ De streektaal lijkt een mix van oud Anglisch en Duits. Op een oude foto staat een carnavalwagen met de tekst: Wi kuemt von de Buern und häwt Moos - neidig. Ofwel: We komen van de boeren en hebben mos (veen) - nodig. In Anglisch zou dat zijn: We comon aef the bouran and hev mos - neodig.
** Architectuur, Huizen, ASA

Letterlijk schrijft bron ASC/449 (835nC):

Of Angle comon -- se a sittan stod weste betwix Iotum and Seaxum -- East-Engel, Middel-Engel, Mierce, and ealle North-Humbre.
vertaald:
Van Angle komen -- ze is gezeten steeds west tussen Jutland en Saxen -- Oost-Engel, Midden-Engel, Mercia, en heel Noord-Humbria.

 
¶ Angeln bestaat voornamelijk uit licht heuvelig laagland. Aan de westkant liggen de zandgronden van de Baltische Rug met een top van 168 meter. Naar het oosten daalt de grond naar de vruchtbare leemgronden langs de Oostzee. Daar is van oudsher veel landbouw, met vooral vele koolzaadvelden. De Schlei is een diepe inham van de Oostzee van circa 20 Km lengte aan de zuidgrens van Angeln. Aan het eindpunt ligt de oude hoofdstad Haithabu, dat in de 11e eeuw de naam Sleswig krijgt.
¶ Volgens overlevering is Angeln gesticht door Ingwi rond 640 vC. Hij is enige jaren koning van het toenmalige Denemarken, maar wordt tijdens een reis naar het zuiden van de troon gezet door zijn broer Skjöld. Ingwi vestigt zich dan in het gebied dat anno 2007 nog Angeln heet. (> Ingwi) Zijn nazaten worden Angelen genoemd. (> Angelen) Angeln is tot 489 een koninkrijk. Eomar is de laatste koning. Na zijn dood migreren de Angelen massaal naar Engeland. In 650 is Angeln daardoor zo verzwakt dat het langzaam maar zeker wordt geïncorpereerd door Sleswig. In 1115 wordt Selswig een hertogdom, waarvan Angeln een onderdeel is. Sleswig vormt dan tot in de 19e eeuw een onderdeel van het Koninkrijk Denemarken.
¶ Door vererving en oorlogen komt Angeln samen met Sleswig in 1864 in handen van Pruisen en Oostenrijk. Na een volksstemming in 1920 komt Angeln bij het Duitse Rijk.
¶ Opmerkelijk is dat de kleuren blauw en geel in heraldische wapens in Angeln zo vaak voorkomen. Dat heeft naar zeggen te maken met de opmerkelijk blauwe kleur van de Oostzee, waaraan Angeln ligt. Geel (goud) heeft te maken met koolzaad, dat er veel wordt verbouwd en de velden in de maand mei zo overweldigend goudgeel kleurt. Of er ook in de oudheid koolzaad wordt verbouwd, is niet bekend. Mogelijk dat in die tijd de paardebloemen de overhand hebben en in mei de velden zo prachtig goudgeel kleuren.
- belangrijke steden:
Sleswig, Haithabu, Eckenförde, Kappeln, Sodorp (Sörup), Beveroe en Flensburg.

- laatste Anglische koningen:
260-320 Weothulgeot
290-250 Weaga
321-381 Wihtlaeg
356-416 Wermund
380-456 Offa
400-477 Angeltheow
420-489 Eomar

- de vraag van Vortigern
Vortigern is een warlord in Brittannia. In 449nC wordt zijn rijk aangevallen door Picten en Welshmen. Hij stuurt daarom gezanten naar Angeln. Bron ASC schrijft daarover bij Ao 449nC:

Hie [Vortigern] tha [Hengest en Horsa] sendon to Angle [Angelland], and heton him [Vortigern] sendan maram fultum; and heton him [Offa] secgan Bretweala nahtnesse and thaes landes kuste.
vertaald:
Hij [Vortigern] zendt hen [Hengest en Horsa] naar Angle [Angelland], en laat zeggen hem [Vortigern] meer troepen te zenden; en laat hem [Offa] zeggen dat Brittannia en haar kust in nood zit.

- de grote trek 1 (0-100nC):
De eerste grote emigratie van Angelen uit Angeln vindt plaats in de 1e eeuw nC. Volgens Tacitus wonen er dan ook Angelen aan de Elbe in NW Duitsland. Vandaar migreren ze gedeeltelijk verder naar NO Nederland, Thuringen en mogelijk ook de Elzas. (> Demografie)

- de grote trek 2 (300-350nC):
Rond 350 nC wonen de Hwicce in de Cotswolds in Engeland. Het is een Anglische stam, die ergens rond 300 nC naar Engeland migreert. (> Hwicce)

- de grote trek 3 (370-400nC):
Rond 370 nC komt een tweede golf van Anglische settlers in de Cotswolds onder aanvoering van ene Wig, een zoon van de onderkoning van Sleswig. Hij vlucht voor de agressieve koning van de Saxen,die in het zuidoosten van Holstein hebben bezet. Mogelijk vestigen Wig en zijn groep zich in Wychwood, dat het woud van Wig kan betekenen. (> Wig van Sleswig)

- de grote trek 4 (449-450nC):
Volgens bron ASC vraagt de Britse machthebber Vortigern anno 449 aan Angeln troepen te sturen om hem te helpen in de strijd tegen de Picten en de Welshmen. Vrij snel daarop vertrekken Hengest en Horsa met hun leger naar Brittannia om Vortigen te steunen in zijn strijd. Het bevalt hen zo goed in Engeland, dat Hengest en Horsa met hun leger zich daar definitief vestigen.
** Oud Anglisch (citaat ASC), Engist van Angeln, Lx (Vortigern)

- de grote trek 5 (490-550):
Eomar is de laatste koning van Angeln. Zijn zoon Icel migreert samen met vele andere Angelen naar Engeland. Waarschijnlijk vestigen ze zich in en rond Stone in het huidige Staffordshire. Andere Angelen trekken naar Noord Nederland, Thuringen en andere delen van het Continent. Bron ASC (Beda) schrijft van de wegtrekkende Angelen dat hun land left deserted. Dit lijkt nogal op grootspraak. Er zullen zeker ook Angelen gebleven zijn. Natuurlijk kon of wilde niet iedereen weg. Maar desnietemin lijkt de migratie toch massaal. Dat begint vlak na de dood van koning Eomar in 489. Zijn zoon Icel vertrekt met vele Angelen naar Noord Engeland. Andere Angelen vestigen zich zuiderlijk op het Continent. De hele migratie duurt tot circa 650. Dus in een periode van 161 jaar. (> Angelen)

- de grote collaps (490 nC):
In 489 nC sterft koning Eomar van Angeln. Daarna komt er geen nieuwe koning meer. Het koninkrijk Angeln is geëindigd. Een nogal dramatisch feit. Daarna besluit Icel (zoon van Eomar) met een grote groep Angelen naar Brittannia te migreren. De vraag rijst waarom Angeln geen nieuwe koning krijgt. Het kan niet zozeer aan Icel liggen. Want als hij niet wil, dan kan een ander koning worden. In die tijd worden de koningen in Angeln waarschijnlijk gekozen door een Raad van Wijzen. Zoals dat later gebeurt in de Anglische Rijken in Brittannia door de Witan (Raad der Wijzen; > Witan). Dat betekent dat de Witan van Angeln geen candidaat voor het koningschap kan vinden, of dat zij zelf vindt dat het koninkrijk Angeln moet ophouden te bestaan. Maar waarom is er geen candidaat of waarom vindt de Witan dat het koninkrijk Angeln moet ophouden te bestaan? Opties:

1. Er is niemand die koning wil worden.
Zo ja, waarom? Zinloos? Andere belangen? Migratie?
Lijkt ondenkbaar. Er zijn genoeg Angelen in Angeln. Er zal altijd wel iemand gevonden kunnen worden. Bijvoorbeeld Icel, zoon van Eomar.
2. Er is niemand geschikt om koning te worden.
Dit is onwaarschijnlijk. Er zal altijd wel iemand te vinden zijn.
3. Het heeft geen zin meer om een koning te benoemen.
Zo ja, waarom? Is het land in chaos? Burgeroorlog? Massamigratie?
Geen van deze opties lijkt juist. Er is daarvoor geen historische informatie aanwezig. Migratie is wel groot, maar er lijken nog genoeg thuisblijvers.
4. De Witan heeft geen zin ofwel acht het zinloos om een koning te benoemen.
Zo ja, waarom? Deze optie is identiek aan optie 3!
5. Er is geen Witan meer.
Zo ja, waarom? Opgeheven? Vertrokken? Vermoord? Om welke reden?
Opgeheven: zo ja waarom? Zinloos? Zo ja waarom? Bevolking zwaar uitgedund? Vertrokken? Deels. Velen ook gebleven. (> Demografie) Omgekomen? Hierover is geen historische informatie te vinden.

¶ Vooralsnog lijkt er geen duidelijke reden waarom het koninkrijk Angelen is opgehouden te bestaan. Het is daarom zinvol om objectief te kijken en te zoeken naar de diepe oorzaken die daartoe mogelijk hebben geleid.

- de grote oorzaak 1:
Angeln wordt in 200-500 nC geteisterd door aanvallen van de Denen.

- de grote oorzaak 2:
In 370 nC wordt Europa aangevallen vanuit Zuid Rusland door de meedogenloze Hunnen uit de steppen van Mongolië. Er ontstaat grote beroering en angst, gevolgd door een massale volksverhuizing in Europa. (> Germanen) Rond die tijd vindt de eerste migratie plaats naar Brittannia. (> Hwicce)

- de grote oorzaak 3:
Na de val van het Romeinse Rijk in 475 vinden opnieuw in heel Europa grote volksverhuizingen plaats. Kennelijk is het gras elders groener en willen de migranten daar graag heen. Ook al kost dat zware strijd. In de 5e eeuw wachten de achtergebleven Angelen nog eerst op de dood van hun koning Eomar en dan is het weg wezen. Mogelijk zijn ze warm gemaakt door de Angelen die eerder zijn gemigreerd naar Engeland. Deze Angelen kunnen heel goed versterking gebruiken in hun strijd om het bestaan in het nieuwe land Brittannia. Hun verhalen zullen zeker aanstekelijk hebben gewerkt op hun oude stamgenoten in Angeln. Brittannia is nu eenmaal een mooi en groot land en met een vriendelijker klimaat dan Angeln. En de Cotswolds zijn de parel in deze kroon.

- de grote oorzaak 4:
In 489nC sterft Eomar, de laatste koning van Angeln. Volgens overlevering migreert rond die tijd zijn zoon Icel met een groep Angelen naar Engeland. Daar vestigen ze zich mogelijk in de Cotswolds. Andere Angelen hebben zich daar al rond 350 nC gesetteld. Zij zullen de nieuwkomers waarschijnlijk in de jaren daarvóór warm gemaakt hebben voor het prachtige nieuwe thuisland. Het is echter toch een raadsel waarom de Angelen zo massaal daarheen migreren. Is het oude homeland dan zo veel slechter dan het nieuwe? Dit lijkt vooralsnog niet echt waarschijnlijk. Angeln lijkt voldoende bestaansmogelijkheden te bieden. Geschikt voor landbouw, veteelt, visserij en handel. Toch zijn er rond 490 kennelijk nog zo weinig Angelen in Angeln zelf, dat het koninkrijk Angeln eindigt te bestaan. De enige denkbare reden lijkt daarom dat Angeln rond 490 is veroverd door een ander volk. Gezien de latere usurpatie in het hertogdom Sleswig, kunnen dat de Denen zijn. Door de vlucht van oervader Ingwi voor zijn broer Skjöld rond 665 vC kan een historische vete zijn ontstaan tussen Angelen en Denen. (> Ingwi) Door het massale vertrek van Angelen naar Engeland sinds 300nC kan het overgebleven Angeln zo onderbevolkt en verzwakt raken, dat het voor de Denen peanuts is om het hele land rond 700nC duurzaam in te lijven. De doorslaggevende reden dat de Angelen in 300-550 massaal naar Engeland migreren heeft echter te maken met een langdurige natte periode door het stijgen van het zeewater. > P35

- de grote oorzaak 5:
Bron Vrouger van mei 2007 publiceert een artikel van Otto S. Knottnerus op Archeonet.nl over veenmoerassen in de Eemsmonding tussen Groningen en Oost-Friesland. Daarin schrijft de bron o.a. het volgende:

Vanaf de vierde eeuw nam de bevolkingsdichtheid snel af. Vanuit de Noord-Duitse kustgewesten was een trek naar het westen op gang gekomen, waarin de plaatselijke bevolking min of meer werd meegezogen. De landverhuizers werden aangelokt door het machtsvacuüm dat de Romeinen in Engeland en Vlaanderen hadden achtergelaten. Het instorten van de politieke infrastructuur, de toename van piraterij en het opduiken van nieuwe ziekten als malaria zullen bovendien hun tol van de achterblijvers hebben geëist.

- de grote oorzaak 6:
De genoemde oorzaken lijken een grote bijdrage te hebben gegeven aan de opheffing van het koninkrijk Angeln. Toch geven ze geen doorslaggevend argument. Angeln kan door massamigratie wel uitgedund zijn, maar er lijken toch nog genoeg thuisblijvers. (> Demografie) Verder lijken de bedreigingen van de Denen en Swaefen toch niet dusdanig om het land in 300-450 grootschalig te verlaten. Denemarken wordt pas in de 8e eeuw genoemd als eigenaar van Angeln. Twee eeuwen na de grote migratie! Ook ziektes en piraterij kunnen het koninkrijk Angeln niet geheel opgeheven hebben. Er moeten toch vele overlevers zijn. Het latere Nieuw Anglisch vertoont immers duidelijke Oud Anglische kenmerken op grond waarvan gesteld mag worden dat er toch een grote, dominante Anglische populatie in Angeln is overgebleven. (> Nieuw Anglisch) Op grond van deze constateringen lijkt inderdaad nog een grote oorzaak te moeten bestaan. Als er toch vele Angelen in Angeln blijven wonen, maar het koninkrijk Angeln wordt desondanks opeheven zonder enige schijnbaar dwingende noodzaak, dan lijkt dat alleen te verklaren doordat het land op een essentieel vlak te plotseling en te grootschalig is verlaten. Dat is dan gebeurd in de periode 450-489 nC. Met de massamigratie is kennelijk ook een onevenredig groot deel van de elite en de bestuurslaag van Angeln verdwenen. Dat het aandeel van de toplaag oneveredig groot lijkt, heeft vrij zeker te maken met het feit dat de meeste leden van die toplaag in of nabij Haithabu en Sleswig woonden. Daat ligt immers het machtcentrum van Angeln. Deze toplaag kent elkaar natuurlijk goed en heeft elkaar sterk enthousiast gemaakt voor de migratie. Het land wordt verder aan z'n eigen lot overgelaten. Angeln heeft daarna onvoldoende tijd om snel te herstellen van de daardoor geleden schade. Die schade is kennelijk zo ernstig dat het voor de achterblijvers onmogelijk is om snel orde op zaken te stellen en een nieuwe koning te benoemen. De Anglische historicus Beda (gb 672) heeft dus enigszins gelijk als hij schrijft dat Angeln was deserted na de migratiegolven. Niet geheel verlaten weliswaar, maar toch wel zodanig dat het koninkrijk ophoudt te bestaan en dat Angeln en de overgebleven Angelen twee eeuwen later worden ingelijfd bij Denemarken.

- de grote oorzaak 7:
De vraag die nu rijst is waarom de elite en de bestuurslaag van Angeln kennelijk in zo een korte periode zo massaal migreert naar Brittannia dat het koninkrijk Angeln ophoudt te bestaan. Uit vrees voor aanvallen van Denen of Swaefen kan het niet zijn geweest. Dat is in de vorige paragraaf al uiteengezet. Blijft over: de verlokkingen van Brittannia. Kennelijk zijn de verhalen van de eerder gemigreerde Angelen over het nieuwe land dermate positief, dat de toplaag van Angeln op grote schaal de Noordzee oversteekt om in Brittannia een beter bestaan op te bouwen. De aldaar reeds gesettelde Angelen hebben de weg al geplaveid voor de nieuwkomers. Deze nieuwkomers zijn echter van harte welkom. Brittannia is groot en biedt vele mogelijkheden. De positie van de Angelen in het nieuwe land wordt daarbij aanzienlijk versterkt door de nieuwkomers. Beide partijen kunnen dus zeer tevreden zijn.

- Nieuw Angeln:
Ondanks de massale emigratie zijn nog vele Angelen in hun stamgebied gebleven. (> Demografie, Nieuw Anglisch) Natuurlijk wilde of kon niet iedereen weg. Over het aantal thuisblijvers is niets bekend. Bron ASC (i.c. Beda) schrijft wel dat Angeln was left deserted, maar er woonden ook elders nog vele Angelen. Zoals op de Deense eilanden Als en Funen en ook zuidelijk van de grensrivier Eider. Daarvan zijn mogelijk velen teruggekeerd in Angeln. Aangezien bovengenoemde Wig uit de stad Sleswig kwam, zullen de meeste migranten in de periode 489-550 hoogst waarschijnlijk uit de stad Sleswig zelf en de naaste omgeving komen. In bizonder Haithabu, waar zich na 650 kennelijk vele Vikings uit Zweden en Noorwegen vestigen, voorafgaande aan hun opkomst in de 8e eeuw. De overige gebieden in Angeln zullen dus aanmerkelijk minder ontvolkt zijn geraakt. Desondanks kunnen ook daar enige gebieden wel enigermate ontvolkt zijn. Later vestigen zich daar Avionen en andere Jutten uit het noorden van Denemarken. In latere eeuwen vestigen zich er ook enige aantallen Saxen en Friezen uit het zuiden. De Saxen in en rond Sleswig en de Friezen langs de kust van de Noordzee.

Angeln is circa 52 Km (NZ) x 44 Km (OW) = 2288 Km2. De bevolking telt anno 2007 circa 0.8 miljoen inwoners. Ofwel 349 inwoners per Km2. Economie: landbouw, veeteelt, visserij, handel, lichte industrie en toerisme.
** Angelen, Anglisch, Sleswig, Bevolking, Freawin (gb 320), Beveroe, Anglica, Nieuw Anglisch, Angelland, Groot Angeln, Witan, Machtpositie
@ kaart Angeln © Schöning GmbH & Co. KG Lübeck (www.schoening-verlag.de)
# WKP, WP, FRI, DAB, KBG

Angelnees:
Fictieve naam voor het beschaafde Anglisch, zoals gesproken door de Anglische elite. De vraag is hoe dit Angelnees klinkt. Om deze vraag te kunnen beantwoorden, kunnen we uitgaan van de volgende bevindingen:
A. Volgens bron WKP 30.5.10 wordt Arnhem door de Arnhemmers uitgesproken als Ernem. Dit lijkt te wijzen op Anglische herkomst, namelijk afgeleid van Anglisch earn (arend) en ham (hem, heem). Het Arnhems kan dus van oorsprong een Anglische taal zijn.
B. Gezien de historische migratiestromen worden De Liemers en Arnhem circa 150vC bevolkt door Angelen uit de Achterhoek. (> ASA) Dit sterkt de these onder punt A, dat het Arnhems van oorsprong mogelijk een Anglische taal is.
C. Bron stellingwarfs.nl 15.5.2010 schrijft:

Et Stellingwarfs wordt vanoolds praot in de gemienten Oost- Stellingwarf, mit et heufdplak Oosterwoolde, en in West-Stellingwarf, mit et heufdplak Wolvege. Et is veural bekend om zien ae-klaank, bi'jglieks in et zinnegien Et waeter klaetert tegen de glaezen.
...
Et Stellingwarfs is et meerst femilie van de taelsystemen van Noordwest-Overiessel en Zuidwest-Drenthe. De tael van die gebieden het ok et kenmark van de ae-klaank, dat is de klinker zoas die him veurdot in de laeste lettergrepe van et Fraanse woord militair. Daoromme wodt hi'j deur de meeste talegeleerden ok bi'j et Stellingwarfs rekend.

Angelnotes: btr oudste sporen Angeln, Angelen, etc. > SEBA
Angeloo: > Angerlo, Angelsloo

Angelradink:
Gehucht tussen Borken en Heiden in Westfalen. Vrij zeker afgeleid van Angelrade (= -rode) = ontgonnen gebied waar Angelen wonen. Vermeld op kaart in bron RZA (1773). Elders in deze bron staat daar Engelradink geschreven. Gezien de historisch migratiestromen zullen de Angelen omtrent 150vC aldaar zijn gaan settelen.
** ASA

Angelre: > Angerlo

Angelroda:
Dorp in Thuringen, Duitsland. Voor het eerst genoemd als Angelenrod in 948 nc in een oorkonde waarin koning Otto I bezegelt, dat een stuk van het gebied van Angelenrod wordt afgestaan aan de Abdij van Hersfeld. De naam Angelenrod is afkomstig van de Angelen die zich daar hebben gevestigd. Heimatstube-angelroda.de 24.8.09 schrijft dat de Angelen zich daar in in de 2e-3e eeuw nC hebben gevestigd. Mogelijk gebeurt dat echter rond 600 nC vanuit Wijchen bij Nijmegen. Van 1266 tot 1388 noemt een familie zich Heren van Angelroda.
** Angelrode, Migratiestromen

Angelrode:
Betekenis: land ontgonnen door Angelen. Oude naam voor Angerlo in de Liemers, Gelderland.
** Engelrode, Angerlo

Angelsborg:
Dorp circa 3 Km ZO van Wittmund in Harlingerland, Ost-Friesland, Neder-Saxen. Vermeld 1804 op een kaart van W. Camp etc te Berlijn.

Angelsey:
Eiland NW voor de kust van Wales. De naam is afgeleid van Ongull's Ey. Ongull is een variant van de naam Ongel, Angel, Engel en Ingle. Anglesey betekent dus letterlijk: het eiland (ey) van de Angelen. De Angelen hebben zich daar mogelijk circa 600nC hebben gevestigd vanuit Lancashire en Cheshire.
** PgBrit/Angelsey

Angelsites: in Angelland > ASA

Angelslengi:
Oude naam van Enzelens bij Garrelsweer in Fivelingo, NO Groningen.
WEW p81: 944nC: Angeslengi = Enzelens.
WEW p71: 990nC: Engislingi = Enzelens.
Naar zeggen is Angeslengi = enge/smalle geul. Anno 2010 is zulks bij Enzelens echter niet terug te vinden.
¶ Bron NGE schrijft dat Angeslengi = de lieden van Angisil (= mansnaam). Een andere optie is: Ang + isling (als in Islington, wijk in London). NB idem Isleworth, wijk in Londen. De naam van deze locatie is afgeleid van Gislhereswyrth = de wierde van Gislhere (mansnaam), aldus genoemd in een Engelse charter uit 695nC.
Isle komt voor als naam van een rivier in Westfalen, die als Oude IJssel door de Liemers (Achterhoek) verder stroomt naar de IJssel.
Mogelijk: isle = isling = eslengi = ???
¶ De regio Enzelens wordt rond 500vC bevolkt door Angelen uit Oldambt. De naam Angelslengi kan derhalve zijn afgeleid van Anglisch Angel (Angel) + slengi (slenken = gebied met veel geulen en moddergaten). Dus: de slenken waar Angelen wonen.
¶ 1050nC Bron FBZ/p31 toont een kaart van de Fivelboezem rond 1050nC, getekend door Otto S. Knottnerus. Op deze kaart is aangegeven de locatie Angelslengi aan de Delf, zuidoost van Lopperseum. Deze naam is af te leiden van Anglisch Angel (Angel) + slengi (slenken = gebied met veel geulen en moddergaten). Dit komt overeen met het voorgaande.
¶ Nabij Angelslengi (Enzelens) ligt Merum, dat mogelijk het Myrgingum is waar in 405nC de Myrgings worden verlost van de Swaefen door prins Offa van Angeln. In dit kader kan Angelslengi inderdaad ook iets te maken hebben met Angelen.
** ASA, Myrgings, Myrgingum

Angelsloo:
Oud dorp, anno 2009 een stadswijk in zuidoost Emmen. Oorspronkelijk een nederzetting, twee meter hoog in een moerasgebied in de marke Barge bij Ommen. In 1960-70 zijn resten gevonden van grote boerderijen uit de Bronstijd (2000-800 vC). Verder staan er twee hunebedden (Fokkingeslag en Haselackers). Hunebedden komen al 3000vC voor in West Europa en bevaten vaak artifacten als versierd aardewerk, beitels, pijlpunten, sieraden, etc. Vermeldingen:
- 1049 Angelsloo
- 1325 Angel
- 1839 Angelslo
Sommige bronnen beweren dat Angelsloo is afgeleid van het Latijnse woord Angula (hoek, bocht) of van Anger (grasland) en Loo (bos). De afleiding van Angula lijkt onwaarschijnlijk. Waarom immers een Latijns woord gebruiken als het gebied niet wordt bewoond door Romeinen, maar door Germanen? Een afleiding van Anger lijkt ook dubieus, daar nog nimmer een historische scrhijfwijze Angerloo is gevonden. Het lijkt meer voor de hand dat de naam is afgeleid van Angelen en Loo. Ofwel: de boomrijke vlakte (loo) waar Angelen wonen. Deze Germaanse volkstam komt al sinds 500 vC voor in noord Duitsland en noordoost Nederland. Dergelijke naamconstructies komen in de oudheid immers meer voor. O.a. bij Wychwood in Engeland. Die naam betekent het woud waar de Wiccia (Hwicce) wonen, een Anglische stam die zich daar rond 650 nC settelt. Een ander argument voor deze these is dat Engelse plaatsnamen met -ley (Ndl: -loo) veelal worden beschouwd als plaatsen waar zich oorspronkelijk Angelen hebben gesetteld. Hetzelfde kan evengoed gelden voor plaatsen eindigend op -loo in Nederland.
¶ Gezien de historische migratiestromen zal Angelsloo rond 350vC zijn bevolkt door Angelen uit Noord Drente.
** Angelen, Loo, Angeloo, ASA
# FRI, Google 25.5.09 (encyclopediedrente.nl, wkp), WP, DAB, KBG

Angelsporen: btr sporen van aanwezigheid van Angelen in NW Europa > SEBA

Angelsvel:
Gehucht in Eemsland. De regio wordt rond 500vC bevolkt door Angelen uit Lunenburg. De naam lijkt derhalve afgeleid van Anglisch Angle (Angel) + fell (veld). Dus: Angelveld = het veld waar Angelen wonen.
¶ Bij Angelsvel in Eemsland heeft ooit een kasteel gestaan. Hierover is verder vooralsnog niets bekend.
¶ De naam Angelsvel komt in Salland voor als familienaam Klein Angelsvel.

Angeltheow van Angeln (c 400-460)
Zoon van koning Offa van Angeln.
Koning van Angeln.
Zoon: Eomar (gb 420).
** Angeln
# WKP

Angelveld:
Nederlandse familienaam.
** Anglefield, Hengevelde

Angely:
Familienaam. Bekend is Louis Angely (1787-1835), een Duits dichter van blijspelen. De naam lijkt een herkomstnaam. Er zal dus ergens een locatie zijn met die naam.
# WP, KBG

Angen: > Angon

Angerlo:
Dorp in de Achterhoek, gelegen aan de IJssel, bij de monding van de Oude IJssel, ten zuiden van Doesburg en circa 16 Km noord van de Rijn. Rond 1500 telt Angerlo 90 woningen, ofwel 350 inwoners. Anno 2009 omvat Angerlo ook de regio's Giesbeek en Lathum, waar het Huis Lathum staat. Verder o.a. de locaties Beverbeek, Bevermeer en Groot Enghuizen. In totaal wonen er nu circa 5300 mensen. De NH Kerk in het centrum is gebouwd rond het jaar 900.

De Domproost van Utrecht bezit hier eenen aanzienlijken hof, welke waarschijnlijk van ouds betrekking tot het dorp had.

De these dat Angerlo (Angelre) een nederzetting is van Angelen wordt versterkt door het aangrenzend Bevermeer. In Anglische gebieden lijken namelijk relatief meer locatienamen voor te komen met Bever- dan elders, waardoor het mogelijk is dat de Angelen ook meer aan de beverjacht doen. Temeer daar deze jacht door de eeuwen heen zeer lucratief is. Beverhuiden zijn namelijk kostbare handelswaar.
(> Beverjacht)

Angflatie:
Met deze term wordt bedoeld de schijnbare afname van de betekenis van de Angelen op het Continent na de massamigratie van Angelen en Saxen naar Brittannia in de periode 450-550nC. Na 550nC wordt nog betrekkelijk weinig vernomen van de Angelen in de regio Mega Angelen, itt Saxen en Franken, die juist vaker wordt genoemd, vooral door de vele oorlogen die ze voeren.
¶ Vele bronnen beweren dat na de massamigratie naar Brittannia Angeln volledig is verlaten. Maw: alle Angelen zijn gemigreerd naar Brittannia. Dat lijkt op voorhand al onwaarschijnlijk. Temeer daar het Anglisch Rijk rond 450nC toch behoorlijk groot is, maar tegelijkertijd ook dun bevolkt en moerassig. Er zullen daarom zeker wel onopgemerkt vele achterblijvers zijn geweest. Uit diverse historische gegevens blijkt dat ook. De vraag die dan rijst is waarom er dan na circa 550nC vrij weinig blijkt van hun aanwezigheid in Mega Angeln.
¶ Een primaire verklaring van de Angflatie kan zijn dat de bevolkingsdichtheid in Mega Angeln na de massamigratie naar Brittannia dusdanig is afgenomen, dat de Saxen zich zonder veel tegenstand van de achtergebleven Angelen in de verlaten gebieden kunnen settelen. Men zou dan kunnen veronderstellen dat de Saxen hun nieuwe woongebieden Saxische namen geven op termijn. Uit de lijst van Anglische locatienamen blijkt dat echter zeker niet het geval. Ze zijn nagenoeg helemaal Anglisch gebleven. Dit suggereert dat de meeste Angelen daar zijn gebleven en dat per saldo relatief maar weinig Angelen zijn gemigreerd naar Brittannia. > ASA
¶ Rond 450nC wonen circa 8 miljoen Angelen op het Continent, verspreid over het gebied Mega Angelen (Denemarken-Rijn), Thuringen, Elzas en elders. Circa 4 miljoen migreren in die tijd naar Brittannia. Bij de Saxen gaat het volgens deskundigen (WKP 4.11.09) om 100.000 tot 200.000 (gem 150.000) migranten naar Brittannia. Bij de Juten gaat het mogelijk om circa 5000 migranten. Per saldo blijven dus circa 4 miljoen Angelen op het Continent. > Demografie, Engelandvaarders
¶ De oudste vermelding van de Denen dateert van 551nC. Rond 700nC wordt Angeln geterroriseerd door Denen. In 737nC bouwt de Deense koning Godfried de Danewirke, een verdedigingslinie langs de Eider bij Haiabu. E.e.a. betekent dat de Denen in vrij korte tijd uitgroeien tot een vrij agressief volk, dat in de periode 700-737nC Angeln verovert.
¶ Rond 100nC noemt Tacitus de Friezen, die volgens hem wonen tussen de Eems en de Weser. Ptolemaeus plaatst hen rond 125nC op zijn kaart tussen de Eems en de Vidrus. Rond 650nC noemt Widsith de Fresna (= Friezen) een clan. In 790nC komt de Lex Frisionum tot stand in opdracht van de Frankisch koning. In 800nC wordt gesproken over Frisia Proper = NW Nederland tussen Vlie en Weser. De Friezen groeien dus kennelijk uit van een klein volkje (clan) tot een vrij volk in 800nC, dat woont in vrij groot gebied, genaamd Frisia Proper.
¶ In 123nC noemt Ptolemaeus de Saxen, die volgens hem wonen in Noord Duitsland, mogelijk in Pommeren. In 150nC sluiten de Angelen en Saxen een verbond in Lunenburg, tussen de Elbe en de Weser. Rond 400nC infiltreren de Saxen het Anglisch gebied van Lunenburg, op de vlucht voor de Hunen. In 731nC settelen Saxen in Albinga/Holstein, dat hoorde tot het Anglisch Rijk. In 772-804 woeden de Saxische Oorlogen, i.b. tegen de Franken.
¶ Uit bovenstaande gegevens blijkt dat Mega Angeln in de periode rond 700-800nC steeds verder in handen komt van Denen, Friezen en Saxen. In die zelfde periode wordt weinig vernomen van de Angelen in dat gebied. Desondanks blijken de Anglische locatienamen voortbestaan. Uit deze feiten kan men het volgende concluderen:
- De Angelen in het kerngebied Angeln hebben zich binnen het Deense Rijk kennelijk kunnen handhaven als een zelfstandig volk.
- Aangezien de Friezen in korte tijd uitgroeien van een clan tot een volk in een vrij groot oud Anglisch gebied, lijkt het erop dat vele Angelen aldaar zich hebben geassocieerd met de Friezen, met wie zij al verwant zijn.
- De Angelen in door Saxen binnengedrongen gebieden hebben zich kennelijk verder geassocieerd met de Saxen. In 125nC hadden ze al een Verbond gesloten.
- Ondanks de associatie van de Angelen met de nieuwkomers in hun gebieden, blijven de locaties met Anglische namen hun namen nagenoeg onveranderd behouden.
- In de kuststreken langs de Noordzee blijven de Anglische taal en derhalve de Anglische elite nog zeker tot in 1350 dominant aanwezig.
¶ Uitgangspunt van onderhavig item is de vraag waarom de Angelen na de massamigratie van Angelen en Saxen in 450-550nC nauwelijks nog worden genoemd in Mega Angeln. Op grond van genoemde feiten en thesen zijn er op dit moment de volgende opties:
A. De achtergebleven Angelen zijn relatief dusdanig in de minderheid, dat ze noodgedwongen moeten opgaan in de nieuwkomers, Friezen of Saxen, met wie ze al enige banden hebben.
B. De nieuwkomers zijn zo desperaat op zoek naar een nieuw en veilig woongebied, dat ze meer overlevensdrift en agressie hebben dan de achtergebleven Angelen, die het relatief goed hebben en dus weinig geldingsdrang.
C. De achtergebleven Angelen hebben weinig tribale eigenwaarde en onderwerpen zich daarom makkelijk aan de nieuwkomers. (> Tribalisme)
D. Een mix van A, B en C.
¶

Op grond van de historische feiten en thesen omtrent de Angelen in heel NW Europa rond die tijd kan men constateren dat Angelen sterk economisch georienteerd zijn en minder sterke andere waarden lijken te hebben, waardoor ze per saldo makkelijk migreren en assimileren. Een zeer sterke factor hierin is de landhonger, waardoor ze makkelijk kiezen voor Brittannia dat na het vertrek van de Romeinen in 400nC een makkelijk prooi is.

Angholm:
Regio op een eiland in ZW Finland. > Engholm

Angili:
Latijnse benaming voor de Angelen. Claudius Ptolemaeus (87-150) is een Grieks astronoom, geograaf, wiskundige, cartograaf en muziektheoreticus, wonend in Alexandrië. Hij schrijft rond 122nC dat de Angelen wonen in het gebied tussen Denemarken en de Rijn. Later plaats hij het woongebied van hen tussen de Eems en de Elbe. Spiritus-temporis.com 31.5.09 schrijft:

Ptolamy in his Geography (ii. 11. § 15), half a century later [na Tacitus], locates them [de Angelen] with more precision between the Rhine, or rather perhaps the Ems and the Elbe, and speaks of them as one of the chief tribes of the interior. Unfortunately, however, it is clear from a comparison of his map with the evidence furnished by Tacitus and other Roman writers that the indications which he gives cannot be correct. Owing to the uncertainty of these passages there has been much speculation regarding the original home of the Angli.

Anglaland:
AVA Angla (Anglisch, Angelen) + land > Land der Angelen > Angelland. Sinds de Vroege Middeleeuwen (500-1000nC) in Engeland veel gebruikte naam voor Engeland.

Angland:
Familienaam. O.a. in New South Wales, Australia.
** Angelland, Ankland

Angle:
Anglisch voor:
Angel = lid van het volk der Angelen
Angelland = land der Angelen
¶ 449nC: Bron ASC/449: de Anglo-Saxon Chronicles voor het jaar 449nC:

Tha comon the menn of thrim maegthum Germanie: of Eald-Seaxum, of Englum, of Iotum. ...
Of Angle comon -- se a sittan stod weste betwix Iotum and Seaxum -- East-Engel, Middel-Engel, Mierce, and ealle North-Humbre.
letterlijk vertaald:
Daar komen de mensen van drie machten in Germania: van Oud Saxum, van Englum, van Iotum. ...
Van Angle [Englum] komen -- ze [Angle] is gelegen steeds west tussen Iotum en Saxum -- Oost-Angelen, Middel-Angelen, Mercia, en heel Northumbria.
vrij vertaald:
Daar komen de mensen van drie machten in Germania: van Saxen, van Angle, van Jutland. ...
Van Angle komen -- Angle lag steeds westelijk tussen Jutland en Saxen -- Oost-Angelen, Middel-Angelen, Mercia, en heel Northumbria.

7. Hrethcyninges ham gesohte
7. oord van koning Hret gezocht
8. eastan of Ongle, Eormanrices,
8. ten oosten van Ongle [Angle], het rijk van de Eorman [Ostrogoten]

NB1: De Goten in Zuid Zweden settelen zich rond 100vC in Noord Polen. Sinds circa 150nC verhuizen ze naar ZO Polen. Rond 400nC wonen ze bij de Zwarte Zee. Daarna splitsen ze zich in Visigoten en Ostrogoten. De Visigoten migreren rond 382nC naar Noord Italië. Rond 450nC migreren de Ostrogoten naar Pannonia. Rond 493nC omvat het Ostrogotische Rijk Italië, Zuid Frankrijk en Noord Spanje. > Goten
NB2: Widsith is geschreven rond 615nC. Widsith maakt zijn reis echter tussen 580 en 585nC. Als Widsith de Ostrogoten bezoekt, is dat dus ergens rond 582nC. In die tijd wonen de Ostrogoten in de regio NO.Polen - ZuidRusland - Balkan - NoordItalië. Als in die tijd Eormanrices (het Ostrogotische Rijk) eastan of Ongle [= Angle] ligt, dan strekt Ongle (Angle) zich rond 582nC uit van NW Duitsland tot diep in ZuidDuitsland. Ondanks dat circa 4 miljoen Angelen (de helft van de Anglisch bevolking) is gemigreerd naar Brittannia en Angle dus aanzienlijk is verzwakt.
¶ Offa van Angeln (380-456) is de zoon van koning Wermund van Angeln (gst 416). Als jongeman voert Offa rond 405nC succesvol een militaire campagne om het Anglisch Rijk (Angelland) te zuiveren van Saxen en Swaefen, die het land waren binnengedrongen. In bovenstaande hymne wordt zijn land (Angelland) respectievelijk genoemd Ongle en Engle. Eerder genoemde bron ASC/449 noemt dit rijk respectievelijk Englum en Angle. Alle vier namen zijn dus varianten voor het Anglisch Rijk ofwel het Rijk der Angelen ofwel Angelland op het Continent betwix Iotum en Saexum.

¶ Per saldo krijgen we het volgende beeld van de grenzen van Angle:
- 80nC++: Angelen wonen langs de Elbe tot aan Bohemia. (Tacitus) > Afstamming, Angelen
- 122nC++: Angili (Angelen) wonen tussen de Rijn en de Elbe (Ptolemaeus) > Angili
- 400-600nC: NO Nederland overwegend Anglisch gebied > Pax Anglorum
- 405nC: Offa van Angeln verslaat de Saxen bij Bremen > Offa van Angeln
- 405nC: Offa dringt Saxen terug naar oostkant Elbe
- 405nC: Offa verslaat de Swaefen bij Myrgingum bij Fiveldore, de monding van de Fivel in NO Groningen > Fiveldore, Myrgingum, Ingeldesord
- 405nC: Engle (= Ongle, Angle) grenst aan Swaefe (Swabenland) > Angle
- 405nC: Ingeldesord = land van de Angelen = Angelland = Angle > Ingeldesord
- 405nC: Offa bereikt de Maas bij Oeffelt > Oeffelt
- 405nC++: Offaland = Angelland > Offaland
- 449nC++: Angle a sittan stod weste betwix Iotum and Seaxum (ASC/449 835nC) = Angle = Englum = Angelland = regio Denemarken-Elbe-Rijn
>> 450nC++: Angle (Ongle, Engle, Englum) = al het land tussen Jutland (Iotum = Denemarken), Elbe (Saxen), Swabenland en Rijn = Angelland

¶ 582++: Angle strekt zich uit van NW Duitsland tot diep in Zuid Duitsland, ondanks dat circa 4 miljoen Angelen (de helft van de Anglisch bevolking) is gemigreerd naar Brittannia en Angle dus aanzienlijk is verzwakt.
¶ 695nC++: Sinds 695nC groeit in het Rijngebied de macht van de Franken. Nijmegen is al in hun bezit. Daar zetelt sindsdien hun hoofdkwartier. (#KVN)
¶ 750nC++: De kerstening van Angelland geschiedt in 750-1000nC vanuit York in Northumbria, toenmalig het grootste en belangrijkste Anglische Rijk in Brittannia. Men is er daar zeer op gebrand de heidense neven in de achtergebleven gebieden op het Continent te bekeren en uit hun leven in duisternis te redden. Bovendien zou de verwantschap op cultureel en taalkundig gebied het missiewerk makkelijker maken. Temeer daar de Continentale neven geen angst zouden koesteren dat de missiewerkers stiekem zouden heulen met de Frankische vijanden in het zuiden. > Neven
¶ Neven: Neven zijn mannen met dezelfde voorvaders in mannelijke lijn. In de gegeven context gaat het dus om verwantschap die circa 300 jaar teruggaat. Northumbria is anno 750nC een Anglisch Rijk, waarvan de bevolking voornamelijk afkomstig is uit NW Angelland op het Continent. I.c. NW Duitsland en NO Nederland. In 450-550nC zijn vandaaruit vele Angelen gemigreerd naar Brittannia, o.a. naar Northumbria. Met de term neven wordt dus aangegeven dat de Angelen in Northumbria de bevolking in het missiegebied van o.a. Lebinus anno 750nC en later als Angelen ziet. Dit missiegebied omvat NO Nederland + NW Duitsland. Ofwel: NW Angelland.
¶ 750nC: In 450-550nC migreren circa 4 miljoen Angelen uit Angelland naar Brittania. Ongeveer het zelfde aantal Angelen blijft in Angelland wonen. Gaan we uit van de historische demografische groeifactor (HGF) van 1.4, dan wonen er rond 750nC circa 1.24 x 1.24 x 4 miljoen = circa 6.2 miljoen Angelen in Angelland. > Demografie, HDG
¶ Koning Offa van Mercia (736-796) heeft moeizame betrekkingen met het Frankische Rijk onder Karel de Grote. Vooralsnog is niet duidelijk waarom. Wat heeft Offa in Engeland te maken met Karel en diens Franken op het Continent? Heeft dit iets te maken met de invasie van Franken in Angelland?
-- 768nC++: Karel de Grote zetelt in Nijmegen.
-- 782nC: Karel de Grote verslaat de Saxen en breidt zijn rijk uit tot aan de Elbe.
-- 782nC: Karel de Grote laat 4500 Saxen onthoofden in Verden/Bremen.
>> Mochten dit de redenen zijn van Offa's problemen met Karel en z'n Franken, dan lijkt het dat Offa nog banden heeft met Angelland en dus problemen met de invasie van de Franken in de regio waarvoor Offa nog verantwoordelijkheden lijkt te hebben of te voelen. In dat geval lijkt het alleen te kunnen betekenen dat in die tijd Angelland nog overwegend Anglisch gebied is. Verder lijkt dan dat Angelland zich inderdaad uitstrekt tot aan de Rijn. Waarom zou hij zich als Anglische koning druk maken als er voornamelijk Saxen of andere volken wonen? > Offa van Mercia
-- 835nC: Bovengenoemde bron ASC/449 is geschreven rond 835nC. Angle wordt in die tijd door de Angelen in Brittannia dus ook Englum genoemd en door hen kennelijk gezien als hun herkomstgebied op het Continent. Ook worden delen in Engeland zelf of Engeland in het geheel door oude Engelse bronnen vaak Englum genoemd.
¶ Genoemde feiten bevestigen de volgende thesen dat:
- in 750-1000nC in NO Nederland nog dusdanig veel Angelen wonen, dat de Angelen in Engeland hun Anglische neven in Angelland graag willen bekeren tot het ware geloof. > Neven
- hetzelfde geldt voor aangrenzend NW Duitsland, waar in dezelfde tijd de Anglische missiewerkers uit Engeland hun geloof verkondigen
>> de Angelen in Engeland afkomstig zijn uit Angelland, dat in die tijd door de door de Britse Angelen Angle wordt genoemd.
¶ Uit historische massamigraties is gebleken dat migranten hun nieuwe homelands noemen naar regionamen van hun herkomstgebieden. (> Regionamen) Migranten houden kennelijk dus die namen goed vast. We mogen derhalve aannemen dat de naam Angle voor Angelland op het Continent zeker in de missietijd 750-1000nC de gebruikelijke naam is voor genoemd gebied.
¶ Aangezien:
- Engeland in de eerste eeuwen van haar bestaan door de Angelen aldaar vaak wordt genoemd als Anglaland, Engel, Engle of Englum
- en bron Widsith Angelland Engle of Ongle noemt
- en Ongle = Angle = Engle
- en Angel, Engel en Ongel in diverse regionamen voorkomen in Angelland = NO Nederland + NW Duitsland; > ASA
- en bron ASC Angelland op het Continent ook Englum noemt
- en Angelland op het Continent door de Angelen in Engeland Angle werd genoemd
- en migranten hun nieuwe homeland vaak noemen naar hun herkomstgebied
>> mogen we aannemen dat:
- Engeland in Brittannia is genoemd naar Angle op het Continent
- en dat derhalve de naam Angle voor Angelland op het Cotninent al bestaat voordat vele Angelen in 450-550nC naar Brittannia migreren.
¶ Aangezien:
- na de massamigratie in 450-550nC van Angelen naar Brittannia kennelijk nog vele Angelen in Angelland op het Cotninent blijven wonen
- en volgens het patrilocalisme normaliter vooral mannen in hun stamland blijven wonen (> Patrilocalisme)
>> mogen we aannemen dat Angelland op het Continent na 550nC nog duurzaam blijft bevolkt door autochtone Angelen.
¶ Wetenschappelijke bevestiging van al het voorgaande komt in 1932. Prof Dr Jacobus Joannes Antonius (Jac) van Ginneken S.J. (1877-1945) was taalkundige, dialectoloog en psycholoog. Hij doceerde aan de Universiteit Nijmegen. Heeft veel gepubliceerd op taalkundig gebied. Jac van Ginneken (JvG) schrijft in Onze Taaltuin van april 1932 o.a. over zgn Anglische taalzones in Nederland en Vlaanderen die taalkundige restgebieden zijn van het oorspronkelijke Anglisch wat daar kennelijk eerder gesproken werd. (> ATZA) Gezien de sterke verwantschap tussen het Oud Nederlands en het Diets lijkt de conclusie van JvG te gelden voor nagenoeg heel Angle (Angelland). Immers het taalgebied van het Diets valt grotendeels samen met Angle.
** Widsith, Offa van Angeln, Fiveldore, Myrgingum, Ingeldesord, G449/C, ASA, TEHA, Offa van Angeln, Offaland, Angelland, Englum, Ongel, Kerstening, ATZA, HHA, Diets

 
Anglefield:
- Oude naam van Englefield in Berkshire, England. (> Englefield)
- Locatie bij Lamberhurst Down in Tunbridge Wells, Kent, England.
- Engelse familienaam. Vele namen zijn herkomstnamen. Als zodanig bevestigt deze familienaam het bestaan van locaties met die naam.
** Englefield, Angelveld, Hengevelde

Anglesch:
Streektaal in delen van NW Duitsland en de Elzas. Wordt nog anno 2010 zowel gesproken als geschreven. Mogelijk ook in Luxemburg.
** Elzas, Anglisch

Anglian: Engels voor Angel en Anglisch > Anglisch
Anglians: Engels voor Angelen > Angelen

Anglica:
Fictieve naam voor het gebied waar rond de 1e eeuw nC de Angelen wonen. Het omvat Angeln in NO Duitsland, het Deense eiland Als en het zuidelijk deel van het Deense eiland Funen. (> Angelen/kaart)
Wapen: op goud drie kruipende leeuwen in blauw, links gericht, rood getongd en geklauwd. Symboliseert de drie oergebieden van het Rijk der Angelen.
** Angelen (kaart), Angeln, Demografie, Angelland

Anglisch:
Taal van de Angelen in NW Europa, i.b. Anglica (Angeln, etc).
Oud Engels (= Anglisch): Engels = Aenglisc.
COD: Old English (ending about 1150): englisc, aenglisc from Old Teutonic (ca 350vC) anglisko. (> English, Teutoons)
Bron CFO 1327: mercum anglischis = Anglische Mark (ZA)
>> De term Anglisch~ bestaat dus kennelijk al sinds circa 350vC.

Onderscheid:

• Oer Anglisch (700vC-500nC)
• Oud Anglisch (500-1500nC)
• Saxo-Anglisch (1350-heden) > Asland, Versaxing
• Nieuw Anglisch (1500-2010)
• Arto Anglisch (1995*-heden)
• Klassiek Anglisch (2010-heden)

Het Anglisch lijkt in het algemeen op het Deens en het Fries, waar het aan verwant is. Het Oud Anglisch en het Oud Saxisch vormen samen de basis van het Oud Engels. Het zijn de twee hoofdtalen van Engeland in de Angel-Saxische tijd (450-1066). Uit het Oud Engels is later het Modern English ontstaan. Deels onder invloed van het Frans van de Normandiërs, die in 1066 Engeland veroveren. De Franse invloed is beperkt tot een deel van het woordgebruik. Vele woorden hebben namelijk duidelijk een Franse herkomst. Qua structuur (wordorder) lijkt het Engels echter duidelijk het meest op Deens. Ook vele woorden hebben een Deense herkomst. Het Oud Anglisch staat daarom ook vrij zeker het meest dicht bij het Oud Deens. Dat is in feite niet verbazend. Angeln is het homeland van de Angelen. Dat gebied ligt in NO Duitsland tegen de Deense grens. Het gebied hoort van oudsher bij Denemarken. Pas in 1920 komt Angeln bij Duitsland na een volksreferendum.

Anglische kunst: > Kunst

Anglische Macht:
De macht van de Angelen op het Continent ontplooit zich rond 100nC en duurt tot circa 500nC.
¶ 166-180nC Marcomannische Oorlog > Marcomannen
¶ 235nC Angelen verslaan Romeinen bij Oldenrode/Hannover > Oldenrode
¶ 405nC Offa van Angeln verslaat Saxen bij Bremen, de Swaefen bij Fiveldore en voert militaire cmpagne tot aan de Rijn en Maas > Offaland
¶ 449nC Bron ASC (Anglo-Saxon Chronicles 832-1154nC) schrijft voor het jaar 449nC:

449. Hier Martianus and Valentinus onfengon rice [krijgen macht], and ricsodon [regeren] seofon [zeven] winter. And on hiera dagum [deze dag] Hengest and Horsa, fram Wyrtgeorne [Vortigern] gelathode [uitgenodigd], Bretta kuninge [koning], gesothon [getrouwe] Bretene on thaem [hun] stede genemned [genaamd] Ypwinesfleot [Ebbsfleet in Thanet?], aerest [eerste] Brettum to fultume [helpen], ac hie [hij] est on hie fuhton.

Se [deze] kuning het hie feohtan ongean Peohtas [gevochten tegen de Picten]; and hie swa duden [doden], and sige haefdon [zegeviert] swa hwaer swa hie comon [waar hij ook komt]. Hie tha [Hengest en Horsa] sendon to Angle [Angelland], and heton him sendan maram fultum [vraagt hem meer troepen te zenden]; and heton him secgan Bretweala nahtnesse [en vertelt hem over de rampspoed in Brittannia] and thaes landes kuste. Hie [koning van Angeln] tha sendon him maran fultum [meer troepen]. Tha comon [komen] the menn of thrim maegthum Germanie [drie Germaanse machten]: of Eald-Seaxum [Oud Saxen], of Englum [Angle], of Iotum [Jutland].

Anglische Mark: (c 1200-1350nC)
Munteenheid in Angelland, zeker in gebruik tot in de 14e eeuw. In 1327 wordt de Codex Oldomptis opgesteld voor Oldambt en Fivelingo in Groningen. De Codex is naar zeggen geschreven in het toenmalige Fries. (> CFO) Daarin staat onder artikel 2:

Jnt erst: Werther en mon fallit ofta othera lond inna thet other, sa scel ma hine ielda mith xvi mercum anglischis and ene haudlesene tha riuchtrum, ther to tha riuchte sweren hebbat, to brecma and thio haudlesene bi xxxvj schillingum.
Ofwel:
Eerstens: Wordt een man uit het ene land in een ander land gedood, dan zal men hem met 16 Anglische marken beboeten en de rechters, die voor het rechterambt zijn beëedigd, een halslosgeld betalen als borgsom, en het halslosgeld bedraagt 36 schillings.

Laatst was ik in het British Museum. Daar hebben ze een verzameling aardewerk waarvan ze niet eens doorhebben dat het maten zijn! Ik heb toen die conservator aan zijn jasje getrokken en gezegd: hé, dat is een pint, de oermaat van de Angelen. Vijfhonderzeventig milimeter precies. Die maat kom je tegen in Friesland, maar daar heet 't een halfmengel.
...
En de magische vijhonderdzeventig milimeter is nog veel verder de wereld over gegaan. Holtman heeft 'm ook gevonden in Zuid-Zweden, het Deense eiland Föhr en bij Zierikzee. Overtuigend bewijs dat het volk der Angelen eind vierde eeuw in al deze gebieden woonde alvorens naar Engeland af te zakken, meent Holtman.

Anglische munten: > Munten
Anglische politiek: > Politiek, Ladangpolitiek
Anglische positie: > Positie, LACA, Anglische identiteit
Anglische taal: > Anglisch, Klassiek Anglisch, Angelnees, Kakkinees, ATZA, PgLinguana, PgDixicon

Anglische Waarden:
** Archaïsme, Bedrijvigheid, Democratie, Eerlijkheid & Trouw, Free Institutions, Liberalisme, Liefde & Verbondenheid, Onafhankelijkheid, Pragmatisme, Rechtvaardigheid, Stamvrede, Veiligheid, Verzoening, Vrijheid

Anglische Wijsheden: > HAWA

Anglish: > Anglisch
Anglisko: Oud Teutoons (400-300vC) voor Anglisch. > English, Teutoons, PgBrit/KTE
Anglo-Saxons: > Angel-Saxen

Anglocs:
Locatienamen op Continent afgeleid van Anglisch of Engels.
Aengum(Anjum)/NOFriesland (# Humsterland)
Angelbeck/Osnabrück/NederSaxen (# Groot Angeln)
Angelberg/Augsburg/Beieren (# Thuringen)
Angelburg/Osnabrück/NederSaxen (# Groot Angeln)
Angelhausen/Thuringen
Angelradink/Borken/Westfalen (ZA)
Angelre/Doesburg (N 1650nC; # Beltrum) > Angerlo
Angelrode/Thuringen
Angelsborg/OstFriesland (ZA)
Angelsloo/Emmen (N 1049nC; # Groot Angeln)
Angelstein/Arnhem (ZA)
Angholm/Finland
Engbergen/Gendringen/Achterhoek (# Twente)
Engden/NederSaxen (# Groot Angeln)
Engeland(Englandi)/Beekbergen (N 801nC; Angerslo/Liemers)
Engeland/Beesd/Gelderland (ZA)
Engeland/Dalfsen (# Groot Angeln)
Engeland/Hardenberg (# Bargen/Emmen)
Engeland/Hoogvliet/ZH (ZA)
Engeland/Kennemerland (ZA)
Engeland/Oldebroek/Veluwe
Engeland/Ruinen (# Z.Groningen)
Engelbert/Groningen (# Losdorp)
Engelborg/Garrelsweer (ZA)
Engelen/DenBosch (# Engeler/Veluwe)
Engelenburg/Brummen (ZA)
Engelenburg/Herwijnen (ZA)
Engelendaal/Leiderdorp (ZA)
Engeler/Veluwe (N 1593; # Beekbergen)
Engelhuizen/Groenlo (N 1461nC; # Beltrum)
Engelrode/Beusichem/Gelderland
Engelsbach/Westfalen
Engelsdorf/Westfalen
EngelseMeer/DenBosch
EngelseWerk/Zwolle
Engelskirchen/Thuringen
Engelum(Anglum, Ingelum)/Friesland (N 1335nC; # Humsterland)
Engerhave/OstFriesland
Engewerdt/Humsterland/NWGroningen
Engholm/Kopenhagen
Englum/Groningen (S 450vC; # Angeln)
Engwierum/Friesland
Enschede(Engstede)/Twente
Hengelo/Achterhoek
Hengelo/Twente
Hengeveld/Sinderen/Achterhoek (# Twente)
Hengevelde/Twente (# Groot Angeln)
Ingaldinghem/Groningen
Ingelheim/RijlandPalts
Ingilin/Thuringen
** ASA

Anglum: > Engelum

    

Hierboven: Re-enactment van een strijd tussen twee groepen. Groep links: wit-groene wimpel + soort angol, typerend voor Angelen. Rechts: mogelijk Saxen, gezien zwaard.
¶ In Engeland gebruiken ruiters soms een soort zweep van hard leer en in de vorm van een langrekte gamma (angol) met een lange arm en een korte haak. #FRI
¶ Amerika kent de zgn cane, een slagwapen in de vorm van een pikhaak met een kort en gepunt achterstuk. (NET5tv 15.9.2011: Law & Order: Afl. Criminal)
¶ Een bisschopstaf heet in het Anglisch een haecce, zijnde een staf met een gekrulde bovenkant, zoals ook in gebruik bij schaapherder. Analoog daaraan kan Anglisch hoecce gezien worden als een staf of wapen met een hoekvorm.
¶ 98nC Tacitus schrijft dat in Germania weinig ijzer wordt gevonden. De Germaanse wapens tonen dat volgens hem. Weinig soldaten hebben een zwaard of lans. (TAC/G6) Aangezien:
- Tacitus vooral in Continentaal NW Europa vertoeft en de Germanen aldaar beschrijft
- en Continentaal NW Europa in die tijd voornamelijk wordt bevolkt door de Germaanse stam der Angelen
- en het zwaard het kenmerkende wapen is van de Saxen
- en de lans het kenmerkende wapen is van de Franken
- en de angol primair een middelgroot handwapen is
- en de angol oorspronkelijk een haak heeft gemaakt uit hertshoorn
>> lijkt het dat Tacitus met de Germaanse wapens feitelijk de angol bedoelt en daarmee de Angelen
>> en lijkt zijn bewering te bevestigen dat de Angelen zich inderdaad kenmerken door het gebruik van de angol
>> en dat in Continentaal NW Europa voornamelijk Angelen wonen.
 

¶ 2000-1500vC: Resten van oer angols zijn gevonden in Lapland. Ze dateren van circa 2000-1500vC. Ze bestaan uit een korte steel van hout en een stuk gepunt hertshoorn met een gat waardoor de steel is gestoken. Het hoornstuk is stevig vastgebonden aan de steel met smalle riemen van leer. Deze oer angols zijn gebruikt als een soort pikhouweel, maar ook als strijdwapen. Ze zijn feitelijk de voorloper van de strijdbijl.
¶ 2700vC++: De Angelen zullen de angol vrij zeker hebben leren kennen via de Goten, waaruit ze voortkomen. Deze Goten zijn afkomstig uit Zuid Rusland waar ze rond 3000vC wonen. Rond 2500vC migreren velen van hen naar NW Rusland en vandaar naar Zuid Zweden. (> PgGen) De angol zal derhalve zeker al halfweg 3000vC en 2500vC bekend zijn. Dus ergens rond 2700vC.
¶ 5000vC: Het Maleis kent het woord ongol = gebogen stuk deeg. De taal is afkomstig uit Deli op Sumatra. Ze is eenvoudig van structuur en wordt daarom al snel de voertaal voor ZO Azië. Rond 1500vC verspreidt het Hinduïsme zich vanuit India in deze regio. Daardoor wordt het Maleis sterk beïnvloed door het Sanskriet, de taal van het Hinduïsme. Deze Arische ofwel Indo-Europese taal heeft z'n wortels in het Arisch, de voertaal van Arya, homeland van de Ariërs, gelegen in Centraal Azië. > Maleis
¶¶ Het Arisch is tevens de basistaal van de Germaanse talen die uit haar zijn voortgekomen. Het Anglische woord angol (angul) lijkt derhalve mogelijk afkomstig uit het Inglo-Gotisch, de taal van de Inglo-Goten in Zweden, waaruit de Angelen rond 650vC zijn voortgekomen. (> Angelen) Het woord angol lijkt derhalve z'n roots te hebben in het Arisch van circa 5000vC.
¶¶ Aangezien:
- de Hindu's rond 3000vC uit Arya migreren naar Afghanistan
- en de Germanen al rond 5000vC uit Arya migreren
- en het woord angol zowel in het Anglisch als in het Maleis is terug te vinden
>> lijkt het woord angol (angul) zeker te dateren uit de periode ver voor 5000vC
>> en lijkt de oervorm van de angol vrij zeker op een soort pikhaak, mogelijk bestaande uit een lang, smal en puntig stuk steen of been aan een steel van hout.
¶ 75.000vC++ Javamens: Ontdekt op Java bij de Solo rivier door Eugenène Dubois (1858-1940), Nederlands anatoom, geoloog en paleontoloog. Hij maakte een reconstructie van deze Javamens, die een dolk en een angol in zijn handen houdt. Beide wapens zijn gemaakt van been. (> PgGen) De angol lijkt derhalve te behoren tot de oudste wapens van de mens.
¶ Opmerkelijk is dat op genoemde reconstructie de Javamens de angol in de linker hand houdt. Ook de Assyriër op de reliefsteen hierboven doet zulks, terwijl hij de rechter hand strekt naar rechts. En boven genoemd boek Storm of Arrows bevat een afbeelding van koning Edward I zittend te paard en houdend een soort strijdbijl met kromme punt in de linker hand. Met de rechter hand houdt hij de teugels vast. Het lijkt haast dat dit geen toeval is. Temeer daar de Anglische koning Wermund rond 400nC op eerder getoonde prent zijn angolstaf ook links vasthoudt. Vooralsnog is hiervoor geen verklaring gevonden.
¶ 1miljVC++ Floresmensen -- eiland Flores/Indonesia. Artefacten van zgn hobbits (dwergmensen) in de Liang Bua Grot en te Mata Menga: steenschijven om vlees te snijden, etc. (# BBCNews 22.12.2010) > PgGen
¶ 2miljVC++ Big Split: Mensen uit Noord Kenya migreren naar Arabië (1.5miljVC) en dan naar India (1.4miljVC), ZO Azië (1.3miljVC), Indonesië (1.2miljVC) en Australië (1.0miljVC). De common roots van Javanen en Angelen liggen dus rond 2 miljoen jaar vC. Gezien de overeenkomsten van de angol op Java en de angol van de Angelen lijkt de angol al zeker te bestaan sinds 2 miljoen jaar vC. > PgGen
¶¶ Eerder in dit item is gesteld dat het Maleise woord ongol en het Anglische woord angol naar het lijkt hun common roots hebben in het Arisch van circa 5000vC. Gezien het voorgaande lijkt het nu echter ook denkbaar dat zowel de wapens als de namen ongol en angol hun common roots al hebben rond 2 miljoen jaar vC in Kenya.
** BHC, Gamma, Winkelhaak, Angelen, Saxen, Franken, Barclaw, Angolstaf, Angolstok, Hoeken

 
Angologie:
I.e. de leer over de Angelen. Op grond van:

1. het gedicht: "Ing waes aerest mid Eastdenum" (> Ingwi)
2. de Skjöldungasaga van circa 1190 nC (> Saga's, Odin)
3. de these dat de Oer Angelen hun herkomst zeker kennen

mogen we concluderen dat de Angelen voortkomen uit de Denen en dat hun oervader ene Ingwi moet zijn geweest. Ingwi is echter een naam die ook voorkomt bij de Inglings, een oud Zweeds koningsgeslacht. Zweden en Denemarken zijn echter oorspronkelijk samen met Noorwegen een eenheid. Mogelijk is Ingwi dus een koning uit het Koninghuis van Denemarken, dat voortkomt uit het Zweeds koningshuis, dat in Zuid Zweden zetelt, waar de Goten wonen. De Denen komen dus voort uit de Germaanse stam der Goten. (> Goten)

E.e.a. wordt bevestigd door een tekst uit bron ASC, geschreven rond 900nC. Volgens bron ASC omvat Angeln anno 449 nC het hele gebied weste betwix Iotum and Seaxum ofwel westelijk tussen Jutland en Saxenland. Groter dan anno 2007 dus. (> Oud Anglisch/citaat) Letterlijk schrijft bron ASC/449 (835nC):

Of Angle comon -- se a sittan stod weste betwix Iotum and Seaxum -- East-Engel, Middel-Engel, Mierce, and ealle North-Humbre.
vertaald:
Van Angle komen -- ze is gelegen steeds west tussen Jutland en Saxen -- Oost-Engel, Midden-Engel, Mercia, en heel Noord-Humbria.

665vC------- Ingwi vestigt zich in Angeln, mogelijk bij Haithabu
665vC-489nC Koninkrijk Angeln (> Angeln)
500vC------- Angeln groeit zuidwaarts langs de Noordzee tot de Rijn
500vC-300vC Groot Angeln: Angeln strekt zich uit tot in Noord Groningen
300vC-600nC Mega Angeln: Angeln strekt zich uit tot aan de Rijn
100vC------- Friezen scheiden zich af van de Angelen
100nC------- Saxen vestigen zich in NO Duitsland vanuit Noord Polen
200nC------- Angelen migreren naar Zuid Duitsland, o.a. Thuringen
405nC-800nC Offaland: Offa breidt Angelland uit tot aan de Maas.
450nC-600nC Angelen en Saxen migreren massaal naar Brittannia
600nC-775nC Saxen settelen in NW Duitsland en NO Nederland
800nC-heden (Klein) Angeln: Angeln strekt zich uit tot de Eider
800nC-heden Diverse Anglische enclaves in NO Nederland en NW Duitsland

** Angeln, Groot Angeln, Mega Angeln, Offaland, Ingwi, Pint, Saga's, Oda, Angelland, Angel, Migratiestromen, Overleveringen, ASA, Moerasvolk, Koninkrijk, Expansie, HRAA, HRAE

Angolstok:
Anglisch: angolsticc = stok met haakse (rechte) handgreep.
 

¶ De angolstok kent diverse maten en doeleinden:
- dorsticc = deurstok met stompe haak; handhoogte; soort wandelstok tevens slagwapen o.a. gebruikt door deurwaarders en geldinners om op deuren te kloppen; deze wandelstokken werden in Engeland gemaakt en gebruikt tot dik in de jaren 50 van de 20ste eeuw.
- fihsticc = veestok = stok met haak om vee te drijven; borsthoogte; anno 2011 nog steeds gebruikt in Engeland door veeboeren; o.a. om vee te drijven, takken af te rukken, agressieve dieren verjagen, te steunen, etc; de haak is puntig en afgebogen
- gasticc = wandelstok; AS gostok; handhoogte; anno 2011 nog steeds in gebruik
- hirdstaef = herderstaf = stok met licht gebogen haak; borsthoogte; anno 2011 nog gebruikt door schaapherders op heidegronden in Engeland en Drente. Koeherders in Afrika gebruiken een dergelijke stok reikend tot ruim boven het hoofd.
- picchoc (ungol) = pikhaak
korte: korte stok met haak; o.a. gebruikt door vissers en maaiers
lange: lange stok met haak; soort enterhaak
- reatsticc = rietstok = zeis om dakriet recht te snijden
- sicsticc = zeisstok = korte picchoc; AS zigstok = korte pikhaak om koren bijeen te trekken en dan met de zeis maaien
- slegsticc = slagstok met haak = slagwapen; armlengte; om agressie te weren
** Angol, Hoeken, Balder
# FRI, BBCtv (Countryfile okt + nov 2011, Bargain Hunt 27.10.2011), DAB

Agathias, writing of the wars between Justinian and the Teutonic invaders of Italy, records that the chief weapon of the invadors was a light, barbed wepon which could be used as a javelin or in hand-to-hand fighting. 'The haft is covered with lamina so that little wood can be seen.' Agathia's description is a little confusing, and attempts to identify the weapon described have never been satisfactory. It may be the angon, which is mainly found on the Continent, but which does occur in this country [England] and especially in Kent, where it has been found at Sarre, Bifrons, High Down and Strood. Another example comes from Beddington in Surrey. But those weapons are so undoubtedly foreign, and so rare of occurence in the Anglo-Saxon area, that we need not discuss them here.

Angstege:
Dorp circa 10 Km ZW van Aurich en circa 12 Km pal zuid van Engerhave in Ost-Friesland, Neder-Saxen. Vermeld op een kaart uit 1585 van Gerhard Mercator.

Angwi:
Stad in Zuid Soedan, nabij de grens met Kenya, waar de mensheid is ontstaan.

Ankehaarveld:
Landschap onder Peest in NW Drente. Rond 300vC bevolkt door Angelen uit ZW Groningen. De naam lijkt derhalve afgeleid van Anglisch Anc-, Ang- (Angel) + haera (haar, begroeide zandrug) + feld (veld).
¶ Inspectie ter plekke juli 2011 bevestigt dat de regio een leemachtige zandhoogte is, tegenwoordig in gebruik als landbouwgrond waarop o.a. mais wordt verbouwd.
¶ Aan de ZO-rand van het Ankehaarveld staat de Lebbestaok naast een grote kei met een tekst over Lebbe. Een kaart uit 1639 vermeldt op die plek dat aldaar ene Lebbe is vermoord. Lebbe zal dus al ruime tijd vóór 1639 moeten zijn vermoord. Volgens overlevering gaat het om een vrouw.


          

¶ Conclusies:
De Romeinen veroveren Brittannia tot aan Schotland. Op de grens bouwen ze de beroemde Hadrian Wall. In Nederland en NW Duitsland stop hun expansie rond 47nC aan de Rijn. Ze bouwen dan de Limes, kennelijk om de Angelen in de gaten te houden en aanvallen van hen te weren. De Angelen houden kennelijk ook de Romeinen goed in de gaten. De Romeinse posten worden ook vaak verwoest. In 235nC pogen de Romeinen desondanks door te dringen tot in NW Duitsland. Bij Harzhorn in Oldenrode raken ze slaags met de Angelen aldaar. Hoe die slag afloopt, wordt nog uitgezocht door archeologen en historici. Feit echter is dat de Romeinen Noord Nederland en Noord Duitsland nimmer durend hebben bezet. We mogen derhalve vooralsnog aannemen dat de Romeinen in Harzhorn zijn verslagen door de Angelen en daarna terugtrekken naar het zuiden.
¶ Noord Nederland en NW Duitsland bestaan in de Romeinse Tijd voor een groot deel uit moerassen, heidevelden en zandgronden. De geologie van het gebied is dus niet dusdanig dat de Romeinen dit gebied (Angelland) duurzaam kunnen bezetten. We mogen derhalve concluderen dat de macht van de Angelen kennelijk dusdanig groot is in die tijd, dat de Romeinen geen kans zien om Angelland te veroveren.
** Anglische macht, Moerasvolk

 
Aryanisme:
Volgens het boek Getica van Jordanes (ovl 552nC) zijn de Goten aanhangers van Aryanisme. Derhalve mogelijk ook de Angelen, die immers voortkomen uit de Goten.
** Arianisme, PgGen/Aryanisme

ASA: Angelsites in Angelland
Locaties waar Angelen wonen. Op grond van de relevante feiten en thesen is onderstaand tabel opgesteld.
jaartal--- = vestiging
jaartal()   = oudst bekende vermelding/sporen in settelgebied; N=naam; S=sporen
# = (mogelijk) herkomstgebied
ZGA = zuidgrens Angelland
Tussen de jaartallen in onderstaand tabel zijn ter orientatie andere relevant historische data geplaatst.

- Tabel Onderstaand tabel toont per regio/tijdvak de verhoudingen A:S:O = Angelen : Saxen : OverigeBevolking (Chauken, Franken, Friezen, etc) in Angelland. * = schatting

600vC------ ZGA = Eider
600vC------ Sleswig (# Angeln)

600vC------ Waddengebied (ZA)

575vC------ Holstein (# Sleswig)
575vC------ Albinga (ZA)

550vC------ @ Lunenburg (N 100nC; # Albinga) > Lunenburg
550vC------ KranenburgStade/Lunenburg > Kranenburg Stade

550vC------ ZGA = Weser > Groot Angeln (550-300vC)

500vC------ Eibergen/Achterhoek? > Bekervolk
500vC-1100n bouw wierden/terpen langs Wadzeekust > Waddengebied, Terpen

500vC------ @ Eemsland (# Lunenburg)
500vC------ Wange (ZA)
500vC------ Asterga (ZA)
500vC------ Engerhave/Meerland (ZA)
500vC------ Angelsborg (ZA)
500vC------ Angelsvel (ZA)
500vC------ Angstege (ZA)
500vC------ Ihlow (ZA)
500vC------ Borkum (ZA)
500vC------ Baltrum/Borkum (ZA)

500vC------ ZGA = Eems

500vC------ @ Reiderland/Groningen (# Eemsland)
500vC------ Thorsham > Reiderland
500vC------ Tysweer > Reiderland

500vC------ @ Oldambt/Groningen (S 1327nC; # Reiderland)
500vC------ Astnem(Oostum) > Oostum
500vC------ Fynserwald (N 1319; =Finsterwold) > Fynserwald
500vC------ Billinge (ZA)

500vC------ @ Fivelingo/Groningen (S 405nC; # Oldambt) > Fivelga
500vC------ Losdorp (ZA)
500vC------ Bierum (ZA)
500vC------ Spijk (ZA)
500vC------ Stork (ZA)
500vC------ Loppersum (ZA)
500vC------ Angelslengi/Loppersum (ZA)
500vC------ Merum/Loppersum > Myrgum, Myrgingum
500vC------ Wirdum (ZA)
500vC------ Garrelsweer (ZA)
500vC------ Garmerwolde (ZA)
500vC------ Ingaldinghem (ZA)
500vC------ Padinghem (ZA)
500vC------ Warffum (ZA)
500vC------ Breede/Warffum > Bredeburg
500vC------ Ezinge/Winsum (ZA)
500vC------ Ripon (ZA)
500vC------ Rodewolt/Bedum (ZA)
500vC------ Billingeweer/Winsum (ZA)
450vC------ Oostum(Atnem)/Winsum (N 1025nC)
450vC------ Asterwalda/Gorecht (N 1249)
450vC------ Groningen/Stad (ZA)
450vC------ Siddeburen (ZA)
450vC------ Kolham (ZA)
450vC------ Scharmer (ZA)
450vC------ Harkstede (ZA)
450vC------ Selwerd/Groningen (ZA)
450vC------ Foxham/Hoogezand (ZA)
450vC------ Foxhol/Hoogezand (ZA)
450vC------ Engelbert (ZA)
450vC------ Kropswolde (ZA)

400vC------ @ Humsterland/Groningen (# Fivelingo)
400vC------ Suxwort (# Losdorp) > Suxwort
400vC------ Selwerd/Suxwort > Sel
400vC------ Suttum/Aduard (ZA)
400vC------ Englum (S 450vC; # Suxwort) > Englum
400vC------ Engewerdt (N 1589; # Suxwort) > Engewerdt
400vC------ Aalsum (S 750nC; # Suxwort) > Aalsum
400vC------ Maarslag (ZA)

350vC------ @ ZuidGroningen (# Oldambt)
350vC------ Oxwerd (ZA)
350vC------ Selwerd > Sel
350vC------ Heiligerlee (ZA)
350vC------ Sellingen > Sel
300vC------ Groningen/Stad
300vC------ Pasop/Midwolde/Leek > Pasop

350vC------ ZGA = Hunze

350vC------ @ Friesland (# NW Groningen)
350vC------ Aengum(Anjum) (N 1589) > Aengum
300vC------ Engelum (N 1335nC; # Humsterland)
300vC------ Baard (S 300nC; # Humsterland) > Dobbelen
250vC------ Wynaldum/Harlingen (S 650nC; N 1335; # Engelum/Leeuwarden)

300vC------ @ NoordDrente (# ZuidGroningen)
300vC------ Tynaarlo (ZA)
300vC------ Pesse (ZA)
300vC------ Zandvoort/Gieten (ZA)
300vC------ Yde/Eelde (ZA)
300vC------ Foxwolde/Roden
300vC------ Roderwolde (ZA)
300vC------ Bunting (ZA)
300vC------ Ankehaarveld/Peest (ZA)
300vC------ Bevertien/Deurze/Assen (ZA)
300vC------ Westerbork (ZA)
300vC------ Orvelte (ZA)
300vC------ Flintenweg/Orvelte > Borckerhof/Orvelte
300vC------ Borckerhof/Orvelte (ZA)
300vC------ Bruntinge/Orvelte (ZA)
300vC------ Bronneger/Borger > Bronc
300vC------ Aalden (ZA)
300vC------ Hijken (ZA)
300vC------ Kyllot/Smilde (ZA)
300vC------ DeKnolle/Fochteloo/Oosterwolde > Knolle
300vC------ Calthorne/Kalteren (ZA)
300vC------ Westerveld/Beilen (ZA)
300vC------ Havelte (ZA)
300vC------ Uffelte (ZA)
300vC------ Eursinge/Pesse (ZA)

300vC------ @ Stellingwarf (# NW Drente) (ZA)
300vC------ DeKnolle/Ooststellingwarf > Knolle
300vC------ Aekinga/Appelscha/Ooststellingwarf (ZA)
300vC------ Munnikeburen/Weststellingwarf (ZA)
300vC------ Scherpenzeel/Weststellingwarf (ZA)

300vC------ @ ZuidDrente (# NoordDrente)
300vC------ Zandpol/NieuwAmsterdam (ZA)
300vC------ Angelsloo/Emmen (ZA)
300vC------ Barge/Emmen (# Bargen/Angeln)
300vC------ Engelland/Dalfsen (ZA)
300vC------ DeStokte/Dalfsen > Stokte
300vC------ Lenthe/Dalfsen (ZA)
300vC------ Exloo/Drente (ZA)
300vC------ Regenham/Exloo (ZA)
300vC------ Beveringe/Exloo (ZA)
300vC------ Valthermond (ZA)
300vC------ Uteringe/Grollo (ZA)
300vC------ Beverloo/Weyerswold (ZA)
300vC------ Beverwieken/Wapserveen (ZA)
300vC------ Zweeloo (ZA)
300vC------ Emmen (ZA)
300vC------ Angelsloo/Emmen (N 1049nC)
300vC------ Westrup/Borger (ZA)
300vC------ Zweeloo/Coevorden (S 200vC; N 1298nC; # Bargen/Emmen)
300vC------ Oosterhesselen (ZA)
300vC------ Paylen (ZA)
300vC------ Swinderen/Drente (ZA)
300vC------ Coevorden/Drente (ZA)
300vC------ Holsloot/Coevorden (ZA)
300vC------ Hoolingerveld/Coevorden (ZA)
300vC------ Kerkenveld/Hoogeveen (ZA)
250vC------ Engeland/Ruinen (ZA)

300vC------ ZGA = Vecht

300vC------ @ NO Overijssel (# ZuidDrente) > Overijssel
300vC------ Engeland/Hardenberg (# Bargen/Emmen)
300vC------ Lutten/Overijssel (# Engeland/Hardenberg)
300vC------ Collendoorn/Hardenberg (ZA)
250vC------ Witharen/Ommen: AVA wit (wit) + haera (haar, zandhoogte)
250vC------ Archem/Ommen (ZA)
250vC------ Rekveld/Ommen (ZA)
250vC------ Hardinga (S 1000 nC) > Hardinga
250vC------ Baalder/Hardenberg
250vC------ Balderhaar/Kloosterhaar (ZA)

250vC------ ZGA = Dinkel + Regge + Beneden Elbe

250vC------ @ NederSaxen (# Lunenburg, Eemsland)
250vC------ Lahr (ZA)
250vC------ Agredinga (ZA)
250vC------ Hasagowe (ZA)
250vC------ PortaWestfalica/Hannover > Saxen/770nC
250vC------ IthHils/Hannover (ZA)
250vC------ Quickborn/IthHils/Hannover (ZA)
250vC------ Swaney/IthHils/Hannover (ZA)
250vC------ Oldenrode/Northeim (ZA)
250vC------ Brunswijk (ZA)
250vC------ Rheden/Diepholz (ZA)
250vC------ Lingen/Nordhorn (ZA)
250vC------ Angelbeck/Osnabrück (ZA)
250vC------ Angelburg/Osnabrück (ZA)
250vC------ Hardingen (ZA)
250vC------ Engden (ZA)
250vC------ Hestrup (ZA)
250vC------ Grastrop (ZA)
225vC------ Lingen/Nordhorn (ZA)

225vC------ @ Twente (# Vechtdal)
225vC------ Langeveen/Tubbergen (ZA)
225vC------ Tubbergen (ZA)
225vC------ Sibculo (ZA)
225vC------ Lattrop/Dinkelland (ZA)
225vC------ Ootmarsum (ZA)
225vC------ Oldenzaal (ZA)
225vC------ Denekamp (ZA)
225vC------ Harwich/Denekamp (ZA)
225vC------ Borchert/Denekamp > Denekamp
225vC------ Eekteweg/Haarle/Hellendoorn: AVA aek (eik) + te (veld) + waeg (weg)
225vC------ Lusseveld/Hellendoorn: AVA leos (lis, lisse) + feld (veld)
225vC------ Piksen/Hellendoorn (ZA)
225vC------ Mekkelenberg/Almelo (ZA)
225vC------ Bellinghave/Almelo: AVA Bill (mansnaam) + ing (volk) + have (hoeve)
225vC------ Beverdam/Almelo (ZA)
225vC------ Bevervoorde/Almelo > Ford, Beverborg
225vC------ Tusveld/Almelo (ZA)
225vC------ Rossum (ZA)
225vC------ Everloo/Rossum (ZA)
225vC------ Engherick/Oldenzaal > Tankenberg
225vC------ Cottwick/Goor (ZA)
225vC------ Zeldam/Goor (ZA)
225vC------ Goor (ZA)
225vC------ Kolhoop/Goor (ZA)
225vC------ Enschede (ZA)
225vC------ Boekelo/Enschede: AVA bucc (beuk) + lah (laagte)
225vC------ Borne/Twente (ZA)
225vC------ Hedeveld/Hertme/Borne (ZA)
225vC------ Azelo/Borne (ZA)
225vC------ Kamphuis/Deurningen (ZA)
225vC------ Hengelo (ZA)
225vC------ Asveld/Hengelo (ZA)
225vC------ Berflobeek/Hengelo > Hengelo
225vC------ Pentrop/Hengelo (ZA)
225vC------ Vollenbroek/Hengelo (ZA)
225vC------ Beldershoek/Hengelo > Boeldershoek
225vC------ Boeldershoek/Enschede (ZA)
225vC------ Bentelo (ZA)
225vC------ Hagmeulen/Bentelo (ZA)
225vC------ Gorsveld/Bentelo (ZA)
225vC------ Beckum/Hengelo/Twente (ZA)
225vC------ Derking/Beckum (ZA)
225vC------ Haaksbergen (ZA)
225vC------ Hengevelde/Twente (ZA)
225vC------ Groot+KleinHedde/Hengevelde > Hedde
225vC------ Snakenborg/Haaksbergen > Haaksbergen
225vC------ Diepenheim (ZA)
225vC------ DeRille/Rijssen > Rille
225vC------ Markelo (ZA)
200vC------ Holten/Twente
200vC------ Bolder/Holten > Bolder Holten
200vC------ Koldewee/Holten (ZA)
200vC------ Bolksbeek/Markelo > Bolksbeek
200vC------ Volthe/Weerselo/Twente > Hunenborg Volthe

225vC------ ZGA = Berkel

225vC------ @ Berkelland (# Twente)
225vC------ Rietmolen (ZA)
225vC------ Neede (ZA)
200vC------ Haarlo/Neede (ZA)
200vC------ Eibergen (ZA)
200vC------ Warfendijk/Eibergen (ZA)
200vC------ Warfslatweg/Eibergen (ZA)
200vC------ Holterhoek/Eibergen (ZA)
200vC------ Kranenkamp/Eibergen (> Krane)
200vC------ Kranenweg/Holterhoek/Eibergen (ZA)
200vC------ Teeuwsland/Geesteren/Gld (ZA)
200vC------ Lochem (ZA)
200vC------ Borculo (ZA)
200vC------ Hambroek/Borculo (ZA)
200vC------ Beltrum (ZA)
200vC------ Swilbroek/Groenlo (ZA)
200vC------ Bevervoorde/Gelselaar > Ford
200vC------ Laren/Lochem: AVA laru (lustoord)
200vC------ Pasop/Laren > Pasop
200vC------ Aalsvoort/Lochem (ZA)
200vC------ Lochem
200vC------ Miggeld/Exel/Lochem: AVA mycge (mug) + elt (veld)
200vC------ Armhoede/Lochem (ZA)
200vC------ Dollehoed/Lochem (ZA)
200vC------ Lothenseweg/Lochem: AVA hlot (bebost stuk land) + thun (tuin, erf)
200vC------ Nettelhorst/Lochem (ZA)
200vC------ Warfveendijk/Lochem (ZA)
200vC------ Pasop/Laren/Lochem (ZA)
150vC------ Vorden (ZA)
150vC------ HallerLaak/Vorden > Vorden
150vC------ Hackfort/Vorden (ZA)

200vC------ @ WestSalland (# Twente, Vechtdal)
200vC------ Coolewee/Bathmen (ZA)
200vC------ Bronsvoort/Bathmen > Bruns
200vC------ Aschenhouse/Bathmen (ZA)
200vC------ Colmschate/Deventer (ZA)
200vC------ Deventer (ZA)
200vC------ Oxe(Oxen)/Deventer (ZA)
200vC------ Oxevoorde/Oxe (ZA)
200vC------ Ossenwaard(Oxweard)/DeWorp (ZA)
200vC------ Slag/Oxe > Oxe
200vC------ Ruineweide/Oxe > Oxe
200vC------ Slag/Oxe > Oxe
200vC------ Hengforden/Diepenveen > Ford
200vC------ Zandvoort/Bathmen (ZA)
200vC------ Okkenbroek/Deventer (ZA)
100vC------ Hengforden/Olst+Diepenveen > Hengforden
100vC------ Poggenbelt/NwHeeten > Poggen
100vC------ Poggenheide/NwHeeten > Poggen
100vC------ Broekland/Salland > Hengevelde Wijhe
100vC------ Wijhe/Salland > Hengevelde Wijhe
100vC------ Raalte: AVA rall (ral = moerasvogel) + ta (veld, gebied)
100vC------ Legebeke/Raalte (ZA)
100vC------ Kroepanweg/Hieno: AVA creopan (kruipen) + waeg (weg)
050vC------ Buckhorst/Zalk/Kampen (ZA)
050vC------ Ongelkamp/Zalk (ZA)
050vC------ Cellesbroek/Kampen (ZA)
050vC------ Zwartwaterland > Hoekman
200nC------ Kranenkamp/Diepenveen (ZA)
200nC------ Kranenland/Diepenveen > Krane
200nC------ Kranenkolk/Overijssel > Krane

200vC------ @ NoordVeluwe (# WestSalland)
200vC------ Vorchten (ZA)
200vC------ Hattem (ZA)
200vC------ Hattemerbroek (ZA)
200vC------ Oldebroek (ZA)
200vC------ Engeland > Engeland Oldebroek/Wezep
200vC------ 'tHarde/Elburg > Harde
200vC------ Nijbroek/TerWolde: AVA niw (nieuw) + broc (broek, broekland)
200vC------ Avervoorde/Teuge > Ford
200vC------ Uddel/Veluwe > Hunneschans Uddelermeer
100vC------ Apeldoorn/Veluwe > Hengevelde Wijhe
100vC------ Snakenbroek/Apeldoorn* > Snakenbroek
100vC------ Bruggelen/Apeldoorn; OA Barclog
100vC------ Engeland/Beekbergen (N 801nC) (ZA)
100vC------ Beekbergen/Apeldoorn (ZA)
100vC------ Koningsweg/Beekbergen > Hof Englandi
100vC------ Kootwijk (ZA)
100vC------ Harderwijk/Veluwe
100vC------ Ermelo/Veluwe (ZA)
100vC------ Staverden/Veluwe > Deventer
100vC------ Hackfort/Barneveld (ZA)
100vC------ Appel/Nijkerk (ZA)
100vC------ Leusden (ZA)
100vC------ Amersfoort (ZA)

200vC------ @ Graafschap (# Twente, Berkelland)
200vC------ Harfsen (ZA)
200vC------ Gorssel (ZA)
200vC------ Eesterbrink/Gorssel (ZA)
200vC------ Eesterhoek/Gorssel (ZA)
200vC------ Eesterloo/Gorssel (ZA)
200vC------ Eesterweerd/Gorssel (ZA)
200vC------ Hunnepe/Gorssel (ZA)
200vC------ Eefde: AVA ew (ijf, taxus; AS ief, eef) + ta (veld)
200vC------ Almen/Eefde (ZA)
200vC------ Warnsveld/Zutphen (ZA)
200vC------ Boggelaar/Warnsveld (ZA)
200vC------ Hoekendaal/Warnsveld (ZA)
200vC------ Selsham/Warnsveld (ZA)
200vC------ Bolderhorst/Delden > Bolder
200vC------ Zutphen (ZA)
200vC------ Kiefskamp/Vorden (ZA)
200vC------ Bronsbergen/Wichmond > Bruns
200vC------ Dollinghoed/Wichmond (ZA)
200vC------ Hemstede/Keyenbrog (ZA)
200vC------ Bronckhorst (ZA)
150vC------ Hummelo (ZA)
150vC------ Greflichem/Hummelo (ZA)
150vC------ Iwlant/Greflichem (ZA)
150vC------ DeVoorde/Hummelo > Voorde

200vC------ ZGA = Slinge

200vC------ @ Slingeland (# Berkelland) (ZA)
200vC------ Zelhem (ZA)
200vC------ Kousmansbuskes/Besseldersbos/Zelhem (ZA)
200vC------ Stellingweg/Zelhem > Zelhem
200vC------ Tieckenslaegte/Zelhem (ZA)
200vC------ Veldhoek/Zelhem > Zelhem
150vC------ Aalten > Aalten, TEHA
150vC------ Lintelo/Aalten (ZA)
150vC------ Pasop/Aalten/Achterhoek (ZA)
150vC------ Engeland/Aalten (ZA) + Angelheem
150vC------ Lichtenvoorde > Ford
150vC------ Harreveld/Lichtenvoorde (ZA)
150vC------ Ongelnkamp/Harreveld > Harreveld, Angelheem
150vC------ Angelheem/Harreveld+Aalten > Angelheem
150vC------ Bredevoort > Ford
150vC------ Varsseveld (ZA)
150vC------ Hengeveld/Sinderen/Achterhoek (ZA)
150vC------ Doetinchem
150vC------ Yzervoorde/Doetinchem (ZA)
150vC------ Bilheem/Doetinchem (ZA)
150vC------ Winterswijk (ZA)
150vC------ Hones/Winterswijk (ZA)
200nC------ Kranendelle/Ruurlo > Krane
200nC------ Beltrum/Achterhoek (N 1236nC; # Baltrum/Olfrisia)
400nC------ Engelhuizen/Groenlo (N 1461nC; # Beltrum)
400nC------ Velswijk > Aldenhaeve Zelhem
400nC------ Zelhem > Aldenhaeve Zelhem

200vC------ @ ZuidVeluwe (# NoordVeluwe, Graafschap, Liemers)
200vC------ Wekerom (ZA)
200vC------ Hulstein/Ede (ZA)
200vC------ Ede > Hocingum
200vC------ Scherpenzeel (ZA)
200vC------ Leusveld/Hall (ZA)
200vC------ Engelenburg/Brummen (ZA)
200vC------ Kranenkamp/Brummen > Krane
200vC------ Engeler/Veluwe (N 1593; # Beekbergen) > Engeler
200vC------ Kernhem/Ede (ZA)
200vC------ Angelhoven/Kernhem (ZA)
200vC------ Havikweerd/Rheden (ZA)

150vC------ @ Liemers (# Graafschap, Slingeland) (ZA)
150vC------ Angerslo(Angelre)/Doesburg (N 1650nC; # Beltrum) > Angerlo
150vC------ Beverbeek/Angerlo (ZA)
150vC------ Bevermeer/Angelo (ZA)
150vC------ Beverbroek/Giesbeek (ZA)
150vC------ Baer/Angerlo > Bahr
150vC------ Lathum/Angerlo (ZA)
150vC------ Bahr (ZA)
150vC------ Regio Doesburg/Dieren > Heggen
150vC------ Engbergen/Gendringen (ZA)
150vC------ Lantfort/Ulft (ZA)
150vC------ Wals/Gendringen (ZA)
150vC------ Wieken/Gendringen (ZA)
150vC------ Montferland > Wassing, Welling
150vC------ Azewijn/Montferland (ZA)
150vC------ Westervoort (ZA)
150vC------ Didam (ZA)
150vC------ Ossenweerd/Lobith (ZA)
150vC------ Oosterbeek/Arnhem (ZA)
150vC------ Arnhem (ZA)
150nC------ Malburgen/Huisen/Arnhem (ZA)

150vC----- @ Utrecht (# West Veluwe)
150vC----- Thorhem (Doorn) (ZA)
100vC----- Amersfoort (ZA)

150vC------ @ Westfalen (# NederSaxen)
150vC------ Greven (ZA)
150vC------ Bentheim (ZA)
150vC------ Angel/rivier/Beckum-Munster > Angel
150vC------ Angelmodde/Munster (ZA)
150vC------ Beckum > Beckum/Twente
150vC------ Crosewick (ZA)
150vC------ Zwilbrock > Swilbroek
150vC------ Engborg/Legden (ZA)
150vC------ Harwick/Gescher (ZA)
150vC------ Coesfeld (ZA)
150vC------ Ranstrup (ZA)
150vC------ Angelradink/Borken (ZA)
150vC------ Engelkamp/Borken > Engelkamp
150vC------ Holtwick/Bocholt (ZA)
150vC------ Suderwick/Bocholt (ZA)
150vC------ Kranenbroek/Kranenburg/Kleef > Kranenburg Kleef

150vC------ ZGA = Rijn + Saale/Thuringen > Mega Angeln (150vC-600nC) (ZA)

100vC------ @ NoordHolland (# N.Veluwe, Utrecht)
100vC------ Laren/Hilversum: AVA laru (lustoord)
100vC------ Haarlem (ZA)
100vC------ Engeland/Kennemerland (ZA)
100vC------ Beverwijk/NH > Beverwijk
300nC------ Kranenbroek/Egmond/NH > Krane
300nC------ Craneberch/Bergen > Krane
300nC------ Zandvoort/Haarlem (ZA)

100nC------ @ Rijnland (# Liemers, ZuidVeluwe)
100nC------ Meynerswijk/Elden (ZA)
100nC------ Elden/Overbetuwe (ZA)
100nC------ Elst/Overbetuwe (ZA)
100nC------ Esop/Elst (ZA)
100nC------ Snodenhoek/Elst (ZA)
100nC------ Lent/Waal (ZA)
400nC------ Afferden/Druten (ZA; # Engeler/Veluwe)
405nC------ Ravenswaay/Beusichem (ZA)
500nC------ Wijchen/Nijmegen (ZA)

125nC------ Angelen wonen tussen Elbe en Rijn (Ptolemaeus) > Mega Angeln

300nC------ @ ZuidDuitsland (# Westfalen)
300nC------ Thuringen (ZA)
600nC------ Ingelheim/RijnlandPalts
600nC------ Engilin/Thuringen (N 800nC), Angelroda (449), Angel
600nC------ Angelhausen/Thuringen (N 948)
600nC------ Angelroda/Thuringen (N 948)
800nC------ Thuringen onderdeel Frankisch Rijk

405nC------ ZGA = Waal > Offaland (405-800nC)

405nC------ @ ZuidHolland (# Betuwe, Utrecht) > Zuid Holland
405nC------ Voorburg/DenHaag (ZA)
405nC------ Bleiswijk/Rotterdam (ZA)
405nC------ Poelgeest/Oegstgeest (ZA) 405nC------ Noordwijk/Leiden (ZA)

405nC------ @ NoordBrabant (# Betuwe)
405nC------ Padbroek/Cuyck (ZA)
405nC------ Oeffelt/Boxmeer (ZA)
405nC------ Holthees/Boxmeer (ZA)
405nC------ Maashees/Boxmeer (ZA)
405nC------ Afferden/Maas (ZA)
405nC------ Hasserum/Cuyk (ZA)
405nC------ Engelen/DenBosch (ZA)
405nC------ Hoekendaal/Bakel > Hoekendaal

405nC------ @ Limburg (# Betuwe) > Limburg
405nC------ Selsten/Hoensbroek: AVA Sell (mansnaam) + tun (tuin, erf) > Sel
405nC------ Sevenum: AVA seofon (zeven) + ham (heem, oord)

405nC------ @ Vlaanderen (# N.Brabant)
410nC------ Eeklo (ZA)

500nC------ @ Elzas (# Limburg, NoordBrabant) (ZA)

540nC------ @ Constatinopel (# Angeln) > Constantinopel

737nC------ Opper-Angelland (Angeln+Sleswig) onderdeel Deense Rijk

880nC------ Neder-Angelland onderdeel Frankisch Rijk > Anglische identiteit

 
- Expansie:
De expansie vanaf de Eems tot aan de Rijn bij Arnhem omvat een afstand van circa 160 Km over een periode van circa 500-150vC = 350 jaar. Gemiddeld breidt het Anglische Rijk zich dus uit met circa 160/350 = 0.5 Km/jaar. De expansie gaat voornamelijk door moerasgebieden. (> Groot Veenland) Als volwassen zoons rond hun 20-ste jaar huwen en een eigen woonplek zoeken in zuidelijke richting, dan bedraagt de expansie inmiddels 20x0.5 Km = 10 Km. De hele afstand van Eems tot Rijn wordt dan afgelegd in 160/10 = 16 generaties. Aangezien in de periode 500-150vC vooralsnog geen militaire expansie bekend is van Angelen naar het zuiden, lijkt de expansie van Angelen naar de Rijn derhalve een natuurlijke expansie te zijn geweest. Deze expansie heeft vrij zeker te maken met de beverjacht. De moerassen van Groot Veenland zitten immers vol bevers en van Angelen is immers bekend dat ze vele eeuwen lang zeer actief zijn in de beverjacht en de handel in beverhuiden. (> Beverjacht, Bevervel)
** Angelen, Demografie, Angologie, TEHA, Migratielijnen, Groot Veenland, ang/sax, Expansie, SEBA

 
Asbool: > Angel-Saxen, Nokkruis, Hengest en Horsa

Asbroek:
Familienaam afkomstig uit Twente. De naam Asbroek is afgleid van Anglisch aess (es) + broc (broek, drasland). Reeds vóór 1400 was er een adellijke familie Van Asbroek dat woonde in Diepenheim op de plek waar later het Nyenhuis komt te staan.
¶ Anno 1947 komt de naam Asbroek voor als:
- Asbroek 118x; Overijssel 115x, voornamelijk in Hengelo en Haaksbergen.
- Asbreuk 119x; Overijssel 107x
- Ten Asbroek 96x; Overijssel 83x
De naam Asbroek komt ook voor als Ashbrook in Ierland.
¶ In Beckum (Twente) ligt een locatie met de naam Asbroek. Ze bestaat uit een grote golvende hoogte met vele oude bomen (essen*) en temidden van oud veenland. Vooralsnog is niet bekend waarom en sinds wanneer de locatie de naam Asbroek voert. Gezien de gesteldheid van de locatie en de naam zelf lijkt het zeer goed mogelijk dat de naam Asbroek van zeer oude datum is. De regio ligt immers in drooggelegd veengebied van zeer oude tijden. Bovendien bestaat de familienaam Asbroek al vóór 1400 AD en komt ze voornamelijk voor in de regio Hengelo-Haaksbergen. Het lijkt dus zeer waarschijnlijk dat de familie Asbroek afkomstig is van de locatie Asbroek te Beckum.
¶ Op genoemde locatie Asbroek bij Beckum staat anno 2010 een grote hoeve met de naam Asbroek. Deze hoeve is gebouwd in 1845. De architectuur is normaal voor NO Nederland. Alleen de bijgebouwen zijn in Saxische stijl. Ze dateren echter zichtbaar van ver na 1845. Vooralsnog is niet bekend of de hoeve voorgangers heeft. Gezien de herkomst van de familie Asbroek uit dit gebied, lijkt het welhaast zeker dat er al ruim vóór 1400 AD een hoeve stond op of nabij de plek van de huidige hoeve.
** Beckum, AFNA

ASC: Anglo-Saxon Chronicles (832-1154)
Serie kronieken in Engeland bijgehouden in 832-1154, geschreven in de oorspronkelijke Angel-Saxische taal c.q. het Oud Engels, i.c. Oud Anglisch. De kronieken beschrijven de belangrijke historische gebeurtenissen in Engeland in de Vroege Middeleeuwen. I.b. de invasie van Angelen, Saxen en Juten, de raids van Noormannen, Vikings en Denen, en de invasie van de Normandiërs in 1066 onder Willem de Veroveraar. De oudste delen beginnen rond de jaartelling en bevatten compilaties uit Gildas, Hieronymus, Beda en andere werken.
** G449/C, PgBrit/ASC

Aschenhouse:
Landgoed bij Bathmen. Komt voor op kaart 67 van bron HTN (1783). De herkomst van deze naam is vooralsnog niet precies duidelijk. De reio wordt rond 200vC bevolkt door Angelen uit Twente. De naam kan derhalve zijn afgeleid van Anglisch aesc (es/boom) + hoose (huis). Dus: Eshuis of Essenhuis.

ASCV: bron ASC (The Anglo-Saxon Chronicles) in vrije vertaling KBG

ASGA: Anglisch Samenhorigheidsgevoel in Angelland
Van de inwoners van de Groningse Ommelanden wordt door de eeuwen heen vaak gezegd: Bij elkaar deugen ze niet, van elkaar meugen ze niet. De vele conflicten in het Groningse land lijken dat aardig te bevestigen. Echter:
¶ In de strijd tegen de bisschoppen van Utrecht lijkt Angelland een sterk front. Drenten, Groningers en Gelderlanders strijden samen tegen de kerkelijke prelaten. > Slag bij Ane (1227nC)
** HACA

Asland: = Angelland sinds de setteling van Saxen aldaar in 775nC++ > Maerland, Aslands

Aslands: (775nC++)
De taal gesproken in Asland, het gebied tussen Denemarken en de Rijn, in NO Nederland en NW Duitsland. (> PgAng: Asland) Deze taal is oorspronkelijk Anglisch. Sinds circa 100nC vestigen ook Saxen zich steeds meer in Asland. Daardoor verandert ook het Aslands van Oer Anglisch naar meer Angel-Saxisch, of liever Saxo-Anglisch. De Angelen en hun invloed blijven namelijk door de eeuwen heen dominant en wel circa 2.4x groter. (> ASV) Het Anglisch blijft dus feitelijk de basistaal waaraan Saxische invloeden worden toegevoegd sinds circa 100nC. Op grond van de beschikbare teksten is het volgende overzicht te maken:
¶ In de Vaticaanse Codex pal. 577 staat Het Saxische Credo, gedateerd op ergens rond het jaar 795nC. Dit Credo is geschreven in het Latijn en kort daarna vertaald in het Saxisch. Hieronder de Anglische versie:

Op een steen uit circa 950 nC in Wedelspang bij Selk in Anglen staat in runentekens de volgende tekst (transcriptie):

thurlf risthi stin thensi
himthigi svins eftir erik filaga
sin las warth
tauthr the trekiar satu um
haithabu ian han
was sturi matr tregr hartha
kuthr

ofwel:
Thorulf riste deze steen
ter ere Sven's nadat Erik filage
zijn lot werd
gedenk de strijders zaten om
Haithabu en hij
was stuurman harde strijder
kundig

ofwel:
Thorulf kerfde deze steen
ter ere van Sven toen Erik's steken
zijn lot werd.
Gedenk de strijders die zaten om
Haithabu en hij
stuurman was, de geharde
en kundige strijder.

Thit sent tha keran and tha doman wisera liuda Fyvelghelondis ende Aldeomptis ief Mentrawaldmonnas; thisse in to nimane and ut to rekane.
ofwel:
Dit zijn de keuren en oordelen van de wijze lieden van Fivelingo en Oldambt ofwel Menterwald; deze zijn te nemen en te rekenen.

Jnt erst: Werther en mon fallit ofta othera lond inna thet other, sa scel ma hine ielda mith xvi mercum anglischis and ene haudlesene tha riuchtrum, ther to tha riuchte sweren hebbat, to brecma and thio haudlesene bi xxxvj schillingum.
ofwel:
Eerstens: Wordt een man uit het ene land in het andere gedood, zo zal men hem beboeten met 16 Anglische marken en een halslosgeld aan de rechters, die voor het rechterambt hebben gezworen, te borgen en het halslosgeld zij 36 schillings.
...
Art. 9: Hebbet ther hvesen thrya brotheren, and een ther fan lywath, and tha thwa hebbeth bern theen, tha ene een beern, tha other fyuwer beern, sa ne aecht thy maerre theam nowt mar fon tha lauwa, sae thy mynre thaem.
Ofwel (vrij vertaald):
Als er waren drie broers, en een daarvan leeft, en de twee (anderen) hebben kinderen achtergelaten, de ene één kind, de ander vier kinderen, dan erft elke tak evenveel.

Anna bin ick geheten, Segebalde leth mi gethen.
ofwel:
Anna ben ik geheten, Segebalde liet me gieten.

Aldus het Lagerbuch der Kapelle Cranenburg. (> Lx: Kranenburg Neder-Saxen)

Op vele oude vakwerkhuizen in Kappeln (Angeln) staan spreuken die erg doen denken aan Oud Nederlands met een vleugje Duits (Saxisch) en Fries.

Zoals bijvoorbeeld:

Wer will buen an de Straten, mot de Minschen reden laten.
ofwel:
Wie wil bouwen aan de straten, moet de mensen kletsen laten.

Het staat anno 1971 op een balk van een prachtig oud vakwerkhuis met zwarte balken en witte muren in Kappeln. (> Angeln) In meer huizen in Kappeln zijn dergelijke balken geplaatst met spreuken in dezelfde taal. Deze taal moet daar dus reeds lange tijd de volkstaal zijn.
** VTO, VWL, Angelnees, Versaxing

ASN:
Anglo-Saxons.net

ASP:
Sweet's Anglo-Saxon Primer
9e editie, herzien door Norman Davis, professor in de Engelse Taal aan de University of Glasgow. Clarendon Press, Oxford, september 1952

Assen:
Tot 1600nC speelt Assen geen rol in het bestuur van Drente. #NDD/p50
** Drente

Assing:
Nederlandse familienaam. De naam komt in 1947 in Nederland totaal 5x voor in de databank van het Meertens Instituut.
¶ De variant Assink komt anno 1947 in Nederland totaal 1151x voor met top van 751x in Overijssel. In 2007 totaal in Nederland 1464x met hoogste frekwenties in Enschede (168x) en Hengelo (135x).
¶ De uitgang ink is historisch een versaxing van de oorspronkelijk Anglische vorm ing. Normaliter is de ing-vorm derhalve de oudste vorm. (> ing/ink, Versaxing)
¶ Op 14.9.09 geeft Google wereldwijd de volgende hits:
Assing: 231.000x
Assingh: 613x
Assink: 121.000x
¶ Gezien deze setting lijkt de naam Assing afkomstig uit de regio Enschede en Hengelo. Deze regio wordt rond 225vC bevolkt door Angelen uit het Vechtdal. De naam Assing lijkt derhalve afgeleid van Anglisch Aess (mansnaam) + ing (volk). Dus: volk van Aesc.
# Meertens Instituut 4.10.2010, KBG

AST: > ASA

Asterga:
Regio in NO Eemsland. De regio wordt rond 500vC bevolkt door Angelen uit Lunenburg. De naam is afgeleid van Anglisch ast (oost) + gaw (gouw = regio). Asterga is vermeld op kaart KHS betreffend Saxenland rond 1000nC.
** Gouw

Asterreyda:
Dorp in Reiderland, verdronken in 1277. Oudste vermelding 1272. Voordien mogelijk genaamd Hriadi of Hriedi. Ast = oost.
** Reiderland

Asterwalda:
Later Oosterwold genoemd, zijnde het oostelijk deel van het Gorecht in Groningen. Wordt 1249nC al genoemd. Ook als Astawalda. Ast en wald zijn beide Anglische termen. We mogen dus aannemen dat we hier te maken hebben met een Anglische regio.
** Wold, Fivel (kaart), Oud Fries
# WEW (p40-41), KBG

ASV: > ASV1, ASV2
ASV1: Anglo-Saxisch Verbond > Angel-Saxen

ASV2: Anglo-Saxische Verhoudingen
Er zijn vooralsnog geen oorlogen bekend tussen Angelen en Saxen. Noch op het Continent, noch in Brittannia. Sterker: er zijn drie historische verbonden gesloten tussen deze twee Germaanse volken: in 150nC in het gebied Eeems/Elbe, circa 650nC in de Cotswolds en 889nC door het huwelijk tussen Ethelred II van Mercia en Ethelflaed van Wessex, dochter van koning Alfred de Grote van Wessex. Met dat huwelijk is de basis gelegd voor de verdere unificatie van Engeland. Mercia omvat het Anglische Rijk in Midden en Noord Engeland, en Wessex omvat het Saxische Rijk in Zuid en Oost Engeland. (> Angel-Saxen)
¶ 150-775nC: Het feit dat de expansie van de Saxen in NW Duitsland en NO Nederland pas plaats vindt circa 150-775nC, duidt erop dat de achtergebleven Angelen op het Continent in staat zijn de opmars van de Saxen tot die periode succesvol te temperen, ondanks het feit dat het Koninkrijk Angeln in 489 ophoudt te bestaan als gevolg van de massamigratie van Angelen naar Brittannia en de aanvallen van de Denen. Dit duidt er tevens op dat er nog genoeg Angelen zijn blijven wonen in hun homelands op het Continent om weerstand te bieden tegen de Denen en de Saxen. (> Saxen)
¶ 405nC: Offa van Angeln verslaat de Saxen nabij Bremen ivm met de expansie van de Saxen over de Elbe. Daarmee voorkomt Offa dat zijn vader Wermund in de macht komt van de Saxen. > Offa van Angeln
¶ 596nC++: Bron ASCV:

596. Paus Gregorius zendt Augustinus naar Brittannia met een groot aantal monnikken, die het Evangelie verkondigen aan het Engelse volk.
597. Augustinus en zijn metgezellen arriveren in Engeland. Ceowulf begint te regeren in Wessex; hij vecht en strijdt steeds tegen de Angelen, de Picten of de Scoten.

De enige reëele verklaring voor deze gelijkheid kan zijn dat deze verhouding 2.4/1 tussen Angelen en Saxen in de Anglische gebieden op het Continent al circa 450nC aanwezig is en dat de Angelen en Saxen in relatief gelijke mate zijn gemigreerd naar Brittannia. Verder lijkt dan dat de Saxen al vóór 450nC een redelijk geïntegreerd deel vormen binnen het hele Anglische Rijk. Dat kan een belangrijke verklaring zijn voor de naam Angel-Saxen.

The Anglo-Saxon peoples, then [5e eeuw nC], were probably of mixed stock, with a number of common characteristics, before they arrived in England.

1. Angelen sinds 400vC in Asland
2. Saxen sinds 150nC in Asland.
3. ang/sax/migratie/aantal (450nC) = 2.4/1
4. ing/ink/famnames/asland/aantal (2009) = 2.4/1
5. 3+4 > ang/sax/asland/aantal (400-2009) = 2.4/1
---> Angelen stabiel numeriek in de meerderheid in Asland.
---> Angelen relatief stabiel aanwezig in Asland.
---> ang/sax/engeland = ang/sax/asland = 2.4/1
6. ang/sax/locaties/asland/aantal (2009) = 3.4/1
---> Anglische locatienamen in Asland stabiel
---> Anglische macht in Asland stabiel sinds 150nC
7. Locatienamen veranderen niet snel. Als ze veranderen dan normaliter door vestiging nieuwe bevolking + verdwijnen oerbevolking.
8. 5+6+7 bevestigen:
---> Vele Angelen blijven in Asland ondanks massamigratie naar Brittannia rond 450nC.
---> Angelen oudste bevolking van Asland.
9. ang/sax/asland/woontijd (2009) = (2009+400)/(2009-150) = 2409/1859 = 1.3/1

De Schrijver van d'oude Hollantsche Chronijck, en verscheyde andere geleerde mannen meenen, datse [de burcht] omtrent het jaer CCCC XLIX van sekere Engistus, een Overste van de Anglen en Saxen, oft, soo sommige seggen, Koning der Vriesen, gebouwt is. De geleerde Janus Dousa heeft ook dit gevoelen gehadt, gelijck uyt de volgende vaersen blijckt:
Putatur Engistus, Britanno orbe,
Redux, posuisse victor.
Dat is:
Engist, verwinnaer uyt Britanje weergekeert.
Heeft Leyden als men meent, met dese Burgh vereert.

Asveld:
Voormalige locatie in Hengelo (Twente) grenzend aan Borne. De regio wordt rond 225vC bevolkt door Angelen uit het Vechtdal. De naam Asveld lijkt derhalve afgeleid van Anglisch aess (es; boomsoort) + feld (veld). Dus: het veld bij de esbomen. Anno 2010 loopt daar nog steeds de oude Asveldweg.
¶ Gezien de historische migratiestromen zal Asveld rond 225vC zijn bevolkt door Angelen vanuit de regio Hardenberg. Rond die zelfde tijd hebben zich ook Angelen gevestigd in de nabijgelegen buurt Pentrop te Hengelo.
¶ Er is ook een familienaam Asveld. In 1947 komt de naam in Nederland totaal 114x voor met een piek van 66x in Overijssel. In 2007 komt de naam in Nederland totaal 128x voor met hoogste frekwentie van 19x in Hengelo Twente. Daarmee lijkt Asveld in Hengelo inderdaad de herkomst van de familienaam. Ook is er de variant Van Asveldt, die in 1947 30x voorkomt in Nederland met een piek van 23x in Noord Brabant.
¶ In Engeland komt de naam Ashfield voor als district in West Nottinghamshire, een historisch Anglisch gebied. Ook komen de varianten Asfield en Ashfield voor als familienaam in Engeland en Engelstalige landen.
** ASA

ASW:
The Anglo-Saxons
D.M. Wilson
Uitg. Thames and Hudson, Londen, 1960

ATZA: Anglische Taalzone in Angelland
Prof Dr Jacobus Joannes Antonius (Jac) van Ginneken S.J. (1877-1945) was taalkundige, dialectoloog en psycholoog. Hij doceerde aan de Universiteit Nijmegen. Heeft veel gepubliceerd op taalkundig gebied. Jac van Ginneken (JvG) schrijft in Onze Taaltuin van april 1932 o.a. over zgn Anglische taalinfiltratiezones in Nederland en Vlaanderen. Later schrijft hij dat de term infiltratiezone bij nader inzien onjuist is omdat deze gebieden feitelijk taalkundige restegebieden zijn van het oorspronkelijke Anglisch wat daar kennelijk eerder gesproken werd.

JvG schrijft in algemene termen over heel Nederland en Vlaanderen en in bizonder over de drie Anglische taalzones:
- Leuven
- StNicolaas-Boom-Dendermonde-Aalst-Niove
- Hasselt-Bree

De belangrijkste bevindingen van JvG lijken als volgt te kunnen worden samengevat in zijn eigen woorden:

¶ Een nieuwe strooming in de taalwetenschap
... en wijst op drie 'anglische' infiltratiezones, die wij later nog op honderd andere [taal]kaarten zullen terugvinden. ...
¶ Taalkaart 'put'
... Bijna over heel ons taalgebied [Nederland-Vlaanderen] heeft de apocopeering de onbetoonde silbe doen verdwijnen. Alleen in het Noord-Oosten heeft het Saksische deel de twee-silbigheid tot heden toe bewaard. (De juistheid mijner demarcatielijn in Drenthe is niet geheel zeker). Maar over heel ons land liggen nog de sporen der oude [Anglische] tweesilbigheid in de verschillende rekkingen dier Umlautsvocalen. ...
¶ Taalkaart: vuur (p 218)
... Hierdoor blijken nu onze drie aanvankelijk gedoopte 'Anglische infiltratiezones' in Zuid-Nederland niets anders dan oude rest-gebieden van een vroeger over heel West-Nederland en waarschijnlijk ook Oud-Brabant verspreid Ingvaeonisme. Deze conclusie werd door de [taal]kaarten van deur en put reeds waarschijnlijk, maar lijkt mij nu zeker geworden. Bovendien tonen de Zuid-Limburgsche vormen deer en daar die zoo sprekend op de Tessel-Vlielandsche en Schiermonnikoogsche vormen gelijken, dat ook Limburg eenmaal tot dit groote delabialisatiegebied heeft gehoord. En ik geloof, dat wij hiermee een groot samenhangend Oud-Nederlandsch [Anglisch] dialectgebied hebben blootgelegd. Telkens weer opnieuw zullen wij in de nu volgende [taal]kaarten zien, hoe dit ééne gebied door machtige taalversschijnselen ... is uiteengerukt, maar dat de beide peripherieën èn de zoogenaamde 'infiltratiezones' aan het oude [Anglisch] getrouw zijn gebleven. ...

AVA: = afgeleid van (exclusief) Anglisch
Avelham: > Kolham

AWA: Aardrijkskundig Woordenboek van Van der Aa (1841)
Bevat beschrijvingen van dorpen, steden, buurtschappen, eilanden, rivieren, beken, kanalen, polders, gebouwen, etc. in Nederland en Oost-Indië. O.a. demografie, kerken, gezindten, scholen, kloosters, geschiedenis, etc.
Auteur: A.J. van der Aa.
** Angerlo, Engeland/Beekbergen, Engelenburg/Brummen, Engelum

AWA/Angelen:
Bron AWA verwijst op diverse plaatsen naar Angelen die in Nederland hebben gewoond. O.a. Angerlo, Engeland/Beekbergen, Engelenburg/Brummen, Engelum

Azelo:
Alias Asselo (#HTN 1783) Buurtschap tussen Hengelo en Borne in Twente. Anno 2010 250 inwoners. De regio wordt rond 225vC bevolkt door Angelen uit het Vechtdal. De naam Azelo lijkt derhalve afgeleid van Anglisch aesc (es, esboom) + lah, low (laagte). Dus volgens Anglische regels: de laagte bij de esbomen). > Naamregels
¶ De oudste boerderij van Azelo heet de Have. Dit is specifiek Anglisch voor hoeve. Dit feit sterkt de these dat Azelo oorspronkelijk een Anglische nederzetting is.
¶ In Azelo staan de volgende boerderijen:
Braamhaar (S), Dubbelinks (erve; S/W), Dubbelinks (zata; S), Goormeen (W), Graes (W), Grave (W), Have (W), Imker (W), Lamakerij (S), Meijer (W), Morscate (W), Muzebeld (W), Pellerij (S), Peper (S), Veldmeijer (W).
S = Saxische stijl; W = Wolfdak
Boerderij Erve Dubbelink is qua stijl Saxisch, maar heeft een kleine wolfdak. Ze wordt daarom niet meegereknd. Derhalve:
Totalen: S = 5; W = 9 >> W% = 9/14 = 64.3%
Wolfdaken zijn typisch voor Anglische architectuur. De Anglische invloed is hier na vele eeuwen dus nog goed merkbaar.
¶ Aan de Azelerbeek staat de Noordmolen, een oliemolen die in 1347 wordt vermeld als Noort meule. Deze naam lijkt eveneens te refereren naar Anglische bewoning. Meulen heet in het Anglisch namelijk mylen [meulen]. In het Saxisch is dat mölle.
** ASA, Watermolens
# FRI, WKP 17.8.2010, EWB, DAB, KBG

Azewijn:
Streektaal: Asewien. Dorp in Montferland, ZO Gelderland. De regio wordt rond 150vC bevolkt door Angelen uit Berkelland. De naam Azewijn lijkt derhalve afgeleid van Anglisch aesc (es, esboom) + winne (wingebied, akker, ontginning). Volgens Anglische naamregels derhalve: de akker bij de esbomen. > Naamregels
¶ In Azewijn herinneren anno 2010 nog twee namen aan de Angelen:
- De Laak: een plas in een diepe kuil in de dorpskern. Hier werd Mechteld ten Ham in 1605 levend verbrand. Zij was de laatste vrouw in Nederland die tijdens de gruwelijke heksenvervolging in Europa op de brandstapel werd gezet. De naam De Laak lijkt afgeleid van Anglisch lacu (meer, plas).
- De Reeven (Grote en Kleine Reven) = erven in het buitengebied van Azewijn. De naam Reeven lijkt afgeleid van Anglisch ryfe (= reve = een gewas).
- Reefweg in buitengebied. Reef is hier mogelijk eveneens afgeleid van Anglisch ryfe.
- De Stille Reef: huis in buitengebied. De naam zou naar zeggen te maken kunnen hebben met een zandgat achter het huis.
- Rafelder: een gehucht bij Azewijn. Deze naam kan verband hebben met Reef of Reve.
¶ In de Middeleeuwen stond een kleine burcht bij het dorp. Daar woonden de zgn Ridders van Azewijn, bekend om hun notoir wangedrag.
¶ Oude familienamen: Bulting, Engelen en Ten Brincke. Deze namen lijken van Anglische herkomst. (> Anglische familienamen)
** ASA, Heksenvervolging
# FRI, DAB, KBG

A5+: Aanwezigheid van Angelen in Angelland na 500nC.
De massamigratie van Angelen naar Brittannia vindt plaats in 450-500nC. (> Engelandvaarders) Het is interessant te weten waar en hoeveel Angelen in Angelland durend zijn gebleven.
¶ 500vC-125nC: Rond 665vC settelt de Zweedse koning Ingwi van Denemarken zich met zijn gevolg in Angeln in het huidige NO van Duitsland. Vanaf 500vC beginnen hun nazaten (genaamd Angelen) zich te verspreiden naar het zuiden. (> Angelen)
¶ 125nC: Rond 125nC omvat het woongebied van de Angelen al het land tussen Denemarken, de Noordzee, de Elbe, de Rijn, de Saale en Bohemen. Dit Angelland is een machtig Germaans rijk in NW Europa. (> Angelland)
¶ 430-470nC: Angelen en Saxen (uit Pommern in Noord Duitsland) migreren in grote aantallen naar Brittannia. Bron CVF schrijft:

5e en 6e eeuw n. Chr.
Fivelingo raakt gedeeltelijk ontvolkt door de Volksverhuizingen, vanaf het einde van de 6e [8e] eeuw komen nieuwe bewoners [Saxen] uit Noord-Duitsland zich vestigen.

A57: Angelland in 500-700nC (Collaps)
In de periode 450-500nC migreert ruim 30% van de Angelen in Angelland naar Brittannia. De bevolking en de bevolkingsdichtheid in Angelland nemen dus navenant af. Maar evenredig daaraan ook de weerbaarheid van Angelland. Het is daarom opmerkelijk dat het het Anglische rijk niet snel instort en wordt bevolkt door naburige Saxen en/of Franken. Dat gebeurd pas in 775-800nC. Het is daarom de vraag hoe Angelland zich in 500-800nC heeft weten staande te houden. Ondanks zelfs dat sinds 489nC Angeln geen eigen koning meer heeft, omdat Eomar (420-489nC) de laatste koning van Angeln is.
¶ Om bovengestelde vraag te beantwoorden moeten we goed nagaan wat er precies gebeurde in en mbt Angelland in 500-800nC.
-470----- Prins Icel van Angeln, zoon van koning Eomar, migreert met vele stamgenoten naar Brittannia en sticht daar koninkrijk Mercia.
-489----- Koning Eomar sterft.
-489----- Einde Koninkrijk Angeln. Mogelijke oorzaken: gedeeltelijke leegloop van Angeln, waardoor de bevolkingsdichtheid sterk is verminderd en de besturing en verdediging van Angeln nagenoeg onmogelijk lijkt geworden. Dat geldt ook voor de rest van Angelland. De migraties naar Brittannia vonden namelijk plaats vanuit heel Angelland.
-500++--- Esa sticht Anglische koninkrijk Bernicia > PgBrit/Bernicia
-500++--- Anglische nederzetting in Breckles/Norfolk/UK > Burchten
-500--719 Provincie Groningen deel van Anglisch Rijk
-500++--- Collaps: Door de grote migratie van Angelen naar Brittannia raakt Angelland gedeeltelijk ontvolkt en verzwakt de bestuurlijke en militaire macht in ernstige mate. Circa 1/2 van de Angelen is gemigreerd. Angelland is daardoor relatief te zwak geworden om de instroom van Saxen, Friezen en Franken te weren. Toch blijft 2/3 van de Angelen in Angelland en behouden ze daar een relatief dominante positie. Door de zwakte van het centraal bestuur raken de Angelen echter hun samenhorigheid kwijt, vergeten ze langzamerhand hun identiteit en gaan ze zich deels identificeren met Saxen, Friezen of Franken. Desondanks hebben de oorspronkelijke Angelen her en der nog vele sporen achtergelaten. > SEBA
-550++--- Lex Salica van en voor de Franken ingevoerd > Rechtspraak
-550-1000 Kerstening van NW Europa
-586--633 Edwin van Northumbria (Deira en Bernicia) > PgBrit
-590++--- Angelen onderwerpen koninkrijk Bernicia > PgBrit/Bernicia
-600----- Paus Gregorius ontdekt Angelen op slavenmarkt van Rome > Dzjim
-600++--- Saxen migreren van de Elbe naar NoordAlbinga/Holstein > Saxen
-600--700 Angeln strekt zich uit tot de Elbe
-600--700 Angelland wordt al sinds circa 300vC onophoudelijk geteisterd door aanvallen en raids van de Denen. In 600-700nC wordt stamland Angeln geleidelijk helemaal veroverd door de Denen.
-615--675 Aldgisl van Rijnland (ZA)
-615--675 Caedmon, Engelse dichter in Northumbria > PgLing
-616----- Edwin van Northumbria wordt koning van Deira en Bernicia.
-627----- Koning Edwin van Northumbria wordt Christen > PgBrit
-650----- Caedmon noemt Friezen een clan = groep families > Friezen
-650----- Widsith (Engels dichtwerk) geschreven > PgLing
-650----- Widsith getuigt van Offa van Angeln > Offa van Angeln
-650----- 2e Verbond tussen Angelen en Saxen in de Cotswolds/GB > Angel-Saxen
-659--719 Radboud van Rijnland
** HGAG

A78: Angelland in 700-800nC (Finale)
-700-hedn Angeln strekt zich uit tot de Eider = Opper Angelland
-700-1918 Angeln onderdeel van hertogdom Sleswig c.q. Denemarken > Sleswig
-700-hedn Neder Angelland tussen Eider, Elbe, Rijn en Noordzee
-713--773 Lebinus -- Daventry-Yorkshire-Deventer > Lebinus
-731++--- Saxen wonen in Albinga/Holstein (Beda)
-737-xxxx  Deense koning Godfried bouwt Danewirke langs de Eider bij Haithabu
-742--809 Ludger -- Utrecht-Deventer-GroningerOmmelanden-Munster-Werden
-742--814 Karel de Grote, koning der Franken
-750++--- Saxen en Franken veroveren Thuringen > Thuringen
-750++--- Friezen settelen in Eemsland en Noord Groningen
-750-hedn Friezen in NW Duitsland (Noordzeekust Sleswig)
-775++--- Saxen migreren naar NW Duitsland en grensstreken NO Nederland
-780++--- Saxen veroveren de Groninger Ommelanden en Dokkum > Ludger
-785++--- Saxen onderwerpen zich aan de Frankische koning Karel de Grote
-785++--- Karel de Grote breidt zijn rijk uit tot aan de Elbe > Franken
-785++--- Lex Saxonum
-790++--- Lex Frisionum
-790-1066 Haithabu vestiging van Zweedse Vikings
-793-1066 Vikings teisteren NW Europa en Brittannia > PgBrit/Vikings
-795--855 Lotharius I, koning van Lotharingen
-795--855 Dirk van Fivelga (ZA)
** HGAG

A8+: Annexatie en Assimilatie
-800++--- Denen terroriseren NW Europa > Denemarken
-800++--- Saxen settelen in Saxum/N.Groningen > Saxum
-800++--- Frisia Proper: = Noord Nederland tussen Vlie en Weser > Friezen
-803++--- Lex Anglorum et Werinorum in Thuringen > Thuringen, Engilin
-832-1154 Anglo-Saxon Chronicle geschreven > PgBrit/ASC
-843--880 Lotharingen (ZA)
-880nC Neder-Lotharingen: België, Luxemburg, Nederland en Ost-Friesland
-880nC West Neder-Angelland onderdeel Neder-Lotharingen
-880nC Oost Neder-Angelland onderdeel Oost Francia (= Duitsland)
-911-1300 Heel Neder-Angelland onderdeel Saxisch Rijk
-1300-1516 Neder-Angelland onderdeel Bourgondisch Rijk
-1516-1648 Neder-Angelland onderdeel Duitse Rijk > Versaxing
-1586-1648 Tachtigjarige Oorlog
-1600-1920 Rivaliteit en vijandigheid tussen Nederland en Engeland.
-1600++ Ontangeling van West Neder-Angelland: Veel wat herinnert aan de Angelen en de Anglische cultuur wordt geëlimineerd of ontkend. E.e.a. heeft te maken met de groeiende rivaliteit en vijandigheid tussen Nederland en Engeland. > Ontangeling
-1600 Verfriezing West Neder-Angelland > Verfriezing
-1648 Vrede van Munster. Nederland onafhankeleijke staat.
-1648 West Neder-Angelland - Ost-Friesland onderdeel Nederland
-1648 Oost Neder-Angelland + OstFriesland onderdeel Duitse Rijk
-1648 OstFriesland onderdeel NederSaxen
-1648 West Neder-Angelland = Groningen + Drente + Overijssel + Gelderland
-1648 Oost Neder-Angelland = NederSaxen + Westfalen
-1919 Angeln sluit zich aan bij Duitsland
-1919 Angeln onderdeel SleswigHolstein
-1919 Oost Angelland = SleswigHolstein + NederSaxen + Westfalen
-1919 West Angelland = Groningen + Drente + Overijssel + Gelderland = Thorland
** HGAG, Pg Angeltimes

B::

Baalder:
Wijk in Hardenberg in NO Salland (Vechtdal). De naam is afgeleid van de Anglische god Balder. Op kaart HTN/37 (1783) aangegeven als Balder, evenals nabijgelegen Balderveen.
** Balder, Balderland, Hardinga, ASA

Baard:
Dorp in Friesland. Circa 8 Km ZW van Leeuwarden. Vrijwel zeker sinds circa 200nC bevolkt door Angelen uit Humsterland.
** Dobbelen

Bahr:
Ook Baer, Bare, Baar. Gehucht bij Lathum in De Liemers, ZO Gelderland. Op kaart 23 van bron RZA (1773) aangegeven als Baar. Op kaart 86 van bron HTN (1783) aangeven als Baar, zijnde een vrij groot gebied langs de weg van Lathum naar Angerlo.
¶ De naam Baer (Bahr) is naar zeggen afgeleid van baer (baar, puur). Kennelijk was Baer (Bahr) toen een ongerept (puur) stuk natuur tenmidden van moerasland.
¶ De regio Bahr wordt rond 150vC bevolkt door Angelen uit Slingeland. (> ASA) De naam lijkt derhalve afgeleid van Anglisch bar, ber, beofor, bever = bever. In de regio komen in het verre verleden inderdaad veel bevers voor. I.b. bij het Bevermeer in Angerlo, oorspronkelijk genaamd Angelrode = de ontginning van Angelen. Van oudsher zijn Angelen notoire beverjagers. > Beverjacht, Angerlo
¶ Bahr is vele eeuwen een banheerlijkheid in bezit van het geslacht Van Baer, dat afstamt van het adellijk geslacht Van Rheden. Het geslacht Van Baer heeft zich dus genoemd naar hun stamoord.
¶ Baer (Bare, Baar, Bahr) was eeuwenlang de residentie van het geslacht Van Baer. Dit geslacht Van Baer stamt af van het geslacht Van Rheden. De heerlijkheid Baer (Bahr) hoort in de 12e en 13e eeuw daarom ook tot het kerspel Rheden. Baer omvatte toen een groot deel van de oostkant van de Veluwe en verder Velp, Westervoort, Driel en Oosterbeek. Velp, Oosterbeek en Driel worden in 1342 verkocht aan hertog Reinoud II van Gelre.
¶ Wapen: op goud een rode schuinbalk = wapen Huis Baer.
** Lathum

Baken: =A beacan = baken, teken > Vuurbaken
Bakken & Braden: (BEB:) > KBB

Baksteen:
Baksteen wordt oorspronkelijk gemaakt van vochtige klei waaruit met een vorm bakstenen worden gesneden. De vochtige stenen worden gedroogd in de wind op rekken in open schuren.
¶ 50nC++: De Chauken in NO Groningen maken turf, die ze gebruiken als brandstof.
¶ 100nC++: De Romeinen maken bakstenen die ze gebruiken voor hun huizen en monumenten.
¶ 200nC++: Mogelijk worden bakstenen sinds die tijd in Nederland al deels gemaakt door ze te drogen in ovens. Door de duurte van de turf is de produktie echter nog kleinschalig.
¶ 1100++: Nederland start met turfwinning op grote schaal. Hierdoor komt veel goedkope brandstof beschikbaar. De baksteenmakers gebruiken sindsdien ovens waarin ze de bakstenen in snel tempo droog stoken.
** Steenbouw

BALA: bizondere Anglische locaties in Angelland
- aelheuvels: Aalsum/Groningen, Aalten/Achterhoek, Aalsvoort/Lochem, Dingselerberg/Markelo, Engeland/Beekbergen, Suxwort/Humsterland/Groningen > Ael
- balderaels: > Balder, Balderland
- dingplaatsen: BalloërKuil/Balloo/Drente, Dingselerberg/Markelo, Ingaldinhghem/Winsum/Groningen, Suxwort/Groningen > Dingplaatsen
- grafheuvels: Engeland/Beekbergen, Leusden, Amersfoort > Grafheuvels
- grafvelden: Aalten/Achterhoek, Borne/Twente, Holsloot/Coevorden, Wijster-Looveen/Drente, Zweeloo/Drente > Grafvelden
- raatakkers: Angelheem/Achterhoek, Hijkerveld/Drente, BalloërVeld/Balloo/Drente, NoordseVeld/Zeijen/Drente, WekeromseZand/Veluwe, Emst/Veluwe > Raatakkers
- urnenvelden: Aalsum/Groningen, Borgstedterfeld/Angeln, Eibergen/Berkelland, Engeland/Beekbergen, Holsloot/Coevorden, Maashees/Boxmeer, Wolfersveen/Zelhem > Urnenvelden
¶ Saldi: Groningen 4x, Drente 8x, Overijssel 5x, Gelderland 12x, NBrabant 1x, NWDuitsland 1x

Balder: (650vC++)
Alias: Baldre, Baldur, Bolder, Bulder, Bealder, Bylder, Bodder. Anglische god. De naam is afgeleid van Anglisch: bald (beald, bold, buld, byld) = moedig, dapper, sterk, flink; ON bolte; AS bolt, boolt, belt, bield (ME bold) = moedig, dapper, flink. Zoon van Wodan en Frigg.
¶ Balder is de beste, meest wijze, meest knappe, meest welsprekende, meest hulpvaardige, meest beminde, stralende lichtgod van de Germanen in Scandinavië, waartoe ook de Angelen oorspronkelijk behoren. Balder is dus vrijwel zeker ook een Anglische god. Hij is gehuwd met Nanna. Hun zoon heet Forsete.
¶ Breidablik: Balder woont in de van verre stralende stede genaamd Breidablik, wat tegenwoordig Brede Blik heet, ofwel De Wyde Blick, zoals nog vele oude woningen anno 2012 in Nederland heten. Een prachtig voorbeeld is de oude hoeve De Wijde Blik in Harfsen aan de voet van een belt links aan de weg van Harfsen naar Laren bij Lochem. > Harfsen
¶ Widsith: is een Oud Anglisch dichtwerk, oorspronkelijk geschreven door Widsith van Myrgum ergens rond 615nC. Widsith is een Anglisch woord. Het betekent letterlijk Wijd Zicht. Deze naam is identiek aan Wijde Blick zoals het huis van Balder heet. Widsith is inderdaad een dichtwerk dat ruim zich geeft op talrijke personen en volken in Europa en elders in een zeer brede tijdspanne, van de Perzen, Indiërs, Grieken, Romeinen en vele Germaanse volken. De naam Widsith lijkt te betekenen dat Widsith de mythologie van Balder kent en waardeert. Deze these is nogal reëel, aangezien Widsith's voorouders afkomstig zijn uit Myrgingum, een regio in NO Groningen. > Widsith, Myrgingum
¶ 400nC++: Uit het feit dat Widsith de mythologie van Balder kent en waardeert, mogen we aannemen dat Balder rond 615nC zeker al een bekend mythologisch figuur is in de wereld van de Angelen in Angelland. Aangezien Balder ook bekend blijkt in de Anglische regio's in Brittannia, mogen we aannemen dat Balder al ruim voor de massamigratie naar Brittannia bekend is bij de Angelen. (> Balderland) Dus ruim vóór 450nC, toen de eerste grote massmigratie plaats vond.
¶ Volgens overlevering is Balder passief, vredelievend en moedig tegelijk. Zijn naam is afgeleid van bald =Anglisch bald, baeld, bold, buld, byld =Nederlands bout, moedig, dapper, sterk, flink =OudNederlands bolte =AngelSaxisch bolt, boolt =Engels bold.


          

 
Hierboven: Aquarel van Balder gemaakt door Hester Jans-Molenberg na zorgvuldig historisch onderzoek van alle relevante feiten met betrekking tot de god Balder in Anglisch perspectief rond 400nC. (@ aquarel © BCK)
¶ Volgens een oude overlevering wordt Balder vereerd en beschermd door de Asen. De halfgod Loki is echter jaloers en weet op slinkse wijze de geliefde god te doden. De verslagenheid is groot. Balder wordt met zijn paard op de brandstapel gecremeerd. Zijn ziel herrijst echter in een andere wereld.
¶ 650vC++: Wanneer de verering van Balder begint, is vooralsnog niet bekend. Gezien de Baldersites in de historisch Anglische regio's in Angelland en in Engeland (> Baldersites) zal Balder zeker al kunnen worden vereerd ruim voor 450nC, toen de massamigratie begon van Continentale Angelen naar Brittannia. Gezien:
- de gelijkenissen tussen Balder, de Griekse god Hermes en de Hindugod Krishna
- en de gelijkenissen tussen Balder en de Fenisische god Adonis
- en de verwantschap van de Angelen met de Grieken, Hindu's en Feniciërs via de Ariërs in Centraal Azië (> Ariërs)
>> lijkt Balder een derivaat van de Arische god Yrvan, naar wie Krishna en Hermes lijken te zijn gemodelleerd. (> Yrvan) Balder zal dus zijn roots kunnen hebben bij deze Yrvan via de Germanen en Inglo-Goten, waaruit de Angelen rond 650vC voortkomen. Gezien de Baldersites in de historisch Anglische regio's in Angelland en in Engeland (> Baldersites) zal Balder zeker al worden vereerd ruim voor 450nC, toen de massamigratie begon van Continentale Angelen naar Brittannia.
¶ 50vC: Balder heeft veel gemeen met de Romeinse god Mercurius, de Griekse god Hermes en de Hindu god Krishna. (> Mercurius) Julius Caesar schijft circa 50vC dat de Germanen in bizonder Mercurius vereren, die ze beschouwen als gids op hun reizen en behalen van winst. (Commentarii de Bello Gallico 6.17) Vrij zeker bedoelt hij de god Balder, die vaak wordt vergeleken met Mercurius. (> Religie) Mercurius en Hermes zijn o.a. goden van de handel en winst. Hermes en Krishna zijn o.a. herders en goden van de herders. Alle drie goden worden echter specifiek vereerd om hun bizondere schoonheid. Mercurius is gemodelleerd naar Hermes, die al in 1300 vC wordt genoemd, dus relatief kort na aankomst van Ariërs in Griekenland rond 1900 vC.
¶ Yrvan: De gelijkenissen tussen Balder, Hermes en Krishna zijn feitelijk goed verklaarbaar door hun common roots in het Aryanisme, de mythologie en ideologie van de Ariërs in Centraal Azië. De relatie van Balder met het Aryanisme is zeker mogelijk. De Angelen komen immers voort uit de Goten, die volgens het boek Getica van Jordanes (ovl 552nC) het Aryanisme aanhangen. Anderen denken echter dat met Getica de Griekse stam der Geten wordt bedoeld. De Arische god Yrvan wordt beschouwd als de voorloper van de drie genoemde goden.
¶ Loki: De gelijkenissen tussen Loki en de god Syrdin van de Osseten sterkt de these dat Balder is gemodelleerd naar Yrvan. De Osseten zijn namelijk een Arisch volk in de Kaukasus, waar ook Yrvan wordt vereerd. E.e.a. sterkt verder de overlevering dat de Angelen hun verre roots hebben bij de Ariërs in de Kaukasus. Temeer daar ook de Anglische angol afkomstig lijkt uit die regio. > Loki, Angol
¶ Adonis: Sommige bronnen zien ook gelijkenissen tussen Balder en Adonis, de Fenisische vegetatiegod van het Midden Oosten. Adonis was een zeer knappe jongeman die de ene helft van het jaar in de bovenwereld leefde en de andere helft in de onderwereld. Met het aanbreken van het voorjaar herrees hij in de bovenwereld en werd zijn herrijzenis gevierd met grote bakken vol bloemen en het planten van zaden in speciale perken. Later werd Adonis verraden en gedood door een everzwijn die de jaloerse godin Artemis op hem afstuurde. De cultus rond Adonis wordt in verband gebracht met die rond de Egyptische god Horus.
¶ De gelijkenisen tussen Balder en Adonis kunnen zijn ontstaan via de Arische god Yrvan, waaruit ook de goden Krishna en Hermes lijken voortgekomen. De Fenisiërs zijn immers voortgekomen uit de Hamieten, waaruit later ook de Ariërs zijn voortgekomen. > PgGenline
¶ 5000vC++ Horus: In de Egyptische mythologie is Horus de zoon van oppergod Ossiris en de godin Isis. Hij is verwikkeld in een eeuwigdurende strijd met Set, die hem steeds achtervolgt, martelt, vermoordt, in stukken snijdt en de resten verbrandt. Horus ondergaat steeds het onvermijdelijke lijden met gelatenheid en herrijst daarna telkens weer. Hij wordt gezien als de god van het goede, die steeds weer herrijst uit de dood en daarna de goede weg weer vervolgt.
-- Volgens een mythe is Horus geboren in Idfoe aan de Nijl tussen Luxor en Aswan. Daar staat een tempel waar hij wordt vereerd. Daar ook doodt hij uiteindelijl Seth omdat die z'n vader Osiris had vermoord.
-- De Grieken stelden Horus gelijk aan hun eigen god Apollo.
-- Al in het begin van de Eerste Dynastie (2878-2818vC) wordt Horus gezien als de koningsgod en beschermer van de farao. Voor de oude Egyptenaren is Horus een voorbeeld voor de ware weg door het leven en wordt hij gezien als de god van ware
Liefde en Mildheid. In Noord Soedan zijn beeldjes van valken gevonden, die kennelijk de god Horus voorstellen. Ze dateren van circa 5000vC. Deze vondst geeft aan dat Horus een oeroud symbool is van de mensheid. > PgGen/Horus
¶ Stamlijn Angelen:
- 5000-3000vC Germanen --- Arya-Khwarizm/CentraalAzië
- 3000-2500vC Goten --- Khwarizm-Oekraïne
- 2500vC++ Balten --- Oekraïne-Litouwen-Letland
- 2500-2000vC Litouwers --- Oekraïne-Litouwen
- 2000-1500vC WestGoten --- Litouwen-ZW.Zweden
- 1500-665vC Inglings --- ZW.Zweden
- 800-600vC Inglo-Goten --- ZW.Zweden
- 650vC++ Angelen --- ZW.Zweden-Angeln/NO.Duitsland
¶ Aangezien de Angelen voortkomen uit de West Goten is het vrij zeker dat de Oer Angelen (650vC++) de mytische figuur van Balder al kennen. Hun nazaten zullen hem enigermate hebben gemodelleerd naar hun eigen kennis en opvattingen.
¶ 2000-12vC: Zweden heeft handelsrelaties met Kreta en via dat land mogelijk ook met Egypte. Kreta is een centrum voor handel met Egypte en het Nabije Oosten. Langs deze weg vindt ook culturele uitwisseling plaats. > Kreta
¶ 650vC++: Men kan stellen dat als er contacten zijn tussen Zweden en Kreta, dat er dan ook zeker contacten kunnen zijn tussen de Angelen en Kreta. Angeln en Zweden liggen nagenoeg even ver van Kreta en zijn dus beide even makkelijk of moeilijk te bereiken. Bovendien is Haithabu in Angeln sinds circa 650vC al een belangrijke havenstad met contacten in Zuid Europa. Het lijkt derhalve zeer wel mogelijk dat de Anglische god Balder is gemodelleerd naar alle genoemde goden: Hermes, Mercurius, Krishna, Adonis en Horus.
¶ De beweerde passiviteit van de Anglische god Balder strookt met de beweerde lässigkeit van de Noord Duitsers en de variante vormen in NO Nederland. Men kan zich afvragen of de vereering van Balder door de Angelen te maken heeft met de genoemde lässigkeit. Maw: heeft deze vereering een durend stempel gedrukt op de Angelen, of hebben de Angelen hun god Balder gekozen omdat ze zich in hem herkennen? > Lässigkeit
¶ De eerder genoemde gelijkenissen tussen Balder, Mercurius, Hermes, Krishna en Adonis roept de vraag op in hoeverre Balder is gemodelleerd naar deze goden. I.b. wat betreft het feit dat Hermes en Krishna o.a. herders en goden van de herders zijn. Dat zou namelijk kunnen verklaren waarom de angol zo een typisch Anglisch instrument is: wapen, koningsstaf, herdersstaf, etc. De Angelen lijken namelijk oorspronkelijk inderdaad een herdersvolk te zijn geweest. (> Angol, Veeteelt) Daarmee lijkt de herdersstaf voor de Angelen de oerangol te zijn waarnaar ze zijn genoemd. Per saldo lijkt Balder daarmee de belangrijkste god van de Angelen te zijn geweest, hetgeen strookt met de vele locaties waar hij is vereerd en de angol als veel gebruikt attribuut van de Angelen. Temeer daar de Anglische koningen de angolstaf voerden. > Angolstaf, Angolstok
¶ Balder's naam leeft o.a. voort in de namen Boudewijn en Baldwin en in Balderhaar, een streek bij Kloosterhaar, gemeente Hardenberg. Deze streek ligt in een groot gebied tussen Oost Groningen en de Achterhoek, dat in het verre verleden Hardinga heet en waar Angelen wonen. Ook vinden we Balder terug in de naam Baltrum, een stadje op het eiland Borkum, waar rond 500vC Angelen zich hebben gesetteld. De naam lijkt derhalve afgeleid van Anglisch Balder + ham (heem, oord). Dus: Balderham = het oord van Balder, ofwel het oord waar Balder wordt vereerd. Dat blijkt ook te gelden voor de Bolderberg in Holten in Twente.
¶ Opmerkelijk is dat de genoemde locaties waar Balder werd vereerd alle op een hoogte liggen, geheel in overeenstemming met Germaans gebruik. In het Anglisch wordt zo een hoogte een ael genoemd. > Ael
¶ Balder werd mogelijk ook vereerd bij eiken. Dat gebeurde vrij zeker o.a. in Baldock, een gehucht bij Letchworth ten noorden van Londen in Engeland. De naam lijkt namelijk afgeleid van Anglisch Baldr (Balder) + ock (eik). > Baldock, Eik
¶ 500vC++: Per saldo kunnen de volgende locaties genoemd worden als plaatsen waar de Anglische god Balder werd vereerd:
- 500vC++ Baltrum/OstFriesland (ZA)
- 250vC++ Baalder/Hardenberg; krt HTN/37 (1783) Balder > Balderland
- 250vC++ Balderveen/Hardenberg krt HTN/37 (1783) > Balderland
- 250vC++ Balderhaar/Kloosterhaar (ZA)
- 250vC++ Balderhaar/Hardenberg (ZA)
- 250vC++ Aalhorst/Dalfsen > verderop
- 250vC++ Lenthe/Dafsen > verderop
- 250vC++ Herfte/Zwolle > verderop
- 225vC++ Beldershoek/Hengelo > Boeldershoek
- 225vC++ Boeldershoek/Enschede (ZA)
- 200vC++ Bolderberg/Holten > Bolderweg/Holten
- 200vC++ Belterweg/Harfsen > Harfsen
- 200vC++ Beltrum/Achterhoek (ZA)
- 200vC++ Bolderhorst/Delden/Achterhoek
- 100vC++ Bulderweg/Appel/NW.Veluwe > Appel
- 500nC++ Balderton/Newark/GB/NW > Baldersites
- 500nC++ Baldock/Letchworth/GB/Mid > Baldock
- 500nC++ Baldrine/IsleOfMan/GB/NW > Baldersites
- 500nC++ Baldwin/IsleOfMan/GB/NW > Baldersites
>> Uit deze lijst blijkt dat Balder zeker al rond 500vC bekend en lijkbaar zeer populair is onder de Angelen.
¶ Opmerkelijk is dat uit bovenstaand overzicht blijkt dat al deze Baldersites liggen in historisch Anglische gebieden. Op grond hiervan lijkt te kunnen worden geconcludeerd dat Balder zeker een typisch Anglische god is, die naar het lijkt in niet-Anglische regio's niet of nauwelijks werd vereerd.
¶ Genoemde Baldersites in NO Nederland blijken veelal te zijn hoog gelegen gronden in tamelijk grote en open veen- of heidegebieden. In deze context kan Balder derhalve van oorsprong een herderachtig typ zijn geweest. Dat zo zijnde zal hij natuurlijk ook een herdersstaf hebben. Gezien het Anglische karakter van Balder zal dat een zgn angolstaf kunnen zijn: een houten staf op borsthoogte en met een enigszins lange rechte greep. Dit type herderstaf wordt anno 2011 nog steeds gebruikt in de historisch Anglische gebieden in Engeland. (#BBCtv Countryfile nov 2011). Sinds enige tijd loopt in ZW Drente ook een vrouwelijke herder met een dergelijke angolse herdersstaf en haar kudde schapen. (#KROtv De Wandeling nov 2011).
¶ Lenthe en Herfte (1) zijn twee dorpen tussen Zwolle en Dalfsen in Overijssel. De naam Lenthe lijkt afgeleid van Anglisch Lencten = Lente, Vastentijd. De naam Herfte lijkt afgeleid van Anglisch Haerfta = oogst, Herfst. Aangezien in de herfst (oogsttijd) de Angelen rouwden om de dood van Balder, kan Lenthe wel een locatie zijn geweest waar de Angelen in de lente feest vierden wegens de wedergeboorte van Balder, synchroon met de wedergeboorte van de natuur. Lente en Herfst waren voor de Angelen dus eeuwig terugkerende tijden van geboorte, dood en wedergeboorte. Een aardse weerspiegeling van het eeuwige kosmische proces van geboorte, dood en wedergeboorte.
¶ Lenthe en Herfte (2) Inspectie ter plekke 4.2.2012 leert dat Lenthe en Herfte beide op een natuurlijke hoogte liggen. Deze feiten sterken de these dat Lenthe en Herfte locaties waren waar Balder werd vereerd. De verering van Balder gebeurt in oude tijden inderdaad op een heuvel of hoogte in het landschap.
¶ Lenthe en Herfte (3) Lenthe en Herfte liggen hemelsbreed maar 5 Km van elkaar. Op zich lijkt de vereering van Balder op deze twee zo close bij elkaar gelegen locaties nogal vreemd. Echter, volgens het Balderepos sterft Balder en herrijst hij later in een andere wereld. De Angelen uit de regio hebben dat mogelijk fysiek willen uitbeelden door Balder in Herfte te laten sterfen en verderop in Lenthe te laten herrijzen.
¶ Herfte: Deze naam lijkt afgeleid van Anglisch Haerfta = oogst, Herfst. Mogelijk is Herfte in oude tijden een locatie geweest waar jaarlijks in de Herfst het sterven van de Anglische god Balder werd herdacht. Iedereen was in rouw en weende om de dood van de geliefde god. Zulks gebeurde altijd bij een steen of eik op een heuvel of hoogte in het landschap.
¶ Lenthe: Mogelijk is Lenthe in oude tijden een locatie geweest waar jaarlijks in het begin van de Lente als de dooi is ingetreden de wedergeboorte van de geliefde god Balder uitbundig werd bejubeld en gevierd Zulks gebeurde namelijk altijd bij een eik op een heuvel of hoogte in het landschap. Na deze ceremonie begon dan de Lencten = een vastentijd van een maand.
¶ Aalhorst: Niet ver van Lenthe en Herfte ligt Aalhorst welke naam lijkt afgeleid van Anglisch ael (offerplaats) + hyrst (horst, begroeide hoogte). (> Ael) In deze context lijkt het vrij zeker dat Aalhorst ook een Anglische regio was waar Balder werd vereerd.
¶ Men kan zich afvragen wat de intrinsieke betekenis is van de Balder mythologie van de Angelen. Balder is een knappe, rustige en tegelijk moedige jongeman. Zijn dood door toedoen van Loki wordt zwaar gewroken door de goden. Balder is een goedaardig en bemind persoon, die kort maar ethisch goed leeft. Loki is zijn tegenhanger. Hij is kwaadaardig en gehaat en moet daarom eeuwig en ellendig leven, gekweld door dagelijkse pijnigingen als straf voor zijn moord op de goedaardige en beminde held Balder. Zien de Angelen dit als kosmisch kenmerk van het leven? Het lijkt erop. Merkwaardig is dit wel. Het goede lijkt beloond met een kort leven en een snelle dood. Het kwaad wordt gestraft met een lang en ellendig leven. Kennelijk kennen de Angelen niet een weg voor een lang en goed leven. Voor hen dus geen lang en gelukkig leven zoals in vele sprookjes. Of komt dat omdat sprookjes alleen maar sprookjes zijn en dus geen werkelijkheid? Kennelijk zijn de mensen in vroegere tijden nogal pessimistisch gestemd. Mogelijk had dat te maken met hun dagelijkse werklijkheid, die nogal hard moet zijn geweest. Opmerkelijk is wel dat de kerstening geen beter vooruitzicht bood. Jezus wordt gekruisgid als hij 33 jaar is. Zijn verrader Judas krijgt zilverlingen. Hij pleegt echter zelfmoord. Geen van beide leeft lang en gelukkig. Jezus komt echter bij God zijn Vader. Balder komt bij Wodan, zijn hoogste god.
¶ Per saldo reist de vraag wat de waarde is van een pessimistische mythe. Gaf de pesimistische kijk op het leven de Angelen niet juist de kracht en mentaliteit om het leven juist goed aan te kunnen? Zo van: geen hoge verwachtingen stellen, dan komt alles wel goed? Gaf dat niet een opitmale mix van een beetje durf en gelatenheid? "God wot" (God weet) zeiden de Angelen. Opmerkelijk is wel de zgn lässigkeit, die de Angelen zichzelf toeschrijven. Een soort gezonde gelatenheid en flegmatiek. > Lässigkeit
** Ael, Baldersites, Balderland, Bolder, Balderhaar, Baltrum, Bolderweg, Appel (Bulderweg), Hardinga, Yrvan, Loki, Herrijzenis, Moraal
# WP, WKP 17.11.09, FRI, KBG

Balderhaar:
Balderhaar is een enigszins hooggelegen streek bij Kloosterhaar, gemeente Hardenberg in NO Overijssel. Het ligt op de grens met Duitsland, waar ook aangrenzend het gehucht Baalderhaar ligt. Het hele gebied was in het verre verleden onderdeel van Hardinga, gelegen tussen Oost Groningen tot aan de Achterhoek. Daar wonen sinds circa 250vC voornamelijk Angelen uit Noord Duitsland. De regio Balderhaar is van oudsher een veengebied. Bij het gehucht Balderhaar in Duitsland ligt ook de Balderhaar Moor, een tamelijk groot drasgebied.
¶ Balderhaar = de haar (= zandplateau) van Balder. Het gebied is kennelijk vernoemd naar de Anglische god Balder, hetgeen betekent dat in Balderhaar een specifieke verering was van Balder. De zandplateau ligt op Nederlands gebied en wordt al vele jaren afgegraven voor zandwinning.
** Balder, Hardinga

Balderland:
Baalder is een wijk in Hardenberg in NO Salland (Vechtdal). De naam is afgeleid van de Germaanse god Balder. Op kaart HTN/37 (1783) aangegeven als Balder, evenals nabijgelegen Balderveen. Aan de grens met Duitsland ligt de buurt Balderhaar, vallend onder de regio Kloosterhaar, gelegen ZW van Hardenberg. Kennelijk is dit Balderland een belangrijke locatie geweest waar Balder werd vereerd door de Angelen in de regio. Zij hebben zich daar gesetteld rond 250vC vanuit ZO Drente.
¶ Opmerkelijk is dat genoemd Balderland in het centrum ligt van wat ooit Hardginga heette en waar in circa 450-150vC vele Angelen zijn gesetteld.
** Balder, Hardinga, ASA

Balderham: > Baltrum, Beltrum

Baldersites:
Aalhorst/Dalfsen > Balder
Baalder/Hardenberg/NL/NO; krt HTN/37 (1783) Balder > Balderland
Balderveen/Hardenberg/NL/NO krt HTN/37 (1783) > Balderland
Balderhaar/Kloosterhaar/NL/NO (ZA)
Balderhaar/Hardenberg/NL/NO (ZA)
Balderton/Newark/GB/NW
Baldock/Letchworth/Londen/GB/Mid (ZA)
Baldrine/IsleOfMan/GB/NW
Baldwin/IsleOfMan/GB/NW
Baltrum/OstFriesland/DL/NW (ZA)
Beldershoek/Hengelo/NL/NO > Boeldershoek
Belterweg/Harfsen/NL/NO > Harfsen
Beltrum/Achterhoek/NL/NO (ZA)
Bilderberg/Oosterbeek/NL/NO > Oosterbeek
Boeldershoek/Enschede/NL/NO (ZA)
Bolderberg/Holten/NL/NO > Bolderweg/Holten
Bolderhorst/Delden/Achterhoek/NL/NO
Bulderweg/Appel/NW.Veluwe/NL/NO > Appel
Herfte/Zwolle > Balder
Lenthe/Dalfsen > Balder

Baldock:
Gehucht bij Letchworth, ten noorden van Londen in Engeland. Het ligt in de zuidpunt van Mercia, het belangrijkste Anglische Rijk van historisch Engeland. Baldock lijkt derhalve van oorsprong een Anglisch gebied. De naam kan dan zijn afgleid van Anglisch Baldr (Balder) + ock (eik). Aangezien de Angelen hun belangrijkste goden veelal vereerden op een hoogte en/of eik, lijkt het derhalve zeer plausible dat het hier gaat om een historische plek waar de Anglische god Balder in vroege tijden is vereerd.
** Balder, Eik

Baldologie:
()A bal (zn bal, bol), bald (=A buld), Balder (Balder, Belder, Bulder = Anglische god), balder (=A bulder), Baldr (=A Balder), Ballard (Bollert; # mansnaam), beal (buil, hoogte; AS biel), bealcge (balg, buik; AS balg, boek), bealcge (bult, heuvel, weide; ON belc), beald (=A buld), bealder (=A bulder), bealluc (bal, testikel), bealt (belt, bult, heuvel), bealtar (belter = veld met veel belten), bold (=A buld), bold (bouwwerk, huis, woning), boldan (ww bouwen), bolder (=A bulder), boldr (held), bolla (nap, beker), bollard (stierenwei; AS bollard, bollert), bolle (stier; >A bule), bolt (zn bout; ON bolte), bul (=A bule), buld (bn moedig, dapper, sterk, flink; ON bolt; AS bolt; ME bold), bulder (de moedige, dappere, sterke, flinke; AS balder, bolder, bulder, belder, held), buldarwaegn (bolderwagen, bolderkar = boerenkar zondere vering; oudste koeienkar; ON bulderwagen), bule (bul, stier; AS bule, bolle; AS/Bremen boelle; ME bull), bulgan (bulken), bulge (bult, blaas, blaar, gezwel; ON bulge), bullart (stierenwei = wei met jonge stieren; AS bollert), bultel (zeef; ON bultel), byl (buil, hoogte; AS buul, biel), bylt (bult, belt, heuvel; NB De Bilt), byltar (bulter, belter = veld met veel bulten)
** Balder

Baltrum:
Stadje op het Ost Friese eiland Borkum. Het eiland wordt rond 500vC bevolkt door Angelen uit Lunenburg. De naam Baltrum lijkt derhalve afgeleid van Anglisch Balder (Anglische god) + ham (heem, oord). Dus: Balderham = het oord van Balder, ofwel het oord waar Balder vereerd wordt.
** Balder, Bolder, Beltrum, ASA

Barclaw:
Mogelijk de familienaam van de oudste bewoners van Huis Diepenheim in Twente. De naam is afgleid van Anglisch bar (beer) en clawu (klauw). Dus: bereklauw.
¶ Wapen: Op goud drie blauwe bereklauwen 1-2 geplaatst. Het wapen is zeer oud. De herkomst is onbekend. De 1-2 plaatsing van de klauwen wijst vrij zeker op Anglische herkomst. (> H12E, H12S) Dit wapen wordt later gevoerd door de gemeente Diepenheim.
¶ Bron PAMA schrijft bij bereklauw:

Bereklauw, Poot van een beer. De bereklauw komt dikwijls voor in Engelse wapens als helmteken voor.

Barge:
Regio bij Emmen omvattend: Noordbarge, Zuidbarge, Noordbarger Bos, Barger Enscheiderveen, Barger Oosterveld en Barger Compascuum. Alle voor- en achtervoegsel Barge(r) van deze namen betekenen dat er ooit een gebied was met de naam Barge, dat alle genoemde deelgebieden omvatte. Analoog aan Dalen, Dalerveen en Dalerpeel, bij Coevorden, circa 14 KM zuidoost van Emmen.
¶ Bargerweg: Deze weg loopt haaks richting kanaal. De naam betekent: de weg naar Barge. Ze bevestigt daarmee de these dat daaromtrent ooit een regio was met de naam Barge.
¶ Aangezien:
- Angelsloo bij Emmen mogelijk sinds 200nC is bewoond door Angelen
- en in het nabijgelegen Zweeloo vrij zeker rond die tijd ook Angelen wonen
- en in het zuidwest gelegen Engeland bij Hardenberg sinds circa 300nC vrij zeker ook Angelen wonen
- en in NW Angeln in Noord Duitsland een dorp met de naam Bargen ligt
- en bij migratie vaak locatienamen worden gegeven uit het herkomstgebied
>> is het mogelijk dat Barge bij Emmen eveneens een gebied is waar zich circa 200 nC Angelen hebben gesetteld, die afkomstig zijn uit Bargen in NW Angeln.
¶ Barge omvat dus een groot gebied. Als zodanig kan het zijn dat vanuit Barge andere gebieden daaromtrent zijn bevolkt door Angelen. O.a. Angelsloo/Emmen, Zweeloo/Coevorden, Engeland/Hardenberg, Angelbeck/Osnabrück, etc. Deze theorie is nog onbewezen, maar lijkt gezien de context toch niet onmogelijk. Verder onderzoek zal de validiteit ervan echter nog aannemelijk moeten maken.
** Migratiepatronen, Migratiestromen
# FRI, KBG

Barnsteen:
Anglisch: baernstin AVA baernan (branden) + stin (steen). Ook wel Anglisch genaamd aembre (amber) of aembrestin (ambersteen), afgeleid van Arabisch anbar. Bijgenaamd goud van de Oostzee vanwegen de grote vondsten daar in de kuststreken sinds oudsher.
¶ Barnsteen is van oorsprong een harsproduct van naaldbomen. Door langdurige geologische processen verhardt de hars en de chemische samenstelling ervan en krijgt barnsteen een geelbruine en heldere kleur. Barnsteen is daarom al ver in de oudheid en geliefd product voor sieraden. De oudste vondsten daarvan dateren van circa 3500vC en zijn afkomstig uit een koningsgraf te Ur in Mesopotamië.
¶ De Barnsteenroute 2000vC++: Als handelswaar is barnsteen eeuwenlang een geliefd product. De handel voltrekt zich sinds circa 2000vC van Scandinavië via de Dvina in Rusland naar de Zwarte Zee en verder naar Constanitnopel.
¶ Barnsteen wordt al in de oudheid gevonden langs de kusten van de Ooostzee in Noord Duitsland en tot aan de kust van Letland.
¶ 400nC++: Zweeloo is bekend om de Prinses van Zweeloo, een jonge vrouw van goede stand die leefde in circa 425-450nC. Haar graf is ontdekt in 1952 tijdens graafwerk. In haar graf zijn ook sieraden gevonden: bronzen spelden, een ketting met glazen kralen, een ketting met kralen van barnsteen, een zilveren ring, zilveren toilet, etc.
¶ Anno 2011 wordt barnsteen nog gewonnen en verkocht in plaatsen aan de kusten van de Oostzee in NW Polen. Daar verkopen kraampjes langs de weg stukken barnsteen aan passanten. Zeer geliefd zijn barnstenen met daarin resten van planten en/of insecten, zoals vliegen en spinnen.
** LACA, Prinses van Zweeloo
# WP, NDRtv (17.10.2011), DAB, KBG

Bathmen:
In de volksmond Battum genoemd. Stad aan de A1 aan de noordkant van Deventer in Salland.

Batho van Minden: (c 730-790nC)
Anglisch stamhoofd wonend rond Minden, halfweg tussen Osnabruck en Hannover, in de regio genaamd Porto Westfalica. Deze regio wordt rond 250vC bevolkt door Angelen uit Lunenburg. Rond 770nC fungeert Porta Westfalica als centraal vergaderplek van Saxen, die zich daar rond die tijd hebben gevestigd vanuit hun woongebied in NO Duitsland en Polen.
¶ Tijdens een stamvergadering met de missiewerker Lebinus uit Deventer rond 765nC heeft Batho volgens de legende gezegd:

Noormannen, Slaven en Friezen hebben wij hier in vrede ontvangen en nadat zij hadden gesproken stuurden wij ze met giften naar huis. Maar deze man [Lebinus] brengt ons een blijde boodschap die ons allen zal redden.

 
Bealder: > Balder

Beaver:
COD:
- Amphibious broad-tailed soft-furred rodent [knaagdier], building huts and dams; its fur; hat of this. OE: beofor = LG bever; G: biber.
- Lower face-guard of helmet (ME)
EWB: bever: Oud Saxisch: bivar; Oud Hoogduits: bibar; Oud Engels: beofor. Indo-Germaans (Arisch): babhru = roodbruin; ook: ichneumon: een soort spoorzoeker (dier). De bever is dus genoemd naar zijn roodbruine kleur.
WP: ichneumons (Grieks: speurders): ook genaamd mangoesten, mongoes, mangas van mangus (India). Habitat: Spanje, Afrika, Iran, Arabië, India, Zuid China en Indonesië. Dik donkerbruin vacht, korte kop, kleine ronde oren, lange spitse snuit en dikke staart. Voornameijk dagdieren die leven in groepverband. Vele soorten jagen op slangen. Heilig dier bij de Egyptenaren.
¶ De namen beaver en beofor (OE) staan erg dicht bij het Nederlandse en het Nederduitse (Low German) woord bever. Opmerkelijk genoeg verwijst bron COD niet naar gelijkluidende woorden in andere talen, wat het normaliter altijd doet als die bestaan of bestonden. Daardoor moet het Engelse beaver (beofor) welhaast zeker afkomstig zijn uit de Lage Landen op het Continent. Dus van de gebieden waar Angelen en Saxen wonen. (> Maerland) Het kan dus nauwelijks anders dan dat de Angel-Saxen het woord uit hun continentale homelands hebben meegenomen. Aangezien beversites op het Continent en in Engeland voornamelijk voorkomen in Anglische gebieden, moet dit welhaast zeker betekenen dat het woord beofor een Anglisch woord is. Waar bevers zijn, daar zijn ook altijd beverjagers. Het is dus zeker aan te nemen dat onder de Angelen beverjagers zijn. Deze these wordt aanzienlijk versterkt door het feit dat locatienamen met Bever- veel voorkomen in Anglische gebieden. Naar het lijkt zelfs beduidend meer dan in gebieden van de Saxen of Juten. Bovendien is de beverjacht een zeer oude activiteit, die zeker al bestaat ver vóór 400 vC, in de tijd dat de Angelen nog op het Continent wonen. Getuige bron EWB moeten de Angelen de bever zelfs al kennen van hun verre voorouders uit Arya in Centraal Azië.
** Regiokeuze, Groot Veenland, Beversites, Arya
# COD, KBG

Beda: (672-735)
Alias Baeda, Bede. Bijgenaamd Venerabilis ofwel de Eerbiedwaardige. Geboren in Monkton. Overlijdt in Jarrow, Noord Engeland. Engelse monnik van de Benedictijnse Abdij in Jarrow. Theoloog, historicus, mathematicus en natuurwetenschapper. Beheerst het Latijn, Grieks en Hebreeuws. Schrijft meer dan 40 boeken. Is helder en zakelijk van stijl.
¶ Beda's beroemdste werk is Historia ecclestiasica gentis Anglorum, een geschiedenis van de Angel-Saxen, met de nadruk op hun bekering en kerkelijke organisatie tot 731. Hierin beschrijft hij o.a. het zendingswerk van de Angel-Saxen in de Lage Landen. Vrij zeker heeft Beda gebruik gemaakt van de werken van de historicus Gildas (gb 480). Delen van zijn werken zijn opgenomen in de Anglo-Saxon Chronicles.
¶ NB In Reiderland (NO Groningen) lag ooit een dorp met de naam Beda. Door langdurige stormen en overstromingen is Reiderland in 1277nC verdronken. Mogelijk zijn Beda's voorouders afkomstig uit Beda in Reiderland en zijn ze in de periode 450-550nC gemigreerd naar Brittannia.
¶ Angle is het homeland van de Angelen op het Continent. Het omvat het hele gebied tussen Denemarken, de Rijn, de Elbe, Bohemen en de Noordzee. (> Angle) Naar zeggen beweert Beda dat Angle geheel was verlaten door de Angelen na hun massamigratie in 450-550nC naar Brittannia. Deze bewering is volledig in strijd met talloze historische feiten. Mogelijk heeft zijn bewering te maken met Reiderland waar zijn voorouders mogelijk vandaan komen. Dit Reiderland lag in Oost Groningen. Het gebied wordt eeuwenlang geteisterd door grote overstromingen. Dat zal zeker ook zijn gebeurd in de periode 300-500nC, toen het waternivo van de Noordzee steeg en voor zware stormen en overstromingen zorgde. Uiteindelijk verdronk het hele gebied in 1277nC en ontstond de Dollard.
¶ In zijn boek De temporum ratione schrijft Beda in hoofdtuk 15 over de oude Anglische namen van de maanden van het jaar.
** ASC, Angle, Reiderland
# WP, DAB, KBG

Bedrijfstakken:
Een bedrijfstak ontstaat vaak door het bestaan van een andere bedrijfstak. Zo ontstond de blikfabriek Thomassen & Drijver door fabrieken die varkensvlees produceerden. Ingeblikt konden ze hun afzet en omzet sterk vergroten. #KUOZ/p33
** Aardewerk, Beverjacht, Bier, Bouwkunde, Ganzen, Handel, Geldstelsel, Horeca, Houtwerk, Jacht, Landbouw, Leerwerk, Linnen, Mijnbouw, Pluimvee, Schapen, Theater, Veeteelt, Vervoer, Visserij, Vlas, Vlees, Weefkunst, Wol, Zout

Bedrijven & Diensten: (BED:)
()A baecery (bakkerij; AS bakkerie; ASoud backerie), beocepery (bijenhouderij, imkerij), bleacery (blekerij, wasserij), bouery (boerderij; ON boererij; AS boerderie), brandery (branderij; ON brandery), breowery (brouwerij), buntceapery (bonthandel, bontbedrijf), buntwercery (bontwerkerij), buscery (bussenmakerij), candelery (kaarsenmakerij; ON candelierie), ceamery (stokerij), cesemakery (kaasmakerij), cetelery (ketelarij = ketelsmid; ON ketelaerie; AS kettelrie), cetelmakery (ketelmakerij; AS kettelmakerie), cladhmakery (kleermakerij), cladhstoppery (kledingherstellerij), cloccmakery (klokkenmakerij; ON clockmakerij), clumpmakery (klompenmakerij), colebraendery (kolenbranderij = bedrijf dat houtkool maakt), coperslegery (koperslagerij), coycery (kooikerij), crodnere (kruidenier, drogist; ON crudenare), cupery (kuiperij, kuipemakerij), faettcopery (vetkoperij, vethandel), faettmakery (vetmakerij = bedrijf dat vet koopt, zuivert en verkoopt), fendery (veenderij), ferwery (ververij; ON verwerij), fihbredary (veehouderij), fiscery (visserij), forge (werkplaats, smederij; ON forge), fuccery (fokkerij; AS fukkerie), fugolery (vogelhandel), glaesblaesery (glasblazerij; AS glasblazerie), gossery (ganzenhouderij, ganzenfarm; ON giezencamp), hodmakery (hoedenmakerij), holtbrecery (timmertoko, houtzaak), holtcopery (houthandel), hydecopery (huidenzaak; ON huydecopery), imbery (imkerij; AS imkerie), linemakery (touwslagerij), loiery (looierij; ON loeyerey), mealtery (moutmakerij), midwifery (vroedhulp), mondmakery (mandenmakerij), moring (veenderij; ON moerinc), muldery (maalderij), mustartmakery (mosterdmakery), myldery (maalderij), panhus (panhuis = brouwerij), pancoucery (pannekoekrestaurant; AS pannekoeerie), panofen (pannebakkerij = steenbakkerij die dakpannen maakt; ON panoven), peardcopery (paardekoperij, paardehandel), plohmakery (ploegenmakerij), potery (boomkwekerij), pottery (pottebakkerij; ON potterie), pottmakery (pottenmakerij; ON pottemakerie), raedmakery (radmakerij; raed = rad, wiel), raemakery (ramakerij, mastenmakerij), reammakery (riemenmakerij), reatcopery (riethandel), reatthaecery (rietdekkerij), scipmakery (scheepmakerij), scomakery (schoenmakerij), scutemakery (schuitenmakerij), sealmakery (zeelmakerij, zijlmakerij), slegery (slagerij, slachterij; AS slachterie), slotmakery (slotenmakerij), smidhery (smederij; AS smederie), smocery (smokerij van vis of vlees), snidhery (kleermakerij), spill (boerderij), spinnery (spinnerij; AS spinnerie), staefmakery (stafmakerij), stenbacery (steenbakkerij), stinofen (steenoven = steenbakkerij), stocery (stokerij, destilleerderij), stodery (stoeterij, paardefokkerij), tappery (tapperij = drankhandel), tentmakery (tentenmakerij), thundery (tuinderij, tuinbedrijf), tigelmakery (tegelmakerij; AS tichelmakerie), tinnslegery (blikslagerij), towery (leerlooierij, huidenbewerkerij), towslegery (touwslagerij), waepenmakery (wapenmakerij), waepensmidhery (wapensmederij), winninge (bedrijf; ON winninghe)
** Ambachten & Beroepen, Bedrijvigheid, Economie

Bedrijvigheid:
Opvallend in de Anglische cultuur lijkt o.a. de bedrijvigheid. Haithabu, hoofdstad van Angeln, is in 500vC-1000nC het grote handelscentrum voor Noord Europa. Maar ook de beverjacht en visserij spelen een primaire rol in de Anglische economie. Het Anglische geldstelsel speelt eeuwenlang een centrale rol in de economie van NW Europa. Later neemt Engeland die rol over. En niet te vergeten de Anglische Maten & Gewichten, die in heel NW Europa gelden tot in de 15e eeuw zijn gebruikt.
¶ Brunswijk (Braunschweig) in NederSaxen is rond 200nC een grote Anglische nederzetting. Aldaar werd veel koper gevonden, waarvan terplekke brons werd gemaakt. (> Brunswijk)
¶ Rond 235nC woedt een hevige veldslag in Harzhorn bij Hannover tussen Angelen en Romeinen. Uit vondsten in 2009 blijkt dat de Angelen speren met speerpunten hadden, die ze vrij zeker zelf maakten. Deze speerpunten waren technisch van uitzonderlijk hoge kwaliteit en duidelijk superieur aan die van de Romeinen en Saxen. Dit doet vermoeden dat de Angelen al vroeg uitstekende wapenmakers zijn. (> Oldenrode)
¶ Sinds de winning van turf speelt NO Nederland een uiterst belangrijke rol. Hele gebieden worden drooggelegd, afgegraven en gecultiveerd voor agrarisch gebruik. Dit proces start in de 12e eeuw en gaat door tot halverwege de 20ste eeuw. Rond 1950 stopt de turfwinning.
¶ Als de turfwinning ten einde loopt, schakelt de economie in NO Nederland over op andere bedrijvigheid. Van belang worden de textiel- en metaalindustrie, scheepsbouw, agroproductie en tourisme. Lanbouw en veeteelt blijven echter nog sterk aanwezig. In de overgang van agrarische industrie naar andere vormen van bedrijvigheid hebben vele mensen nog een dubbele baan. Naast boer werken ze vaak ook in de industrie.
** Haithabu, Ambachten & Beroepen, Beverjacht, Visserij, Geldstelsel, Oldenrode, Brunswijk, Pint, Groot Veenland, Turfindustrie, Landbouw, Veeteelt

Bedum:
Stad in Noord Groningen.
** Walfrith van Bedum

Beekbergen:
Dorp ten zuiden van Apeldoorn. Anno 2010 circa 5000 inwoners. Rond 100vC bevolkt door Angelen uit West Salland. De naam lijkt derhalve afgeleid van Anglisch bece (beek) + beorg (berg, heuvel). Dus: de heuvels bij de beek.
** Engeland Beekbergen, Hof Englandi

Beginjaar:
Betreft jaar van ontstaan van het volk der Angelen.
¶ 665vC Ingwi settelt zich in Angeln. (> Ingwi)
Het jaartal 665vC is een schatting, gebaseerd op de legende dat hij een nazaat is van Odin, van wie in Midden Zweden een steen is gevonden uit circa 1500 vC. (> Odin) Uit de hierna volgende jaartallen blijkt dat deze schatting plausibel is, o.a. omdat de Angelen al vrij snel een groot volk worden, dat al vroeg bekend is. Zonder genoemde schatting is het niet te verklaren dat de Angelen al vroeg een koninkrijk zijn, dat machtig wordt genoemd en in staat is Brittannia en Thuringen massaal te bevolken. Zo massaal, dat ze al snel en langdurig een belangrijke macht vormen.
¶ 350vC Anglisko: Oud Teutoons (400-300vC) voor Engels. (COD) Maw: In die tijd bestaan er al zoveel Angelen dat hun naam wordt genoemd. (> Anglisko)
¶ 100nC Ptolemaeus schrijft dat de Angili (Angelen) wonen tot aan de Rijn.
¶ 300nC Angelen settelen in Thuringen.
¶ Laatste Anglische koningen:
260-320 Weothulgeot
290-250 Weaga
321-381 Wihtlaeg
356-416 Wermund
380-456 Offa
400-477 Angeltheow
420-489 Eomar
¶ 449 Bron ASC noemt de Angelen één van de drie machtige Germaanse volken in NW Europa.
¶ 449 Vortigern vraagt militaire hulp Angeln.
¶ 450-550 Massamigratie Angelen naar Brittannia.
** Afstamming
 

Begraven: > Thanatologie

Beilen:
Stad in Drente. Aldaar is een schat gevonden bestaande uit gouden munten en halsringen.
** Archeologie

Bekervolk: > PgGenline

Belasting:
¶ 2000vC: Farao's in Egypte heffen belastingen. O.a. om de bouw van paleizen, piramides, monumenten, kunstwerken en leger.
¶ 800nC++: Bron ZWH/p12 schrijft:

Een enkele keer kom je in documenten uit die tijd [800nC++] herinneringen aan Haarlo [bij Neede/Gld] tegen. Akten vertellen dat door Haarlo kerkelijk belasting werd betaald aan de pastoor en (of) de koster in Eibergen door Breer, Hondekolk, Pellen, Klein Hazebroek, Havickhorst en Blenken. Nu was er in deze agrarische maatschappij - anders dan in de steden zoals Zutphen en Deventer - weinig geld in omloop. Belasting werd in natura betaald. Lang nog lees je dan ook nog van 'mishoenders' op 11 november (St. Maarten) voor de pastoor en eieren voor de koster (die moet hij overigens wél zelf komen halen). We vonden trouwens een klacht van de pastoor waaruit blijkt, dat de kwaliteit van de mishoenders nog wel eens te wensen overliet: die kippen moesten toch op z'n minst in staat zijn om op de rand van de mand te springen. Wat je ook vaak tegenkomt is 'jaarlijks een molder raapzaad (soms reuvezaad) voor het licht van de koorlampen en een pond was voor de kaarsen op het altaar'.

 
Beltrum:
Dorp in de Achterhoek, gelegen tussen Groenlo en Ruurlo. De regio wordt rond 200vC bebolkt door Angelen uit Eibergen. De naam Beltrum lijkt derhalve afgeleid van Anglisch Balder, Bealder (Anglische god) + ham (heem, oord). Dus: Balderham = het oord van Balder, ofwel het oord waar Balder vereerd wordt.
¶ De Goormansslathweg loopt langs de huidige bedding van de Slinge in Beltrum. De naam is afgeleid van Anglisch gor (goor, drasland, modder) + man (man) + slath (sloot) + waeg (weg). Slinge is afgeleid van Anglisch slingan = slingeren. (> Slinge) De huidige loop in Beltrum lijkt in feite een oude rechte sloot met de naam Goormansslath. Deze sloot loopt parallel aan de weg van Groenlo naar Ruurlo. De oude loop van de Slinge meanderde met een grote boog daaromtrent.
** Baltrum, Bolder, Balder, ASA, Migratiestromen, Slath, Bekervolk

Bentelo:
Dorp in Twente, gelegen tussen Delden en Hengevelde. De regio wordt rond 225vC bevolkt door Angelen uit het Vechtdal. De naam lijkt derhalve afgeleid van Anglisch bend (bocht; ON bente) + lah (laagte). Dus: de laagte bij de bocht. Deze locatie zal oorspronkelijk hebben gelegen aan de Hagmolenbeek, die daar stroomt.
** ASA

Bentheim:
Alias Benethem, Benthem. (#Quedam/p93) Stad in Westfalen, circa 16 Km noordoost van Enschede. De regio wordt rond 150vC bevolkt door Angelen uit Neder-Saxen. De naam lijkt derhalve afgeleid van Anglisch benet (bentgras, riet) + ham (hem, heem, oord). Dus: het oord bij het bentgras.
¶ 1116 Oudste vermelding van Bentheim door de Annalista Saxo, toen het werd ingenomen door Lothar van Supplinburg, hertog van Saxen. (#Quedam/p93)
¶ 1159 Bentheim wordt genoemd als Benthem door de paus in een brief aan de bisschop van Utrecht, die daarin het recht krijgt op castrum Benthem. (#Quedam/p93)
¶ 1227 Eylard van Benethem genoemd als dienstman van de graaf van Bentheim. (#Quedam/p93)
¶ 1737 Op kaart 36 van bron RZA (1737) staat Bentheim vermeld als Benthem.
¶ In Nederland komt de familienaam Van Benthem voor. De naam komt in 1947 toaal 791x voor met een piek van 382x in Overijssel. In 2007 komt de naam totaal 1475x voor met toppen in Steenwijkerwold (219x) en Oldenzaal (101x). Gezien deze context lijkt het zeer waarschijnlijk dat de naam afkomstig is van Bentheim in Westfalen.
¶ Naast Van Benthem komen voor de varianten:
- Benthem: 1947 totaal Nederland 243x
- Bentum: 1947 totaal Nederland 218x
¶ In Cumbria (NW Engeland) ligt de locatie Bentham. Cumbria is van oorsprong een Anglisch district horend tot het Anglische Rijk Northumbria. Mogelijk zijn de stichters van Bentham afkomstig uit Bentheim. Bij migratie wordt immers het nieuwe woongebied vaak vernoemd naar de plaats van herkomst.
** ASA, Migratiewaarden

Berflobeek: > Hengelo

Berken:
Anglisch beorc (berk). Berken zuigen veel water op uit de grond en worden daarom vaak geplant als natuurlijke brandwering. Ze remmen brand namelijk goed af.
¶ Vroeger werden berken ook vaak geplant langs wegen om koetsen in het donker te geleiden. De witte bast reflecteerd namelijk licht van de koetslampen.
** Elzen
# FRI

Berkum:
ON Berckmen. Gehucht bij Zwolle.

Bernicia: > PgBrit

Beroepen:
Germanen leven in het verre verleden vooral van landbouw en veeteelt. De Angelen zullen als Germaanse volkstam dat zeker ook doen. Daarnaast zullen ze zeker ook leven van de visvangst. De Oostzee en Noordzee bieden daartoe immers ruime mogelijkheden. (> Haithabu) Ook neemt de schapenteel een belangrijke plaats in. Zeker in de Anglische gebieden in Brittannia. Engeland is sinds de vroege eeuwen bekend om de schapenteelt, wolhandel en schapenvlees. In diverse bronnen worden ze echter ook genoemd als huurlingen (militairen) en kooplieden. Vrijwel zeker zullen ze ook beverjagers zijn. De beverpels is namelijk kostbare handelswaar. Kleding en schoeisel zijn immers vaak van beverbont gemaakt. Bovendien komen bevers in de Anglische gebieden veel voor. O.a. in Beveroe (Bevereiland) voor de kust van Angeln in Noord Duitsland. Maar ook in Beverey (Bevereiland) bij Worcester in Zuidwest Engeland en Beverley in Yorkshire. Beverjacht is tot in de 19e eeuw een zeer lucratieve bron van inkomsten. O.a. in Noord Amerika, waar veel pelsjagers leefden.
** AEB, Ambachten, Beverjacht, Beverjagers, Beaver, Angon, Visserij, Bedrijvigheid
# DVB, KBG

Bertold van Groninghe: (c 1196-1256)
Woont in Groningen. Ghm NN. Mogelijk is hij de vader van Egbert van Groninghe (gb 1231*), die in 1266 een huis koopt te Foxhol van de graaf van Bentheim.
¶ Bertold is gehuwd en heeft enge zoons. Ze worden in documenten genoemd als filii Bertoldi sculteti.
¶ Bertold is mogelijk de stamvader van de sculteti de Threnta ook wel genoemd sculteti de Elede, die circa 1200-1350 vaak worden genoemd in diverse oorkonden.
** Egbert van Groninghe
# Quedam/p106, KBG

Berum: > Bierum

Bestuur:
()A anweald (bestuur, bestuurder), ath (eed), berec (bestuur; ON berec), berecan (ww besturen; ON berecken), boda (bode), bodian (aankondigen, preken), borgmaester (burgemeester), bourraed (boerraad = bestuur van een boermark), bourredgar (=A bourrihter), bourrihter (boerrichter = bestuurder van een marke), coppel (reglement; ON coppel), coran (keuren, kiezen, besluiten), core (besluit, verordening; ON keur), crone (kroon; ON crone, croen), cunnend (bekwaam, handig, slim), cwen (koningin), cwide (toespraak), cwidraeden (besluiten, overeenkomen), cydde (mededeling, bekendmaking), cyning (koning), cyran (ww keuren, kiezen, beschikken, beslissen; ON coiren), cyre (keur, keuze, besluit; ON keur), ealdorman (hoofdeling, bestuurder, leider; ASoud olderman), foresceawian (voorzien, benoemen), gerefa (graaf, ordebewaker; ON gerif), haveling (bestuurder; ASoud hoveling), herscop (heerschap, landsheer, leenheer; ASoud herschop), kuning (koning), landdaeg (landdag = vergadering van afgevaardigden van een regio), lettere (letter, brief, oorkonde, acte), lettre (=A lettere), maelan (in een vergadering spreken), maellus (raad, bestuur; ASoud mallus), missive (bericht, brief), mough (macht, bevoegdheid; ON moghe), parlour (vergaderzaal, spreekkamer; ON parloer), ricsodon (regeren), scepen (schepen = raadslid; ON scepen; AS skepen), sceppar (schepper = bestuurder van een zijlvest), scire (schere, ambt, gebiedsdeel, graafschap), scolt (schout, bestuurder, gerechtsdienaar; ASoud scolt, scoult), scoltdom (schoutambt; ON scoutdom), scoltin (vrouwelijke schout; ON scoutinne), scout (=A scolt), scrivere (schrijver, notaris, notulist; AS/ZH scrivere), seagal (zegel), seagalan (zegelen), specan (ON spekan), specere (spreker), sprecan (spreken), sprecere (spreker), swerian (zweren, eed afleggen), thragan (regeren), thrage (regering), trone (troon; ON trone), waesscout (dijkgraaf; ON waesscoutte), walda (heerser, regeerder, bestuurder), walda (ambtsgebied, bestuursregio), wealda (heerser, regeerder, bestuurder; ON welde), wealda (ambtsgebied, bestuursregio; ON welde), wealdan (regeren, heersen, besturen), weolda (=A wealda), weoldan (=A wealdan), willcore (willekeur, besluit), wita (wetende, deskundige, wijze, adviseur), witan (raad van wita's), witu (wet)
¶ 1350++: Bron GTW (p14-16) schrijft:

Twee grote ontginningen op de Veluwe waren het Olde Broek en het Nije Broek. Graaf Reinold II pakte het voortvarend aan. Op 25 februari [1334*] kwam er een oorkonde waarbij het recht van ontginnen van het Nije Broek werd gegund aan Johanne Veerenbartenssoons en Maarten Willems: ...
...
Een van de punten uit de oorkonde was dat de bewoners van het Nijbroek vrije lieden zouden zijn, en geen andere overheid hoefden te erkennen dan de graaf (hertog) van Gelre. Als hoofd van het richterambt Nijbroek werd een richter (rechter) aangesteld. Deze werd bijgestaan door uit de bevolking gekozen schepenen (raadslieden).

Beukinck:
Huys nabij Steenwijk. In 1456 genoemd als Hof Boedekinc. (#Quedam/p94)

Bever: > Bevers, Beaver, Beverwen

Beverbeek:
AWA (1842): watertje in de Liemers, ontspringend bezuiden Bingerden en daarna richting westen en dan noordwesten loopt, dan langs het Bevermeer bij Angerlo, en dan in de Oude IJssel vloeit. Anno 2009 is deze waterloop niet terug te vinden op de kaarten. Wel de Angerlose en Didamse Wetering en de Wehlse Beek, die ieder enigermate de beschreven loop volgen, doch grotendeels niet. Mogelijk is de loop van de Beverweek na 1842 drastisch veranderd tbv de waterhuishouding aldaar.
** Bevermeer Angerlo
# AWA, DAB, KBG

Beverborg:
Gebied tussen de Beverborgweg en de Dinkel in DeLutte in Twente. Het gebied is genoemd naar de voormalige havezathe Beverborg, die is gesticht in de 13e eeuw door Xx De Bevere (Van Bever), afkomstig uit Dordrecht. Hij is een telg uit het geslacht Van Beverburch (De Bevere, Van Bever, Van Beveren) uit Dordrecht dat aldaar woonde op Huys Beverburch en afstamt van het adellijk geslacht Van Beveren uit Dixmuide in Vlaanderen, afkomstig van Manor Bevere in Bevere aan rivier de Severn circa 2.5 Km noord van Worcester in Engeland. Bevere en daaromtrent was ooit een site waar vele bevers leefden. In het begin van de 19e eeuw waren ze echter uitgestorven door de grootschalige jacht op deze pelsdieren.
¶ De naam Beverborg is afgeleid van Beverburch in Dordrecht. Beverburch is via Bevere in Engeland afgeleid van het Anglisch beofor (bever) + burg (burcht, borg).

 
Beverburne:
In 904 door bisschop Werefrith beleend met Beverburn, een gehucht aan rivier de Severn nabij Worcester. Bron BHO schrijft:

Land at BARBOURNE (Beferburna, x cent.; Beverburne, Berborne, xiv cent.) was granted by Werefrith, Bishop of Worcester, in 904 to Ethelred II ealdorman of Mercia and his wife Æthelflæd. (fn. 64)

 
Beverbroek:
Drasland aan de IJssel in Giesbeek Noord bij de Lathumse Sluis en Tutenburg, ten zuiden van kasteel Bingerden. De naam is afgeleid van Anglisch beofor (bever) + broc (broek, drasland). Gezien de locatienaam zullen er in het verre verleden veel bevers voorkomen en bijgevolg zal er ook beverjacht zijn geweest. Gezien de historische migratiestromen zal het gebied van Beverbroek circa 150vC zijn bevolkt door Angelen vanuit het noorden.
¶ De naam Beverbroek bestaat ook als familienaam. In Engeland als Beaverbrook. Bekend: Lord William Beaverbrook (1879-1964), Engels politicus en krantenmagnaat.
** Beversites, Beverjacht, ASA
# Kadastrale Kaart Angerlo 1868

Beverdam:
Locatie in Rectum bij Wierden in Twente, nabij het voormalig landgoed Hof te Bevervoorde. Een voorde = doorwaadbare plaats in een beek of rivier. De naam Beverdam is afgeleid van Anglisch beofor (bever) + dam (dam). De naam bevestigt de aanwezigheid van bevers aldaar en bijgevolg de locatie Bevervoorde. Bevervoorde betekent dus: de voorde waar bevers zijn. Daar was dus een beverdam: een dam gebouwd door bevers. Anno 2009 herinnert de Beverdamweg aldaar aan de voormalige beverdam, die in de loop der tijd is verdwenen.
** Bevervoorde, Bevers, Beverjacht
# FRI, KBG

Bevere:
Dorp aan rivier de Severn, noord van Worcester in Worcestershire, ZW Engeland. Gezien de naam van deze locatie mogen we aannemen dat daar in vroegere tijden veel bevers voorkomen. Ter hoogte van het dorp ligt in de Severn het eiland Beverey.
** PgBrit (Bevere), Bevers, Beverjacht, Hwicce

Beverey:
Eilandje in rivier de Severn, bij Bevere ten noorden van Worcester in Worcestershire, ZW Engeland. Beverey betekent bevereiland. Worcestershire is van oudsher een gebied waar zich voornamelijk Angelen hebben gevestigd. O.a. de Hwicce.
** PgBrit (Beverey), Beverjacht, Hwicce

Bevergeil:
Klierafscheiding van de bever. Werd vroeger gebruikt als medicijn tegen vele kwalen. Oude naam: beverscul.
** Beverjacht

Beveringe:
Erf bij Exloo in Drente. De naam is mogelijk afgeleid van Anglisch beofor (bever) + inga (volk). Dus: bevervolk (beverjagers). De Angelen zijn notoire beverjagers. Rond 300vC wordt Noord Drente bevolkt door Angelen uit Groningen. Beveringe kan in deze context van oorsprong een Angelische nederzetting van beverjagers zijn.
** Beverjacht, Beversites, ASA

Beverjacht:
Beverjacht is van oudsher tot in de 19e eeuw een uitermate lucratieve bezigheid. Bevervellen waren kostbaar en werden voornamelijk gebruikt voor kleding. Bevervlees was daarbij neveninkomst. In de 17e-20e eeuw zijn Noord Amerika en Canada de belangrijkste bevergebieden waar vele beverjagers opereren. De handel in bevervellen was toen een van de belangrijkste bronnen van inkomsten. De aanwezigheid van bevers was de belangrijkste reden voor Nederlanders om te migreren naar Nieuw Nederland in Amerika. Bevervellen zijn in de 17e eeuw goud waard. Voor de WIC (West Indische Compagnie) is de handel in beverhuiden de belangrijkste activiteit. De economie van Nieuw Nederland en Nieuw Amsterdam draait primair op beverhuiden. De economische betekenis van bevers is in die tijd zo groot dat later de staat New York de bever verklaart tot State Animal. Uit de Nederlandse tijd dateren nog Beverwijk en Beverstraat (Beaver Street) in New York.
¶ Het is zeer opvallend dat in Anglische gebieden veel locatienamen voorkomen die beginnen met Bever-. Naar het lijkt relatief meer nog dan elders. O.a.: Beveroe (Angeln), Beverley (Yorkshire), Beverey (Worcestershire) en Beverbeek en Bevermeer in Angerlo (Angelre!) bij Doesburg en Beverbroek ZW van Angerlo. Het heeft er daarom veel van weg dat beverjacht in het verleden een typisch Anglische bezigheid is. Temeer daar beverhuiden door de eeuwen heen zeer lucratieve handelswaar zijn.
¶ Bij opgravingen in Angeln is o.a. kleding gevonden, gemaakt van hoge kwaliteit leer. De kleding dateert van circa 400 nC. Per saldo mogen we derhalve het volgend concluderen:
Aangezien:
- in Anglische gebieden in vroege tijden vrij veel bevers voorkomen
- en bevervel van zeer goede kwaliteit is
- en bevervel vroeger veel werd gebruikt voor duurzame kleding
- en de gevonden leren kleding in Angeln dateert uit circa 400 nC en dus van zeer goede kwaliteit leer moet zijn
>> kan e.e.a. betekenen dat beverjacht een belangrijke bezigheid was bij de Angelen.
** Moerasvolk, Jacht, Beverjagers, Bevervel, Bevertanden, Beversites, Archeologie

 
Beverjagers:
Beverjagers zijn primair pelsjagers. Zij leven vaak solitair, of met enkele andere beverjagers, of met vrouw en kinderen, en trekken dan van bevergebied naar bevergebied om bevers te vangen. Het gaat hen voornamelijk om de beverhuiden, die goud waard zijn in het verleden. Maar ook het bevergeil is bruikbaar en werd geacht te dienen als medicijn tegen vele kwalen. Als de jager voldoende huiden heeft verzameld, dan trekt hij naar een stad waar hij ze kan verkopen. Normaliter zijn dat steden waar huiden en pelsen worden verhandeld. Soms zijn beverjagers ook gewone boeren, die in hun omgeving op bevers jagen. Dat is natuurlijk een aardige bijverdienste.
** Moerasvolk, Jacht, Beverjacht, Bevers, Bevervel, Beversites, Bevertanden

Beverley:
Stad in NO Yorkshire, circa 10 Km noord van Kingston Upon-Hull en gelegen aan rivier de Hull.
** PgBrit (Beverley)

Beverloo:
Stuk land langs de Schoonebeekdiep bij Weyerswold in Drente. De naam is afgeleid van Anglisch beofor (bever) + lo (laagland). Rond 300vC wordt Noord Drente bevolkt door Angelen. Beverjacht is een typisch Anglische activitiet. In deze context kan Beverloo van oorsprong een Anglische nederzetting zijn.
** Beverjacht, Beversites, ASA

Bevermeer:
Meer bij de Oude IJssel aan de Bevermeerseweg te Angerlo.
- Volgens bron AWA (1842) is Bevermeer een buurtschap, gelegen bij Angerlo, en heeft het 90 inwoners.
- Landgoed van circa 20 Ha bij Angerlo in de Liemers, Gelderland. Aldaar staat ook het Gemaal Bevermeer, dat water pompt uit de Didamse Wetering naar de IJssel.
- Gezien de naam zullen in de regio in het verleden kennelijk veel bevers leven. Gezien de nabijheid van Angerlo vrij zeker ook Angelen, voor wie in het verre verleden beverjacht een belangrijke bron van bestaan is.
** Beverbeek, Beverjacht, Angerlo
# AWA, FRI, DAB, KBG

Beveroe:
Gebied aan de Oostzeekust in Angeln (NO Duitsland). De naam betekent bevereiland. In vervlogen eeuwen wonen er voornamelijk enige vissers en veehouders. Anno 2006 omvat het een beschermd natuurgebied met de naam Birk.
Beveroe is in de 17e en 18e eeuw in bezit van het geslacht Von Gelting. Ene baron Von Gelting is in de 18e eeuw handelsman in Oost-Indië en is daar zeer rijk aan geworden. Hij keert op latere leeftijd terug naar Nederland, waar hij zijn memoires schrijft.
Gelting is een dorp dat grenst aan Beveroe.
Bestuurlijk ressorteert Beveroe onder de gemeente Nieby.
** Beverjacht, Angeln

Bevers:
Bevers zijn waterdieren die vooral voorkomen in waterrijke gebieden als traag stromende rivieren en beken en in meren en moerassen. In gebieden waar van oudsher Angelen wonen komen opmerkelijk veel locaties voor met Bever-. Zoals: Beveroe (Angeln), Beverley (Yorkshire), Beverey (Worcestershire) en Beverbeek en Bevermeer (Angerlo bij Doesburg). Deze locaties zullen dus in ruime mate zijn bewoond door bevers. In het gebied tussen de Eems en de Elbe in NW Duitsland leven rond 400nC zeker bevers, gezien een bevertand uit die tijd gevonden in Zweeloo (Drente) Door de beverjacht zijn de laatste bevers in Nederland uitgestorven. In 1825 wordt de laatste bever doodgeslagen met een roeispaan in Zalk bij Kampen. Een klein monument aan de Zalkerdijk/Kerkstraat herinnert daar nog aan. Bevers werden bejaagd om hun huiden en het zgn bevergeil, een substantie die heilzaam zou werken. Beverhuiden waren goud waard. In het verleden worden ze namelijk gebruikt als leer voor schoenen, kleding en gereedschap. Bevertanden worden tot in de 18e eeuw gebruikt als sierraad. Beverjacht is daarom sinds oude tijden een zeer lucratieve bron van inkomsten.
¶ Anno 2009 lijkt de bever terug in Nederland. In het moerasgebied rond Den Bosch is de bever onlangs weer gesignaleerd. Dat is mede te danken aan bioloog Rob de Vrind, die het oude cultuurlandschap aldaar stukje bij beetje restaureert. Hij streeft o.a. naar de terugkeer van de bever. De NCRV geeft daar uitgebreid aandacht aan in de slotproductie van de serie "Natuur in de stad" (17.12.09).
** Groot Veenland, Angerlo, Beversites, Zweeloo, Beverjacht, Bevertanden
# DVB, FRI, De Telegraaf 17.12.09, KBG

Beverscul:
WMN: bevergeil.
** Bevergeil

Beversites:
Gebieden waar vele bevers leven. Veel van die gebieden krijgen een naam met Bever-. Historische beversites zijn o.a.:

Berflobeek in Hengelo (Twente) > Hengelo
Beverbeek in Angerlo (Liemers)
Beverbroek in Giesbeek (Liemers)
Beverdam bij Wierden in Twente
Bevere bij Worcester in Engeland
Beverey bij Worcester in Engeland
Beveringe bij Exloo (Drente)
Beverloo langs de Schoonebeekdiep bij Weyerswold (Drente)
Bevermeer in Angerlo (Liemers)
Beveroe in Angeln in NO Duitsland
Bevertien bij Assen (Drente)
Bevervoorde bij Wierden in Twente
Beverwaard bij Rotterdam
Beverwieken bij Wapserveen in Drente
Beverwijk bij Haarlem (Noord Holland)
Beverwijk in de staat New York
Bruggelen/Apeldoorn (Braclog)
Coevorden in Drente
Valthermond in Drente
Zalk/Yssel in Salland

Bevergebieden zijn meestal nat en drassig, normaliter gelegen aan traag stromende rivieren of beken, bij meren en in moerassen. Aangezien Angelen veelal in de beverjacht zitten, zijn genoemde beversites vrij zeker historisch Anglische gebieden.
** Bever, Beverjacht, Regiokeuze

Beverstone:
Dorp bij Tetbury in Gloucestershire, ZW Engeland.
** PgBrit

Bevertien:
Stuk land in Deurze bij Assen, Drente. De naam is afgeleid van Anglische beofor (bever) + tien (tien). Tien is hier vrij zeker een landmaat. Rond 300vC wordt Noord Drente bevolkt door Angelen uit Groningen, die veelal actief zijn in de beverjacht. In deze context is Bevertien vrij zeker van oorsprong een Anglische nederzetting.
** Beverjacht, Beversites, ASA

 
Bevervoorde:
Voormalige havezathe genaamd Hof te Bevervoorde bij Rectum, Wierden in Twente. De naam Bevervoorde is afgeleid van Anglisch: beofor (bever) + ford (voorde, doorwaadbare plek in beek of rivier). Wanneer het huis werd gebouwd, is vooralsnog niet bekend. In 1396 wordt de Hof te Bevervoorde door Johan van Bevervoorde verkocht aan Evert van Langen. Het huis zal dus dateren van ruim voor die tijd. Uit de naam Hof te Bevervoorde blijkt dat het huis is genoemd naar de locatie waar het ooit heeft gestaan. Anno 2009 herrinnert de Beverdamweg daar nog aan het voormalige landgoed. De naam Beverdam bevestigt de aanwezigheid van bevers aldaar en bijgevolg een locatie met de naam Bevervoorde. Een voorde = doorwaadbare plaats in een beek of rivier. Bevervoorde betekent dus: de voorde waar bevers zijn. Daar was dus een beverdam: een dam gebouwd door bevers.
¶ Voormalig adellijk huis te Gelselaar, gemeente Borculo. Dit huis werd gebouwd door een telg uit het geslacht Van Bevervoorde uit Rectum.
¶ Geslacht Van Bevervoorde, afkomstig van Bevervoorde in Rectum bij Wierden.
¶ Personen:
- Geertruid van Bevervoorde ghm Johan van Beveren. Udh: Frederik van Beveren op havezathe 't Huys te Ootmarsum, in 1478 eerste Commandeur van Ootmarsum.
- Berend Berendsz van Bevervoorde. Ghm Hadewich van Beveren: dochter van Frederik van Beveren. Hij is in 1489 kastelein van Blankenborg en ambtman van Haaksbergen. Udh o.a. Hendrikje van Bevervoorde.
** Beverdam, Beverjacht, Ford, Beverborg
# FRI, AWA, WKP 7.9.09, DAB, KBG

Beverwaard:
Anno 2011 stadsdeel van Rotterdam, tussen Ysselmonde en de Nieuwe Maas. Oorspronkelijk een uiterwaarde waar veel bevers leefden.

Beverwen:
WMN: (rood) verven.
Het woord is kennelijk afgeleid van de bever, die vaak roodachtig is van kleur.
** Bevers

Beverwieken:
Stuk land tussen Wapserveen en Nyensleek in Drente. De naam is afgeleid van Anglisch beofor (bever) + wick, wic (wijk). Dus: Beverwijk. Rond 300vC wordt Noord Drente bevolkt door Angelen uit Groningen, die zich veel bezig hielden met beverjacht. In deze context is Beverwieken vrij zeker van oorsprong een Anglische nederzetting.
** Beverjacht, Beversites, ASA

Beverwijk:
De naam Beverwijk is afgeleid van Anglisch beofor (bever) + wic (wick, wijk).
- Stad in Noord Holland tussen IJmuiden en Heemskerk.
- Stad in de staat New York. Gesticht in de 17e eeuw door Nederlanders. Aldus genoemd wegens de vele bevers en beverjagers die er leven en wonen.
- Geslacht Van Beverwijk afkomstig van Beverwijk in Noord Holland.
** Bevers

Bevolking: > Demografie

Bewegen:
()A afeallan (afvallen, neervallen), atrendlian (rollen), climban (klimmen), climman (klimmen; ON climmen, clemmen), dansan (dansen), drifan (drijven, rijden; AS drieven), faran (varen, reizen), feallan (vallen), feran (=A faran), ferian (=A faran), foran (=A faran), galparan (galopperen, hardlopen, draven; AS galpeeren), gastocc (wandelstok; AS gostok), hleapan (=A leapan), hoppian (hoppen, huppelen; AS hopken), hratian (vallen, wankelen, haasten), hreran (roeren), hurran (haasten), leapan (lopen; AS leupen; ASoud loepen), pouran (roeren, schenken), ranan (rennen, lopen, rijden), ridan (rijden, paard rijden; AS rieden), ruran (roeren), rydan (=A ridan), scridhan (schrijden; AS skrieden), spreangan (springen), springan (springen), sprintan (sprinten, hard lopen), staepan (stappen, planten), steppan (=A staepan), streccan (strekken), swencean (zwenken), swifan (zweven, snel bewegen; ON sweven; AS swiven), swifte (snel), swimman (zwemmen), trendan (buigen, rollen), wandlan (wandelen)
** Lopen, Voortbewegen

Bezigheden: (BEZ:)
()A bycgan (kopen), ceapan (=A ciepan), ciepan (handelen, kopen, verkopen; AS kiepen), climban (klimmen), climman (klimmen), creopan (kruipen; AS kroepen), drencan (drinken), drincan (drinken), dreatan (poepen), drytan (poepen), etan (eten), faran (varen, reizen), feran (=a faran), ferian (=A faran), fiscan (vissen), fiscian (vissen), frolican (vermaken, pret hebben), hleapan (=A leapan), huntan (jagen), huntian (jagen), leapan (lopen; AS leupen, luppen; ASoud loepen), lupan (=A leapan), meagan (pissen, plassen), migan (pissen, plassen; AS miegen), pissan (pissen, urineren), poupan (poepen), pouran (poeren, stropen), proyan (jagen), saefiscan (zeevissen), sican (zeiken, pissen; AS zieken), singan (zingen), sippan (sippen, zuinig drinken), sittan (zitten, liggen, wonen; ON sitten), skaetan (schaatsen; AS skaatsen), skytan (schijten, poepen; AS skyten), slapan (slapen), slincan (kruipen), smeaccan (smakken), snecan (kruipen, gluren), sperefiscan (speervissen = vissen met een speer), striepan (stropen, roven), strupan (stropen; AS stroepen), strypan (=A striepan), swimman (zwemmen), wacan (waken), waeccan (waken), wandrian (reizen, trekken, zwerven), warcen (werken; AS warken), weorcan (werken), wercan (werken)
** soort, Bewegen, Slapen, Werken, Communicatie, Reizen, Criminaliteit, Oorlog

Bezit:
()A ead (geluk, bezit, rijkdom), eadig (gelukkig, rijk, gezegend), eadniss (gelukkigheid, rijkdom), aegan (eigen; AS/Gro aigen)), aegan (bezitten), aegenere (eigenaar; AS/VWoud eygener), aehan (bezitten, hebben), aeht (bezit, eigendom), aengeland (eigenaar van aangrenzend land, eigenaar van land grenzend aan weg, dijk, wetering, e.d.), agan (eigen), agan (bezitten), agen (eigen), agenere (eigenaar), agendom (eigendom), agiefan (afgeven, opgeven, overgdragen), agnian (bezitten, eigenen, toeëigenen), baela (bedelaar), baelan (bedelen), bedaelan (bedelen), caemere (kamer, huis, woning, hoeve), caemergudh (landgoed), earf (erf, erfenis), earfan (erven), earfdael (erfdeel), earfgudh (erfgoed), earfniss (erfenis), feoh (vee, geld, bezit), fri gudh (eigen goed of bedrijf; ASoud vrye guet), gield (geld), grund (grond), gudh (goed, landgoed), heall (huis, landhuis, landgoed, paleis), hoose (huis; AS huus, hoes), how (huis, oord), hus (huis), hushold (huishouding), husinge (huis + alles wat erbij hoort), huus (=A hoose), ierfan (ww erven, bezitten), ierfian (=A ierfan), laeth (landgoed), oth (erfgoed), othan (ww erven), othniss (erfenis), ridhergudh (riddergoed), rugg (bezit; AS rugge), saiseran (in beslag nemen; ON saiseren), scat (schat, bezit; ON scat; AS skat), stencaemere (=A stenhus), stenhus (steenhuis, stenenhuis = versterkt huis; ON steenhus; AS/Gro stins), stig (stal, huis, pand, bouwsel, stek; ASoud stiga), stigweard (rentmeester, hofmeester), stins (steenhuis = stenen huis; AS/Gro stins), tsyne ('t zijne = andermans bezit; ASoud tsyne), tsyne nemnan (plunderen), welta (weelde), were (bezit, goederen; ON were), wunnere (pachter, pachtboer; AS wunner)
** Geldzaken, Huizen, Erfrecht, Erfzaken, Vestingen

BHC: By hoc or crock
Oud Engels gezegde. Letterlijk: met hoek of kruk = om 't even hoe, op deze manier of die manier. Anglisch:
hoc = hoecce = hoek, haak; ON hoec; AS hoak, hook
- De hoc is een stok met een rechte licht gebogen punthaak.
-- hoc = stok om koeien te drijven; tgv wandelstok
-- hoc = zeishaak om graan bijeen te houden en af te snijden; tgv wandelstok
-- bilhoc = bijlhaak; ME billhoc > Angol, Angolstaf
-- picchoc =
--- pikhaak = scheepshaak = haak om te enteren, vracht slepen, etc; steel kort of lang
--- pikhaak = pikhouweel = haak om steen af te houwen; korte steel
--- pikhaak = pikhouweel gebruikt bij bergklimmen; korte steel
crocce = crucce = kruk, staf; ON crucke, crocke; ME crock
- De crocce is een stok met een s-vormig gekrulde haak.
-- stok gebruikt door schaapherders om schapen te drijven; tgv wandelstok
-- staf van bisschoppen (zgn zieleherders); schouderhoogte
¶ Hoe en waarom deze uitdrukking is ontstaan en wat ze precies bedoeld is vooralsnog niet goed bekend. Mogelijk kan de hoc meer de harde manier beoogen en de crocce meer de zachte.
** Angol, Angolstaf, Hoeken, Winkelhaak, Gamma
# Country File (BBC Birmingham nachttv 6.10.2011), DAB, KBG

Bier:
()A alu (ale, eel = bier met weinig hop), ealu (eel, ale), beor (bier), beorcruce (bierkruik), beorhus (bierhuis), beorm (gist, bierdroesem), beors (bieren = mv bier; ASoud biers), breowan (brouwen), breowere (brouwer), breowery (brouwerij), hopp (hop; # gewas), panhus (bierbrouwerij; AS panhuus)
¶ Bier is een alcohol- en koolzuurhoudende drank gemaakt door gisting uit mealt (mout), waeter (water), gist, beorm (biergist) en hopp (hop). De Germanen gebruiken oorspronkelijk geen hop maar ockbast (eikebast) om bederf te voorkomen. > Eikebast
¶ 4500vC++ Egypte brouwt bier. Teksten op piramide Cheops zeggen dat bouwwerkes piramide bier drinken. (# NatGeoTV okt 2011)
¶ 4000vC++ Babylonië en Egypte brouwen bier. Voor dit bier zijn gerst en graan nodig.
¶ 2600VC++ Graanbouw in Mesopotamië.
¶ 650vC: Op grond van het navolgende mogen we concluderen dat de Angelen zeker al sinds 650vC bier kennen en rond 300vC hun eigen bier brouwen.
¶ 650vC-1900nC: Tot in de 19e eeuw wordt bier vaak gedronken omdat gewoon water vaak vuil en vies was. Dit bier had normaliter een laag alcoholpercentage.
¶ 500vC Gezien de aanleg van raatakkers in Nederland door Angelen blijkt dat de Angelen zeker al vroeg landbouw bedrijven. Raatakkers stammen uit de IJzertijd (800vC-12nC) en komen voornamelijk voor in Noord Europa. De eerste Angelen arriveren rond 500vC in Noord Groningen. Ze zullen derhalve de raatakkerbouw zeker al kennen.
¶ 300vC: Angelen brouwen zeker al sinds circa 300vC hun eigen bier.
¶ 300vC: Op het Hijkerveld in Hijken (Midden Drent) zijn zgn raatakkers gevonden, totaal omvattend 25 veldjes met een gezamenlijke lengte van 750 meter. De oudste raatakkers stammen uit de IJzertijd (700vC-12nC). Hijken blijkt al sinds circa 300vC bewoond door Angelen. (> Hijken)
¶ 300vC: Op de raatakkers worden o.a. verbouwd: boekweit, koolzaad, gerst, bonen en gierst. Raatakkers komen voor in Zweden, Denemarken, Polen, Baltische landen, Duitsland, Nederland en Brittannia.
¶ 98nC: Tacitus: Germanen (Angelen) drinken veel bier. > Tacitus
¶ 1500++: Bron ZWH/p31 schrijft:

In ongeveer 1500 was het markstelsel voltooid. ... Vaak ontstond er dan de traditie van 'erf-markerichter'. Door hem werd de 'willekeur' uitgevaardigd: op eigen gezag stelde hij regels vast, bijvoorbeeld dat 1/3 deel van de opbrengst van de boetes voor hemzelf bestemd was. De boete bestond gewoonlijk uit geld en (of) bier dat op de zittingsdag van het markegericht werd gedronken. Wanneer uitgebroken vee op andermans land kwam en daar gevangen werd - 'schutten' heette dat - dan kon de eigenaar zijn beesten terugkrijgen als hij voor 'schuttebier' zorgde.

Bierum:
Dorp in NO Groningen, gemeente Delfzijl. Rond 1250 Berum genaamd. De regio wordt rond 500vC bevolkt door Angelen uit Oldambt. De naam Bierum lijkt derhalve afgeleid van Anglisch bere (gerst) + um (oord).
¶ Van Bierum: Oud adellijk geslacht afkomstig uit Bierum. Bekend:
Harberth van Bierum (1100*-1150): in 1141 bisschop van Utrecht
Leffard van Bierum (c 1102-1162): broer van Harbertj; door Harberth benoemd tot prefect van Groningen; krijgt [1143] van Harberth in leen castrum Covordie et jurisdictionem Trente. (#Quedam/p98)
Ludolf van Bierum (c 1105-1165): broer van Harberth; door Harberth benoemd tot burggraaf van Coevorden (1141-43). Ghm Xx van Goer (gb 1110), zuster van Rudolf van Goer (gb 1107). (> Goer) Zoons:
- Rudolf I van Coevorden (c 1130-1190) > Coevorden
- Leffard van Bierum (c 1133-1176); vermeld 1169 + 1176; prefect van Groningen; ghm NN;
-- Udh: 1 dochter XX van Bierum (gb 1155*) > Sepperothe
- Lambert van Bierum (c 1135-1195); prefect Groningen; woont in Peize (Pedge); wordt ook gnoemd Lambert van Pedge > Pedge
- Volker van Coevorden (c 1135-1195) (ZA)
** Coevorden, Pedge, HAPA, HAVA

Bilheem:
Buurt bij Doetinchem. De naam is afgeleid van Anglisch Bill (mansnaam) + ham (heem, huis, oord). Gezien de historische migratiestromen zal de regio circa 150vC zin bevolkt door Angelen uit Twente of daaromtrent.
¶ Bilheem wordt genoemd in het Verpondingsregister 1646-1650 in 't Rigterambt Zelhem (Bewerking Gerhardt Kreynck):
Aldenhaeve [hoeve te Zelhem], [eigendom klooster Bethlehem te] Bilheem :
Huys ende hof 2 sch boulant 10 mir 3e gerve
72-0-0 Pacht 48 dir soude na de tafel konnen doen 90-18-0
Holtgewas, 4 koeweydenas slecht lant 17 dir de beswaernis
18-0 afgetrocken blijft
¶ Op kaart 23 van bron RZA (1773) is de locatie Belham aangegeven aan de zuidzijde van de Oude IJssel, ter hoogte van Langerak aan de overkant van de rivier tussen Doetinchem en Doesburg. Dit zal wel genoemd Bilheem zijn. Anno 2010 ligt daar de locatie Heggenveld.
** Aldenhaeve, ASA, Mansnamen

Billinge:
Oude benaming voor Belling, een locatie tussen Bellingwolde, Nieuwe Schans (Langacker Schans) en Winschoten. Op een kaart van bron RZA (1773) heet de locatie Belling, aangegeven als een vesting annex garnizoen. Dit is wat later Oude Schans wordt genoemd. De naam Billinge is afgeleid van Anglisch Bill (mansnaam) + inga (volk van). Het oord dus waar het volk van Bill woont. Bill is of was dus kennelijk hun stamleider. Gezien de historische migratiestromen zal Billinge circa 500vC zijn bevolkt door Angelen uit de regio Emden in Eemsland. > ASA
¶ De naam Billinge vinden we terug als plaatsnaam in NW Yorkshire, circa 12 Km NO van Liverpool. In een gebied waar voornamlelijk Angelen zijn gaan settelen in 450-550nC. Verder zijn in Engeland nog de locaties Billingborough, Billingham, Billinghay, Billingshurst, Billingsley en Billington. Alle gelegen in oorspronkelijk Anglische gebieden.

Billingeweer:
Gehucht tussen Winsum en Bedum in Groningen. Vermeldt op kaart 62 van bron RZA (1773). Anno 2010 is dit gehucht vooralsnog niet te vinden. Regio Winsum wordt rond 500vC bevolkt door Angelen uit Oost Groningen. De naam Billingeweer kan derhalve zijn afgeleid van Anglisch Bill (mansnaam) + inga (volk) + wer (dam, hoogte). Dus: de dam waar het volk van Bill woont.
¶ Op een kaart van Groningen uit 1589 is Billingeweer aangegeven als Billingweer, pal zuid tussen Winsum en Sawert (Sauwerd).
¶ Kaart KTB (1781) vermeldt Bellingeweer op circa 1.5 Km ZO van Winsum, met aldaar een gelijknamige havezathe, gelegen naast de Bellingeweerder Maten.
¶ Bron NGE (1999) schrijft dat Bellingeweer:
- een wijk is van Winsum, gelegen aan de zuidkant
- in de 15e eeuw Beltkeweer genaamd
- in de 16e eeuw bezit is van het geslacht Bellinge, welke naam is afgeleid van Belle (mansnaam)
- Bellingeweer is gelegen op een wierde (terp)
- Huis Bellingeweer ook Borg Tamminga werd genoemd
- Huis Bellingeweer in 1820 is afgebroken
¶ Aangezien Bellingeweer volgens bron NGE in de 15e eeuw Beltkeweer wordt genoemd, en het geslacht Bellinge pas in de 16e eeuw deze regio bezit, lijkt het onjuist dat Bellingeweer is genoemd naar het geslacht Bellinge. Gezien de volgorde in tijd lijkt het omgekeerde eerder juist. Families noemen zich vrij vaak naar de locatie waar ze wonen.
¶ Aangezien -ke normaliter een verkleinwoord aangeeft, kan de naam Beltkeweer aangeven dat het Huis Bellingweer nogal klein was. De t in Beltke is mogelijk voor de klank ingevoerd. Belkeweer wordt dan Beltkeweer. Bel is dan mogelijk afgeleid van het veel oudere Bill, zijnde de oorspronkelijke mansnaam. In dit kader kan Beltkeweer ook een bijnaam zijn van Bellingeweer.
¶ Aangezien Billinge als locatienaam ook voorkomt in Engeland, in historisch Anglisch gebied (> Billinge)
- en de Angelen zich aldaar hebben gevestigd in de periode 450-550nC,
- en Groningen in die tijd nog voornamelijk is bevolkt door Angelen,
- en de Angelen in Engeland oorspronkelijk dezelfde taal zullen hebben gesproken als de Angelen in NO Nederland en NW Duitsland,
>> lijkt de naam Billinge ouder en authentieker dan Bellinge, dat van veel latere datum zal zijn. Derhalve zal Billingeweer vrij zeker van oudere datum zijn dan Bellingeweer.
** Billinge, Regionamen, ASA

Bingham:
Dorp op circa 6 Km oost van Nottingham, Engeland. De regio is oorspronkelijk Anglisch gebied. In Reiderland (Groningen) lag ooit een gehucht met de naam Bingum, afgeleid van Bingham. Door de watersnood van 1277 is heel Reiderland verdronken en daarna nooit meer droog gemaakt. Reiderland wordt al sinds circa 500vC bevolkt door Angelen. De Saxen settelen daar pas sinds circa 775nC. Gezien de context moeten beide Binghams derhalve gerekend worden tot van oorsprong Anglische nederzettingen.
¶ De naam Bingham is afgeleid van Anglisch Bing (mansnaam) + ham (huis, heem, oord).
¶ Bingham is tevens een familienaam vookomend in Nederland en Engeland.
** Reiderland

Bisdom Utrecht: > Utrecht

Blanckvoort:
Oud adellijk geslacht in Overijssel. Mogelijk afkomstig uit Zwolle. In Collendoorn bij Hardenberg stond sinds de 15e eeuw Huis Blanckvoort. Het geslacht heeft vele bezittingen, o.a. in Heemse, Collendoorn, Rheeze en Ane. Bekend is:
Joanna Judith Blanckvoort (c 1500-1560), Vrouwe toe de Hofstede en Blankenhemert.
** AFNA/Blanckvoort

Blankeweer:
Veldnaam te Noordlaren in Groningen. De naam wordt o.a. genoemd in 1781 op een kaart van Theodorus Beckering, advocaat en cartograaft in Groningen. Op de kruising van de Hoge Hereweg en de Zuidlaarderweg bevindt zich daar in die tijd de sterkte Blankeweer. De sterkte bestond uit een blokhut met schans, bedoeld om de weg naar Coevorden te bewaken. De weg had strategische betekenis voor Groningen. > Coevorden
¶ Genoemde sterkte is gebouwd 1400 AD door Frederik van Blankenheim, de toenmalig bisschop van Utrecht. In de loop der jaren wordt de sterkte daarom Blankeweer genoemd. Weer = verdedigingswerk, afgeleid weren = verweren, afweren.
¶ Het gebied waar de sterkte Blankeweer stond, heet oorspronkelijk het Plaggenveld. Later krijgt het eveneens de naam Blankeweer.
¶ Meer oostwaarts van Blankeweer stond ooit een bolwerk met de naam Weerdenbras, 1303 AD gebouwd door Edsard, graaf van Ost Friesland. Het terrein rond dit bolwerk kreeg na 1900 eveneens de naam Blankeweer, aldus P. Baks te Groningen, die de veldnamen in Noordlaren heeft besturdeerd.
¶ In 1849 koopt Jhr Mr Oncko Quirijn van Swinderen het Plaggenveld op en in 1850 bouwt hij daar een villa in neoclassieke stijl. Deze villa krijgt later de naam Blankeweer. De villa is wit geschilderd en heeft een rieten dak, zoals nog is te zien op een foto uit 1889. Later krijgt de villa grijze dakpannen.
¶ In 1859-1910 woont op Blankeweer de familie Kranenburg. Daarna woont er de familie Mellema en na hen komen er andere families wonen. Sinds 1995 is het pand een restaurant onder de naam Blankehoeve. Deze naam moest worden gekozen omdat in de nabijheid al een horecapand stond met de naam Blankeweer. Anno 2011 bestaat dat laatste restaurant niet meer.
** Heerbanen, Offa van Angeln (Campagne)
# GKS, FRI

Bleckenpoel:
Familienaam in de Achterhoek, Gelderland. In de RK Doopboeken Hengelo-Zelhem 1724-1770 komen o.a. voor Catharina, Harmine en Trine Bleckenpoel. De naam is vrij zeker afkomstig van havezathe Bleckenpoel in Winterswijk, die in 1303 Pleckenpol wordt genoemd. (> Plekenpol)
¶ De regio Winterswijk wordt rond 150vC bevolkt door Angelen uit Berkelland. De naam Bleckenpoel is derhalve vrij zeker afgeleid van Anglisch blac (bleek) + pol (poel, rivier).
¶ Naar zeggen is de naam Plekenpol afgeleid van een bleekveld waar pas gewoven textiel werd gewassen en gebleekt. Pleken wordt dus gezien als verbastering van bleken. Aangezien bij dit bleekveld naar zeggen ook gewassen werd, zal daar dus ook een water zijn geweest. Dat kan een poel of rivier zijn, waarnaar Plekenpol lijkt te verwijzen. Pol komt alleen voor in het Anglisch en het Fries, niet in het Saxisch. Aangezien voor Friese aanwezigheid vooralsnog geen bewijzen zijn, maar wel voor Anglische, zal de naam Plekenpol ofwel Bleckenpoel derhalve vrij zeker van Anglische herkomst zijn. In dat geval is Bleckenpoel dan afgeleid van Anglisch blac (bleek) + pol (poel, rivier). Aangezien Plekenpol (Bleckenpoel) aan de Slinge ligt, zal pol hier dus de betekenis kunnen hebben van rivier. Bleckenpoel betekent dan kennelijk de rivier waar gebleekt wordt. Het kan ook zijn dat aldaar een poel lag, zoals zo vaak bij rivieren. O.a. langs de IJssel, waar ze meestal kolk worden genoemd. In dit bestek wordt aangenomen dat Plekenpol = Plekenpoel = Bleckenpoel = een poel waar pas gewoven textiel wordt gewassen en gebleekt.
¶ Blackpool is een stad aan de westkust van Engeland, circa 45 Km NW van Manchester in Midden Engeland, genaamd Mercia, een historisch Anglisch gebied. (> Brittannia) De naam Blackpool lijkt afgeleid van Anglisch blac (bleek) + pol (poel). Pool is namelijk Modern Engels voor Oud Engels pol, zijnde een waterpoel. Het Oud Engels staat heel dicht bij het Anglisch. (> KTE) Blackpool betekent dus hetzelfde als Bleckenpoel.
¶ In de Middeleeuwen wordt Blackpool genoemd als Black Poole. De regio bestaat uit moerassen, die in de loop der eeuwen worden drooggelegd en afgegraven. Blackpool wordt genoemd in de Doomsday Book van 1067. (> Doomsday Book) De naam Blackpool zou zijn afgeleid van Le Pull, een rivier die het water van de Marton Mere en Marton Moss afvoerde. Aangezien Normandisch Frans in die tijd de hoftaal was, betekent Le Pull kennelijk The Pull. Gezien de naam Blackpool en haar Anglische herkomst zal pull wel identiek zijn als Anglisch pyll, pol.
¶ De regio Mercia in Brittannia is in 450-550nC bevolkt door Angelen, o.a. afkomstig uit de Achterhoek. Bekend zijn de Hwicce, een Anglische stam die mogelijk afkomstig is uit de plaats Wieken bij Gendringen in De Liemers. Zij settelden in de Cotswolds in centraal Engeland, niet ver van Blackpool. Het lijkt daarom mogelijk dat de Anglische oerbewoners van Blackpool afkomstig zijn van de regio Bleckenpol te Winterswijk.
¶ Gezien het voorgaande is de naam Plekenpol van de havezathe te Winterswijk in 450-550nC mogelijk al aanwezig, maar dan als Bleckenpol of misschien zelfs eerder in de Oer Anglische vorm Blacpol, wat maar een klein stapje is naar Blackpool.
¶ Gezien het voorgaande kan de naam van Plekenpol te Winterswijk zich als volgt hebben ontwikkeld: Blacpol (450nC) > Bleckenpol (1150nC) > Pleckenpol (1303nC) > Plekenpol (2010). Het geslacht Bleckenpoel lijkt derhalve al in de 12e eeuw te bestaan. Ook is er een variant Blekkenpoel.
** Plekenpol, ASA, PgBrit/Hwicce

Bleekwerk:
()A blac (bn bleek, schoon, effen; AS blak), blacan (ww bleken, wassen, schonen, effenen), blace (zn bleek, bleekveld, droogveld, vlak veld; AS blake; ASoud blaece), blacere (bleker, wasser), blacery (blekerij, wasserij), blacfeld (bleekveld = veld waar bleekgoed gebleekt en gedroogd wordt; ON blece, blick), blacgudh (bleekgoed = kleding e.d. dat gebleekt en gedroogd wordt), blacloc (=A blacpol), blacpol (waterpoel waar wasgoed wordt gebleekt en gedroogd; AS blekkenpol), blacwerc (bleekwerk), bleac (=A blac), bleacan (=A blacan), bleace (=A blace), bleacere (=A blacere), bleacery (=A blacery), bleacfeld (=A blacfeld), bleacgudh (=A blacgudh), bleacloc (=A blacloc), bleacpol (=A blacloc), bleacwerc (=A blacwerc), blick (bleek, bleekveld; ON blick)
** Plekenpol

Bleiswijk:
Stad aan de Rotte, circa 14 Km noord van Rotterdam. Oudst bekende spelling: Blesewic. De regio is circa 300nC bevolkt door Angelen uit de Veluwe, na het vertrek van de Romeinen. De naam Bleiswijk is mogelijk afgeleid van Anglisch blaese (harde windvlag) + wic (wijk). Dus: de wijk (buurt) waar het hard waait.
¶ Er bestaan ook de Nederlandse familienamen Van Bleyswyck en Van Bleiswijk. Bekend is Joost van Bleiswijk (gb 1976), moderne designer.
** Zuid Holland, ASA

Bleken: > Bleekwerk

Bloedwraak:
Anglisch blodwreke = bloedwraak; AS bloodwrake
Bij moord of doodslag werd de dode oorspronkelijk gewroken door diens maagschap; zgn bloedwraak. Als de verwanten van de dader de moord of doodslag niet gerechtvaardigd vinden, dan kunnen ze hem veeg stellen; i.e. uit hun midden stoten. Zijn ze wel eens met de dader, dan moeten ze hem steunen, maar de tegenpartij kan zich dan ook wreken op hen. Dit leidt dan vaak tot een vete, die alleen door een zoen kan worden gestopt. Een alternatief is zoengeld, als de nabestaanden van de dode dat tenminste accepteren. Later is deze eigenrichting gestopt door het opleggen van een fredus (geldboete) aan de fiscus en zoengeld aan de verwanten van het slachtoffer.
** Rechtspraak, Verzoening

Bloemen:
()A blom (bloem), bloman (bloemen), blompott (bloempot), col (=A colblom), colblom (kollebloem, klaproos; ON colleblom), cnapp (knop, bloemknop; ON knapp), daegeseage (madeliefje; LT dagoogje), flearblom (vlierbloem = bloem van de vlierstruik; # kruid), goldblom (goudsbloem), golde (madeliefje), gyr (geur), gyran (geuren), wiligblom (wilgenbloem)
¶ 3000vC++ Egypte: Dagblad De Telegraaf 4.5.2012 schrijft over een tentoonstelling in het RMO te Leiden (mei-sep 2012): "Op vrijwel elk voorwerp uit het oude Egypte staan bloemen, planten of fruit afgebeeld. Op spiegels, zuilen, vaasjes, en zelfs op wapens als als dolken en messen, maar vooral op offertafels, wanden van grafen en mummiekisten staan bloemenkransen en soms complete tuinen. De natuur, die elke keer na een schijndood weer tot leven kwam, en de papyrus, waarvan de stengels een ongeremde levenskracht toonden, stonden symbool voor een leven na de dood. ... Hoewel veel bloemen, zoals de favoriete lotusbloem, in het wild in moerassen werden geplukt, moet er ook sprake zijn geweest van kwekerijen. Duizenden Egyptenaren moeten werkzaam zijn geweest in de bloemenindustrie. ... Maar het meest bijzondere zijn de bloemenkransen, waaruit veel van de kennis is gedestilleerd en die normaal nooit te zien zijn."
** Kruiden, Planten & Struiken, Bomen, Vegetatie

Boelder: > Boeldershoek, Balder

Boeldershoek:
Gebied in NW Enschede en deels liggend in Hengelo-Zuid. De regio wordt rond 225vC bevolkt door Angelen uit de regio Hardenberg (Vechtdal). De naam lijkt derhalve genoemd naar de Anglische god Bolder + Anglisch hoc (hoek). Temeer daar naast de Boeldershoek in Hengelo het gebied Beldershoek ligt. Belder lijkt de oer Anglische vorm Baelder van Balder.
** Bolder, ASA

Boerderij:
()A acreland (akkerland), bachus (achterhuis = bijgebouw met stal; AS achterhoes; ASoud bakhus), bachus (bakhuis, bakoven; AS bakhuus), beastan (beesten), bosig (koeienstal), bour (boer), bourdery (na 1800nC; boerderij; AS boerderie), bouery (tot 1800nC; boerderij; ON boererei), bourhave (boerenhof, boerderij), bowland (bouwland), buer (boer), caefener (kavener, kavenier, kovenier = bewoner van een kate =A caete), caete (kate, kote, kleine hoeve), caeter (kater, koter, keuter, keuterboer, kleine boer), caeteri (koterie = kote + bijhorend land), cait (=A caete), caiter (=A caeter), cater (=A caeter), cathe (=A caete), cather (=A caeter), caeterstede (katerstede = woonstede van een kater, keuterboer), ceorl (boer), cnihtan (knechten), cot (kot = kleine hoeve, hut, schuur, stal; AS kot), cote (kote, kleine hoeve), coter (koter; =A caeter), cott (=A cot), cotter (=A caeter), earf (erf), feoh (vee), fih (vee), fihu (vee), gat (geit), gatas (geiten), gospenning (loon van een boereknecht of- meid; AS goospenning), graesland (grasland), have (hoeve), horsan (paarden), hrossan (paarden), hutcom (hutkom = ondiepe kuil met dak voor ambachtelijk werk), maidan (meiden), mayere (meier, pachtboer; ASoud meyer), mosthun (moestuin), nendore (niendeur = achterdeur boerderij; AS niendoor, niendure), pleatsce (kleine boerderdij; AS plaetske), ploh (ploeg; ON ploughen), plohing (landbouwbedrijf; ON ploughinghe), sceapan (schapen), scypen (koeiestal), spicar (spieker, silo), spill (boerderij), spillman (boer), steall (stal), struntstede (mesthoop; ON strontstede), tig (boerenerf), tih (=A tig) waithan (weiden), waeterput (waterput), weanere (bewoner van een kate; ASoud wener, weener), wunnere (pachter, pachtboer; AS wunner)
¶ 500vC++: Los Hoes (ZA)
¶ Bron SDV (p281 ev):
400vC++: Hoolingerveld: woningen verhuizen buiten akkercomplex + wallen blijven in gebruik als akker
400vC++: omvang boerderijen in NO Nederland neemt toe. I.b. de stallen. Oorzaak: grotere nadruk op bemesting van akkers. Langdurig en intensief gebruik van akkergrond is namelijk niet mogelijk zonder bemesting.
tot 300vC: bootvormig huistype, afkomstig uit Midden Ndl (model Zelhem)
300vC-200nC: vele tweebreukige boerderijvormen in NO Ndl, wat verwijst naar contacten met Midden en Zuid Ndl
300vC-200nC: vele huisplattegronden in NO Nederland model Wijster/Drente
tot 100nC: einzelhöfe (solihoeve = eenzame en zwerfende hoeve) in meerderheid; daarna meer plaatsvast

 
Boerderijen: > Boerderij

Boggelaar:
Gebied in Warnsveld, gelegen tussen de Boggelaarweg en de Vordenseweg (N319). De regio wordt rond 200vC bevolkt door Angelen uit Berkelland. De naam lijkt derhalve afgeleid van Anglisch boggelere (veenwereker; ON boggelaer). Anglisch bogga = moeras, drasland, veenland; ON bogge.
¶ Inspectie ter plekke 1.5.2011 leert dat langs een vrij groot deel van de Boggelaarweg nog een duidelijk restant te zien is van een oud veengebied met vele sloten. Verder staan er twee oude boerderijen met wolfdaken. Mogelijk hebben daar ooit veenwerkers (boggelaars) gewoond.
** Warnsveld, Wolfdaken, Hoekendaal
# FRI

Bolder:
Alias Balder, Baelder, Belder, Boelder. Anglische god.
** Balder

Bolderberg: > Bolderweg

Bolderweg:
Hoogelegen grond in Holten nabij de A1, waar aan de Markelose kant de pleisterplaats Bolder ligt. De Bolderweg in Holten herinnert aan de locatie Bolder. Mogelijk is Bolder een Anglische naam voor de Germaanse god Balder, afgeleid van Anglisch boldr = held. Het nabijgelegen Markelo is in 300vC-750nC namelijk overwegend bevolkt door Angelen. O.a. de Warfveendijk aldaar getuigt van de aanwezigheid van deze Angelen.
¶ Nabij de Bolderweg in Holten loopt de Aalpolsweg naar de top van de Bolderberg. Ael betekent in het Anglisch tempel. (> Ael) Het lijkt daarom waarschijnlijk dat op de Bolderberg ooit een tempel stond ter verering van Bolder. Heuveltoppen waren bij de Angelen en andere Germanen zeer geliefd voor het vereren van een god, stamvergaderingen en rechtszittingen.
¶ In Nederland komen de familienamen Aalpol (# Lochem) en Aalpoel (# Voorst) voor. Deze namen zijn beide afkomstig van hoeve Aelpol in Holten. De naam Aelpol is afgeleid van Anglisch ael (tempel, offerplaats) en pol (poel, plas). Volgens de Anglische naamregels betekent deze naam: de poel bij de tempel (offerplaats).
¶ Gezien het voorgaande lijkt de Bolderweg in Holten te zijn een weg naar een hoogte met de naam Bolder. Daar zal ook de ael (tempel) hebben gestaan waar Bolder door de Angelen is vereerd. Nabij de ael lag dus de pol (poel, plas). Daaromtrent staat kennelijk de hoeve Aelpol aan de Aalpolweg, die leidde naar de Aelpol, de poel bij de ael.
** Boeldershoek, Warfveendijk, Balder, ASA, Bolding

Bolding:
Nederlandse familienaam. Komt vooral voor in NO Nederland. De naam lijkt afgeleid van Anglisch boldr (Bolder) + inga (volk). Dus: Boldervolk. Ofwel: volgelingen van de Anglische god Bolder. In Engeland komt de naam voor als Bolding en Boulding.
** Bolder

Bolk:
K&E: soort wijting of jonge kabeljauw. Anglisch: bolc.
¶ Bolk komt ook voor als familienaam. In 1947 totaal in Nederland 620x met pieken in Gelderland (154x) en Overijssel (137x). Als Bolck komt de naam anno 1947 in Nederland 90x voor met piek van 56x in Gelderland. Gezien deze context is de naam Bolk vrij zeker afkomstig uit de regio nabij de Bolksbeek in de Markelosebroek bij Markelo.
** Bolksbeek, Veendijken, Visserij
# K&E, Meertens Instituut 6.7.2010, KBG

Bolksbeek:
Beek in de Markelosebroek bij Markelo in Twente, op de grens met Lochem in Gelderland. K&E: bolk = soort wijting of jonge kabeljauw. De beek wordt gekruisd door de Visschersdijk. Kennelijk gaat het dus om een veendijk waar gevist werd op bolk.
¶ De regio Bolksbeek wordt rond 200vC bevolkt door Angelen uit Hengevelde. De naam Bolksbeek is derhalve vrij zeker afgeleid van Anglisch bolc (soort wijting) + bece (beek). Dus: de beek waar gevist wordt/werd op bolk.
** Bolk, Maashees, Veendijken, Veendijken, ASA
# FRI, K&E, KBG

Bomen:
()A abele (abeel = zilverspar), ac (eik), aek (eik; ON eek, heek, hyek; AS eek), aelhorn (=A flear), aeppeltere (appelboom), aesc (=A aess), aesp (esp; AS espe), aess (es, esboom; ON ase, aze), aler (els; # berk; ON elle), alor (=A aler), baest (bast), bast (bast), beam (boom; ON boem), beamgaerd (boomgaard; ON boomgaert), beorc (berk), beuce (beuk; AS boek), bierce (berk), blaed (blad), blosma (bloesem; AS blosem), blowan (bloeien; AS blooien), bongaerd (bongerd, boomgaard; AS/VL bongeart, bongert), bross (soort els; AS bros), bucc (beuk; AS boek), cag (boomstronk), castnuttreo (kastanjeboom), cedre (ceder; ON cedrin), cif (kief, den, denneboom; ASoud kif), crabtreo (krabbeboom; ME crabtree), crucabele (abeel gebruikt als grenspaal; ON crusabele), eap (iep), ebentreo (ebbenboom), ellaern (=A flear), elle (=A aler), elm (elm, olm; # iep), eoppa (iep), eow (=A iw), eowa (=A iw), ew (=A iw), flear (vlier; AS flier, vleer), flearbeam (vlierboom; AS vleerboom), furh (den), geard (gaard, boomgaard; ME yard), grene (green = grove den), haesel (hazelaar), hassle (hazelaar), hlaf (loof, blad), hris (tak), iw (ijf, taxus; AS ief, eef; AS/VL iew), iwa (=A iw), lael (buigzame twijg), laerys (larix), leaf (loof, blad, gebladerte), lim (tak, twijg), lind (linde), laerys (larix; ON larijs), medlere (mispelboom), morbeam (moerbeiboom; ON moerboem, mourboem), nucer (noteboom, okkenoot; ON nueker), ock (eik; AS ok, okke), peappel (peppel, populier; ON pappel), perbeam (pereboom; ON perboom), pertreo (pereboom), pidha (=A pithe), pithe (pit, merg van bomen), platane (plataan; ON plataene), poppe (populier; ON poppe), poppel (peppel, populier; ON poppele), pot (poot), potan (poten, planten), potere (boomkweker), potery (boomkwekerij), pothave (stuk land met jonge aanplant; ASoud pothof), rind (schors, schorsstrook), rodd (twijg), sealh (wilg), spaec (takje), spraec (takje), spranca (takje), sprota (spruit, tak), spruse (spar), stobba (stobbe = boomstronk), strunc (stronk, boomstronk, stam, staak; ON strunc), stubb (stubbe = wortelstronk), -tere (-boom), thean (den, denneboom), treo (boom, hout; ON traa; ME tree), twig (twijg; AS/VLoud twych), wele (wilg), welig (wilg), wey (wilg), wigge (wilg; ON wighe; ASoud wigge, wiege), wilig (wilg; ON wilghe, willighe), wollebeam (wolleboom = moerasboom; # els), wyrtal (wortel), wyrtalan (ww wortelen)
** Berken, Elzen, Wilgen, Vegetatie, Planten & Struiken, Bosland, Tuinen

Bontwerk:
()A bunt (zn bont, vacht), buntceapa (bonthandel), buntceapere (bonthandelaar), buntceapery = (bontbedrijf), buntwerc (bontwerk), buntwercere (bontwerker), buntwercery (bontwerkerij), paell (pelle = vacht, bont; ON pelle), wildwerc (bontwerk, pelswerk), wildwercere (bondwerker, pelswerker, bonthandelaar, pelshandelaar)
** Pelshandel, Bevervel, Leerwerk

Borckerhof:
Oude hoeve in museumdorp Orvelte in Drente. De regio aldaar wordt rond 300vC bevolkt door Angelen uit Zuid Groningen. De naam Borckerhof lijkt derhalve afgeleid van Anglisch borc (borg) + have (hoeve).
¶ De Borckerhof staat in Orvelte aan de Flintenweg. Flint is exclusief Anglisch voor flint, vuursteen. Orvelte lijkt derhalve een oude Anglische nederzetting.
¶ Opmerkelijk is dat in de buitenmuren van Borckerhof op diverse plaatsen een muurteken is ingemetseld die lijkt op een A met daarin drie horizontale balken onder elkaar.

Borculo:
Stad in de Achterhoek. Oorspronkelijk een heerlijkheid van het graafschap Lohn in Westfalen. De regio wordt rond 200vC bevolkt door Angelen uit Twente. De naam lijkt derhalve afgeleid van Anglisch borc (borg, burcht) + lah, laeg, low (laag, laagte, lo, loo).
¶ Wapen: op blauw in goud twee gekruiste scheepshaken (Angl: sciphocs) met daaronder drie ballen 2-1 geplaatst. Borculo ligt aan de Berkel. De scheepshaken duiden derhalve kennelijk op de belangrijke rol van de scheepvaart aldaar.
¶ Het geslacht Van Borculo komt voort uit het geslacht Van Coevorden, dat voortkomt uit het geslacht Van Bierum. Enige telgen uit het geslacht Van Coevorden zijn heer van Coevorden, welk ambt zij erven van het geslacht Van Bierum. Dit ambt blijft in handen van het geslacht Van Borculo tot 1402 via Reinoud I tm IV. > Coevorden
¶ timetable:
1151nC: Borculo afgescheiden van graafschap Lohn.
1151: ridder Rotholfus de Burclo genoemd in 1151 AD.
1236: Hendrik van Borculo (c 1200-1240) ghm Eufemia, dochter van Rudolf II van Coevorden; jong gestorven; Eufemia hertrouwt Herman van Loon; uit eerste huwelijk: Hendrik (gb 1240), wonend in Borculo. (#Quedam/p96)
1275: Hendrik van Borculo (c 1240-1300); zoon van Hendrik van Borculo (gb 1200*); ghm Agnes Xx; 1275-1288 burggraaf van Coevorden. (Quedam/p96)
1348: Hendrik V van Borculo sterft kinderloos.
1348: Hendrik V wordt opgevolgd door zijn neef Reinald van Coevorden.
1349*: Reinald staat de heerlijkheid af aan zijn dochter.
1375*: Dochter van Reinald sterft. Erfgenaam is Gadert van Borculo van Dodinckweerde. Hij staat de heerlijkheid af aan Gijsbrecht van Bronckhorst, ghm Hendrika van Dodinckweerde.
1553: Joost graaf van Bronckhorst sterft. De heerlijkheid gaat naar de bisschop van Munster.
1554*: Georg graaf van Limburg-Stirum handhaaft de heerlijkheid. Hij is ghm een achternicht van graaf Joost.
1560*: Graaf Georg voert de Lutherse Kerk in.
** Coevorden, HAVA
# WP, DAB, KBG

Bork:
Familienaam. Komt in 1947 totaal 82x voor in Nederland met piek van 69x in Drente, voornamelijk in Hoogeveen. De naam lijkt afgeleid van Anglisch borc (borg).
Variant: Ter Bork.
** Borckerhof
# Meertens Instituut 28.7.2010, KBG

Borkum:
OstFries eiland in de Waddenzee voor de kust ven Eemsland. Het eiland wordt rond 500vC bevolkt door Angelen uit Lunenburg. De naam Borkum lijkt derhalve afgeleid van Anglisch borc (borg, burcht) + ham (heem, oord). Dus: het oord bij de borg (burcht).
** Westerbork, Maashees, ASA

Bosland:
()A busk (bos; AS buske), buskase (bossage), bussaga (bossage), fearnholt (=A fearnwood), fearnwud (varenbos = bos waar veel varens groeien; ON vaernholt), flearbusc (vlierbos; AS vleerbusk), foreste (bos, woud, jachtgebied, wildernis; ON foreest, vorst), forestere (boswachter, jachtopzichter; ON forestier), hac (clearing, uitgehakt gebied in bos), hacta (=A hac), haesa (heze, hees = bos van bomen of struiken van één soort), hamma (beboste hoogte in moeras), hlaera (laar = open plek in bos), hlaes (=A hlot; ON laes), hlot (lot, bebost strook land), holt (hout, groep bomen, bos, boom; ON+AS holt), kwasa (=A kwazing), kwasing (kwazing, rijshout, dun eiken hakhout of wilgenhout), laer (laar = open plek in bos, bosweide), las (=A hlot; ON laes), lauha (bosje), lea (clearing, open stuk land in bos), ley (=A lea), loha (loo = hoog gelegen stuk bos), slathland (slatland = strook bebost drasland), swinwud (zwijnenwoud, -bos), wald (woud, bos, landschap), weald (woud), windbraec (=A kwazing; ON windbraek), windfal (=A windbraec), wud (woud), wudland (bosland), wudu (woud)
¶ 1250nC++: Bron ZWH/p30 schrijft:

Na circa 1250 veranderde er iets: er kwam meer geld in omloop, de pacht kon betaald worden en menige horige kocht zich nu vrij. Intussen nam de bevolking toe en de kleine boeren wilden ontginnen, waardoor woeste grond begeerlijk werd. Maar er was nog genoeg ruimte. Bos, moeras, veen - grote gebieden waarin iedereen (voorlopig) zijn gang kon gaan. De bossen leverden bouwmateriaal voor de huizen die toen nog van hout waren; bovendien werd er veel hout gestookt. Daarnaast waren ze het jachtterein voor de varkens die er eikels vonden.

Bossen & Wouden: (BEW:) > Bosland
Boten: > Schepen

Bouw::
()A araeran (oprichten, bouwen), bacstin (baksteen), beam (balk), bold (bouwwerk, huis, woning), boldan (bouwen), bow (bouw, gebouw), bowan (bouwen; ON buwen), bowand (bouwer, bewoner), bowcunst (bouwkunst, bouwkunde), bowhere (bouwheer = opdrachtgever voor de bouw van iets), bowmaester (bouwmeester, architect), bowweareld (bouwwereld), bowwarc (bouwwerk), brec (baksteen), briggbow (bruggenbouw), brigge (brug), buend (=A bowand), buldan (bouwen), buldere (bouwer, bouwheer), bulding (gebouw, bouwwerk), calside (kassei, kei, straatsteen, straat, verharde weg; ON calside), calsidere (stratenmaker; ON calsieder), cey (kei, steen; ON cey), cealc (kalk, krijt; ON calc), cealcan (kalken, met kalk besmeren, pleisteren), cealcere (witkalker, pleisteraar; ON calcere), cisil (kiezel), claeg (klei, leem; ON clei), clinc (klink, klinker = harde steen, baksteen, straatsteen), clincar (=A clinc), crutwaegn (kruiwagen; ON crudewaghen), dicbow (dijkenbouw), flint (flint, kei, vuursteen; AS flint), grand (grind; AS grand, greend), grandstin (grindsteen = steen gemaakt van grind; AS grandsteen), greafel (greffel; AS grefel), grese (gruis, kiezel, zand; ON grees, gruus; AS gruse), grundwercere (grondwerker), holt (hout), holtbow (houtbouw), how (hoeve, huis), hreod (=A reet), hus (huis), husbow (huizenbouw), lim (lijm, leem, kalk), limkuyl (leemkuil, leemgroeve), oferhauwlan (neerhalen, afbreken, demonteren, onderzoeken), panofen (panoven = steenbakkerij die dakpannen maakt), plaster (pleister = leemkalk), plasteran (pleisteren, stucaderen), plastere (stucadoor), plasterwerc (pleisterwerk, stucwerk), pleag (plag = afgestoken zode gras of heide; AS plach), plafan (plaveien; ON plaven), read (=A red), red (rood zand), reat (riet; AS reet), rudd (=A red), sand (zand; ON sant), sandfurdere (zandvervoerder; ON santvoerder), sod (zode, plag), spald (spouw; ON spald), spaldan (spouwen; ON spalden), speld (=A spald), stan (=A sten), sten (steen, natuursteen), stenbacere (steenbakker; ON steenbackere), stenbacery (bakkerij), stenbow (steenbouw), stig (bouwsel, stal, huis, pand, stek), stigan (stijgen, bouwen), stin (=A sten), stinofen (steenbakkerij; ON steenoven), stocc (# baksteen), straet (straat = geplaveide weg), straetbow (stratenbouw), straetmakere (straatmaker), tigele (tegel; ON+AS tichel; AS tichel), tigelmakere (tegelmaker), tigelmakery (tegelmakerij; AS tichelmakerie), tigelwerc (tegelwerk; ON+AS tichelwerk), timber (hout, bouwmateriaal; ON timber), uptymearing (bouw; ASoud optymmeringe), watul (watel), wit (wit zand)
¶ 1250nC++: Bron ZWH/p30 schrijft:

Na circa 1250 veranderde er iets: er kwam meer geld in omloop, de pacht kon betaald worden en menige horige kocht zich nu vrij. Intussen nam de bevolking toe en de kleine boeren wilden ontginnen, waardoor woeste grond begeerlijk werd. Maar er was nog genoeg ruimte. Bos, moeras, veen - grote gebieden waarin iedereen (voorlopig) zijn gang kon gaan. De bossen leverden bouwmateriaal voor de huizen die toen nog van hout waren: bovendien werd er veel hout gestookt. Daarnaast waren ze het jachtterein voor de varkens die er eikels vonden. De hei leverde plaggen, ook een bouwmateriaal, en voer voor de schapen.

Bouwkunde: > Bouw
Bouwland: > Akkerland
Bouwmateriaal: > Bouw
Bouwoffer: > Ezinge
Bouwsels: > Bouwwerken
Bouwwereld: > Bouw

Bouwwerken: (BWW:)
()A ael (tempel), bachus (bakhuis, bakoven; AS bakhuus; staat op erf), bachus (achterhuis = bijgebouw met stal; AS achterhoes), bathhus (badhuis), beara (huis, schuur; AS/Gro bere), behausing (behuising; ASoud behausing), behusing (behuizing; AS behusing), bern (schuur), blochus (fort, omwalde vesting; ON blokhuis), boghus (wc; ES poephuis; ON kakhoes), bold (bouwwerk, huis, woning), boldan (bouwen), borc (borg), borchit (borghit = versterkte boerderij), borne (vluchtheuvel, burcht; AS borne; ME bourne), bouery (boerderij; ON boererij), boulwarc (bolwerk), bourhave (boerenhof, boerderij; AS boernhaowe), bourhus (boerenhuis, boerderij), bowwarc (bouwwerk), brigge (brug), bur (vertrek, huis), burg (burg, burcht = versterkte plaats, omwalde nederzetting), burh (=A burg), bute (hut, schuurtje; ON boet), caemer (kamer), caete (kate, kleine hoeve; ASoud caete, kaete), cait (kate, kleine hoeve; ASoud caith), cate (kate; kote, kleine hoeve; ASoud caete, kaete), cathe (kate, kleine hoeve; ASoud caete, kaete), ceamme (hofstede, woning; ON kemme, kemenade), cingel (singel = gracht, buitenmuur, ringmuur, wal), circe (kerk), cochus (kookhuis; staat op erf), comheod (komhut), cote (kote, kleine hoeve; ASoud kotte), cotshus (koetshuis), cott (kot, kleine woning; ASoud cott, kotte), dichus (dijkhuis; AS diekhoes), dinghus (dinghuis, huis waar gedingd wordt, raadhuis, vergaderruimte), dollhus (gekkenhuis; ON dolhuis; AS dolhoes), drenchus (=A drinchus), drinchus (drankhuis, bar, cafee, taveerne; AS drinkhoes), eardung (huis, woning), eardungstow (schuilplaats), forewerc (voorwerk = extern gelegen vesting, pand, e.d.; ON vorewerc), flet (huis), garite (wachttoren, -huisje; ON garite), geabel (gevel), ham (huis, woning), hamric (versterkt huis, borg, burgt), hamstede (heemstede = groot landhuis, omgracht en met singels), han (huis, tehuis), have (hoeve), havesatu (havezate, zate), heall (hal, zaal, huis, landhuis, landgoed, paleis), holstede (kleine woning; ASoud holstede), hoo (huis, oord), hoose (huis; AS huus, hoes), how (huis, oord), hus (huis), huus (=A hoose), husinge (huis + alles wat erbij hoort), hut (hut), lett (onderkomen, huisje, keet), mentel (mantel, omhulsel), motta (motte = omwald en omgracht huis), mylen (molen), nenhus (achterhuis = schuur met stal; AS achterhoes; ASoud nienhoes), panhus (bierbrouwerij; AS panhuus), peand (pand; ASoud pend, pand), peandan (beslag leggen op een pand; ASoud penden), peanding (panding, beslaglegging op pand; ASoud pending), peandscap (bepand, met pand belast; ASoud pantschap), peandwering (pandwering = verzet tegen panding), pesthus (ziekenhuis voor pestlijders), pleayhus (pleithuis, huis waar gepleit en recht gesproken wordt; ON pleyhus), port (poort, deur; ON porte), praethus (praathuis, café; AS proathoes), raedhus (raadhuis, stadhuis), ridherhus (kasteel; ON ridderhus), rum (ruimte, kamer; ON+AS rume), sali (zeel, huis zonder kamers; ON sele), satu (zate, havezate), scadd (=A sceadd), sceadd (schuur, open schuur, bijgebouw voor opbergen van gereedschap, stro, etc of als werkplek voor bakken of koken; ME shed), scot (hok; AS skot), scotport (valdeur; ON schotporte), sele (zaal), seli (zaal), seochus (ziekenhuis; AS sekenhoes), solre (zolder), spill (boerderij; AS spil), staete (state = adellijk huis), sten (huis, kasteel, gevangenis; ON steen), stencaemere (=A stenhus), stenhus (steenhuis, stenenhuis = versterkt huis; ON steenhus), stentor (stenen toren), stig (stek, stal, huis, pand; ASout stiga), stins (steenhuis = stenen huis; AS/Gro stins), stowe (schuilplaats, opvanghuis; AS stouwe), sulre (zolder), sumorhus (zomerhuis, tuinhuis), syl (zuil; AS zul), thaec (dak), tollhus (tolhuis, belastingkantoor), tor (=A toran), toran (toren; ON tor, torn), um (=A ham), uptymearing (bouw; ASoud optymmeringe), utbold (uitbouw, bijgebouw), walla (=A weal), weal (wal, muur, schans), weama (weeme, wheme = huis + hof + 2 morgen land + boomgaard; AS/VW weme), wunung (woning)
** Komhutten, Molens, Vestingen, Bruggen, Waterwerken, Dijken, Huizen, Komhutten, Kerken, Bijgebouwen (> Huizen), Architectuur, AAA

Boxmeer:
Stad aan de Maas in Noord-Brabant.
** Oeffelt, Holthees, Maashees, Afferden/Maas

Brakel:
- buurtschap in Boxmeer, genoemd in 1075 als Bracla in een document van de Abdij van Echternach. Naar zeggen betekent Bracla: gescheurd weiland. dit komt overeen met de naam Breukelen (ZA).
- dorp aan de Waal in de gemeente Zaltbommel, in 1228 genoemd als Bracle
- dorp bij Maurik, aangegeven op kaart 25 van bron RZA (1773)
- vrml buurt in Wageningen, genoemd als Bracola in 838nC in een oorkomde van graaf Rodgar van Gelre, die het gebied schenkt aan de St Maartenskerk in Utrecht
- stad circa 10 Km oost van Paderborn in Neder-Saxen
Al deze locaties liggen in Mega Angeln, het Anglische Rijk in de periode 300vC-800nC.
¶ De naam Brakel is naar zeggen afgeleid van de Germaanse woorden braco = varen en le (lo) = loofbos op een oeverwal. Aangezien de genoemde locaties alle van zeer oude datum zijn en in die tijd in Anglische territorium liggen, mag men aannemen dat de genoemde Germaanse woorden tot de Anglische taal behoren. De genoemde betekenis van bracla (gescheurd weiland) lijkt derhalve meer waarchijnlijk.
** Angologie, Fordweg Neede (Brakelweg), Breukelen
# WKP 4.4.2010, KBG

Brand: > Vuur
Brandrode: (koeienras) > Koeien

Brandstoffen:
70mljVC++ hout voor kampvuur Bushmen > Hout
1400vC++ plantenolie voor lampjes Egyptenaren > Olie
700vC++ houtskool om ijzer te smelten > Houtskool
336vC++ steenkool > Steenkool
146vC++ turf als brandstof in de Lage Landen > Turf
100nC++ plantenolie voor lampjes in Syria en Rome > Olie
850nC++ cokes > Cokes
1850++ moerasgas > Moerasgas
1900++ bruinkool
** Vuur

Bredeburg:
Nederlandse familienaam, mogelijk afkomstig van Huis Breedeborgh in De Breede, gelegen ZO van Warffum in Noord Groningen. De regio wordt al sinds circa 500vC bevolkt door Angelen uit Oost Groningen. De naam Bredeborgh kan derhalve zijn afgeleid van Anglisch brad (breed) + burg (burg, borg).
¶ Inspectie ter plekke toont dat Huis Breedeborgh een fraai pand is en dat het geheel feitelijk de status vertoont van een oude havezathe.
¶ In Cleveland (Yorkshire) ligt een gehucht met de naam Bradbury, circa 15 Km NO van Billingham bij Middlesborough. Bradbury betekent in Anglisch hetzelfde als Bredeburg in Groningen. De naam Billing komt bovendien relatief vaak voor in plaatsnamen in Groningen en in Noord Engeland. (> Billinge) Het lijkt er derhalve op dat Bradbury is gesticht door Angelen, afkomstig uit Bredeburg in Groningen. (> Regionamen) Burchten of borgen dateren al van circa 3000vC, eerst in Soemerië en later steeds verder in noordelijke landen. (> Burchten)
¶ Bradbury in Cleveland schijnt oorspronkelijk een graafschap te zijn geweest. Mogelijk is of was er dan ook een Manor Bradbury. Vooralsnog is daarover niets bekend.
¶ In Engeland en andere Angel-Saxische landen komt de naam Bradbury ook voor als familienaam. In Nederland komt de familienaam Bredeburg o.a. voor als Bredenburg. Bekend is Johannes Bredenburg (1643-1691), een handelaar in wijnen en daarnaast wever. Hij schreef een kritisch werk over de filosofie van Spinoza.
# FRI, KTB (1778), Google Maps 17.6.2010, DAB, KBG

Bredevoort:
Stadje in de Achterhoek. Bekend als boekenstad, waar vele antiquairs gevestigd zijn. De naam Bredevoort is afgeleid van Anglisch brad (breed) en ford (voorde). De brede voorde dus. De regio is rond 150vC bevolkt door Angelen uit de regio Neede en Eibergen.
¶ De naam Bredevoort komt rond 1300 voor als Bredeford. Ook als familienaam. O.a. in Engeland. Later verschijnt de Nederlandse variant Breevoort.
¶ In Engeland vinden we de stad Bradford bij Leeds in Mercia (NO Engeland).

Breukelen:
Stad aan de Vecht in Utrecht. De regio wordt rond 100nC bevolkt door Angelen uit de Veluwe. De naam lijkt derhalve afgeleid van Anglisch bracla (gescheurd weiland).
¶ In Norfolk (East Anglia, GB) ligt de plaats Breckles. De regio is in 450-550nC bevolkt door Angelen van het Continent. In Breckles zijn artefacts gevonden van een Anglische nederzetting. O.a. een omgrachte hoeve. Breckles is naar zeggen afgeleid van brec (breuk) en laes (weiland). Gebroken weiland dus. Deze betekenis is dus identiek aan de betekenis van bracla.
** ASA

Brittannia: > PgBrit
Broches: > Kleding (Gallery), Archeologie