Kranenburgia

English

home - lexicon - links - forum - anglahall - contact

Anglicana
 

Anglicana H-J

Alles over de Angelen. Mensen, taal, cultuur, roots, etc. // Everything about the Anglish. People, language, culture, roots, etc.
 
Tot circa 450 nC wonen de verre voorouders van de Kranenburgs~ uit Bleiswijk in Holland in Angle, een regio in continentaal Noord-West Europa. Zij komen van daar via Engeland en Vlaanderen. // Till about 450 AD the faraway ancestors of the Kranenburgs~ from Bleiswijk in Holland live in Angle, a region in continental North Western Europe. They came from there via England and Flanders.



H::

HAA: Historie in Angelland Achtergebleven Angelen sinds circa 500nC
Opvallend is dat na de massamigratie van Angelen naar Britannia in 450-500nC de Angelen op het Continent niet of nauwelijks meer worden genoemd in historische documenten. Een uitzondering is Thuringen, waar in 800nC Karel de Grote de Lex Anglorum et Werinorum hoc est Thuringorum invoerd. Maar uit dat gebied zijn vrijwel zeker nauwelijks Angelen gemigreerd naar Brittannia in 450-500nC.
¶ Saxen en Friezen worden sinds circa 500nC juist steeds vaker wel genoemd op het Continent. Toch blijkt uit diverse feiten dat er in vele oude Anglische homelands op het Continent na 500vC nog steeds Angelen aanwezig moeten zijn. > CFO
¶ Het niet of nauwelijks nog genoemd worden van de Angelen op het Continent sinds circa 500nC, is mogelijk veroorzaakt door:
- de massamigratie van Angelen naar Brittannia, waardoor op het Continent de achtergebleven Angelen relatief een minderheid zijn geworden
- de achtergebleven Angelen meer actief waren in landbouw, veeteelt, visserij en jacht en bijgevolg op het platteland wonen
- de Saxen meer actief waren als ambachtslieden en zich daarom meer vestigden in locaties met grotere populaties, zoals steden
- de steden steeds meer macht krijgen ten opzichte van het platteland en bijgevolg de Saxen steeds meer invloed hebben
- de achtergebleven Angelen steeds meer opgingen in de Saxen en Friezen
- de achtergebleven Angelen door hun assimilatie in de Saxen en Friezen steeds meer hun eigen identiteit verliezen en uiteindelijk helemaal opgaan in hun nieuwe wereld.
¶ Afhankelijk van de nieuwkomers in historisch Anglische gebieden, zullen de achtergebleven Angelen assimileren met Saxen of Friezen. Het aantal achtergebleven Angelen en het aantal Nieuwkomers zullen het resultaat van de assimilatie sterk bepalen. Hoe meer Nieuwkomers, hoe minder overblijft van de oorspronkelijke Anglische cultuur. Daarnaast zullen de cultuurverschillen tussen Angelen en Nieuwkomers ook effect hebben op het resultaat. Mogelijk zijn de cultruurverschillen tussen Angelen en Friezen geringer dan tussen Angelen en Saxen. Echter, het overgrote deel van de Nieuwkomers bestaat uit Saxen.
¶ Per saldo zijn de volgende resultaten te onderkennen:
1. Angelen + Friezen: Weinig Nieuwkomers + geringe verschillen. Friezen vestigen zich primair langs de kusten. >> marginale veranderingen. VB Noordzeekust Groningen
2. Angelen + veel Saxen: Veel Nieuwkomers + iets grotere verschillen. Angelen wonen voornamelijk op het platteland en kleine gehuchten. Saxen vestigen zich voornamelijk in grotere locaties w.o. steden. >> grotere verschillen + langdurige aanpassingen. VB GroningenStad/Saxen + Ommelanden/Angelen+Friezen
3. Angelen + weinig Saxen: Weinig Nieuwkomers. >> Weinig verandering. Saxen gaan helemaal op in de regionale Anglische cultuur. VB Liemers + Veluwe
** ANAM

Haaksbergen: (HKB:)
Stad in Twente. In 1601 Haxbergen genaamd. (Verpondingsregister Twente) Kaart HTN/61 (1783) noemt Haaksbergen ook Haxbergen. Mogelijk is Haaksbergen derhalve oorspronkelijk Anglisch gebied. In Yorkshire (Engeland) ligt namelijk de plaats Haxby (= Haxburg, Haxsberg), dat oorspronkelijk een nederzetting kan zijn van Angelen afkomstig uit Haaksbergen. (> TEHA) Yorkshire is immers in 450-500nC voornamelijk bevolkt door Angelen afkomstig van NW Angelland. > Angelland
¶ In de streektaal wordt Haaksbergen Hoksebarge genoemd. De naam zou zijn afgeleid van Hagall's Verborgene. In oude sagen wordt hij Hackelberend genoemd. Hackelberend is volgens de sagen een wilde jager die soms op zijn vurig ros uit het donkere eikenwoud komt en dan over de velden jaagt. #KUOZ/p61 > Hagall
¶ Vooralsnog is niet bekend wat de vereering van Hagall inhield c.q. welke rituelen en gebruiken daaraan verbonden waren. Naar zeggen was er een heiligdom gewijd aan Hagall ergens in een eikenbos in Haaksbergen. Dit heiligdom is echter nog niet gevonden. Mogelijk is het vernield door missionarissen tijdens de kerstening van Angelland sinds circa 752nC. Zulks gebeurde elders ook. > Hagall 2, Kerstening
¶ De regio Haaksbergen kan circa 225vC zijn bevolkt door Angelen uit Hardenberg of daaromtrent. De naam Hoksebarge lijkt derhalve afgeleid van het Anglisch hoc (hoek, haak, priem, steekwapen) + beorg (berg, heuvel; of borg, burcht, bergplaats, schuiloord). De term Hoc kan mogelijk verwijzen naar Hoeken (Haken), zijnde een bijnaam voor Angelen. (> Hoeken) Per saldo kan Haaksbergen derhalve betekenen: schuiloord van Angelen.
¶ In het buitengebied van Haaksbergen liggen de landgoeden Groot Snakenborg en Klein Snakenborg, genoemd naar veldnamen aldaar. De naam Snakenborg is afgeleid van het exclusief Anglische snaca (= snake, ringslang). Genoemde veldnamen sterken derhalve de these dat Haaksbergen oorspronkelijk Anglisch gebied is. Ook het feit dat aangrenzend Hengevelde vrij zeker oorspronkelijk Anglisch gebied is, sterkt de these.
** Hengevelde, Migratienamen, Migratiestromen, TEHA
# FRI, Krt Waterschap Regge & Dinkel 2010, Jos Snakenborg 25.4.2010, DAB, KBG

Haan:
Volgens een oude overlevering raast Donar met een haan op z'n schouder door het luchtruim. Dat is mogelijk de reden waarom kerken een haan op de toren hebben. (#HED/p8) Als teken van adaptie van oude Anglische tradities. De haan is echter ook het symbool van vierheid, waakzaamheid en vruchtbaarheid.
** Pluimvee

Haar:
()A barbur (kapper, barbier), beard (baard), blac (zwart), bregd (vlecht), bregdan (ww vlechten), caeppan (ww kappen, hakken), caeppar (kapper), cam (kam), camb (kam), cealu (kaal), cneafal (knevel = snor, snorbaard, bakkebaard), cnippan (ww knippen), cnippere (kapper), cniphus (kapper, kapperszaak), comb (kam), comban (ww kammen), combere (kammaker), combery (kammakerij), combmakere (kammaker), creoce )=A croce), croce (kroes = krul), crocecop (kroeskop = krullekop), crock (krul, lok, kuif), curle (krul, lok), curlig (krullend, krullerig), drugan (drogen, afdrogen), drygan (=A drugan), eagebra (wenkbrouw), eagebru (wenkbrouw), efsian (haar afknippen), feager (mooi, blond), fleht (vlecht), flehtan (ww vlechten), gelu (blond), grane (baardhaar, snorhaar), gris (grijs), haer (haar), haerdrag (haardracht), haerflete (=A haernett), haernett (haarnet; gebruikt om haar in vorm te houden), haeroyl (haarolie), her (=A haer), hringbeard (ringbaard), locc (lok, haarlok), naeld (haarspeld), pleath (vlecht), pleathan (ww vlechten), ringbeard (ringbaard), saippu (rode haarverf; o.a. gebruikt door strijders in oorlog), scamhaer (schaamhaar), sceading (zn scheiding), sceacga (ruige baard), scearan (=A sceran), scearbaes (scheerbaas = barbier, kapper), scearmaesse (scheermes), scearman (barbier, kapper), sceran (scheren, afsnijden, delen, knippen), sweart (zwart, donker), wascan (wassen, schoon maken), wencbra (wenkbrouw), wimpra (wimper), wit (wit)
416vC++: kappers in Athene
450nC++: Welltodo Anglische mannen dragen hun haar lang en met dunne vlechten aan de zijkanten. Zij zijn vaak glad geschoren, maar soms dragen ze een baard. #WAB/p169+
450nC++: Welltodo Anglische vrouwen dragen een ruime hoofddoek van dunne stof. Vaak hebben ze rouge op hun gezicht en krullen ze hun haar met krultangen. #WAB/p170
700nC++: Adellijke mannen dragen lang haar. Andere mannen kort.
** Barbiers, Kleuren

Haarlem:
Augustus 2010 is aldaar opgegraven een graf uit de Yzertijd (800vC-12nC). Daarin is te zien het silhouet van een overledene in gehurkte houding. De regio wordt rond 100vC bevolkt door Angelen uit Utrecht. Of we hier te maken hebben met een Anglisch grafgebruik is vooralsnog niet bekend.
# De Telegraaf 10.8.2010, KBG

Haarlo:
Dorp onder Neede. De naam Haarlo is volgens bron ZWH (p9) afgeleid van haru (heuvel) + lauha (bosje). Dus: het bosje bij de heuvel.
200nC++: De regio Haarlo wordt rond 200vC bevolkt door Angelen uit Zuid Twente. De naam Haarlo kan derhalve zijn afgeleid van Anglisch haru (hoogte, heuvel) + lah (laagte). Volgens Anglische naamvorming dus: de laagte bij de heuvel. Inspectie ter plekke zomer 2010 leert dat aan de Haarloseweg naar Neede inderdaad een bult ligt, een opmerkelijke hoogte. Haarlo zelf ligt daarbij vergeleken opmerkelijk lager.
450nC++: Net boven Londen ligt de stad Harlow. De regio wordt rond 400nC bevolkt door Angelen en wordt later onderdeel van Mercia, het grootste Anglische Rijk ooit in Brittannia. De naam lijkt derhalve afgeleid van Anglisch haru (haar, zandhoogte) + lah, low (laagte). Volgens Anglische naamvorming betekent deze naam: de laaggelegen grond bij de zandhoogte.
-- Mogelijk betekent de naam Haarlo bij Neede hetzelfde als Harlow bij Londen. Aangezien migranten vaak hun nieuwe woonplek noemen naar hun woonoord waar ze vandaan komen, kunnen de oorspronkelijk Angelen te Harlow afkomstig zijn uit Haarlo bij Neede.
936nC: In 1980 zin in Haarlo munten gevonden afkomstig uit Paderborn uit de tijd van Otto de Grote (936-937).
1188: De oudst bekende vermelding van Haarlo dateert van 1188nC. De naam komt dan voor op een inventarislijst van graaf Hendrik van Dalen, heer van Diepenheim.
1375++: Haarlo is ergens na 800nC duidelijk versaxt. Op de Verpondingskohier van 1649 komen geen -ingnamen (Anglisch) voor maar wel diverse -inknamen (Saxisch): OverBeckinck, Gerferdinck, Bussinck, Lusinck, Assinckcamp, Feldinck, Woldinck, Avinck, Assinck, Geerdinck, Forckinck en Haasinck. Totaal dus 12 -inknamen. Deze namen waren vrij zeker vóór de versaxing Anglische -ingnamen. Zulke veranderingen in namen van -ing naar -ink kwamen elders immers ook veel voor. De normale ing/ink verhouding is 2.4/1. > Versaxing
-- Tegenover de 12 -inknamen staan 16 niet-inknamen, waarvan Anglisch namen lijken: Ten Caten, Hondecolck, Colenbergh, Scherfelt, Hasebroeck, Havickhorst, Ameschot, Dievelde, De Brake en Baterij. Totaal 10 dus.
** ASA, Maashees, ing/ink, Versaxing, Migratiewaarden, TEHA
# ZWH, KBG

HAB: Continentale Herkomstgebieden Angelen in Brittannia.
Het is een interessante vraag uit welke continentale gebieden de Angelen in Brittania afkomstig zijn. Vele bronnen geven in groffe trekken aan: Angeln in noord en noordwest Duitsland. Op zich lijkt dit juist, maar voor meer inzicht is nadere preciesering zeer gewenst.
¶ De eerste golf immigranten (450-475nC) komt van de kusten van Nederland en Duitsland. Volgens overlevering bevinden zich onder hen de leiders Hengest en Horsa. (> HEH) Na de huurlingen komen meer settlers en zij gaan sterke gemeenschappen vormen. Bron ASW/p31 is meer beslist en precies en schrijft daarover:

The Saxons came from North Germany and Holland, from the area which was known in his [Beda] day as Old Saxony [Eald-Saexum], the Angles from the south of the Danish peninsula, from the area which is still called Angeln [North Germany], and the Jutes from Jutland. In other words, the Anglo-Saxons came from the western coastlands of Europe, from the area between the mouth of the Rhine and central Jutland.
¶ Bij nadere studie blijkt Old Saxony feitelijk te liggen ten oosten van de Elbe, i.c. in NO Duitsland en NW Polen. (> Old Saxum) De Angelen wonen ten tijde van de massamigratie in 450-550nC in het hele gebied tussen het huidige Denemarken, de Noordzee, de Rijn, de Saale, de Elbe en de Oostzee. (> Angelland)
¶ Aangezien de Saxen ten tijde van de massamigratie naar Brittannia circa 400-500nC vrijwel zeker voornamelijk wonen in Old Saxum, wonen in die tijd in het kustgebied tussen de Rijn en de Elbe ipso facto voornamelijk Angelen. Dit wordt o.a. bevestigd door locaties als Angerlo (= Angelrode) bij Doesburg in de Achterhoek en Engeland bij Beekbergen op de Veluwe. Maar de Angelen wonen in die tijd ook in noord Groningen en noordwest Duitsland, zoals uit diverse gegevens blijkt. (> Olfrisia, Mega Angle) Denkbaar is verder dat er ook Angelen vanuit de regio Haaglanden naar Brittannia zijn gemigreerd. Immers, de klassieke chique Haagse ae-klanken doen sterk denken aan de Engelse ae-klanken. O.a. bij waar (where). Het is echter ook mogelijk dat die Haagse ae-klanken zijn overgenomen van Engelsen, die zich naar zeggen rond de 11e eeuw hebben gestteld in Scheveningen. Echter, in oude oorkonden staan ook veel woorden die nagenoeg ook Engels (Anglisch) zijn. Bijvoorbeeld after (achter), hold (houden), kay (kade), straet (straat), ende (en), up (op), old (oud), olderman (bestuurder), gebur (gebuir, buur), etc. Deze geschreven woorden doen vermoeden dat de overeenkomst toch verder teruggaat dan de 11e eeuw. Temeer daar ze ook elders voorkomen. O.a. in oude Groningse bronnen.
¶ Een ander opmerkelijk feit is dat mensen uit Lincolnshire vaak worden aangezien voor Nederlanders. O.a. vanwege een wat harde en zakelijke geaardheid en navenante uitspraak van het Engels. Een deel van Lincolnshire heet ook Parts of Holland. (> Lincolnshire) Een verklaring voor e.e.a. kan zijn dat Oer Nederlanders uit het toenmalige gebied Mega Angle rond 400nC zijn gemigreerd naar Lincolnshire. De oorspronkelijke Germaanse bewoners van Lincolnshire zijn inderdaad ook Angelen, hetgeen een bevestiging kan zijn van het Nederlandse karakter van de bevolking van Lincolnshire. Immers, bron OCD maakt in haar etymologie bij de basic vocabulaire veelal primair een vergelijking met Nederlandse woorden. Dat lijkt dus te bevestigen dat het Oer Nederlands opmerkelijk dicht bij het Oer Engels moet staan c.q. dat een belangrijk deel van de massamigratie van het Continent naar Brittannia vanuit de Nederlanden is geschiedt. Aangezien noord Nederland vrij zeker in die tijd voornamelijk Anglisch gebied moet zijn geweest, lijken vele Oer Angelen in Engeland derhalve hun roots in de noordelijke Nederlanden te hebben. (> TEHA)
¶ Een ander belangrijk feit lijkt, dat de oudste gemeenschappelijke taal van de Angel-Saxen in Brittannia English wordt genoemd. Deze benaming blijkt aan te geven dat de Angelen met hun cultuur en taal in Brittannia in die tijd een dominante positie innemen. (> Lx: KTE) Het Oudste Engels moet dus een taal zijn, die overwegend Anglische woorden en gramatica moet hebben.
Aangezien het Anglisch kennelijk de basistaal is van het Oudste Engels
- en aangezien het Oudste Engels nauw verwant lijkt aan het (Oer) Nederlands
(> Oer Nederlands)
- en de Angel-Saxen afkomstig zijn uit het gebied tussen de Rijn en Denemarken
>> lijkt de conclusie gerechtvaardigd, dat het Anglisch in de herkomstgebieden van de Angel-Saxen op het Continent in de periode van de massamigratie naar Brittannia eveneens een dominante positie inneemt
- en aangezien het Anglisch mogelijk inderdaad een dominante positie inneemt in de Continentale herkomstgebieden van de Angel-Saxen in Brittannia
>> lijkt het waarschijnlijk dat de Angelen zelf in het gebied tussen de Rijn en Denemarken een dominante positie innemen.
(> Mega Angle)
Op grond van de huidige kennis van zaken lijken per saldo de volgende Continentale gebieden de belangrijkste woongebieden te zijn geweest van de Angelen die naar Brittannia migreren in de periode 400-500nC: Angeln, Lunenburg, Eemsland, Groningen, Drente, Salland, Twente, Veluwe, Achterhoek en Liemers.

** TEHA, Angelland, HGAG, Kolonisatie, Migratiestromen, Beda, PgBrit/KTE
# ASW, FRI, DAB, KBG

 
Habitat: (HBT:)
2014: Beduïne man leeft eenzaam met vrouw en kinderen in de kale woestijn van NO Israël. Hij is goed ontwikkeld en spreekt goed Engels. Hij houdt met heel zijn hart van de woestijn en is er zielsgelukkig. Hij wil absoluut niet weg. #BBCtv GreatRailroads Marco Portillo 16.12.2014
** Woonplekken

Hac:
Mogelijk Anglisch voor uitgehakt stuk grond in bos.
** Clearings

HACA: Historische Anglische Coherentie in Angelland
-665vC++ Koninkrijk Angle (= NO Sleswig)
-500vC++ Angeln breidt zich uit naar het zuiden > Angologie
-300nC++ Angle = Angelland = het land der Angelen tussen Denemarken (Denum), de Elbe, de Saale, de Rijn en de Noordzee > Angle, Angelland
-450--550 Circa 3 miljoen Angelen migreren naar Brittannia > M35, Engelandvaarders
-450--550 Circa 3 miljoen Angelen blijven in Angelland > Demografie
-450--550 Angelland verzwakt demografisch, economisch en militair
-470------ Kroonrins Icel van Angeln migreert met vele stamgenoten naar Brittannia
-489----- Koning Eomar van Angeln sterft.
-489----- Einde Koninkrijk Angle
-550++--- Angelen vormen geen sterke eenheid meer > CABA
-550--785 Angelland veroverd door Denen, Franken en Saxen > P58
-550--700 Opper-Angelland (Noord Angle) veroverd door de Denen
-600-hedn Angeln strekt zich uit tot de Eider
-700-1918 Angeln onderdeel van hertogdom Sleswig c.q. Denemarken > Sleswig
-700--911 Neder-Angelland = Oost + West Angle
-803----- Pax Anglorum verschrompeld tot NO Nederland > Pax Anglorum
-880++--- Neder-Lotharingen: België, Luxemburg, Nederland en Ost-Friesland
-880++--- West Angle onderdeel Neder-Lotharingen
-880++--- Oost Angle onderdeel Oost Francia (= Duitsland)
-911-1300 Oost Angle onderdeel Saxisch Rijk > PgAng/KHS
1227----- Drenten winnen Slag bij Ane > Coevorden
1231-1233 Drenten winnen Fries-Drentse oorlog > FDO
1300++--- Coevorden belangrijk bolwerk NO Nederland > Coevorden
1303++--- Weerdenbras/Noordlaren: bolwerk gebouwd door Edsar v OstFriesland; bewaakt weg naar Coevorden > Blankeweer
1350-1450 Schieringers & Vetkopers (Noord Nederland) > Vetkopers
1350-1490 Hoekse en Kabeljauwse Twisten (West Nederland) > Hoeken
1375++--- Versaxing NO Nederland langs grens met Duitsland > Versaxing
1400++--- Blankeweer/Noordlaren: bolwerk gebouwd door bisschop van Utrecht; bewaakt weg naar Coevorden > Blankeweer
1500++--- Vetkopers in opstand -- Groningen-NO.Friesland-OstFriesland
1501-1514 Saxische troepen teisteren Noord Groningen (# CVF)
1514----- Vetkopers vragen steun Karel van Gelre > PgAng/Vetkopers
1515++--- Ommelanden onder gezag van Karel van Gelre (# CVF)
1515++--- Wapen Karel van Gelre in gevel kasteel Coevorden > Coevorden
1600++--- Verfriezing in Nederland > Verfriezing
1648----- Vrede van Munster. Nederland onafhankelijke staat
1648++--- West Angle onderdeel Nederland
1648++--- Oost Angle onderdeel Duitse Rijk
1648++--- West Angle = Groningen + Drente + Overijssel + Gelderland
1648++--- Oost Angle = NederSaxen, Westfalen + Thuringen
1650-1930 Nederlands-Engelse rivaliteit in handel en kolonies
1650-1712 Nederlands-Engelse zee-oorlogen
1919----- Angeln sluit zich aan bij Duitsland
1919----- Angeln onderdeel SleswigHolstein
1919----- Oost Angelland = Westfalen, NederSaxen + Thuringen
1919----- West Angelland = Groningen, Drente, Overijssel + Gelderland
1737----- Angelrode wordt Angerlo > Angerlo
1800----- Villa Angelstein Arnhem wordt Angerenstein > Angelstein
** CABA, HAVA, HIZA, HACN, Coevorden (Slag bij Ane, etc), FDO, Vetkopers, ATZA

Hackelberend:
In de streektaal wordt Haaksbergen in Twente Hoksebarge genoemd. De naam zou zijn afgeleid van Hagall's Verborgene. In oude sagen wordt hij Hackelberend genoemd. Hackelberend is volgens de sagen een wilde jager die soms op zijn vurig ros uit het donkere eikenwoud komt en dan over de velden jaagt. #KUOZ/p61 > Haaksbergen, Hagall

Hackfort:
Oude buitenplaats in Barneveld.
1593: Kaart KGH (1593) vermeldt adellijk huis met de naam Hacfort aan de Kyster Beeck tussen Barnefelt en Lunteren. Er schijnt een relatie te bestaan met Hackfort in Vorden. Vooralsnog is daarover verder niets bekend.
1841: Bron AWA* schrijft: By Barneveld legt een oud Heerenhuis in digt geboomte. Hakvoort genaamd.

Hackfort: Vorden
Oud kasteel bij Vorden in de Achterhoek (Gelderland), gelegen in een brede bocht van de Vordense Beek. Gezien de historische migratiestromen zal de regio Hackfort in Vorden rond 150vC kunnen zijn bevolkt door Angelen uit Hengevelde in Twente. (> ASA) De naam lijkt derhalve afgeleid van Anglisch hac (uitgehakt stuk bos) + ford (voorde = doorwaadbare plek in rivier of beek). Dus: een uitgehakt stuk bos (clearing) bij een voorde (doorwaadbare plaats in rivier of beek). > Clearings
¶ De voorde bij Hackfort ligt Ao 2011 onder de brug van de Baakseweg vlakbij de ingang van kasteel Hackfort. Aangezien:
- Hackfort aan een doorgaande weg ligt
- en Hackfort bij een oude voorde ligt
- en voorden vroeger van belang waren voor allerlei doorgaand verkeer
- en waterlopen in het verleden vaak grote overstromingen veroorzaakten
- en grote overstromingen het doorgaande verkeer ernstig kunnen belemmeren,
>> kan het zijn dat Hackfort oorspronkelijk een pleisterplaats (Angl: aenholt) was waar reizigers vaak al dan niet noodgedwongen enige tijd verbleven.
400nC: Onder de huidige fundamenten Ao 2011 liggen echter diverse veel oudere fundamenten uit verschillende periodes. Ook zijn er heel oude houtresten gevonden, die getuigen van zeer oude bewoning van ver vóór de steenbouw uit de 13e eeuw. Gezien de Anglische context kan de bewoning teruggaan tot de eerste eeuwen van de jaartelling.
500nC: In Reepham (Norfolk, GB) ligt een gebied met de naam Hackford Vale waar het landhuis Hackford Hall staat aan de weg naar Dereham. Hackford in Reepham heet te zijn afgeleid van Anglisch haca (hoek) + ford (voorde). De beek aldaar heeft inderdaad een bocht.
500nC: Het Anglisch woord hace betekent volgens bron EWB haak. Het woord hoc staat voor hoek. De afleiding van Hackford in Norfolk met hace = hoek, lijkt ook nogal dubieus. Waterlopen kenmerken zich namelijk normaliter door vele bochten en kronkels. Vele panden langs een waterloop zullen dus al gauw bij zo een bocht of kronkel liggen. Hackford in Norfolk lijkt de eerste die zich daarnaar noemt.
500nC: Gezien de historische migratiestromen zal de regio Hackford in Reepham rond 500nC kunnen zijn bevolkt door Angelen uit Hackfort in Vorden. Migranten noemen namelijk tamelijk vaak de nieuwe woonlocatie naar hun plaats van herkomst. > Migratienamen
500nC: Rond deze tijd wordt Deopham in Norfolk (EastAnglia) bevolkt door Angelen uit Angelland. De naam Deopham lijkt derhalve afgeleid van Anglisch deop, diop (diep, diepte, laagland) + ham (hem, heem, oord). Het lijkt derhalve dat deze Angelen afkomstig zijn uit de regio Diepenheim in Twente. Het komt namelijk veel voor dat migranten hun nieuw woonoord noemen naar het oord van hun herkomst. Mogelijk zijn de Angelen uit de regio Diepenheim-Hackfort rond 500nC gezamelijk gemigreerd naar de regio Reepham bij Norfolk. > Diepenheim, Migratienamen
500nC: Aangezien Hackford in Reepham mogelijk is vernoemd naar Hackfort in Vorden door Angelen uit de locatie Hackfort bij Vorden, lijkt het inderdaad mogelijk dat Hackfort bij Vorden al rond 400nC bestaat, zoals eerder is gesteld. De massamigratie van Angelen uit Angelland naar Brittannia vindt namelijk plaats in de periode 450-550nC. > MCAB, Demografie
1324: De oudste vermelding van Hackfort in Vorden dateert van 1324. In dat jaar verkoopt Willem van Bronckhorst een goed te Hacvorde aan Jacob van der Welle.
1392: In 1392 noemt het leenregister van de heren van Bronckhorst een huis te Hacforden, zijnde een woontoren, normaliter zaaltorens genaamd. > Burchten
1593: Hackfort bij Vorden komt voor op kaart KGH (1593) als Hacfort.
1593: Kaart KGH (1593) vermeldt adellijk huis met de naam Hacfort aan de Kyster Beeck tussen Barnefelt en Lunteren. Er schijnt een relatie te bestaan met Hackfort in Vorden. Vooralsnog is daarover verder niets bekend.
1718: Een prent uit 1718 toont kasteel Hackfort bij Vorden met een ringgracht en een vrij groot poorthuis.
2011: Het huidige kasteel Hackfort in Vorden dateert uit de 18e eeuw.
¶ Bekend zijn de Nederlandse familienamen:
- Hackfort: komt anno 1947 alleen 6x voor en alleen in Utrecht.
- Hakvoort: frekwentie 1947: totaal 576x met de toppen Overijssel 218x, Gelderland 181x en Noord Holland 110x. Gezien deze spreiding lijkt de naam Hakvoort afkomstig te zijn van Hackfort in Vorden.
** Clearings, ASA
# FRI, norfolkheritage.org.uk 28.6.2010, Meertens Instituut 29.6.10, WKP 29.6.10, KGH, DAB, KBG

HACN: Historische Anglische Coherentie in NO Nederland
I.e. Groningen, Drente, Overijssel en Gelderland > West Angle
--------- Groningen en Gorecht onderdeel Drente (# Quedam/pXI)
-803----- Pax Anglorum verschrompeld tot NO Nederland > Pax Anglorum
1227----- Drenten winnen Slag bij Ane > Coevorden
1231----- juli: Verbond Drente-Fivelga tegen bisschop Utrecht > Coevorden
1231-1233 Fries-Drentse oorlog > FDO, Drente, Coevorden
1232----- Drente en Fivelga belegeren stad Groningen (Quedam/pXX)
1233----- Drente wint Fries-Drentse oorlog > FDO
1250----- Hunsingo en Fivelingo belegeren stad Groningen > Groningen/stad
1300++--- Coevorden belangrijk bolwerk NO Nederland > Coevorden
1303++--- Weerdenbras/Noordlaren: bolwerk gebouwd door Edsar v OstFriesland; bewaakt weg naar Coevorden > Blankeweer
1350-1450 Schieringers & Vetkopers (Noord Nederland) > Vetkopers
1375++--- Versaxing NO Nederland langs grens met Duitsland > Versaxing
1400++--- Blankeweer/Noordlaren: bolwerk gebouwd door bisschop van Utrecht; bewaakt weg naar Coevorden > Blankeweer
1500----- Pax Anglorum verschrompeld tot NO Nederland > Pax Anglorum
1500++--- Vetkopers in opstand -- Groningen-NO.Friesland-OstFriesland
1501-1514 Saxische troepen teisteren Noord Groningen (# CVF)
1514----- Vetkopers vragen steun van Karel van Egmond, hertog van Gelre
1515++--- Ommelanden onder gezag van Karel van Gelre (# CVF)
1515++--- Wapen Karel van Gelre in gevel kasteel Coevorden > Coevorden
1600++--- Verfriezing in Nederland > Verfriezing
1650-1930 Nederlands-Engelse rivaliteit in handel en kolonies
1650-1712 Nederlands-Engelse zee-oorlogen
1737----- Angelrode bij Doesburg wordt Angerlo > Angerlo
1800----- Villa Angelstein Arnhem wordt Angerenstein > Angelstein
1932----- NO Nederland (West Angle) Anglisch taalrestgebied > ATZA
** West Angle, HACA, CABA, HAVA, HIZA, Coevorden (Slag bij Ane, etc), FDO, Vetkopers, ATZA

HACV: Historie Anglo-Continentale Verhoudingen
Zetten we de grote feiten mbt de Angelen in West Europa chronoligisch op een rij, dan krijgen we de volgende timetable:
-2000vC++ Groningen-Duinkerken-Dover In en bij het A-Kwartier te Groningen bevinden zich vele aanlegplaatsen voor vrachtboten (Ang: frehtbotan), met name voor de binnenvaart. Bij de Kranepoort ligt de voorhaven van het Reitdiep, waar circa 1550nC en eerder voornamelijk runderen en ander vee werden vetgemest en per boot doorgevoerd via Rotterdam naar Duinkerken en vandaar naar Brittannia. > LACA, Ossenweg
-500vC++ Angelen uit Angeln verspreiden zich zuidwaards richting Rijn
-122nC++ Angili (Angelen) wonen tussen Rijn en Elbe > Angili
-449nC++ Angle (Angelland) tussen Denum, Rijn, Elbe, Saale en Noordzee > Angle
-450--550 4 miljoen Angelen migreren naar Brittannia > Demografie
-450--550 4 miljoen Angelen blijven in Angelland > Demografie
-500--785 Collaps: Door de grote migratie van Angelen naar Brittannia raakt Angelland gedeeltelijk ontvolkt en verzwakt de bestuurlijke en militaire macht in ernstige mate.
-550--785 Angelland veroverd door Denen, Saxen, Franken en Friezen > P58
-754++-- kerstening NO Nederland vanuit York > Kerstening
-803---- Pax Anglorum verschrompeld tot NO Nederland > Pax Anglorum
-889---- Unificatie van Engeland > PgBrit
-923++-- Bisschop Balderik van Utrecht (897*-976) is trouw aanhanger van de Saxische koningen Hendrik I en Otto I. Hij ontvangt daardoor van hen vele schenkingen.
1200++-- Bisschop van Utrecht poogt met hulp van Saxen, Friezen en Beieren NO Nederland in zijn macht te krijgen. > Pax Anglorum
1227---- Slag bij Ane > Coevorden
1227-1258 Strijd tussen Gelekings en prefect van Groningen > Gelekings
1231---- Verbond Drente-Fivelga tegen bisschop Utrecht > Drente
1231-1233 Fries-Drentse oorlog
1233---- Drente wint oorlog tegen Friesland > Drente
1297---- Hollanders verslaan WestFriezen in Slag bij Vronen. > Vronen
1327++-- Verfriezing in Nederland > Verfriezing
1337-1453 Honderdjarige Oorlog Engeland-Frankrijk > HJO
1350-1490 Hoekse en Kabeljauwse Twisten > Hoeken
1375++-- Versaxing in NO Nederland langs grens met Duitsland > Versaxing
1394++-- Vetkopers worden genoemd de vette partij.
1398---- Vetkopers verslagen door Albrecht van Beieren.
1400++-- Vetkopers in opstand.
1414---- Vetkopers vragen steun van Karel van Egmond, hertog van Gelre
1415++-- Wapen Karel van Gelre in gevel kasteel Coevorden > Coevorden
1449---- Anglo-Franse strijd hervat. Fransen heroveren verloren land.
1453---- Einde Honderjarige Oorlog. Geen vredesverdrag.
1568-1648 Tachtigjarige Oorlog
1627---- Slag om Grolle (Groenlo): Hollanders, Engelsen, Duitsers en Tjechen verslaan de Spanjaarden in Groenlo na drie dagen hevige strijd > Adelaar
1648---- Vrede van Munster. Nederland onafhankelijke staat
1650++-- rivaliteit Nederland-Engeland in handel en kolonies
1650++-- ontangeling in Nederland > Ontangeling
1672---- bisschop Van Galen uit Munster teistert NO Nederland
1688++-- Willem III van Oranje koning van Engeland en stadhouder van Nederland
1712---- Vrede van Utrecht. Engeland belangrijkste wereldmacht.
1712++-- Huis van Hannover in Engeland
1795-1815 Franse Tijd
1815---- Fransen verslagen door legers van Engeland, Duitsland en Nederland
1914---- Duitsers vallen België en Frankrijk binnen
1914-1918 Eerste Wereldoorlog
1918---- Duitsland geeft zich over
1940-1945 Tweede Wereldoorlog
1940----- Vrijdag 10 mei ochtend: Duitsland valt Nederland binnen
1940----- Vrijdag 10 mei avond: Groot Brittannië verklaart Duitsland de oorlog
1945----- 5 mei: Nederland bevrijd door Engelsen, Canadezen en Amerikanen
1945----- 28 mei: capitulatie Duitsland
1945----- Einde WO2
1945++--- NW Duitsland Brits Bezettingsgebied
1975++--- Groot Brittannië lid Europese Unie
¶ Op grond van bovenstaande timetable lijkt de strijd tussen de Vetkopers (Angelen) en Schieringers en die van Hoeken (Angelen) en Kabeljauwen goed te passen in een algemene West Europese strijd tussen Angelen, Franken, Saxen en Beieren. Engeland is in de 14e uitgegroeid tot een macht van betekenis. Mogelijk voelen Saxen en Beieren zich bedreigd en werken ze samen met de Franken om de macht van Engeland te beperken. De Angelen op het Continent zijn in dit kader met vereende kracht relatief makkelijk te bestrijden.
** FDO, AFV, ACO, HJO, Hoeken, Vetkopers, Ontangeling, Scheepslijnen

HAG: Historisch Anglisch Gebied
Hieronder wordt verstaan een gebied dat ooit overwegend is bevolkt door Angelen en sindsdien duurzaam is bewoond door hen.
500nC++ Sinds circa 500nC wonen al vele Angelen in Brittannia. Rond die tijd ontstaan daar dan ook de Anglische Rijken Bernicia, Deira, Northumbria, Mercia en East Anglia. Zodoende krijgt het midden en zuiden van Brittannia al snel de naam Engeland. Bron ASC schrijft rond 832nC daarover bij het jaar 449nC:

Tha comon the menn of thrim maegthum Germanie: of Eald-Seaxum, of Englum, of Iotum. ...
Of Angle comon -- se a sittan stod weste betwix Iotum and Seaxum -- East-Engel, Middel-Engel, Mierce, and ealle North-Humbre.

Nederlands:

Daar komen de mensen van drie machten in Germania: van Oud Saxen, van Angle, van Jutland. ...
Van Angle komen -- ze [Angle] heeft gezeten steeds westlijk tussen Jutland en Saxen -- [de mensen van] East Anglia, Mid Anglia [Midlands], Mercia, en heel Northumbria.
> Awan

Engeland krijgt sindsdien vele namen: Anglaland, Englaland, England, Engle, Englum, etc. De taal van de inwoners wordt genoemd Englisc. Al deze namen hebben betrekking op de Angelen, die daar zijn gaan settelen rond 450-550nC, vanuit Angelland op het Continent van NW Europa. Sindsdien vormen de Angelen circa 65% van Engeland en zijn ze tot in de 11e eeuw de belangrijkste macht in Brittannia.
¶ In totaal migreren in 450-550nC rond 4 miljoen Angelen van Angle (Angelland) op het Continent van NW Europa naar Brittannia. Nagenoeg eveneens rond 4 miljoen Angelen blijven wonen in Angelland in de gebieden waar ze zijn gaan settelen in de periode 650vC-500nC.
** Angelland, Angle, Angeln, ASA

 

Hagal:: (HGA: 650vC++)
Het teken Hagal (afb. rechts ©) dateert van circa 650vC. Hagal is het symbool voor Harmonie, Heil en Geluk. Als 8e teken van de Anglische Futhark staat ze ook voor Volmaaktheid en Eeuwig Leven. (> Futhark, Zes, Acht) Deze waarden vormen samen de aspecten van Hagalaz, het hoogste ideaal van de Angelen.
> Harmonie, Heil, Heelheid, Geluk, Volmaaktheid, Eeuwig Leven, Hagalaz
 

De Hagal is een teken dat alleen voorkomt in de Futhark van de Anglen en Denen. (> Futhark) Dat lijkt te maken te hebben met het feit dan Angeln (Angelland) en Denemarken ooit een eenheid vormden. (> Ingwi, Ingwisteen) Hagal bestaat dus mogelijk al sinds circa 650vC als Angelland en Denemarken nog een eenheid zijn. De Hagal bestaat uit een I + X-kruis. De I is het runeteken genaamd Isa (Angl. Is) en staat voor eenheid en zelfstandigheid. Het X-kruis is het runeteken genaamd Gebo (Angl. Gyfu) en is een oeroud teken van verbond, broederschap, eenheid en trouw. (> Asbole) Per saldo lijkt het dat de Angelen de Hagal zien als een fusie van belangrijke fundamentele waarden die samen de weg vormen naar harmonie, heil, geluk, volmaaktheid en eeuwig leven.
Zes: De zes is een belangrijk getal in de numerologie. Ze komt voor als de zes armen in de Hagal en het Zonnerad en symboliseert de zes goede werken. Daartoe worden gerekend: Eerlijkheid, Wijsheid, Rechtvaardigheid, Zorgvuldigheid, Daadkracht en Barmhartigheid.
¶ Genoemde aspecten van Hagal moeten wel resulteren in optimale happiness. Hagal is derhalve ook een symbool voor Happiness. > Happiness
Per saldo lijkt Hagal het symbool voor:

- eerlijkheid en wijsheid
- rechtvaardigheid en barmhartigheid
- zorgvuldigheid en daadkracht
- eenheid, solidariteit en trouw
- harmonie, heil en geluk
- volmaaktheid, happiness en eeuwig leven
Acht: In totaal symboliseert Hagal dus 17 belangrijke waarden. Ofwel een samengestelde waarde van 1 + 7 = 8. Het getal acht wordt in de numerologie beschouwd als symbool voor het kosmisch evewicht. Zoals in de acht windrichtingen van het kompas.
--- Hinduïsme en Boeddhisme beschouwen de acht als symbool van volmaaktheid. Hindugod Vishnu heeft acht armen. Het Boeddhisme ziet acht als de acht paden naar geestelijke en innerlijke volmaaktheid. De Assyriërs beschouwen acht als symbool van macht en eeuwig leven. > Acht
Hael: Het Anglisch woord Hael (= heil, heel, gezond) is afgeleid van het Anglisch protowoord Hagal, dat Hagel betekent. Hael is in het Afrikaners het woord voor Hagel. Dit Afrikaners is een oude Anglische taal afkomstig uit Zuid Holland. > Heil, Afrikaners
2000vC++ Egypte: Farao Tut Anch Amon rijdt in een strijdwagen door de woestijn met een snelheid van 21 Km per uur. De strijdwagen heeft twee wielen. Elk wiel heeft zes spaken in de vorm van een hagal. #BBC4tv/Egypt 7*.2.2015
--- Het is vooralsnog niet bekend of de Anglische hagal is afgeleid of afgeleid zou kunnen zijn van het Egyptische wiel. Ook zijn daarvoor vooralsnog geen aanwijzingen. Ook lijkt het niets te maken te hebben met de zon. De Egyptenaren zijn in die tijd namelijk geen zonaanbidders. Wel in andere tijden. Bovendien wordt hun zonnegod Aton (1367vC++) afgebeeld als een zonneschijf waaruit zonnestralen lopen. > Zonnecultus
2000vC++ China: Opmerklijk is dat het teken Hagal ook is te zien op een zgn Dragon Bone in China uit de tijd van het ontstaan van het Chinese Rijk in Shamo in het noorden van het land. De Chinese Hagal is een uitbeelding van een soort verbond tussen de Hemel en de mens. Ze symboliseert de Chinese Oerfilosofie over het ontstaan van de Chinezen en hun moraal, harmonie, geluk en ethiek. De filosofie stelt dat de mens alleen lang en gelukkig kan leven als die zich houdt aan de Hemelse Regels zoals vastgelegd in de Oerfilosofie. #BBC2tv/China/4.2.2016
--- Symboliek: Gezien de betekenis van de Chinese Hagal lijkt dit symbool vrij zeker een uibeelding van een Verbond tussen Hemel en Aarde.
2000vC++: Noord Europa heeft contacten met Azia via Noord Syria > Syria
1100vC++: Op het Griekse eiland Eobua nabij Athene heerst de oudste cultuur van Griekenland. Er staan resten van een indrukwekkende burcht en andere bouwwerken. In het museum aldaar zijn prachtige beelden, muurschilderingen en vazen. Op een van de muren zijn oeroude symbolen afgebeeld. O.a. een hagal. (#BBC4tv/Greece 23.11.2016) Aangezien Noord Europa al sinds 2000vC contacten heeft met Noord Syria, lijkt het goed mogelijk dat de Angelen de Hagal hebben leren kennen in Eoba of elders in Griekenland. Zij hebben immers al sinds 750vC contacten met Griekenland en het meer zuidelijk gelegen Syria. > Griekenland
750vC++: De Anglische Hagal lijkt nagenoeg identiek aan het Chinese teken op de Dragon Bone uit c 2000vC in de regio Shamo in Noord China. Ook lijken de filosofische en morele interpretaties van beide tekens sterk op elkaar. Mogelijk wijst dit op oude eigen contacten van Angelen met China. Deze contacten zullen dan kunnen dateren van c 750vC. In die tijd wonen er al vele Angelen in Angeln. (> OBA) Deze Angelen hebben al vroeg vele handelscontacten met verre gebieden. > China

>>> Aangezien de Chinese Hagal al bestaat sinds circa 2000vC betekent e.e.a. dat de Anglische Hagal en de betekenis ervan afkomstig kunnen zijn uit China. Hetzij via directe contacten van Angelen met China of via het Griekse Eoba.

Deze these is niet ondenkbaar. De afstand tussen de Oostzee en Shamo via de noordkant van het Aral Meer bedraagt circa 6000 Km. Te paard met een gemiddelde snelheid van circa 140 Km per dag, duurt de reis circa 6000/140 = 43 dagen. Niet helemaal onmogelijk naar het lijkt. > Reistijden

China 2000vC++: Opmerklijk is dat het teken Hagal ook is te zien op een zgn Dragon Bone in China uit de tijd van het ontstaan van het Chinese Rijk in Shamo in het noorden van het land. De Chinese Hagal is een uitbeelding van een soort verbond tussen Hemel en mens. Ze symboliseert de Chinese Oerfilosofie over het ontstaan van de Chinezen en hun moraal, harmonie, geluk en ethiek. De filosofie stelt dat de mens alleen lang en gelukkig kan leven als die zich houdt aan de Hemelse Regels zoals vastgelegd in de Oerfilosofie. #BBC2tv/China/4.2.2016
--- Symboliek: Gezien de betekenis van de Chinese Hagal lijkt dit symbool vrij zeker een uibeelding van een Verbond tussen Hemel en Aarde.

China: Angelen hebben al vroeg handel met China. Mogelijk hebben ze langs deze weg de Hagal van China leren kennen. Deze optie lijkt tamelijk waarschijnlijk. Voor Chinezen is de draak immers het symbool van voorspoed en geluk. (> Draken) Dat komt aardig overeen met de symbolische betekenis van hagal. Al eeuwenlang voeren de Chinezen daarom met elke jaarwisseling een namaak draak door de straten. Dit lijkt onbegrijplijk. Draken zijn immers levensgevaarlijke monsters. Chinezen verzoenen zich echter daarom juist met dit monster. Kenlijk onder het motto: If you can't beat them, join them.

De these dat de Anglische Hagal is afgeleid van de Chinese draak lijkt niet onwaarschijnlijk. Immers, visueel kan Hagal gezien worden als een abstractie van een draak. Zijnde een monster met een lange nek, een lange staart en vier grote poten.

Anglo-Chinese Relaties 750vC++? De Angelen lijken al sinds hun ontstaan rond 750vC contacten te kunnen hebben met China. Zij wonen immers bevoor 750vC in Zuid Zweden, dat al sinds c 2000vC contacten heeft met Zuid Rusland en elders. > Zweden, ACR

Eobua 1100vC++: Op het Griekse eiland Eobua nabij Athene heerst de oudste cultuur van Griekenland. Er staan resten van een indrukwekkende burcht en andere bouwwerken. In het museum aldaar zijn prachtige beelden, muurschilderingen en vazen. Op een van de muren zijn oeroude symbolen afgebeeld. O.a. een hagal. (#BBC4tv/Greece 23.11.2016) Aangezien Noord Europa zeker al sinds 2000vC contacten heeft met Noord Syria, lijkt het goed mogelijk dat de Angelen de Hagal hebben leren kennen in Eoba of elders in Griekenland. Zij hebben immers al sinds 750vC contacten met Griekenland en het meer zuidelijk gelegen Syria. > Griekenland

Anglische Hagal c 350vC++? De oudste Anglische Futhark dateert van circa 1500vC-50nC. Hierin komt Hagal niet voor. (> Hagal) Rond 50nC wordt de Anglische Futhark vernieuwd. In de Nieuwe Anglische Futhark komt Hagal wel voor. Niet bij andere Futharkes als Zweden en Noren. Kenlijk vinden de Angelen Hagal erg nuttig en zulllen ze haar derhalve al ruime tijd bevoor 50nC kennen. Mogelijk hafweg hun oudste contacten met Griekenland of China. I.c.:
Anglo-Griekse Relaties 650vC++ > Griekenland, Barnsteenrouute
Anglo-Syrische Relaties 650vC++ > Syria
Anglo-Chinese Relaties 750vC++? > China

2000vC++: Dragonbone met Hagal in China. > China
2000-12vC: Zweden heeft handelsrelaties met Kreta en via dat land mogelijk ook met Syria en Egypte.
2000vC++: Noord Syria heeft handelscontacten met India. Mogelijk ook al met Noord Europa. Dat blijkt uit gevonden artefacten: bleedjes en sieraden. #K&K/AVROtv/24.6.2013
1500vC++: Noord Syria poort tussen Europa en Azia. #BBC4tv/Cleopatra/22.9.2015
1100vC++: Hagal in Eobua, oudste cultuur van Griekenland > Griekenland
750vC++: Oer Angelen wonen nog in Zuid Zweden > Angelen
650vC++: Anglo-Syrische Relaties > Syria
Uit dit overzicht lijken twee opties mogelijk:
A: Hagal in Angle is afkomstig uit China via contacten met China van:
-- Oer Angelen in Zuid Zweden sinds circa 750vC
-- Angelen in Angelland sinds circa 650vC
>> Angelen kunnen Hagal al kennen ergens halfweg tussen 750vC en 650vC. Dus ergens rond 700vC.
B: Hagal in Angelland is afkomstig uit Griekenland via contacten van Oer Angelen met Griekenland c.q. Eoba sinds circa 650vC++ > Griekenland, Barnsteenrouute

Dat Hagal een symbolische weergave kan zijn van de Chnese draak en tevens het symbool voor voorspoed en geluk, lijkt in contradictie met de Anglische mythen van de strijd tegen draken. (> Draken) Dit kan betekenen dat de Angelen via andere bronnen de draak oorspronklijk hebben gezien als monster waategen gevochten moet worden, maar dat ze later (c 725vC) in contact zijn gekomen met de Chinezen en van hen de nieuwe, positieve interpretatie hebben leren kennen. E.e.a. verklaart dan tevens de ambivalentie in de Anglische cultuur. Enerzijds zijn Angelen van oudsher geduchte strijders en anderzijds strevers naar Happiness. Deze contradictie is echter in realiteit zeer goed te begrijpen. Happiness wil je vasthouden en moet je daarom in gevaarlijke tijden goed verdedigen.

Aangezien:
- de Chinese Hagal dateert van c 2000vC
- en Noord Syria sinds 1500vC++ de poort is tussen Europa en Azia #BBC4tv/Cleopatra/22.9.2015
- en de Syriërs al sinds 1500vC contacten kunnen hebben met China
- en de cultuur op het Griekse eiland Eoba al dateert van c 1000vC
- en Hagal is afgebeeld in het museum van het Griekse eiland Eoba
- en Angelen pas sinds c 650vC contacten hebben met Griekenland > Griekenland
- en Angelen c 650vC het Grieks Schrift leren kennen via contacten met Kreta > Constantinopel
- en niet bekend is sinds wanneer de Angelen directe contacten hebben met China > China
- en niet bekend is sinds wanneer de Angelen Hagal kennen
- en het Anglisch Alfabet pas rond 50nC wordt aangevuld met het teken Hagal > ALFA
- en de Anglische interpretatie van Hagal sterk lijkt op de Chinese interpretatie
>>> lijkt de Anglische Hagal van oorsprong afkomstig uit Griekenland i.c. mogelijk van Eoba.

Gaan we uit van de algemene veronderstelling dat het bestaan van China officieel pas rond 1260 AD in Europa bekend is dankzij de voetreis van Marco Polo naar China, dan lijkt de Griekse Hagal in principe de oudst bekende Hagal en dat de Anglische Hagal zeker afkomstig lijkt uit Griekenland. > Marco Polo

 

425nC: Rechts een relief in steen, voorstellend koning Offa van Angeln rond 425nC. Zijn outfit is kenmerkend voor Anglische krijgers in de periode 500vC-1000nC. I.b. de grima, de speer (lans), het korte zwaard (dagga), de korte strijdbroek en het schild met zonnerad. (> Zonnerad) Dit symbool is gelijk aan Hagal en het Hagelkruis. Een oeroud Anglisch symbool dus. Kenlijk bedoeld om heil en geluk te beschermen en te bereiken in de strijd.
 

 

1550 Zonnerad: Hagal is identiek aan het zonnerad, een oeroud symbool van de goddelijke macht en grechtigheid. Rechts: een zonnerad op de buitenmuur van de Waag (16e eeuw) in Deventer. In de Waag werd gewogen en recht gesproken. > Zonnerad
foto © BCK (TL)
 

Hagalaz: Hagal is het runeteken dat staat voor Harmonie, Heil en Geluk. Dit trio vormt samen feitelijk de aspecten van Hagalaz, het hoogste ideaal van de Angelen. > Hagalaz, Angalisme
Landkruizen: Ook hagelkruizen genoemd. De hagal wordt tot in de 20e eeuw op een lange stok geplaatst op kruispunten van wegen langs akkerland om het gewas te beschermen tegen hagelstormen, die het gewas konden vernietigen. In de Achterhoek zijn ze her en der nog te zien. O.a. in Loerbeek. (#FRI) > Hagelkruizen
Hagal lijkt een combinatie van de lettertekens X + I. De X komt als letterteken voor 't eerst voor in het Archaïsch Grieks alfabet van circa 1000vC. De I komt evenees rond 1000vC als letterteken voor 't eerst voor in het Archaïsch Grieks alfabet. Het Kreta Alfabet dateert van circa 2000vC. Het Archaïsch Grieks alfabet van circa 1000vC kent Hagal niet. Het lijkt derhalve mogelijk dat Hagal pas later is ontwikkeld.
Isa: Opmerkelijk is dat Jezus (de Heiland) in oude geschriften ook Isa wordt genoemd. In de Jonge Futhark (runen alfabet) en in de Armanen Futhark is Hagal het 7e teken en staat daar voor geestelijk leiderschap, bescherming en harmonie en voor de letter H. Het getal 7 staat ook voor de zon en goddelijke kracht.
Muuranker: Hagal is vaak ook te zien als muuranker op oude panden in NO Nederland. Niet alleen huizen maar soms ook kerken. Mogelijk bedoeld als bescherming tegen het kwaad.
Horus: De letter H staat in feite ook voor Horus, de Egyptische god en symbool van al het Goede. Hij is de zoon van oppergod Osiris en Isis. Horus wordt steeds bedreigd door Seth, de belichaaming van al het Kwade. Seth is er steeds op uit om Horus te achtervolgen en te vernietigen. Soms lukt het hem Horus te doden en in stukken te snijden. Maar telkens weer herrijst Horus uit het dodenrijk. (> Horus)
Xsi: Hagal vinden we terug als Christelijk symbool Xsi bestaande uit een X met een I verticaal erdoorheen. Het lijkt veel op het Christusmonogram: een X met een P erdoor. Xristus Pontifex Maximus. Ofwel: Christus de grote bruggenbouwer. Een variante vorm voor het Christusmonogram is de vereenvoudigde vorm: een X met verticaal een I erdoorheen. De X voor Chrestos en de I voor Iesous. Ofwel: het symbool voor de stervende en herrijzende Christus.

Kerstster: Hagal is ook een uitbeelding van de regeneratieve kracht in de kosmos. Zoals de feniks die uit zijn eigen as herrijst. Of de herrijzenis van Jezus aan het kruis. Anno 2009 vinden we Hagal nog terug op een kerstboom in het buitengebied van Gorssel: een oranjerode Hagal in een witte ster. Als zodanig verbeeldt ze de geboorte van Jezus, ofwel de wedergeboorte van het Licht.
 

Dzjim: Kazachstan kent twee alfabetten: het Kazachse Cyrillische Alfabet en het Kazachse Arabische Alfabet. In de Cyrillische vorm heet de 10e letter Dzjim, die dateert van circa 1150nC. (> Dzjimteken) Dit dzjimteken lijkt een Romaanse vorm van de Hagal. In transcripties wordt Dzjim weergegeven door de Latijnse letter J.
 
Donderbezem: In de wat langerekte vorm vinden we Dzjim terug als de zgn donderbezem op oude panden in NO Nederland als bescherming tegen de woede van Donar, de West Europese god van de donder, de vruchtbaarheid, het huwelijk en de doden. Ook genaamd: Thunar, Thunor, Thonar, Thor. Donar is tevens de god van simpele kracht. De donderbezem lijkt qua vorm op een combinatie van de Germaanse Hagal en het Christelijke Kruis.
 

Per saldo lijkt Hagal niet afkomstig uit de Oude Griekse symboliek noch uit China of een andere oude cultuur, maar veeleer een creatie van de Angelen zelf. Hagal geldt dan als een kosmisch symbool voor heil en geluk. Maar ook voor eeuwig leven, sterven en herrijzen. En tegelijkertijd als symbool van de goede krachten in de wereld, die weliswaar sterflijk zijn, maar uiteindelijk steeds weer zullen herrijzen. Een teken dus van geloof en hoop.
2015: Lijden zegt: Ik besta! Weten dat de zon er is, stelt me gerust. Dat is leven. #Lewis/filmBBCtv/KRO-NCRVdec2015
** Zonnerad, Futhark, Joefeest, Horus, Dzjim

Hagalaz:: (HGZ:)
Hagal is het runeteken dat staat voor Harmonie, Heil en Geluk. In moderne zin staat ze voor Waarheid, Geluk en Liefde. Tevens staat dit teken voor Volmaaktheid en Eeuwig Leven. Deze waarden vormen samen feitelijk de aspecten van Hagalaz, het hoogste ideaal van de Angelen.
** Angalisme, Hagal, Hagall, HHG, Harmonie, Heil, Geluk, Happiness, Hagelkruis, Hylfred, Walhalla, Positivisme, Deugdzaamheid

Hagalaza: > Hagalazza
Hagalazza: = realisatie van Hagalaz i.c. Hagal > Angalisme, Hagal
Hagalisme: > Hagal

Hagall:: 1 (HG1:)
Hagall is een personificatie van de Anglische god Donar, de god die met hagelstenen smijt om de mensen te plagen en hun huizen en gewassen te vernielen. Dat was alleen te voorkomen door het tijdig plaatsen van een hagelkruis. > Hagal
¶ Vooralsnog is niet bekend wat de vereering van Hagall inhield c.q. welke rituelen en gebruiken daaraan verbonden waren. Naar zeggen was er een heiligdom gewijd aan Hagall ergens in een eikenbos in Haaksbergen. Dit heiligdom is echter nog niet gevonden. Mogelijk is het vernield door missionarissen tijdens de kerstening van Angelland sinds circa 752nC. Zulks gebeurde elders ook. > Hagall 2, Kerstening
205vC-500nC: In deze periode wordt Angelland vaak bedreigd of aangevallen door Denen, Romeinen, Saxen, Swaefen en Franken. De Angelen weten zich goed te weren en de vijanden met succes te verslaan en te verdrijven. > HCAB
450nC++: Angelen zijn uitstekende boeren, die veel landwerk doen. Zij fokken dieren die in deze tijd nog veel te zien zijn. Bijen houden gebeurt op grote schaal. Ze zijn uitstekende jagers, die gek zijn op honden en paarden. Valkenjacht is een populaire sport. Soms moeten ze vechten voor hun landheer. Thuis voelen ze zich echter het meest gelukkig. (#WAB/p171) Deze zin lijkt te impliceren dat voor de Oude Angelen geluk de hoogste waarde is.
300-550nC: In deze periode worden de kusten van Angelland geteisterd door zware stormen veroorzaakt door een langdurige stijging van het zeewater. (> M35) Het regent en stormt erg hevig en vaak. Hele gebieden verdrinken. Andere gebieden worden geteisterd door woekering van de vegetatie veroorzaakt door de langdurige natheid. Landbouw wordt erg zwaar, zo niet onmogelijk. Daarnaast maakt de langdurige neerslag vele mensen zwaar depressief.
450-550nC: De watersnood wordt zo ernstig dat vele Angelen besluiten hun geluk elders te zoeken. In 450-550nC migreren circa 4 miljoen Angelen naar Brittannia, waar de omstandigheden beter lijken volgens de verhalen. Zij zijn bereid om hun geluk elders te zoeken.
550-750nC: Eenzelfde aantal van circa 4 miljoen Angelen blijft in Angelland. Zij kunnen zich kennelijk nog redden of durven de overtocht niet te wagen. De achterblijvers leven nog 200 jaar in redelijke omstandigheden. Daarna worden delen van Angelland geleidelijk veroverd door Franken, Saxen en Friezen. Alleen NO Nederland blijft duurzaam vrij zelfstandig Anglisch gebied. > Pax Anglorum
750-1000nC: In deze periode woont de grote meerderheid van de Nederlandse bevolking in NO Nederland. Het gebied is vrij welvarend dankzij een redelijk sterke economie en vrij duurzame vrede.
Per saldo lijkt dus dat de Oude Angelen zich actief inzetten voor het bereiken van happiness. Door vereering van Hagall en/of door directe actieve inzet. Happiness lijkt derhalve hun primaire doel. > Happiness
2015: Elke dag een kwartier meditatie reduceert stress en bevordert gezondheid en happiness. (#BBC4tv/feb2015) > Meditatie
2015: Positivisme sterkt de happiness en gezondheid en bevordert een lang leven. #VARAtv/Pauw/3.3.2015 > Positivisme
** Hagalaz, Hagal, Hagall, Geluk, Happiness, Vriendschap, Sjamanisme, WKT, Welgaan, Deugden, Deugdzaamheid, Positivisme

Hagall:: 2 (HG2:)
Haaksbergen in Twente wordt in de streektaal Hoksebarge genoemd. De naam zou zijn afgeleid van Hagall's Verborgene. Hagall zou een Germaanse (Anglische) god zijn voor wie in Haaksbergen een heiligdom was ingericht, gelegen in een halfdonker eikenbos.
¶ Historicus Martijn Adelmund schrijft in zijn boek "Mysteries in Overijssel" (> MIO) dat Hagall, de Meester van de Jacht, en zijn hellehond eens per jaar rond Halloween in Haaksbergen bij elkaar komen en dan samen de nacht onveilig maken. Ons woord hagel zou van deze Hagall zijn afgeleid.
¶ Genoemde historicus Martijn Adelmund schrijft verder dat de god Hagall, stond voor verandering en de kracht van de natuur. De Wilde Jager jaagt nog altijd door de lucht, vooral op stormachtige winteravonden. #MIO/p72
Hagal is een teken uit de Futhark, het Germaanse alfabet. Hagal staat voor harmonie, heil en geluk. Dit Hagal-teken is een oeroud Anglisch symbool met een centrale betekenis. Ze staat in relatie met de zonnerad, een oeroud symbool van de goddelijke kracht. De futhark voor Hagal dateert al van 725vC. > Hagal
Hoksebarge: De regio Haaksbergen wordt circa 250vC bevolkt door Angelen uit Hardenberg of daaromtrent. De naam Hoksebarge lijkt derhalve afgeleid van het Anglisch hoc (hoek, haak, priem, steekwapen) + beorg (berg, heuvel; of borg, burcht, bergplaats, schuiloord). De term Hoc kan mogelijk verwijzen naar Hoeken (Haken), zijnde een bijnaam voor Angelen. (> Hoeken) Per saldo kan Haaksbergen derhalve betekenen: schuiloord van Angelen.
¶ Aangezien:
- de Angelen rond 250vC settelen in Haaksbergen
- en de futhark al dateert van circa 725vC
>> lijkt het aannemelijk dat genoemd heiligdom in Haaksbergen al dateert van circa 250vC, toen de Angelen daar gingen settelen.
¶ Op kaart RZA/31 (1773) is alleen langs de Buurser Beek geboomte te zien. Het lijkt derhalve vrij waarschijnlijk dat daar ergens het genoemd heiligdom van Hagall ooit heeft gestaan. Meestal staan dergelijke heiligdommen op een hoogte of heuvel en bestaan ze uit enige grote op elkaar gestapelde keien. > Ael
¶ Uit het voorgaande zou men kunnen opmaken dat Anglisch Hoc en Hagall in Haaksbergen oorspronkelijk iets met elkaar te maken hebben. Het enig logisch verband lijkt te zijn dat Hagall en Hagal een centrale betekenis hebben bij de Angelen. Deze these komt geheel overeen met de werklijkheid. Het symbool van Hagal is inderdaad het centrale stamteken van de Angelen. Het komt o.a. voor op het wapenschild van koning Offa van Angeln (c 380-456nC). > Hagal
¶ Als de voorgaande these juist is, dan betekent het dat Hagall voor de Angelen een god was met een centrale betekenis. Hagall kan dan worden gezien als een god die harmonie, heil en geluk brengt. Hij werd dan uitgebeeld als de Futhark voor Hagal.
¶ Dat de legende van Hagall juist zo levendig is in Haaksbergen kan mogelijk iets te maken hebben met de uitzonderlijke weersgesteldheid van de regio. Naar zeggen wordt de regio Haaksbergen al eeuwen in de winter geteisterd door zware stormen met sneeuw en hagel, erger dan elders in Nederland. (FRI 4.7.2012) De regionale ijsbaan is ook landelijk vaak de eerste die bevriest en geschikt is om te schaatsen.
Hackelberend: In oude sagen wordt naar zeggen Hagall ook Hackelberend genoemd. Deze Hackelberend is volgens die sagen een wilde jager die soms op zijn vurig ros uit het donkere woud komt en dan over de velden jaagt.
Bommenberend: Genoemde historicus Martijn Adelmund suggereert dat Hackelberend verwijst naar bisschop Bernhard von Galen uit Munster, alias Bommenberend, die in 1665 en 1672 Overijssel en de Achterhoek terroriseerde en plunderde. (#MIO/p72) De relatie tussen Hackel en Berend is echter vooralsnog erg onduidelijk, zo niet dubieus.
¶ Per saldo is vooralsnog volledig onduidelijk hoe de overeenkomsten tussen Hackleberend en Bommen Berend eruit zien. Mogelijk zijn in de 17e eeuw Hackleberend en Bommen Berend ooit met elkaar vergeleken, maar toch als twee verschillende figuren gezien. Later zijn ze mogelijk door onwetendheid aan elkaar gelijk gesteld.
Haccle: Anglisch haccle (bracce) = vlas- of hennepkam; ijzeren kam om vezels (vlas, hennep, e.d.) te scheiden. Per saldo kan dus met Hackelberend zijn bedoeld ene Berend, die vlaskammer was en daarom naar oud Twents gebruik Hackleberend werd genoemd.
¶ Per saldo is vooralsnog volledig onduidelijk waarom Hackleberend en Hagall als één en dezelfde figuur worden gezien. Een plausibele verklaring lijkt dat er ooit inderdaad ene Berend de Vlaskammer (beroepsnaam) bestond, die door zijn gedrag de mensen deed denken aan de sagen rond Hagall. Vergelijkbaar met mensen die door hun gedrag een Don Quichotte worden genoemd. Haaksbergen is een oude textielstad. Hackelberend kan daar zeker hebben gewerkt als vlaskammer.
Huckleberry: [hakkelberri] De naam Hackelberend lijkt erg op het Engelse huckleberry, een soort kleine bessenstruik in Noord Amerika. Verder is de naam Berry een variant van Berend.
Huckle: Huckleberry wordt in archaïsch Engels ook gebruikt in de zin van iets klein, teer en aandoenlijk, vaak ingekort tot huck. Aangezien huck = klein en/of teer, zal huckle = iets dat klein en/of teer is. Dit woord lijkt erg op het Nederlands ukkel = ukkie, klein kind. De h in huckle is typisch voor het Anglisch, dat in het verre verleden vaak een h plaatst aan het begin van woorden. De zgn aangeblazen h.
Huccleberie: De naam Berry is een variant van Berend. Per saldo lijkt het dat de Angelen die naar Brittannia zijn gemigreerd de naam Hackelberend in z'n toenmalige Anglische vorm Huccleberie hebben meegenomen.
Haxby: Dit is een stad in Noord Yorkshire. De naam betekent hetzelfde als Haaksbergen. (> Haaksbergen) Mogelijk is Haxby derhalve gesticht door Angelen afkomstig uit Haaksbergen, die ergens in 450-550nC naar Brittannia zijn gemigreerd op de vlucht voor de langdurige natheid in Angelland. (> TEHA, M35) Zij kunnen de naam Huccleberie hebben meegenomen naar hun nieuw homeland. Deze naam kan dan in latere tijden zijn meegenomen door Engelse migranten die zich hebben gesetteld in Amerika.
Hagal: De relatie tussen hagal (hagel, hagelsteen) en huckle (ukkel) is dat ze beide iets voorstellen dat klein is.
Hagall: Vele oude Anglische mansnamen zijn kort en eindigen met een dubbele medeklinker. Ze werden ook heel vaak afgeleid van natuurlijke elementen in de wereld waarin ze leefden. Normaliter bomen en dieren. (> Mansnamen) Per saldo lijkt het dus dat de mansnaam Hagall is afgeleid van hagal = hagel, hagelsteen. De god Hagall lijkt derhalve een god die geassocieerd is met hagel en hagelstenen, zijnde klein, sterk, snel en fel.
Donderstenen: In het huidige Nederlands noemen we iemand nog wel eens een echte dondersteen, zijnde een ondeugend of stoutmoedig persoon. Donderstenen in de Anglische mythologie zijn hagelstenen, die neerkomen tijdens winterstormen, die over de huizen en velden jagen.
Donar: (Thor) De specifieke Anglische god van de donder is Donar. Met de gelofte Credo Anglorum moeten de Angelen hem afzweren tijdens de kerstening van Angelland in de periode 752nC++. (> Kerstening) Hagall lijkt derhalve een personificatie van de Anglische god Donar, de god die met hagelstenen smeet om de mensen te plagen en hun huizen en gewassen te vernielen. Dat was alleen te voorkomen door tijdig een hagelkruis te plaatsen.
Heiligdom: Voor Hagall zou in Haaksbergen een heiligdom zijn ingericht, gelegen in een halfdonker eikenbos, in het verborgene. Naar Anglisch gebruik zal het kunnen bestaan uit een aantal grote keien op elkaar gestapeld. (> Ael) Vooralsnog is geen spoor ontdekt van dit heiligdom. In het ergste geval is het vernield door een missionaris ergens vlak na 752nC, als de kerstening van NO Nederland begint. > Kerstening
Vereering: De plaatsing van een zgn hagelkruis is vooralsnog het enig bekende ritueel mbt tot de vereering van Hagall. Andere rituelen, ceremoniën of gebruiken mbt Hagall zijn verder niet bekend. > Tempels
Ouderdom: (225vC-xxx) Het runeteken Hagal dateert naar schatting al van circa 725vC. Niet is bekend waar en wanneer de vereering van Hagall begint. Dat zal welhaast zeker gebeuren ruim voor de start van de kerstening in Angelland. Dus ruim voor 752nC. De regio Haaksbergen wordt rond 225vC bevolkt door Angelen uit Noord Twente. Op z'n vroegst zal daaomtrent het Hagall heiligdom kunnen zijn gebouwd.
** Hagelkruis
# KUOZ/p61, DAB, KBG

Hagel:
Oud Anglisch runengedicht:

Haegl is wittest corne
hwyrft hit of heafan logte
wealcas hit winde scure
weorthet hit to waeter syththan   
Hagel is het witste koren
wervelt het van de hemellucht
zwalkt het door windvlagen
wordt het tot water versmolten
 
¶ Historicus Martijn Adelmund schrijft in zijn boek "Mysteries in Overijssel" (> MIO) dat Hagall, de Meester van de Jacht, en zijn hellehond eens per jaar rond Halloween in Haaksbergen bij elkaar komen en dan samen de nacht onveilig maken. Ons woord hagel zou van deze Hagall zijn afgeleid.
¶ Martijn Adelmund schrijft verder dat de god Hagall stond voor verandering en de kracht van de natuur. De Wilde Jager jaagt nog altijd door de lucht, vooral op stormachtige winteravonden. #MIO/p72
Donderstenen: In het huidige Nederlands noemen we iemand nog wel eens een echte dondersteen, zijnde een ondeugend of stoutmoedig persoon. Donderstenen in de Germaanse mythologie zijn hagelstenen, die neerkomen tijdens winterstormen, die over de huizen en velden jagen.
Donar: (Thor) De specifieke Anglische god van de donder is Donar. Hagall lijkt derhalve een personificatie van de Anglische god Donar, de god die met hagelstenen smeet om de mensen te plagen en hun huizen en gewassen te vernielen. Dat was alleen te voorkomen door tijdig een hagelkruis te plaatsen.
Paradox: De grote paradox lijkt waarom hagelstormen door de Angelen worden bestreden met een hagelkruis. In feite lijkt het dat de god Hagall, gezien als de veroorzaker van hagelbuien, met zijn eigen runeteken Hagal moet worden ingetoomd. De paradox verdwijnt zodra men het probleem anders formuleeert. Namelijk dat de Angelen met het hagelkruis hagelschade willen voorkomen, door hun god Hagall gunstig te stemmen met zijn eigen runeteken Hagal. Zoals in latere tijden mensen hun dictators trachten te paaien en gunstig te stemmen door overal diens portret te plaatsen en daarmee willen suggereren dat ze hem vereren. Vaak met de bijgedachte: hij verdwijnt toch wel eens van het toneel.
Bezwering: De these is dus dat de Angelen hagelschade willen voorkomen door een hagelkruis te plaatsen en daarmee de god Hagall gunstig willen stemmen en zodoende willen voorkomen dat hij toeslaat en hun huizen en gewassen vernield. Deze these past in het beeld van de oermens die kwade krachten wil bezweren. > Hagall, Pacifisme
Hagall: Hij is een Anglische god wiens naam is afgeleid van het Anglisch hagal = hagel. De specifieke Anglische god van de donder is Donar (= Thor). Met de gelofte Credo Anglorum moeten de Angelen Donar afzweren tijdens de kerstening van Angelland in de periode 752nC++. (> Kerstening) De Anglische god Hagall lijkt een personificatie van Donar, de god die met hagelstenen smeet om de mensen te plagen en hun huizen en gewassen te vernielen. Dat was alleen te voorkomen door tijdig een hagelkruis te plaatsen. > Hagall

 

¶ Kazachstan kent twee alfabetten: het Kazachse Cyrillische Alfabet en het Kazachse Arabische Alfabet. In de Cyrillische vorm heet de 10e letter Dzjim, die dateert van circa 1150nC. (> Dzjimteken) Dit dzjimteken lijkt een Romaanse vorm van de Hagal. In transcripties wordt Dzjim weergegeven door de Latijnse letter J.

 

725vC++: Per saldo lijkt hagal als futharkteken al rond 725vC bij de Angelen bekend. Aangezien het hagelkruis identiek is aan Hagal, is het denkbaar dat Hagal reeds sinds 725vC bij de Angelen in gebruik is als hagelkruis. > Hagal
 

110nC++: Bij de Angelen komt het zonnerad voor als een rad met zes spaken, die aan de einden zijn gebogen. Vooral Anglische soldaten dragen een schild met zonnerad. Dit zonnerad is een dynamische vorm van Hagal. Het teken symboliseert daarmee de heilzame kracht die leven schenkt en het kwaad bestrijdt. (> Ith Hils) Foto rechts (©): een Anglisch zonnerad op de Bloemencorso in St Jansklooster (NW Overijssel) zomer 2010.
 

 

425nC: Rechts een relief in steen, voorstellend koning Offa van Angeln rond 425nC. Zijn outfit is kenmerkend voor Anglische krijgers in de periode 500vC-1000nC. I.b. de grima, de speer (lans), het korte zwaard (dagga), de korte strijdbroek en het schild met zonnerad. (> Zonnerad) Dit symbool is gelijk aan Hagal en het Hagelkruis. Een oeroud Anglisch symbool dus.
 
 

1550nC++: Hagal is identiek aan het zonnerad, een oeroud symbool van de goddelijke macht en grechtigheid. Rechts: een zonnerad op de buitenmuur van de Waag (16e eeuw) in Deventer. In de Waag werd gewogen en recht gesproken. > Zonnerad
foto © BCK (TL)
 

¶ Met de kerstening in Nederland sinds circa 770nC zijn de oude hagelkruisen steeds meer gekerstend. De hagal werd toen vervangen door het christelijke kruis. Alleen op een enkele plaats bij Loerbeek in de Achterhoek was dit oerkruis anno 2009 nog te zien. In Zuid Nederland en Vlaanderen zijn her en der nog gekerstende hagelkruizen te zien. O.a. Aarle-Rixtel in Noord-Brabant.
** Kerstening, HGVP, Hagall
# FRI, DAB, KBG

 
Hagelkruis: (HGK:)
()A haegl (hagel), haeglan (hagalian), haeglcruc (hagelkruis = kruis om gewas te beschermen), haeglscyr (hagelbui), haeglsten (hagelsteen), haeglstorm (hagelstorm), hagalian (hagelen), hagol (hagel), hagolsten (hagelsteen)
 

150vC++: Het teken Hagal (afb. rechts ©) is het 8-ste teken in de Oude Futhark (50vC-750nC) en staat voor de letter H. Tevens is ze het symbool voor Harmonie, Heil en Geluk. Als 8e teken staat ze ook voor Volmaaktheid. (> Acht) Als letter is ze ergens tussen 50vC-750nC toegevoegd. Dus mogelijk halfweg rond 350nC. Het teken X komt echter al voor in het Archaïsch Grieks alfabet sinds circa 1000vC. Als Hagall is ze een personificatie van de Anglische god Donar, de god die met hagelstenen smijt om mensen te plagen en hun huizen en
 

gewassen te vernielen. Naar oud volksgeloof is dat alleen te voorkomen door tijdig plaatsen van een hagelkruis. (> Hagall 2) Als zodanig kan ze al van veel oudere datum zijn. De Anglo-Griekse relaties dateren al van circa 650vC. (> Griekenland) Hagal als symbool kan derhalve al halfweg 650vC-350nC in gebruik zijn bij de Angelen. Dat kan dus al sinds circa 150vC.

400nC: Rechts: Anglische tempel rond 400nC naar een aquarel van Hester Jans-Molenberg na zorgvuldig historisch onderzoek. (© BCK) Links staat een zgn godenpaal met een hagal-kruis. (> Godenpalen) De blauwe vlekken op de paal symboliseren hagelstenen waarmee de god Donar smeet om de mensen te pesten en hun oogst te vernielen. Daarom staan deze godenpalen ook vaak bij graanvelden en andere gewassen om de oogst te beschermen. Deze godenpalen worden daarom ook hagelkruisen genoemd. Christenen hebben na 750nC de hagal vervangen door een christelijk kruis naast een schrijn met een beeld van Maria of een heilige. > Tempels
 
725nC++: Donar (Thor) is de specifiek Anglische god van de donder. Met de gelofte Credo Anglorum moeten de Angelen hem afzweren tijdens de kerstening van Angelland in de periode 752nC++. > Kerstening
Vereering: De plaatsing van een zgn hagelkruis is vooralsnog het enig bekende ritueel mbt tot de vereering van Hagall. Andere rituelen, ceremoniën of gebruiken mbt Hagall zijn verder niet bekend.
Landkruizen: De hagal wordt tot in de 20e eeuw op een lange stok geplaatst op kruispunten van wegen langs akkerland om het gewas te beschermen tegen hagelstormen, die het gewas kunnen vernietigen. In de Achterhoek zijn ze her en der nog te zien. O.a. in Loerbeek. Sinds de kerstening (750nC++) zijn de hagals vaak vervangen door christelijke kruizen. De naam hagelkruis wordt sindsdien soms ook vervangen door landkruis. #FRI
** Hagal

Hagelkruizen: > Hagelkruis
Hagen: > Heggen

Hagmeulen:
Oude havezathe aan de Hagmolenbeek in Bentelo, Twente. De naam is afgeleid van hag (hoogte, heuvel) + mylen (meulen = molen). Dus: de molen op de heuvel. Beide naamdelen horen tot de Anglische taal. Gezien de aanwezigheid van Angelen in Hengelo (o.a. Pentrop) kan de regio bij Hagmeulen omstreeks 225vC zijn bevolkt door Angelen.
¶ Op kaart 34 van bron RZA (1773) is havezathe Hagmeulen aangegeven als Hachmeule, liggend aan een stroom die wel de Hagmolenbeek zal zijn.
** AS¶A, PgDixicon

Haithabu: (HTB:)
Alias Haitabu, Hedeby. Oude hoofdstad van Angelland (Angle). De naam is afgeleid van Anglisch haitha (heide, heideveld) + bu (bouwsel, hut, borg, burcht). De naam betekent dus: Heideburg ofwel de burcht op de heide. De stad is gesticht rond 655nC toen de Zweeds/Deense koning Ingwi zich met zijn gevolg aldaar vestigde. > Ingwi
Ligging: Haithabu ligt aan de oostkant van de Haddebyer Noor, een grote zijarm van de monding van rivier de Schlei, die uitmond in de Oostzee.
Bolwerk: Haithabu is aan de westkant omgeven door een halfronde stadsmuur van 8-10 meter hoog, die een gebied van rond 25 Ha omgeeft.
Handelsstad: Haithabu is al vroeg de grootste handelsstad van Noord Europa. Dit impliceert dat Haithabu al vroeg internationale relaties heeft. (#WKS) > AXR
665vC: Haithabu moet al ver bevoor de 10e eeuw zijn ontstaan, gezien de vermelding op de Eriksteen van circa 950 en die van Ibrahim Al Tarthusi in 965. De stad kan immers niet ineens zo noemenswaardig groot zijn geworden. Het lijk zelfs aannemelijk dat Haithabu al bestaat in de tijd van Ingwi. Dus rond 665vC. Ingwi vaart dan immers met zijn boot van Kopenhagen naar het zuiden en zet voet aan wal in een land dat later naar hem de naam Angeln krijgt. De mond van de brede rivier de Schlei lijkt daarvoor een ideale plek. Aangezien hij niet kan terugkeren naar Kopenhagen wegens de staatsgreep door zijn broer Skjöld, zal Ingwi toch zeker kiezen voor een locatie waar hij en zijn nazaten goede bestaansmogelijkheden hebben. De brede monding van de Schlei heeft dat zeker te bieden. Angelen wonen in de 1e eeuw nC inderdaad aan beide oevers van de Schlei. Genoemde veronderstellingen lijken dus redelijk.
500vC++: Door de ligging aan de monding van de Schlei in Noord Duitsland heeft Haithabu een uitstekende vebinding met de Oostzee en via de Oostzee met:
- de Noordzee in het westen
- en in het oosten via de Dvina en de Zwarte Zee met Constantinopel en vandaar met de Zijderoute > Constantinopel, Zijderoute, AXR
300nC: Haithabu groeit circa 300nC uit tot een met zand omwalde vesting gelegen aan de zuidzijde van de monding van de Schlei bij Sleswig.
750nC++: In de 8e eeuw wordt Haithabu een centraal uitvalbasis van de Vikings.
804nC: Oudste vermelding van Haithabu. #WKS
950nC: De naam Haithabu is geschreven op de zgn Eriksteen, een runensteen uit circa 950nC. Deze steen is gevonden in 1796 aan de Kruisweg bij Wedelspang tussen twee grafheuvels gelegen tussen Busdorf en Selk in Angeln. De steen bevindt zich anno 2007 in slot Gottorp in Noord Angeln. Op de steen staat in runentekens de volgende tekst (transcriptie):

thurlf risthi stin thensi himthigi svins eftir erik filaga sin las uarth tauthr the trekiar satu um haithabu ian han was sturi matr tregr hartha kuthr
Vertaling:
Thorulf richtte deze steen op voor zijn vazal Sven nadat Erik was neergestoken toen de strijders zaten om (rond) Haithabu en hij was een machtige stuurman (leider) en een harde en kundige strijder.
Volgens bron RUD/1 is Haithabu een oud Zweeds handelscentrum, genaamd Haddeby Noor. De stad is gelegen aan een inham van rivier de Schlei, ten zuiden van de stad Selswig. De stad is omgeven door een halfronde, hoge aarden wal. Anno 2007 is deze wal nog intact.
965nC: Ibrahim Al Tartushi brengt een bezoek aan Haithabu. Hij schrijft dat de stad bekend is van Ysland tot Bagdad. Ibrahim is een Joodse Arabier uit Cordoba in Spanje. Bron WKP (25.11.07) citeert hem:
Haithabu is een zeer grote stad aan het uiterste eind van de wereld oceaan... De bewoners aanbidden Sirius [de Hondster, de helderste ster aan de hemel], behalve de Christelijke minderheid die een kerk heeft... Wie een offerdier slacht, zet palen op bij de deur van zijn tuin en spiest het dier daarop, of het nu is een rund, een ram, een bok of een varken, opdat zijn buren weten dat hij een offer brengt ter ere van zijn god. De stad is arm in goederen en rijken. Mensen eten voornamelijk vis die in overvloed voorkomt. Babies worden in zee gegooid uit economische redenen. Het recht op echtscheiding berust bij de vrouwen... Kunstmatig oog-make-up is ook een bizonderheid. Als ze dat doen, verdwijnt hun schoonheid nooit. Het is inderdaad groot in mannen en vrouwen. Verder, nooit heb ik slechter horen zingen dan van deze mensen. Het is een grommen dat uit hun kelen opwelt, gelijk dat van een hond, maar dan nog meer beestachtig.
--- Het is de vraag of Ibrahim een getrouw beeld van de werkelijkheid geeft. Nergens wordt gewag gemaakt dat Sirius een god van de Angelen is. Gezien de rest van zijn verhaal lijkt hij meer de spot te willen drijven met de Angelen en daarmee zijn minachting voor hen uit te drukken. Het heeft er veel van weg dat Ibrahim erg bevooroordeeld neerkijkt op de Angelen. Honden worden in zijn cultuur als onreine dieren beschouwd. De oude Egyptenaren en Grieken vereren daarentegen de hond als een symbool van trouw. In de Griekse mythologie doodt Artemis haar geliefde Orion, nadat zij was misleid door haar broer Apollo. Artemis is zo bedroefd dat ze Orion aan de hemel zet met zijn trouwe hond Sirius ernaast, zodat ze hem kon blijven zien. Bij de Germanen gold zowel de hond als diens voorvader de wolf als een symbool van moed en trouw. Ook anno 2007 zijn massa mensen in de wereld die veel liefde en bewondering hebben voor honden of wolven. De denigrerende opmerkingen van Ibrahim hebben mogelijk te maken met zijn eigen Joodse geloof. Zijn verwondering over de rechten van de Anglische vrouwen lijkt daarop te wijzen. In het Oude Testament hebben vrouwen immers nauwelijks rechten en mag de man zijn vrouw verstoten en rechteloos verjagen of zelfs laten doodstenigen. In dat licht lijkt ook Ibrahims opmerking over het in zee dumpen van babies te passen. Mogelijk heeft zich tijdens zijn verblijf in Sleswig iets dergelijks voorgedaan en schrijft Ibrahim dit toe aan een algemeen gebruik.
1050: Haithabu wordt verwoest door koning Harold van Noorwegen.
1066: Een Slavisch leger uit Polen maakt Haithabu definitief met de grond gelijk. De overlevenden vluchten naar Sleswig, aan de overkant van de Schlei. Vreemd genoeg eindigt in 1066 ook het tijdperk van de Vikings. Aangezien Haithabu een belangrijke uitvalbasis van de Vikings is, lijkt de verwoesting wel te maken hebben met de terreur van de Vikings. Haithabu moet dan wel de belangrijkste basis van hen zijn geweest. > Vikings
1066: Haithabu wordt na 1066 samengevoegd met Sleswig en weer opgebouwd. Als zodanig is Haithabu feitelijk de oudste locatie van Angeln. Gezien de omwalde vesting is dat zeer reëel. Het kan haast niet anders dan dat Ingwi daar voet aan wal zet en een burcht bouwt, waaruit de omwalde vesting is gegroeid.
** Eawa, Sleeswijk, Angeli
# RUD/1, WKS, KBG, DAB

Haken: > Hoeken

HALA: Historische Anglische Leiders in Angelland
700-640vC: Ingwi van Angeln -- oervader Angelen -- Zweden-Leire/Sealand-Haithabu
535-475vC: Myrg van Oldambt -- stamhoofd -- Myrgingum > Myrgings, Myrgingum
225-165vC: Arwin van Angeln -- koning -- Haithabu/Angeln
-65-125nC: Snoad van Raayen -- stamhoofd -- Arnhem-Snodenhoek/Elst/O.Betuwe
125-185nC: Megin van Harda -- stamhoofd -- 'tHarde-Meynerswijk/Elden
215-275nC: Holdo van Angeln -- stamhoofd -- Haithabu-Hollingstedt/Angeln
260-320nC: Weothulgeot van Angeln -- koning -- Haithabu/Angeln
299-359nC: Frithogar van Sleswig -- onderkoning -- Haithabu/Angeln
320-360nC: Freawin van Sleswig -- onderkoning -- Haithabu/Angeln-Sleswig
345-405nC: Wig van Sleswig -- onderkoning -- Sleswig/Angeln-Cotswolds/GB
390-350nC: Weaga van Angeln -- koning -- Haithabu/Angeln
321-381nC: Wihtlaeg van Angeln -- koning -- Haithabu/Angeln
356-416nC: Wermund van Angeln -- koning -- Haithabu/Angeln
360-420nC: Wehta van Angeln -- prins -- Haithabu/Angeln
380-456nC: Offa van Angeln -- koning -- Haithabu/Angeln
380-458nC: Widsith van Myrgingum -- troubadour -- Myrgingum/Fivelingo
400-477nC: Angeltheow van Angeln -- koning -- Haithabu/Angeln
405-465nC: Engist van Angeln -- legerleider -- Angeln-Humsterland/Gro-Kent-Leiden
410-460nC: Horsa van Angeln -- legerleider -- Angeln-Humsterland/Gro-Kent
420-489nC: Eomar van Angeln -- koning -- Haithabu/Angeln
441-501nC: Icel van Angeln -- prins -- Haithabu-Mercia/Brittannia
444-504nC: Xx van Angeln --koning -- Haithabu > Radiger
465-525nC: Snoad van Tuxfeld -- stamhoofd -- Tusveld/Twente-Nottingham
479-539nC: Xx van Angeln -- koning -- Haithabu > Radiger
510-570nC: Xx van Angeln -- koning -- Haithabu > Koningen
541-601nC: Meaca van Myrgingum -- koning -- Myrgingum > Myrgingum
545-605nC: Xx van Angeln -- koning -- Haithabu > Koningen
580-640nC: Xx van Angeln -- koning -- Haithabu > Koningen
615-675nC: Xx van Angeln -- koning -- Haithabu > Koningen
615-675nC: Aldgisl van Rijnland -- koning -- Rijnland
650-710nC: Xx van Angeln -- koning -- Haithabu > Koningen
650-719nC: Radboud van Rijnland -- koning -- Rijnland
685-745nC: Xx van Angeln -- koning -- Haithabu-Beekbergen > Hof Englandi, Koningen
720-780nC: Xx van Angeln -- prins -- Haithabu, Beekbergen* > Koningen
720-780nC: Wibald van Englandi -- landheer -- Beekbergen
730-790nC: Batho van Minden -- stamhoofd -- Minden/Hannover
755-815nC: Podolf van Englandi -- landheer -- Beekbergen
795-855nC: Dirk van Fivelga -- graaf -- Fivelingo/Groningen
800-860nC: Folcker van Irminlo -- landheer -- Ermelo/Veluwe > Ermelo
803-863nC: Rodgar van Gelre -- graaf -- Gelre, Arnhem > Brakel
1001-1061: Frederic van Coevorden -- landheer -- Coevorden
1050-1110: Alwin of Cranesbury -- burggraaf -- Englesfield/GB-Leiden > Kranenburg Leiden
1102-1162: Leffard van Bierum -- burgheer Groningen -- Bierum-Groningen > Bierum
1105-1165: Ludolf van Bierum -- burgheer Coevorden -- prefect Groningen > Bierum
1126-1188: Rotholf de Burclo -- ridder -- Borculo > Borculo
1130-1190: Rudolf I van Coevorden -- burggraaf -- Coevorden > Bierum, Coevorden
1133-1176: Leffard van Bierum -- prefect Groningen -- Bierum, Groningen > Bierum
1133-1193: Rudolf II van Stenvorde -- slotheer -- Steinfurt/Bentheim > Steinfurt
1135-1195: Volker van Coevorden -- burggraaf -- Coevorden > Bierum, Coevorden
1135-1195: Lambert van Bierum/Pedge -- prefect Groningen -- Peize > Pedge, Bierum
1140-1200: Rudolf van Goer -- comes de Gore -- Goor > Goer
1160-1213: Hendric de Crane -- burchtheer -- Leiden-Kuinre > Kuinre
1163-1227: Ludolf I van Stenvorde -- slotheer -- Steinfurt/Bentheim > Steinfurt
1170-1230: Rodolf van Sepperothe -- prefect Groningen -- Groningen > Sepperothe
1171-1231: Gerard van Lewe -- ridder -- Drente, Vollenhove > Lewe
1172-1240: Egbert van Seppenrothe -- prefect Groningen -- Groningen > Sepperothe
1175-1235: Menso van Sepperothe -- prefect Groningen -- Groningen > Sepperothe
1192-1227: Willema van Aalbergen -- hoofdman -- Albergen/Almelo > Albergen
1197-1227: Bernard van Horstmar -- krijgsman -- Horstmar-Ane > Horstmar
1197-1257: Eylard van Benethem -- dienstman -- Bentheim (ZA)
1231-1291: Egbert van Groninghe -- landheer -- Foxhol/Groningen
1240-1300: Hendrik van Borculo -- burggraaf -- Coevorden (ZA)
1250-1310: Snelger de Skiramere -- landheer -- Scharmer/Groningen
1253-1313: Sweder van Ringenberg -- ridder -- Plekenpol/Winterswijk (ZA)
1255-1320: Engelbert I van Cranenburg -- ridder -- Bleiswijk-DenHaag > PgA-Z
1265-1325: Frederick de Hekere -- landheer -- DeEse/Goor (x)
1265-1338: Reinoud I van Coevorden -- burggraaf -- Coevorden (ZA)
1284-1344: Willem van Bronckhorst -- landheer -- Hackfort/Vorden (ZA)
1287-1347: Ludolf van Gronebeke/Selwerd -- prefect -- Groningen > Gronebeke
1288-1348: Hendrik V van Borculo -- landheer -- Borculo (ZA)
1288-1348: Yzo Sckeremere -- landheer -- Scharmer/Groningen
1297-1357: Henricus van Cranenborch -- landheer -- Angerlo-Arnhem > PgA-Z
1298-1358: Alexander van Creyter -- landheer -- Winterswijk > Plekenpol
1300-1370: Reinoud II van Coevorden -- burggraaf -- Coevorden (ZA)
1305-1365: Theodorus van Cranenburgh -- landheer -- DenHaag-Nijbroek > PgA-Z
1307-1367: Reinoud II van Gelre -- graaf -- Gelre, Arnhem > Bahr
1313-1378: Hendrik van Gravestorp -- landheer -- Grastrop (ZA)
1330-1376: Reinoud III van Coevorden -- burggraaf -- Coevorden (ZA)
1335-1395: Herman van Coevorden -- landheer -- Coevorden > Selwerd
1340-1400: Gijsbrecht van Bronckhorst -- landheer -- Borculo (ZA)
1340-1400: Unico Ripperda -- hoofdeling -- Farmsum-Wedde
1344-1406: Steven van Nettelhorst -- landheer -- Nettelhorst/Lochem (ZA)
1348-1408: Jan van Cranenborch -- landheer -- Kranenburg/Kleef > PgA-Z
1350-1410: Alric van Skiramera -- landheer -- Scharmer/Groningen
1350-1410: Reinoud IV van Coevorden -- burggraaf -- Coevorden (ZA)
1351-1411: Egga van Scheldwalda -- landheer -- Schildwolde > T1385
1351-1411: Ondulf van Bedum -- landheer -- Bedum > T1385
1352-1412: Onna van Northawalda -- landheer -- Noordwolde > T1385
1353-1413: Onna van Seyerdeberth -- landheer -- Siddeburen > T1385
1354-1414: Rembod van Slochtra -- landheer -- Slochteren > T1385
1355-1415: Sueter van Suderwalda -- landheer -- Zuidwolde > T1385
1356-1416: Wolter van Germerwolda -- landheer -- Garmerwolde > T1385
1359-1419: Herman van Beckhem -- landheer -- Goor > Beckum
1361-1421: Snelger de Skiramere -- landheer -- Scharmer/Groningen
1365-1425: Hendrick van Selwerd -- landheer -- Coevorden, Selwerd > Selwerd
1373-1433: Johan van Goer -- landheer -- Uffelte/Drente
1408-1468: Johan van Beveren -- landheer -- Ootmarsum > Bevervoorde
1426-1486: Segebaldo van Cranenburg -- maarschalk -- Kranenbug/Stade > Aslands
1443-1503: Frederik van Beveren -- commandeur -- Ootmarsum > Bevervoorde
1479-1539: Reinolt van Coevorden -- landheer -- DeEse/Goor (x)
1493-1553: Joost van Bronckhorst -- graaf -- Borculo (ZA)
1519-1579: Georg van Limburg-Stirum -- graaf -- Borculo (ZA)
1541-1601: Johan Sickinghe -- landheer -- Englum/Humsterland > Englumborg
1585-1645: Jacob van Swinderen -- landheer -- Zutphen-Groningen > Swinderen
1615-1675: Engelbert Engelen -- landheer -- Arnhem > Angelstein
1660-1710: Jan Harkes Kranenburg -- landheer/redger -- Spijk > PgA-Z
1707-1788: Anthonie van Rynberck -- landheer -- Beusichem/Buren > Engelrode
1741-1784: Joan Derk v.d. Capellen -- politicus/schrijver -- Zwolle-etc > Capellen
1798-1872: Johan Rudolf Thorbecke -- staatsman/schrijver -- Zwolle-etc > Thorbecke

(x) = geen item aanwezig
overige personen wel eigen item; - of onder > (verwijzing); - of onder ZA (zie aldaar)
** HAPA, Adel, AFNA

Hallehuis:
()A hale (huis), halhus (hallehuis), hall (huis)
¶ Het hallehuis is boerderijtype dat van oudsher voorkomt in Drente, Overijssel, Gelderland, Utrecht, Zuid-Holland, het Gooi en de Westerwold in Oost-Groningen. Kenmerken: een middendeel onder de nok met daarboven een zolder met een zgn balkenslop: een opening waardoor de oogst omhoog wordt gestoken. Verder: aan één of beide zijden een stal waar het vee met de kop naar de deel i.c. het middenpad staat. Het hallehuis verschijnt eind 14e eeuw en is ontstaan uit het los hoes (circa 11e eeuw), waarbij woning, schuur en stallen één grote ongescheiden ruimte vormen. Grote inrijdeuren aan de achterkant (baander) van het hallehuis geven toegang tot de schuur, de stallen en de zolder. De baander is gelegen aan de wegkant, zodat aan- en afvoer efficient kunnen gebeuren. Het hallehuis kenmerkt zich verder door lage zijmuren en lange, schuin aflopende daken. De schoorsteen staat in het midden van het pand, zodat mensen en vee optimaal warmte krijgen.
¶ Bron NVL/p 176 (1920):

Nog te zeer staan we aan het begin der periode, waarin ook door architecten naast schilders en historici de belangrijkheid van de boerenwoning erkend wordt, dan dat we thans reeds beslissend zouden willen vaststellen, welke waarde bijv. het hallehuis voor de praktijk heeft in vorm, kleur of plattegrond ten opzichte van den modernen landhuizenbouw. Wel echter wijs ik er hier terloops op, dat de "hall" onzer cottages, die een twintig jaar geleden stormerderhand de harten veroverde van ieder, die er over dacht zich een landhuis te laten bouwen in de 5e eeuw door de Angelsaksen [Angelen] naar Brittannië werd gebracht en dat "de hall" in zijn meest oorspronkelijke vorm wel degelijk ook op eigen bodem terug te vinden is en thans bestudeerd kan worden in het "los hoes" van den Waterberg te Arnhem.
Het lijkt dat bron NVL stelt dat het hallehuis in Nederland feitelijk al in de 5e eeuw bestaat. Het zijn echter de Angelen die dan deze architectuur meenemen naar Brittannia. De Saxen komen pas rond 780nC in beperkte mate settelen in enkele smalle grensstroken van noordoost Nederland.
** Boerderij, Oosterhesselen, Los Hoes
# WP, FRI

Hallenhuis: > Hallehuis

Halloween:
Historicus Martijn Adelmund schrijft in zijn boek "Mysteries in Overijssel" (Bruna) dat Hagall, de Meester van de Jacht, en zijn hellehond eens per jaar rond Halloween in Haaksbergen (Twente) bij elkaar komen en dan samen de nacht onveilig maken. > Hagel, Hellehond

Hamaland: (HML:)
Gewest van het Anglisch Rijk. Omvat circa 400nC++ de regio's Deventer, Veluwe, Liemers, NW Munsterland en de Achterhoek. De regio wordt rond 950nC bestuurt door een graaf uit het geslacht Wichman afkomstig uit Wichmond.
** Gewesten, Westlawudu, Appel, Landinrichting

Hamaya:
vorm van zelfmassage
Ontkleed uzelf zover nodig. Sta rechtop. Kom tot rust. Kom tot uzelf. Leg uw handen op de zere plek. Wrijf heel heel zacht, heel heel voorzichtig en heel heel rustig over de zere plek. Voel de zalige tinteling. Voel het zalige en relaxing gevoel. Merk uw voldoening en vreugde. Herhaal hamaya zoveel en zovaak als u wil. Kom tot rust. Kom tot vrede. Kom tot hamaya. Stop wanneer u dat wil. Herhaal hamaya wanneer u dat wil. Herhaal hamaya zovaak als u wil. Ware hamaya brengt ware heerlijkheid. Ware hamaya sterkt de gezondheid. Ware hamaya brengt ware vreugde. #SRK
** Relaxen

Hambroek:
Oud veengebied langs de Berkel bij Borculo. De naam is afgeleid van Anglisch ham (heem, woonoord, huis) + broc (broek = drasland, natte veengrond). Gezien de historische migratiestromen zullen de Angelen zich daar rond 200vC hebben gesetteld. In Hambroek liggen anno 2010 nog twee grote plassen, die worden gebruikt als zwemwater. Ze zijn ontstaan door turfafgraving in afgelopen eeuwen.
** ASA
# FRI, KBG

Handel: (HNL:)
()A andel (aandeel, 1 deel), barteran (ruilen), bartere (handelaar), bartering (ruilhandel), bead (bod, aanbod), bodelar (handelaar in boedels), breal (zn zaak, bedrijf, markt), butan (ruilen, handelen), buteran (handelen, handel drijven), butere (marskramer, handelaar), bycgan (kopen), ceap (ruil, koop, verkoop), ceapa (handel), ceapan (ruilen. kopen, verkopen, handelen), ceapar (koper), ceapceorl (marskramer), ceapend (verkoper), ceapere (handelaar), cearsemaerct (kaarsenmarkt), ciepan (handelen, verkopen), ciepend (verkoper), cogh (koopman), coman (koopman), copan (kopen), copere (koper, koopman, handelaar), craem (kraam), craemere (winkelier), craemery (handel, handeltje), dear (duur), drafere (veedrijver, veehandelaar), feantan (venten, verkopen), feantdaeg (marktdag), feantere (venter, verkoper), feoh (vee, geld, bezit), feohceapa (veehandel), gield (geld), gieldan (betalen), godceap (goedkoop), gudh (zn goed), handlian (handelen), haughstrate (hoogstraat = winkelstraat), maerct (markt), maerctcraem (marktkraam), maerctcraemere (marktkramer), maerctdaeg (marktdag), maerctpleats (marktplaats), maers (mars, korf), maerscraemere (marskramer), mangere (handelaar), mangian (handelen), oxceapa (ossenhandel), oxmaerct (ossenmarkt), pachus (pakhuis), poup (marskramer), prisan (ww prijzen), prise (prijs), prisig (prijzig, duur), rabatte (korting), sceopa (=A scopa), scopa (winkel), sceopan (=A scopan), scopan (winkelen), seallan (=A sellan), sellan (geven, verkopen), steall (stalletje, kraam), tappery (tapperij = drankhandel), thodde (marskramer), treadan (handelen), treade (handel), treadere (handelaar), treadman (handelsman, ambachtsman), tuddere (koopman met rugmand), toddere (=A tuddere), utsleag (straatverkoop), utslean (venten, verkopen), warhus (pakhuis), waru (waar, waren, koopwaar), wildwercere (bonthandelaar, pelshandelaar), wincel (winkel)
timetable:
- 2000vC++: Handel tussen Kreta en NW Europa > PgGen/Kreta
- 1000vC++: Noord Syria poort tussen Europa en het Oosten
- 650vC++: Handel tussen Haithabu (Angelland) en Kreta
- 300vC-1450nC: Zijderoute tussen China-ZwarteZee-Constantinopel > Zijderoute
- 300vC++: Handel tussen Haitabu en China via Constantinopel en Zijderoute.
- 100vC: Angelland bereikt haar grootste omvang. Het drijft intensief handel met de landen rond de Noordzee en Oostzee en via de rivieren in Rusland met o.a. de landen rond de Middellandse Zee en de Oosterse landen. > Angelland, ASA, AXR
- 100vC: Reval in Estland Anglische handelspost > Reval
- 50vC++: Angelen in Waddengebied drijven handel met Romeinen langs de zuidoevers van de Rijn. > Waddengebied
- 10nC++: Levendige handel tussen Rijnland, Londen en de rest van Brittannia. O.a. wijn en aardewerk. > Rijnland
- 100nC: Rond deze tijd kennen de Romeinen en Syriers al olielampen en -schalen van glas. Vaak heel fraai gevormd en versierd. (#DeTelegraaf/27.5.2011) De Angelen zullen ze dan vrij snel ook kennen. Ze hebben immers al ruime handelscontacten met de Romeinen.
--- 100nC++: Romeinse olielampjes van aardewerk en brons in Utrecht. #AVROtv 26.7.2012 Kunst Of Kitch
Handelsvolk: Aangezien:
-- 50vC: Julius Caesar is niet onder de indruk van het Germaanse geloof. Hij schijft circa 50vC dat ze nauwelijks goden kunnen noemen en schijbaar alleen Zon, Vuur en Maan kennen. Ook schrijft hij dat ze in bizonder Mercurius vereren, die ze beschouwen als gids op hun reizen en behalen van winst. (Commentarii de Bello Gallico: 6.21, 6.17)
-- 50vC++: Angelen in Waddengebied drijven handel met Romeinen langs de zuidoevers van de Rijn. > Waddengebied
-- 415nC: In het Anglisch pantheon neemt Wodan de derde plaats in na de Zon, de Maan en de god Tiwas (god van de Gerechtigheid). > Weekdagen
-- 450nC: Volgens bron Historia Regum Britanniae Book 6 noemt ene Hengest (Anglisch veldheer) de goden van zijn volk: Saturnus, Jupiter, Mercurius, Frea (Frya) en andere goden die de wereld regeren. Maar in bizonder Mercurius, die ze Wodan noemen. (# WKP 10.11.10) Wodan komt op de 3e plaats in het Anglisch pantheon.
>> lijken de Angelen primair een handelsvolk te zijn.
550nC: In 2014 zijn gouden en zilveren munten gevonden bij de Dom van Utrecht: 33 gouden munten + elf sceatta's. De sceatta's zijn kleine dikke munten van zilver. Deze munten zijn veel gevonden in handelsplaatsen langs de Noordzee en de grote Europese rivieren. (#De Telegaar 18.4.2014) Tot circa 600nC wonen voornamelijk Angelen in deze regio's. (> Ingweonen) De munten lijken derhalve van Anglische makelij.
Zout is in het verre verleden een belangrijk ruil- en betaalmiddel. Het woord soldij heeft daarmee te maken. Soldaten werden namelijk betaald met zout.
Kiepkerels zijn in heel Angelland nog te zien tot in de jaren 1920-30.
Winkels staan oorspronkelijk meestal op een wincel, wincle = hoek van een kruising. Vandaar dat ze winkels werden genoemd.
Wodan is de oppergod van de Angelen en andere West Germanen. (> ODA) Zijn naam leeft voort in Woensdag, Oud Engels (Anglisch): Wodenesdaeg. Deze dag heet bij de Romeinen 'dies mercurii', de dag van Mercurius, de god van de handel en winst, equivalent met de Griekse god Hermes. Wodenesdaeg ofwel woensdag is in Nederland nog steeds marktdag, de dag waarop traditioneel marktkramers hun waar aanbieden op het marktplein.
Haithabu: In de tijd van de Romeinse Keizers is de vereering van Mercurius (ZA) wijd verbreid onder de Kelten en Germanen. Dat zo zijnde, kan men veronderstellen dat de Angelen ook handel drijven. Zeker in de Romeinse Tijd. Havenstad Haithabu (later Sleswig genaamd) zal daarin dan een belangrijke rol kunnen spelen. De kans dat de Angelen in die tijd inderdaad ook handel drijven, lijkt zeer reëel gezien de beverjacht, waarin de Angelen kennelijk zeer actief zijn. (> Beverjacht) De beverjacht levert o.a. bevervellen op, die goud waard zijn. De handel in bevervellen is tot in de 19e eeuw zeer lucratief. (> Bevervel) Beverhuiden werden vooral gebruikt voor kleding en schoenen.
Kreta: In 2000-12vC heeft Zweden handelsrelaties met Kreta en via dat land mogelijk ook met Egypte. Kreta is een Grieks eiland in de Middelandse Zee. In de 16e-15e eeuw vC is in Kato Zakro op Oost Kreta een paleis gebouwd. Daar ligt de belangrijkste vlootbasis van Minoïsch Kreta. Het is een centrum voor handel met Egypte en het Nabije Oosten. Men kan stellen dat als er contacten zijn tussen Zweden en Kreta, dat er dan ook zeker contacten kunnen zijn tussen Angeln en Kreta. Angeln en Zweden liggen nagenoeg even ver van Kreta en zijn dus beide even makkelijk of moeilijk te bereiken. In die tijd zal de normale verbinding wel per boot zijn. Bovendien is Haithabu in Angeln toch al heel vroeg een belangrijke havenstad. In ieder geval brengt Ibrahim Al Tartushi in 965nC een bezoek aan Haithabu. Hij schrijft dat de stad bekend is van Ysland tot Bagdad. Ibrahim is een Arabier uit Cordoba in Spanje. Bron WKP (25.11.07) citeert hem:

Haithabu is een zeer grote stad aan het uiterste eind van de wereldoceaan... De bewoners aanbidden Sirius [de Hondster], behalve de Christelijke minderheid die een kerk heeft...
Haithabu zal rond 965 nC zeker niet in korte tijd een grote stad zijn geworden. Dat zal zeker vele decennia, zo niet eeuwen hebben geduurt. Vrij zeker ligt het geboortejaar van de stad rond 665 vC, als de Anglische koning Ingwi zich er vestigt met zijn gevolg. Hij bouwt daar een burcht met de naam Haithabu, wat Heideburg betekent. (> Haithabu)
Futhark: De Futhark is een Oud Germaans alfabet met eigen tekens. Volgens deskundigen zijn diverse tekens mogelijk via Kreta in Noord Europa beland. Zij baseren zich daarbij op duidelijke gelijkenissen van de tekens (runen). De Anglische Futhark is een variant van andere Noord Europese futharks. (> Futhark) Mogelijk is de Noorse Futhark de oudste. Gezien de contacten tussen Noord Europa en de Mediterrane landen is zulks dus zeker niet onmogelijk. Handel is naast een economische uitwisseling ook vaak een bron van uitwisseling van meer immateriële zaken. O.a. van ideëen, kunstvormen en schrift.
Egypte: Via Kreta zijn er mogelijk ook contacten met Egypte. Een argument daarvoor is de vondst op het eiland Amrum in NW Duitsland van een brokstuk van een wetsteen (scepter) met de inscriptie thunn. Volgens deskundigen gaat het mogelijk om de roepnaam Authunn. Deze bizondere vondst roept de vraag op of het hier gaat om de Egyptische zonnegod Aton. Temeer daar het om een scepter gaat die in de oudheid in Europa nauwelijks gebruikt lijkt. E.e.a. is niet ondenkbaar, aangezien NW Europa al heel vroeg contacten heeft met de Mediterrane landen. Een ander argument voor mogelijke contacten met Egypte zijn de kleuren geel en blauw, die zo opvallend voorkomen:
- in de regalia van de Egyptische farao's: kap en staf (geel-blauw gestreept)
- op de zeilen van de Viking longboats (geel-blauw gestreept)
- in de heraldiek van de Angelen en Zweden
Elders komt deze typische kleurcombinatie nauwelijks voor.
timetable:
12vC++: Mensen in Fortmond/Yssel drijven handel. > Fortmond
10nC++-: Levendige handel tussen Rijnland en Brittannia; o.a. wijn en aardewerk
250nC++: In Ede (Veldhuizen en Bennekom) zijn gevonden uit de Romeinse Tijd:
- potscherven van inheems en Romeins aardewerk
- een bronzen beeld van de Romeinse godin Fortuna
Dit duidt op handel met de Romeinen. #ODE/p76-77
300-550nC: De oude haven van Hollingstedt ligt anno 2010 circa 5 Km van het water van de Treene. Lang voordien lag de haven echter nog aan het water. Mogelijk heeft dat te maken met de stijging van het water van de Noordzee in 300-500nC. Daarna trekt het water weer langzaam terug. Uit die tijd zijn ook vele vondsten van aardewerk gedaan, die getuigen van een levendige interregionale handel.
400nC++: Museum Oudheden in Leiden bezit sieraden uit 400-600nC gevonden in Wijnaldum (Frl), Wijchen (Gld), Rijnsburg (ZH) en Maastricht (Lbg). De sieraden zijn van goud en bezet met rode granaten (halfedelstenen). Uit onderzoek blijkt dat de stenen mogelijk afkomstig zijn uit India en Pakistan. Dit betekent dat er in die tijd al een oud groot handelsnetwerk bestond van India tot in Nederland. (# De Telegraaf 27.10.2012)
500++: peperhandel Europa met India
750nC++: Handel tussen Mercia en Rijnland. In Mercia zijn gevonden munten en potscherven afkomstig uit Rijnland. Ze zijn gedateerd uit de 8e eeuw nC.
 
900nC++: Rechts: Een marskramer met zijn handelswaar in een rugkast. Garens, knopen, spelden, scharen, e.d. Hij loopt lange afstanden over zandwegen van klant naar klant, meestal boeren op het land. Onderweg slapend waar hij kon. Soms in een herberg, soms op een hooiberg, soms in het bos. In goed weer, slecht weer, koud weer of warm weer. Ondanks gevaarlijke beesten of criminelen die hij overal kon tegenkomen. Onderweg zijn handelswaar aanvullend met nieuw spul voor de verkoop. Het is haast niet voor te stellen dat iemand zo de kost kon verdienen. Toch waren tot in de 19e eeuw zeer veel mannen die zo voorzagen in hun levensonderhoud en dat van hun gezin. Vaak waren ze enige maanden onderweg. Soms samen met andere mensen als marskramers, veedrijvers of gewone reizigers. (afb @)
 
1150: In 1974 worden in Arnhem resten gevonden van drie schepen uit de Middeleeuwen. Het derde schip had twee halve boomstammen als zijden, met daartussen drie planken. Het schip was circa 12 meter lang. Het had een schuin voorschot en een recht achterschot. Dergelijke schepen zijn gevonden in Krefeld en Bremen. De inhoud bestond uit potten en potscherven. O.a. een scherf van een kogelpot gedateerd op de 12e eeuw. #OBA/p16
** Ruilhandel, Markten, Winkels, Mercurius, Winst, Ossenhandel, Veehandel, Wodan, Beverjacht, Bevervel, Haithabu, Ingwi, Wetsteen, Egypte, Zonnering, Futhark, Geldstelsel, Munten, Valuta, Pelshandel, Ruilhandel, Scheepvaart, Scheepaslijnen
# WP, KBG

Handelscontacten: (HCT:) > AXR
135vC Onna: Gehucht bij Steenwijk. Hier zijn twee Romeinse denaries (munten) gevonden uit 135vC. Ze zijn geslagen in Rome. 1 munt draagt de kop van Saturnus. De andere munt draagt de kop van Roma, de beschermgodin van Rome. > Saeter
300-600nC: Uit opgravingen in heel Nederland blijkt dat de Donkere Middeleeuwen tamelijk rijk en welvarend zijn. ... Dankzij internationale handelsrelaties bezitten ze o.a. munten uit Constantinopel, rode granaat uit India en Pakistan en kaurischelpen uit de Indische Oceaan. (# DeTelegraaf 2.5.2014) > Donkere Middeleeuwen
350nC++: In Constantinopel wonen Angelen. Mogelijk al handelscontacten met India en China. > Constantinopel, Zijderoute
400nC++: Museum Oudheden in Leiden bezit sieraden uit 400-600nC gevonden in Wijnaldum (Frl), Wijchen (Gld), Rijnsburg (ZH) en Maastricht (Lbg). De sieraden zijn van goud en bezet met rode granaten (halfedelstenen). Uit onderzoek blijkt dat de stenen mogelijk afkomstig zijn uit India en Pakistan. Dit betekent dat er in die tijd al een oud groot handelsnetwerk bestond van India tot in Nederland. #DeTelegraaf/27.10.2012
430nC: Uit data mbt de Prinses van Zweeloo kan worden afgeleid dat ze behoorde tot een niet onbemiddelde familie, die tot een hoge sociale klasse behoorde, gezien het aantal rijke vondsten. Door de verscheidenheid van vondsten in het graf en de "bijbehorende familiegraven" staat vast, dat Zweeloo in 5e eeuw nC al internationale contacten heeft. De kralen komen bijvoorbeeld bijv. uit het Elbe en Wesergebied. Het gesmolten bronsfragment is afkomstig van een inheemse, Romeinse bronssmid. > Prinses van Zweeloo
1150: In 1974 worden in Arnhem resten gevonden van drie schepen uit de Middeleeuwen. Het derde schip had twee halve boomstammen als zijden, met daartussen drie planken. Het schip was circa 12 meter lang. Het had een schuin voorschot en een recht achterschot. Dergelijke schepen zijn gevonden in Krefeld en Bremen. De inhoud bestond uit potten en potscherven. O.a. een scherf van een kogelpot gedateerd op de 12e eeuw. #OBA/p16
** Handeslwegen, Internationale Contacten, Zijderoute, Angeli, Telecom

Handelsposten: > Constantinopel, Reval
Handelsrelaties: > Handelscontacten
Handelsroutes: > Handelswegen, Scheepslijnen, Veerdiensten

Handelswegen: (HDW:)
btr Angelland
binnenland:
Historische handelswegen in Angelland daterend van ver bevoor 100nC:
- Amsterdam-Amersfoort-Zwolle-Hardenberg-Veenbrugge-Lingen-Bremen-Hamburg
- Deventer-Delden-Enschede-Munster
- Naarden-Amersfoort-Deventer-Goor-Delden-Bentheim-Hannover/Hamburg
- Rijn-Ermelo-Flevomeer > Ermelo
- Rijn*-Ermelo*-Veluwe-Fortmond-Raalte*-Almelo*-Duitsland*? > Fortmond
- Zwolle-Munster (wisselende routes)
internationaal:
3500vC++-- Barnsteenroute: Oostzee-Dvina-ZwarteZee-Constantinopel-Kreta-Egypte
> Barnsteen, Reval
2500vC++-- wagenwiel (eikenhout) in Weerdinge/Drente. Dit lijkt te wijzen op vroege contacten tussen NO Nederland en Egypte. Mogelijk via Kreta. > Wiel, Voertuigen
2000-12vC Zweden heeft handelsrelaties met Kreta en via dat land mogelijk ook met Egypte. > Kreta
2000vC++-- Ossenweg: Jutland-Beieren > Ossenweg
2000vC++-- Dover: scheepvaart Groningen-Duinkerken-Dover > Ossenweg
2000vC++-- Kreta: handel tussen Kreta en NW Europa > Kreta
1000vC++-- Noord Syria poort tussen Europa en het Oosten > Syria
650vC++--- Kreta: handel tussen Haithabu en Kreta > Kreta
650vC++--- Aro-Anglische Verbindingsweg: Angelland-CntrAzia > AAV
650vC++--- Eurasiaroute > Eurasiaroute
300v-1450n Zijderoute: Constantinopel-CentraalAzië-China > Zijderoute
400nC++--- handelsroute over de Veluwe en Fortmond/Yssel > Fortmond
400nC++--- groot oud handelsnetwerk tussen Nederland en India > Sieraden
1550++---- Hessenwegen (ZA): tussen Nederland en Hessen/ZW.Dtl
** AAV, Ossenweg, Hessenwegen, Balkanroute, Heerbanen, Wegen, Scheepslijnen

Handycaps: > Aandoeningen

HAPA: Historische Anglische Personen in Angelland
700-640vC: Ingwi van Angeln -- oervader Angelen -- Zweden-Leire/Sealand-Haithabu
535-475vC: Myrg van Oldambt -- stamhoofd -- Myrgingum > Myrgings, Myrgingum
485-425vC: Harc van Colham -- akkerboer -- Harkstede > Harkstede
415-355vC: Sel van Harcstea -- veeboer -- Harkstede, Selwerd > Selwerd
220-160vC: Wynald van Aengum -- veeboer -- Wynaldum/Frl > Wynaldum
225-165vC: Arwin van Angeln -- prins -- Haithabu/Angeln
-5vC-10nC: Meisje van Yde -- slachtoffer -- Yde/Drente > Yde
-65-125nC: Snoad van Raayen -- stamhoofd -- Arnhem-Snodenhoek/Elst/O.Betuwe
125-185nC: Megin van Harda -- stamhoofd -- 'tHarde-Meynerswijk/Elden
215-275nC: Holdo van Angeln -- stamhoofd -- Haithabu-Hollingstedt/Angeln
260-320nC: Weothulgeot van Angeln -- koning -- Haithabu/Angeln
299-359nC: Frithogar van Sleswig -- onderkoningn -- Haithabu/Angeln
320-360nC: Freawin van Sleswig -- onderkoning -- Haithabu/Angeln-Sleswig
345-405nC: Wig van Sleswig -- onderkoning -- Sleswig/Angeln-Cotswolds/GB
390-350nC: Weaga van Angeln -- koning -- Haithabu/Angeln
321-381nC: Wihtlaeg van Angeln -- koning -- Haithabu/Angeln
356-416nC: Wermund van Angeln -- koning -- Haithabu/Angeln
360-420nC: Wehta van Angeln -- prins -- Haithabu/Angeln
380-456nC: Offa van Angeln -- koning -- Haithabu/Angeln
333-393nC: Xx van Myrgingum -- landheer -- Myrgingum > Myrgingum
363-423nC: Meaca van Myrgingum -- koning -- Myrgingum > Myrgingum
380-458nC: Widsith van Myrgingum -- troubadour -- Myrgingum
385-445nC: Crepe van Foxham ---- Foxham/Groningen > Kropswolde
400-477nC: Angeltheow van Angeln -- koning -- Haithabu/Angeln
405-465nC: Engist van Angeln -- legerleider -- Angeln-Humsterland/Gro-Kent-Leiden > HEH
410-460nC: Horsa van Angeln -- legerleider -- Angeln-Humsterland/Gro-Kent > HEH
420-480nC: Crepes van Foxham -- beverjager -- Foxham-Kropswolde > Kropswolde
420-489nC: Eomar van Angeln -- koning -- Haithabu/Angeln
425-450nC: Prinses van Zweeloo -- jonkvrouw -- Zweeloo/Drente
441-501nC: Icel van Angeln -- prins -- Haithabu-Mercia/Brittannia
444-504nC: Xx van Angeln --koning -- Haithabu > Radiger
465-525nC: Snoad van Tuxfeld -- stamhoofd -- Tusveld/Twente-Nottingham
479-539nC: Xx van Angeln -- koning -- Haithabu > Radiger
510-570nC: Xx van Angeln -- koning -- Haithabu > Koningen
514-574nC: Erma van Angeln -- prinses -- Haithabu > Radiger
545-605nC: Xx van Angeln -- koning -- Haithabu > Koningen
580-640nC: Xx van Angeln -- koning -- Haithabu > Koningen
615-675nC: Xx van Angeln -- koning -- Haithabu > Koningen
615-675nC: Aldgisl van Rijnland -- koning -- Rijnland
650-710nC: Xx van Angeln -- koning -- Haithabu > Koningen
650-719nC: Radboud van Rijnland -- koning -- Rijnland
685-745nC: Xx van Angeln -- koning -- Haithabu-Beekbergen > Hof Englandi, Koningen
713-773nC: Lebinus -- missiewerker -- Daventry/Yorkshire-York-Deventer
715-775nC: Xx van Ewsum -- jonker, zoutwinner -- Zoutkamp > Ewsum
720-780nC: Xx van Angeln -- prins -- Haithabu, Beekbergen* > Koningen
720-780nC: Wibald van Englandi -- landheer -- Beekbergen
730-790nC: Batho van Minden -- stamhoofd -- Minden/Hannover
751-861nC: Gotric van Flothrop -- landheer -- Flothrop > Humsterland
755-815nC: Podolf van Englandi -- landheer -- Beekbergen
795-855nC: Dirk van Fivelga (ZA) -- graaf -- Fivelingo/Groningen
800-860nC: Folcker van Irminlo -- landheer -- Ermelo/Veluwe > Ermelo
803-863nC: Rodgar van Gelre -- graaf -- Gelre, Arnhem > Brakel
865---910: Walfrith van Bedum -- boer -- Bedum/Groningen > Bedum
895---910: Radfrith van Bedum -- boer -- Bedum/Groningen > Bedum
931---991: Beth van Barlham -- beverjager -- Barlham/Keppel > Betham
950--1010: Menneke van Holten (ZA) -- non -- Holten, Deventer
1001-1061: Frederic van Coevorden -- landheer -- Coevorden
1050-1110: Alwin van Cranesbury -- burggraaf -- Englesfield/GB-Leiden > Kranenburg Leiden
1064-1124: Jacob van Saeterslo -- kruisridder -- Saterlo/Twente > Saeter
1080-1140: Xx van Barclaw -- landheer -- Diepenheim > Barclaw, Diepenheim
1092-1152: Adam van Bronckhorst -- landheer -- Bronkhorst (ZA)
1100-1150: Harberth van Bierum -- bisschop Utrecht -- Bierum-Urecht > Bierum
1102-1162: Leffard van Bierum -- burgheer Groningen -- Bierum-Groningen > Bierum
1105-1165: Ludolf van Bierum -- burgheer Coevorden -- prefect Groningen > Bierum
1107-1167: Rudolf van Goer -- advocaat -- Goer, Utrecht > Goer
1110-1170: Xx van Goer (vr) -- xx -- Coevorden > Goer
1115-1175: Eyle van Lathum -- landheer -- Lathum (ZA)
1115-1175: Florent van Vorenborch -- xx -- xx
1115-1175: Xx van Barclaw -- landheer -- Diepenheim > Barclaw
1126-1188: Rotholf de Burclo -- ridder -- Borculo > Borculo
1130-1190: Rudolf I van Coevorden -- burggraaf -- Coevorden > Bierum, Coevorden
1130-1190: Yolanthe van Gelre -- jonkvrouw -- Arnhem > Diepenheim
1131-1191: Albert van Lewe -- landheer -- Drente, Vollenhove > Lewe
1133-1176: Leffard van Bierum -- prefect Groningen -- Bierum, Groningen > Bierum
1133-1193: Rudolf II van Stenvorde -- slotheer -- Steinfurt/Bentheim > Steinfurt
1135-1195: Volker van Coevorden -- burggraaf -- Coevorden > Bierum, Coevorden
1135-1195: Lambert van Bierum/Pedge -- prefect Groningen -- Peize > Pedge, Bierum
1140-1200: Rudolf van Goer -- comes de Gore -- Goor > Goer
1142-1206: Xx van Arnhem -- landheer -- Arnhem > Arnhem
1150-1176: Godschalk van Sepperothe -- xx -- Groningen > Sepperothe
1155-1215: XX van Bierum (vr) -- xx -- Bierum (ZA)
1156-1215: Arnold van Ysenborch -- proost, bisschop -- Deventer, Utrecht (x)
1160-1213: Hendric de Crane -- burchtheer -- Leiden-Kuinre > Kuinre
1162-1222: Otto van Horstmar -- xx -- Horstmar/Steinfurt > Horstmar
1162-1222: Rudolf II van Coevorden -- xx -- Coevorden
1163-1227: Ludolf I van Stenvorde -- slotheer -- Steinfurt/Bentheim > Steinfurt
1165-1225: Fredric van Coevorden -- xx -- Coevorden > Rudolf I van Coevorden
1167-1227: Godefrid van Coevorden -- xx -- Coevorden > Rudolf I van Coevorden
1168-1228: Regenwize van Barclaw -- jonkvouw -- Diepenheim > Barclaw
1168-1228: Rodolf van Pedge -- xx -- Peize > Pedge
1170-1230: Emo van Romerswerf -- abt -- Fivelga/Groningen > Emo van Huizinge
1170-1230: Menso van Pedge -- xx -- Peize > Pedge
1170-1230: Rodolf van Sepperothe -- prefect Groningen -- Groningen > Sepperothe
1171-1231: Gerard van Lewe -- ridder -- Drente, Vollenhove > Lewe
1171-1231: Volker van Coevorden -- xx -- Coevorden-Ansen/Ruinen*
1172-1227: Theodor van Buckhorst -- landheer -- Zalk-Ane > Buckhorst
1172-1240: Egbert van Seppenrothe -- prefect Groningen -- Groningen > Sepperothe
1175-1235: Menso van Sepperothe -- prefect Groningen -- Groningen > Sepperothe
1175-1237: Emo van Huizinge -- abt, schrijver -- Fivelga-Oxford-Parijs-etc
1176-1236: Xx van Lewe -- jonkvrouw -- Drente, Vollenhove > Lewe
1185-1245: Albero van Sepperothe -- xx -- Groningen > Sepperothe
1187-1227: Reynold van Rese -- edelman -- xx > Rese
1189-1259: Xx van Buckhorst -- landheer -- Buckhorst/Zalk > Buckhorst
1192-1227: Herman van Voorst -- xx - xx > Voorst
1192-1227: Willema van Aalbergen -- hoofdman -- Albergen/Almelo > Albergen
1192-1252: Eufemia van Coevorden -- xx -- Coevorden, Borculo
1195-1255: Wilhelm van Horstmar -- xx -- Horstmar/Steinfurt > Horstmar
1196-1256: Bertold van Groninghe -- xx -- Groningen
1197-1227: Bernard van Horstmar -- krijgsman -- Horstmar-Ane > Horstmar
1197-1257: Eylard van Benethem -- dienstman -- Bentheim (ZA)
1198-1258: Xx van Quedam -- monnik, schrijver -- Drente > Quedam
1200-1260: Volker van Coevorden -- xx -- xx > Lewe
1200-1260: Xx van Horstmar -- xx -- Horstmar/Steinfurt > Horstmar
1202-1262: Rudolf van Sepperothe -- xx -- Groningen > Sepperothe
1205-1265: Egbert van Sepperothe -- xx -- Groningen > Sepperothe
1206-1266: Xx van Lewe -- jonkvrouw -- Drente, Vollenhove > Lewe
1207-1277: Rodolf van Ance -- landheer -- Ansen/Ruinen
1208-1268: Godschalk van Sepperothe -- xx -- Groningen > Sepperothe
1212-1272: Bernard van Rese -- edelman -- xx > Rese
1213-1277: Menko van Bloemhof -- monnik, schrijver -- Fivelga, Bloemhof
1215-1275: Rodolf van Sepperothe -- xx -- Groningen > Sepperothe
1230-1290: Otto van Horstmar -- xx -- Horstmar/Steinfurt > Horstmar
1230-1290: Xx van Runen -- landheer -- Ruinen > Ruinen
1231-1291: Egbert van Groninghe -- landheer -- Foxhol/Groningen
1240-1300: Hendrik van Borculo -- burggraaf -- Coevorden (ZA)
1250-1310: Snelger de Skiramere -- landheer -- Scharmer/Groningen
1253-1313: Sweder van Ringenberg -- ridder -- Plekenpol/Winterswijk (ZA)
1255-1320: Engelbert I van Cranenburg -- ridder -- Bleiswijk-DenHaag > PgA-Z
1265-1325: Frederick de Hekere -- landheer -- DeEse/Goor (x)
1265-1338: Reinoud I van Coevorden -- burggraaf -- Coevorden (ZA)
1268-1328: Alexander van Creyter -- landheer -- Winterswijk > Plekenpol
1276-1336: Frederik van Bever -- landheer -- DeLutte > PgA-Z/Beverborg
1278-1338: Menso van Gravestorp -- landheer -- Grastrop (ZA)
1278-1338: Hendrik van Gravestorp -- landheer -- Grastrop (ZA)
1281-1341: Sweder van Gravestorp -- landheer -- Grastrop (ZA)
1284-1344: Willem van Bronckhorst -- landheer -- Hackfort/Vorden (ZA)
1287-1347: Ludolf van Gronebeke/Selwerd -- prefect -- Groningen > Gronebeke
1288-1348: Hendrik V van Borculo -- landheer -- Borculo (ZA)
1288-1348: Yzo Sckeremere -- landheer -- Scharmer/Groningen
1297-1357: Henricus van Cranenborch -- landheer -- Angerlo-Arnhem > PgA-Z
1298-1358: Alexander van Creyter -- landheer -- Winterswijk > Plekenpol
1300-1370: Reinoud II van Coevorden -- burggraaf -- Coevorden (ZA)
1305-1365: Theodorus van Cranenburgh -- landheer -- DenHaag-Nijbroek > PgA-Z
1307-1367: Reinoud II van Gelre -- graaf -- Gelre, Arnhem > Bahr
1313-1378: Reinald van Coevorden -- xx -- Coevorden-Borculo > Borculo
1313-1378: Hendrik van Gravestorp -- landheer -- Grastrop (ZA)
1330-1376: Reinoud III van Coevorden -- burggraaf -- Coevorden (ZA)
1332-1392: Grieta Henricusdr van Cranenburch -- jonkvrouw -- Arnhem > PgA-Z
1335-1395: Herman van Coevorden -- landheer -- Coevorden > Selwerd
1340-1396: Ida van Selwerd -- xx -- Selwerd, Coevorden > Selwerd
1340-1400: Gadert van Borculo -- xx -- Borculo (ZA)
1340-1400: Gijsbrecht van Bronckhorst -- landheer -- Borculo (ZA)
1340-1400: Unico Ripperda -- hoofdeling -- Farmsum-Wedde
1344-1406: Steven van Nettelhorst -- landheer -- Nettelhorst/Lochem (ZA)
1348-1408: Jan van Cranenborch -- landheer -- Kranenburg/Kleef > PgA-Z
1350-1410: Alric van Skiramera -- landheer -- Scharmer/Groningen
1350-1410: Reinoud IV van Coevorden -- burggraaf -- Coevorden (ZA)
1351-1411: Egga van Scheldwalda -- landheer -- Schildwolde > T1385
1351-1411: Ondulf van Bedum -- landheer -- Bedum > T1385
1352-1412: Onna van Northawalda -- landheer -- Noordwolde > T1385
1353-1413: Onna van Seyerdeberth -- landheer -- Siddeburen > T1385
1354-1414: Rembod van Slochtra -- landheer -- Slochteren > T1385
1355-1415: Sueter van Suderwalda -- landheer -- Zuidwolde > T1385
1356-1416: Wolter van Germerwolda -- landheer -- Garmerwolde > T1385
1359-1419: Herman van Beckhem -- landheer -- Goor > Beckum
1361-1421: Snelger de Skiramere -- landheer -- Scharmer/Groningen
1361-1421: Omeko Snelghers -- rechter -- Appingedam > Vetkopers
1365-1425: Hendrick van Selwerd -- landheer -- Coevorden, Selwerd > Selwerd
1367-1426: Derich van Linteloe -- landheer -- Priestering/Zelhem > Priestering
1373-1433: Johan van Goer -- landheer -- Uffelte/Drente
1408-1468: Johan van Beveren -- landheer -- Ootmarsum > Bevervoorde
1415-1475: Geertruid van Bevervoorde -- jonkvrouw -- Ootmarsum
1419-1489: Wessel Gansfort -- docent/schrijver -- Groningen-Keulen--Parijs
1426-1486: Segebaldo van Cranenburg -- maarschalk -- Kranenbug/Stade > Aslands
1430-1490: Alma van Selwerd -- jonkvrouwe -- Selwerd > Selwerd
1443-1503: Frederik van Beveren -- commandeur -- Ootmarsum > Bevervoorde
1452-1512: Johan Coster -- landheer -- Arnhem > Angelstein
1465-1525: Relof van Ewsum -- landjonker -- Roden > Ewsum
1466-1526: Johan II van Beckum -- landheer -- Kevelham/Goor > Beckum
1468-1528: Hendrikje van Bevervoorde -- jonkvrouw -- Haaksbergen > Bevervoorde
1470-1511: Johanna van Wrede -- jonkvrouw -- Kevelham/Goor > Beckum
1479-1539: Reinolt van Coevorden -- landheer -- DeEse/Goor (x)
1493-1553: Joost van Bronckhorst -- graaf -- Borculo (ZA)
1500-1544: Maria van Beckum -- martelares -- Goor, Delden > Beckum
1500-1544: Ursula van Werdum -- martelares -- Wirdum, Delden > Beckum
1500-1560: Joanna Judith van Blanckvoort -- vrouwe -- Collendoorn > Blanckvoort
1519-1579: Georg van Limburg-Stirum -- graaf -- Borculo (ZA)
1534-1590: Abel Eppens -- monnik/schrijver -- Eekwerd/NOGroningen-Groningen--Emden
1541-1601: Johan Sickinghe -- landheer -- Englum/Humsterland > Englumborg
1562-1522: Evert van Lintelo -- landheer -- DeEse/Goor > Lintelo
1570-1605: Mechteld ten Ham -- martelares -- Azewijn > Azewijn
1585-1645: Jacob van Swinderen -- landheer -- Zutphen-Groningen > Swinderen
1604-1650: Nicolaas ten Have -- kaartmaker -- Zwolle > Have
1610-1670: Anna van Ewsum -- jonkvrouw -- Mitwolde/Gro > Ewsum
1615-1675: Engelbert Engelen -- landheer -- Arnhem > Angelstein
1620-1680: Johannes Hardingh -- xx -- Cranenburch/Leiden > Hardinga
1621-1681: Xx van Ewsum -- jonker -- Englum/Oldehove/NWGro > Ewsum
1637-1697: Joannes van Cranenburgh -- prior/schrijver -- Belfeld/Lmb > Schilling
1643-1691: Johannes Bredenburg -- handelaar/schrijver -- Groningen* > Bredeburg
1660-1710: Jan Harkes Kranenburg -- landheer/redger -- Spijk > PgA-Z
1667-1727: Dirck Anthoniesz van Rijnberck -- landheer -- Beusichem > Engelrode
1707-1788: Anthonie van Rynberck -- landheer -- Beusichem > Engelrode
1712-1790: Theododus Beckeringh -- jurist/kaartmaker -- Groningen > KTB
1714-1774: Jan Plekenpol -- xx -- Winterswijk > Plekenpol
1740-1800: J. Werntleÿ -- jonkvrouw -- Englum/Humsterland/NWGroningen > Werntley
1741-1784: Joan Derk v.d. Capellen -- politicus/schrijver -- Zwolle-etc > Capellen
1748-1806: Dirck Cornelisz van Rijnberck -- landheer -- Beusichem > Engelrode
1798-1872: Johan Rudolf Thorbecke -- politicus/schrijver -- Zwolle-etc > Thorbecke

(x) = geen item aanwezig op site
overige personen wel eigen item:
- onder > (verwijzing)
- of onder ZA (zie aldaar)
** Adel, HALA, AFNA

 
Happiness: (HPN:)
()A blidhe (blij, vrolijk, vriendelijk), blidhhed (blijheid), blidhnis (blijheid), blidhscip (blijdschap), bliss (blijdschap), blissian (verblijden, blij zijn), blithe (blij, vrolijk), ead (geluk, bezit, rijkdom), eadig (gelukkig, rijk, gezegend), eadnis (gelukkigheid, rijkdom), faege (vaag, verheugd, blij), faeger (mooi, prachtig), faegnian (verheugen), fea (vreugde), freagd (vreugde), geneatan (genieten), genota (bondgenoot, reisgenoot, metgezel), glead (blij), gleadnis (blijheid), gleo (vreugde >A freagd), gleoan (gloeien, glunderen, blij zijn, verheugen), happan (ww happen, gebeuren), happe (hap, mondstuk, fopspeen), happening (geruststelling, gebeurtenis), happig (happig, verlangend, tevreden, gelukkig), happignis (tevredenheid, blijheid, gelukkigheid), hoghan (blij maken), hugan (=A hoghan), leof (lief), leof (lof, liefde), leofa (genoegen, plezier, liefde, genegenheid, vriendschap), leofan (ww loven), leofon (leven), leofond (levend), leofondig (levendig), neotan (nutten, gebruiken, genieten, bezitten), wonna (woning, genot), wonnan (wonen, genieten), wyn (vreugde, genot, vriend), wynan (genieten)
¶ Uit bovenstaande lijst van Anglische begrippen lijkt dat de Oude Angelen hun happiness vooral zien in liefde, vriendschap, bezit en wonen. Naast Waarheid is voor de Oude Angelen ook Echtheid belangrijk. Voor hen is Echt = Edel = Adel = Heil. Alleen door Echtheid kan men de waarheid zien en waarachtig handelen om happiness te bereiken. > Echtheid, Edel, Adel, Heil
¶ Bij de Oude Angelen is echt zijn erg gewaardeerd en edel of adel genoemd. Naast Waarheid vinden de Oude Angelen ook Echtheid belangrijk. Voor hen is Echt = Edel = Adel = Heil. Alleen door Echtheid kan men de waarheid zien en waarachtig handelen om happiness te bereiken. > Edel, Adel, Heil, Zelf
Het lijkt dat de Angelen heil koppelen aan gezondheid, heelheid, heiligheid, godheid, goedheid, zuiverheid, echtheid en oprechtheid. Mogelijk zien zij deze factoren als de grote makers van hun heil.
650vC++: In het Angalisme (Anglisch Naturalisme) is bidden een soort communicatie met een god of meer goden. Een gebed omvat lofuitingen jegens de aangeroepen god of goden, gevolgd door een verzoek. Meestal gaat het om geluk en voorspoed in het algemeen. Soms om succes in een belangrijke zaak. Bijvoorbeeld om beterschap bij ziekte, vruchtbaarheid van land of vee, geluk in de liefde, succes in de handel of succes in een strijd. #DVB
650vC++: Door de vereering van Hagal proberen de Oude Angelen hun heil en geluk veilig te stellen. Vooralsnog is echter niet bekend hoe die vereering was c.q. welke rituelen en gebruiken daaraan verbonden waren. Naar zeggen was er een heiligdom gewijd aan Hagal ergens in een eikenbos in Haaksbergen. Dit heiligdom is echter nog niet gevonden. > Hagal, Hagalaz
 

Hagal is het runeteken dat o.a. staat voor Harmonie, Heil en Geluk. De waarden van Hagal vormen samen de aspecten van Hagalaz. Per saldo blijkt dat voor de Oude Angelen Happiness het hoogste ideaal is. > Hagal
 

Heelheid: Anglisch hael =
- heel, gezond, welvarend, gaaf, ongeschonden
- heelheid, heil, gezondheid, geluk, welvaart, zegen
Hael is een centraal begrip is bij de Angelen. Het omvat heelheid, welvarendheid en geluk. > Heelheid, Heelkunde
In deze optiek is het te begrijpen dat ambulancediensten het teken hagal gebuiken als dienstteken.
¶ Door de vereering van Hagall proberen de Oude Angelen dus hun heil en geluk veilig te stellen. Vooralsnog is echter niet bekend hoe die vereering was c.q. welke rituelen en gebruiken daaraan verbonden waren. Naar zeggen was er een heiligdom gewijd aan Hagall ergens in een eikenbos in Haaksbergen. Dit heiligdom is echter nog niet gevonden. Mogelijk is het vernield door missionarissen tijdens de kerstening van Angelland sinds circa 752nC. Zulks gebeurde elders ook. > Hagalaz, Kerstening
Het lijkt dat de Angelen heil koppelen aan gezondheid, heelheid, heiligheid, godheid, goedheid, zuiverheid, echtheid en oprechtheid. Mogelijk zien zij deze factoren als de grote makers van hun heil.
 

425nC: Rechts een relief in steen, voorstellend koning Offa van Angeln rond 425nC. Zijn outfit is kenmerkend voor Anglische krijgers in de periode 500vC-1000nC. I.b. de grima, de speer (lans), het korte zwaard (dagga), de korte strijdbroek en het schild met zonnerad. (> Zonnerad) Dit symbool is gelijk aan Hagal en het Hagelkruis. Een oeroud Anglisch symbool dus. Kennelijk bedoeld om heil en geluk te beschermen en te bereiken in de strijd.
 

450nC++: Angelen zijn uitstekende boeren, die veel landwerk doen. Zij fokken dieren die in deze tijd nog veel te zien zijn. Bijen houden gebeurt op grote schaal. Ze zijn uitstekende jagers, die gek zijn op honden en paarden. Valkenjacht is een populaire sport. Soms moeten ze vechten voor hun landheer. Thuis voelen ze zich echter het meest gelukkig. #WAB/p171
450-550nC: De watersnood wordt zo ernstig dat vele Angelen besluiten hun geluk elders te zoeken. In 450-550nC migreren circa 4 miljoen Angelen naar Brittannia, waar de omstandigheden beter lijken volgens de verhalen. Zij zijn bereid om hun geluk elders te zoeken.
550-750nC: Eenzelfde aantal van circa 4 miljoen Angelen blijft in Angelland. Zij kunnen zich kennelijk nog redden of durven de overtocht niet te wagen. De achterblijver leven nog 200 jaar in redelijke omstandigheden. Daarna worden delen van Angelland geleidelijk veroverd door Franken, Saxen en Friezen. Alleen Nederland, Vlaanderen en Luxemburg blijven duurzaam vrij zelfstandige Anglisch gebieden. > Pax Anglorum
Per saldo lijkt dus dat Oude Angelen zich actief inzetten voor het bereiken van happiness. Door vereering van Hagall en/of door directe actieve inzet. > Hagalaz
1590*: In Nederland verschijnt een boek over geluk en happiness, geschreven door een Nederlander. Meer data zijn vooralsnog helaas niet bekend, behalve dat het boek enige impact had.
1776: In de Declaration of Independence verklaren de 13 Verenigde Staten van Amerika tegenover de koning van Engeland dat alle mensen gelijk zijn en vanwege hun Schepper bepaalde onvervreemdbare rechten bezitten, i.c. life, liberty and the pursuit of happiness. #WP
1800-2013: Geluk lijkt vrij onafhankelijk van materiële welvaart. Uit onderzoek blijkt dat sinds 1800 AD circa 87% van de mensen in Nederland zich doorgaans gelukkig voelen. In dezelfde periode stijgt de welvaart disproportioneel steeds hoger. #VARA/Pauw&Witteman/mrt2013
1941-45: Nederlandse gevangenen in de Japanse kampen in Nederlans-Indië worden zwaar mishandeld en ondervoed door de Jappen. Velen komen om in deze hel. Anderen proberen van elke dag iets leuks te maken ondanks alle verschrikkingen en ellende. O.a. door onderlinge solidariteit, zingen, voetbal en lezingen. Dat sterkt hen mentaal enorm. Velen van hen weten daardoor te overleven. #FRI
> PgKbg/Jappekampen
1972: Een tijdschrift voor management schrijft:
- ontspan op tijd
- zoek een leuke hobby (wandelen, fietsen, schilderen, etc)
- mijdt onnodige taken en plichten
- beperk je tot het belangrijkste
- uit je irritaties, twijfels, onzekerheid en angsten
- vergeet vooral niet te genieten van het leven

2010: De staat Bhutan in de Himalaya meet periodiek de happiness van het volk en gebruikt de Bruto Nationale Happiness Index (BNHI) als meetpunt om het land goed te besturen en de happiness van het volk te bevorderen.
2013: Aan de kust van Noord Griekenland wonen mensen die nog dagelijks omgaan met hun oude Griekse goden en wel op een leuke en relaxte manier. Bij de grot van Hades gooien ze vaak bloemen in de branding van de zee. Met andere goden communiceren ze op andere, normale menslijke manieren. De mensen voelen zich erg gelukkig en stralen dat ook uit. #VRT1/17.3.2013/Joanna Lumley in Griekenland
2013: De Britse overheid meet sinds enige tijd de happiness van de diverse groepen in de Britse samenleving. Elke ministerie interpreteert de gemeten waarden en gebruikt ze om haar beleid af te stemmen. De regering zorgt voor een optimale coördinatie van het beleid van alle ministeries. Deze aanpak oogst succes. Sinds enige tijd voelen de Britten zich weer beduidend meer happy. #BBC1tv/News 30.7.2013
2013 Amazone/Peru: "We passeren houten huisjes waar de rivierbewoners leven, midden in de jungle. Het water van de rivier, waar wij doodziek van zouden worden, zelfs als we erin zouden zwemmen, kunnen zij probleemloos drinken. Kinderen in versleten kleertjes zwaaien lachend naar ons vanaf de kant. ... We kanoën met de vriendelijke rivierbewoners, die we niet verstaan - zij ons ook niet - maar hun lachende gezichten staan in ons geheugen gegrift."
#DeTelegraaf/28.9.2013 Isabel Michelotti
2013 Hawaï: Een Chinese vrouw is gemigreerd naar Hawaï. Ze is daar een nieuw leven begonnen. Ze doet er o.a. aan jujitsu en surfing. Voor de camera zegt ze: "So I feel myself realy happy. So complete. (#VRT 10.12.2013) Heelheid en happiness hebben kennelijk veel met elkaar te maken. > Heelkunde
2014: Ook Frankrijk gebruikt de BNHI als middel om het land beter te besturen en de happiness van de Fransen te bevordernen. #DeTelegraaf/18.1.2014
2014: Mensen in centraal Sicilië leven gezond, zijn gelukkig en worden heel oud. Ze halen maklijk 106 jaar. De regio is arm en het leven is karig. Ze leven eenvoudig. Ze verbouwen alleen wat graan en groente en houden wat koeien en kippen. Ze werken graag zonder te overdijven. Ze bewegen veel en tuinieren veel en met plezier. Ook drinken ze graag wijn. Ze voelen zich goed. Ze willen nooit doodgaan. Een man van 86 zegt dat hij zich 50 voelt. Hij ziet er bizonder gezond uit en heeft nauwlijks rimpels. Hij zegt dat hij vaak 't idee heeft dat hij nooit zal sterven. #MAXtv 22.1.2014
2014: Wim Hof (the Iceman) stelt dat het menslijk zenuwstel in principe vele zware beproevingen kan doorstaan. Het moet alleen goed geprikkeld worden om optimaal te functioneren. Hij traint mensen daarom door ze zo bloot mogelijk door sneeuw te laten lopen. Centraal gaat het om een goede ademhaling en koudheid. De intense kou stimuleert het zenuwstel beter te functioneren. Hierdoor voelen mensen zich beter. #VARA P&W 4.2.2014
--- Een man in Engeland lijkt de Iceman te bevestigen. Hij loopt elke dag bloot door het land, slaapt in een tent en eet wat hij tegenkomt. Hij doet dit al zes jaar en straalt veel gezondheid en happiness uit. #BBC4tv nacht 5.2.2014
2014: Mensen in de outback van Kenya voelen zich het meest happy in het heden. Vroeger was alles minder. #BBC4tv 12.3.2014
2014: In Nederland is het ziekteverzuim onder ambtenaren van de provincies gemiddeld 4%. Drente scoort het laagst met maar 2,9%. Ze schrijft dit vooral toe aan de goede werksfeer, die is te danken aan een goed beleid. Drente probeert een goede werkgever te zijn: de sfeer moet goed zijn, mensen moeten plezier in hun werk hebben. #DeTelegraaf 11.7.2014
2014: In India staan 3 miljoen tempels en bar weinig ziekenhuizen. De bevolking groeit door. (#BBC2tv Simon Reeve 16.10.2014) De mensen lijken er desondanks tamelijk gelukkig. Dat lijkt te maken hebben met het Hinduïsme, een cultuur die zeer liberaal, democratisch, tolerant en vredelievend is. > PgGen/Hinduïsme
2014: Volgens oude Japanse traditie krijgt een mens die zelf duizend kraanvogels vouwt een lang en goed leven. #DeTelegraaf 11.11.2014
2014: Beduïne man leeft eenzaam met vrouw en kinderen in de kale woestijn van NO Israël. Hij is goed ontwikkeld en spreekt goed Engels. Hij houdt met heel zijn hart van de woestijn en is er zielsgelukkig. Hij wil absoluut niet weg. #BBCtv GreatRailroads Marco Portillo 16.12.2014
2015: Mensen moeten ruimte hebben. Ze moeten zoveel mogelijk zichzelf kunnen zijn en hun ideëen kunnen realiseren. Daardoor voelen ze zich beter en kunnen dan beter functioneren. Dat adviseert Ricardo Semler, een ceo van Semco in Brazilia. Incentro in Nederland volgt zijn advies en merkt hoe goed dat werk. #DeTelegraaf 3.1.2015
2015: Elke dag een kwartier meditatie reduceert stress en bevordert gezondheid en happiness. Meditatie betekent rustig zitten in een rustige omgeving en dan tot innerlijke rust en vrede komen door gedachten en gevoelens ongestoord te laten opkomen en wegebben. #BBC4tv/feb2015 > Meditatie
2015: Positivisme sterkt de happiness en gezondheid en bevordert een lang leven. #VARAtv/Pauw 3.3.2015
2015: De drie meest gelukkige volken in de wereld zijn in volgorde Australiërs, Denen en Nederlanders. Dat blijkt uit internationaal onderzoek van de Verenigde Naties. De Denen zeggen dat ze zo gelukkig zijn omdat ze een goed evenwicht hebben tussen werk en vrije tijd. #NOStv/Journaal 17.3.2015
2015: Zonlicht sterkt de gezondheid en brengt happiness. #dec 2015 > Licht
2015: Elke ochtend een kwartier vol daglicht is onmisbaar voor onze biologische klok. Aldus lichtexpert Wout van Bommel. Vele mensen voelen zich minder energiek in de donkere wintermaanden. Licht blijkt uitermate belangrijk voor ons welbevinden. Veel daglicht verbetert het slaapritme. O.a. bij alzheimers, die vaak een onregelmatig slaapritme hebben. In een stoel bij het raam doet hen beter dan in een duister hoekje. Daglicht stelt van alles bij in ons lichaam. Veel duisternis werkt slecht op de gezondheid. Dagelijks houdt onze biologische klok de tijd bij en reguleert ze het slaap/waak proces. Bij daglicht produceert ze het hormoon cortisol, dat energie geeft; in het donker produceert ze melatonine, het slaaphormoon. Wie weinig daglicht krijgt, kan ernstig ontregeld raken. De bioklok produceert dan bij daglicht melatonine instede van cortisol. Gevolg: overdag moeheid en slaap. Mensen hebben daarom elke ochtend een flinke dosis zonlicht nodig om het goede bioritme vast te houden. Kunstlicht helpt niet. Het heeft te weinig lux. Een zonnige zomerdag levert 100.000 lux. Advies: zo donker mogelijk slapen en minimaal 7.5 uur per nacht. Florence Nightingale ontdekte in de 19e eeuw al dat veel daglicht een positief effect heeft op de genezing van patienten. Conclusie: Goed gebruik van licht en donker is heel belangrijk voor de gezondheid. #DeTelegraaf 21.12.2015
2016: Gezondheid, opleiding en een goede relatie belangrijkste factoren voor Happiness. 87% van de Nederlanders voelt zich gelukkig. #DeTelegraaf 19.3.2016
2016: Zondag 20 maart: World Happiness Day
2016: Om gelukkig te zijn, moet je iets doen waar je gelukkig van wordt.
Aldus Johan Cruyff. #NOS Journaal 24.3.2016
2016: Lopen is goed voor het algehele welgaan. Vooral voor het emotionele welgaan. Dansen is helemaal perfect. Het bevordert het algehele welgaan en de happiness. #BBC1tv/19.4.2016 > Welgaan
2017: Ik heb inderdaad een prettig leven. Ik zit goed in mijn vel. Misschien omdat ik al vrij lang doe wat ik het liefst doe: schrijven. Aldus schrijver Herman Koch. #DeTelegraaf/pW12 22.3.2017
2017: Een vrouw van 94 jaar in Italië zegt dat je oud en gelukkig wordt door bij de dag te leven en ook te genieten van dit leven. #AVROTROStv 28.4.2017 > Carpe Diem
2017: Sleep is important for a long and good health and life. #BBC4tv/15-16.5.2017
> Slapen
2017: Doe wat je leuk vindt en uiteindelijk komt alles bijelkaar. #AVROTROStv/Borneo*,Indonesia 20*.5.2017
2017: Wil je een leven lang gelukkig zijn? Neem een tuin. #Oude Chinese Wijsheid
2017: Je moet genieten en vooral jezelf zijn. Aldus Ashley Zaat, een Nederlandse vrouw van 24 jaar in Londen op de WK Darts. #DeTelegraaf 18.12.2017
2018: Buhtan meet elk jaar het nivo van de happiness van de bevolking en stemt daaraan haar beleid af. #TravelChanelTV 20.3.2018
2018: Ultimate goal of a human being is happiness. #BBC2tv 24.9.2018/India
¶ Pluk de dag eer de dag u plukt. Geniet van het leven zoveel dat is gegeven. Mijdt ellende en onnodig lijden. De meester volgt de goede weg en ondergaat in gelatenheid het onvermijdelijke lijden. Meer en beter kan een mens waarlijk niet doen. #SRK
¶ Maak van elke dag iets leuks en nuttigs, dan vaart u immer wel. De meester volgt de goede weg en bereikt het hoogst bereikbare. Meer of beter kan een mens waarlijk niet doen. #SRK
¶ Alles doen wat happiness brengt. Alles laten wat happiness schaadt. De meester volgt de goede weg en bereikt het hoogst bereikbare. Meer kan een mens waarlijk niet doen. Waar mogelijkheden eindigen, resten berusting en gelatenheid. De meester berust in onmacht en ondergaat het onvermijdelijke lijden. #SRK
¶ Echtheid, voorzichtigheid en zorgvuldigheid zijn samen de sleutel naar ware gelukkigheid. #SRK > Echtheid, Zelf, Zorgvuldigheid, Voorzichtigheid, Zes
Pluk de dag eer de dag u plukt. Geniet van het leven zoveel is gegeven. Mijdt ellende en onnodig lijden. Meer en beter kan een mens waarlijk niet doen. #SRK
> Carpe Diem
Maak van elke dag iets leuks en nuttigs en het leven wordt een feest. #SRK
> Levensweg
** Levenskunde, Leeftijd, Gezondheid, Relaxen, Meditatie, DWG, Idealen, Angalisme, Geluk, Gelukkigheid, Levensgeluk, Levenskunde, Welgaan, Voldoening, Vrede, Deugden, Plichten, Hagalaz, Hagal, Hagall, Vriendschap, Liefde, Sjamanisme, WKT, Moraal, G&K, Deugdzaamheid, Levensvreugde, Positivisme, Echtheid, Bezinning, Meditatie, Kikker, Paradijs, India, Plezier, REP-Gevoel, Zwarte Tijden

Happinisme: leer mbt happiness en verkrijgen en behouden van happiness > Happiness
Happinist: aanhanger van happinisme
Happy...: > Happi...

Harculo:
Gehucht aan de Yssel onder Zwolle. Wordt rond 1233 vermeld als Herkelo. #Quedam/107

Harde: 't
Dorp onder Elburg op de Noord Veluwe. De regio wordt rond 200vC bevolkt door Angelen uit West Salland. De naam lijkt derhalve afgeleid van Anglisch hartha = hard en ruig gebied. De grond aldaar is naar zeggen inderdaad veel harder dan in de aangrenzende gebieden.
¶ Mogelijk is Megin van Harda (c 125-185nC) afkomstig uit deze regio. Hij is een Anglische stamleider. Rond 150nC sticht hij een nederzetting bij Elden onder Arnhem. Deze locatie wordt in 814nC genoemd als Meginhardeswich afgeleid van Anglisch Megin + harde (Harde) + wich (wijk, schuiloord). Dus: schuiloord van Megin van 't Harde (= Harda).
** Megin van Harda
# KBG, DAB

Hardenberg:: (HDB:)
Stad in NO Overijssel, gelegen aan de Vecht. Streektaal: Harnberg. Wordt anno 1229 Herdenborg genoemd. (#CAV/p92)
¶ De regio ligt op hoge gronden langs de Vecht en is al vroeg bewoond. #HED/p5
3000vC: Archeologische vondsten uit deze tijd:
- stenen hamer met gat (Baalder) #HED/p5
- kommen, bekers en schalen van aardewerk, stenen bijlen (gepolijst), messen en schrapertjes (Baalder Es 1937) #HED/p5+6
200vC: Rond deze tijd settelen Angelen in Hardenberg. Zij komen mogelijk uit de nabijgelegen streek Engeland bij Ane. > ASA, Engeland Hardenberg
100vC: De Bructeri komen met ossewagens en settelen in de regio die later de naam Brucht krijgt. (#HED/p7) Ze zijn een onderstam van de Angelen. > Onderstammen
100nC: Bouw van vesting Nienstede (Nijenstede; AL Niwstead) in Heemse. Later worden aldaar huizen gebouwd en ontstaat het dorp Nienstede en daarmee begint Hardenberg. #HED/p7;KBG
1225: Kasteel Hardenberg gebouwd door Wilbrand van Oldenburg, bisschop van Utrecht, dienend als sterkte tegen Drente. Huys Nyenstede is daarvoor te zwak.
1229: Wilbrand verovert stad en kasteel Coevorden. Wilbrand nodigt Rudolf II uit voor onderhandelingen op kasteel Hardenberg. Rudolf II gaat accoord, maar wordt daar direct gevangen, gemarteld en door radbraking vermoord. Daarna verwoest Wilbrand kasteel en stad Coevorden.
** Heemse, Engeland/Hardenberg, Coevorden

Harderwijk:
Oorspronkelijk Harderwyck. Stad op de Veluwe. De regio wordt rond 100vC bevolkt door Angelen uit West Salland. De naam kan derhalve zijn afgeleid van Anglisch hartha (hard, gehard, sterk) + wick (wijk, schuiloord, nederzetting).
¶ Streekhistorici menen dat de naam Harderwijk mogelijk betekent schuilplaats van herders. Op kaart KGH (1593) staat de locatie inderdaad geschreven als Herderwyc. Anglisch hirde = herder.
¶ In Noord Holland ligt ook een plaats met de naam Harderwijk. Naar zeggen heeft die locatie de naam gekregen van settlers uit Harderwijk op de Veluwe.
** Hardewijk
# WKP 8.7.09, DAB, KBG

Hardewijk:
Hardewijk lijkt afgeleid van Anglisch Harde (mansnaam) + wich (wijk, schuiloord, nederzetting).
¶ In Engeland komt de naam Harderwijk voor als:
- Hardwick (12x): in Oxfordshire (2x), Buckinghamshire, Cambridgeshire, County Durham, Linconlnshire, Norfolk, Northamptonshire, Yorkshire (2x), Nottinghamshire en Bedfordshire.
- Hardwicke (3x): in Glouchestershire en Herfordshire.
¶ De genoemde shires in Engeland liggen in gebieden die oorspronkelijk overwegend zijn bewoond door Angelen. E.e.a. kan betekenen dat de naam is meegenomen vanuit Harderwijk op de Veluwe ten tijde van de massamigratie van Angelen en Saxen naar Engeland in 450-550nC. Aangezien de Saxen zich pas circa 775nC in Noordoost Nederland settelen vanuit Noordwest Duitsland, zal de Veluwe vóór 400nC kennelijk bewoont zijn door Angelen afkomstig uit West Salland.
¶ Buiten Engeland komt de naam Harderwijk voor als Hardwick in de USA 6x: in Georgia (2x), Massachusetts, Minnesota, Vermont en New Jersey. In Canada als Hardwicke in New Brunswick. De bewoners van die landen komen oorspronkelijk overwegend uit Engeland. E.e.a. toont aan hoe plaatsnamen worden meegenomen bij migratie naar andere gebieden.

Hardinga:
Op een steen ergens in Zuid Engeland staat een Oud Engels runengedicht dat vertelt over Ing:

Ing waes aerest mid Eastdenum
gesewen secgum, od he siddan east
ofer waeg gewat. Waen aefter ran.
Thus Heardingas thone haele nemdon.
ofwel
Ing was eerste onder de Oost-Denen
zo gezien en gezegd, tot hij oostwaarts ging
over weg en water. Zijn wagen reed achter.
Aldus noemden Hardinga's die held.

Volgens deze tekst woont Ing in Oost Denemarken en vertrekt hij naar het oosten. Echter, tot circa 1800nC geldt: oost = oost of zuid (> Windrichtingen) Dat klopt beter met de feiten. Immers, daar Oost-Denemarken voornamelijk bestaat uit het eiland Sjaeland (Seeland) moet Ing (Ingwi) daar hebben gewoond. Mogelijk in Leire, de zetel van de Deense koningen. Daar woont immers ruim 1/3 van alle Denen. Als Ingwi inderdaad de oervader van de Angelen is, dan moet hij dus naar het zuidwesten zijn gevaren. Daar immers ligt Angeln, het land der Angelen. (> Angeln) De vraag is nu: wie of wat zijn de Hardinga's, waarover het runengedicht gaat? De naam vinden we vooralsnog alleen terug in:
- Hardinga: familienaam in Nederland en Amerika
- Johannes Hardingh, genoemd 30.9.1655 in buurt Cranenburch te Leiden
- Henry Hardinge, 1785-1856, viscount, Wrotham, gouverneur van Brits India
- Warren Gamaliel Harding, 1865-1923, Ohio, Amerikaans staatsman, etc.
- Sir John Harding, gb 1896, Sommerset, Brits veldmaarschalk, etc.
- Hardinxveld: stad in Zuid Holland
- Hardingen: dorp bij Lage circa 4 Km ZW van Neuenhaus richting Ootmarsum
- Hardenberg: stad in NO Overijssel
- Hardenberg: gehucht in Reiderland, Groningen
- Hardenberg: adellijk huis in Westfalen, nabij Genderingen in de Liemers
- Hardega: familinaam in Nederland, mogelijk afgeleid van Hardinga

Het enige wat enigermate vooralsnog significant lijkt, is dat de Hardinga's een volkstam zijn of mensen die in een regio wonen met de naam Haerdinga of beide. Dus een volkstam wonend in de regio Heardinga, dat ergens ligt ten zuiden van Oost Denemarken. Gezien de locaties Hardingen en Hardenberg zou Heardinga een streek kunnen zijn in Groot Veenland ergens tussen Reiderland en Twente. Die streek ligt zowat in het hart van Angelland, een groot gebied waar veel Angelen wonen. Gezien de betekenis van het runengedicht zou Ingwi dus daar kunnen zijn beland. Maar waarom daar en waarom is hij een held voor de Hardinga's? Op grond van de feiten en thesen lijkt het dat Heardinga een Anglisch gebied is in centraal Angelland waar de herinnering aan Ingwi nog voortleeft in overleveringen. Deze overlevering moet dan zijn meegenomen naar Engeland door mensen
 
afkomstig uit Heardinga. In Engeland is de overlevering dan in versvorm geschreven op een runensteen door een Angel, die zijn verre roots heeft in Heardinga op het Continent. Temeer daar de tocht van Ingwi naar het zuiden plaats vindt circa 10 eeuwen voordat de Angelen migreren naar Engeland. Aangezien de runen in Engeland voornamelijk dateren uit de periode 900-1100, zal het gedicht waarschijnlijk rond 1000nC zijn geschreven. De chronologie ziet er dan als volgt uit:

-665vC --- Ingwi settelt in Angeln
-250vC --- Angelen vestigen zich in Hardinga
-450nC --- Angelen uit Hardinga naar Brittannia
1000nC --- gedicht Ingwi op runensteen gekrast

Als de dichter rond 1000nC het gedicht op de runensteen krast, is de overlevering inmiddels circa 1550 jaar oud.
¶ Analoog aan Nottingham in Midden Engeland, kan de naam Hardinga zijn afgeleid van Hardi (sterk; naam van een stamleider) + inga (volk van). Oud Engels: hard = heard. (COD) > Hardinga = volk van Hardi (= de Sterke). Hardy is ook een plaatsnaam in Zuid Engeland, circa 3 Km ZO van Dorcester. Daar staat o.a. het Hardy Monument. Verder is Hardy ook een persoonsnaam. Aangezien de uitgang -inga nagenoeg uitsluitend is te vinden in Anglische en Friese regio's, moeten de Hardinga's vrijwel zeker een Anglisch stam zijn. Dit stemt overeen met het feit dat omliggende gebieden vrijwel zeker overwegend Anglisch zijn in de periode 400vC-775nC.
¶ Opmerkelijk in dit verband is het volgende:
- In de regio Hardenberg ligt een buurtschap met de naam Engeland. De naam van dit gebied lijkt afgeleid van Angle (Angel) + land (land). Dus: Angelland. I.e.: land waar Angelen wonen.
- In Hardinga liggen de locaties Hardenberg, Hardenberg in NO Groningen, Hardenberg in NO Salland, Hardenberg in NW Westfalen en Hardingen in ZW NederSaxen.
- In Hardinga ligt een streek genaamd Balderhaar, gelegen tussen Kloosterhaar en Hardenberg in NO Overijssel. Balderhaar is genoemd naar de god Balder, die werd vereerd door de Goten in Scandinavië, waartoe ook de Angelen oorspronkelijk behoren. > Balderland
¶ Naar zeggen zou vroeger in de streek langs de Twents/Duitse grens tussen Hardenberg en Neuenhaus ooit een soort Friese taal zijn gesproken. Echter, er zijn verder geen aanwijzingen dat daar ooit Friezen zijn gesetteld. Aangezien het Fries in enige opzichten verwant lijkt aan het Anglisch, kan er eerder sprake zijn van een Anglische streektaal. Deze these sterkt het feit dat genoemde streek rond 250vC is bevolkt door Angelen uit Drente.
¶ Bron ATZA sterkt voorgaande these verder door te stellen dat NO Nederland de hoogste concentratie heeft van Anglische taalresten in de hele regio van de Lage Landen.
** Ingwi, Balderland, Groot Veenland, Nottingham, ASA, ATZA, ATZA2

Hardingas: Anglisch volk wonend in Hardinga > Hardinga

Harfsen:
Dorp tussen Laren en Gorssel in de Graafschap, Gelderland. De regio wordt rond 200vC bevolkt door Angelen uit de regio Lochem. Vooralsnog is niet duidelijk waarvan de naam Harfsen is afgeleid. Wat er het meest op lijkt is het Anglische haerfssunna (AS harfszunne) = herfstzon. Dit woord lijkt hier echter geen enkele betekenis te hebben, tenzij het verwijst naar een ritueel die te maken had met het begin van het herfstseizoen, ofwel het moment waaop de zon onder de evenaar verdwijnt. Harfsen kan in deze optiek de locatie zijn geweest waar dit ritueel werd uitgevoerd. > Zonnecultus
Herfst =A Haerefts. Periode 23sept-21dec; 23sep: zon passeert de evenaar van noord naar zuid; 21dec: zon op laagste punt in zuiden. Sterrenbeelden: Weegschaal, Schorpioen, Schutter. De herfst is de oogst- en slachtijd, maar symboliseert tevens het verval en sterven van de natuur.
¶ Anglisch Lente = Lente en Lencten = Lente = Vastentijd. Mogelijk is Haerfsen de Anglische pendant van Lencten en betekent dat: Rouwtijd = tijd van bezinning en rouw. In deze optiek kan Harfsen duiden op een locatie waar ritueel gerouwd werd.
¶ Kaart RZA/34 (1773) laat zien dat de regio Harfsen in die tijd ligt in een groot veengebied tussen Gorssel en Laren.
¶ Aan de NO kant van Harfsen lopen de Belterweg en de Bielderweg. Deze landwegen komen samen bij een hoogte, die in de streektaal een belt wordt genoemd. Deze belt ligt tussen de Belterweg en de Bielderweg en bestaat uit een groot landbouwgebied. Ongeveer in het midden van de belt staat een vrij grote boom.
¶ Anglisch bealt [belt] en bylt [bielt, bult] = belt, bult, hoogte, heuvel. De belt ligt deels in de buurt Oltvoort bij het gehucht Olde richting Laren. De naam Oltvoort lijkt afgeleid van Anglisch ould (oud) + ford (voorde = doorwaadbare plek in beek of rivier). Volgens Anglische naamregels betekent dat: de voorde bij Olde. Op kaart RZA/34 (1773) is duidelijk te zien een beek die omtrent de locaties van Olde en Harfsen richting Eefde stroomt en daar in de Yssel uitmondt. De naam van de beek is helaas niet vermeld.
¶ Aan de voet van de belt in de buurt Oltvoort staat aan de weg Laren-Harfsen een vrij oude grote hoeve met de naam De Wijde Blik. Deze naam verwijst naar de Anglische god Balder (alias Bolder, Bealder, etc). Hij woont in een prachtig huis met de naam Breidablik, wat Brede Blik betekent, ofwel De Wyde Blick, zoals nog vele oude woningen anno 2012 in Nederland heten.
Balder is zeer geliefd bij de Angelen. De halfgod Loki is daarom erg jaloers op hem. Hij besluit Balder te vermoorden. Na vele voorberedingen lukt hem dat. Hij doodt Balder met een pijl die dwars door diens lichaam ging. De goden zijn woedend en Loki wordt gevangen en zwaar gestraft met een eeuwige kwelling onder een waterval en vele insecten en giftige slangen, die hem steken en bijten.
Levensboom: Bron GGS/p52-53 noemt Balder de god van Lente en Licht. Hij is onkwetsbaar omdat de goden hebben beloofd hem geen kwaad te zullen doen. Alleen Loki (Loge) zweeg. Met de Winterzonnewende (Joelfeest) wordt Balders onkwetsbaarheid gevierd. Maar door een list van Loki wordt Balder dodelijk getroffen door een peil van Hyder, de blinde broer van Balder. Wodan gaat op zijn paard Lypnir de vluchtende Hyder achterna en weet hem te grijpen. Hyder wordt gedood en dan vastgebonden aan de Levensboom. In de zomer herrijst Balder echter weer. Deze gebeurtenissen symboliseren de eeuwige overgang van licht en warmte naar duisternis en kou. Ofwel de eeuwige cyclus van leven, sterven en herrijzen.
¶ In NO Nederland liggen diverse locaties die verwijzen naar de Anglische god Balder. O.a. in Holten (Bolderberg), Hengelo/Twente (Beldershoek), Delden/Achterhoek (Boldershorst), Appel/NW.Veluwe (Bulderweg), Hardenberg (Balderhaar), etc. Balder werd vereerd bij een oude eik op de top van een heuvel of hoogte ofwel belt.
¶ Op grond van bovengenoemde feiten lijkt het vrij zeker dat de Belterweg en de Bielderweg in Harfsen verwijzen naar de Anglische god Balder, die op de daargelegen hoogte in oude tijden werd vereerd. Vaak gebeurde dat immers bij een grote oude eik op een belt.
Op grond van alle feiten en thesen omtrent Harfsen kan e.e.a. per saldo betekenen dat Harfsen van oorsprong een locatie is waar in de herfst de dood van Balder werd herdacht in de vorm van een zekere rouwperiode die in het Anglisch Haerfsen werd genoemd, zoals Lencten een vastentijd was voor de lente.
¶ De these dat Harfsen is afgeleid van Anglisch Haerfsen (= rouwtijd in de herfst) lijkt niet zo vreemd, zeker niet als pendant van Anglisch Lencten = vastentijd in de lente. Tussen Zwolle en Dalfsen in NW Overijssel liggen namelijk vlak bij elkaar twee dorpen met respectievelijk de namen Lenthe en Herfte. Voor de naam Herfte is nog geen etymologische verkalring gevonden. Mogelijk is het een verbastering van Anglisch Haerefst = herfst (ON herefst, hervest). Kennelijk zijn de lente en de herfst voor de Angelen twee belangrijke evenementen in het jaarlijks terugkerende gebeuren van geboorte en sterfte, ofwel de alfa en omega van al het aardse leven.
¶ Als voorgaande conclusie juist blijkt te zijn, dan zal er in vroegere tijden in Harfsen een Anglische tempel kunnen hebben gestaan waar de dood van Balder werd beweend. Deze tempel zal dan hebben bestaan uit een houten hut met strodak en mogelijk een grote steen, dienend als een soort offerplaats. Deze tempel zal kunnen hebben bestaan tot circa 800nC toen de kerstening van NO Nederland startte en vele Anglische tempels werden verwoest door de christelijke missionarissen. (> Kerstening) Vooralsnog zijn echter nog geen resten gevonden. Mogelijk stond de tempel in of nabij het dorpscentrum van Harfsen.
** Harfsunne, Balder, Baldersites, Baldock, Seizoenen
# FRI (jan 2012), DAB, KBG

Harfsunne:
()A haerefst (herfst), haerf (oogst), haerfan (ww oogsten), haerfest (oogst), haerfestan (oogsten), haerfsan (rouwen), Haerfsen (=A Harfsunne), harfssunna (herfstzon), Harfsunne (Rouwtijd/herfst = tijd van bezinning en rouw)
¶ Harfsen is een dorp tussen Laren en Gorssel in de Graafschap, Gelderland. De regio wordt rond 200vC bevolkt door Angelen uit de regio Lochem. Vooralsnog is niet duidelijk waarvan de naam Harfsen is afgeleid. Wat er het meest op lijkt is het Anglische haerfssunna (AS harfszunne) = herfstzon. Dit woord lijkt hier echter geen enkele betekenis te hebben, tenzij het verwijst naar een ritueel die te maken heeft met het begin van het herfstseizoen, ofwel het moment waaop de zon onder de evenaar verdwijnt. Harfsen kan in deze optiek de locatie zijn geweest waar dit ritueel werd uitgevoerd. > Zonnecultus
Herfst =A Haerefts. Periode 23sept-21dec; 23sep: zon passeert de evenaar van noord naar zuid; 21dec: zon op laagste punt in zuiden. Sterrenbeelden: Weegschaal, Schorpioen, Schutter. De herfst is de oogst- en slachtijd, maar symboliseert tevens het verval en sterven van de natuur.
Balder: Het ritueel van harfsunne kan te maken hebben met het lijden en sterfen van de Anglische god Balder. (> Balder) In Harfsen ligt namelijk een hoogte die verwijst naar Balder. I.c. de Belterweg en de Bielderweg. Goden worden door de Oude Angelen vaak vereerd op hoogten als belten of bielden.
Levensboom: Bron GGS/p52-53 noemt Balder de god van Lente en Licht. Hij is onkwetsbaar omdat de goden hebben beloofd hem geen kwaad te zullen doen. Alleen Loki (Loge) zweeg. Met de Winterzonnewende (Joelfeest) wordt Balders onkwetsbaarheid gevierd. Maar door een list van Loki wordt Balder dodelijk getroffen door een peil van Hyder, de blinde broer van Balder. Wodan gaat op zijn paard Lypnir de vluchtende Hyder achterna en weet hem te grijpen. Hyder wordt gedood en dan vastgebonden aan de Levensboom. In de zomer herrijst Balder echter weer. Deze gebeurtenissen symboliseren de eeuwige overgang van licht en warmte naar duisternis en kou. Ofwel de eeuwige cyclus van leven, sterven en herrijzen.
Ritueel: Anglisch Lente, Lencten = Lente = Vastentijd. Mogelijk is Harfsunne de Anglische pendant van Lencten en betekent dat: Rouwtijd = tijd van bezinning en rouw. In deze optiek kan Harfsen duiden op een locatie waar ritueel gerouwd werd.
Tempel: Mogelijk stond in vroegere tijden in Harfsen een Anglische tempel waar de dood van Balder werd beweend. Deze tempel zal dan hebben bestaan uit een houten hut met strodak en mogelijk een grote steen, dienend als een soort offerplaats. Deze tempel zal kunnen hebben bestaan tot circa 800nC toen de kerstening van NO Nederland startte en vele Anglische tempels werden verwoest door de christelijke missionarissen. (> Kerstening) Vooralsnog zijn echter nog geen resten gevonden. Mogelijk stond de tempel in of nabij het dorpscentrum van Harfsen.
Baldersteen: Dit is een offersteen gewijd aan de god Balder. (> Baldersteen) Mogelijk ligt/lag er in Harfsen ook zulk een steen.
Balderman: Anglisch balderman = Anglische priester toegewijd aan de god Balder. Taak: verzorgen van de ael (altaar, offerplaats) gewijd aan Balder en regelen van ceremoniën gewijd aan hem. O.a. bij Harfsunne, de jaarlijkse herdenking van de dood van Balder in de herfst.
** Balder, Harfsen, Herrijzenis

Harkstede:
Alias Harckstee (kaart Groningen 1589), Haarstee (streektaal 1990). De regio wordt rond 450vC bevolkt door Angelen uit Oldambt. De naam lijkt derhalve afgeleid van Anglisch Harc (mansnaam AVA Harric) + stea (stee, woonstee), ofwel Harcstea. Dus: de woonstee van Harc.
¶ Aangezien Harkstede en naast gelegen Scharmer rond 450vC nagenoeg gelijktijdig zullen zijn bevolkt door Angelen uit Kolham, zal genoemde Harc afkomstig kunnen zijn uit Kolham. (> ASA) Deze Harc van Colham zal dan geleefd hebben rond 485-425vC.
** Selwerd (Sel van Harcstea)

Harmonia Anglicana: > Anglicana

Harmonie: (HRM:)
Harmonie = overeenstemming, overeenkomst, eendracht, samenklank. #DVB
Harmonie wordt gezien als ideaal voor allerlei relaties tussen diverse elementen. Ze werkt namelijk durend positief voor alle betrokken partijen.
In het Angalisme is Harmonie onderdeel van Hagal: het hoogste ideaal van de Oude Angelen. > Hagal
Bezwering van geesten is de oudste vorm van religie. De Oude Angelen geloven in geesten. Zij proberen met hen in harmonie te komen door met ze te communiceren. O.a. middels een priester, die dan het medium wordt genoemd. > Geesten
Nederlanders zoeken en vinden hun grote liefde meestal niet ver van huis. De grote liefde woont maar zes kilometer verder. Dat ontdekt Karen Haandrikman van de Rijks Universiteit Groningen (RUG). Dit geld vooral in NO Nederland. Vele factoren spelen een rol bij de partnerkeuze: religie, cultuur en dialect. Ofwel: ideologie, cultuur en taal. De herkomst in ruime zin speelt dus nog altijd een belangrijke rol. Karen concludeert dat na onderzoek van gegevens van ruim 300.000 mensen. #DeTelegraaf 17.6.2010
1250++: Kalimantan (Borneo) De sjamaan is er priester en medicijnman. Al sinds circa 1250nC vieren de mensen ieder jaar het Drakenfeest. De sjamaan slacht dan een kip voor de harmonie in het dorp en met de goden. #MAXtv Kalimantan/ErikaTerpstra 12.12.2014
Ware liefde, wijsheid en barmhartigheid brengen een lang en gelukkig leven. De meester volgt de goede weg en bereikt het hoogst bereikbare. #SRK
** Hagalaz, HHG, Vriendschap, NEW, Draken

Harper:
Buurtschap in het buitengebied van Neede, gelegen aan de Harpersweg. Vrij zeker een Anglisch gebied. De naam komt ook voor als familienaam in Engeland. Bovendien zijn er meer links tussen Neede en Engeland.
¶ De regio Neede wordt rond 225vC bevolkt door Angelen uit Twente. De naam Harper lijkt derhalve afgeleid van Anglisch hearpere (harpist, harpspeler). In de regio zijn meer wegen genoemd naar beroepen. O.a. de Wunnekesweg, die de Harpersweg kruist. Anglisch wunnere is een pachtboer, keuterboer.
** Neede

Harperinkkamp:
Buurt in Borculo. De naam betekent: het kamp (veld) waar Harperink woont. Harperink is een versaxing van de naam Harpering, die is afgeleid van Anglisch hearpere (harpist, harpspeler) + ing (volk).
Harperink: Familienaam afkomstig uit Oldenzaal.
** Harper

Harreveld: (HRV:)
Dorp bij Lichtenvoorde in de Achterhoek. Op een kaart van circa 1625 genoemd als Haervelt. De regio wordt rond 150vC bevolkt door Angelen uit Berkelland. De naam Harreveld lijkt derhalve afgeleid van Anglisch haera (haar, zandrug) + feld (veld). Dus in het Oud Anglisch Haerafeld: het veld bij de haar. Mogelijk gaat het hier om de Venne Bulten, een zandhoogte aan de rand van Harreveld richting Aalten.
¶ In de streektaal wordt Harreveld uitgesproken als Harvel. Dit lijkt een Anglische vorm van de oorspronkelijke locatienaam te zijn met verder dezelfde betekenis. Deze naamvorm komt anno 2010 nog voor in Harvelsebrook, een veengebied in Harreveld. Anglisch fell = vel, huid, vacht, klein veld, heuvel, helling, heideveld.
¶ Veldnamen zijn een onschatbare bron van historische kennis. Ze zijn in het oerverleden gegeven door oerbewoners van de regio. Ze bevatten dus in de kern de oertaal en oerbegrippen van deze oermensen. Latere immigranten geven daar soms een eigen draai aan, maar meestal blijft de oerkern onveranderd. De veldnamen van Harreveld vertellen dus veel over de oerbewoners van dit gebied en van hun woordenschat. Hieronder volgt een lijst van alle veldnamen in Harreveld met Anglische afleidingen.
Codes: NAT = niet Anglische term; xx = onbekend.
Aaltensesingel (ael=offerplaats + thun=tuin, erf + cingel=buitenmuur/wal), Achtersteheide (aefter=achter + haitha=heide), Akker (aecer=akker), Allee (NAT), AorentsEs (aran=arend), Baelasdoele (baela=bedelaar + thula=greppel), Baertenbulte (baerd=baard + bylt=bult, belt), Beitel (*bitula=kever), Bekkendiek (beck=beek + dic=dijk), Benarusziene singels (Benarus=mansnaam + cingel=vuitenmuur/wal), Binnen (binnan=binnan), Bleke (blac=bleek), Blindendiek (blind=blind + dic=dijk), Bolsingel (bold=sterk + cingel=buitenmuur, wal), Bonekampsbusken (bean=boon + cam=veld + busk=bos), Bree (brad=breed), Bree-ende (brad=breed + ende=einde), Brook (broc=broek, drasland), Brookdiek (broc=breok, drasland + dic=dijk), Builsweide (bylt=bult + weda=weide), Bulte (bylt=bult, belt), Bulten (idem), Dennendiek (thean=den + dic=dijk), Dieksken (dic=dijk), Dieksken (dic=dijk + ke=je), Dionysiuslaan (NAT + lone=laan), Dollenhood (dolic=dollekruid + hod=hoogte), Dosterkamp (dostar=duister + caemp=veld), Eggelengat (ecg=scherpe hoek + geat=gat), Egterstenkamp (aefter=achter + caemp=veld), Ekelderdieksken (aek=eik + dic=dijk), Ekelderkamp (aek=eik), Es (NAT), Gaere (gaere=puntvormig stuk land), Gaismaot (Gais=mansnaam* + mate=maat, grasland), Geeskes Mienekenzien heideperceel (Geeske=vrouwsnaam + NAT + sin=zijn + haitha=heide + NAT), Geeskesmaot (Geeske=vrouwsnaam + mate=maat, grasland), Giezenbusken (giesan=ganzen + busk=bos), Goldewiekerkamp (gold=gold + wick=wijk + caemp=veld), Gosselinkkempken (gos=gans), Grootenkamp (great=groot + caemp=veld), Grotenkampswal (Grotenkamp + wael=wal, muur), Hag (haga=haag), Hammendeure (hamma=beboste hoogte in moeras + dore=vlakte), Hammengat (hamma + geat=gat), Hammensmaoken (hamma + mycen=kleine wei), Hammenweide (hamma + weda=weide), Harvelsebrook (haera=haar + fell=vel, veld + broc=broek, drasland), Haverkamp etc (haver + caemp=veld), Heetland (haedh=heide + land=land), Heide (haitha), Heidediek (haitha=heide + dic=dijk), Heidekamp (haitha=heide + caemp=veld), Hengstenslat (ingast=hengst + slat=sloot, slatland), Heuvelheide (hyll=heuvel + haitha=heide), Hinnasssendieksken (Hunen=Hunnen + dic=dijk + -ke=-je), Hinnenkamp (Hunen=Hunnen + caemp=veld), Hogenschildhorst (haugh=hoog + scield=schild + hyrst=horst), Hogestukke (haugh=hoog + stucke=perceel), Hogewrange (haugh=hoog + wrang=gewrocht), Holkenborgheide (holc=holle ruimte + borc=borg + haitha=heide), Hollenkamp (hol=hol + caemp=veld), Honnenhook (Hunen=Hunnen + hoc=hoek), Hulshofgaorden (hyll=hul=heuvel + have=hof + geard=tuin), Jamszien Pos (Jam=mansnaam + sin=zijn + pos=stek*), Joostdiek (Justin=Joost + dic=dijk), Kamp (caemp=veld), Keizersweide (casar=keizer + weda=weide), Kempken (caemp=veld + ke=tje), Kempe (caemp=veld), Kempken (caemp=kamp + ke=je), Kempkenstege (caemp=veld + ke=tje + steag=steeg), Kievenkampsbrugge (kiva=strijd + kamp + brycg=brug), Klein Sesinkpas (claen=klein + Saxi=mansnaam + ing=volk + pas=paes), Kleinsziene singels (claene=rein + cingel=buitenmuur/wal), Klumperinkhook (clump=klomp + ing=volk + hoc=hoek), Knienenwrange (cnean=konijn + wrang=slingerpad), Knippaslat (cnipa=stukje land + slath=sloot), Knottenbane (cnotta=knot + baene=vlakte), Knuufkenslat (cnoval=bocht + slat=sloot), Koekenveld (couc=koek + feld=veld), Koekenveldsmaot (couc=koek + feld=veld + maot=mate, grasland), Koe-len (kuyl=kuil, diepte), Kokziene singels (Kok=mansnaam + sin=zijn + cingel=buitenmuur), Kolkmans-es (colc=kolk + man=man + NAT), Koomaot (cu=koe + mate=maat, grasland), Kosterziene singels (costar=koster + sin=zijn + cingel=buitenmuur), Kostverloren (cost=kost + furlorn=verloren), Krabbenborgbusken (crabba=krabbeboom + borc=borg + busk=bos), Krabbenkamp (crabba=krabbeboom + caemp=veld), Kranemaot (cran=kraanvogel + mate=maat, grasland), Kroosdijk (crose=kroos + dic=dijk), Laegte (laeg=laagt + ta=te), Langestukke (lang=lang + stucke=perceel), Legeland (laeg=laag + land=land), Legewrange (laeg=laag + wrang=ruw land), Leimaot (hleo=lei=laagte, oever + mate=maat, grasland), Loo (low=laagte), Lubbasingel (lubba=schuin + cingel =buitenmuur/wal), Manschotterdiek (man=man + scot=schot + dic=dijk), Manschotterslat (man=man + scot=schot + slat=sloot), Maot (mate=maat, grasland), Mariahoeve (Maria=vrouwsnaam + have=hoeve), Meeken (mycen=kleine wei), Mellinkheuvel (mella=molen + ing=volk + hyll=heuvel), Mellinkkamp (Melling + caemp=veld), Mellinkmaot (Melling + maot=made, grasland), Mellinkriette (Melling + reatta=rietland), Mellinksweide (Melling + weda=weide), Mellinkvaene (Melling + faene=leeg land), Mellinksvaenediek (Melling + faene=leeg land + dic=dijk), Middelpad (middun=midden + paedh=pad), Middelstenkamp (middunast=middenste + caemp=veld), Moeras (mersc=moeras), Moezenbulte (mus=muis + bylt=bult, belt), Moffenweg (muf=muf + waeg=weg), Möllaszaod (mylenas=molens + saet=zate=plek), Möllendiek (mylen=molen + dic=dijk), Ni-jsbulte (niwe=nieuw + bylt=bult), Ni-jskölke (niwe=nieuw + colc=kolk), Ni-jhoesriette (niwe=nieuw + reatta=rietland), Ni-jvonland (niwe=nieuw + fen=veen + land=land), Olden Bond (ald=oud + bonda=bond), Old-vonland (ald=oud + fen=veen + land=land), Olthoesland (ald=oud + hus=huis + land=land), Ongelnkamp (Ongel=Angel + caemp=veld), Ongelnkampsdiek (Onglenkamp + dic=dijk), Onland (vrm Ongelnkamp), Ooimansweide (eowu=ooi + man=man + weda=weide), Oolmansweide (ald=oud + man=man + weda=weide), Oosterstukke (east=oost + stucke=perceel), Paotersmaot (pather=pater + mate=maat, grasland), Pas (pas=paas), Pasmäöken (paes=pas + mycen=kleine wei), Pentermansheide (Penter=Pinksteren + man=man + haitha=heide), Peterskamp (NAT + caemp=veld), Plaggenslat (pleag=plag + slat=sloot), Platenheetweide (plaet=plaat + haedh=heide + weda=weide), Platenkamp (plaet=plaat + caemp=kamp), Pol (pol=poel), Reuvenkamp (ryfe=reve + caemp=veld), Riette (reat=riet + te=land), Rollasland (rolla=soort kraai + land=land), Rösseldam (hros=ros, paard + le=tje, klein + dam=dam), Rouwhorsterbos (ruh=ruig + hyrst=horst + busk=bos), Russenland (russe=biezen + land=land), Schaopenbulte (sceap=schaap + bylt=bult), Schildhorst (scield=schild + hyrst=horst), Schimmel (NAT), Scholtenkamp (scolt=bestuurder + caemp=veld), Scholtenstege (scolt=bestuurder + steag=steeg), Schutteri-je (sceotan=schieten), Slat (slath=sloot, slatland), Slatdiek (slath=sloot + dic=dijk), Slikkeman (slic=slik, slijk + man=man), Stegas-es (steag=steeg + as=en + NAT), Stikkenbusken (sticca=stok + busk=bos + ke=je), Sprenkelderkamp (sprenclan=ontspringen + caemp=veld), Streppel (strep=smalle strook land, streep + le=klein), Temminkziene olde heide (Tam=mansnaam + ing=volk + ald=oud + haitha=heide), Tillasbos (til=brug + busk=bos), Toebeskamp (Toebe=mansnaam + caemp=veld), Toebesmaot (Toebe=mansnaam + mate=maat, grasland), Triemesbulte (Trieme=mansnaam* + bylt=bult), Trienengaorden (xx + geard=tuin), Trienentute (xx + tuta=puntig stuk land), Tuenterkamp (Tuente=Twente + caemp=veld), Tute (tuta=puntig stuk land), Vaene (faene=leeg land), Veld (feld=veld), Velddiek (feld=veld + dic=dijk), Vedldiek (feld=veld + dic=dijk), Veugelstrik (fugol=vogel + stric=strik, stok), Visseri-je (fiscery), Voelenzomp (fola=veulen + sump=zomp), Waere (waru=goed, waar), Weggelaszienen Pos (Weggelas=mansnaam + sin=zijn + pos=gagel), Weide van Groen (weda=weide + aef=van + grene=groen), Westerkamp (west=west + caemp=veld), Wieggasmaot (Wig=mansnaam + mate=maat, grasland), Winterinkriette (winter=winter + ing=volk + reatta=rietland), Wissinkzienen Kamp (Wis=mansnaam + ing=volk + sin=zijn + caemp=veld), Wittenwal (hwit=wit + weal=wal, muur), Zand (sand=zand), Wolteri-je (Wolter + ery=erij) Wolterskamp (Wolter=mansnaam + caemp=veld), Woltersveld (wolter=mansnaam + feld=veld), Zand (sand=zand), Zanddiek (sand=zand + dic=dijk), Zumpken (sump=zomp, moeras) Zwarte Vaene (sweart=zwart + faene=leeg land).
¶ Bovenstaande veldnamen lijken in opmerkelijk veel gevallen heel close bij Anglische oertermen te liggen. Het meest opmerkelijke is echter de naam Ongelnkamp. Ongeln is een weinig gebruikte Anglische naam voor Angeln (het stamland van de Angelen) en voor het volk der Angelen. De term komt voor in een vers van Widsith, een Engelse troubadour die veel op het Continent zwierf. De vers dateert van rond 450nC.

Offa weold Ongle,
Alewih Denum:
se waes thara manna
modgast ealra,
no hwaethre he ofer Offan   
eorlscype fremede,
ac Offa geslog
aerest monna,
cnithwesende,
cynerica maest.
Offa regeerde Angle,
Alewih de Denen;
hij was daar onder mannen
de allermoedigste,
niet echter overtrof hij Offa's
vermetel leiderschap,
en Offa veroverde
eerste maanden,
knecht (ruiter) wezende,
meeste van het koninkrijk.
 
¶ In dit verband is het opmerkelijk hoe versaxing in de praktijk werkt. De veldnaam Pasmäöken wordt in het Saxisch geschreven. De ao-klank komt namelijk in het Neder-Saxisch zeer veel voor. Met de trema's is kennelijk getracht de werkelijke locale uitspraak weer te geven. Als we die weergeven dan krijgen we Pasmeuken. De eu-klank vinden we in zeer ruime mate terug in het Anglisch. Meuke betekent in die taal kleine wei.
Ongelnkamp en Ongelnkampsdiek
Ligging volgens bron VHV:
- Harvel-A: de Heide en 't Harvelsebroek: de Achterste Heide (waar o.a. de Kievenskampsbrug en travohuisje PGEM/NUON): d'n Ongelnkamp.
- Harvel-B: van 't Harvelsebrook tot de Schutterije (waar o.a. de Goldewijkbrug, de Veengoot, de Harreveldseweg, Scholengem Harreveld, Canisisuschool, Dorpshuis Klempken, Ursulastr, Kerkstr): de Ongelnkampsdiek (aan Aagtenmanweg + Dwarsweg)
- Harvel-E: d'n Es en de Riette (waar o.a. Middelpad, De Riette/Woltersriette, Schaopenbulte): d'n Ongelnkamp en d'n Ongelnkampsdiek.
¶ Uit het voorgaande blijkt dus de ligging als volgt:
- Ongelnkamp: in de Achterste Heide (Kievenkampsbrug etc) + d'n Es + de Riete
- Ongelnkampsdiek: aan de Aagtenmanweg + Dwarsweg + d'n Es + de Riete
Per saldo lijkt dus de Ongelnkamp een groot gebied gelegen in de dorpskern van Harreveld en het aangelegen gebied in de Achterste Heide + d'n Es + de Riete, nagenoeg het hele gebied omringd door de Ongelnkampsdiek aan de Aagtenmanweg + Dwarsweg. Een formidabel gebied dus.
** Maashees, ASA, PgDix/fell, Versaxing, Angelheem
# FRI, VHV, DAB, KBG

Hars:
Anglisch: hears. Egyptenaren en Inka's in Zuid Amerika gebruiken in de oudheid al hars voor het mummificeren van doden. O.a. voor farao Thoetmosis II, farao van Egypte in 1493-1479. Hars zal dan wel al veel langer in gebruik zijn. Aangezien nog geen ouder gebruik bekend is, zal hars als product mogelijk pas sinds circa 1600vC in gebruik kunnen zijn. O.a. voor het maken van kaarsen.
** Kaarsen

Harwich:
Aan de rand van Denekamp richting Oldenzaal in Twente loopt de Harwichdijk. De regio wordt rond 225vC bevolkt door Angelen uit de regio Hardenberg (Vechtdal). De naam Harwichdijk lijkt derhalve afgeleid van Anglisch: haera (haar, hoogte) + wich (wijk, wijkplaats) + dic (dijk). Dus: de dijk bij Harwich (= de wijk bij de haar). Harwich lijkt dus de naam van een veld aldaar.
Harwich in Engeland is een havenstad aan de Noordzeekust in de regio Norfolk (East Anglia). Deze regio is historisch een Anglisch gebied. > HAG
¶ De naam Harwich komt ook voor als familienaam in Nederland. In 1947 totaal 3x, alleen in Gelderland. In 2007 komt de familienaam Harwich in Nederland niet meer voor.
¶ De variante familienaam Harwig komt anno 1947 in Nederland totaal 86x voor met top van 36x in Gelderland en 33x in Overijssel. In 2007 komt de naam in Nederland totaal 162x voor met hoogste frekwentie van 16x in Zwolle.
¶ In Anglisch is wig = wich = wick = Nederlands wijk. Gezien deze setting kan de naam Harwig zijn afgeleid van Harwich, welke naam afkomstig lijkt uit Zwolle.
# Meertens Instituut 31.8+1.10.2010, FRI, DAB, KBG
** Denekamp

Harwick:
Dorp bij Gescher in Westfalen. De naam is afgeleid van Anglisch haera (haar, zandrug) + wick (wijkplaats). Dus: de wijkplaats op de haar. Gezien de historische migratiestromen kan het gebied rond 150vC zijn bevolkt door Angelen uit noordelijke streken.

HASA:
btr Historische Anglische Sporen in Angelland
- archeologie: > Archeologie
- architecuur: > Anglische Architectuur
- bizondere locaties: > BALA
- familienamen: > Familienamen, AFNA
- geonamen: > Geonamen
- historisch besef: > HBS
- literatuur: > Literatuur, Widsith, HBA, HBAA, HBAE
- locatienamen: > Locatienamen
- overleveringen: > HIPA, Overleveringen
- persoonsnamen: > Persoonsnamen
- regionamen: > Regionamen
- taalresten: > Anglisch, Streektalen, ATZA
- valuta: > Munten, Anglische Mark
** SEBA, A5+, HBAA, HIZA, FBAA, Angelsporen

Hasagowe:
Regio vermeld op kaart KHS betreffend Saxenland rond 1000nC. De regio wordt rond 250vC bevolkt door Angelen uit Eemsland. De naam lijk derhalve afgeleid van Anglisch hasu (haas) + gowe (gouw = regio). Dus zoiets als Hazenland. Hoe de regio tegenwoordig heet, is vooralsnog niet bekend.
** KHS, Gouw, ASA

Hasserum/Cuyk:
Regio aan de Maas bij Cuyk. Vrijwel zeker al bewoond door Angelen vóór 400nC. De naam is mogelijke afgeleid van Anglisch haesa (bos) + ham (hem, heem) en betekent dan Bosheem of Boshuis.
** Afferden/Maas

Hasten:
Onderstam van de Angelen. Ze wonen nabij de Lüneburger Heide in Noord Duitsland, nabij Hannover waar veel Angelen wonen. I.c. de Ith Hils.

450nC++: Vele Hasten migreren in 450-500nC naar Engeland, waar ze o.a. de stad Hastings stichten. Ze verzamelen zich in Kranenburg Stade bij Bremen aan rivier de Oste om gezamelijk over te steken met de veerboot daar. Dat verzamelpunt lag naast de veenborg Cranenburg te Kranenburg aan de Oste. Volgens streekhistoricus H. Borgers te Kranenburg Stade kwamen de Hasten uit de Lünenburger Heide, een gebied ten oosten van Bremen. (foto © BCK)
 
Hastings: Vanuit Kranenburg/Oste varen de Hasten naar Zuid Engeland, waar ze de stad Hastings stichten. De naam Hastings betekent: volk van Hast. Deze Hast lijkt de stamleider te zijn.
¶ De naam Hast is mogelijk afgeleid van het Latijn hasta = lans, speer. Mogelijk muntte Hast uit in de hantering van de hasta.
** Lunenburg, Ith Hils, Kranenburg Stade, Angon, Saxen
# FRI, DAB, KBG

Hattem:
Stad in NO Veluwe, gelegen aan de IJssel. De regio wordt rond 200vC bevolkt door Angelen uit West Salland. (> ASA) De naam lijkt derhalve afgeleid van Anglisch Hath (mansnaam) + um (heem, woonstee, oord). Dus: de woonstee van Hath.

Hattemerbroek:
Volksmond: Attembrook, Attemerbrook. Dorp in de gemeente Oldebroek op de NO Veluwe. De regio wordt rond 200vC bevolkt door Angelen uit West Salland. De naam lijkt derhalve afgeleid van Anglisch Hathum (Hattem) + broc. Dus: broekland bij Hattum.
2010vC: Anno 2007 is in Hattemerbroek een graf gevonden uit circa 2010vC. In dat graf lagen resten van een mens, liggend op een zij. Daarnaast lagen resten van wietplanten, wietpollen, henneppollen en bloemen van de moerasspirea. Wietpollen en moerasspirea zijn geneeskrachtige kruiden. Vooralsnog is niet duidelijk waarom deze zijn meegegeven. (# De Telegraaf 11.4.2012)
** Oldebroek

Haugh:
OA haugh = hoogte, heuvel. Vele plaatsnamen in NO Yorkshire eindigen op -haugh. O.a. Greenhaugh en Stonehaugh. Verder: Kirkhaugh in Cumbria (NW Engeland). In Noord Duitsland zijn enige plaatsen die eindigen met Höhe. O.a. Leopoldshöhe in Westfalen.
** Hoogland, Inglinge Hög
# DVB, FRI

HAVA: Historisch Anglisch Verbond in Angelland
** HACA, HACN, HIZA, CABA, Bierum, Coevorden, Borculo, Bronkhorst, Lex Anglorum

Have:
()A ha (=A hafe), haa (=A hafe), haeve (=A hafe), hafe (have, hoeve, hofstede, hofstee, vee, bezit, eigendom), have (=A have), hofe (=A hafe), how (hof, hoeve, huis), howe (=A how)
¶ Anglisch: have, haeve = hoeve, hof; OS: hôva; MN: hoeve, hof, havezate.
¶ Have komt voor o.a. als familienaam in Ten Have en Van der Have en als Haeve. Voornamelijk in NO Nederland en Midden Nederland. De vorm Haeve komt voornamelijk voor in het grensgebied van Noord Brabant en Limburg. Gezien het spreidingsgebied lijkt de naam afkomstig uit de regio Steenwijk-Steenwijkerwold met Havelte als mogelijk epicentrum. Bekend zijn:
- Nicolaas ten Have (1604-1650) in Zwolle. Hij was kaartmaker en is bekend om zijn atlas: Weghwyser door de Provintie van Overyssel (1643) met daarin een zeer fraaie kaart van Overijssel. Bron WGO noemt hem Nicolaus ten Haeve. Wapen: In zilver een wereldbol van azuur, omgord van goud, met drie gele anjers 1-2 geplaatst. De 1-2 plaatsing is typisch voor wapens van Anglische familienamen. (> H12E, H12F, H12K)
- Amy Groskamp-TenHave. Zij schrijft in 1940 een boekje over etiquette: Hoe hoort het eigenlijk? Het boekje poogt antwoord te geven op talrijke gewone, dagelijkse situaties waarmee mensen te maken krijgen. O.a. Aanspreken, Afscheid nemen, Avondjes geven, Bloemen geven, Boeken lenen, Cadeaux, Condoleance, etc.
** Aldenhaeve Zelhem, Engerhave, Havelte
# Meertens Instituut, DAB, KBG

Havelte:
Dorp op circa 5 Km oost van Steenwijk. Mogelijk is dit oorspronkelijk een Anglisch gebied, waar omstreeks 300vC Anglenen zijn komen wonen. De naam Havelte staat dan voor het Anglisch: have (hoeve) + lytel (klein). Ofwel: Kleine Hoeve. Mogelijk is dit de oorspronklijke kern van Havelte.
¶ Havelte is een oude legerplaats. Het lijkt niet ondenkbaar dat ze dateert uit de Anglische Tijd (550vC-750nC). Rond 405nC voert prins Offa van Angeln met zijn leger een grote campagne naar het zuiden. Mogelijk bivakkeren ze in Uffelte nabij de legerplaats en trekken dan verder via Havelte naar Meppel en dan verder zuidwaards. > Uffelte, Offa van Angeln, Paarden/Suffolk
** Have, Groot Hezenland, ASA

Havens: (HVS:)
()A eth (have, hoeve, haven), gat ([ggat] gat, kuil, grot, deur, haven, poort, weg, gehucht), gate ([ggeet] >A gat), geat ([ggeet] >A gat), heafd (hoofd, havendam), haefen (haven), heafod (=A heafd), hefen (haven, hemel), hithe (>A eth), hydan (=A hythan), hythan (hoeden, verbergen, beschermen), hythe (>A eth), hything (havenvolk), ora (haven), portu (haven)
1621++: David Beck is schoolmeester in Den Haag, later in Arnhem. In zijn dagboek vertelt hij steevast hoe het weer is. Verder vertelt hij veel over wat hij eet, over zijn gezondheid en kwalen, zijn cotacten, de schrijfopdrachten die hij krijgt, over maanverduistering, het leven in de havens, de waterstanden van de Rijn, over zingen en muziek, etc. > Dagelijks Leven
** Scheepvaart

Havickhorst:
Familienaam. Komt in 1947 totaal 13x voor, alleen in Gelderland. In 2007 18x waarvan 12x in Berkelland. De naam komt in 1649 voor in Haarlo als Havickhorst.
¶ Circa 5 Km ZO van Meppel ligt het stadje De Wijk. Aldaar staat de havezathe Havixhorst. Vooralsnog is niet bekend in welk jaar deze zate is gebouwd. Gezien de architectuur mogelijk ergens in de 17e eeuw. Vooralsnog is ook niet bekend of de zate is genoemd naar de locatie aldaar of naar de bouwheer. Wel is er een adellijke familie bekend met de naam Havixhorst.
¶ Gezien de gegeven context lijkt de naam Havickhorst vooralsnog afkomstig uit Berkelland. Deze regio wordt rond 225vC bevolkt door Angelen uit Zuid Twente. De naam Havickhorst lijkt derhalve afgeleid van Anglisch heafoc (havik) + hyrst (horst).
** Haarlo

Havikweerd:
Grote uiterwaarde aan de IJssel boven Rheden. De regio wordt rond 150vC bevolkt door Angelen uit de Graafschap. De naam Havikweerd lijkt derhalve afgeleid van Anglisch heafoc (havik) + wyrth (weerd). Dus: de weerd waar veel haviks leven.

HAWA: Historische Anglische Wijsheden in Angelland
Alle wegen leiden naar huis.
Alles is goed wat goed eindigt.
Alles sal reg kom.
Als de trompet schalt, neemt de wijze het paard.
Als je band plat is, moet je lopen.
Als je in Rome bent, doe dan als de Romeinen.
Als je ouders geen kinderen hebben, is de kans groot dat jezelf ook geen kinderen hebt.
Als we niet door de vingers kunnen kijken, dan is de wereld een verloren zaak.
Beter een half ei dan een lege dop.
Bijten is erger dan blaffen.
De hoogte van het kippenhok is tweemaal de hoogte van de haan.
De volle uier hangt het laagst.
Een kikker springt altijd terug in zijn poel.
Een vroege vogel vangt de worm.
Een wijs mens kent de grenzen.
Eenmaal begonnen is half gedaan.
Eerst komt het belangrijkste, dan de rest.
Eet de pudding niet zolang die heet is.
Elke dag een appel houdt de dokter weg.
Elke wolk heeft een zilveren rand.
Gaat het de koeien goed, dan gaat het de boer goed.
Geluk komt in drievoud.
Gemak dient de mens.
Goed praten lost vele problemen op.
Goede manieren kosten niets.
Gras bij de buren is altijd groener.
Haastige spoed is zelden goed.
Het bewijs ligt in het eten van de pudding.
Het gaat niet om wie je bent, maar wat je bent.
Het is niet belangrijk hoe lang je leeft, maar hoe je leeft.
Home is where the heart is.
Iedereen is kapitein van het eigen schip.
Iedereen is smid van het eigen geluk.
Je kan een paard leiden naar water, maar je kan hem niet dwingen te drinken.
Leer van gister. Mijmer over morgen. Maar leef vandaag.
Pluk de dag, eer de dag u plukt.
Rustig aan, dan breekt het lijntje niet.
Stront maakt sterk.
Thuis is waar het hart ligt.
Vecht niet tegen de donder, wacht tot de storm over is.
Veilgheid komt altijd eerst.
Vele broeders maken kleine goederen.
Vele obers bederven de soep.
Vele varkens maken de spoeling dun.
Vervelen van de kok brengt kleine porties.
Vierkante wielen rollen niet achteruit als je een berg oprijdt.
Vis is een gezond medicijn.
Vogels met gelijke veren zoeken elkaar op.
Voorzichtige mensen worden rijk.
Vroeg naar bed en vroeg weer op houdt een mens gezond en wijs.
Waar geduld brengt veel goeds.
Wacht en zie; alles heeft een eigen tijd.
Weet wat je zoekt en je zal vinden.
Werken overwint alles.
Wie bewaart, heeft wat voor later.
Wie echt wil leven, moet wat van het leven maken.
Wie goed doet, goed ontmoet.
Wie goed luistert naar het paard, zal veel bereiken.
Wie juist handelt, heeft weinig te vrezen.
Wie van armoede en eenzaamheid danst, springt niet hoog.
Wie wat wil bereiken, moet de mensen kletsen laten.
Zit en denk en doe wat moet.
** Wijsheid, Minerva

Hawan:
Munster/NW Duitsland streektaal: hawan = hebben, ME have. Dit hawan kan te maken hebben met Anglisch haw (hoe, hafe, hove) = have, hoeve, omheind of ommuurd huis, woorden die bezit uitdrukken.
** Awan, Angelmodde

HAZA: Historisch Anglisch Zelfbesef in Angelland > HIZA

Hazelaars: (HZL:)
()A haesel (hazel, hazelaar), haesel (lichtbruin), haeselholt (hazelhout, -bos), haeselmusc (hazelmuis; # veldmuis), haeselnut {hazelnoot), haeselnutu (hazelnoten), haeselta (veld met veel hazelaars), haeseltid (hooitijd), haeseltima (hooitijd), haeselwudu (=A haeselholt), haselt (veld waar veel hazelaars groeien). hasla (dingplaats omheind met hazeltakken), haslagh (=A hasla), hassle (=A haesel)
¶ Hout van hazelaars wordt veel gebruikt door Angelen. O.a. voor:
- wanden van huizen
- varkenskotten > Varkens
- omheiningen > Tuinen
- omheiningen van dingplaatsen
- omheiningen van dueleerplaatsen
- hazeltwijgjes bij gokken
- hazeltak als wichelroede > Wichelroede
- hazeltak onder huwelijksbed voor vruchtbaarheid
- hazeltakjes als grafgift
¶ NB Locaties: Hasselo, Hasselbach, Hasselfelde/Harz.

HBA: Historische bronnen mbt Angelland
350vC: Pytheas van Marseille: in Nederland wonen Metuonis, daar waar de Guionen wonen.
80vC: Poseidonios van Rhodos: Cimbren en Teutonen in NW Europa; de zee overstroomt daar 2x per dag het land.
225nC: Fivelga in Groningen wordt volgens bron VWB al circa 225nC genoemd door Africanus (Sextus Julianus Africanus circa 190-250nC), een vroeg Christelijk filosoof en schrijver in Jeruzalem.
450nC: Widsith > Widsith
801nC: Hof Englandi te Beekbergen > Engeland Beekbergen
835nC: Anglo-Saxon Chronicle > ASC, Angle
1230: Kroniek van Bloemhof I; Emo van Huizinge (1175-1237); Fivelingo
1233: Quedam Narracio over Drente, Groningen en Coevorden > Quedam
1250: Kroniek van Bloemhof II; Menko van Bloemhof (1213-1277); Fivelingo
1327: Codex Fivelingo et Oldamptis > CFO, Oldambt
1563: Kasboek van Henricus Lotzensius; Selwerd/Groningen
1580: Der Vresen Chronicon; Groningen; Abel Eppens (1534-1590)
1850: Podagristen; Drente > Podagristen
** Angle, Tacitus (c 55-118nC), Ptolemaeus: (87-150nC), Widsith (c 425nC), Beda (672-735nC), ASC/449 (c 835nC), Neven, Abel Eppens (c 1534-1590), ATZA (1932), SEBA, Podagristen, Schrijvers

HBAA: Historische bronnen mbt Angelen in Angelland
Anglisko (c 350vC) > Anglisko
De Germania (c 98nC) > Tacitus
Boek van Tacitus over de Germanen, w.o. de Angelen.
Ptolemaeus (122nC) > Ptolemaeus
Griekse schrijver over o.a. de Angelen.
Ankland op runesteen in Angeln (c 350nC) > Ankland
Radiger (c 468nC) (ZA)
Over prinses Erma van Angeln
Widsith (c 425nC) > Widsith
Over Angelland, Myrgingum (Fivelingo/Gro), etc.
York (c 678nC) > Neven
Historia ecclestiasica gentis Anglorum (c 730nC) > Beda
Kerkelijke en deels politieke teksten over de Angelen in Brittannia.
Geschreven door de Britse monnik Beda.
Offa van Mercia (c 750nC) > Neven, Offa van Mercia
Hof Englandi: (801nC) (ZA)
Lex Anglorum et Werinorum (803nC) > Lex Anglorum
Anglo-Saxon Chronicle (832-1154) > ASC, Angle
Over de Angelen in Brittannia en op het Continent.
Ingwisteen in Engeland (c 1000nC) > Hardinga
Skjöldungasaga (c 1200nC) > Ingwi
Inglinga Saga (1229) (ZA)
Quedam Narracio (c 1233) > Quedam
Anglische Mark (1327++) (ZA)
Atlas van Blaeu (1649) > ANV, Leiden
Aardrijkskundig Woordenboek Van der Aa (1841) > AWA, Angerlo, Engelenburg
Bevat diverse verwijzingen naar Angelen in Nederland.
Van der Aa, 1841
Staeltjen der volksprake in 't hertogdom Sleswig (1849)
Landschap, taal en zeden van de Angelen
Van den Hove, Antwerpen 1849
Plattdütsche Fabeln, Vertellungen un Märken in Angelnner Mundart (1870)
Geschreven in de streektaal van Angeln. Eerste deel voorzien van een Wort-Register.
Prof. Dr. N.M. Petersen, Dresden 1870
Populäre Astronomie (1870)
Deels geschreven in de streektaal van Angeln.
Prof. Dr. N.M. Petersen, Dresden 1870
Anglische taalresten in Nederland en Vlaanderen (1931) > ATZA
Angelen in Afferden/Maas (1957) > Afferden
The Anglo-Saxons (1960) D.M. Wilson > ASW
Winkler Prins (1966) > WP
Pint oermaat der Angelen (OVK 1995) > Pint
** LBAA, FBAA, SEBA, Neven

HBAE: Historische bronnen mbt Angelen elders (buiten Angelland)
The Dream of the Rood (c 700nC; Norhumbrian Oud Engels)
Historia ecclestiasica gentis Anglorum (c 730nC) > Beda
Kerkelijke en deels politieke teksten over de Angelen in Brittannia.
Geschreven door de Britse monnik Beda.
Offa van Mercia (c 750nC) > Neven, Offa van Mercia
Anglo-Saxon Chronicle (832-1154) Over de Angelen in Brittannia en op het Continent. > ASC, Angle
Ane Pleasant Satyre of de Thrie Estatis (c 1513) van David Lindsay

HBS: Historisch besef
Offa van Mercia (736*-796). Nazaat van Offa van Angeln (c 380-456). Zoon van Thingfrith, zoon van Eanulf van Mercia. Koning van Mercia in 757-796. Gekozen tot koning na de dood van koning Ethelbald in 755. Groot bewonderaar van zijn voorvader koning Offa van Angeln (c 380-465nC), die dus circa 456 jaar bevoor hem leeft. (> PgBrit/Offa van Mercia) Hoe weet Offa van Merica zoveel van zijn verre voorvader? Wat zijn zijn bronnen? Overlevering?
** Overleveringen, Troubadours

HCAB: Historisch Continentaal Anglisch Algemeen Beleid
De vraag is of, wanneer en hoe Angelland een algemeen beleid voert binnen en/of buiten de eigen landgrenzen.
205vC: Arwin van Angeln (c 225-165vC) verslaat de Denen die Angelland zijn binnen gedrongen en het land teisteren. > Arwin van Angeln
9nC: Angelen verslaan de Romeinen in het Teutoburger Woud > Teutoburger Woud
50nC++ Angelen bouwen schans Duno bij Heveadorp/Arnhem om de Romeinen in de gaten te houden. > ARV
166-180nC: Marcomannische Oorlog > Thorsberg
200-274nC: Angelen vernielen de Romeinse wachtposten langs de Rijn. In 274nC bezweek de Limes definitief. > ARV
235nC: Angelen verslaan Romeinen bij Harzhorn/Oldenrode in Hannover > Oldenrode
405nC: De jonge prins Offa van Angeln (gb c 380nC) voert met succes een militaire campagne tegen vijandige volken in Angelland. I.c. tegen de Saxen aan de Elbe nabij Bremen, de Swaefen tussen de Elbe en de Saale in Thuringen. > Offa van Angeln
449nC++: Bron ASC (Anglo-Saxon Chronicle 832-1154nC) schrijft voor het jaar 449nC:

449. Hier Martianus and Valentinus onfengon rice, and ricsodon seofon winter. And on hiera dagum Hengest and Horsa, fram Wyrtgeorne gelathode, Bretta kuninge, gesothon Bretene on thaem stede genemned Ypwinesfleot, aerest Brettum to fultume, ac hie est on hie [Pictas] fuhton.
vertaald:
449. Hier ontvangen Martianus en Valentinus hun rijk en regeren zeven winters. En op deze dag Hengest en Horsa door Vortigern gelast, de Britse koning, gezeten Brit, op hun stede genaamd Ypwinsvliet, eerst Brittannia te helpen, en hij eist tegen hen [Picten] te vechten.
Daarna stuurt Vortigern de Angelisch strijders Hengest en Horsa naar Angle (Angelland) om koning Eomar te vragen meer troepen te zenden en te vertellen over de rampspoed in Brittannia. Offa van Angeln (c 380-465nC) is koning van Angle (Angelland).
Hie [Vortigern] tha [Hengest en Horsa] sendon to Angle [Angelland], and heton him [Vortigern] sendan maram fultum; and heton him [Offa] secgan Bretweala nahtnesse and thaes landes kuste.
vertaald:
Hij [Vortigern] zendt hen [Hengest en Horsa] naar Angle [Angelland], en laat hem [Vortigern] meer troepen zenden; en laat hem [Offa] zeggen dat Brittannia en haar kust in nood zit.
468nC: Anglische vloot van 400 schepen vanuit Haithabu naar de Rijnmond > Radiger
¶ Deze teksten geven aan dat Angle (Angelland) een macht is die over de eigen landsgrenzen opereert en haar eigen belangen met succes verdedigt.
** Landbestuur, Politiek, Pacifisme, Wapenfeiten, Oorlogen, Leger, Vloot

HDA: hoofdgod der Angelen > ODA

HDG: historische demografische groeifactor
De DGF geeft aan met welke factor een bepaalde populatie binnen een eeuw gemiddeld groeit. De historische DGF (HDG) is circa 3.0. Dwz: de betreffende populatie is na een eeuw gemiddeld 3.0x zo groot. Deze factor blijkt o.a. uit de tabel van de migratie van de Kranenburgs~ naar diverse regio's in de 13e-17e eeuw.
100-350nC: Bron SDV/p282 (> Nederzettingen): NO Nederland:
- sinds circa 100-350nC snelle verdubbeling aantal huishoudens
- na 350nC neemt omvang en aantal nederzettingen snel af
600-700nC: In de periode 600-700nC groeit de bevolking in de Zuidelijke Nederlanden vrij sterk. Dat heeft o.a. te maken met beschikbaarheid van goede landbouwgronden en hout uit bosgebieden. Op de geestgronden in de duingebieden vestigen zich steeds meer mensen. In het Rivierenland groeit de bevolking minder sterk. Dat geldt ook voor de zandgronden in NO Nederland. #KVN
1500-2000: Volgens bron "Historische Bevolkingscijfers" (pduinker.home.xs4all.nl 20.6.2011) ziet de groei van de Nederlandse bevolking er aldus uit:
1400:   0.9 miljoen mensen
1500:   1.0 miljoen > DGF = 1.11 > VGEM = ? (voortschrijdend gem.)
1600:   1.6 miljoen > DGF = 1.60 > VGEM = 1.36
1700:   1.9 miljoen > DGF = 1.19 > VGEM = 1.30
1800:   2.0 miljoen > DGF = 1.05 > VGEM = 1.24
1900:   5.0 miljoen > DGF = 2.50 > VGEM = 1.49
2000:  14.8 miljoen > DGF = 2.96 > VGEM = 1.74
2000: HDG = (1.11 + 1.60 + 1.19 + 1.05 + 2.50 + 2.96)/6 = 1.74
Helaas vermeldt de bron niet hoe deze cijfers zijn berkend en op grond van welke historische bronnen. De HDG/2000 van 1.74 is erg hoog en torent uit boven alle demografische groei in omringende landen.
¶ De vraag is welke VGEM-waarde in bovenstaande reeks bruikbaar is als algemene HDG in historische berekeningen. In de periode 1850-2000 groeit de bevolking zeer sterk door de industrialisatie, verbetering van sociale voorzieningen en door immigratie. Aanzienlijk sterker dan in de voorafgaande eeuwen.
>> De VGEM-waarde 1.24 anno 1800 lijkt derhalve als HDG een goede rekenwaarde.
Paaseiland: Op dit eiland in de Stille Oceaan zijn de volgende groeicijfers genoemd: 1700 (2000), 1800 (3000), 1900 (4000), 2000 (5000). De groeicijfers zijn: 1.50 (1800), 1.30 (1900) en 1.25 (2000). Dus gemiddeld 1.35.
¶ De hdg-waarden worden goed gedemonstreerd onder item Dunninghe (ZA).
** DGF, Demografie, Patrilocalisme, Kindertal, HDR
# KBG (HFOX), DAB

HDR: historische demografische regressiewaarde
i.e. de waarde voor terugrekenen van historische bevolkingscijfers
gem HDR = 1 - (HDG - 1) = 1 - (1.24 - 1) = 0.76 > HDG
Deze formule is bruikbaar om historische bevolkingscijfers te schatten.
i.c.: bevolkingcijfer jaar j = HDR x bevolkingscijfer jaar j+1
** Dunninghe, Tempels (sub Tempelman)

Healing: > Heelkunde

Heathobeardas:
Anglische volkstam. Waar ze woonden is vooralsnog niet bekend. Hun naam lijkt afgeleid van Anglisch haedhe (heidebewoner) + beard (baard). Dus: Heidebaarden. Dit kan een bijnaam zijn voor heidebewoners.
** Onderstammen

Hedde:
Anglisch: heide. In Hengevelde/Haaksbergen liggen de velden Groot Hedde en Klein Hedde. De regio is van oudsher Anglisch. De Angelen hebben zich daar omtrent 200vC gesetteld vanuit Noord Twente. De naam Groot Hedde leeft nog voort in de familienaam Groothedde.
# FRI, DAB

Hedeby:
Deense naam voor Haithabu = Heideburg. Aangezien Angeln in 723-1920 onderdeel is van het hertogdom Sleswig, en dus van Denemarken, neemt de verdeensing van Angeln sterk toe. Daardoor is o.a. de naam Haithabu veranderd in Hedeby, wat overigens ook Heideburg betekent, afgeleid van Anglisch hedde (heide) + burg (burg, borg).
** Haithabu

Hedeveld:
Veld in Hertme bij Borne, Twente. De naam is afgeleid van Anglisch hede (heide) + feld (veld). Rond 225vC settelen vele Angelen zich in de regio Almelo, Borne en Hengelo. Mogelijk hebben zich in die tijd ook Angelen gesetteld in Hedeveld.
** ASA

Heelheid: (HLH:)
()A gehal (geheel, heel, ongewond), hael (heelheid, heil, gezondheid, geluk, welvaart, zegen), hael (heel, gezond, welvarend, gaaf, ongeschonden), haelan (helen, gezond maken), haele (=A hael), haele (heil, geluk, zegen), haelend (heiland), haelfred (heil en vrede), haeling (healing), haelnis (heelheid, gezondheid), haelth (gezondheid), hal (=A hael), hale (=A haele), halfred (=A haelfred), hylfred (=A haelfred)
Hael is een centraal begrip bij de Angelen. Het omvat heelheid, welvarendheid en geluk.
> Heelkunde
Heel = compleet, ongeschonden = niet gebroken of beschadigd.
2013: Een Chinese vrouw is gemigreerd naar Hawaï. Ze is daar een nieuw leven begonnen. Ze doet er o.a. aan jujitsu en surfing. Voor de camera zegt ze: "So I feel myself realy happy. So complete. (#VRT/10.12.2013) Heelheid en happiness hebben kenlijk veel met elkaar te maken.
2014: Michael Bublé zingt een prachtig lied voor een groot enthousiast publiek. Als hij uitgezongen is, kijkt hij de zaal in en zegt spontaan: You make me so complete. #BBCtv/Entertainment 1.1.2014
Compleet: Engels complete = compleet, volkomen. (#PEN) Nederlands compleet = ongeschonden, volledig, voltallig. (#KEN) Heel = geheel, ongeschonden. (#KEN) Compleet en heel lijken dus woorden met dezelfde betekenis. Toch lijkt dat iemand zich heel kan voelen, maar niet compleet. Pas als iets bizonders erbij komt, lijkt compleetheid te kunnen ontstaan. Dat kan iets zijn wat tot dan toe bewust of onbewust ontbrak of gemist werd.
** Heelkunde, Hylfred, Happiness

Heelkunde: (HLK:)
()A arsatere (arts, heelmeester, geneesheer), gehal (geheel, heel, ongewond), hael (zn heil, heel, gezond), hael (bn heel, gezond, ongeschonden), haelan (helen, gezond maken), haelcunst (heelkunst, heelkunde, geneeskunde), haele (=A hael), haele (heil, geluk, zegen), haeled (held), haelend (heiland), haelfred (heil en vrede), haelig (heilig), haeligdom (heiligdom), haeling (healing), haelmaester (heelmeester, geneesheer), haelnis (heelheid, gezondheid), haelster (halster), haelth (gezondheid), haelu (genezing, redding), haelwud (heilig woud), hal (=A hael), halcunst (heelkunde), hale (=A haele), halfred (=A haelfred), halga (heilig), halgian (ww heiligen, vereeren), halian (ww helen), halig (heilzaam, heilig), haligdom (heiligdom), hallig (=A halig), halwende (nuttig), halwendignis (nuttigheid), healic (exalteerd, vervoerd), hilg (=A haelig), hylfred (=A haelfred)
Heelkunde: Eerst moet de ziel helen, dan kan het lichaam helen. Dit is het adagium van de historische heelkunde. Zoals lichamelijke wonden moeten helen, zo moeten ook gewonde zielen helen om weer goed verder te kunnen gaan in het leven.
--- Het Boedhisme op Sri Lanka gaat daar anno 2014 nog steeds van uit. Ze stelt dat ziekte een aandoening is in de geest, die uitwerkt in het lichaam. Behandeling van de geest is daarom primair. Daarvoor hebben ze een kliniek waar mensen worden geholpen. O.a. met etherische olie die op het hoofd en in het haar wordt gemasseerd. Dat geeft een enorm fijn en helend gevoel. #MAXtv Erika Terpstra 21.11.2014
Heelheid: Uit bovengaande termen blijkt dat heelheid een centraal begrip is bij de Angelen. Heel is gerelateerd aan heil, heilzaam, heilig, vrede en gezondheid. Een heilig woud staat daar kennelijk mee in verband. Mogelijk duidt e.e.a. op een sterke relatie tussen gezondheid en het paranormale van de Anglische godenwereld. Ofwel: het vereeren van de goden lijkt volgens het Angalisme heil en zegen te brengen.
--- 2013: Een Chinese vrouw is gemigreerd naar Hawaï. Ze is daar een nieuw leven begonnen. Ze doet er o.a. aan jujitsu en surfing. Voor de camera zegt ze: "So I feel myself realy happy. So complete. (#VRT 10.12.2013) Heelheid en happiness hebben kennelijk veel met elkaar te maken.
Healing: Het proces van healing (heel/gezond maken) is formeel simpel:
- nagaan wat de klachten zijn
- nagaan wat de oorzaken zijn van de klachten
- de oorzaken van de klachten zo goed mogelijk wegnemen of ongedaan maken
- de oorzaken zodanig wegnemen dat er zo min mogelijk nieuwe klachten ontstaan
Het proces van healing is afhankelijk van de kennis, het gedachtengoed, de mogelijkheden en de bekwaamheid van de heelmeester.
Helen: De Anglische woorden hael (zn heil, heel, gezond), hael (bn heel, gezond, ongeschonden), haelan (helen, gezond maken), haelfred (heil en vrede), haelig (heilig), haeligdom (heiligdom), haeling (healing), halian (ww helen) en haligdom (heiligdom) lijken sterk een relatie te suggereren tussen heel, heil, gezondheid, heilzaam en heiligheid. Ofwel een relatie tussen persoonlijk heil en de godenwereld.
2014: In India staan 3 miljoen tempels en bar weinig ziekenhuizen. De bevolking groeit door. (#BBC2tv Simon Reeve 16.10.2014) De mensen lijken er desondanks tamelijk gelukkig. Dat kan te maken hebben met het Hinduïsme, een cultuur die zeer liberaal, democratisch, tolerant en vredelievend is. > PgGen/Hinduïsme
** Angalisme, Geneeskunde, Heelheid, Hylfred, Gezondheid, Vrede, Sjamanisme, Heiligdommen

Heelmeesters: (HLM:)
()A arsatere (arts, heelmeester, geneesheer), barbur (barbier, chirurgijn), croddene (kruidendokter), croddfraw (kruidenvrouw), cwacc (kwakzalver), cwala (kwaal), fisician (dokter), hael (heil, heel, gezond, ongeschonden), haelan (helen, gezond maken), haelcunst (heelkunst, heelkunde, geneeskunde), haele (heil), haelend (heiland), haelmaester (heelmeester, geneesheer), leag (dokter, sjamaan), leagan (diagnose, genezen), seoc (ziek), seocnis (ziekte), sorcere (sjamaan), sorcery (sjamanisme, geneeskunde), surgyn (chirurgijn)
70miljVC++ Bushmen: Volk dat leeft in Zuid Afrika. Zelf noemen ze zich de San. Ze zijn de oudste vertegenwoordigers van de mensheid op aarde. Als enigen der Oermensen hebben zij de catastrofe van 65 miljoen jaar vC overleefd, toen een meteoor Mexico trof en nagenoeg alle leven op aarde uitroeide. San leven van jacht en verzamelen van plantaardige producten. Anno 2013 leven ze in kleine groepen in de Kalahari Woestijn en wonen in kleine hutten, opgebouwd uit boomtakken en bladeren. Jagen doen de mannen in kleine groepen met zelf gemaakte pijlen en bogen en speren. De vrouwen verzamelen zaden, noten, vruchten, wortels en kruiden. > PgGen/Bushmen
Aangezien:
-- uit het voorgaande blijkt dat vrouwen kruiden verzamelen
-- en kruiden o.a. worden gebruikt als geneesmiddel
>> lijkt het dat de oergenezers vrouwen zijn.
In latere tijden worden echter medicijnmannen genoemd die als genezers functioneren. Mogelijk hebben hebben zij de rol deels overgenomen van de vrouwen. Door de eeuwen heen worden namelijk ook kruidenvrouwen genoemd die als genezers werken. In de jaren 1980-2005 is dat vooral Klazina oet Zalk in Overijssel.
¶ Gezien de sterke fonologische verwantschap van de Anglische woorden voor heil, gezondheid, vrede, heilig, heiligheid, heilgidom, etc, lijken de Angelen een sterke relatie te leggen tussen gezondheid en het paranormale. Gezien de kennis van de naturale Anglische ofwel Angale priesters van de parnormale wereld en het godendom lijkt de rol van heelmeester in de Anglische naturale tijd te worden vervuld door de Angale priesters. Hun kennis zal een mix zijn van objectieve kennis en inzichten en kennis van de goden en hun wil. Hun aanpak zal navenant zijn. > Priesters
** Heelkunde, Geneeskunde

Heemse:
Dorp bij Hardenberg in Overijssel. De regio wordt circa 200vC bevolkt door Angelen, mogelijk afkomstig uit Hardenberg.
150vC: Mogelijk is rond deze tijd een Angale Anglische tempel gebouwd in Heemse. Bij de NH Kerk aldaar ligt een grote kei. Naar zeggen is deze afkomstig van een oude "heidense" offerplaats, die daar ooit was. De kerk staat op een hoogte. (#FRI/2012, apr2015) Derglijke offerplaatsen staan in de pré-christlijke tijd (dus bevoor circa 800nC) normaliter bij een "heidense" tempel. In dit geval zal dat een Angale Anglische tempel zijn geweest. Deze these wordt gesterkt door:
- het feit dat Angelen hun tempels plegen te bouwen op een hoogte > Tempels
- en het feit dat de familienaam Tempelman afkomstig lijkt uit Heemse of daaromtrent en rond 175nC is ontstaan; dus ruim bevoor de kerstening, die in NO Nederland (West Angle) rond 775nC begint. > Tempelman, West Angle, Kerstening
--- Het huis van de Angale Anglische tempelman zal vrij zeker zeer nabij de Angale tempel hebben gestaan. C.q.: zeer nabij de huidige NH Kerk.
** Hardenberg, Angalisme

Heerbanen: (HRB:)
()A herebaen (herebaan, legerweg = brede weg voor verplaatsing van legers en troepen), herewaeg (hereweg, legerweg)
¶ Heerbanen zijn de snelwegen uit de oude tijden. Ze worden in die tijd ook gebruikt door handelaars, reizigers, postdiensten en koerierdiensten. Vele van deze wegen zijn aangelgd door de Romeinen in circa 12vC-400nC. Andere wegen bestaan al ruim vóór 12vC. Feitelijk zijn dit oude handelswegen, die ook worden gebruikt door legers. O.a. de Ossenweg van Haithabu naar Zuid Duitsland en via zijwegen naar Nederland.
¶ Heerbanen zijn van zand of keien. Op zachte grond worden eerst boomstammen, takken en plaggen gelegd voor versteviging. Naast de weg zijn greppels gegraven voor waterafvoer.
Blankeweer: Veldnaam te Noordlaren in Groningen. De naam wordt o.a. genoemd in 1781 op een kaart van Theodorus Beckering, advocaat en cartograaft in Groningen. Op de kruising van de Hoge Hereweg en de Zuidlaarderweg bevindt zich daar in die tijd de sterkte Blankeweer. De sterkte bestond uit een blokhut met schans, bedoeld om de weg naar Coevorden te bewaken. De weg had strategische betekenis voor Groningen. > Blokken, Blankeweer, Coevorden
¶ Historische heerbanen/handelswegen aangelgd door Angelen of Romeinen (R):
Aalten -- Doetinchem (Romienendiek)
Bremen -- Emden -- Groningen
Coevorden -- Hardenberg
Deventer -- Zutphen -- Hummelo -- Arnhem -- Nijmegen
Deventer -- Amersfoort -- Amsterdam
Emden -- Lingen -- Nordhorn -- Ootmarsum -- Deventer
Groningen -- Hondsrug -- Haren (Hereweg)
Groningen -- Assen -- Meppel -- Zwolle
Haithabu -- Hamburg -- Stade -- Bremen -- Minden -- Beieren > Ossenweg
Hardenberg -- Ommen -- Zwolle
Hardenberg -- Lingen v Nordhorn
Haren/Gro -- Hondsrug (Hoge Herenweg) -- Noordlaren > Blankeweer
Meppel -- Yhorst (Herenweg) -- Ommen
Noordlaren -- Hondsrug -- Coevorden > Blankeweer
Nijmegen -- Maastricht (Via Mansuerisca) > Oeffelt
Oldenzaal -- Hengelo -- Goor
Rijn -- Ede -- Ermelo -- Flevomeer (c 170nC++) > Diedenweg
Zwolle -- (Holten) -- Oldenzaal -- Steinfurt -- Munster
Zwolle -- Harderwijk -- Amsterdam
Zwolle -- Olst -- Deventer
** Handelswegen, Leger, NOVL
# FRI, HTN (1773), HTH/p72, DAB

Heetveld:
Gehucht in Steenwijkerland. De regio wordt rond 300vC bevolkt door Angelen uit Zuid Drente. (> ASA) De naam Heetland lijkt derhalve afgeleid van Anglisch hede (heide) + feld (veld).
¶ In Heetveld ligt de Zandkoele, een oude groeve waar keileem werd gewonnen.
¶ In East Sussex (GB) ligt een dorp met de naam Heatfield wat hetzelfde betekent als Heetveld. Mogelijk is deze regio bevolkt door Angelen afkomstig uit Heetveld in de periode 450-550nC tijdens de massamigratie van Angelen naar Brittannia. Sussex is voornamelijk bevolkt door Saxen uit Mecklenburg in NO Duitsland. In dezelfde periode hebben zich echter ook vele Angelen gesetteld in Sussex. O.a. in Hastings, dat werd gesticht door Hasten, een onderstam van de Angelen, afkomstig van de Lunenburger Heide in Hannover. > Hasten

Heffingen:
()A braentscattan (brandschatten), cyns (cijns, pacht, rente), cyse (belasting), furpondan (verponden, belasten in ponden gelds), furponding (verponding, belasting in ponden gelds), gaerf (garve = bos gemaaide en gebonden graanhalmen), gaerfgudh (erf met plicht tot geven van de garve), gaerfland (land met plicht tot geven van de garve), gerefatende (graventiende = tiende van het koren), gieldan (oogsten, opbrengen, betalen), imposta (belasting), landcyse (grondbelasting), posta (belasting), rugg (geld), scat (heffing), scatta (schatting, heffing), scattan (ww schatten, heffen), sceafing (schoofrecht = recht op aantal schoven van oogst conform oppervlakte), scot (soort belasting), scultmate (maat om graanbelasting te meten), settan (zetten, taxeren), settere (taxateur), stengield (onderhoudskosten in gevangenis), thyns (=A cyns), tins (=A cyns), toll (tol, grensbelasting), tollgield (tolgeld), upboure (inning), upsaete (belasting, pacht)
¶ Hessenwegen liepen meestal buitenom de steden heen om zodoende stedelijke heffingen te mijden. (#INS 2011/4)
** Belasting, Tolgeld, Geldzaken, Hessenwegen

 

Heggen:
()A hecg, heg, hegge = heg, haag
¶ De Achterhoek kenmerkt zich o.a. door een oeroude heggencultuur. Veldranden worden in het verre verleden vaak beplant met doornstruiken om wilde dieren en kwaadwilligen te weren en het eigen erf en vee te beschermen. De heggen worden vaak op ingenieuse wijze in elkaar gevlochten. O.a. door takken in te kappen en horizontaal te buigen en in te vlechten, waardoor de heggen zo goed als ondoordringbaar worden.
 
De heggen worden circa 1.5 tot 2.0 meter hoog. Soms zelfs hoger. Dezelfde heggencultuur wordt al eeuwenlang toegepast in Zuid Engeland. Vooralsnog zijn geen andere regio's gevonden met dezelfde heggencultuur. Het is daarom vrij zeker dat de Angel-Saxische bevolking in Zuid Engeland z'n roots heeft in de Achterhoek. Aangezien de Achterhoek in de tijd van de massamigratie in 450-550nC van Angelen en Saxen naar Brittannia voornamelijk is bewoond door Angelen, is het welhaast zeker dat zich in Zuid Engeland naast Saxen ook vele Angelen hebben gevestigd, hetgeen door diverse bronnen wordt bevestigd.
¶ Anno 2010 is de heggencultuur nog steeds levend, zowel in Ysselland als in Zuid Engeland. In Ysselland zijn deze heggen te zien langs de hele IJssel, vooral in de uiterwaarden en direct achter de dijken. O.a. links langs de dijkweg van Doesburg naar Dieren en in de uiterwaarden bij Voorst, Wilp en Gorssel. Maar ook dieper in de Achterhoek, zoals in de buitengebieden van Baak, Ruurlo, Zelhem en Geesteren.


          

  boven: een mooie oude meidoornhaag in
  het buitengebied van Baak anno 2011 (©)

¶ Aan de zuidkant van Doesburg ligt Angerlo, een stad die oorspronkelijk Angelre heet. De naam is afgeleid van Angel + rode en betekent derhalve het ontgonnen gebied (rode) waar Angelen wonen. De naam Angelre bevestigt dus dat de regio bij Doesburg oorspronkelijk een Anglische nederzetting is. > Angerlo
¶ Volgens overlevering is Oeffelt onder Nijmegen bevolkt door Angelen rond 405nC. Deze overlevering wordt sterk bevestigd door de uitgebreide oude heggencultuur aldaar tot aan Boxmeer toe. De heggen langs de Maas van Oeffelt tot Boxmeer zijn qua structuur identiek aan de heggencultuur in Zuid Engeland, een regio die voornamelijk is bevolkt door Angelen van het Continent. > Oeffelt
¶ In Kent (ZO Engeland) liggen de dorpen Wye, Appledore en Brookland, alle drie vlakbij de stad Ashford, een locatie die naamkundig Anglisch is. Ash = es + ford = voorde, een doorwaadbare plaats in beek of rivier. Genoemde locaties lijken te corresponderen met Wijhe (krt KGH 1593: Wyhe), Apeldoorn en Broekland. Ze liggen tamelijk dicht bij elkaar en vlakbij de IJssel. Van dit gebied zijn in 450-550nC vrijwel zeker migraties geweest naar Zuid Engeland, gezien de overeenkomstige en exclusieve heggencultuur.

 

HEH: Hengest en Horsa (c 405-465nC)
Hengest en Horsa zijn figuren in een legendarisch verhaal over twee huurlingen uit Angelland. Hengest betekent hengst en horsa hors, paard. Hengest en Horsa zijn goede vrienden die in dienst van warlord Vortigern in Brittannia rond 450nC vechten tegen de Picten. Horsa komt om in die strijd. Hengest vertrekt later naar Zuid Engeland waar hij Kent verovert en daar koning wordt. Het wapen van Kent voert sindsdien een wit paard op een rood veld. Rechts: Hengest en Horsa geschilderd op een oude staldeur in de regio Hardenberg: wit op groen, exact de oude Anglische kleuren.
 
¶ Bron ASC/Ingram/p25(1900*) schrijft:
A.D. 449 This year Marcian and Valentinian assumed the empire, and reigned seven winters. In their days Hengest and Horsa, invited by Wurtgern, king of the Britons to his assistance, landed in Britain in a place that is called Ipwinesfleet; first of all to support Britain, but they afterwards fought against them. The king directed them to fight against the Picts; and they did so; and obtained the victory wheresover they came. They then sent to the Angles, and disered them to send more assistence.
Uit deze tekst blijkt dat Hengest en Horsa Anglische legerleiders zijn afkomstig uit Angelland op het continent. Immers, ze landen in Brittannia en zijn dus afkomstig van elders. Na dit succes vraagt Wurtgern de Angelen om meer hulp te sturen. Kennelijk heeft Wurtgern dat eerder gedaan. En toen werden Hengest en Horsa gestuurd door de Angelen. Deze Hengest en Horsa moeten dus legerleiders zijn afkomstig uit Angelland op het continent. Hengest en Horsa zullen dan zelf ook Angelen zijn. Immers, buitenlandse legerleiders in het Anglische leger zullen niet erg vertrouwd worden door de Anglische legerleiding c.q. de Anglische koning.
¶ Bron ASC (Anglo-Saxon Chronicle 832-1154nC) schrijft voor het jaar 449nC:
449. Hier Martianus and Valentinus onfengon rice, and ricsodon seofon winter. And on hiera dagum Hengest and Horsa, fram Wyrtgeorne gelathode, Bretta kuninge, gesothon Bretene on thaem stede genemned Ypwinesfleot, aerest Brettum to fultume, ac hie est on hie [Pictas] fuhton.
vertaald:
449. Hier ontvangen Martianus en Valentinus hun rijk en regeren zeven winters. En op deze dag Hengest en Horsa door Vortigern gelast, de Britse koning, gezeten Brit, op hun stede genaamd Ypwinsvliet, eerst Brittannia te helpen, en hij eist tegen hen [Picten] te vechten.
¶ De daarop volgende zin is zeer belangrijk. Vortigern stuurt Hengest en Horsa naar Angle (Angelland) om Offa (de Anglische koning) te vragen meer troepen te zenden en te vertellen over de rampspoed in Brittannia.
Hie [Vortigern] tha [Hengest en Horsa] sendon to Angle [Angelland], and heton him [Vortigern] sendan maram fultum; and heton him [Offa] secgan Bretweala nahtnesse and thaes landes kuste.
vertaald:
Hij [Vortigern] zendt hen [Hengest en Horsa] naar Angle [Angelland], en laat hem [Vortigern] meer troepen zenden; en laat hem [Offa] zeggen dat Brittannia en haar kust in nood zit.
Deze zin geeft aan dat Hengest en Horsa kennelijk boodschappers tussen Vortigern en Angle [Angelland] ofwel de Anglische koning Offa (c 380-456). Hengest en Horsa zullen derhalve zeker als zeer betrouwbaar worden beschouwd en door Vortigern en Offa.
¶ Sommige bronnen denken dat met Hengest feitelijk is bedoeld Engist van Angeln (c 405-465). Ook wel Hengest genaamd, wat hengst betekent. Hij is afkomstig uit Angeln in Sleswig (Noord Duitsland). Engist is legerleider (overste) van een Germaans huurlingenleger, dat voornamelijk bestaat uit Angelen, Saxen en Juten. Naar zeggen vestigt Engist zich vóór het jaar 430 met Horsa en zijn leger in Humsterland (NW Groningen), waar nog de dorpen Englum en Saxum aan dat verblijf herinnert. (> Angelen) Rond 435nC vertrekt Engist met Horsa en het huurlingenleger naar Brittannia om zich aan te sluiten bij de Britse warlord Vortigern.
¶ Volgens overlevering komen de Angelen in Engeland op een gegeven moment in opstand omdat Vortigern slecht soldij betaalt aan de Angelische huurlingen. Engist zou daarom voor zichzelf in Kent een koninkrijk stichten. Of Engist inderdaad de stichter is van het koninkrijk Kent valt echter te betwijfelen. In de overleveringen wordt zijn naam vaak genoemd. Maar Engelse bronnen twijfelen aan de correctheid daarvan.
¶ Er is een andere reden om te twijfelen dat H/Engist de stichter is van Kent. Volgens Nederlandse bronnen vertrekt Engist namelijk in 449 naar Leiden, waar hij de burcht van Leiden bouwt. Het is aannemelijk dat hij in Leiden blijft wonen en er de eerste burchtheer is. (> Burcht van Leiden) Bovendien woont in Nederland een geslacht Van Angelen, dat mogelijk afstamt van Engist. (> Van Angelen) Andere nazaten van Engist kunnen in Engeland zijn gebleven. Daar komt namelijk de familienaam Engist voor.
¶ De eerste golf Angelen (450-475nC) in Brittannia komt van de kusten van Nederland en Duitsland. Volgens overlevering bevinden zich onder hen de leiders Hengest en Horsa. Na de huurlingen komen meer settlers en zij gaan sterke gemeenschappen vormen.
450nC: Bron WAB/p51, 25 schrijft:
The first definitely known group of these people to come to Britain not as raiders but as adventurers prepared if necessary to stay, consisted of three shiploads of Jutes who are said to have been exiled from their own country, and, indeed, seem to have been living for some time near the mouth of the Rhine, and, who, under leadership of two brothers, Hengist and Horsa, arived out of the blue about the year 450 A.D., when Valentinianus III was emperor. They landed in Pegwell Bay, Kent, at the spot called in the Anglo-Saxon Chronicle 'Ypwinesfleot', and now named 'Ebbsfleet' ... Tradition has it that hengist and Horsa offered their services to King Vortigern, who was a vassal of Rome and was the chief man in Britain at the time, and made a bargain with him by which they were to receive payment and land to live on it in Thanet, and in return were to fight for him against all other invaders. Soon these Jutish adventures sent over the sea for their wives and families, and presently numerous shiploads of them arrived. ... With the second compagny cam Hengist's daughter, whose beauty so attrected the British ruler that he married her, after which, it may be supposed, her father had considerable influence at court. ... A few years later, probably about 455 A.D., Hengist quarreld with Vortigern, and his whole force swarmed out of Thanet into Kent, no doubt capturing the fortress of Rutupiae, at the outset. ...
¶ In NO Nederland en in NW Duitsland komen op vele oude huizen zgn nokkruizen voor in de nok van het dak aan de voorgevel. Deze nokkruizen beelden vaak iets uit in de vorm van symbolen, zwanen, paardekoppen, etc. De paardekoppen komen voor in Twente, Drente, Achterhoek, SleswigHolstein en NederSaxen, maar ook op de Balkan, Centraal Azië en in de Himalaya. In NW Duitsland heten ze Hengest und Hors.
 
Hengest en Horsa zijn exclusief Anglische woorden c.q. namen. Dwz dat ze niet worden genoemd in het Saxisch en andere oude Germaanse talen. Hengest en Horsa mogen dus gezien worden als Anglische figuren.
¶ Naar zeggen zijn Hengest & Horsa figuren die al in oude mythen van de Ariërs voorkomen. Per saldo lijken Hengest & Horsa in al die mythen en legenden symbolische figuren te zijn die uitdrukking geven aan liefde en verbondenheid. Dat is o.a. terug tevinden in de asbole, een x-kruis die ontstaat bij een ritueel van broederschap. Ze komt al voor rond 125nC als Angelen en Saxen in Lunenburg hun eerste verbond sluiten. > Asbole
Aangezien Hengest en Horsa legendarische figuren lijken die voorkomen zowel in Angelland op het Continent als in Engeland in Brittannia, lijkt het niet ondenkbaar dat Hengest en Horsa een Anglische legende is waarin wordt verteld over de Angel-Saxen als twee verbonden broedervolken. Die verbondenheid begint rond 125nC in Lunenburg met het eerste verbond tussen de Angelen en Saxen.
Een andere these is dat Hengest en Horsa in Engeland een legende is die de massamigratie van Angelen naar Brittannia moet legitimeren. Hengest en Horsa zijn immers primair legendarische figuren, die al ruim bevoor de massamigratie hebben bestaan in Angelland op het Continent. Deze these sluit beter aan bij de feiten die aangeven dat de massamigratie van Angelen naar Brittannia is veroorzaakt door langdurige grote natheid in Angelland in 300-600nC. > P36
¶ Bron ASC/Ingram/p26(1900*) schrijft verder:
From Anglia [op het Continent], which has ever since remained waste between between the Jutes and the Saxons [in Old Saxony], came the East Angles, the Mercians, and all of those north of the Humber. Their leaders were two brothers, Hengest and Horsa, who were the sons of Withgils; ...
Bovestaande these is nergens bewezen en heeft voor grote raadsels gezorgd. Vele historici hebben namelijk genoemd Anglia vereenzelvigd met Angeln in de noordoost hoek van Sleswig in Dutisland. (> Angeln) Dit Angeln is nogal klein en kon nimmer voldoende Angelen opleveren om circa 3/4 deel van Engeland in luttele jaren te veroveren en te bevolken. Bovendien blijkt dat slechts de helft van alle Angelen in continentaal Angelland naar Brittannia is gemigreerd. Zelfs in Angeln blijken Angelen gebleven te zijn. Sinds 200nC wordt Angeln namelijk continu aangevallen en geraid door de Denen. Pas rond 737nC Angeln lukt het hen Angeln helemaal te veroveren. Er zijn dus voldoende Angelen in Angeln blijven wonen om in 470-737nC de Denen tegen te houden. De overige Angelen op het Continent wonen in het hele gebied tussen de Elbe, de Saale, de Rijn en de Noordzee. Zeker de helft van deze continentale Angelen blijft ondanks de grote natte periode van 300-600nC in continentaal Angelland wonen en migreert niet. Verder blijkt dat de Angelen in Brittannia daarheen zijn gemigreerd in kleine aantallen over de hele periode van circa 400-600nC. > P36, Angle, Angelland, Saxenland, Old Saxum, Engelandvaarders
** Engist van Angeln, ABA, FBAA, Angel-Saxen

Heide: > Heideland

Heidekoe:
()A heddecow (heidekoe)
Heidekoeien zijn een oud ras dat normaliter op heidevelden leeft. Ze zijn bont met bleek bruin-rode of zwarte vlekken. Mogelijk zijn ze afkomstig uit Sleswig-Holstein of Zuid Denemarken, waar ze door de Angelen zijn meegenomen naar Nederland. Tot in de 18e eeuw komen ze hier nog voor op heidevelden in Drente. Anno 2014 worden ze weer uitgezet in de heidevelden en uiterwaarden langs de Yssel in Overyssel. #NTRtv/Nostalgie nov2014

Heideland: (HDL:)
()A bruns (heide, heideveld), brunsfeld (heideveld), bunta (laagte in heideveld), cneo (kneu = zangvogeltje vooral voorkomend in heideland), cnoef (stuk heideland), cnufe (=A cnoef), falt (=A feald), feald (veld, heideveld, omheinde ruimte), fell (heideveld, stuk heideland), flaess (vlaas = plas, heideplas), grenta (gecultiveerde heidegrond), haedh (heide, vlakte, woeste grond), haedhe (=A haedh), haedhe (=A haedhen), haedhen (heidebewoner, heiden), haedhere (heidebewoner), haedhland (heideland), haeth (heide), heathberig (bosbes), haidh (heide, heideveld, vlakte, woeste grond), haitha (heide), haithawaeg (heideweg), hathir (heide), hedde (heide), heddebour (heideboer, heiboer), heddecow (heidekoe), heddegudh (heidegoed = landgoed op de heide), heddehus (heidehuis), heddeman (heideman = heidebewoner), heddeploh (heideploeg; # akkerbouw), hede (heide), hedegaerd (heidetuin), ling (heide, heidestruik), mor (moer = zn woeste grond, heide), paes (paas, pas = heide, heidveld), paesce (klein heideveld), paesgudh (heidegoed = landgoed op de heide), paesman (=A heddeman), paesop (heideheuvel),  

600nC++: rechts: Anglisch huis op de heide met omheind erf en taxusboompjes
foto © TiedLight
 
paeste (heideveld), pas (=A paes), pasce (klein heideveld), pasman (=A heddeman), peasce (klein heideveld), peasgudh (=A paesgudh), pes (=A paes), pesman (=A heddeman), pleag (plag = afgestoken zode gras of heide), pleagman (plaggensteker), pleagta (plaggenveld), scadd (dikke heideplag), sceapas (schapen), sceapstrunt (schapenstront, schapenmest), sudda (zode, turf, plag), telghede (heide met jonge eiken)
Heathobeardas zijn een Anglische volk. Waar ze woonden is vooralsnog niet bekend. Hun naam lijkt afgeleid van Anglisch haedhe (heidebewoner) + beard (baard). Dus: Heidebaarden. Dit kan een bijnaam zijn voor heidebewoners. > Heathobeardas
Heidebewoners worden in oude tijden gezien als lomp, grof en stug. Het Anglisch woord haethen (heiden) is afgeleid van Anglisch haedhe (heidebewoner). > Heiden, Heidenhoek
Heidevelden komen van oudsher voornamelijk voor op zandgronden van de brede kustgebieden in NW Europa. Op droge heidevelden groeit voornamelijk een mengsel van heidebrem, gras, mos en korstmos in vele variaties. Op vochtige heide groeien vooral dophei, pijpestrootje en andere planten. #DAH/p45
Economie: Heidevelden zijn van oudsher belangrijk voor mensen. Men laat er schapen grazen en oogst stekels voor bezems, borstels en boenders en schadden (dikke heideplaggen) voor haardvuur en bemesting. Schadden vermengd met roggestro worden gelegd in de potstallen. Koeiestront en -urine zorgen verder voor een ideaal mengsel om land te bemesten. #DAH/p46
Heideboeren besteden de helft van hun tijd aan plaggen steken, opzetten en strooien. Een boerderij met 4 Ha heeft daartoe recht in 21 Ha heideveld. #DAH/p46
1250nC++ Bron ZWH/p30 schrijft:
Na circa 1250 veranderde er iets: er kwam meer geld in omloop, de pacht kon betaald worden en menige horige kocht zich nu vrij. Intussen nam de bevolking toe en de kleine boeren wilden ontginnen, waardoor woeste grond begeerlijk werd. Maar er was nog genoeg ruimte. Bos, moeras, veen - grote gebieden waarin iedereen (voorlopig) zijn gang kon gaan. ... De hei leverde plaggen, ook een bouwmateriaal, en voer voor de schapen. Temidden van die woeste gronden werden boerderijen gebouwd als eilandjes van cultuur.
1850++: Rechts: boerderij op de heide met schapen en geiten. (foto ©)
 
1900++ Bron Overijssel 1880-1930 citeert een tekst:
De reiziger, die per staatsspoor van Zwolle naar Almelo reist ziet, wanneer hij het station Raalte gepasseerd is, nu niet zoo heel veel dat hem zou kunnen verlokken te Nijverdal uit den trein te stappen om er de omstreken te bezichtigen. De heuvelreeks van Holten tot ver voorbij Hellendoorn doemt langzamerhand aan den gezichteinder op; heidevelden en moerassen strekken zich heinde en verre uit, slechts hier en daar afgewisseld door de dennenbosschen, waarmee de berghelling vooral in noordwestlijke richting begroeid is. Groote uitgestrektheden heide worden sedert de laatste paar jaren met dennen beplant, voornamelijk onder leiding van de Nederlandsche Heidemaatschappij, doch van uit de verte gezien schijnt het veld nog kaal. Plotseling, als de trein in den berg gekomen is en zijn weg volgt door eene nauwe gleuf, ziet men ter weerszijden niets dan het mulle zand, waarin zwaluwen hunne nesten hebben uitgegraven. Een enkel oogenblik nog, daar stuift de locomotief in het dal naar beneden.
¶ Heidevelden zijn tot in de 20e eeuw een belangrijke bron van bestaan. Men houdt er schapen, haalt er brandhout en steekt er plaggen voor de stallen. Het intensief gebruik van de heidevelden leidt echter her en der tot grote zandverstuivingen. #NDD/p39
1900: Gelderland bezit 105.000 Ha heidegrond. #DAH/p46
1950: Borstels worden tot in de 20e eeuw vaak gemaakt van stugge heidetakjes van 2-3 maanden oude heideplanten, die in het najaar worden gemaaid. Een handvol van deze takjes wordt vastgebonden met een sterk touw. Met deze borstel worden melkbussen geschrobt, pannen en potten gewassen en koeien geborsteld. Na het maaien van de heide worden de plaggen gestoken. #KOB/p106
1930++: Kunstmest geïntroduceerd. Schapenmest wordt steeds minder gevraagd. Vele heidevelden worden omgezet in akkerland. #NDD/p60
1960: Gelderland bezit nog amper 37.000 Ha heidegrond. #DAH/p46
** Zandgronden

Heiden:
Het Anglisch woord haethen (heiden) is afgeleid van Anglisch haedhe (heidebewoner).
¶ Onder heiden verstaat men doorgaans iemand die niet gelooft in een god zoals die wordt gezien in de bijbel, thora of koran. De naam heiden is afgeleid van het Anglisch haedhe dat betekent heide, heidebewoner, heiden. Sinds de groei van de nederzettingen naar dorpen en steden verlaten vele Angelen hun afgelegen woonoorden en settelen ze in de dorpen en steden. Andere Angelen blijven daarentegen liever op het land wonen. Bron WAB/p70 schrijft daarover:

Our Anglo-Saxon ancestors were essentially farmers, city life having little attraction for them; and there on their farm-lands, or behind the fences of their homes, they developed that independence and that power to mind their own business, which is one of the strongest characteristics of our race.
¶ Dorpelingen en stedelingen gaan zichzelf steeds meer als verheven zien boven de plattelanders. Dat gebeurt al heel vroeg. Ze gaan neerkijken op deze plattelanders. Vooral op de heidebewoners, die ze vaak afschilderen als lomp, ongeltterd en onbeschaafd. Zo ontstaat het Anglische woord haedhe voor heiden. De christenen maken daar dankbaar gebruik van om niet-christenen te kwalificeren. De christenen zelf hebben zich echter op grote schaal schulding gemaakt aan gruwelijkheden tijdens de kerstening en later aan discriminatie en gruwelijke moord op o.a. ketters, heksen en homo's.
** Naturalisme, Kerstening, Ketters, Heksenvervolging, Rode Donderdag

Heidenhoek: (HDH:)
Buurt in Zelhem/Achterhoek. De regio Zelhem wordt rond 200vC bevolkt door Angelen uit Berkelland. (> ASA) De naam Heidenhoek lijkt derhalve afgeleid van Anglisch haedhen (heiden) + hoc (hoek, stuk land).
801nC: Ludger (742-809; missionaris) bouwt een kerk te Zelhem. > Zelhem
801nC++: Gezien de Anglische betekenis van de naam Heidenhoek lijkt het mogelijk dat de regio na de bouw van de kerk rond 801nC door christenen in Zelhem is beschouwd als het woonoord van heidenen, of dat de bewoners dat zelf zo noemen. D.w.z: als naturale mensen, i.c. niet-christenen. > Naturalisme, Angalisme, Priestering
Naamvarianten:
- 1495: Heydenheurne AVA haedhen (heide, heidebewoner, heiden) + hyrne [heurne] (stuk hoekig land). Het gebied ligt inderdaad in een grote bocht van de Heidenhoekseweg.
- 1635*: Heydenhoeck Naam gebruikt door buurtvereniging Heidenhoek anno 2012. Gezien schrijfwijze mogelijk gebruikt rond 1635.
- 1773: Heyenhoek Kaart RZA/p22 (1773) noemt ter plekke Heyenhoek, gelegen nabij een groot moeras genaamd des Heren Veen. ON hey = heide.
1783: Zellemer Enck: Kaart HTN/p83 (1783) toont in het hele gebied tussen Zelhem en Doetinchem alleen de Zellemer Enck, een groot enklandschap met vele akkers. De regio waar Heidenhoek moet liggen, is gesitueerd nabij een veengebied lijkend op dat van kaart RZA/p22 (1773). Geprojecteerd op de situatie anno 2014 lijkt het te gaan om het gebied bij de Heidenhoekse Vloed, gelegen boven de lijn Zelhem/centrum en Haank/Brunsveld. Heidenhoek zelf lijkt dan net buiten de Zellemer Enck te liggen. De Heidenhoekse Vloed is een nogal drassig gebied, waar nauwlijks landbouw is.
Lijkweg: In de Heidenhoek te Zelhem loopt de Barinkweg, een oude lijkweg richting centrum Zelhem.
¶ In Heidenhoek heeft mogelijk ooit een naturaal Anglisch klooster gestaan. > Priestering

Heil:
()A aelhista (heiligdom), aelhista (heiligdom), dafen (daverend, schitterend, prachtig, mooi, heilig, goed), dawan (=A dafen), gaens (gezond, heilzaam, zuiver, oprecht), godcundnes (godheid, heiligheid), godnis (goedheid), hael (heil, heel, gezond), haelan (helen, gezond maken, halen), haelcunst (heelkunst, heelkunde, geneeskunde), haele (heil, held), haelig (heilig), haelth (gezondheid), hal (=A hael), hal (heel, gezond, ongeschonden), haleg (heilig), Haleg Aefen (Heilige Avond), Haleg Maent (Heilige Maand = december), halfred (heil en vrede), hilg (heilig), hilig (heilig), hylfred (heil en vrede)
Anglisch:
- hagal (hagol, haegl) = hagel; KA hagal; ON haghel; WA haegl, hoagl; ZW hagel; ZA hael; ME hail
- hagalaz = harmonie, heil en geluk > Hagalaz
Anglische afleidingen van Hagal:
- hael (hal, haele, hale) = zn heil, gezondheid, geluk, zegen, welvaart, heelheid; ON heel; ZA hael; ME hail
- hael (hal, haele, hale) = bn heel, gezond, welvarend, gaaf, ongeschonden; ON heel; GR hail
- haelan = helen, gezond maken, zegenen, halen.
Deze woorden zijn afgeleid van het Anglisch protowoord Hagal, dat Hagel betekent.
- hagal (hagol, haegl) = hagel; KA hagal; ON haghel; WA haegl, hoagl; ZW hagel; ZA hael; ME hail
- hagalaz = harmonie, heil en geluk > PgAng/Hagalaz
Anglische afleidingen van Hagal:
--- heil = welzijn, voorspoed, nut, voordeel, gelukzaligheid, toeverlaat. #KEN
--- hael = het Afrikaners woord voor hagel. Dit Afrikaners is een oude Anglische taal afkomstig uit Zuid Holland. > Hagal, Afrikaners
Het lijkt dat de Angelen heil koppelen aan gezondheid, heelheid, heiligheid, godheid, goedheid, zuiverheid, oprechtheid, echtheid en veiligheid. Deze factors lijken de grote makers van hun heil.
** Hagal, Heelheid, Heelkunde, Geneeskunde, Gezondheid, Deugden, Echtheid, Veiligheid

Heil en Vrede: > Hylfred

Heiligdommen: (HLD:)
betr naturale Anglische heiligdommen > Naturalisme
()A ael (altaar, tempel, offerplaats), aelhista (heiligdom), alhista (heiligdom), godwudu (heilig woud), haeligdom (heiligdom), haelwud (heilig woud), halga (heilig), halgian (ww heiligen, vereeren), haligdom (heiligdom), sent (heilig), sul (zuil)
¶ Anglische heiligdommen:
500vC++: grote keien bij kerk Wirdum/Gro > Wirdum
225vC++: Hagall in Haaksbergen > Hagall
200vC++: Balder in Harfsen > Harfsen
200vC++: De oude meente van Apeldoorn heet oorspronkelijk Urthunsula wat verwijst naar een heilige zuil. #HPG
9nC: Tacitus (# Annales 100nC) over de Varusslag 9nC waarbij de Romeinen zijn verslagen: Het eerste legerkamp van Varus verraadt door de grote omtrek en afmetingen van het hoofdkwartier het werk van drie legioenen. Verderop herkende men de halfverwoeste wal en de ondiepe gracht dat de restanten van het uiteengeslagen leger hier stelling hadden genomen. Midden op de vlakte lagen de gebleekte beenderen van mannen, op de plekken waarheen ze waren gevlucht of weerstand hadden geboden, los verspreid of in hopen. Dichtbij lagen kapotte wapens en kadavers van paarden en ook menselijke schedels die prominent aan boomstammen genageld waren. In de nabij gelegen heilige bossen stonden de altaren van de barbaren, waarop ze de tribunen en de hooggeplaatste centurio's hadden geslacht. #CAV/p86
100nC++: Aelhista = Elst in de Overbetuwe. Daar stond ooit een Anglisch heiligdom.
115nC: Tacitus (Anales): Moerassen worden gezien als heilige plaatsen. Veroordeelden worden eerst gewurgd en dan in het moeras geworpen.
300nC*: De oude meente van Apeldoorn heet oorspronkelijk Urthunsula wat verwijst naar een heilige zuil. #HPG > Apeldoorn
325nC++: De Papenberg in Beekbergen was een heilige plek van de naturale (pré-christelijke) Angelen. Rond 325nC lijkt daar een klooster te zijn gebouwd van de naturale Angelen. > Beekbergen, Angalisme
750nC++: Heiligdommen (o.a. offerplaatsen) worden in de Germaanse tijd vaak gebouwd op de toppen van heuvels en terpen. Met de kerstening worden op dezelfde plekken vaak kerken gebouwd. (> Wirdum) Daarmee pogen de christenen de naturale Anglische priesters de wind uit de zeilen te nemen.
750nC++: Tijdens de kerstening in Angelland vernielen missionarissen vele Anglische heiligdommen als offerplaatsen en tempels of worden ze systematisch verwaarloosd.
754nC++: Missionaris Ludger (742-809) was een harde man. Zijn missiegebied was NO Nederland en Westfalen. De religie van de Germanen noemde hij heidens en vond dat die uitgeroeid moest worden met wortel en tak. Heilige wouden werden omgehakt en heilige stenen omver gegooid. (#OVG/p132) > Kerstening
780nC++: Missionaris Willehad bekeert enige belangrijke Drenten. Het volk verzet zich echter tegen kerstening. Willehad vernielt vele Anglische tempels. De Drenten pikken dit niet en Willehad vlucht uit Drente.
De Sent: = weg in Lemele. Mogelijk ivm een voormalige heilige plek aldaar. #FRI/2013
** Cultusplekken, Ael, Heiligdommen, Offerplaatsen, Godenverering, Goden, Offers, Offeren, Heuvels, Dingplaatsen, Baldersites, Paasbergen, Aalden, Aalhorst, Aalsbergen, Aalsum, Aalten, Aling, Suxwort, Wirdum, Naturalisme, Kerstening

Heilige plaatsen:
115nC: Tacitus (Anales): Moerassen worden gezien als heilige plaatsen. Veroordeelden worden eerst gewurgd en dan in het moeras geworpen.
** Heiligdommen

Heilige stenen:
754nC++: Missionaris Ludger (742-809) is een harde man. Zijn missiegebied is NO Nederland en Westfalen. De religie van de Germanen noemt hij heidens en vindt dat die uitgeroeid moet worden met wortel en tak. Heilige wouden worden omgehakt en heilige stenen omver gegooid. #OVG/p132
** Heiligdommen, Baldersteen, Kerstening

Heilige wouden: > Wouden

Heiligerlee:
Dorp onder Scheemda in Oost Groningen. Rond 350vC wordt de regio bevolkt door Angelen uit Oldambt. De naam lijkt derhalve afgeleid van Anglisch haelig (heilig) + hleo (lij, oever, laagte, luwte, beschutting, schuilplaats; AS/AH lei).
23 mei 1568: Slag bij Heiligerlee: tussen troepen van Lodewijk van Nassau en Arenberg (Jan de Ligne, graaf van Arenberg, etc), stadhouder van Groningen, Friesland, Drente en Overijssel, Katholiek en vriend van de Spanjaarden. Arenberg vlucht, maar wordt achterhaald en gedood. Adolf van Nassau komt om in de slag. Deze slag is het begin van de Tachtigjarige Oorlog.
** TJO

Heimenberg: (HMB:)
De Grebbeberg is een heuvel van 52 meter hoog, gelegen aan de Rijn bij Rhenen. Op de heuvel ligt de Heimenberg, een oud fort (walburcht) bestaande uit aarden ringwallen met droge gracht uit circa 650nC.
¶ De naam Grebbeberg is mogelijk afgeleid van Anglisch greabba (gracht) + beorg (berg). (> Grebbeberg) Dit komt overeen met het fort op de Heimenberg.
¶ De regio Heimenberg wordt rond 150vC bevolkt door Angelen uit de Veluwe. De naam Heimenberg lijkt derhalve afgeleid van Anglisch haemu (hem, heym, ham = huis, heem, woning, woonplek, oord) + beorg (berg, burcht). Dus: de huizen op de berg. Deze etymologie strookt met de houten huizen die er ooit hebben gestaan.
¶ In 1830 ontdekt de Leidse archeoloog C. Reuvens een dubbele rij aarden wallen op de Heimenberg, die door mensen zijn gebouwd. Om de wallen lag een droge gracht in een halve cirkel. De rest van de schans was gedekt door een steile helling.
Vondsten:
- 450nC: Massief gouden halsringen in Germaanse stijl. Aangezien de regio wordt bewoond door Angelen, zal er eerder sprake kunnen zijn van Anglische stijl. Temeer daar elders in Anglische regio's in Nederland ook gouden sieraden zijn gevonden. > Sieraden
- 1050: Op het middenplein zijn sporen gevonden van houten huizen en ruitersporen uit circa 1050 AD.
** Grebbeberg, Aldgisl van Rijnland

Heks: > Heksen

Heksen:
()A col (kol = heuvel; heks), haegtes (heks), hecs (heks; heuvel), hecsbal (=A wicbal), wicbal (heksenbol = bol om heksen te verjagen), wicca (mnl heks), wicca (waarzegger, tovenaar), wicca (slecht), wiccaman (=A wickel, wiglere), wiccan (wikken, toveren), wiccatreo (heksenboom = boom met veel kraaienesten), wiccawif (waarzegster), wicce (vrl heks), wicce (wikke = wilde klimplant met peulvruchtjes), wiccesaed (wikkezaad), wiccrod (heksenkruid = StJanskruid), wickel (waarzegger, toevenaar), wiclan (wikkelen), wicrodd (wichelroede), wiglere (wichelaar, waarzegger, tovenaar), wiglian (wichelen, uitpuzzelen, waarzeggen, toveren)
¶ Het woord heks is afgeleid van het Anglisch woord haegtes (heks). De Oud Nederlandse volkstaal kent het woord haghetisse, hagetisse = hagedis, heks. Dat heeft te maken met het bijgeloof dat verbanden legt tussen hagedis en heks. #MI/2012
¶ Bron SYM/p40/Eidechse schrijft dat de hagedis het symbool is van de zonaanbidder, die steeds de zon opzoekt om zich te warmen aan haar stralen. De hagedis is daardoor het symbool voor de ziel die steeds het Licht opzoekt om weer tot leven en kracht te komen. Aangezien de Oude Naturale Angelen primair zonaanbidders zijn, lijkt de term heks (hagedis) een scheldwoord te zijn van christenen jegens de naturale Angelen. I.b. jegens de naturale Anglische priesters. > Zonnecultus, Priesters
Heuvels: Waarom Anglisch hecs heks en ook heuvel betekent, is vooralsnog niet zeker. Mogelijk heeft dat te maken met de oeroude Anglische zonnecultus. Op een heuvel is het doorgaans zonniger dan op lagere grond. Heuvels zijn ook plekken waar goden worden aanbeden en vaak ook tempels staan. Anglische priesters werden door christenen ook wel heksen genoemd, wat mogelijk verwijst naar de zonnecultus van de Angelen. De naam heks is namelijk afgeleid van hagedis, een dier dat ook een echte zonliefhebber is. > Zonnebergen
 

Zonnerad: Oeroud symbool van de goddelijke macht en grechtigheid. Rechts: een zonnerad op de buitenmuur van de Waag (16e eeuw) in Deventer. In de Waag werd gewogen en recht gesproken.
Foto © BCK/TL
 

Hexa is het Griekse woord voor zes. Aangezien het zonnerad bestaat uit zes spaken, kan het woord heks een verwijzing zijn naar het zonnerad. Heksen zijn namelijk vervolgd door de christenen. Ze worden dan eerst gewogen op de heksenwaag. Zijn ze te licht, dan worden ze veroordeeld tot de brandstapel. Je moet namelijk licht zijn om rond te vliegen op een bezemsteel, zoals heksen plegen te doen volgens het bijgeloof.

Hexa in de betekenis van zes kan ook verwijzen naar Hagal, het Angale symbool voor Harmonie, Heil, Geluk. (> Angalisme) Dit symbool heeft zes armen. (> afbeelding rechts) Heks is deze optiek dan synoniem voor Angale Angel. De christenen noemen hen heiden. > Hagal, Heiden
 
Ith Hils: Groot heuvelgebied tussen Hamelen en Einbeck, circa 40 Km ZW van Hannover, in Neder-Saxen. In de Hils ligt de Koppenberg waar een oude ding- en offerplaats ligt. Historici menen dat de locale bevolking daar zonneraden lieten branden tijdens rituelen. Enkele bewoners uit Koppenberg zouden daar ter dood veroordeeld zijn. Dat zou de oorsprong zijn van de overlevering van de Rattenvanger van Hamelen.
Heksen kunnen zowel mannen als vrouwen zijn. Ze komen voor in alle oude culturen. Heksen zouden in contact kunnen treden met hogere machten, aan wie ze inzicht en raad vragen. Bij de Oude Angelen staan ze daarom in hoog aanzien. Op grond hiervan lijkt de naam heks een aanduiding te zijn voor alle niet-christelijke Angelen. Dus de Angelen die door christenen heiden worden genoemd.
--- 2015: Op een historisch cultureel evenement in Vaassen (Gld) bevestigt een deelnemer dat niet alleen vrouwen maar ook mannen heksen kunnen zijn. Hijzelf fungeert als sjamaan, maar ziet zichzelf ook als heks. (#FRI/3.4.2015) > Sjamanisem
Hoge Hexel is een gehucht bij Wierden in Twente. De regio ligt tamelijk wat hoger dan de verdere omgeving. Ze wordt rond 225vC bevolkt door Angelen uit het Vechtdal. (> ASA) De naam Hoge Hexel lijkt derhalve afgeleid van Anglisch haigh (hoog) + hecs (heuvel) + le (klein). Dus: de kleine hoge heuvel. Inspectie ter plekke sep2014 leert dat deze betekenis aardig kan kloppen. Per saldo betekent e.e.a. dat de Hoge Hexel mogelijk een Anglische offerplek was, waar Angale priesters offediensten hielden. Mogelijk ook dat aldaar ooit een Anglische tempel heeft gestaan. > Offeren, Tempels
¶ Middeleeuwse christenen zien de kikker als het symbool van heksen. Daarmee bedoelen ze de Angale Angelen. > Kikkers, Menneke van Holten
** Hekserij, Heksenvervolging, Naturalisme, Goden, Zonnecultus

Heksenvervolging: (HKV:)
Gruwelijke periode in de Europese geschiedenis. Heksen worden al vervolgd in het oude Griekenland en Rome. Meestal krijgen de zgn heksen maar een lichte straf.
1330-1720 Europa: Door toedoen van de christelijke kerken worden de vervolgingen steeds erger. Vooral in de periode 1330-1720, waarin naar schatting 30.000 tot 60.000 heksen worden vervolgd en op gruwelijke wijze verhoord en daarna levend verbrand op de brandstapel.
---- In totaal zijn in Europa zeker 50.000 zgn heksen vervolgd en vermoord op brandstapels door de Katholieke Kerk. #DaVinciCode/film
1485-86 Duitsland: De grote aanstichters in die tijd zijn de Dominicane monnikken Heirinch Kramer en Jacob Sprenger in Duitsland. Zij schrijven in 1485-86 het uiterst perverse boek "Malleus Maleficarum" ofwel de "Heksenhamer" waarin ze quasi wetenschappelijk beschrijven welke kenmerken heksen hebben en hoe ze moesten worden verhoord en vermoord. Kerkelijke en bestuurlijke autoriteiten gaven hun zegen. En zo begint de gruwelijk jacht op zgn heksen. In bijna alle gevallen gaat het om zwakke, eenzame vrouwen, die door hun omgeving worden verdacht en aangegeven. Soms echter worden ook mannen als heks vervolgd.

1544 Twente: Het meest bekend is freule Maria van Beckum, Doopsgezinde martelares, 13.11.1544 ter dood gebracht op de brandstapel op het Galgenveld tegenover de Algemene Begraafplaats aan de Langestraat in Ambt-Delden langs de weg van Delden naar Goor, op last van regentes Maria van Hongarije en uitgevoerd door drost Goossen van Raesfelt, wonend op huis Twickel.
 
Maria was de dochter van Johan II van Beckum (gst 1526) en Johanna van Wrede (gst 1511), wonend op Kevelham te Goor. Ze was mogelijk een aanhangster van David Joris, sinds 1535 een leider van de Wededopers. Tegen twee Doperse broeders zou Maria hebben gezegd: De paal waaraan ik gebonden ben, zal later nog groenen ten bewijze dat ik om de waarheid lijd. De nalatenschap van Maria werd geconfisceerd door Karel V en in 1555 beleend aan drost Goossen van Raesfelt. Na de vuurdood van Maria van Beckum verschijnt het lied: Ein new lied van twei jongfrawen van adel te Delden, drey meil van Deventer, verbrand. Het lied verhaalt haar dood samen met Ursula van Werdum, haar schoonzuster. (> Werdum) Tot in de 19e eeuw planten de Doopsgezinden uit Hengelo jaarlijks op 13 november een groene tak op de plaats van de executie.
1547-1587 Appingedam: Bron CVF schrijft:
1547-1587 In Appingedam vinden processen plaats: tien zogenaamde tovenaressen worden in de jaren 1547, 1557 en 1587 verbrand. Appingedam blijft nog lang de naam 'heksennest' houden.
1605 Azewijn: Het laatste slachtoffer in Nederland is Machteld ten Ham. Zij wordt in 1605 in Azewijn (Achterhoek) publiekelijk op de brandstapel vermoord. Sindsdien gaan steeds meer mensen zich verzetten tegen deze gruwelijke praktijken. > Azewijn
1605-1707 Essex/Engeland: In deze periode worden vele vrouwen ernstig vervolgd door de Puritein Mathew Hawkins uit Suffolk. Hij verhuist naar Essex waar hij fanatiek vele vrouwen tot heks verklaart en voor het gerecht sleept. Om te bewijzen dat ze heks zijn moeten ze in een grote en diepe poel springen. Vele vrouwen kunnen niet zwemmen en verdrinken. Als ze blijven drijven is dat het bewijs dat ze heks zijn. In dat geval worden ze opgehangen of levend verbrand op de brandstapel. (#BBCtvFlogIt 15.8.2014) Dergelijke processen voltrekken zich ook in Engeland.
Johannes: De verbranding van heksen heeft mogelijk te maken met een tekst in het Evangelie van Johannes. Daarin zou worden opgeroepen om al het onkruid te verwijderen en verbranden. #FRI/1990*
De hele heksenvervolging is een inktzwarte episode in de historie van Europa. Alle extreem slechte eigenschappen van mensen komen boven: valsheid, gemeenheid, lafheid, perversheid en extreme wreedheid.

Hekserij: (HEK:)
()A haegtes (heks), hecs (heks), wicca (mnl heks), wicca (waarzegger, tovenaar), wicca (slecht), wiccaman (=A wickel, wiglere), wiccan (wikken, toveren), wiccaniht (heksennacht), wiccawif (waarzegster), wicce (vrl heks), wicce (wikke = wilde klimplant met peulvruchtjes), wiccesaed (wikkezaad), wiccrod (heksenkruid = StJanskruid), wickel (waarzegger, toevenaar), wiclan (wikkelen), wicrodd (wichelroede) wiglere (wichelaar, waarzegger, tovenaar), wiglian (wichelen, uitpuzzelen, waarzeggen, toveren)
Heksen kunnen zowel mannen als vrouwen zijn. Ze komen voor in alle oude culturen. Heksen zouden in contact kunnen treden met hogere machten, aan wie ze inzicht en raad vragen. Bij de Oude Angelen staan ze daarom in hoog aanzien.
Heksensnacht: Volgens een oude legende houden heksen op gezette tijden een heksennacht. Dit zou o.a. gebeuren in de Walpurgisnacht (31apr-1mei) op de Blockenberg in de Harz. Christenen noemden de nachtelijke meetings heksensabbat.
Christendom: Het Christendom stond van oudsher erg vijandig tegenover heksen. Ze ziet hen als boze machten die in contact staan met de duivel. Daarom zijn er zovele vervolgd en vaak levend verbrand op de brandstapel. Met deze gruwelijke wreedheid hebben de christenen zich enorm veel haat op de hals gehaald.
Heksenwaag: Grote weegschaal waarop verdachte mensen werden gewogen om te beoordelen of ze heksen zijn. Bij een bepaald gewicht werd de verdachte veroordeeld en geëxecuteerd, i.e. levend verbrand of verdronken. In Oudewater (ZH) en Deventer staan nog dergelijke heksenwagen.
Mongolia: In Mongolia worden sjamanen ook vaak priesters of medicijnmannen genoemd. Ze zijn daar o.a. raadgevers, medicijnmannen en begeleiders bij belangrijke ceremoniële gebeurtenissen als huwelijk, geboorte en begrafenis. Als dusdanig lijken ze identiek aan de Anglische priesters, die op hun beurt identiek lijken aan de zgn Anglische heksen. De vijandschap van de christenen jegens de zgn heksen is daarmee goed te verklaren. Immers, deze Anglische heksen lijken de vertegenwoordigers van de oude Anglische geloofswereld en derhalve de grote concurrenten van de christelijke priesters en missionarissen.
** Heksenvervolging, Zwarte Kunst, Sjamanisme, Priesters

Hel:
()A hal (=A hel), Hel (godin van de onderwereld), hel (rijp, bevroren grond, hel), hel (zn hel, onderwereld), hel (bn hel, leder, licht), helhound (hellehond), hellig (boos, kwaad, woedend), hellignis (boosheid, woede)
Hel: = hel, onderwereld; bewaakt door de Hellehond.
** Hellegang, Hellehond

Helden:
()A haeled (held)
btr figuren die in Angelland als helden zijn beschouwd
Beowulf (650vC++) > Beowulf
Arwin van Angeln (250vC++) > Arwin van Angeln
Offa van Angeln (405nC++; koning/legerleider) > Offa van Angeln
Hengest & Horsa (405-465nC; legerleiders) > HEH
Joris (St George; 600nC++) > Joris
Walfrith van Bedum (910nC++; boer) > Bedum
Radfrith van Bedum (910nC++; boer) > Bedum
Rudolf II van Coevorden (1227++) > Rudolf II van Coevorden
Maria van Beckum (1544++; martelares) > Beckum
Ursula van Werdum (1544++; martelares) > Beckum
Joan Derk v.d. Capellen (1770++; politicus/schrijver) > Capellen
Johan Rudolf Thorbecke (1850++; politicus/schrijver) > Thorbecke

Hellegang: (HLG:)
¶ Steeds het goede doende en het onnodig kwade latende, bereikt men uiteindelijk het hoogst bereikbare. De meester is zorgvuldig en voorzichtig, want haastige spoed is zelden goed. Meer en beter kan een mens waarlijk niet doen. #SRK
¶ Jezus zei: Pak uw kruis op en wandel. Wie Mij volgt, die heeft het Eeuwige Leven. #EVG
¶ Pak uw kruis op en wandel. Waar mogelijkheden eindigen, resten berusting en gelatenheid. De meester volgt de goede weg en bereikt uiteindelijk het hoogst bereikbare. #SRK
¶ Pak uw kruis op en wandel. Wie de goede weg volgt, die zal veel bereiken. Wie de weg met God gaat, die zal waarlijk leven. #SRK
¶ Mijd ellende waar mogelijk. Ellende heeft geen enkele zin. Zoek het goede. Het goede brengt ware vreugde. Wie de goede weg blijft volgen, die zal veel bereiken. #SRK
¶ Mijd ellende waar mogelijk. Ellende heeft geen enkel zin. Waar mogelijkheden eindigen, reste berusting en gelatenheid. De meester ondergaat het onvermijdelijke lijden en raakt ervan bevrijd. Meer of beter kan een mens waarlijk niet doen #SRK
¶ De tijd lost veel ellende op. Wie de weg met God gaat, die zal waarlijk leven. #SRK
¶ Vertrouw op de Here uw God. Hij zal u leiden. De meester vertrouwt op God en volgt de goede weg. Meer of beter kan een mens waarlijk niet doen. #SRK
** Bezinning, Crises, Deugdzaamheid, Relaxen, God

Hellehond:
Anglisch: helhound. Hond die voor de ingang van de hel de wacht houdt. Komt o.a. voor in de Egyptische (Anubis) en Griekse (Cerberus) mythologie. In het centrum van De Lutte (Twente) staat een beeld van hem.
¶ Historicus Martijn Adelmund schrijft in zijn boek "Mysteries in Overijssel" (Bruna) dat Hagall, de Meester van de Jacht, en zijn hellehond eens per jaar rond Halloween in Haaksbergen (Twente) bij elkaar komen en dan samen de nacht onveilig maken. > Hagall

Hemel: (HML:)
()A cim (kim, rand, horizon), clud (wolk), dagian (dagen, licht worden), daging (dagen, ochtendgloren), dawan (zn ochtendgloren), dawan (dauwen, dagen, gloren), deorc (donker), deorc maen (donkere maan), dosc (duisternis), dostar (duister), dostarnis (duisternis), dox (=A dosc), floncan (flonkeren), gesweorc (gezwerk, bewolkte hemel), glaran (glaren, gloren), harfssunna (herfstzon), heafan (hemel), heben (hemel), hefen (hemel), hemel (hemel), hemmel (hemel), Hemmel Rice (Hemelrijk, Hemelse Rijk), hemmelrice (hemelrijk), hemmeol (hemel, lustoord), hemmeolrice (hemelrijk, grond van prima kwaliteit), hemmol (hemel, lucht, lustoord), heofon (hemel), Hundsteorra (Hondster = Sirius), lentesunna (lentezon), leoht (zn+bn licht), liht (zn+bn licht), logt (lucht), lougt (lucht), lugt (=A lougt), maen (maan), maenliht (maanlicht), maenscine (maneschijn), mighla (wolk, mist), mon (maan), mona (maan), monna (maan), oulflyht (schemering), rima (=A cim), Saeter (Saturnus), sceo (hemel), steorra (ster), steorras (sterren), steorrliht (sterrelicht), sunna (zon), sunnganc (zonnegang = gang of baan van de zon), sunnliht (zonlicht), sunnrise (zonsopgang), sunnscine (zonneschijn), sunnsett (zonsondergang), sweorc (zwerk, hemel), twileoht (schemering), twiliht (schemering), wolc (wolk), wolcen (zn wolken)
Hemel = luchtruim, ideale toestand, ideale levensomstandigheden, hiernamaals.
8000-4000vC Neolithicum: Mensen gaan dieren fokken en planten kweken voor eigen onderhoud, maken stenen gereedschap en gebruiken vuurstenen om vuur te maken. Ontstaan van landbouw, veeteelt, begrip eigendom, eigendomsrechten en eigendomsconflicten c.q. strijd en oorlog, politieke besluitvorming en religie: heuvels met ringgrachten, altaars, offeren van ossen en begrip van ziel en hemel.
> PgGen/Neolithicum
¶ Wie de hemel wil bereiken, moet soms door een diep dal. Wie de hemel wil bereiken, moet soms door de hel. #SRK
** Kosmos, Sirius, Paranorma, Hiernamaals, Hemelrijk, Walhalla

Hemelrijk: (HMR:)
()A Heafan (Hemel), Heafan Rice (Hemelse Rijk), Heafanrice (Hemelrijk), Heben (hemel, hemelrijk), Heofon (Hemel), Heafonlic (hemels), Heofonrice (hemelrijk), hemmeolrice (hemelrijk = grond van prima kwaliteit)
8000-4000vC Neolithicum: Mensen gaan dieren fokken en planten kweken voor eigen onderhoud, maken stenen gereedschap en gebruiken vuurstenen om vuur te maken. Ontstaan van landbouw, veeteelt, begrip eigendom, eigendomsrechten en eigendomsconflicten c.q. strijd en oorlog, politieke besluitvorming en religie: heuvels met ringgrachten, altaars, offeren van ossen en begrip van ziel en hemel.
> PgGen/Neolithicum
¶ De Hemel wordt al eeuwenlang gezien als het oord van de menslijke zielen, die zijn toegelaten omdat ze zich op aarde goed hebben gedragen. Wie zich slecht heeft gedragen, wordt naar de Hel gestuurd waar een langdurige marteling wacht.

5000vC++ Horus: In de Egyptische mythologie de zoon van oppergod Ossiris en de godin Isis. Hij is verwikkeld in een eeuwigdurende strijd met Set, die hem steeds achtervolgt, martelt, vermoordt, in stukken snijdt en de resten verbrandt. Horus ondergaat steeds het onvermijdelijke lijden met gelatenheid en herrijst daarna telkens weer. Hij wordt gezien als de god van het goede, die steeds weer herrijst uit de dood en daarna de goede weg weer vervolgt. Al in het begin van de Eerste Dynastie (2878-2818vC) wordt Horus gezien als de koningsgod en beschermer van de farao, die op aarde een zichtbare incarnatie is van hem. In hun hand dragen ze vaak het zgn Ankhkruis, teken van eeuwig leven.
 
Boven: de Egyptische god Horus met een een valkenkop en een zonnering, symbool van eenheid en eeuwig leven. De valkenkop symboliseert dat Horus alles scherp in de gaten houdt. (> Valk) De slang om de zonnering symboliseert het eeuwig vernieuwend proces, zoals een slang steeds z'n huid verliest en dan weer verder gaat.
-- Liefde & Mildheid Horus is heel populair onder de oude Egyptenaren. Hij is voor hen een voorbeeld voor de ware weg door het leven. Horus wordt vaak afgebeeld bij een grote weegschaal met een veer op de linker schaal en een hart op de rechter. Hij weegt dan het hart van een overledene met een veertje. Als het hart lichter is dan het veertje, dan heeft de overledene te weinig liefde gegeven in het leven. Als het hart zwaarder is dan het veertje, dan krijgt de overledene toegang tot het eeuwige leven. Uit deze symboliek blijkt dat Horus ook een god van Gerechtigheid is en dat liefde voor hem de belangrijkste weegfactor is. Het is daarom dat Horus primair wordt gezien als de god van Liefde en Mildheid. Daarom ook dat hij in Egypte eeuwenlang de meest populaire god is.
-- God van de farao's In het oude Egypte ziet men Horus als de vader van alle farao's. Horus is voor de oude Egyptenaren het voorbeeld voor wat en hoe een farao moet zijn. Het beeld van Horus is ook te vinden in elke tempel, pyramide of paleis van het oude Egypte.
-- Apollo De Grieken stelden Horus gelijk aan hun eigen god Apollo.
-- 5000vC In Noord Soedan zijn beeldjes van valken gevonden, die kennelijk de god Horus moeten voorstellen. Ze dateren van circa 5000vC, zijn gemaakt van een soort granietsteen en getrouw en scherp uitgesneden. Deze vondst geeft aan dat Horus een oeroud symbool is van de mensheid. De valk is sinds de oudheid in de hele wereld het symbool van de ziel, die steeds weer ten hemel stijgt, om dan elders weer neer te dalen.
5000vC++ Goed gedrag: In het Oude Egypte is Horus die daarover oordeelt. Als het hart minder weegt dan een veertje, gaat de ziel naar de Hel. Weegt het meer, dan mag de ziel naar de Hemel. Kenlijk is liefde de maatstaf. Dat maakt Horus ook zo populair. > Horus
1400vC++: Volgens bron RRA beveelt Odin/Wodan crematie, opdat de ziel van de gecremeerde terug gaat naar hem. Odin woont in Walhalla. Kenlijk is Walhalla een soort hemel of paradijslijk oord. > Walhalla
650vC++: De Angale Anglische mythologie kent de hemel als:
- Walhalla = het oord waar alleen soldaten worden toegelaten, die zich heldhaftig hebben gedragen in de strijd. > Walhalla
- Midgard = het oord voor gewone Angelen. I.e. Angelen die niet als heldhaftige strijders zijn gestorven. > Midgard
- Upgard = het oord voor reuzen. > Upgard
De Angelen lijken volgens deze tekst een soort klassejustitie te hebben ingevoerd, vergeleken bij de oude Noorse opvattingen.
650vC++: Voor Angelen zijn eerlijkheid en trouw fundamentele waarden. Hun god Odin brengt immers alleen eerlijke en trouwe mensen met z'n boot naar Walhalla. (#RRA) Deze tekst lijkt te stellen dat Walhalla in principe voor alle Angelen toeganklijk is. > Walhalla
275vC++: Odin oppergod van de Angelen. (> ODA) Mogelijk dat eerder genoemde klassejustitie (> 650vC) pas in deze tijd is ingevoerd. > Odin
600nC++: De kerstening van Engeland start rond 600nC. Koning Edward van Northumbria bekeert zich in 627nC tot het Christendom. Zoals toenmaals gebruikelijk worden Edwin's onderdanen direct ook bekeerd.
650nC: De Engelse dichter Caedmon schrijft rond 650nC een hymne in het Anglische dialect van Northumbria uit die tijd. Hieronder de twee eerste regels:

nu scylun hergan
heafanricaes ward   
nu zullen we eren
hemelrijk's waarder
 
De tekst van Caedmon dateert van rond 650nC. Het door hem verheerlijkte Heafanricae zal daarom betrekking hebben op het Koninkrijk der Hemelen waarover het Evangelie spreekt.
** Hemel, Paradijs, Hiernamaals, Asgard, Walhalla, Midgard, Dodenrijk, Kerstening, PgMon/Hemelrijk

Hemelse Berg: (HMB:)
()A Heafan Beorg (Hemelse Berg)
¶ Een Hemelse Berg is een cultusplek waar in de Anglische Tijd rituelen worden uitgevoerd ter ere van een godheid. Vooralsnog zijn dergelijke sites alleen bekend in Arnhem en Nunspeet.
** Ael, Cultusplekken, Tempels, Tankenberg

Hemelse Hoogten: (HHO:)
75miljVC++ Homo Sapiens: Y-gen deskundigen menen dat de mensheid is ontstaan in Kenya en zich vandaar heeft verspreid over de hele wereld. Op de genkaart van Spencer Wells loopt o.a. een Y-spoor van Kenya via Centraal Azië naar Noord Europa. > PgGen/75miljVC Homo Sapiens
3miljVC++ Serengeti/NoordKenya: Serengeti is een megagroot wildlife gebied in Noord Kenya. Noord-zuid afstand is circa 5000 Km groot. Aldaar hebben 3 miljoen jaar vC mensen gewoond. #AnimalPlanet 4.12.10
--- De naam Serengeti betekent in de streektaal aldaar: wijd open gebied. In de Serengeti staat een grote berg die Odonjo Liungai wordt genoemd door de bevolking aldaar. Dat betekent de Berg van God. De berg is een vulkaan waaruit bij uitbarsting zwarte lava stroomt. Deze lava is zwart omdat ze is ontstaan uit resten van eencelligen uit de oertijd. (> Pangea/Kratons) Ze bevat daarom uiterst vruchtbare stoffen, die door de vegetatie wordt opgenomen. O.a. calcium en fosfor. Het gras en andere vegetatie daar zijn dan ook zeer in trek bij dieren. O.a. de gnoes (soort buffels) die daar ieder jaar heen trekken om te kalven. Deze kalven groeien daardoor sneller dan normaal. #VRTtv/BBCprod 12.2.2014 > PgGen
2miljVC++ Big Split: Mensen uit Noord Kenya migreren naar Arabia (1.5miljVC) en dan verder naar India (1.4miljVC), ZO Azië (1.3miljVC), Indonesia (1.2miljVC) en Australië (1.0miljVC). > PgGen/Big Split
1.4miljVC: Het lijkt niet onmogelijk Centraal Azia deels vanuit Arabia kan zijn bevolkt rond 1.4 miljoen jaar vC.

2000vC++: Het Anglische teken Hagal (afb. rechts ©) dateert van circa 725vC. Hagal is het symbool voor Harmonie, Heil en Geluk. Als 8e teken van de Futhark staat ze ook voor Volmaaktheid en Eeuwig Leven. (> Futhark, Zes, Acht) Deze waarden vormen samen de aspecten van Hagalaz, het hoogste ideaal van de Angelen. > Harmonie, Heil, Geluk, Volmaaktheid, Eeuwig Leven, Hagalaz
 

--- De Hagal bestaat in feite uit een verticale I + een X-kruis. De I is het runeteken genaamd Isa (Angl. Is) en staat voor eenheid en zelfstandigheid. Het X-kruis is het runeteken genaamd Gebo (Angl. Gyfu) en is een oeroud teken van verbond, broederschap, eenheid en trouw. (> Asbole) Per saldo lijkt het dat de Angelen de Hagal zien als een fusie van belangrijke fundamentele waarden die samen de weg vormen naar harmonie, heil, geluk, volmaaktheid en eeuwig leven.
--- 2000vC++ China: Opmerklijk is dat het teken Hagal ook is te zien op een zgn Dragon Bone in China uit de tijd van het ontstaan van het Chinese Rijk in het noordoosten van het land. De Chinese Hagal is een uitbeelding van een soort verbond tussen de Hemel en de mens. Ze symboliseert de Chinese Oerfilosofie over het ontstaan van de Chinezen en hun moraal, harmonie, geluk en ethiek. De filosofie stelt dat de mens alleen lang en gelukkig kan leven als die zich houdt aan de Hemelse Regels zoals vastgelegd in de Oerfilosofie. #BBC2tv/China/4.2.2016
--- Symboliek: Gezien de betekenis van de Chinese Hagal lijkt dit symbool vrij zeker een uibeelding van een Verbond tussen Hemel en Aarde.
--- 750vC++: De Anglische Hagal lijkt nagenoeg identiek aan het Chinese teken op de Dragon Bone van c 2000vC in Noord China. Ook lijken de filosofische en morele interpretaties van beide tekens sterk op elkaar. Mogelijk wijst dit op oude eigen of via-via contacten van Angelen met China. > China
--- 4000vC++ Stamlijn Angelen: Ariërs (8000vC++ Caucacia-Arya) > Germanen (5000vC++ Arya-Khwarizm/CentraalAzië) > Goten (3000vC++ Khwarizm-Oekraïne) > WestGoten (2000vC++ ZW Zweden) > Inglo-Goten (800-600vC ZW Zweden) > Angelen (650vC++ ZW Zweden-Angelland) > SLA
>>> Uit deze stamlijn blijkt dat de Ariërs en/of hun nakomelingen zeker contacten kunnen hebben gehad met de Oer Chinezen in Noord China, dat in latere tijd zich uitstrekt tot Centraal Azia. De Goten en Angelen die voortkomen uit de Germanen, kunnen hun kennis over China vrij zeker hebben meegekregen van hun Germaanse voorouders. Ook is mogelijk dat ze die kennis zelf hebben opgedaan tijdens eigen contacten met Chinezen. Ook is mogelijk dat de Chinezen hun Hagal hebben overgenomen van de Ariërs of hun nazaten via hun contacten met hen. In dat geval is de Oer Hagal een schepping afkomstig uit Centraal Azia.
1300vC: Exodus Joods: Hagadah. Mozes vertrekt met de Joden uit Egypte. Zij worden achtervolgd door de Egyptenaren in strijdwagens getrokken door paarden. Deze gebeurtenis wordt door de Joden verteld tijdens de Pesach, het Joodse Paasfeest. Op de berg Sinaï beitelt Mozes op stenen tafels zijn Tien Geboden. (# WP, DAB, KBG) > PgGen/Exodus
1000vC++ Mazdeïsme: Ahoera Mazda is de oppergod, schepper en opperste rechter van de Perzen. Hij wordt vaak afgebeeld met een zonnering in de hand boven een grote gevleugelde zonnering, het symbool van goddelijkheid. Later (circa 500vC) wordt hij Ormoezd genoemd, ofwel Wijze Heer. Ormoezd is een Goede en Barmhartige God, die oproept tot het goede. Zarathoestra (7e eeuw vC) bezingt hem op prachtige wijze in zijn Gatha's. Zo ontstaat het Zoroastrisme ofwel het Mazdeïsme. > PgMon/Mazdeïsme
¶ Per saldo mag worden geconcludeerd dat sinds het ontstaan van de mensheid in Kenya of daaromtrent:
- hoogten een rol spelen in de vereering van een God ofwel een Hogere Macht
- en deze vereering ipso facto getuigt van besef van een God ofwel een Hogere Macht
- en het teken Hagal kenlijk getuigt van een soort verbond tussen mensen en een God ofwel een Hogere Macht.

** Hemelse Berg, Tempelbergen, Zonnebergen, Hemelse Normen, Godsbesef, God

Hemelse Normen: (HNR:)
btr normen waaraan overledene zou moeten voldoen om toegang te krijgen tot de Hemel, ofwel het Hemelse Rijk.
¶ De Hemel wordt sinds oertijden gezien als het oord van de menslijke zielen, die zijn toegelaten omdat ze zich op aarde goed hebben gedragen. Wie zich slecht heeft gedragen, wordt naar de Hel gestuurd waar een langdurige marteling wacht.

5000vC++ Horus: In de Egyptische mythologie de zoon van oppergod Ossiris en de godin Isis. Hij is verwikkeld in een eeuwigdurende strijd met Set, die hem steeds achtervolgt, martelt, vermoordt, in stukken snijdt en de resten verbrandt. Horus ondergaat steeds het onvermijdelijke lijden met gelatenheid en herrijst daarna telkens weer. Hij wordt gezien als de god van het goede, die steeds weer herrijst uit de dood en daarna de goede weg weer vervolgt. Al in het begin van de Eerste Dynastie (2878-2818vC) wordt Horus gezien als de koningsgod en beschermer van de farao, die op aarde een zichtbare incarnatie is van hem. In hun hand dragen ze vaak het zgn Ankhkruis, teken van eeuwig leven.
 
Boven: de Egyptische god Horus met een een valkenkop en een zonnering, symbool van eenheid en eeuwig leven. De valkenkop symboliseert dat Horus alles scherp in de gaten houdt. (> Valk) De slang om de zonnering symboliseert het eeuwig vernieuwend proces, zoals een slang steeds z'n huid verliest en dan weer verder gaat.
-- Liefde & Mildheid: Horus is heel populair onder de oude Egyptenaren. Hij is voor hen een voorbeeld voor de ware weg door het leven. Horus wordt vaak afgebeeld bij een grote weegschaal met een veer op de linker schaal en een hart op de rechter. Hij weegt dan het hart van een overledene met een veertje. Als het hart lichter is dan het veertje, dan heeft de overledene te weinig liefde gegeven in het leven. Als het hart zwaarder is dan het veertje, dan krijgt de overledene toegang tot het eeuwige leven. Uit deze symboliek blijkt dat Horus ook een god van Gerechtigheid is en dat liefde voor hem de belangrijkste weegfactor is. Het is daarom dat Horus primair wordt gezien als de god van Liefde en Mildheid. Daarom ook dat hij in Egypte eeuwenlang de meest populaire god is.
-- God van de farao's: In het oude Egypte ziet men Horus als de vader van alle farao's. Horus is voor de oude Egyptenaren het voorbeeld voor wat en hoe een farao moet zijn. Het beeld van Horus is ook te vinden in elke tempel, pyramide of paleis van het oude Egypte. > Balder, PgMon/Horus, PgGen/Egypte, Soedan
650vC++: Voor de Oude Angelen zijn eerlijkheid en trouw fundamentele waarden. Hun god Wodan brengt immers alleen eerlijke en trouwe mensen met z'n boot naar het Dodenrijk. (#RRA) > Walhalla
34nC Jezus: Heb uw naasten lief gelijk uzelf en de Here uw God bovenal. #EVG
** Hemelrijk, NEW, Hemelse Hoogten

Hemelse Recht: > Walhalla

Hemelse Regels: (HRG:)
2000vC++ China: Opmerklijk is dat het Anglische teken Hagal is te zien op een zgn Dragon Bone in China uit de tijd van het ontstaan van het Chinese Rijk in Shamo in het noorden van het land. De Chinese Hagal is een uitbeelding van een soort verbond tussen de Hemel en de mens. Ze symboliseert de Chinese Oerfilosofie over het ontstaan van de Chinezen en hun moraal, harmonie, geluk en ethiek. De filosofie stelt dat de mens alleen lang en gelukkig kan leven als die zich houdt aan de Hemelse Regels zoals vastgelegd in de Oerfilosofie. #BBC2tv/China/4.2.2016
--- Symboliek: Gezien de betekenis van de Chinese Hagal lijkt dit symbool vrij zeker een uibeelding van een Verbond tussen Hemel en Aarde.
** Hemelse Normen, Hagal

Hemelse Rijk: > Hemelrijk
Hemelvaart: (HMV:) > Zielsverhuizing

 

Hemstede:
Buurt in Keyenborg, Achterhoek. De naam is afgeleid van Anglisch hamstede, -sted = heemstede = groot landhuis, omgracht en met singels (= gracht + buitenmuren, ringmuren, wallen) Mogelijk stond daar dus ooit een grote heemstede of havezathe. Ook is er een familienaam Hemstede. Mogelijk afkomstig van genoemde hoeve/havezathe. Zulks komt meer voor. De naam is voornamelijk vertegenwoordigd in NO Nederland.
 
De hoogste frekwentie van de naam is in Ommen. Mogelijk is dat het herkomstoord van de familie. In Ommen staat ook een hoeve met de naam Hemstede. (foto linksboven) Bekend zijn: Bert Hemstede (kunstenaar) en David Hemstede (marathonloper).
¶ Bron ASC/Ingram/655 noemt een locatie in NO Engeland met de naam Medhamsted. Deze naam is afgeleid van Anglisch med (weide) + hamsted (heemstede). Dus: de heemstede bij de weide.
# FRI, Meertens Instituut, DAB, KBG

 
Hendricas:
Anglische stam in ZW Mercia (Engeland). Hun gebied is rond 750nC 3.000 hides (= 150 Km2) groot. Hun herkomst is vooralsnog onbekend. Hun naam lijkt echter afgeleid van de Nederlandse vrouwsnaam Hendrica, een naam die ook is gegeven aan diverse boerderijen in Noordoost Nederland.
** Angelen, Stamgebieden

Heng: > Heng-, Henge-
Henge: > Henge-

Heng-:
= Eng-, Enge-, Engel-, Ang-, Ange-, Angel- , Ing-, Inge- of Ingel- + aangeblazen H
= Henge (ZA)
¶ Oude Anglische streektalen hebben vaak nog de neiging om een H te plaatsen voor een woord, of juist weg te laten waar die wel hoort. Zulks komt o.a. voor in de streektalen van Groningen en Drente en in het Cockney, de volkstaal van Londen.
- Gronings: angel, hangel = hengel = Anglisch: angul
- Gronings: angeln, hangeln = hengelen = Anglisch: angulan
- ZW Drente tot in NW Overijssel: uus ipv huus (huis). O.a. in 't Olde Maat Uus Museum te Giethoorn.
¶ Hengforden/Diepenveen (ZA): vrij sterk geaccidenteerd gebied (FRI)
** Enge, H-gebruik, Hengelo, Hengevelde

Henge-:
Komt voor in:
Hengeland/Afferden: licht glooiend gebied van agroland, bos en heide. (FRI jun2013)
Hengelder (Poort)/Zevenaar
Hengelderstraat/Empe: licht glooiende weg (FRI)
Hengelo/Achterhoek: vrij vlak gebied (FRI)
Hengelo/Twente (ZA): vrij vlak gebied (FRI)
Hengeveld/Achterhoek: licht glooiend gebied
Hengevelde/Twente (ZA): licht glooiend gebied (FRI)
¶ Anglisch:
hanc (hang, helling, hoogte)
hanc (kreek, rivierarm)
hangian = ww hangen
hangman (bilman) = beul
heanga = omheining; VW henge; AS henge
heanga = hengsel, scharnier, beugel; AS heng
heanga = scherpe bocht
heanga = scherpe hoek, steile helling
heangan = ww scharnieren
heangan = ww omheinen
henge = helling
henge = overhangende rots
henge (heanga) = hengsel; ON henghe
hengest = hengst; ON henxt
hengist = hengst; ON hinxt
Haank: Hoge grond aan de Bronsveldweg in Yzevoorde/Doetinchem. Het gebied loopt goed zichtbaar op naar een hoogte. (#FRI/aug2013) De naam Haank is hier vrij zeker afgeleid van Anglisch hanc = hang, helling, hoogte
Hänge: (Duits) = helling.
Hangzolder/Zwiep/Lochem: Weg/locatie op een steile helling. Anglisch solre, soldar = vlakte, zitvlak, dakplat, balkon; AS zolder. Hang in Hangzolder lijkt hier derhalve te beteken: hellend vlak = helling. Zwiep ligt in historisch Anglisch gebied. (> HAG) Laat Anglisch lijkt dus ook de term hang(e) te kennen in de betekenis van steile helling. Het lijkt derhalve mogelijk dat deze term in Oud Anglisch dan haenga is. Mogelijk ook de variante heanga = scherpe hoek, steile helling.
Hengelen:Hengelo/Twente lijkt niet gesitueerd op een scherpe hoek of steile helling. De regio is tamelijk vlak. (#FRI) Ook de kaarten RZA/1773 en HTN/1783 tonen in of bij Hengelo geen hoogte of steile helling. Heng lijkt hier derhalve afgeleid van Anglisch Eng, Ang dat verwijst naar Angelen. > Hengelo
Hengevelde/Twente lijkt gesitueerd op de top van een langerekte zwak glooiende helling. (FRI mei 2013) Hier is duidelijk geen sprake van een scherpe hoek of scherpe helling. Henge zal derhalve vrij zeker verwijzen naar Angelen. > Ang~
Hengforden/Salland kent in en rond het centrum een sterk geaccidenteerd gebied met hier en daar een vrije sterke en hoge helling. (FRI jun 2013) Heng (Henge) betekent hier dus inderdaad steile helling.

Hengelo:/Achterhoek (HLA:)
Locatie in de Achtehoek. Deze locatie lijkt gesticht door settlers uit Hengelo in Twente. Nabij Hengelo ligt namelijk een dorp met de naam Delden, overeenkomstig Delden bij Hengelo in Twente, een locatie die in 1323 stadsrechten kreeg. Delden in Twente zal dus zeker al veel ouder zijn. Er is immers veel tijd nodig om de status van een stad te kunnen bereiken. De oorspronkelijke stichting zal dus zeker enige eeuwen eerder zijn geweest. De oude NH Kerk van Delden in Twente dateert van rond 1200nC. Delden kan dus zeker al zijn in rond 1000nC zijn bewoond.

Hengelo:/Twente (HLT:)
Stad in Twente. De regio wordt rond 225vC bevolkt door Angelen uit Borne. (> ASA) De naam Hengelo lijkt niet afgeleid van Anglisch heanga = steile helling. Hengelo is namelijk een vrij vlak gebied. Derhalve lijkt de naam afgeleid van Anglisch heanga (omheining, tuin, nederzetting) + loha (laagte) of lauha (lo, loo, loe = open plek in bos). Gezien de Venneweg in het centrum van Hengelo lijkt lo te verwijzen naar laagte = laag gelegen gebied. Deze laagte lijkt in deze context het veengebied te zijn waar de Venneweg loopt en waaromtrent de rivier Thiems stroomde. (> Thiemsbrug) Per saldo lijkt de naam Hengelo afgeleid van Anglisch heanga + lo. Hengelo betekent dan: de nederzetting bij de laagte.
250vC: Bron GVT/p13 denkt echter dat Twente al rond 250vC wordt bevolkt. In Twente wordt namelijk op diverse plaatsen moerasijzer gevonden. In Weerselo is gevonden een speerpunt. In de Waarbeek bij Hengelo een armband. De vondsten dateren van rond 250vC. In die tijd komen de eerste Angelen zich vestigen in Twente. > Yzer
Berflobeek = beek die door het oude centrum van Hengelo stroomt. Gezien de aanwezigheid van Angelen lijkt de naam afgeleid van Anglisch ber (bever) + floh (stroom, beek). Aangezien de Angelen van oudsher notoire beverjagers zijn, lijkt dit te bevestigen dat de regio een oude Anglische nederzetting is.
Pentrop: Buurt in Hengelo Noord. Vrij zeker gesticht door Angelen rond 250vC of later. De naam lijkt afgeleid van Anglisch Pen (mansnaam) + throp (dorp, landgoed). Anno 1970 staat er slechts een enkel groot huis. (#FRI) De Anglische term throp lijkt derhalve te wijzen op landgoed. Pentrrop betekent dan: het landgoed van Pen.
--- Pen: Mansnaam. Komt voor in vele plaatsnamen in Engeland. O.a. in Penhow, Penley en Penwyth.
--- Pentropsdijk: Weg langs Pentrop. Gezien de term dijk in Pentropsdijk, zal de buurt Pentrop ooit een moeras zijn geweest. Bij droogmaking van draslanden werden namelijk altijd dijken aangelegd, zijnde opgehoogde wegen en paden in het drasland, waardoor veilig transport mogelijk was.
** Heng-, Hengevelde, ASA, Asveld, Vollenbroek, Boeldershoek, Thiemsbrug

Hengest en Horsa: > HEH

Hengeveld:
De naam Hengeveld is vrij zeker een verbastering van Angelveld (Engelveld), ofwel het veld waar Angelen wonen. In Nederland komt de naam Angelveld voor, o.a. als familienaam. In Engeland komen zowel de namen Anglefield als Englefield voor als familienaam en locatienaam. De overgang van Angelveld naar Engeveld is vrij algemeen. De overgang van Engeveld naar Hengeveld heeft vrij zeker te maken met het H-gebruik in Saxische talen. > H-gebruik
¶ Buurtschap in Sinderen tussen Varsseveld en Aalten in de Achterhoek, gelegen aan het eindpunt van de Hengeveldweg te Aalten richting Sinderen. Het gebied is vrij groot. Anno 2009 staan er 6 boerderijen. Ook staat er Herberg 't Hengeveld, een partycentrum met vele evenementen. De oudste vermelding van Hengeveld is Hanguvelt, dat gezien de oudste data van historische bronnen in NO Nederland getaxeerd kan worden op rond 800 nC op z'n vroegst. Deze naam moet een Saxische verbastering zijn van Angevelt, wat Angelveld betekent. In deze streek van de Achterhoek wonen namelijk al sinds circa 400 vC Angelen, afkomstig uit Angeln in Sleswig (Noord Duitsland). (> Angelen, Mega Angle) Zo is er de Pasopweg in Aalten, die circa 2.5 Km noordelijk van Hengeveld loopt. Vrij zeker moet daar een locatie (veld) zijn geweest met de naam Pasop, wat een typisch Anglische locatienaam is. (> Pasop) Verder is er circa 5 Km zuidoostelijk bij Gendringen de locatie Engbergen. Daar hebben vrij zeker ook Angelen gewoond, gezien de naam en de vondst in 1810 van een urn met as van een mens, daterend uit de Romeinse Tijd. Pas sinds 775nC vestigen zich Saxen in NO Nederland. De Saxische taal kenmerkt zich door een specifiek H-Gebruik. Dwz: een H voor klinkers plaatsen waar die niet hoort en weglaten bij klinkers waar die wel hoort. De mutatiereeks is dus: Angivelt > Hanguvelt > Hengeveld. Gezien de vestiging van Angelen in nabijgelegen gebieden, hebben de Angelen zich mogelijk rond 200 vC in Hengeveld gevestigd.
¶ In Nederland komt de familienaam Angelveld voor en in Engeland Anglefield, zowel als locatienaam als familienaam. Voor Angelveld is vooralsnog in Nederland geen gelijknamige locatie gevonden. Dit kan betekenen dat de naam Angelveld afkomstig is van Hengeveld en daarmee de oorspronkelijke plaatsnaam bevestigen.
** Heng-, Pasop, H-Gebruik, Hengevelde, Englefield, Engbergen, Migratiewaarden, Migratiestromen, ASA, Angelveld
# FRI, DAB, KBG

Hengevelde: Twente
Dorp in Twente. De regio wordt rond 225vC bevolkt door Angelen uit Noord Twente. (> ASA) De naam is een variante spelling van Hengeveld. (ZA)
¶ In het buitengebied van Hengevelde liggen de locaties Groot Hedde en Luttik Hedde. Hedde is exclusief Anglisch voor heide. Luttik = exclusief Anglisch lytel (klein) + ic. Het Rosveld in Hengevelde is afgeleid van hros dat zowel Anglisch als Saxisch is voor paard. De naam van de locatie Snakenborg is afgeleid van het Anglisch snaca (ringslang; later snake). Deze locatienamen sterken derhalve de these dat Hengevelde oorspronkelijk Anglisch gebied is. Ook het feit dat er mogelijk Angelen zijn gemigreerd vanuit aangrenzend Haaksbergen naar Haxby in Yorkshire, sterkt de these. (> TEHA) Yorkshire is immers in 450-500nC voornamelijk bevolkt door Angelen.
¶ Bij de kerk van Hengevelde in het centrum ligt een zgn aal (A: ael), een groep grote stenen op elkaar gestapeld. Een aal is een Anglische altaar van het Anglische Naturalisme (650vC++). Mogelijk zijn dit orginele stenen die daar al liggen rond 750nC, toen de kerstening van NO Nederland begon. > Ael, Angalisme


          

boven: oude ael bij de kerk in Hengevelde/Twente (foto ©)

¶ In het buitengebied van Hengevelde loopt de Walstraat. Aangezien in Hengevelde Angelen hebben gesetteld, kan de naam Walstraat zijn afgeleid van Anglisch weal (wal, muur) + straet, strate (straat).
** Hengeveld, Englefield, Angel, Migratiestromen
# FRI, Krt Waterschap Regge & Dinkel 2010, DAB, KBG

Hengevelde: Wijhe
Alias Hengevelde. Dorp bij Wijhe in Overijssel. Gezien de alias Heugevelde is het vooralsnog niet zeker of Hengevelde de originele naam is met de betekenis: veld (gebied) waar Angelen wonen. Geheel onmogelijk lijkt dit niet. In Kent liggen de dorpen Wye, Appledore en Brookland, alle drie vlakbij de stad Ashford, een locatie die naamkundig Anglisch is. Ash = es + ford = voorde, doorwaadbare plaats in beek of rivier. Deze locaties lijken te corresponderen met Wijhe (krt KGH 1593: Wyhe), Apeldoorn en Broekland. Ze liggen tamelijk dicht bij elkaar en vlakbij de IJssel. Van dit gebied zijn in 450-550nC vrijwel zeker migraties geweest naar Zuid Engeland, gezien de overeenkomstige en exclusieve heggencultuur. Rond Wijhe hebben dus vrijwel zeker Angelen gewoond. Dat Hengevelde bij Wijhe de oorspronkelijke locatienaam is, lijkt dus zeer reël.
** Heng-, Ford, Heggen, KGH

Hengforden:
Gehucht in Olst grenzend aan Diepenveen. De regio wordt rond 200vC bevolkt door Angelen uit Twente en het Vechtdal. De regio kent in en rond het centrum is sterk geaccidenteerd met hier en daar een vrije sterke en hoge helling. (FRI jun 2013) Heng betekent hier dus vrij zeker steile helling. De naam Hengforden lijkt derhalve afgeleid van Anglisch heanga (steile helling) + ford (voorde = doorwaadbare plek in beek of rivier. (> Henge) Kaart RZA38/1773 toont daaromtrent twee beken, die bij Dingshof samenkomen. Hengforden zal derhalve betrekkingen kunnen hebben op één of meer voorden over de zijbeken aldaar.
¶ Het geslacht Kolkert uit Hengforden blijkt genetisch te horen tot een onderstam van de Angelen. Dit feit lijkt te bevestigen dat Hengforden is genoemd naar de Angelen die zich aldaar hebben gevestigd rond 200vC vanuit Twente en het Vechtdal.
** Henge, Ford, Kolkert

Hengist & Horsa: > HEH

Hennep:
()A bracce (ijzeren kam om vezels te scheiden), caerd (kaarde = soort vezelkam, wolkam, hekel), caerdan (ww kaarden = kammen van vezels, wolkammen, hekelen), canevas (canvas = sterk weefsel gemaakt van hennepdraad), cnaa (=A cnaw), cnaw (kenner, weter), cnaw (knap, deskundig), cnawacre (kennisakker, hennepakker), cnawan (knauwen, kennen, weten), cnawe (kennis, deskundigheid), cnawere (kenner, weter, deskundige), cnawlaeg (kennis), cnowan (=A cnawan), cyththacre (kennisakker = hennepakker), haccle (hennepkam = plank met spijkers om hennepvezels te scheiden), hemp (hennep), hempbracce (=A haccle), henep (hennep), henepacre (hennepakker), henepsaed (hennepzaad), knaa (=A cnaw), knaalaeg (=A cnawlaeg), wercin (henneppluksel)
¶ Hennep werd en wordt gebruikt om touw te maken. I.b. voor touwwerk op schepen. Het was altijd een belangrijk landbouwgewas.
Hennepakkers: Akkers waarop hennep wordt verbouwd. In de regel weinig vruchtbaar land. Van de geoogste hennep maken de boeren hun eigen touw. Ook wel kennipakkers genoemd. # SRO
Hennepstede op het Caitwickerzand bij Kootwijk. Kennelijk ooit een locatie waar hennep werd gekweekt.
Hempstead bij Londen was een grote stede (hoeve) waar hennep werd verbouwd.
¶ Uit de vocabulaire rond hennep lijkt hennep bij de oude Angelen ook een bron van kennis te zijn. Mogelijk van zgn hogere of paranormale kennis, die door kauwen op hennep wordt verkregen.
2013: Hennepteelt komt vaak voor in verband met clandistien telen van hennep in zgn hennepplantages. Deze teelt wordt gebruikt voor de consumptie van hennep voor het verkrijgen van innerlijke rust en verruiming van de geest. De schadelijkheid hiervan wordt door deskundigen beschouwd als beperkt bij normaal gedoseerd gebruik. Nederland fungeert hierin als topproducent. Het lijkt of dit een voortzetting is van een oeroude Anglische traditie. Temeer daar Nederland het laatste Anglische bolwerk was van de Angelen op het Continent na de invasie van Franken, Friezen en Saxen in Noord en Oost Angelland in de periode 750-800nC. NO Nederland (West Angle) bleef echter voornamelijk bevolkt door Angelen. > Pax Anglorum
2015: Hennep is een oeroud product. Het is een zeer milieuvriendelijk product. Het wordt gebruikt voor diverse producten. O.a. medicinale olie, bouwmaterialen en plastic composieten. Sinds kort ook hennepthee. O.a. in Tjechia en Duitsland. Esther Molenwijk start binnenkort met de productie en verkoop van diverse melanges hennepthee in Nederland. Hennepboer Dun in Oude Pekela gaat haar daarbij helpen. Hij heeft al enige akkers ingezaaid. Na het oogsten worden de planten zorgvuldig naar melange gedroogd en gesneden. (info: www.dutchharvest.org) #DeTelegraaf 28.7.2015
** Kennis, FBAA

Hennepakkers: > Hennep

Henotheïsme: (HNT:)
Afgeleid van Grieks henos (= één) + theos (= god). Religie waarbij één god als hoogste god wordt gezien naast het bestaan van andere mindere goden. (#WP) Als zodanig is het Angalisme (gedachtengoed van de Angelen) henotheïstisch. Het ziet Odin als oppergod met daarnaast vele andere goden. > Angalisme, Goden, Oda, Odin
Tiwaz: Alias Thewaz, Tingwaz, Tiw, Tyr, Irmin, Hirmin. Anglische god van gerechtigheid en oorlog, verglijkbaar met de Romeinse god Mars en de Arische god Deiwos, de god van het luchtruim. Ook beschermgod van de dingplaatsen en de zgn dingen (vergaderingen) die daar worden gehouden.
--- Tiwesdaeg: (Dinsdag) De naam van Tiwaz leeft voort in Dinsdag (ON dincsdag, dingesdag). Dinsdag is namelijk de dag waarop de dingen i.c. rechtszaken plaats vinden. Overwonnen vijanden worden aan hem geofferd. Als zodanig geldt Tiwaz ook als god van de Gerechtigheid.
--- Oppergod: De naam Tiwaz (Thewaz) vinden we terug in Deiwos (Arisch), Devas (Sanskriet), Dewes (Oud Pruisisch) en Dievas (Litouws). Devas, Dewes en Dievas worden normaliter vertaald met God. Dus feitelijk de Enige Almachtige. Met de functie van god van de Gerechtigheid lijkt Tiwaz zeker de machtigste god van de Germanen.
--- Tiwesdaeg: (Dinsdag) De naam van Tiwaz leeft voort in Dinsdag (ON dincsdag, dingesdag). Dinsdag is namelijk de dag waarop de dingen i.c. rechtszaken plaats vinden. Overwonnen vijanden worden aan hem geofferd. Als zodanig geldt Tiwaz ook als god van de Gerechtigheid.
Weekdagen: (AL wicudaegas):
Sunndaeg (Sunnandaeg) = zondag; gn naar de zon
Maendaeg (monandaeg) = maandag; gn de maan
Tiwesdaeg (tinxdaeg, tsinxdaeg, dingsdaeg) = dag waaop gedingt wordt; gn Tiwas, god van de Gerechtigheid
Wodnesdaeg = woensdag; gn Wodan, oppergod der Angelen
Frigedaeg = vrijdag; gn Frigg (Freya), godin van de liefde
Saeterndaeg = zaterdag; gn de god Saeter > Saeter
¶ De ordening van de weekdagen weerspiegelt kennelijk de hiërarchie van de kosmische elementen. Opmerklijk is dat daarin de god Tiwaz is geplaatst boven Wodan, die de Angelen toch algemeen beschouwen als de oppergod. > Weekdagen
Per saldo lijkt dat op grond van de beschikbare gegevens Tiwaz inderdaad de functie heeft van oppergod van de Angelen. Helaas is vooralsnog niet duidelijk hoe dit valt te rijmen met de functie van Wodan als oppergod van de Angelen. > Wodan

 
Heraldiek::
Kleuren:
- landswapen: Engeland: drie leeuwen in goud op veld in rood.
- stadswapens:
-- Angeln: geel/goud, blauw en groen meest voorkomend.
-- Engeland: geel/goud, blauw en rood:
--- overwegend Anglische regio's (Noord, Midden en ZW Engeland): circa 35%.
--- overwegend Saxische regio's (Zuid Engeland): circa 19%.
- strijdjas: Anglische soldaten 450-750nC circa 75% lange strijdjas in goudgeel afgezet met een brede biesband in bruinrood. Daaronder een beigewit linen broek.
>> De kleuren goud, rood en blauw lijken de historische Anglisch kleuren.
Geel: Anglisch gelu (geel) en geluc (geluk) staan fonologisch heel dicht bij elkaar. Het lijkt te betekenen dat geel voor Angelen de kleur is voor geluk. Feit is dat de kleur geel een vrolijke kleur is, die mensen blij maakt.
Rood: Anglisch:
--- red = rood
--- redgar = rode puntmuts, rechter
Rood is de Anglische kleur voor liefde, rechtvaardigheid en gerechtigheid. Anglische rechters (=A redgars) dragen tijdens rechtszittingen daarom ook rode puntmutsen (=A redgars) en worden daarom ook zo genoemd.
Blauw: De kleur blauw wordt geassocieerd met water, zuiverheid, koelheid en het koele verstand.

Adelaar: In Engeland komt de adelaar als wapenelement weinig voor. Alleen in wapens mbt Mercia verschijnen ze al vrij vroeg en wel in wit. De witte adelaar komt aldaar heel in bizonder voor bij leden en nazaten van het koningshuis van Mercia. Namelijk: op een lichtgroen veld een witte adelaar, links gekeerd. O.a. bij het geslacht Lichfield. Mogelijk is Aeglesthrep (Adelaarsklif) in Noord
 
Yorkshire de oorspronkelijk zetel van de Anglische koningen van Mercia. Zij stammen af van de koningen van Angeln. Het lijkt daarom mogelijk dat de witte adelaar als heraldisch symbool afkomstig is van het oude koningshuis van Angeln. Het wapen is vrij zeker gebaseerd op een oude legende van de Anglische koningszoon Arwin, die met twee kameraden vlucht voor aanvallen van Denen in Oost Angeln. Arwin klimt op een gegeven moment in een boom om goed te kunnen zien waar de Denen zitten. Plotseling wordt hij aangevallen door een grote witte adelaar. Als Arwin verder klimt, ziet hij een nest met drie jonge kuikens. Hij begrijpt meteen dat hij wordt aangevallen omdat de adelaar haar jonkies wil verdedigen. Dan gaat er een licht in hem op. Hij beseft dat hij niet moet vluchten voor de Denen, maar terug moet keren om zijn land te verdedigen. Zijn twee kameraden denken daar echter anders over en vluchten verder. Arwin keert terug en is zo gemotiveerd dat hij met zijn landgenoten de Denen weet te verjagen. Gezien de historische feiten en thesen mbt Angeln kan e.e.a. zijn geschied rond het jaar 200 vC. Het afgebeelde wapenschild is een remake van een Anglisch wapenschild uit circa 800 nC. Op de helm van de Anglische koning Redwald (gst 625 nC), gevonden in Sutton Hoo in Suffolk, zijn krijgers afgebeeld met adelaarskoppen op hun helm. Kennelijk is de adelaar dus op grotere schaal in gebruik bij de Angelen.
** Angon, Adelaar, H12E, H12K, H3KF, Vlaggen, Redbole, X-Kruis
# FRI, DAB, KBG

Herbergen: (HBG:)
()A aengan (aangaan, aanlopen, binnengaan), aenganghus (cafee, restaurant, open huis), aenholt (herberg, pleisterplaats, uitspanning), aenholtan (aanhouden, aanleggen), angang (cafee, herberg), bidan (beiden, wachten, afwachten, verbeiden), biding (uitspanning = plaats waar paarden uitgespannen worden en verwisseld met uitgeruste paarden), booza (zuiptent, bar), disc (dis, schotel), discthegn (disdienaar, ober), godhus (herberg), herebeorg (AVA here=leger + beorg=borg= legerplaats, kazerne, herberg), ine (herberg), trig (dienblad), yne (herberg), waerd (waard, herbergier, kroegbaas)
¶ Populaire namen van herbergen zijn eeuwenlang namen met -dans: Duivendans, Boerendans, Kalverdans, Hazendans, etc. Verder: De Zwaan, De Leeuw, De Rode Leeuw, De Gouden Leeuw, De Rode Vos, etc.
750nC++ Bron ZWH/p10 schrijft:

Voor een goed begrip van de oudste geschiedenis van onze omgeving [Haarle/Gld] zullen we nog iets verder terug in de tijd moeten duiken, en wel naar de 8e eeuw, de periode van keizer Karel de Grote, de verbreider van het christendom in deze streken. ... De kloosters namen in die samenleving een uiterst belangrijke plaats in. We moeten ons de monniken van toen niet voorstellen in vrome afzondering in hun cel. ... Het klooster deed dienst als herberg voor reizigers maar tevens als ziekenhuis, en met hun kruidentuin waren de monniken de eerste apothekers.
1050++: Het Boshuis in Drie bij Speulde op de Veluwe. Van oorsprong een herberg uit de Middeleeuwen. Anno 2012 een restaurant. > Drie
1432++: De Hertsweide is een stuk grond in de buurt Engeland te Beekbergen/Gld. Daar stond vroeger herberg "Het Rode Hert", die al in 1432 wordt genoemd in een stadsrekening van Arnhem. > Engeland Beekbergen
 
1450: Nog maar weinig wegen zijn geplaveid. De meeste wegen zijn gewone zand- of leemwegen met her en der keien. Na regen veranderen ze vaak in modderpoelen, wat het reizen erg vertraagd. Mensen reizen te voet, te paard, per kar, per koets, per boot of per slee. Soms zelfs per schaats. O.a. langs de weg Zwolle-Groningen. Dat gebeurt tot dik in de 19e eeuw. Onderweg wordt overnacht in zgn aenholts. Dat zijn herbergen, pleisterplaatsen of uitspanningen. Daar kan men eten, drinken, slapen en van paarden wisselen als ze te vermoeid zijn. Rechts: reiziger arriveert bij een aenholt (©)
 
 

1468: Anno 1468 logeert Margaretha van York in herberg De Cranenburg te Brugge in Vlaanderen als gast tijdens de ridderspelen bij het huwelijk van Karel de Stoute. Keizer Maximiliaan van Oostenrijk (1459-1519) beleeft er een vernederende tijd in zijn strijd tegen de Vlaamse steden. Tijdens een bittere confrontatie in Brugge verandert de Grote Markt in een vesting en op 1 februari 1488 wordt hij door de Bruggenaren vastgehouden in zijn eigen logement en daarna gevangen gezet in De Cranenburg. Vanuit dit pand aanschouwt hij de terechtstelling van zijn schout Pieter Lanchals.
> PgK-K/Cranenburg Brugge
 

1674: Joannes van Cranenburgh (gb 1637) maakt in 1674 een lange pelgrimstocht. In Koblenz logeert hij in herberg De Ridder. Daar eet hij volgens een gedicht van hem:

Eijer, Linsen, Slaett en Visch,
brochten sij hier op den disch;
raedt, wat hadde ick verteerd?
Eenen schillingh kreegh de weerdt.
Historische herbergen: Hackfort/Vorden (ZA), Wennekinckvoort/Vorden (> Wientjesvoort)
** Consumptie, Drinken, Pleisterplaatsen, Reizen, Horeca

Hercules:
Tacitus schrijft 98nC dat de Griekse god Hercules ooit Germania bezocht en dat sindsdien de Germanen hem vereren. Als ze ten strijde trekken wordt hij het eerst bezongen en pas daarna de eigen Germaanse krijgsgoden. Hun zingen is hard en luid, waarbij ze hun schilden gebruiken om het geluid te versterken. Daarmee bemoedigen ze zichzelf en jagen ze hun vijand angst aan.
# TAG (Germania/3)

Herders:
()A angol (veestok = stok met haak om vee te drijven), bow (mv bows; herdershut), bu (=A bow), fihsticc (=A angol), hearde (herder), heardman (herder), herde (herder), hierde (herder), hirde (herder), hirdhound (herderhond), hirdstaef (herderstaf), hoc (herderstaf), hodan (=A hudan), hudan (hoeden, schuilen, beschermen), hudman (herder)
** Angol, Angolstok, Balder, Schapen

Herdersstaf:
De herdersstaf werd beschouwd als een werktuig van de Gerechtigheid. De Egyptische herderstaf wordt gezien als een symbool van macht. In bizonder de macht van de farao (vaak afgebeeld met staf en gesel). Deze staf vinden we anno 2007 nog terug bij de oerbevolking van Afrika.
** Angol, Angolstok, Galgen, Geseling, Straffen, Balder

Herendiensten: > Horigheid, Leenstelsel
Herenrechten: > Horigheid, Leenstelsel

Herfst:
()A feall (herfst), haerefst (herfts), haerfest (oogst), haerfs (herfst), haerfsan (rouwen), haerfssunna (herfstzon, rouwtijd = tijd van bezinning en rouw > Harfsen)
- periode: 23sept-21dec; 23sep: zon passeert de evenaar van noord naar zuid; 21dec: zon op laagste punt in zuiden.
- sloptende = luiktiende = tiende die in de herfst werd betaald door 't slop op de deel
- sterrenbeelden: Weegschaal, Schorpioen, Schutter
De herfst is de oogst- en slachttijd. Tegelijkertijd symboliseert het daarmee verval en sterven van de natuur.

          

boven: bomen in de herfst (J.J. Salberg)

Kermis: Volksfeest nummer 1 in alle tijden. Het feest is in het Germaanse verleden gegroeid uit de jaarlijkse oogstfeest in de herfst. Het is toen al een vrolijk feest annex jaarmarkt waarbij allerlei leuke evenementen plaats vinden. > Kermis
1850++: Bron ZWH/p74 schrijft over het even op de boerderij: "De knollen voor het vee werden in de herfst geplukt. En dan was al weer gauw de slachttijd aangebroken. In november of december werd er bij alle boeren een varken of koe geslacht. De slachter kwam daarvoor aan huis en hij zorgde ook voor het inzouten van het vlees terwijl de vrouwen metworst, leverworst, braadworst en bloedworst maakten."
** Seizoenen, Balder, Worst, Ossekermis

Herfte:
Gehucht tussen Dalfsen en Zwolle, gelegen op een hoogte van zandige leemgrond. De regio wordt rond 300vC bevolkt door Angelen uit Noord Drente. (> ASA) De naam lijkt derhalve afgeleid van Anglisch haerfta = oogst, herfst.
¶ Anno 1310 is Herfte vermeld als Heruten. Als deze benaming correct is, dan kan ze zijn afgeleid van Anglisch heru (zwaard) + tone (tuin, veld). Derhalve mogelijk: zwaardveld ofwel slagveld. Waarom en hoe later de f in de naam is gekomen, is dan vooralsnog een raadsel.
¶ Mogelijk is Herfte in oude tijden een locatie geweest waar jaarlijks in de Herfst het sterven van de Anglische god Balder werd herdacht. Iedereen was in rouw en weende om de dood van de geliefde god. Zulks gebeurde altijd bij een steen of eik op een heuvel of hoogte in het landschap. > Balder
# FRI, DAB, KBG

Herkomstgebieden: btr Angelen > HAB, TEHA

Herten:
()A bock (bok), geaffelbock (gaffelbok = hertebok met twee gegaffelde geweitakken), gewih (gewei), gewiht (gewicht), heorot (hert), heort (hert), heortbal (hertenbal), heortcrone (hertekroon), heortweda (hertenweide), hind (hinde), horndanse (hoorndans = oude dans waarbij mannen een hertegewei op hun hoofd dragen), staeg (hertebok, manlijk hert, rood hert, vrijgezel), staegbal (bokkenbal), staegniht (vrijgezellenavond)
Symboliek: Herten zijn een oeroud symbool. In oude grotten staan vaak herten afgebeeld. Elk voorjaar schuurt een hert het vel van z'n gewei waardoor het een bloedrode kleur krijgt. Daardoor is de hert geassocieerd met Zon en Vuur. Daarom ook is de hert symbool voor Vruchtbaarheid, Vernieuwing en Volwassenheid. Hierdoor is ze beschouwd als bemiddelaar tussen hemel en aarde. Ofwel: bemiddelaar tussen de goden en de mens. #SYM
Hertebok: Wordt in vele culturen gezien als scheppende kracht en in verband gebracht met de dageraad en de Levensboom. > Levensboom, Hertha
8000vC: Oerbewoners in Brittannia jagen o.a. op herten en elanden. In schedels met geweien van gedode herten boren ze twee grote gaten. Doen daar een touw doorheen en binden het op hun hoofd. Ze voelen zich dan getransformeerd tot een vorm van mens-dier. Dat beleven ze als een bevestiging van hun normale zelfbeeld, waarop een hoge vorm van extase volgt. (#BBC4tv 12.10.2014) In die periode is Brittannia nog verbonden met het Continent van NW Europa. Dat kan betekenen dat genoemd gebruik in die tijd en later in meer delen van NW Europa voorkomt. O.a. in Angelland.
3500vC: Neandertaalse strijders in Brittannia gebruiken een soort angol in gevechten. De haakse punt is gemaakt van hertegewei. Ook beitels en pikhamers maken ze van hertegewei. #BBC2tv 29.10.2014.
Heortfeaste (hertenfeest, bokkenbal): Oud feest in Engeland. Ongehuwde mannen vermomd als hert vieren een nacht lang feest in een drinkhal. Mogelijk heeft dit feest te maken met de vereering van herten en elanden uit circa 8000nV.
Hertha: Anglische godin van de Aarde en de lente. Mogelijk heeft zij iets te maken met herten. > Hertha
625nC: In het graf van koning Redwald (gb 565) te Sutton Hoo (Suffolk, East Anglia) is ook een wetsteen gevonden. Het is een versierde staaf met bovenop een ring en daarop een hert of eland. Staf en ring worden geassocieerd met Odin cq Wodan. De staf symboliseert de speer van Odin, waarin zijn mytische kracht schuilde. > PgBrit/Redwald van East Anglia (565*-625)
De hertekroon is een oeroude Anglische koningskroon met hoge pieken in de vorm van takken van het hertegewei. De kroon symbolisseert de belangrijke betekenis van herten voor de Oer-Angelen, die herten hebben als trekdier en als vee voor melk, vlees en vacht.

          
 
630nC: Afbeelding hierboven stelt mogelijk voor koning Penda van Mercia (575-655) in vergadering rond 630nC met zijn wita's (raadsleden) van de Witan (Raad van Wijzen). De afbeelding is afkomstig uit de Engelse Hexateuch uit de 11e eeuw.
# British Library; EU Public Domain; USA No ©
- Koning Penda draagt de zgn hertekroon en heeft een zwaard en een staf in handen. De hertekroon is een oeroude Anglische kroon van ver bevoor de kerstening van Engeland sinds circa 600nC. > Koning
Bokkenbal: Voorjaarsfeest (30 april) waarbij ongehuwde mannen vermomd als hertebok een nacht lang feesten en dansen in een drinkhal.
1432++: De Hertsweide is een stuk grond in de buurt Engeland te Beekbergen/Gld. Daar stond vroeger herberg Het Rode Hert, die al in 1432 wordt genoemd in een stadsrekening van Arnhem. (> Engeland Beekbergen) Mogelijk heeft e.e.a. te maken met een oergebruik van de Angelen ivm met een vereering van herten.
Gewicht: De Anglische woorden gewih (gewei) en gewiht (gewicht) liggen opmerklijk dicht bij elkaar. Gewicht betekent 1: zwaarte; 2: belangrijkheid (#KEN). De Anglische hertekroon lijkt derhalve een fysieke expressie van de belangrijkheid van de koning.
Waardigheid: Het gewei van een hert maakt nogal indruk. Hoe groter dat gewei, hoe meer indruk dat gewei c.q. het hert maakt. Het geeft herten een zekere waardigheid. Per saldo lijkt het imposante hertegewei voor de Angelen een symbool van belangrijkheid en waardigheid. Temeer daar de hertekroon een oeroude Anglische koningskroon is met hoge pieken in de vorm van takken van het hertegewei. > Waardigheid

Herrijzenis: (HRZ:)
()A aerist (herrijzenis), arisan (rijzen, opstaan), oferganc (overgang naar hiernamaals), sawel (ziel), sawol (ziel), sawul (ziel)
6000vC++ Horus: de Egyptische god van het Goede, de Wijsheid, de Gerechtigheid en de Wedergeboorte. > PgMon/Horus
5000vC++ Stonehenge: stenen monumenten opricht in Ierland, Schotland en Engeland. I.b. Stonehenge bij Salisbury in Zuid Engeland. Verder Maes Howe op Orkney en Knowth (3200vC). Deze Megalitische cultuur gelooft al in wedergeboorte en kent al in 3000vC crematie van doden. Al hun monumenten in Ierland, Schotland en Engeland staan met elkaar in verbinding. Ook doen ze al hersenoperaties. #BBCtv 8.10.2014
3000vC++ Egypte: Dagblad De Telegraaf 4.5.2012 schrijft over een tentoonstelling in het RMO te Leiden (mei-sep 2011): "Op vrijwel elk voorwerp uit het oude Egypte staan bloemen, planten of fruit afgebeeld. Op spiegels, zuilen, vaasjes, en zelfs op wapens als dolken en messen, maar vooral op offertafels, wanden van grafen en mummiekisten staan bloemenkransen en soms complete tuinen. De natuur, die elke keer na een schijndood weer tot leven kwam, en de papyrus, waarvan de stengels een ongeremde levenskracht toonden, stonden symbool voor een leven na de dood. ... Hoe de Egyptische tuinen de Grieken en Romeinen en veel later de kunstenaars uit de art-noueveauperiode inspireerden, zien we in de laatste vitrine."
650vC++: Volgens bron RRA beveelt Wodan crematie, opdat de ziel van de gecremeerde terug gaat naar hem. Dat geldt in bizonder bij de Anglische royals die immers van hem afstammen.
650vC++: Volgens een oude overlevering wordt de Anglische god Balder vereerd en beschermd door de Asen. De halfgod Loki is echter jaloers en weet op slinkse wijze de geliefde god te doden. De verslagenheid is groot. Balder wordt met zijn paard op de brandstapel gecremeerd. Zijn ziel herrijst echter in een andere wereld. > Balder
Levensboom: Bron GGS/p52-53 noemt Balder de god van Lente en Licht. Hij is onkwetsbaar omdat de goden hebben beloofd hem geen kwaad te zullen doen. Alleen Loki (Loge) zweeg. Met de Winterzonnewende (Joelfeest) wordt Balders onkwetsbaarheid gevierd. Maar door een list van Loki wordt Balder dodelijk getroffen door een peil van Hyder, de blinde broer van Balder. Wodan gaat op zijn paard Lypnir de vluchtende Hyder achterna en weet hem te grijpen. Hyder wordt gedood en dan vastgebonden aan de Levensboom. In de zomer herrijst Balder echter weer. Deze gebeurtenissen symboliseren de eeuwige overgang van licht en warmte naar duisternis en kou. Ofwel de eeuwige cyclus van leven, sterven en herrijzen. > Joelfeest
** Trilogie, Crematie, Balder, Harfsunne, Religie, Thanatologie, Ziel

Hertha:
Alias Hrethe. Godin van de Aarde, die alles laat bloeien en groeien en de beken doet ontspringen. Ze werd vereerd naast Wodan en Donar op de Tankenberg bij Oldenzaal. Bij de verering werden paarden geslacht, geofferd en gegeten. (#GVT/p17) De maand Hretmaent (maart) is genoemd naar Hertha. Mogelijk heeft de kleur rood met haar te maken, Anglisch: read, reod, red.
Hertebok: Wordt in vele culturen gezien als scheppende kracht en in verband gebracht met de dageraad en de Levensboom. Mogelijk heeft Hertha iets met hen te maken. > Herten, Levensboom
** Tankenberg, Rood, Herten

Hertog: > Leger
Hervorming: > Reformatie

Hessenwegen:
Oude zandwegen gaande van oost naar west in Overijssel, Gelderland en Utrecht. De naam is afkomstig van kooplieden uit de regio rond Kassel in Hessen, die sinds circa 1550 tot in de 19e eeuw met grote huifkarren langs deze wegen trekken. De brede en zware karren werden getrokken door vier of zes paarden en reden vaak in convooi.
¶ Bekende routes waren:
- Kassel -- Doesburg - Zutphen - Veluwe - Deventer - Utrecht
- Kassel -- Munster - Coevorden - Zwolle
- Kassel -- Munster - Enschede - Veluwe - Deventer
Vele Hessenwegen bestaan anno 2009 nog steeds. Vaak gebruikt als wandelwegen.
¶ Hessenwegen liepen meestal buiten de steden om. De stadspoorten gingen namelijk bij het invallen van de duisternis dicht. In Oldenzaal winters om 18.00 uur en zomers 21.00 uur. Ook reed men om de steden heen om stedelijke heffingen te mijden.
** Handelswegen, Wegen
# WP, INS (2011/4), FRI

Hestrup:
Dorp bij Nordhorn in NederSaxen. De naam is mogelijk afgeleid van Anglisch haesa (bos) + throp (dorp) en betekent dan Bosdorp, ofwel het dorp bij het bos. De regio is circa 250vC bevolkt door Angelen vanuit het noorden.

HETA: Hobbies en Taken
Vooralsnog is niet goed bekend of de Angelen hobbies kennen en hoe ze die naast hun normale werk beoefenen.
300-600nC: Bij de Donkere Middeleeuwen denken mensen vaak aan volksverhuizingen en plunderingen, maar er was ook tijd om te genieten en in rust sieraden te maken.
1972: Een tijdschrift voor management schrijft:
- ontspan op tijd
- zoek een leuke hobby (wandelen, fietsen, schilderen, etc)
- mijdt onnodige taken en plichten
- beperk je tot het belangrijkste
- uit je irritaties, twijfels, onzekerheid en angsten
- vergeet vooral niet te genieten van het leven
¶ Optimaal leven betekent een optimale verhouding tussen hobbies en taken. De meester werkt om te leven en leeft om te genieten. #SRK
¶ Het leven is werken, rusten en genieten. En voor alles is een eigen tijd. De meester neemt de tijd en geniet van het leven. #SRK
** Hobby, Werken, Vermaak, Spelen, Relaxen, Prioriteiten

Hettema:
btr Historische Schoolatlas
van H. Hettema Jr.
derde vermeerderde druk W.R.J. Tjeenk Willink, Zwolle, 1904


          

 
Bovenstaande kaart is een uitsnede van kaart 9 in de atlas van Hettema. Op grond van de huidige kennis van zaken verdient deze kaart enige correctie:
In de periode 375-425nC zijn de Angelen de enige Germaanse bewoners van Nederland en NW Duitsland. Saxen, Franken en Friezen dringen pas rond 750nC op beperkte schaal Angelland binnen. > FBAA
400-700nC++: Bron SDV is een samenvatting van de dissertatie van Henk van der Velde getiteld Wonen in een grensgebied, i.c. Oost Nederland in de periode 500vC-1300nC. (VU Amsterdam 25.2.2011) Van der Velde baseert zich daarbij op archeologisch onderzoek naar het cultuurlandschap in Twente, Salland en de Achterhoek. In feite dus een groot deel van NO Nederland. Op pagina 282 schrijft hij o.a.:

Het ontbreken van een breuk in de ontwikkeling van de materiële cultuur (huisplattegronden en aardewerkstijlen) ondersteunt de visie dat de Romeinse tijd geenszins eindigt in massale migraties uit Oost-Nederland. Hoewel Oost-Nederland vanaf de Vroege Middeleeuwen [450-1050nC] als Saksich wordt betiteld, moet wellicht gesteld worden dat dit (zeker voor de 5e tot en met begin 7e eeuw) eerder betekent dat het gebied weinig verwantschap vertoont met de gebieden waarin Friezen en Franken woonden.
** FBAA, Angle

 
Heuder: > Hyder
Heugevelde: > Hengevelde/Wijhe

Heuvels:
()A ael (altaar, tempel, offerplaats), aelbeorg (aalberg, paasberg = hoogte waarop een ael staat), aelsop (=A aelberog), beorg (berg, heuvel), beorg (borg, burcht, bergplaats, schuiloord), haelig (heilig), hil (heuvel, hoogte), hilg (heilig), hilig (heilig), hulle (=A hil), hyll (=A hil), oltar (=A ael), outar (=A ael), pasbeorg (=A aelbeorg), pasop (=A aelbeorg)
¶ Bovenstaande Anglische woorden suggereren een relatie tussen heilig en heuvel. Mogelijk beschouwen de Angelen een heuel als heilig. Immers: dichter bij het opperwezen. I.c. Wodan en andere goden. Dit lijkt bevestigd door het feit dat Angelen heuvels vaak gebruiken als locatie voor offerplekken, tempels, vergaderplaatsen en dingplaatsen. Bron RRA schrijft hierover:

English place-names evidence suggests that hills were very often used for heathen temples.
Voorbeelden in Nederland: de Dingelerberg in Markelo, de dingplaats van de Angelen in de regio, en de Herenhul (hul=hill), het hoogste deel van de Engelanderholt bij de regio Engeland te Beekbergen, een uitgestrekte heuvel waarop "Het Hoge Gericht" van de Veluwe werd gehouden. Verder in Suxwort, in het Anglische gebied Humsterland in NW Groningen. In het midden van dit terpdorp uit circa 400vC staat een NH Kerk. Voor de kerstening was het dorpsplein echter een dingplaats. Mogelijk heeft daar ook een Anglische tempel gestaan. Vele kerken uit de begintijd van de kerstening zijn namelijk gebouwd op plekken waar eerder Anglische tempels stonden.
¶ Heiligdommen (o.a. altaars) worden in de Anglische tijd vaak gebouwd op de toppen van heuvels en terpen. Met de kerstening van NO Nederland sinds circa 750nC worden op dezelfde plekken vaak kerken gebouwd. Daarmee pogen de christenen de naturale Angelen de wind uit de zeilen te nemen. > Ael, Naturalisme, Kerstening
2014: Tjetsnia: Een man en zijn zoon wonen eenzaam in een oude en kapotte bus ergens hoog in de bergen nabij de grens. Af en toe krijgt hij bezoek van familie en verre vrienden. Hij heeft gevochten tegen de Russen die een grote strook langs de grens hebben bezet. Hij raakte gewond en is psychisch en geestelijk helemaal kapot van de strijd en het onrecht van de Russen. Toch voelt hij zich goed. Hij houdt van de natuur en hoog in de bergen voelt hij zich dicht bij God. Dat geeft hem kracht om verder te leven. #VPROtv 16.2.14
2014: China: Taoisten en Boeddhisten in China bouwen hun tempels en kloosters bij voorkeur op een bergtop om dichter bij hun Operwezen te zijn. #BBC4tv 19.2.14
** Ael, Aelsop, Pasop, Paasberg, Dingplaatsen, Engeland Beekbergen, Suxwort, Albergen, Ith Hils (ding/offerplaats)
# RRA, drouwerveen.com 15.11.09, KBG

Heuveltoppen: > Heuvels, Ael

Heveskes: (HVK:)
Vroeger: Hewenschenze, Hevenschijnze, Henvensche, Hewensches. Volksmond: Heemskes. Voormalig terpdorp onder Delfzijl in Fivelingo, Oost Groningen. De regio wordt rond 500vC bevolkt door Angelen uit Oldambt. De naam Hewenschenze lijkt derhalve afgeleid van Anglisch heawan (houwen, slaan, hakken, vechten) + sceansa (schans). Dus: schans tegen vijandige aanvallen.
¶ # Gronings Dagblad 1.11.1994: archeologische vondsten 1994 RU Groningen:
- xxxvC: Regio Heveskes bewoond door mensen.
- 100vC: Vele voetafdrukken van mensen in oorspronkelijke kwelder onder tongvormige uitlopers terp aangelegd rond 800nC.
- 50vC: Potscherven.
- 800nC: Oude terp vergroot met twee tongvormige uitlopers.
- 900nC*: Tweeschepig huis in Heveskes. Versterkt met hout. Dit type komt verder alleen voor op de Drentse Hondsrug bij Odoorn.
150nC: Saxen passeren de Elbe nabij Bremen en dringen Angelland binnen. De Angelen bestrijden hen met succes. Daarna wordt een verbond gesloten, bedoeld om samen sterk te staan tegen andere volken. > Angel-Saxen
150-350nC: Migratie kleine groepen Angelen naar Zuid Nederland (#SDV/p283); mogelijk op de vlucht voor Saxen. > Migratie
Per saldo lijkt Heveskes een onderdeel te zijn van de Oost Nederlandse Verdegingslinie tegen aanvallen uit het Oosten, i.b. van de Saxen. De schans lijkt derhalve gebouwd rond 150nC, vlak na de aanval van de Saxen. > NOVL
1970++: Heveskes grotendeels afgebroken omwille van indsutriegebied Oosterhorn.
2012: In Heveskes staan alleen nog een kerkje uit de middeleeuwen, twee boerderijen en een schuur.
** NOVL, Ockenburg

Heveskesklooster:
Regio ten zuiden van Heveskes. Hier stond klooster Oosterwierum (vermeld in 1319).
¶ # Gronings Dagblad 1.11.1994: archeologische vondsten 1994 RU Groningen:
- 800nC: Oude terp vergroot met twee tongvormige uitlopers.
- 800nC: Heveskesklooster bewoond, maar minder dan Heveskes. Bewoningsresten uit deze tijd zijn vermengd met zoden.
** Heveskes

HGAG: Het Grote Anglingsche Gebeuren
Betreft de belangrijkste essentiële onderdelen van de historie van de Continentale Angelen in grote trekken. Voor meer details zie onder item of op Pg Angeltimes.
¶ Ingwi is een telg uit het Zweeds koningsgeslacht der Inglings, dat al eeuwen regeert in Zweden en Denemarken. Hij is geboren rond 700vC en wordt rond 675vC koning van Denemarken.
¶ In 665vC maakt koning Ingwi een reis per wagen en boot naar het zuiden van zijn koninkrijk. In zijn afwezigheid pleegt zijn broer een staatsgreep. Ingwi besluit daarom met zijn gevolg in Zuid Denemarken te blijven, in de regio die later Haithabu heet, gelegen aan de monding van rivier de Schlei.
¶ Het woongebied van Ingwi en zijn nazaten wordt later Angeln genoemd en de inwoners krijgen de naam Angelen. Waarom deze namen zijn ontstaan, is vooralsnog niet bekend.
¶ Angeln wordt in het zuiden begrensd door Teutonia, het woongebied van de Teutonen, die zich daar hebben gevestigd rond 400vC. Dit gebied omvat in de 4e eeuw vC Oost Jutland, de Deense eilanden en NW Duitsland tot aan de Elbe. (> Teutonen) Later zal dit gebied zich kennelijk uitbreiden tot aan de Rijn en zodoende ook Noord en Midden Nederland omvatten. In het Engels worden Nederlanders immers Dutch genoemd, hetgeen is afgeleid van Teutonisch.
¶ Rond 100vC migreren de Teutonen massaal naar Zuid Europa. Toch moeten er nog velen in NW Europa zijn gebleven. Immers, de Engelse naam Dutch voor Nederlanders en de Nederlandse woorden Duits en Duitsland zijn afgeleid van Teutoons en Teutonen. Deze woorden suggeren daarmee impliciet dat de Teutonen zich op grote schaal verder hebben verspreid in Nederland en Duitsland. Zodanig zelfs, dat ze (de Engelsen) Nederlanders de naam Dutch geven. Deze Engelsen zijn nazaten van Angelen en Saxen op het Continent.
¶ Rond 350vC worden de nazaten van Ingwi door de Teutonen Anglisko genoemd, ofwel Angelen. Het is nog niet duidelijk waarom zij die naam krijgen.
¶ In Angeln is een runensteen gevonden met de inscriptie Ankland. De steen wordt gedateerd rond 350nC. > Ankland
In de periode 500vC-400nC verspreiden de Angelen zich steeds verder naar het westen en zuiden van het Continent. Rond 100nC omvat Angelland het hele gebied tussen Denemarken, de Noordzee, de Rijn, de Elbe, de Saale en Bohemen. Angelland is een machtig Germaans rijk op het Continent. > Angelland
¶ Angelland wordt begrensd door de woongebieden van de Denen, de Saxen, de Sueven (o.a. Marcomannen), de Franken en de Romeinen (12vC-450nC).
¶ Rond 50nC bouwen de Angelen de schans Duna bij Hevealand/Arnhem aan de Rijn. Van hieruit houden ze de Romeinen nauwlettend in de gaten. In 200-275nC verwoesten de Angelen alle Romeinse grensposten langs de Oude Rijn tussen Duiven en Kaatwijk/Leiden. In 235nC vindt er een veldslag plaats tussen Angelen en Romeinen bij Harzhorn in Oldenrode in Hannover. > Oldenrode
¶ Anno 150nC sluiten de Angelen en Saxen in Lunenburg hun 1e Verbond. > Angel-Saxen
¶ In 166-180nC strijden de Angelen tegen de Marcomannen, een stam van de Sueven in Midden Duitsland. > Marcomannen
300-500nC Het zeewater stijgt langzaam maar zeker. Daardoor ontstaan zware stormen, grote overstromingen en veel landverlies langs de kusten van de Noordzee en de Oostzee, tot wel zeker 35 Km landinwaards. De stijging van de zeespiegel en de zware stormen, de overstromingen en het grote landverlies spelen zich af van 300-500nC met de finale in 430-500nC. Dit langdurig proces verklaart waarom de migraties naar Brittannia vanuit Angelland zich uitstrekken over een nagenoeg gelijke periode en gelijke accenten. Eerst kleine groepen en pas laat massaal. De hele migratie loopt nagenoeg synchroon met de stormen en overstromingen. > M35
¶ In 350-450nC wordt Europa geteisterd door de Hunnen uit Mongolia. > Hunnen
¶ Rond 375nC infiltreren Saxen de oostkant van Lunenburg, kennelijk op de vlucht voor de Hunnen.
400-450nC De Romeinen vertrekken uit NW Europa. > 2e Volksverhuizingen
¶ Sinds circa 400nC migreren kleine aantallen Angelen vanuit Angelland naar Brittannia. Na het vertrek van de Romeinen rond 450nC uit NW Europe, migreren steeds meer Angelen en Saxen vanuit NW Europa naar Brittannia, waar ze Anglische en Saxische rijken stichten.
405nC verslaat prins Offa van Angeln de Saxen bij Bremen en dringt hen terug naar de oostkant van de Elbe. Daarna verslaat hij de Swaefen en herovert Myrgingum in Fivelingo. > Widsith, Fiveldor, Offaland
468nC Angeln stuurt een vloot van 400 schepen van Haithabu naar de Rijnmond wegens een liefdeszaak van een Anglische prinses. > Radiger
470nC: Prins Icel van Angeln, zoon van koning Eomar, migreert met vele stamgenoten naar Brittannia en sticht daar koninkrijk Mercia. Icel voert vele oorlogen met de autochtone Britten. Onder de Anglische migranten moeten dus vele strijders zijn uit het Anglisch leger in Angelland. Hierdoor raakt Angelland bestuurlijk en militair sterk verzwakt, waardoor het de instroom van Saxen en Franken niet kan beperken en geleidelijk instort. > Icel van Angeln
475-500nC: West Nederland wordt geteisterd door zware stormen, grote overstromingen en veel landverlies. Mensen migreren daarom massaal naar de hoge zandgronden in Oost Nederland. Inmiddels worden die gebieden overwoekerd door oprukkende vegetatie van bomen, struiken en onkruid. Het land wordt moeilijk leefbaar. Circa 1/2 van de bevolking in deze streken migreert daarom naar elders. Vooral naar Brittannia, waar de omstandigheden heel gunstig zijn. (# KVN, KBG)
489nC De Angische koning Eomar sterft. Einde Koninkrijk Angle.
500-785nC De Collaps: Door de grote migratie van Angelen naar Brittannia raakt Angelland gedeeltelijk ontvolkt en verzwakt de bestuurlijke en militaire macht in ernstige mate. Circa 1/2 van de Angelen is gemigreerd. Angelland is daardoor relatief te zwak geworden om de instroom van Saxen, Friezen en Franken te weren. Toch blijft 2/3 van de Angelen in Angelland en behouden ze daar een relatief dominante positie. Door de zwakte van het centraal bestuur raken de Angelen echter hun samenhorigheid kwijt, vergeten ze langzamerhand hun identiteit en gaan ze zich deels identificeren met Saxen, Friezen of Franken. Desondanks hebben de oorspronkelijke Angelen her en der nog vele sporen achtergelaten. > SEBA
¶ Angelland wordt al sinds circa 300vC onophoudelijk geteisterd door aanvallen en raids van de Denen. In 500-700nC wordt stamland Angeln geleidelijk helemaal veroverd door de Denen.
¶ Rond 600nC migreren Saxen van de Elbe naar NoordAlbinga/Holstein. > Saxen
¶ 700-1918 Angeln onderdeel van hertogdom Sleswig c.q. Denemarken. > Sleswig
¶ 737nC: Deense koning Godfried bouwt Danewirke langs Eider bij Haithabu.
¶ Rond 750nC settelen Friezen in Eemsland en Noord Groningen.
¶ Sinds circa 775nC dringen Saxen vanuit hun homeland Pommern (NO Duitsland) steeds meer door naar het westen, waar ze zich settelen in NW Duitsland en de grensstreken van NO Nederland. In 780nC veroveren ze de Groninger Ommelanden en Dokkum. > Ludger
¶ In 800nC Frisia Proper > Friezen
¶ 880nC Neder-Lotharingen: België, Luxemburg, Nederland en Ost-Friesland
¶ 880nC West Angle onderdeel Neder-Lotharingen
¶ 880nC Oost Angle onderdeel Oost Francia (= Duitsland)
¶ 911-1300 Neder-Angelland (Oost + West Angle) onderdeel Saxisch Rijk
¶ 1300-1516 Neder-Angelland onderdeel Bourgondisch Rijk
¶ 1516-1648 Neder-Angelland onderdeel Duitse Rijk > Versaxing
¶ 1586-1648 Tachtigjarige Oorlog
¶ 1600-1920 Rivaliteit en vijandigheid tussen Nederland en Engeland.
1600++ Ontangeling van West Angle: Veel wat herinnert aan de Angelen en de Anglische cultuur wordt geëlimineerd of ontkend. E.e.a. heeft te maken met de groeiende rivaliteit en vijandigheid tussen Nederland en Engeland. > Ontangeling
¶ 1600 Verfriezing West Angle > Verfriezing
¶ 1648 Vrede van Munster. Nederland onafhankeleijke staat.
¶ 1648 West Angle onderdeel Nederland
¶ 1648 Oost Angle onderdeel Duitse Rijk
¶ 1648 West Angle = Groningen + Drente + Overijssel + Gelderland
¶ 1648 Oost Angle = NederSaxen, Westfalen + Thuringen
¶ 1919 Angeln sluit zich aan bij Duitsland
¶ 1919 Angeln onderdeel Sleswig-Holstein = Noord Angelland = Noord Angle
¶ 1919 Oost Angelland = NederSaxen, Westfalen + Thuringen = Oost Angle
¶ 1919 West Angelland = Groningen + Drente + Overijssel + Gelderland = West Angle
** Veiligheid, M35, HGZW, PgAngeltimes

 

HGN: (1970)
Historische grammatica van het Nederlands
M. Schönfeld
Editie A. van Loey
N.V. W.T. Thieme & Cie, Zutphen 1970 (achtste druk)
Möritz Schönfeld is geboren 9.2.1880 te Groningen en overleed 4.10.1958 te Hilversum. Schönfeld was een eminente taal- en naamkundige, die veel publiceerde. Sinds 1914 was hij lid van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde. In 1954 ontving hij de Prijs voor Meesterschap.
¶ Bron HGN schrijft tav de Anglo-Friese relaties het volgende in hoofdtuk VIII: Inleiding van Oudwestgermaans:

Ingvaeoons is dus een samenvattende benaming voor een groep van nauwverwante dialecten, welke alle oorspronkelijk langs de kusten van de Noordzee werden gesproken en waarvan de voornaamste waren Fries, Saksisch (vóór de frankisering) en Anglisch. De term [ingvaeoons] is te verkiezen boven de benaming Anglo-Fries, die o.i. ten onrechte een nadere eenheid tussen Fries en Engels veronderstelt. Uit de historische overlevering tenminste blijkt die eenheid niet: Gildas (6e eeuw) kent wel Saksen, maar niet Friezen als de veroveraars van Britannië, en Beda (8ste eeuw) noemt op het vasteland als verwanten van zijn volk wel de Oud-Saksen, maar niet de Friezen. En wat de taal betreft, de woordenschat wijst op een relatief grote afstand tussen Fries en Engels: er schijnt in dit opzicht meer overeenstemming tussen Fries en Nederlands en Nederduits te zijn: naar WALTERS voorzichtig gekozen woorden "[lässt] auf grund einer wort-geographischen untersuchung des afri. wortschatzes die englisch-frisische spracheinheit nicht nachweisen". Van de woordvorming geldt hetzelfde: wij noemen hier het suffix -ster, dat Engels en Nederlands is, niet Fries, al komt het in nieuwere tijd onder Hollandse invloed in enkele Friese woorden voor. Het Fries gaat op dit terrein vaak zijn eigen gang, zodat b.v. elders onherkenbaar geworden suffixen hier produktief zijn gebleven, b.v. -me en -tme (ofri. swetma 'zoetigheid', nfri. swietme; fri. stiltme e. dgl.). Natuurlijk, er is veel overeenkomst, vooral in klankstelsel, b.v. de palatalisatie van k en g, de breking, de voorliefde voor e-klanken in plaats van a, maar dit geeft alleen recht om van 'loose unity', niet van een vroegere 'close knit unity' te spreken. Wel kan men zeggen, dat het Oudfries het dischtst staat bij het Oud-Kents, b.v. in de ontwikkeling van e uit u en van de ê = ndl. â.
# Google 14.8.2010, dbnl.org 15.8.2010

HGNA: Historische grote namen in Angelland
700-640vC: Ingwi van Angeln -- oervader Angelen -- Zweden-Leire/Sealand-Haithabu
225-165vC: Arwin van Angeln -- koning -- Haithabu/Angeln
380-456nC: Offa van Angeln -- koning -- Haithabu/Angeln
405-465nC: Engist van Angeln -- legerleider -- Angeln-Humsterland/Gro-Kent-Leiden
405-465nC: Hengest & Horsa -- legerleiders -- Angeln--Kent > HEH
514-574nC: Erma van Angeln -- prinses -- Haithabu > Radiger
615-675nC: Aldgisl van Rijnland -- koning -- Rijnland
650-719nC: Radboud van Rijnland -- koning -- Rijnland
720-780nC: Wibald van Englandi -- landheer -- Beekbergen
730-790nC: Batho van Minden -- stamhoofd -- Minden/Hannover
803-863nC: Rodgar van Gelre -- graaf -- Gelre, Arnhem > Brakel
950--1010: Menneke van Holten -- non -- Holten, Deventer
1001-1061: Frederic van Coevorden -- landheer -- Coevorden
1050-1110: Alwin van Cranesbury -- burggraaf -- Englesfield/GB-Leiden > Kranenburg Leiden
1092-1152: Adam van Bronckhorst -- landheer -- Bronkhorst (ZA)
1100-1150: Harberth van Bierum -- bisschop Utrecht -- Bierum-Urecht > Bierum
1102-1162: Leffard van Bierum -- burgheer Groningen -- Bierum-Groningen > Bierum
1105-1165: Ludolf van Bierum -- burgheer Coevorden -- prefect Groningen > Bierum
1107-1167: Rudolf van Goer -- advocaat -- Goer, Utrecht > Goer
1126-1188: Rotholf de Burclo -- ridder -- Borculo > Borculo
1130-1190: Rudolf I van Coevorden -- burggraaf -- Coevorden > Bierum, Coevorden
1133-1176: Leffard van Bierum -- prefect Groningen -- Bierum, Groningen > Bierum
1135-1195: Lambert van Bierum/Pedge -- prefect Groningen -- Peize > Pedge, Bierum
1150-1176: Godschalk van Sepperothe -- xx -- Groningen > Sepperothe
1156-1215: Arnold van Ysenborch -- proost, bisschop -- Deventer, Utrecht (x)
1160-1213: Hendric de Crane -- burchtheer -- Leiden-Kuinre > Kuinre
1162-1222: Rudolf II van Coevorden -- xx -- Coevorden
1167-1227: Godefrid van Coevorden -- xx -- Coevorden > Rudolf I van Coevorden
1170-1230: Menso van Pedge -- xx -- Peize > Pedge
1175-1237: Emo van Huizinge -- abt, schrijver -- Fivelga-Oxford-Parijs-etc
1196-1256: Bertold van Groninghe -- xx -- Groningen
1207-1277: Rodolf van Ance -- landheer -- Ansen/Ruinen
1213-1277: Menko van Bloemhof -- monnik, schrijver -- Fivelga, Bloemhof
1240-1300: Hendrik van Borculo -- burggraaf -- Coevorden (ZA)
1250-1310: Snelger de Skiramere -- landheer -- Scharmer/Groningen
1300-1370: Reinoud II van Coevorden -- burggraaf -- Coevorden (ZA)
1307-1367: Reinoud II van Gelre -- graaf -- Gelre, Arnhem > Bahr
1313-1378: Reinald van Coevorden -- xx -- Coevorden-Borculo > Borculo
1335-1395: Herman van Coevorden -- landheer -- Coevorden > Selwerd
1340-1400: Unico Ripperda -- hoofdeling -- Farmsum-Wedde
1350-1410: Reinoud IV van Coevorden -- burggraaf -- Coevorden (ZA)
1408-1468: Johan van Beveren -- landheer -- Ootmarsum > Bevervoorde
1419-1489: Wessel Gansfort -- docent/schrijver -- Groningen-Keulen--Parijs
1426-1486: Segebaldo van Cranenburg -- maarschalk -- Kranenbug/Stade > Aslands
1465-1525: Relof van Ewsum -- landjonker -- Roden > Ewsum
1479-1539: Reinolt van Coevorden -- landheer -- DeEse/Goor (x)
1500-1544: Maria van Beckum -- martelares -- Goor, Delden > Beckum
1500-1544: Ursula van Werdum -- martelares -- Wirdum, Delden > Beckum
1534-1590: Abel Eppens -- monnik/schrijver -- Eekwerd/NOGroningen-Groningen--Emden
1570-1605: Mechteld ten Ham -- martelares -- Azewijn > Azewijn
1604-1650: Nicolaas ten Have -- kaartmaker -- Zwolle > Have
1637-1697: Joannes van Cranenburgh -- prior/schrijver -- Belfeld/Lmb > Schilling
1643-1691: Johannes Bredenburg -- handelaar/schrijver -- Groningen* > Bredeburg
1712-1790: Theododus Beckeringh -- jurist/kaartmaker -- Groningen > KTB
1741-1784: Joan Derk v.d. Capellen -- politicus/schrijver -- Zwolle-etc > Capellen
1798-1872: Johan Rudolf Thorbecke -- politicus/schrijver -- Zwolle-etc > Thorbecke
1818-1883: Johannes van Vloten -- historicus -- Kampen-Leiden-etc > Vloten

(x) = geen item aanwezig
overige personen wel eigen item; - of onder > (verwijzing); - of onder ZA (zie aldaar)
** Adel, AFNA

 
HGR58: Het Grote Raadsel 500-800nC
Betreft de vraag waarom Angelland in 500-775nC zo lang nog intact lijkt ondanks de massamigratie naar Brittannia en niet door de Denen, Saxen of Franken direct wordt veroverd. Theoretisch kunnen de oorzaken zijn:
A: De massamigratie heeft Angelland niet erg verzwakt.
B: De Denen, Saxen en Franken waren nog te zwakt.
C: De Denen, Saxen en Franken hadden geen zin in machtsuitbreiding.
D: De Denen, Saxen en Franken waren langdurig onwetend van de verzwakking van Angelland.
E: Een combinatie van de factoren A tm D.
Het antwoord op deze belangrijke vraag kan men opmaken uit de tekst van item P58: Angelland 500-800nC. Daaruit blijkt kort gezegd: Angelland verzwakt door de massamigratie naar Brittannia dusdanig dat groepen Denen, Saxen en Franken het land op termijn instromen en zich er durend vestigen. Vanaf 800nC komen grote delen van Angelland onder vreemd bestuur. Alleen in Angeln en NO Nederland blijven de Angelen durend de dominante factor.
** P58, Anglische identiteit

HGV: Het Grote Vertrouwen
De Here onze God is een goede God. Hij roept niet op tot discriminatie, geweld of moord. Nochtans heeft ieder het recht zichzelf te verdedigen. #SRK
¶ Vertrouw op de Here onze God. Ons leven zal niet voor niets zijn. #SRK
¶ Vertrouw op de Here onze God. Hij zal ons naar Zijn Grote Goedheid beoordelen en belonen. #SRK
¶ Vertrouw op de Here uw God. Hij zal u leiden. De meester vertrouwt op God en volgt de goede weg. Meer of beter kan een mens waarlijk niet doen. #SRK
** Ziel, Vertrouwen, Hiernamaals, God, Bidden

HGVP: Het Grote Vergeetproces (500vC++)
Betreft Anglische historie en identiteit in Angelland.
500vC++: Angelland geleidelijk bevolkt door Angelen uit Angeln in NO Duitsland
500vC++: Ongeletterdheid: Angelen houden hun historie alleen oraal vast.
300nC++: Pax Anglorum = Angle = Angelland = het land der Angelen tussen Denemarken (Denum), Elbe, Saale, Rijn en Noordzee > FBAA, Angle
300-500 Water Noordzee stijgt. Daardoor ontstaan zware stormen, grote overstromingen en veel landverlies langs de kusten van NW Europa. > M35
449nC: Angle betwix Iotum and Eald-Seaxum (ASC) > G449
Bron ASC vertelt bij het jaar 449nC dat de Angelen afkomstig zijn uit Angle, een regio die blijkt overeen te komen met al het land tussen Denemarken, de Elbe, de Saale, de Rijn en de Noordzee. > Angle
450nC: In Angelland wonen rond 7.8 miljoen Angelen > Demografie
450-550nC Massamigratie:
- rond 4 miljoen Angelen migreren naar Brittannia > Demografie, Engelandvaarders
- rond 4 miljoen Angelen blijven in Angelland > Demografie
470nC++ Desillusie: Prins Icel van Angeln migreert met groot gevolg naar Brittannia. Hij neemt vele stamgenoten mee. (> M35) De achtergebleven Angelen voelen zich verlaten en verraden.
489nC Einde Koninkrijk Angle: Koning Eomar van Angeln sterft. Daarmee komt een einde aan het Koninkrijk Angle.
500nC++ Verzwakking Angelland: Door de grote migratie van Angelen naar Brittannia raakt Angelland voor de helft ontvolkt en verzwakt het bestuurlijk, economisch, militair en sociaal in ernstige mate.
550nC++ Desintegratie: De achtergebelven Angelen voelen zich verlaten en verraden. De bevolkingsdichtheid is gehalveerd. De Angelen wonen ver uit elkaar en vormen geen sterke eenheid meer. > CABA
550-785nC Ondergang: Angelland wordt veroverd door Denen, Saxen, Franken en Friezen. (> P58) Door de ernstige verzwakking in 450-550nC kunnen de invaders zonder veel tegenstand Angelland geleidelijk maar zeker grotendeels veroveren. Alleen NO Nederland blijft vrij zelfstandig Anglisch gebied. > Pax Anglorum
600nC++ Ontworteling: Mensen weten vaak amper wie en wat hun voorouders zijn en waar ze vandaan komen. Anglische kinderen weten weinig van hun roots. Alleen de Anglische adel houdt de historie goed bij.
672-735nC: Onkunde: Beda is een Engelse monnik van de Benedictijnse Abdij in Jarrow. Hij is theoloog, historicus, mathematicus en natuurwetenschapper. Naar zeggen beweert Beda dat Angle geheel was verlaten door de Angelen na hun massamigratie in 450-550nC naar Brittannia. Deze bewering is volledig in strijd met talloze historische feiten. Mogelijk heeft zijn bewering te maken met Reiderland dat rond 450vC is bevolkt door Angelen uit Eemsland en waar Beda's voorouders lijkbaar vandaan komen. Dit Reiderland lag in Oost Groningen. Het gebied wordt eeuwenlang geteisterd door grote overstromingen. Dat zal zeker ook zijn gebeurd in de periode 300-500nC, toen het waternivo van de Noordzee steeg en voor zware stormen en overstromingen zorgde. Dat is de belangrijkste reden geweest voor de Angelen aldaar om massaal te migreren naar Brittannia. In 1127nC verdrinkt het grootste deel van Reiderland en ontstaat de Dollard.
737-1918: Opper Angelland (Angeln) onderdeel hertogdom Denemarken (> Sleswig) Engelse historici vereenzelvigen Angle uit de tekst van bron ASC/449 ten onrechte met Angeln in NE Duitsland tegen de grens met Denemarken. Met Angle wordt echter bedoeld het hele gebied tussen Denemarken, de Elbe, de Saale, de Rijn en de Noordzee. (> Angle) Deze historici denken daarom dat alle Angelen op het Coninent in Angeln woonden. Latere Engelse historici denken dan ook dat de Angelen op het Continent een klein volk zijn. Ze verbazen zich dan dat zo een klein volk zo een groot deel van Brittannia kon veroveren. Dit idee wordt klakkeloos overgenomen door historici op het Continent.
750nC++: Angelen in Yorkshire noemen bevolking NO Nederland neven. Neven zijn mannen met dezelfde voorvaders. De bevolking van NO Nederland bestaat in die tijd dus kennelijk nog voornamelijk uit Angelen. > Neven
754++ Kerstening: NO Nederland vanuit York in Northumbria. Men is er daar zeer op gebrand de achtergebleven neven, die leven in de duisternis van het heidendom te bekeren en uit hun leven in duisternis te redden. Het gevolg is dat de Continentale Angelen op termijn hun eigen historische identiteit verliezen. Dat gebeurt langs drie wegen:
-- De kerk en haar missionarissen dwingen de Angelen zich te bekeren en hun eigen goden en gebruiken af te zweren. > Credo Anglorum
-- Anglische heiligdommen als offerplaatsen en tempels worden systematisch vernield of verwaarloosd. > Kerstening
-- De kerk vertelt de Angelen alles over de bijbelse geschiedenis en gaat volledig voorbij aan de eigen historie van de Angelen.
760++ Onderwijs: Met de komst van Lebinus in Deventer begint het onderwijs aan kinderen door katholieke missionarissen. Het is vooralsnog niet bekend of de Angelen voordien al georganiseerd onderwijs geven.
775++ Saxonia: Angelen in NW Duitsland migreren massaal naar NO Nederland op de vlucht voor oprukkende Saxen uit NO Duitsland. Ze moeten wel want ze zijn militair erg verzwakt door de massamigratie van Angelen naar Brittannia in 450-550nC. Door de instroom van Angelen wordt NO Nederland belangrijk versterkt en kan het de opruk van Saxen sterk afremmen. Daardoor reikt Saxonia (Hertogdom Saxen) uiteindelijk niet verder dan NO Nederland. > Demografie, KHS
775-785nC Francia: De zuidflank van Angelland is zwak. De Franken dringen daardoor makkelijk het land binnen en bereiken snel de Elbe, waar ze de Saxen onderwerpen in 785nC.
785nC: Saxen veroveren de Groninger Ommelanden en Dokkum
785nC++ Pax Anglorum verschrompeld tot NO Nederland > Pax Anglorum
785nC++ BAGland: Bezet Anglisch Gebied omvat historisch Angelland - Pax Anglorum.
785nC++ Underdogs: Angelen in BAGland worden underdogs. Daardoor gaan velen van hen zich daar identificeren met de nieuwkomers en vergeten ze hun eigen roots. Alleen de oude Anglische adel houdt de eigen historie vast.
790nC++ Cultuurvernietiging: Missionaris Willehad bekeert enige belangrijke Drenten. Het volk verzet zich echter tegen kerstening. Willehad vernielt vele Anglische offerplaatsen en tempels. De Drenten pikken dit niet en Willehad vlucht uit Drente. Cultuurvernietinging door missionarissen geschiedt ook elders in Angelland en in andere missiegebieden.
--- De oude Anglische cultuur wordt heidens genoemd, afgeschilderd als barbaars en dus vewerpelijk en zoveel mogelijk vernietigd. En dat terwijl de christenen zelf allerlei wreedheden begaan in naam van hun eigen geloof. > Brandstapel
--- De Latinisering van de Anglische cultuur. Het Latijn is de taal van de kerk, literatuur en wetenschap. Het Anglisch wordt geminimaliseerd.
795nC++ Codex Anglorum: In de Vaticaanse Codex pal. 577 staat Het Saxische Credo, gedateerd op ergens rond het jaar 795nC. Dit Credo is geschreven in het Latijn en kort daarna vertaald in het Saxisch. Hieronder de Anglische versie:

Fursaeg yu deofol?
Ic fursaeg deofol!
And allu deofolgield?
And Ic fursaeg allu deofolgield!
And allu deofol werces?
And Ic fursaeg allu deofol werces!
And wordes Thunaer and Woden?
And allu weohs the thaem genotas sint?
Gelief yu in God almehthigan Faeder?
Ic gelief in God almehtigan Faeder!
Gelief yu in Christ, Godes suno?
Ic gelief in Christ, Godes suno!
Gelief yu in Halogan Gast?
Ic gelief in Halogan Gast!
Verzaak je de duivel?
Ik verzaak de duivel!
En alle duivelsoffers?
En ik verzaak alle duivelsoffers!
En alle werken van de duivel?
En ik verzaak alle werken van de duivel!
En woorden van Donar en Wodan?
En alle afgoden die hun gezellen zijn?
Geloof je in God, de almachtige Vader?
Ik geloof in God, de almachtige Vader!
Geloof je in Christus, Gods zoon?
Ik geloof in Christus, Gods zoon!
Geloof je in de Heilige Geest?
Ik geloof in de Heilige Geest!
 
De oorspronkelijke tekst is afkomstig uit de Historische Schets I van de PKN Gemeente te Zelhem. (> HSZ) Het credo vraagt dus van een Saxische bekeerling om heel zijn oude geloof en zijn medesaxen (Seaxnotas) de rug toe te keren en zich volledig over te geven aan het Christelijk geloof. In feite moet hij dus z'n historische identiteit ruilen voor de Christelijke identiteit. Zijn relatie met het eigen historische verleden wordt afgesneden. Zulks geldt zeker ook voor leden van andere Germaanse stammen die in de machtsfeer komen van de kerk van Rome. Dus ook voor Angelen.
De kerstening van Angelland werd geïnitieerd en gesteund door de Frankische koningen. Daardoor kregen ze automatisch meer controle en gezag over de Anglische gebieden. De missionarissen en kloosterlingen deden het werk voor hen. De Anglische symbolen en waarden werden systematisch afgepakt en vervangen door christelijke. De Anglische identiteit werd daardoor op de lange termijn geleidelijk steeds meer in de vergetelheid gebracht.
801++ Hof Englandi: (ZA)
803++ Lex Anglorum et Werinorum in Thuringen > Thuringen, Engilin
835++ Angle betwix Iotum and Eald-Seaxum (ASC) > G449
Bron ASC spreekt in de relevante text in de tegenwoordige tijd. Daarmee geeft ze kennelijk aan dat de situatie in 835nC nog kennelijk onveranderd is. Dwz: Angle op het Continent bestaat nog steeds en wordt derhalve kennelijk nog steeds bewoond door Angelen.
¶ Verder:
-880++-- Neder-Angelland (Oost + West Angle) onderdeel Neder-Lotharingen
-1200---- Bisschop van Utrecht poogt met hulp van Saxen, Friezen en Beieren NO Nederland in zijn macht te krijgen. (> BSF) Hieruit blijkt dat NO Nederland kennelijk nog overheersend Anglisch gebied is! > Pax Anglorum
-1227---- Slag bij Ane > Coevorden
-1227-1258 Strijd tussen Gelekings en prefect van Groningen > Gelekings
-1231---- Verbond Drente-Fivelga tegen bisschop Utrecht > Drente
-1231-1233 Fries-Drentse oorlog
-1233---- Drente wint oorlog tegen Friesland > Drente
-1233---- Quedam Narracio De oudste bron mbt NO Nederland is de Quedam Narracio de Groninghe, de Thrente, de Covordia et de diversis aliis sub diversis episcopis Trajectensibus = Vertelling over Groningen, de Drenten en Coevorden en andere zaken onder diverse Utrechtste bisschoppen. Een kroniek geschreven rond 1233 door een onbekend auteur. Ze geeft o.a. een vrij gedetailleerd verslag van de gebeurtenissen mbt de Slag om Ane in 1227. In 1888 verschijnt deze in een uitgave van Mr C. Pijnacker Hordijk: orginele Latijnse tekst + gedetailleerd register in Nederlands. (> Quedam) Maw: eeuwenlang blijft het volk van NO Nederland verstokken van kennis omtrent de eigen historie. De enkelen die kunnen lezen en schrijven doen dat voornamelijk in het Latijn.
-1300-1516 Neder-Angelland (Oost + West Angle) onderdeel Bourgondisch Rijk
-1327++--- De Anglische Mark als munt gemaakt door en gebruikt in Fivelingo en Oldambt. De naam Anglische Mark impliceert dat de machthebbers (adel) aldaar zichzelf en de regio als Anglisch zien. > Anglische Mark
-1327++--- Verfriezing (ZA)
-1337-1453 Honderdjarige Oorlog Engeland-Frankrijk > HJO
-1350-1450 Vetkopers en Schieringers (Noord Nederland) > Vetkopers
-1350-1490 Hoekse en Kabeljauwse Twisten (West Nederland) > Hoeken
-1375++--- Versaxing (ZA)
-1516-1648 Neder-Angelland onderdeel Duitse Rijk > Versaxing Neder-Angelland
-1648---- Vrede van Munster: Nederland onafhankelijk
-1648++--- Oost Angle onderdeel Duitsland
-1648++--- West Angle onderdeel Nederland
-1650++--- Ontangeling (ZA)
** FBAA
 

HGZW: Het Grote Zwijgen
Onderstaand tabel toont per regio/tijdvak de verhoudingen A:S:O = Angelen : Saxen : OverigeBevolking (Chauken, Franken, Friezen, etc) in Angelland. * = schatting

regio
nw duitsland
no nederland   
nw nederland
zw nederland
zo nederland
vlaanderen
600vC 
5:0:1 
0:0:1
0:0:1*
0:0:1*
0:0:1*
0:0:1*
250vC 
5:0:1 
2:0:1
0:0:1*
0:0:1*
0:0:1*
0:0:1*
100nC 
5:0:1 
5:0:1
2:0:1*
1:0:1*
0:0:1*
0:0:1*
400nC 
5:0:1 
5:0:1
3:0:1*
3:0:1*
3:0:1*
3:0:1*
1000nC 
2:3:1* 
3:1:1
2:1:1*
2:1:1*
2:1:1*
2:0:2*
1500nC 
2:3:1* 
3:1:1
2:1:1*
2:1:1*
2:1:1*
2:0:2*
2000nC
2:3:1*
3:1:1
2:1:1*
2:1:1*
2:1:1*
2:0:2*
 
- 450-500nC 1/2 Angelen in Angelland migreert naar Brittannia; totaal circa 1.5 miljoen Angelen
waardoor:
- daling van bevolkingsdichtheid Angelland
- gedeeltelijk wegvallen bestuurlijk apparaat en leger
¶ Hoewel er toch vrij veel aanwijzingen zijn dat na de massamigratie naar Brittannia in 450-500nC circa 2/3 van de Angelen in Angelland zijn gebleven, is het tamelijk vreemd dat historische bronnen lijken te zwijgen over de aanwezigheid van deze achtergebleven Angelen en dat deze Angelen kennelijk nergens expliciet hun aanwezigheid lijken te hebben gemanifesteerd. Dit alles in tegenstelling tot Saxen en Friezen in NO Nederland. De grote vraag rijst dan waarom zulks zo is of lijkt te zijn.
¶ Belangrijkste redenen voor het grote zwijgen lijken te zijn:
- Het vertrek in 470nC van prins Icel van Angeln, zoon van koning Eomar. Hij migreert met vele stamgenoten naar Brittannia. Onder de Anglische migranten zijn vele Anglische bestuurders en strijders. > Icel van Angeln
- De dood in 489nC van koning Eomar van Angeln. Er komt om onbekende reden geen opvolger. Hierdoor eindigt formeel het bestaan van het Koninkrijk Angeln.
waardoor:
- Het grotendeels wegvallen van het bestuurlijk apparaat en het leger. Dit geldt voor heel Angelland. De migraties naar Brittannia vinden namelijk plaats vanuit alle delen van Angelland.
- 500-700nC Denen teisteren Angeln met aanvallen en raids.
- 700nC wordt Angeln onderdeel van hertogdom Sleswig c.q. Denemarken > Sleswig
- Angeln + Sleswig = Opper Angelland
- 737nC Deense koning Godfried bouwt Danewirke langs de Eider bij Haithabu
conclusie:
In 500-700nC is Angeln kennelijk nog sterk genoeg om de Denen te weerstaan. Maw: Er waren in die periode nog genoeg bestuurders en militairen om de Anglische zelfstandigheid te behouden.
verder:
- 713--773 Lebinus -- Daventry-Yorkshire-Deventer > Lebinus
- 731++--- Saxen wonen in Albinga/Holstein (Beda)
- 742--809 Ludger -- Utrecht-Deventer-Groninger-Munster > Ludger
conclusie:
Neder Angelland lijkt in 500-800 nog onafhankelijk en sterk genoeg om zich te handhaven tegenover buurvolken. In die tijd lijkt Neder Angelland ook nog goede relaties te onderhouden met Noord Engeland, dat in die tijd al overwegend Anglisch territorium is.
ondertussen:
- 450-500nC daling van de bevolkingsdichtheid
- uitgestrekte veen- en moerasgebieden
waardoor:
- gebrek aan onderlinge contacten
- gebrek aan goede onderlinge communicatie
- groeiend verlies aan historische kennis
- gebrek aan samenhorigheidsgevoel
- gebrek aan coördinatie
- verlies van identiteitsgevoel
waardoor:
- gebrek aan defensieve kracht
waardoor:
- 700-1918 Opper Angelland (Angeln+Sleswig) bij Denemarken > Sleswig
- 775nC++ instroom van Saxen, Franken en Friezen niet kon worden beperkt
later:
- inlijvingen in respectievelijk:
- 843--880 Lotharingen (ZA)
- 880nC Neder-Lotharingen: België, Luxemburg, Nederland en Ost-Friesland
- 880nC West Angle onderdeel Neder-Lotharingen (= Nederlanden)
- 880nC Oost Angle onderdeel Oost Francia (= Duitsland)
- 911-1300 Neder-Angelland (Oost + West Angle) onderdeel Saxisch Rijk > Versaxing
- 1300-1516 Neder-Angelland onderdeel Bourgondisch Rijk
- 1516-1648 Neder-Angelland onderdeel Duitse Rijk
- 1600-1920 Rivaliteit en vijandigheid tussen Nederland en Engeland.
- 1600++ Ontangeling van West Angle: Veel wat herinnert aan de Angelen en de Anglische cultuur wordt geëlimineerd of ontkend. E.e.a. heeft te maken met de groeiende rivaliteit en vijandigheid tussen Nederland en Engeland. > Ontangeling
- 1600 Verfriezing West Angle > Verfriezing
- 1648 Vrede van Munster. Nederland onafhankeleijke staat.
- 1648 West Angle onderdeel Nederland
- 1648 Oost Angle onderdeel Duitse Rijk
- 1648 West Angle = Groningen + Drente + Overijssel + Gelderland
- 1648 Oost Angle = NederSaxen, Westfalen + Thuringen
Rond 500nC wonen in heel Angelland naar schatting circa 4 miljoen Angelen in het gebied tussen Denemarken, de Elbe, de Rijn en de Noordzee. Bij elkaar ongeveer zo groot als Noord Nederland + NW Duitsland anno 2011, waar dan circa 8 miljoen + 7 miljoen = 15 miljoen mensen wonen. Dus 3.7x meer! De Saxen en Friezen wonen daarentegen elk in een relatief veel kleiner gebied binnen Angelland.

Sinds 775nC komt Angelland steeds meer onder vreemd bestuur van Denen, Saxen, Friezen en Franken. Hierdoor verdeenst, versaxt, verfriest en verfrankt het land voor een belangrijk deel. Erger is echter dat de oorsponkelijke Anglische bevolking steeds meer de eigen identiteit vergeet.

Rond 1600 AD begint rivaliteit te groeien tussen Nederland en Engeland. Beide landen ontwikkelen zich tot economische, militaire en koloniale grootmachten. Hun belangen beginnen steeds meer te botsen. In beide landen groeit daardoor een zekere vijandigheid naar elkaar. In Nederland leidt dat tot een zekere ontangeling: al wat herinnert aan Engeland wordt verdoezeld of weggevlakt. Daarmee begint de verfriezing, zoals de Atlas van Blaeu van 1649 demonstreert in de tekst over de Burcht van Leiden. De burcht was volgens de overlevering gebouwd door Engist van Angeln rond 450nC. Blaeu maakt van hem een overste van de Angel-Saxen, "oft, soo sommige seggen, Koning der Vriesen". Verder wordt Angelre (= Angelrode) bij Doesburg rond 1746 veranderd in Angerlo (laagte van de Angeren). Angelstein in Velp wordt Angerstein. Het dorp Angeren bij Huissen in de Betuwe schijnt ooit Angelen te hebben geheten. Al het Angelse werd verAngerd.

Per saldo:
- integratie Angelen, Saxen, Franken en Friezen
afhankelijk van de vestiging van Saxen, Franken of Friezen:
-- associeren vele Angelen met de Saxen
-- associeren andere Angelen met de Franken of Friezen
-- associeren overige Angelen nauwelijks of niet
- verlies van historische kennis omtrent de Angelen
- verlies van Anglische identiteitsgevoel
- verlies van onderlinge Anglische samenwerking
- verlies van gezamenlijke Anglische manifestatie
derhalve:
- onvoldoende wil en/of vermogen tot herstel van eigenheid > Lässigkeit
- de algehele herinnering aan Angelland (Angle) en de Angelen vervaagt bij iedereen en op alle fronten steeds verder

¶ Het pessimisme dat uit het voorgaande blijkt, wordt in 1932 doorbroken. Prof Dr Jacobus Joannes Antonius (Jac) van Ginneken S.J. (1877-1945) was taalkundige, dialectoloog en psycholoog. Hij doceerde aan de Universiteit Nijmegen. Heeft veel gepubliceerd op taalkundig gebied. Jac van Ginneken (JvG) schrijft in Onze Taaltuin van april 1932 o.a. over zgn Anglische taalzones in Nederland en Vlaanderen die taalkundige restegebieden zijn van het oorspronkelijke Anglisch wat daar kennelijk eerder gesproken werd. De belangrijkste bevindingen van JvG lijken als volgt te kunnen worden samengevat in zijn eigen woorden:


¶ Een nieuwe strooming in de taalwetenschap
... en wijst op drie 'anglische' infiltratiezones, die wij later nog op honderd andere [taal]kaarten zullen terugvinden. ...
¶ Taalkaart 'put'
... Bijna over heel ons taalgebied [Nederland-Vlaanderen] heeft de apocopeering de onbetoonde silbe doen verdwijnen. Alleen in het Noord-Oosten heeft het Saksische deel de twee-silbigheid tot heden toe bewaard. (De juistheid mijner demarcatielijn in Drenthe is niet geheel zeker). Maar over heel ons land liggen nog de sporen der oude [Anglische] tweesilbigheid in de verschillende rekkingen dier Umlautsvocalen. ...
¶ Taalkaart: vuur (p 218)
... Hierdoor blijken nu onze drie aanvankelijk gedoopte 'Anglische infiltratiezones' in Zuid-Nederland niets anders dan oude rest-gebieden van een vroeger over heel West-Nederland en waarschijnlijk ook Oud-Brabant verspreid Ingvaeonisme. Deze conclusie werd door de [taal]kaarten van deur en put reeds waarschijnlijk, maar lijkt mij nu zeker geworden. Bovendien tonen de Zuid-Limburgsche vormen deer en daar die zoo sprekend op de Tessel-Vlielandsche en Schiermonnikoogsche vormen gelijken, dat ook Limburg eenmaal tot dit groote delabialisatiegebied heeft gehoord. En ik geloof, dat wij hiermee een groot samenhangend Oud-Nederlandsch [Anglisch] dialectgebied hebben blootgelegd. Telkens weer opnieuw zullen wij in de nu volgende [taal]kaarten zien, hoe dit ééne gebied door machtige taalversschijnselen ... is uiteengerukt, maar dat de beide peripherieën èn de zoogenaamde 'infiltratiezones' aan het oude [Anglisch] getrouw zijn gebleven. ...
De bevindingen van JvG zijn volledig te rijmen met bevindingen uit historische bronnen en vondsten omtrent de aanwezigheid van Angelen in heel Nederland en Vlaanderen sinds circa 400vC. Per saldo mag derhalve worden gesteld dat:
Ondanks het zwijgen van officiële bronnen over de Anglische aanwezigheid in Nederland, blijken de geconstateerde Anglische taalzones aan te tonen dat het Anglisch erfgoed zich niet laat verzwijgen, maar juist onverstoord verder leeft in Nederland.
** ATZA, Angle, SEBA, P58, Demografie, Ontangeling, HGAG, CABA, HAVA, Lex Anglorum, BSF, Pax Anglorum, Coevorden, Appel

 
HHA: Historische Hoofdstad van Angelland
Haithabu: Alias Haitabu. Oude stad in Angeln. Betekenis: Heideburg. Deens: Hedeby. De naam Haithabu is geschreven op de zgn Eriksteen, een runensteen uit circa 950nC. Deze steen is gevonden in 1796 aan de Kruisweg bij Wedelspang tussen twee grafheuvels gelegen tussen Busdorf en Selk in Angeln. > Haithabu
Haithabu (650vC-489nC) lijkt vooralsnog de hoofdzetel te zijn geweest van het Anglisch Rijk. De naam Angeln in Sleswig (Noord Duitsland) veronderstelt immers dat deze regio het oudste settlegebied is van de Angelen. Zij komen rond 650vC van Leire op Seeland in Denemarken en vestigen zich noodgedwongen aan de monding van de Slei, waar dan Haithabu ontstaat. In 489nC sterft koning Eomar van Angeln. Met zijn dood eindigt koninkrijk Angle te bestaan. De meeste Angelen in Angeln zijn namelijk gemigreerd naar Brittannia wegens de grote watersnood die Angeln bijna helemaal doet verdrinken. > M35
Deventer (490-803nC) Rond 750nC wordt NO Nederland gekerstend vanuit Yorkshire. Aangezien:
- Opper Angelland (Angeln) in 489nC grotendeels is verlaten door de Angelen wegens hun migratie naar Brittannia
- en Opper Angelland (Angeln) in 600-700nC is ingelijfd door de Denen
- en rond 750nC Friezen en Saxen de regio Oost Angle (NW Duitsland) gaan bezetten
- en de kerstening van NO Nederland cq West Angle plaats vindt vanuit Deventer
>> lijkt Deventer sinds circa 490nC de belangrijkste stad in NO Nederland cq West Angle cq het resterend Anglisch Rijk. > Deventer
Coevorden (500nC++): Angelen bouwen motte + wallen tegen Saxen > Coevorden
Coevorden (803-1515nC) In 803nC is van heel Angelland alleen nog NO Nederland tamelijk vrij Anglisch gebied. (> Pax Anglorum) In dit gebied ligt Coevorden tamelijk centraal. De locatie ligt zeer strategisch op de toegangsweg naar Drente, die tussen uitgestrekte veengebieden loopt. Hierdoor wordt Coevorden al snel een centrum voor verkeer en handel en later een vestingstad. Rond 500nC staat er al een motte die uitgroeit tot een vesting. (> Coevorden) Het lijkt derhalve mogelijk dat Coevorden rond 803nC gaat fungeren als een soort hoofdstad van het resterend Anglisch Rijk, cq NO Nederland. Temeer daar deze stad samen met Drente, Groningen en Gelderland zich later zo succesvol verzet tegen de opdringerige Friezen en Saxen.
Arnhem (1515-1538) In 1514 vragen de Vetkopers in Groningen steun aan Karel van Gelre in hun strijd tegen de Schieringers (Friezen). In 1515nC komen de Groningse Ommelanden onder gezag van Karel van Gelre. (> Vetkopers) E.e.a. geeft aan dat Gelderland in die tijd de belangrijkste macht is in NO Nederland. In 1538 sterft karel van Gelre. Na hem lijkt Arnhem niet meer geïnteresseerd in de overige delen van NO Nederland.
Coevorden (1538++) De stad is van oudsher een militair bolwerk. In de strijd tegen Friezen en Saxen speelt ze een centrale rol. In de Tachtigjarige Oorlog speelt ze een zeer belangrijke rol in de verdediging van NO Nederland. Deze militaire rol speelt Coevorden nog tot diep in de 19e eeuw. Op grond van haar historie mag Coevorden gezien worden als het mentaal en militair belangrijkste bolwerk van NO Nederland.
** Pax Anglorum, West Angle, NOVL, Hof Englandi

 

HHG: Harmonie, Heil en Geluk
Het teken Hagal (afb. rechts ©) is het 8-ste teken in de Oude Futhark (50vC-750nC) en staat voor de letter H. Tevens is ze het symbool voor Harmonie, Heil en Geluk. Als 8e teken staat ze ook voor Volmaaktheid en Eeuwig Leven. (> Acht) Als letter is ze ergens tussen 50vC-750nC toegevoegd. Dus mogelijk halfweg rond 350nC. Het teken X komt echter al voor in het Archaïsch Grieks alfabet sinds circa 1000vC. Als Hagall is ze een personificatie van de Anglische god Donar, de god die met hagelstenen smijt
 
om mensen te plagen en hun huizen en gewassen te vernielen. Naar oud volksgeloof is dat alleen te voorkomen door tijdig plaatsen van een hagelkruis. (> Hagall 2) Als zodanig kan ze al van veel oudere datum zijn. De Anglo-Griekse relaties dateren al van circa 650vC. (> Griekenland) Hagal als symbool kan derhalve al halfweg 650vC-350nC in gebruik zijn bij de Angelen. Dat kan dus al sinds circa 150vC.
Ware liefde, wijsheid en barmhartigheid brengen een lang en gelukkig leven. De meester volgt de goede weg en bereikt het hoogst bereikbare. #SRK
** Hagal, Hagall, Hagelkruis, Landkruizen

Hid::
Oud Anglisch:
higid = hid, hide = huid = ossehuid =A oxhid
hid = maximale omvang land dat in een smalle aaneengesloten reep ossehuid past
hide: Oude Engelse landmaat: 1 hide = 120 acres = 120x0.42 Ha = 50.4 Ha = 0.5 Km2.
Provincie Utrecht = 1400 Km2 = 2.800 hides.
> PgBrit/Doomsday Book, Hide
850vC: Elissa vlucht voor haar broer Pygmalion, koning van Tyrrus (Tunesia). Ze wil een stad stichten, maar krijgt van Pyfmalion een stuk grond ter grootte van een ossehuid. Prinses Elissa is slim en snijdt de huid in hele dunne repen en legt die om de berg Byrsa (= os). Daar ontstaat Cartago, ofwel Kart'hadasht (= Nieuwe Stad). Aldus de overlevering. De Romeinse schrijver Vergilius (70vC-19nC) schrijft daarover een verhaal, waarin hij Elissa Dido noemt. #DeTelegraaf/Cultuur 4.12.2014
10nC++: De gelijkenis tussen de Anglisch hid en de ossehuid van Cartago is zeer opmerklijk. Ze veronderstelt een realtie. Hoe die relatie zit, is vooralsnog niet bekend. De Anglo-Romeinse relaties dateren van circa 10nC. (> Anglo-Romeinse Verhoudingen) Het kan dus zijn dat langs deze weg de Angelen de mythe van Elissa via Vergilius hebben leren kennen. Dit veronderstelt dan tevens een zeker culturele interesse bij de Angelen van die tijd.
400nC++:
hid, higid = 120 acres = 50.4 Ha = 0.5 Km2 = 710x710 M2 = hoeveelheid land nodig om 1 hiw te onderhouden
hiw = 1 huishouding = 1 familie + medewerkers
= normaliter: man + vrouw + 3 kinderen + 2 medewerkers > Kindertal, Boerderij
Een hiw is in die tijd de norm voor het normaal kunnen leven. > Hiw
¶ Bron WAB/p173 schrijft: Each hide, or family estate, provided employment and subsistence for a large number of laets (NL laten) and slaves; and these were often of British race, the laets in the South, for instance, being sometimes termed wealh or "alien", a word which is the origin of the name "Welsh".
NB: OA laeth (leth, luth) = zn laat, horige, lijfeigene, onvrije; ON laet, late. > Laten
1936: 't Loo is een buurtschap in Zelhem gelegen aan de Hummeloseweg, vroeger een oude grintweg naar Hummelo, oorspronklijk genaamd Grooteweg van Doesborgh naar Zelhem. Aldaar staat hoeve Kranenbarg. Eigenaars en bewoners zijn de familie Kranenbarg.

          

Boven: hoeve Kranenbarg rond 1936. De ansichtkaart is verzonden in 1938. Op de foto staan Gerrit Willem Kranenbarg (met kruiwagen) en enige buurtkinderen. Hij is de 2e zoon van Marinus Kranenbarg, toenmalig eigenaar van de hoeve. De hoeve is gebouwd rond 1880 en is van het type Hallehuis, dat in de regio meer voorkomt. > Zelhem, PgK/Kranenbarg Zelhem
** Ossenhuiden

Hide: > Hid

Hielspitten:
()A hela (zn hiel), helspittan (ww hielspitten), spitt (spade, schop), spitt (1 spade diep of vol;# landmaat), spitt (spit, rugpijn), spitt (spuug, slijm), spittan (spitten, spugen, graven), spitu (zn spit; ww spitten, aan spit rijgen)
¶ Bron ZWH/p31 schrijft:

Wanneer een nieuweling zich als zelfstandige wilde vestigen [in de marke], wat betekende dat hij woest grond moest ontginnen, dan was hij gebonden aan een merkwaardig voorschrift: in de tijd van één nacht moest hij om het door hem te ontginnen stuk grond een smalle sloot goot graven (hielspitten) en op dat terrein een hut bouwen; als die geul de volgende morgen klaar was en er kwam rook uit de schoorsteen van de hut, dan werd hij als nieuwe bezitter erkend. Het was natuurlijk ondoenlijk voor een man alleen om dit voor elkaar te krijgen. Lukte het wel dankzij de hulp van familie of anderen, dan was dit meteen het bewijs dat het niet om een of andere armoedzaaier ging maar om iemand met een fikse ruggesteun hetgeen als garantie werd beschouwd voor een waardig lidmaatschap van de marke.
Veenhutten: Normaliter gaat het bij hielspitten om eenvoudige hutten. Vele huizen in NO Nederland en Munsterland (Dtl) zijn van oudsher tot in de 20ste eeuw in feite niet meer dan veenhutten ofwel plaggehutten, gemaakt van takken, balken, zand en heideplaggen. Rechts: dit type hut dateert al van rond 400nC.

** Veenhutten, Ontginning, Groot Veenland, Marke, Massamigratie

 

 
Hier en Nu: (HNU:)
¶ Het leven speelt zich voornamelijk af in Hier en NU. De meester kent dit feit en volgt de goede weg. #SRK

Hiernamaals: (HNM:)
()A heafan (Hemel, hiernamaals), heafanricae (Hemelrijk), Heben (Hemel), mod (hart, geest, ziel)
De Hemel wordt al eeuwenlang gezien als het oord van de menslijke zielen, die zijn toegelaten omdat ze zich op aarde goed hebben gedragen. Wie zich slecht heeft gedragen, wordt naar de Hel gestuurd waar een langdurige marteling wacht.
8000-4000vC Neolithicum: Mensen gaan dieren fokken en planten kweken voor eigen onderhoud, maken stenen gereedschap en gebruiken vuurstenen om vuur te maken. Ontstaan van landbouw, veeteelt, begrip eigendom, eigendomsrechten en eigendomsconflicten c.q. strijd en oorlog, politieke besluitvorming en religie: heuvels met ringgrachten, altaars, offeren van ossen en begrip van ziel en hemel.
> PgGen/Neolithicum
De Egyptische god Horus draagt een witte veer als symbool van de waarheid. O.a. bij het begleiden van mensen naar het Hiernamaals. #BBCtv4/17.3.2016 Egypt
¶ Volgens bron RRA beveelt Odin/Wodan (ODA) crematie, opdat de ziel van de gecremeerde terug gaat naar hem. Dat geldt in bizonder bij de Anglische royals die immers van hem afstammen. > ODA
Balder: Volgens een oude overlevering wordt de Anglische god Balder vereerd en beschermd door de Asen. De halfgod Loki is echter jaloers en weet op slinkse wijze de geliefde god te doden. De verslagenheid is groot. Balder wordt met zijn paard op de brandstapel gecremeerd. Zijn ziel herrijst echter in een andere wereld. Loki wordt gevangen, veroordeeld en gestraft. Hij wordt vastgebonden aan een boom waar hij eeuwig wordt getergd door insecten en slangen. > Balder
¶ Voor Angelen zijn eerlijkheid en trouw fundamentele waarden. Hun god Wodan brengt immers alleen eerlijke en trouwe mensen met z'n boot naar het Dodenrijk. #RRA > Wodan, Walhalla
Deur: Anglisch dor, dore = deur. De Anglische god Donar (Thor, Dor) lijkt derhalve een verwijzing naar een deurfunctie van Donar (Dor). Temeer daar Donar de god van de doden is. Hij lijkt derhalve te worden gezien als de deur (poort) naar een andere wereld. De vraag is nu welke rol Donar (Thor) hier speelt. Is hij degene die bepaalt wie naar de Hemel gaat? Zo ja, welke normen hanteert hij daarbij? Aangezien ook goden aan redelijkheid gehouden moeten zijn, mogen we verwachten dat ook Donar/Thor redelijke normen hanteert. Te denken valt hierbij aan de Egyptische god Horus, die het hart van de doden weegt met een veertje. Daarmee getuigt hij van een diep besef van menslijke mogelijkheden. > Donar, Dor, PgMon/Horus
** Eeuwig Leven, Herrijzenis, Balder, Paranorma, Walhalla, Hemel, Hemelrijk, Waardigheid

Hinduïsme: > Blijheid, PgGen/Hinduïsme

HIPA: Historische Informatiepot van de Angelen
btr de kennis die de Oude Angelen vergaren en doorgeven aan volgende generaties
Algemeen: Vele Angelen in Angelland zijn in de periode 450-550nC gemigreerd naar Brittannia vanwege de Grote Natheid in Angelland. (> Grote Natheid) Daardoor lijkt veel informatie mbt de Anglische cultuur in Angelland verdwenen. Soms is er nog historisch info terug te vinden, dankzij Angelen die in Angelland zijn gebleven. Soms is info nog terug te vinden in Engeland. (> Widsith) Soms is de verdwenen info nog enigermate te reconstrueren.
425nC: Widsith is een Anglisch dichtwerk afkomstig uit Fivelingo in Groningen. Het is mondeling overgeleverd in Engeland en aldaar schriftelijk vastgelegd. Het dichtwerk gaat over Widsith van Myrgingum uit Fivelingo (Groningen). Hij maakt als troubadour reizen door Europa en Azië. Zo veblijft hij o.a. enige tijd in Perzië. Dat zegt hij in zijn Anglisch dichtwerk Widsith in regel 84:
Mid Moidum ic waes ond mid Persum ond mid Myrgingum
Met Meden was ik en met Perzen en met Myrgingums
> Widsith, Widsith van Myrgingum
--- Waar Widsith zijn historische en geografische kennis heeft opgedaan, is vooralsnog niet zeker. Mogelijk heeft hij die voor een groot deel opgedaan uit mondelinge overleveringen en vertellingen zoals gebruikelijk in zijn tijd. Het kan zijn dat hij echter weldegelijk vele reizen heeft ondernomen. O.a. naar verre landen. Zo beweert hij o.a. dat hij in Perzië is geweest.
--- Het verhaal van Widsith toont dat Angelen al vroeg weet hebben van Persia. Mogelijk is die kennis afkomstig uit verhalen van Angelen die eerder al reizen maakten naar het Verre Oosten. > Persia
--- Aangezien
- de Angelen via de Goten en Germanen voortkomen uit de Ariërs in Centraal Azië
- en het woongebied Arya van de Ariers in NO Perzië ligt > Persia
- en de Angelen al sinds hun ontstaan rond 650vC internationale contacten hebben met ZuidEuropa, het Nabije Oosten en het Verre Oosten > AXR
>>> lijkt het mogelijk dat Widsith de kennis over Perzië heeft verkregen via de overleveringen van de Oude Angelen.
** HASA, Overleveringen, Sagen, Saga's, Widsith/bron

Hirmin: > Irmin
Historie: > Verleden, item, annex, kader, PgAng/OAZT
Historisch besef: > HBS
Historische bronnen: > bron, HASA, Overlevering
Historische kennis: > HIPA

Hiw:
Hid: Een Anglische hid (higid) = 120 acres = hoeveelheid land nodig om 1 hiw te onderhouden. 1 hiw = 1 huishouding = 1 familie + medewerkers. De hiw is in die tijd de norm voor het normaal kunnen leven. > Hid
Hiw: Een gezin bestaat in de Middeleeuwen gemiddeld uit een vader, een moeder en 5 kinderen. > Demografie
¶ Voor een goed leven heeft een boer in Nederland in de Middeleeuwen circa 5 morgen land nodig. Een heer van stand heeft in die tijd vaak circa 7 morgen land = 7x0.9 Ha = 5.4 Ha = 5.4Ha/100 = 0.05 Km2.
Morwen: De Anglische morwen (Nl morgen) is een landmaat die al wordt gebruikt in de vroege middeleeuwen. 1 morgen = circa 6 hont = 600 roeden = 0.9 Ha = 1 juk. De morwen is een oude landmaat die aangeeft de omvang van het land die een boer met een span ossen in 1 morgen kan ploegen. Oorspronkelijk wordt de morgen daarom ook vaak een os genoemd. 1 oxa = 1 morgen = de omvang van het land, dat een boer met een span ossen in 1 morgen kan ploegen.
** Huwelijk, Kindertal, Maatschappij

HIZA: Historische Zelfkennis Angelen in Angelland
Na de massamigratie van Angelen naar Brittannia in 450-550nC blijkt nog amper Anglisch zelfkennis te bestaan in Angelland. Bij de Angelen in Brittannia daarentegen ruimschoots en duurzaam. In het algemeen is het een normaal verschijnsel dat migranten hun roots goed beseffen en lang vasthouden. De enige tekens die duiden op Anglisch zelfkennis in Angelland zijn vooralsnog:
-650vC++--- Ingwi - oervader Angelen > Ingwi
-450vC++--- Englum/Humsterland > Englum
-350vC++--- Anglisko (ZA)
-350nC-1685 Hunnen > Hunnen
-405++----- Offa van Angeln (ZA)
-405++----- Slag bij Fiveldore > Fiveldore
-405++----- Angelen in Oeffelt/Maas > Oeffelt
-449++----- Angle tussen Denum, Rijn, Elbe, Saale en Noordzee > Angle
-449++----- Angle = Angelland > Angle
-450++----- Offa weold Ongle (Angle) > Widsith
-450++----- Angelen in Humsterland/NW.Groningen > Humsterland
-450-550nC Massamigratie naar Brittannia
In totaal migreren in 450-550nC rond 4 miljoen Angelen van Angle (Angelland) op het Continent van NW Europa naar Brittannia. De migranten kennen hun identiteit en herkomst goed en noemen hun nieuw woonland Anglaland, Englaland, Engle en utieidenlijk England. Nagenoeg eveneens rond 4 miljoen Angelen blijven wonen in Angelland op het Continent van NW Europa in de gebieden waar ze zijn gaan settelen in de periode 650vC-500nC. Bron ASC noemt hun woonland rond 833nC Angle, het land waar de Angelen in Brittannia voordien hebben gewoond. Het is logisch dat de Angelen die in Angelland zijn blijven wonen hun eigen identiteit nog heel lang zullen blijven kennen. > HAG
-500++----- Anglische regio's in Engeland > HAG
-750++----- NO Nederland Anglisch > Neven
Yorkshire in Noord Engeland zien de inwoners van NO Nederland als neven, dwz mannen met dezelfde voorvaders. Op grond hiervan lijkt dat NO Nederland in die tijd zeker overwegend wordt bewoond door Angelen. Gezien de goed contacten met missionaris Lebinus mag worden aangenomen dat de NO Nederlanders zich in die tijd daarvan ook bewust zijn.
-801++----- Hof Englandi (ZA)
-803++----- Lex Anglorum et Werinorum in Thuringen > Thuringen, Engilin
-835++----- Angle betwix Iotum and Eald-Seaxum (ASC) > G449
Bron ASC spreekt in de relevante text in de tegenwoordige tijd. Daarmee geeft ze kennelijk aan dat de situatie in 835nC nog kennelijk onveranderd is. Dwz: Angle op het Continent bestaat nog steeds en wordt derhalve kennelijk nog steeds bewoond door Angelen.
1227++----- Slag bij Ane > Coevorden
1327++----- Anglische Mark -- Fivelingo/Oldambt/Groningen > Anglische Mark
Deze munt is zo genoemd door de bestuurders van de regio Fivelingo en Oldambt in NO Groningen. Het is een munt bedoeld voor gebruik in hun regio. Het is derhalve logisch dat de term Anglisch hier te maken heeft met Angelen die in dit gebied kennelijk nog de meerderheid van de inwoners zullen vormen. Vergelijkbaar met de Deutschmark die in de 20e eeuw de munt van de Duitsers in Duitsland is. Op grond van deze feiten mag men concluderen dat tot in 1327nC en zeker nog ruime tijd daarna op z'n minst de elite van de regio NO Groningen zich bewust is van de Anglische origine van de bevolking en vrij zeker ook van zichzelf. > Anglische Mark
1487++----- Angelstein/Arnhem > Angelstein
1576++----- Englumborg/Humsterland > Englumborg
1650++----- Engelrode/Beusichem > Engelrode
1737-------- Angelre (Liemers) wordt Angerlo > Angerlo
Kennelijk zijn de bestuurders van Angelre zich goed bewust van de Anglische herkomst van hun stad, maar wilden ze die niet meer erkennen. > Ontangeling
1775++----- Angelhoven/Kernhem > Angelhoven
De bouwheer van Angelhoven lijkt de regio als historisch Anglisch gebied te beschouwen.
1800-------- Angelstein (Arnhem) wordt Angerenstein > Angelstein
Kennelijk is de bezitter van dit buitenhuis zich bewust van de Anglische betekenis van de naam, maar wil hij die niet meer erkennen. > Ontangeling
1842-------- Bron AWA noemt diverse locaties in Nederland die mogelijk van Anglische herkomst zijn. > Engeland/Beekbergen, Engelenburg/Brummen
1920-------- Angeln sluit zich aan bij Duitsland > HRAA
De bevolking is zich nog bewust van haar oeroude Anglische roots.
1932++----- Anglische taalresten in Nederland en Vlaanderen > ATZA
Het lijkt vrij zeker dat deze talresten worden gesproken door mensen die zeker cultureel van Anglische herkomst zijn. Temeer daar de regio van oudsher werd bewoond door Angelen en Saxisch invloeden beperkt zijn gebleven. (> Saxen) Het is alleen onbekend in hoeverre de bevolking zich in die tijd nog beschouwd als Anglisch of van Anglische herkomst.
1957++----- Angelen rond 250nC in Overijssel > Overijssel
2009++----- Anglische Maten & Gewichten > Pint
2010++----- Anglesch = streektaal in delen NW Duitsland en Elzas > Anglesch
2011++----- Friezen onderstam Angelen > Kolkert, Friezen
** HAVA, Lex Anglorum, HGZW, Pax Anglorum

 
HJO: Honderdjarige Oorlog Engeland-Frankrijk (1337-1453)
1337-1453: Honderdjarige Oorlog Engeland-Frankrijk Deze oorlog ontstaat door een conflict over een gebied in NW Frankrijk, dat sinds 1154nC tot het Engelse Rijk hoort wegens erfenis. (WP)
1337-1380: Karel V van Frankrijk
1350-1490: Angelen strijden tegen Friezen en Saxen
1364: Karel V koning van Frankrijk.
1365: Karel V hervat de Honderdjarige Oorlog tegen Engeland
1430: Jean d'Arc gevangen door Engelsen
1431: 30 mei Jean d'Arc terechtgesteld op brandstapel
1435: Verdrag van Atrecht: vrede tussen Bourgondië en Frankrijk
1449: Strijd hervat. Fransen heroveren verloren land.
1453: Fransen heroveren Bordeaux en Bayonne.
1453: Einde Honderjarige Oorlog. Geen vredesverdrag.
** ACO, Ontangeling (cruciale feiten)
# WP, KBG

Hjuki & Bil: (HEB:)
Anglische mythologie: De twee kinderen van de Maan, personificaties van de eb en vloed van de getijden. #WAB/p84
** Maan

HKA: Historische Kernwaarden in Angelland
De Anglische wicudaegs (weekdagen) zijn:
Sunndaeg = zondag; gn naar de zon > Zonnecultus
Maendaeg = maandag; gn de maan > Maan
Tiwesdaeg = dinsdag; gn Tiwaz, god van de Gerechtigheid > Tiwaz
Wodnesdaeg = woensdag; gn Wodan, oppergod der Angelen > Wodan
Thuresdaeg = donderdag; gn Thor/Donar, god van oorlog en donder > Donar
Frigedaeg = vrijdag; gn Frigg (Freya), godin van de liefde > Freya, Liefde
Saeterndaeg = zaterdag; gn Saeter, god van de landbouw > Saeter, Landbouw

Bovenstaande ordening van de weekdagen weerspiegelt kennelijk de hiërarchie van de kosmische waarden van de naturale Angelen. Plaats 1 en 2 worden ingenomen door de twee grootste machten in het pantheon van de naturale Angelen: de zon en de maan. Daarna komt Tiwesdaeg: de dag van Tiwaz, de god van de Gerechtigheid. In deze rangorde is Tiwaz belangrijker dan Wodan, Thor (Donar), Freya en Saeter. > Naturalisme
¶ Bron WAB/p82 schrijft:

The names of some of the ancient English deities are preserved to us in our words denoting the days of the week. "Sunday" is the Anglo-Saxon Sunnandaeg, the day dedicated to the Sun-god. "Monday" is Monandaeg, the Moon-god's day. "Tuesday" is Tiwesdaeg the day dedicated to Tiw, the dark god of war. "Wednesday" is Wodenesdaeg, Woden being the great god of gods. "Thursday" is Thunresdaeg, or Thunder's Day, thunder being a designation of Thor, god of storm and tempest. "Friday" is Frigedaeg, the day belonging to Frig, or Freya, the devine wife of Woden; and "Saturday" is Saeterndaeg, dedicated to Saeter, a form of Saturn.
415nC: Gezien de naturale namen van de weekdagen lijken de Anglische weekdagen geformuleerd bevoor de Katholieke Kerk de totale macht kreeg in de Anglische regio's. De namen van de Anglische weekdagen zijn geïnspireerd door de Romeinse weekdagen. Deze Romeinse weekdagen zullen ergens tussen het begin en het einde van het Romeinse Rijk zijn benoemd. Dus ergens halfweg 24vC en 450nC. Dus rond 230nC. Aangezien de Angelen in Brittannia al rond 600nC gekerstend zijn, zullen de Anglische weekdagen ergens halfweg tussen 230 en 600nC zijn benoemd. Dus ergens rond 415nC. Dus bevoor de massamigratie van Angelen naar Brittannia.
** Goden, Naturalisme, NEW (Normen & Waarden)

HKEA: Historische Kennis Engeland mbt Angelen in Angelland
450nC: Widsith (ZA)
500nC: Invasie Britannia door Angelen en Saxen > Gildas
678nC: York > Neven
750nC: Offa van Mercia > Neven, Offa van Mercia (736-796)
835nC: Anglo-Saxon Chronicle > ASC, G449/C, Angle, etc
1000: Ingwisteen in Engeland > Ingwi, Hardinga
1960: The Anglo-Saxons > ASW, etc
** FBAA, SEBA, TEHA

HKLA: Historische Kennislijn Angelen (650vC++)
Uit vele items blijkt dat de Angelen al sinds hun ontstaan rond 650vC veel kennis hebben over de wereld en vooral over Azia. Dit lijkt te verklaren uit hun herkomst uit dat gebied via hun historische stamlijn vanuit de Ariërs.
** SLA, Afghanistan, OMAA, Overleveringen

Hludana:
In Beetgum (Noord Friesland) is gevonden een grote platte steen met inscriptie. Op de steen zit een brok waarop mogelijk mogelijk een afgodsbeeld heeft gestaan. Op de steen staat verder geschreven:

Aan de godin Hludana hebben de pachters van de visserij onder de manceps Quintus Valerius Secundus hun gelofte gaarne en naar verdienste gedaan.
De steen dateert van circa 200nC. Naar zeggen getuigt de tekst dat Romeinen visrechten hebben gepacht en hun dank daarvoor op de steen te kennen gegeven aan Hludana.
¶ Vooralsnog ontbreken voldoende argumenten om aan te nemen dat er Romeinen min of meer duurzaam aanwezig zijn in Noord Nederland. De noordegrens van het Romeinse Rijk in Nederland is toch altijd de Rijn geweest. (> Romeinse Rijk). Het lijkt dus een raadsel hoe de steen in Beetgum is beland. Mocht de inscriptie van de steen desondanks wel betrekking hebben op visrechten van Romeinen in Beetgum, dan zal Hludana een Anglische godin van de vissers kunnen zijn. Immers:
- rond 300vC wordt de regio Beetgum bevolkt door Angelen > ASA, Beetgum
- de Friezen settelen pas rond 719nC in Friesland > Friezen
- de tekst getuigt van visrechten waarvoor wordt gedankt
>> Op grond hiervan lijkt Hludana een godin van Anglische vissers te zijn. Deze Angelen zijn vrij zeker afkomstig uit Humsterland in NW Groningen. > Humsterland
¶ De veronderstelling dat de steen van Beetgum ook van elders kan komen, is niet vreemd. Er zijn immers meer Romeinse artefacten gevonden in Noord Nederland en andere niet-Romeinse gebieden. O.a. in Groningen. (> Archeologie) De naam Hludana lijkt echter wel een Anglische naam te kunnen zijn. Wat haar naam betekent is echter vooralsnog onbekend. Ze kan zijn afgeleid van Anglisch hlud = luid of hludan = ww luiden. Hludana kan derhalve een godin zijn die tijdig waarschuwt voor gevaar. Zoals in latere tijden een scheepsbel wordt gebruikt om tijdig te waarschuwen voor gevaar. Derhalve is het denkbaar dat we krijgen: Hludana = zij die waarschuwt voor gevaar. Iets wat voor vissers op zee bij moeilijk weer natuurlijk van groot belang is. Vooral voor Angelen, die toch immers veel aan visserij doen. O.a. op zee. Datzelfde geldt voor schippers. Hludana kan daarom ook een godin van de Anglische schippers zijn.
Beschermgodin: Op zich is het niet vreemd dat Anglische vissers en schippers een soort beschermgodin hebben. In latere eeuwen, met het ontstaan van de gilden, heeft elke gilde ook een eigen beschermheilige.
** Beetgum
# DPN/p29, KBG

Hobbies: (HOB:)
¶ Een tijdschrift voor management schrijft in 1972:
- ontspan op tijd
- zoek een leuke hobby (wandelen, fietsen, schilderen, etc)
- mijdt onnodige taken en plichten
- beperk je tot het belangrijkste
- uit je irritaties, twijfels, onzekerheid en angsten
- vergeet vooral niet te genieten van het leven
¶ Welgaan vraagt dagelijks inzet: slapen, lopen, zonlicht, meditatie, goed eten, goed drinken, gezeligheid, leuke hobby en liefde. Welgaan is een belangrijke factor voor een lang en gelukkig leven. > Welgaan
** HETA, Relaxen, Prioriteiten

Hobby: > Hobbies

Hoc:
De term Hoc kan mogelijk verwijzen naar Hoeken (Haken), zijnde een bijnaam voor Angelen. > Hoeken, Haaksbergen

Hocingum:
Widsith vertelt circa 425nC:
28. Sigehere lengest Saedenum weold,
28. Sighere regeert Seadenum [Seeland?/Denemarken] het langst
29. Hnaef Hocingum, Helm Wulfingum,
29. Hnaef Hocingum [Heukelum/Leerdam?], Helm Wulfigum
30. Wald Woingum, Wod Thyringum
30. Wald Woingum, Wod Thuringen
31. Saeferd Sycgum, Sweom Ongendtheow
31. Saeferd Sycgum [Zichem/Diest/België?], Ongendtheow Zweden
¶ Anglisch:
hoc (hoecce) = hoek, haak
hoc (hoecce) = stuk land, buurt, streek, oordk
hoc (hoecce) = scherpe punt, priem, steekwapen
hoc (angul) = vishaak
hoc (haca, wincelhaca) = winkelhaak, hoekhaak
hocan = ww hoeken, aan de haak slaan, arresteren, steken
hocer = hoeker (# visboot)
Hocingum lijkt afgleid van Anglisch Hoc (hoek) + ing (volk) + um (oord). Normaliter noemt het Anglisch een volk naar hun stamvader of stamleider. I.c. ene Hoek dus. Hocingum betekent dan: het woonoord van het volk van Hoek; ofwel oord waar Hoeken wonen.
Hoeken is een bijnaam voor Angelen. (> Hoeken) Het Anglisch gebruikt in namen zelden of nooit een meervoud. De naam Hocingum kan dus vrij zeker betekenen: woonoord van het volk van Hoc (Hoek = Angel).
¶ Vooralsnog is niet bekend waar Hocingum heeft gelegen. Er is een:
- Hoekelum (kasteel + bos) bij Ede/Bennekom. De regio wordt rond 200vC bevolkt door Angelen uit de regio Apeldoorn.
- Heukelum (kasteel) bij Leerdam. De regio wordt rond 405nC bevolkt door Angelen uit de regio Utrecht.
- Heukelom (buurt) bij Oisterwijk/Tilburg. De regio wordt 405nC bevolkt door Angelen uit de Betuwe.
¶ Genoemde buurtnamen kunnen mogelijk zijn afgeleid van de naam Hocingum. Mogelijk is de l in de genoemde namen afkomstig uit Hoekelum bij Ede en vandaar meegenomen naar Heukelum bij Leerdam en Heukelom bij Oisterwijk. In het Anglisch is -el, -le = klein. Hoekelum betekent oorspronkelijk dan mogelijk Klein Hoekenum, waarbij Hoekenum is ontstaan uit Hocingum. In dat geval stond er mogelijk in de nabijheid van Hoekelum in Ede een andere buurt (landgoed) met de naam Hoekenum of Groot Hoekenum. Elders komen dergelijke paren van locatienamen vlak bij elkaar ook voor.
** Widsith, Hoeken, ASA, Hoekendaal

Hockham:
Dorp in Norfolk, East Anglia (GB). Village Sign: een boer met een angelstok en omringd door enige andere lieden. De regio is rond 500nC bevolkt door Angelen uit Angelland op het Continent.
¶ Gezien:
- de Anglische oorsprong van Hockham
- en de boer met angelstok in de Village Sign
- en de angelstok typerend is voor de Angelen (> Angolstok)
- en de angolstok nagenoeg identiek is aan de angol, zijnde het wapen waarnaar de Angelen lijken te zijn vernoemd (> Angol)
- en Anglisch hoc = hoek
- en de naam Hoeken een bijnaam lijkt van de Angelen (> Hoeken)
>> lijkt de naam Hockham afgeleid van het Anglisch Hoc (Hoek = Angel) + ham (ham, heem, oord). Hockham lijkt derhalve te betekenen: woonoord van Angelen.
** Angol, Angolstok, Hoeken

Hoksebarge: > Haaksbergen

Hoed:
Anglisch: heod, hod = hoed, huif, hoogte. Bron KEN schrijft dat de term hoed (hoofddeksel) ook wordt gebruikt voor iets dat op een hoed lijkt. Dat kan dus o.a. een hoogte of heuvel zijn. Het gehucht Armhoede bij Lochem lijkt dat te bevestigen. Inspectie ter plekke leert dat het gebied inderdaad iets hoger ligt dan de aangrenzende gebieden. De regio Dollehoed bij Lochem beantwoordt nog sterker aan deze these.
** Armhoede, Dollehoed, Dollenhoed

Hoeden: btr hoofddeksels > Outfit

Hoeken:
Bron OCD: hook, n. Piece of metal or other material bent hack or having sharp angle, for catching hold for hanging things upon; ...; drop of the ~s, (sl.) die; etc. Kenlijk is hook dus een dodelijk wapen, volledig lijkend op de angol. Dit wordt bevestigd door de Engelse uitdrukking: to be off the hook = de klos zijn, terechtgesteld worden. > Angol
Bron KEN:
- hoek = 1. ruimte tussen twee lijnen, ... 7. scherpe kant, uitstekende punt, ... 8. haak, vishaak, angel ...
- haak = 1. metalen voorwerp met omgebogen puntig uiteinde om iets vast te houden, etc. 2. winkelhaak, ...
Bron TIWG: hoaken = haak, herdersstaf
¶ Anglisch:
- anga = punt, stekel
- angel = haak, vishaak, spits
- angul = haak, vishaak
- cric = krik, kruk, haak, L-vormige stok, staf, of staaf
- cricholdere = schout, gerechtsdienaar; ON crichoudere
- cruc =A cric (L-vormige stok of staf)
- crucce (cruc, crocce) = kruk, staf; ON crucke, crocke
- haca (hoc, wincelhaca) = haak, winkelhaak, hoekhaak
- hacce = hak, hakmes, pikbijl
- hace (haecce) = haak
- hoc (angel, angul, ongel) = haak, vishaak
- hoc (hoecce) = hoek, haak, herdersstaf
- hoc (hoecce) = scherpe punt, priem, steekwapen
- hoc (angul) = vishaak
- hoc (haca, wincelhaca) = winkelhaak, hoekhaak
- hocan = ww hoeken, aan de haak slaan, arresteren, steken
- ongel = haak, vishaak
- picchoc = pikhaak = stok met puntige haak > Angolstok
- ungol = pikhaak (# gereedschap, werktuig, wapen)
- ungul = instrument met puntige haak
Angelen: Uit diverse feiten blijkt dat de Oer Angelen hebben gewoond in Angeln, een regio in Sleswig (NdDuitsland) Volgens de mythologie is de naam Angeln afgeleid van Ingwi, de stamvader van de Angelen. Via Ingwilund > Ingland > Angland > Angeln. Volgens een andere theorie is de naam Angeln echter afgeleid van de hoekvorm van het gebied. (> Angeln/kaart) Angel betekent namelijk o.a. hoek. Angelen zijn dus bewoners van "Hoekland" en zouden navenant Hoeken heten. Die naam duikt vele eeuwen later op in Nederland bij de Hoekse en Kabeljauwse Twisten (1350-1490). De Hoeken zijn in die Twisten de gezagsgetrouwen, die de kant van landsvrouwe Margaretha kiezen. Naar zeggen doelt de naam Hoeken op de (vis)haken waarmee de Hoeken de Kabeljauwen willen vangen. Als zodanig is de naam Hoekland voor Angeln niet zo vreemd. > Oer Angelen
¶ De Anglische koningen en adel in Engeland hebben hun roots in Angle (Angelland) op het Continent. Met hun migratie naar Brittannia nemen ze hun continentale normen en waarden mee naar hun nieuwe homeland en geven daar nieuwe vormen aan. Ivan en Raymond Mitford-Barberton schrijven daarover in hun boek 'The Bowkers of Tharfield':

The Mitfords of Mitford trace their ancestry back to those remote times when the Anglian kingdom of Northumbria was a power in the land; when Oswald, Edwin and Cuthbert were not merely names, but living personages, asserting their power and influence in Church and State and social life. Northumberland is still favoured with not a few families which, like the Mitfords, lay claim to this honourable distinction. The Ridleys, formerly of Willimoteswick, now of Blagdon, the Middletons of Belsay, the Swinburnes of Capheaton, the Crasters of Craster, and probably a few others still represented in the country, though not directly connected with their ancestral properties, are distinguished for their descent from the old Anglian Nobility, who, having "come in" hundreds of years before "the Normans", brought with them, fostered and developed, the fundamental principles of those free institutions which made and have maintained England's greatness.
1350-1490: Hoekse en Kabeljauwse Twisten in West Nederland. Het is een langdurige periode van oorlog tussen aanhangers van Margaretha van Beieren (Hoeken) en de Hollandse steden (Kabeljauwen). Aanleiding is het jaargeld dat Margaretha de steden opgelegt, nadat zij Holland en Zeeland heeft afgestaan aan haar zoon graaf Willem V (1333-1389). De Hollandse steden vinden de lastenverzwaring onacceptabel en komen daartegen in opstand. De meeste edelen kiezen de kant van Margaretha.
1351: In 1351 culmineert het conflict in de zeeslag bij Zwartewaal. Margaretha wordt verslagen en Willem wordt erkend als graaf van Holland. De strijd is hiermee nog niet afgelopen, maar woedt nog ruim honderd jaar voort met steeds andere aanleidingen. Vaak zijn dat persoonlijke kwesties, die verder weinig of niets te maken hebben met de oorspronkelijke aanleiding.
1482: 16 juli Hoeken belegeren Toren van Barneveld. Jan van Schaffelaar (een Kabeljauw) springt van de Toren.
¶ De samenstelling van de goepen wisselt steeds. De partijkeuze is vaak bepaald door de situatie en de belangen. Ook spelen vaak locale verhoudingen een grote rol. Bepaalde geslachten zijn soms sterk vertegenwoordigd in een van de kampen, terwijl andere geslachten meer vertegenwoordigd zijn in het andere kamp. De Van Wassenaars, Van Duivenvoordes en Van Rozenburg zijn sterk vertegenwoordig bij de Hoeken, terwijl de Van Egmonds en de Van Heemskerks veelal zijn te vinden bij de Kabeljauwen. Bij de Van Cranenburgs is nog niet duidelijk voor wie zij kiezen. Willem van Cranenburg moet haast een Hoek zijn, gezien zijn goede relatie met de Hoek Filips van Wassenaar, burggraaf van Leiden. Alijd van Cranenburg kan een Kabeljauw zijn, gezien haar kennelijk goede relatie met hertog Albrecht van Beieren, die tot de Kabeljauwen hoort.
¶ In de loop van de jaren worden de Kabeljauwen steeds sterker en verliezen de Hoeken aan macht. Dit heeft grote gevolgen voor de samenstelling van diverse bestuursorganen als stadsbesturen en vroedschappen. De verwoestende campagnes van de Hoek jonker Frans van Brederode resulteren uiteindelijk in diens definitieve nederlaag in 1490 in Zeeland bij Brouwershaven. Jan van Egmond heeft hem verslagen in een zes uur durende zeeslag en maakt daarmee een einde aan de twisten. De Hoeken zijn hun macht, functies en bezit grotendeels kwijt en de Kabeljauwen en steden hebben hun macht en positie enorm versterkt.
¶ Over de namen Hoeken en Kabeljauwen is veel gefilosofeerd. Sommigen menen dat de naam Kabeljauwen als eerste is gebruikt en dat de tegenpartij zich later Hoeken gaat noemen als symbool voor de hoek = haak, vishaak waarmee ze de Kabeljauwen willen vangen. Er is echter geen goede reden gegeven waarom de naam Kabeljauwen is bedacht nog voordat de naam Hoeken bestaat. Het kan derhalve heel goed dat de naam Hoeken al ruim tijd bestaat en dat de naam Kabeljauwen door de Hoeken of anderen is bedacht om de tegenstanders (slachtoffers) van de Hoeken aan te duiden. I.c. de steden, die als prooi (kabeljauw) van de Hoeken worden gezien. Ofwel de Hoeken (de elite) die de steden willen uitbuiten.
¶ Als de naam Hoeken inderdaad al ruime tijd bestaat voordat de naam Kabeljauwen is bedacht, dan rijst de vraag waarom de elite (machthebbers) van Holland de naam Hoeken heeft gekregen. De enige plausibele reden lijkt vooralsnog dat de naam Hoeken verwijst naar een apart kenmerk van de Hollandse elite in die tijd en mogelijk al ruime tijd daarvoor. De vraag is dan nu wat dat kenmerk precies is. Om deze vraag goed te beantwoorden moeten we die Hollandse elite tot zeker 1350nC goed bestuderen. Wie zijn zij en waardoor onderscheiden zij zich kennelijk zo kenmerkend van de overige bevolking van Holland?
¶ De vraag wie de elite (machthebbers) van Holland zijn, lijkt vrij makkelijk te beantwoorden. Holland is tot de opkomst van de steden een feodaal land. De landadel bezit nagenoeg alle grond en alle macht. Oude landadel is doorgaans honkvast. Ze heeft het goed en kent nauwelijks noodzaak om elders meer of beters te zoeken. De oude landadel komt voort uit de oerbevolking van de regio, eventueel aangevuld met machtige binnendringers. Na het vertrek van de Romeinen rond 400nC zijn dat hoofdzakelijk Angelen uit NO Nederland. > Zuid-Holland
Het meest bizondere aan de Anglische immigranten in Holland is feitelijk alleen hun naam. Voor het overige onderscheiden ze zich weinig van de oorspronkelijke bevolking. Behalve dan hun militaire macht. In de Romeinse Tijd hebben de Hollanders geen militaire macht. Die is hun afgenomen door de Romeinen. De Angelen zijn echter nimmer onderworpen door de Romeinen en zijn dus goed gewapend en getraind. (> ARV) Zij zijn dan ook de nieuwe machthebbers in Holland.
¶ Dankzij hun militaire macht kunnen de Angelen in Holland alle gronden inpikken die ze graag willen hebben. Deze Angelen hebben nu dus zowel militaire macht als nagenoeg alle grond in Holland. De Anglische immigranten ontwikkelen zich daardoor op termijn tot de elitaire bovenlaag van Holland, die alle militaire, economische en bestuurlijke macht in Holland duurzaam in bezit heeft.
¶ Anglisch:
hoc (hoecce) = hoek, haak
hoc (hoecce) = stuk land, buurt, streek, oord
hoc (hoecce) = scherpe punt, priem, steekwapen
hoc (angul) = vishaak
hoc (haca, wincelhaca) = winkelhaak, hoekhaak
hocan = ww hoeken, aan de haak slaan, arresteren, steken
hocer = hoeker (# visboot)
#OCD: hook, n. Piece of metal or other meterial bent hack or having sharpt angle, for catching hold for hanging things upon; ...; drop of the ~s, (sl.) die; etc. Kennelijk is hook dus een dodelijk wapen, volledig lijkend op de angol. Dit wordt bevestigd door de Engelse uitdrukking: to be off the hook = de klos zijn, terechtgesteld worden.

¶ De naam Angelen is afgeleid van het woord angel, dat doorgaans wordt vertaald met hoek, haak, vishaak. De naam Angelen lijkt echter eerder afgeleid van de angol, het kenmerkende wapen van de Angelen. (> Angol) Dit wapen wordt ook vaak genoemd als haecce of hoecce = Anglisch voor haak, hoek, pikhaak, pikbijl, etc. Een bisschopstaf heet in het Anglisch een haecce. Analoog daaraan kan Anglisch hoecce inderdaad ook gezien worden als een staf of wapen met een hoekvorm. NB Anglisch bilhoc = bijlhaak, meshaak, snoeimes, kapmes. Het lijkt derhalve denkbaar dat de naam Hoeken een bijnaam is voor Angelen.
 
¶ De haak is identiek aan de krik. Anglisch:
- cric = krik, kruk, haak, L-vormige stok, staf, of staaf
- cricholdere = schout, gerechtsdienaar; ON crichoudere
- cruc =A cric (L-vormige stok of staf)
- crucce (cruc, crocce) = kruk, staf; ON crucke, crocke
Kennelijk is de krik in het verleden een soort symbool van macht en status. Dat kan dan ook gelden voor de haak en hoek, die qua vorm identiek zijn.
¶ Aangezien de Hoeken grotendeels bestaan uit edelen, lijkt het per saldo inderdaad denkbaar dat met Hoeken in feite Angelen worden bedoeld. Immers, na het vertrek van de Romeinse troepen uit Zuid Holland in 276nC raakt het gebied ontvolkt. Daarna komen rond 300nC Angelen uit het Noorden de regio bevolken. (> Zuid-Holland) In de loop der eeuwen hebben zij hun positie versterkt en zijn ze gaan behoren tot de bovenlaag van de maatschappij, i.c. de adel. Zoals eerder vermeld kiezen de meeste edelen de kant van Margaretha van Beieren. Het lijkt derhalve denkbaar dat met Hoeken in feite de toenmalig voornamelijk Anglische bovenlaag van het gewest Holland wordt bedoeld.
¶ De vraag die nu overblijft is waarom de Hoeken niet gewoon Angelen worden genoemd. Het antwoord lijkt simpel. Hoek kan een bijnaam of scheldnaam zijn geweest voor Angel. Net als Mof dat is voor Duitsers, Kaaskop voor Nederlanders en Frogs voor Fransen. Iets ooit kenmerkends dus dat duurzaam de feitelijke naam in onplezierige omstandigheden vervangt.
¶ Aangezien de steden in Holland op termijn steeds meer macht verwerven, verzwakt bijgevolg de macht van de oude feodale (Anglische) elite. Daarna krijgt Holland steeds meer een eigen identiteit. De oude Anglische herkomst van de elite in het gewest Holland raakt daardoor ook steeds meer op de achtergrond om tenslotte helemaal in de vergetelheid te raken. Parallel daaraan verdwijnt ook de ooit gekende associatie van de naam Hoeken met de oude Anglische elite. Zeker ook door de durende instroom van andere groeperingen in Holland sinds de regio landelijk en internationaal een steeds grotere economische betekenis krijgt.
 
¶ Anglisch angul = Anglisch hoc = hoek, haak, angel, hengel, vishaak. Deze betekenissen sterken de these dat de naam Hoeken synoniem is voor Angelen, wat ook tot uitdrukking komt in de angol, de pikhaak, zijnde het specifieke wapen van de Angelen. Dit kenmerk wordt nader gesymboliseerd door de angolstaf, de staf van de Anglische koningen als onderdeel van hun regalia. Rechts: Koning Wermund van Angeln (c 356-416nC) op zijn troon en met de angolstaf in de hand. Tafereel uit circa 400nC. (uitsnede prent c 1200AD bron NHS/p44-45) > Wermund van Angeln
 

Winkelhaak: Anglisch: wincelhaca, haca, hoc = winkelhaak.
NB: in de haak = in de winkelhaak = in orde (# Van Dale Etymologisch Woordenboek)
Symbool voor architectuur en bouwkunde. Attribuut van de apostel Thomas, schutspatroon van de architecten. De winkelhaak is identiek aan het teken voor het getal 7, in religies en mystiek een heilig symbool, dat vaak het goddelijke voorstelt. Ook stelt het voor de deugdzaamheid en rechtvaardigheid. De winkelhaak wordt ook gezien als symbool van de geest die de materie overwint. Als zodanig wordt het vaak gevonden op graven van Vrijmetselaars, een beweging die formeel ontstaat op St Jansdag 24 juni 1717 met de oprichting in Londen van de eerste Grootloge. De voorgeschiedenis begint echter al in de Middeleeuwen uit de Britse Steenhouwers Gilde, de (stone) Masons. Het symbool verwijst daarom mogelijk ook naar de pikhaak, waarmee steen wordt uitgehakt. > Winkelhaak
 

¶ Rechts: wapen van Xx Jansz van Cranenburg (gb 1495) op zijn grafsteen in de Oude Kerk te Scheveningen. Mogelijk waren zijn voorvaders Hoeken. Drie gelijke wapenelementen in een wapen symboliseren namelijk vaak drie achtereenvolgende generaties in de vaderlijke lijn.
 

** Angol, Angolstaf, BHC, Winkelhaak, Gamma, HACV, Hocingum, Hockham, Hoekendaal
# Oosthoek 1980, LHS, HKT, DAB, KBG
 

Hoekendaal:
Mogelijk voormalig veld langs de Hoekendaalseweg in Warnsveld. De regio wordt rond 200vC bevolkt door Angelen uit Berkelland. De naam lijkt derhalve afgeleid van Anglisch hoc (hoek, haak) + dael (dal, laagvlakte).
¶ Opmerkelijk is de term hoeken in de naam, zijnde meervoud van de term hoek. De term kan betrekking hebben op de twee hoeken in de weg, ofwel haakse bochten. Dat zegt dan echter wat over de weg. Niet over het veld. Het veld aan de Hoekendaalseweg zal hooguit maar één hoek kunnen hebben.
¶ Ook in Bakel bij Helmond in Noord Brabant ligt een buurt met de naam Hoekendaal. De regio aldaar wordt rond 405nC bevolkt door Angelen uit de Betuwe. Mogelijk zijn het soldaten uit het leger van Offa van Angeln, die in die tijd een militaire campagne voert tot aan de Maas. > Offa van Angeln
¶ Er bestaat ook een familienaam Hoekendaal. Dit bevestigt dat er inderdaad ooit ergens een locatie was met die naam. Familienamen worden immers vaak ontleend aan de regio waar de mensen wonen. Dit zijn de zgn herkomstnamen.
¶ Gezien het voorgaande zal de term hoeken in de regionaam Hoekendaal betrekking hebben op de regio zelf. Een regio dus die iets te maken heeft met hoeken.
Frankenthal in Rijland Pfalz is een regio dat ergens rond 200nC is bevolkt door Franken uit Beieren. Frankenthal betekent derhalve het dal der Franken. Analoog hieraan kan Hoekendaal in Warnsveld betekenen het daal der Hoeken.
¶ Als Hoekendaal inderdaad de betekenis heeft van het land der Hoeken, dan gaat het hier mogelijk om Angelen. Immers: Anglisch angul, angol (angel, hoek, haak, vishaak) = Anglisch Angel (Angel = lid van het volk der Angelen) = Anglisch hoc (hoek, haak).
¶ Per saldo lijkt de regionaam Hoekendaal dus te betekenen: de regio waar Hoeken (i.c. Angelen) wonen.
** Hoeken, Boggelaar, Warnsveld, Hocingum

Hoekman:
Familienaam. Komt 1947 in Nederland totaal 1175x voor met toppen van 474x in Overijssel en 152x in Drente. In 2007 komt de naam totaal 2182x voor met top van 121x in Zwarwaterland (Overijssel). De naam Hoekman lijkt derhalve afkomstig uit die regio. Zwartwaterland wordt rond 50vC bevolkt door Angelen uit het Vechtdal. De naam lijkt derhalve afgeleid van Anglisch hoc (hoek) en man (man).
# Meertens Instituut 10.8.2010, KBG

Hoenderberg: > Hoenders
Hoenderen: > Hoenders
Hoenderloo: > Hoene

Hoenderplekken: (HDP:)
Locaties waar eertijds hoenders zijn gehouden, liggen vaak nogal hoog. O.a. Hoenderberg bij Groesbeek, Hoenderlo bij Apeldoorn en Hones bij Wintersijk. De reden daarvan is nog niet duidelijk.
** Hoene, Hones

Hoenders:
()A cic (kip), cicen (kuiken), cicentheof (kiekendief; # roofvogel), coco (haan), cropp (krop = voormaag), done (dons), fesant (fazant), fether (veer), hana (haan), henn (hen), hon (=A hone), honcreamere (hoenderkoopman), hondere (hoenderhouder), hondery (hoenderij), hondre (hoenderen), hone (hoen, hoender), hones (hoenders), honta (=A hounta), hontheof (kippedief, honwaithe (hoenderwei), houndere (hoenderhouder), houndery (hoenderij), houn (hoen, hoender), houndre (hoender), hounta (hoenderveld), pawa (pauw), pea (pauw), pertrich (patrijs), roastar (haan), rystar (haan), sandhone (zandhoender = hoender die in zandgebieden leeft), snawhana (sneeuwhaan), tute (kip), tutert (kippenveld), worhona (woerhaan; # korhoen)
200vC++: NO Nederland is eeuwenlang een gebied met grote moerasvelden afgewisseld door heidevelden, plassen en zandhoogten met wat bomen waar mensen wonen en werken. Een arm bestaan. Ze houden kippen en geiten en verzorgen een moestuin met groenten en andere planten om zich in leven te houden.
750nC++: Grote hofsteden kenmerken zich in de Middeleeuwen door o.a. het houden van hoenders. Bron MHD (p17,19) schrijft:

Bij de aanwezigheid van hoenders en grond verwacht men juist zoals in Wassenaer een hof van domaniale snit ...
Men ziet hier toch hoenders in verband met domaniale structuren.
800nC++: Bron ZWH/p12 schrijft:
Een enkele keer kom je in documenten uit die tijd [800nC++] herinneringen aan Haarlo [bij Neede/Gld] tegen. ... Belasting werd in natura betaald. Lang nog lees je dan ook nog van 'mishoenders' op 11 november (St. Maarten) voor de pastoor en eieren voor de koster (die moet hij overigens wél zelf komen halen). We vonden trouwens een klacht van de pastoor waaruit blijkt, dat de kwaliteit van de mishoenders nog wel eens te wensen overliet: die kippen moesten toch op z'n minst in staat zijn om op de rand van de mand te springen.
** Hofstede, Pluimvee, Hones, Kippen, Reptielen

Hoene:
Kaart KVL/1557 (Veluwe) toont de locatie Hoene, zijnde het huidige Hoenderloo. De regio Hoenderloo wordt rond 100vC bevolkt door Angelen uit de regio Apeldoorn. Aangezien Hoene later Hoenderloo heet, wordt bevestigd dat Anglisch hone = hoen, hoender. De naam Hoenlo lijkt derhalve afgeleid van Anglisch hone, houn = hoen, hoender.
¶ Gezien de vrij hoge ligging van Hoenderloo lijkt de uitgang -lo uitgelegd te moeten worden als afgeleid van Anglisch hlaw = loo = hoogte, lage heuvel; ME low. Hoenderloo betekent dus: de hoogte waar hoenders gehouden worden. Grote hofsteden kenmerken zich in de Middeleeuwen door o.a. het houden van hoenders. Bron MHD/p17,19 schrijft:

Bij de aanwezigheid van hoenders en grond verwacht men juist zoals in Wassenaer een hof van domaniale snit ...
Men ziet hier toch hoenders in verband met domaniale structuren.
Kennelijk stond er in Hoene/Hoenderloo ooit een belangrijk hof waar hoenders werden gehouden. > Hoenders

Hoenlo:
Locatie bij Olst in Salland. Kaart RZA/38 (1773) toont aldaar een kasteel met de naam Hoenloe.
¶ De naam Hoenlo zal gezien de conclusies bij Hoene evenals Hoene kunnen zijn afgeleid van Anglisch hone (hoen) + hlaw = loo = hoogte, lage heuvel. Hoenlo betekent dan: de hoogte waar hoenders gehouden worden. Deze verklaring lijkt acceptabel. Immers:
- Grote hofsteden kenmerken zich in de Middeleeuwen o.a. door het houden van hoenders. > Hoene, Hoenders
- De locatie ligt wat hoger dan de directe moerassige omgeving. #FRI
Groot Hoenlo: Kasteel aan de Diepenveense weg in Olst. Een fraai gebouw uit de 14e eeuw, omringd door een gracht en vele bomen. In de loop der eeuwen is het kasteel enige keren verbouwd.
- Historie:
1357 oudste vermelding in de analen van Deventer
1365 belegerd
1394 Wolter Machoris eigenaar
1420 Jan Meusz van Cranenburg mogelijk bewoner/eigenaar
1603 bewoond door Elisabeth van Haersolthe, weduwe van Gerrit van Laer
1603 sterfgevallen door de zwarte dood
1663 verkocht aan Rutger van Haersolthe, militair onder de stadhouder van Friesland
1763 verkocht aan Gerbrand Johan Wyborch voor Fl 25.000,-
1802 verkocht voor Fl 65.000,- aan Jan Willem Teding van Berkhout, raadsheer bij het hof van Holland in Den Haag
1893 uitbreiding en verbouwing
1905 verkocht aan familie Des Tombes
1985 verkocht aan Vereniging van Eigenaren van Groot Hoenlo

Bij de oprit van het kasteel staan twee stenen zuilen met leeuwen en wapenschilden. De linker leeuw houdt een schild met zes kepers van Egmond en een staande kraanvogel in het zgn vrijkwartier linksboven. Dit is echter in feite het wapen van het geslacht Van Cranenbroek uit Heiloo. (> Egmondwapens) Met Teding van Berkhout heeft dit wapen niets te maken. Dat wapen heeft zes kepers van Egmond met een zwaan in de vrijkwartier (broek).
Dat is o.a. te zien in een gebrandschilderd raam uit de 17e eeuw waarop de kepers en de zwaan duidelijk zijn te zien. Dus geen kraanvogel! Een andere optie is Jan Meusz van Cranenburg of nazaten van hem. Hij woont in de 15e eeuw vrij zeker in Overijssel. Mogelijk zelfs in of nabij Olst. Bovendien lijkt hij nauwe banden te hebben met Arnold van Egmond, hertog van Gelre en graaf van Zutphen. Mogelijk is Jan Meusz gelieerd met het geslacht van Egmond en voert hij het beschreven wapen. Het zou betekenen dat hij of een nazaat van hem op Groot Hoenlo woont. (foto's © TiedLight ®)
 
> PgA-Z: Cranenburg Egmond, Tedingh van Cranenburg, Cornelia Jansdr Tedingh van Cranenburg, Tedingh van Berkhout, Cranenbroek Heiloo, Jan Meusz van Cranenburg (gb 1400), Egmondwapens
Hounslow: Stad bij Londen. De stad ligt nabij de grens van het oude Anglische Rijk (Mercia, etc) met Wessex, het Saxische Rijk in Engeland. Hounslow lijkt derhalve afgeleid van Anglisch hones (hoenders) + hlaw (hoogte, heuvel). Dus: de hoogte waar hoenders gehouden worden. Mogelijk is de regio bevolkt door Angelen uit het Ysseldal in de periode 450-600nC. In die periode migreren vele Angelen uit de Yselregio en andere delen van Angelland naar Brittannia wegens de zware regens en stormen die Angelland teisteren.
** Hoenderplekken, P36, TEHA

Hoeveelheid: (HVH:)
()A aefre aelc (ieder, iedereen), aeg (ieder), aeghwelc (iedereen), aegther (ieder, elk, beide), aeghwaether (=A aegther), aelc (elk, ieder), aelda (al de, alle, alles), aenig (enig, iemand), al (=A all), alaeg (vaak), all (alle), althomid (samen, bijelkaar, totaal), anlic (enig, alleen), ba (=A bathe), bathe (beide, beiden, allebei), begen (=A bathe), bidaele (ten dele, enigermate, enigszins), bita (beetje), bulc (bulk), crude (menigte), dael (deel), dilde (=A dulde), dulde (gering, onbelangrijk), eag (ieder), eaglic (ieder, iedereen), ealla (alle, helemaal), eallunga (allemaal, helemaal), eather (ieder), eatherane (iedereen), enig (enig, iemand), etlic (ettelijk), fea (=A feawa), feawa (weinig, enkele), fela (veel, vele), ful (veel), ful oft (heel vaak), gadde (verzameling, samenraapsel), gean (=A gin), genog (genoeg), gin (geen), grup (groep), handfol (handvol), hwat (=A wat), itlig (ieder, elk), laest (minst), ma (meer), maest (meest), mara (meer), manig (menig), manigfald (menigvoud), manigly (meniglei), mennig (menig), monig (=A manig), naenig (=A ne aenig = niet enig, niemand), nan (=A ne ane = geen), neather (=A ne eather = niet ieder = niemand), nits (niets), nowiht (nul, niets), ofereode (overvloed), oferig (overig), ol (alle), olla (alle), pise (gewicht), red (aantal), rim (aantal), scaers (schaars), scearu (schare, menigte, deel), slaeg (slag = deel, part), sleamp (flinke scheut, grote hoeveelheid), som (sommig, enig), somman (iemand), spear (beetje), sum (=A som), sumb (som), summat (iets), summick (sommige), threat (menigte), unarimedlicu (talloze), unfurlic (ongeveer), ungefurlic (ongeveer), wat (wat, iets), wiht (iets), wofull (hoeveel)
** Tellen, Maten & Gewichten

Hof:
Anglisch: hof, hofe, have.
Betekenissen in historische volgorde:
- tuin
- omheind stuk grond
- boerderij met landerijen (-500nC)
- hoeve, huis, woning
- zetel van grootgrondbezitter; complex gebouwen omgeven door een gracht of wal; beheercentrum van omringende landerijen (500-800nC)
- woning van een vorst annex gebouwen, landerijen en personeel (800nC++)
- zetel + raad van de vorst + hoogste rechtsinstantie (1000nC++)
** Hof Englandi
# WP, KBG

Hof Englandi:: (c 700nC++; HEN:)
In 801nC schenkt Podolf (gb c 755nC), zoon van Wibald (gb c 720nC), zijn hof in Englandi, annex weiden en rechten, alsmede het woud Braclog (Bruggelen) schenkt aan de Abdij van Werden bij Duisburg aan de Rhur.
¶ Englandi is de huidige regio Engeland in Beekbergen. Deze regio is genoemd naar de Angelen die daar woonden. > Engeland Beekbergen

 
200vC++: De regio Apeldoorn en Beekbergen wordt in 200-100vC bevolkt door Angelen uit West Salland. > ASA, Apeldoorn, Engeland Beekbergen
600nC++: Bevolking oostkant Veluwe groeit.
- 600-700nC: Angeln veroverd door de Denen.
- 600++: Bevolking Voorst/Yssel neemt toe > Voorst
Kan het zijn dat Angelen uit Angeln vluchten voor de Denen en gaan settelen in NO Nederland en dat daardoor de bevolking groeit?
615nC: Drente is een gewest van het Anglisch Rijk > Etstoel
¶ Bron AWA (1842) schrijft over Engeland bij Beekbergen:
Het is de oudste geregtsplaats in Gelderland, ook HEERENHUL genaamd, waar eenmaal de oudste bewoners der Veluwe geregt hielden, en waar weder, bij het herleven van het volkregt, de Geërfden van het dorp zamen kwamen, en dan kleine vonnissen, door of van wege eenen Ambtsrigter, velde. De naam ENGELAND en HEERENHUL herinneren misschien, even als de ENGELENBURG [bij Brummen], aan ene overheersching der Anglen en Saxen.
¶ De regio Engelanderholt te Beekbergen wordt beschreven eind 19e eeuw in De Hooge Bank van het Veluwsche Landgericht te Engelanderholt, een doctoraalscriptie van archivaris Th.H.F. van Riemsdijk. Pagina 66 schrijft:
Dat Engelanderholt lag in een eenzaam oord, ver van een vrolijke stad of eene voorname verblijfplaats des hertogs, zoodat zijne voortdurende aanwending tot gerichtsplaats moet beschouwd worden als de voortzetting van een oeroud gebruik, uit een tijd dagteekenende, toen aan deze plek om bijzondere redenen een groot gewicht werd toegekend, doch dat in den loop der tijden geheel op de achtergrond is geraakt.
¶ De term hof betekent in die tijd dat er een kasteel of versterkt huis staat waar de regionale heerser zijn territorium bestuurt en recht spreekt. Hof Englandi stelt dus veel voor in die tijd. Volgens de tekst van bron AWA vormt Hof Englandi immers het bestuurscentrum voor de hele Veluwe.
Xx van Englandi (c 690-750) Het hoogste deel van de Engelanderholt van de buurt Engeland in Beekbergen heet de Herenhul, een uitgestrekte heuvel waarop al sinds 1227 "Het Hoge Gericht" van de Veluwe wordt gehouden, ofwel het hoge gerechtshof zitting houdt. De regio is al sinds circa 100vC bevolkt door Angelen uit West Salland.
-- Zuidoost van de Herenhul ligt een grote grafheuvel. Normaliter werden grafheuvels werden alleen gebouwd voor belangrijke personen, zoals koningen. Kennelijk gaat het hier dus om een zeer belangrijk Anglisch persoon. In deze context zal dat de vader van Wibald van Englandi kunnen zijn. > Grafheuvels
-- Anglisch graf: Het feit dat de grafheuvel zuidoost van de Herenhul is gebouwd, sterkt het vermoeden dat het hier om een Anglisch graf gaat. Belangrijke Anglisch bouwwerken werden in het verre verleden tot in de 11e eeuw vaak zodanig gebouwd, dat de ingang gericht was op het zuid-oosten, daar waar de zon opgaat. > Zuid-Oosten
--- Rode Hert: De Hertsweide is een stuk grond in de buurt Engeland te Beekbergen/Gld. Daar stond vroeger herberg "Het Rode Hert", die al in 1432 wordt genoemd in een stadsrekening van Arnhem. De naam Rode Hert lijkt een verwijzing naar de aanwezigheid van Angelen. Herten en vooral rode herten hebben namelijk een bizondere beteknis bij de oude Angelen. > Herten, Kleuren/rood
--- Herbergen zijn bij de Angelen van oorsprong kazernes. (> Herbergen) De Rode Hert lijkt derhalve van oorsprong een Anglische kazerne. Dat weer duidt erop dat de regio van strategisch belang was.
-- Koningsweg: Deze weg in Beekbergen sterkt de these dat we te maken hebben met een koning die in de grafheuvel is begraven. De weg kromt haaks rond de zuidkant van de dorpskern van Beekbergen. Het hoekpunt ligt op het hoogste punt. Kaart RZA/p33 (1773) toont op die plek inderdaad ook een vrij hoge heuvel. De hele locatie + de naam Koningsweg lijken erop te wijzen dat daar in vervlogen tijden een koning heeft gewoond. Temeer daar vooralsnog geen andere verklaring is gevonden voor de naam Koningsweg.
--- NB: Anglisch Cyngswaeg = Koningsweg = weg tussen twee steden. Genoemde Koningsweg in Beekbergen lijkt anno 2015 een onderdeel te zijn van een oude weg Engeland/Beekbergen - Koningsweg/Beekbergen - Eempt - Tonde - Zutphen. #RZA/1773

      

            boven: kaart van het gebied tussen Englandi en Zutphen #RZA/1773 (©)

--- E.e.a. betekent dat Engeland/Beekbergen een belangrijke locatie is in het verre verleden. Dat kan betekenen dat aldaar gelegen Hof Englandi een belangrijk hof is in die tijd. Gezien de locatie en infrastructuur zeker een hof waar een koning kan hebben gewoond. Het feit dat op de Papenberg in Beekbergen ooit mogelijk een Anglisch klooster stond, maakt genoemde thesen bizonder geloofwaardig. Anglische koningen zijn namelijk altijd nauw verbonden met de Angale cleres. Zij vormen immers een belangrijk element in diverse Angale ceremonies. > Beekbergen, Angalisme
-- Zonneschijn Aan de ingesloten kromming van de Koningsweg staat een oud huis met de naam Zonneschijn. Dit huis heeft witte muren en een strodak met wolfkap. Als zodanig lijkt het sterk op een oude Anglische hoeve. > AAA
-- Veldhofweg Deze weg loopt vanaf de Koningsweg naar de Arnhemseweg. Ze loopt achterlangs het erf van huis Zonneschijn. Aangezien de regio al rond 100vC wordt bevolkt door Angelen uit West Salland, kan de naam Veldhofweg zijn afgeleid van Anglisch feld (veld) + hofe (hof, have, hoeve, vee, bezit, eigendom) + waeg (weg, pad). Volgens Anglische naamregels staat er dan: de weg langs het veld bij het hof. > Wegnamen, Naamregels
-- Hof In het voorgaande is geschreven dat de term hof in oude tijden betekent dat er een kasteel of versterkt huis staat waar de regionale heerser zijn territorium bestuurt en recht spreekt. De Veldhofweg kan dus verwijzen naar een hof daaromtrent. Een hof wordt in het verre verleden veelal op een hoogte gebouwd. O.a. om in natte tijden droog te staan. Maar ook om de omgeving goed te kunnen overzien; o.a. voor de veiligheid. Aangezien huis Maneschijn op het hoogste punt van de omgeving staat, kan dat locatie zijn geweest van het hof waarnaar de Veldhofweg verwijst.
Wibald van Englandi (c 720-780nC) lijkt vooralsnog de stichter van Englandi. Hij lijkt een zoon van Xx van Angeln (c 685-745) koning van Angeln. (> Koningen, Angeln) In 737nC wordt Angeln veroverd door de Denen. Daarmee eindigt het Koninkrijk Angle. Mogelijk is Xx van Angeln daarna gevlucht naar Beekbergen om veilig te zijn voor de Denen. Ook lijkt hij te willen wonen op veilige afstand van de Saxen, die na 737nC Oost Angelland binnendringen en met wie de Angelen al eerder oorlog voerden.
801nC: Podolf (gb c 755nC), zoon van Wibald (gb c 720nC), schenkt zijn hof Englandi, annex weiden en rechten, alsmede het woud Braclog (Bruggelen) aan de Abdij van Werden bij Duisburg aan de Rhur. In dit kader lijkt deze schenking afgedwongen door de Frankische heersers. Zulks was vrij normaal in het leenstelsel. Ambitieuse heren dreigden met brandstichting als andere heren niet voldeden aan gedwongen overdracht. > Leenstelsel
Englandi: Deze term betekent Engelanden. Hof Englandi lijkt derhalve het bestuurscentrum van een gebied dat uit deelgebieden bestaat, die alle horen bij een regio met de naam England. Overeenkomstig de naam De Nederlanden, die verwijst naar de provincies die samen Nederland vormen.
¶ Anglisch hundman = legeraanvoerder, kapitein = ON hontman. De hoge concentratie van de familienaam Hondman (= Hundman, Kapitein) op de Oost Veluwe en Deventer doet vermoeden dat aldaar ooit een grote Anglische legermacht gestationeerd was. Vele van deze hundmans zullen afkomstig zijn uit de regio en vele manlijke nazaten van hen zullen daar door de eeuwen heen zijn blijven wonen. (> Patrilocalisme) E.e.a. sterkt de these dat Hof Englandi in Beekbergen sinds circa 737nC het bestuurscentrum is van resterend Angle (Angelland) na de invasie van Denen in Angeln (Noord Angle). > Hundman
Scires: Uit welke deelgebieden Englandi bestaat, is vooralsnog niet bekend. Mogelijk gaat het o.a. om de regio's Engeland in Aalten, Beekbergen, Beesd, Dalfsen, Haarle, Hardenberg, Harreveld, Hoogvliet, Kennemerland, Oldebroek, Ruinen en Wezep. Het kan ook zijn dat deze 12 regio's onderdeel zijn van grotere regio's, die mogelijk vergelijkbaar zijn met gouwen of shires, in Anglisch scires genaamd.
Van Engeland: Er is een Nederlands geslacht Van Engeland, dat voornamelijk voorkomt in de regio Apeldoorn. Mogelijk zijn het nazaten van Wibald en Podolf van Englandi. > Engeland
** Engeland Beekbergen (etc), Xx van Angeln (720-780nC), Koningen, Landbestuur, HHA, Anglisch Hof

Hofdagen:
Anglisch: hofdaegas = hofdagen =A hoffeasten = hoffeesten = Middeleeuwse traditie waarbij de koning iedereen uitnodigt om gratis bij hem feestelijk te komen dineren. Couchy dicht daarover:

Dit was upten Tsinxendag,
Dat men den edelen coninc sach
Crone draghen ende houden hof,
Om te meersene zinen lof.
Te hove ghingen si daer naer.
Open so stoeden al die doren:
Na des hoves toe behoren
Ende na des daghes hoecheit
Was thof niemen wederzeit
Was hi cleene ofte groot.
Hoffeesten: > Hofdagen
Hofstad: = zetel van de koning en het landbestuur = hoofdstad > HHA

Hofstede:
Ook hofstad genoemd.
Groot woonhuis, boerderij of hoeve met grond.
Grote hofsteden kenmerken zich in de Middeleeuwen door o.a. het houden van hoenders. Bron MHD (p17,19) schrijft:

Bij de aanwezigheid van hoenders en grond verwacht men juist zoals in Wassenaer een hof van domaniale snit ...
Men ziet hier toch hoenders in verband met domaniale structuren.
GWN: 1. hoeve, boerderij; 2. (hist.) riddermatig goed.
# MHD, GWN

Hofstelsel: > Horigheid
Hoge Hexel: > Heksen

Holdo van Angeln (c 215-275nC) (HVA:)
Legendarisch figuur, die omstreeks 215nC moet zijn geboren. Rond 250nC settelt hij zich met zijn gevolg aan rivier de Treene in toenmalig centraal Angeln. Daar sticht hij een nederzetting, die later wordt genoemd Hollingstedt: de woonstede van Holdo.
¶ Holdo is volgens de overlevering een regionale machthebber. Mogelijk is Holdo geboren in of nabij Haithabu aan de oostkust van Angeln. Dat gebied wordt namelijk sinds circa 200nC langdurig geteisterd door Denen.
** Hollingstedt

Holland:
De naam Holland komt in Engeland en de USA veel voor als familinaam en als locatienaam. #DVB

Hollingstedt:
Dorp aan rivier de Treen (Trene) in regio Ditmarschen in NW Angeln, ter hoogte van Kiel. Hollingstedt is de hoofdplaats van district Dithmarschen. Anno 2009 wonen er circa 1000 mensen. De oudste vermelding is Hollingstede (1329). Het dorp zal derhalve veel ouder zijn.
¶ De naam Hollingstedt lijkt afgeleid van Anglisch hol (laagte) + ing (volk) + stede. Dus: de stede van het volk bij de laagte. Anderen menen: stad op de heuvel. Of: oord bij het bos. Of: nederzetting van het volk van Holdo. Holdo zou dan een regionale machthebber zijn.
¶ Er zijn twee grafheuvels gevonden die dateren van circa 3000-1400vC. Ook ligt er een oeroude zandkuil met de naam Hallith.
¶ Op een kaart van 1596 staat geschreven dat vanuit Hollingstedt in 449nC Angelen per boot naar Brittannia migreren. (> Vortigern)
¶ De oude haven van Hollingstedt heeft vele archeologische vondsten opgeleverd, waaruit blijkt dat aan de Lahmenstraat in de Middeleeuwen schepen zijn gebouwd en gerepareerd. Ook is een locatie gevonden waar veel tufsteen uit het Rijnland was opgeslagen. Deze tufsteen is gebruikt voor de bouw van vele kerken in Noord Angeln. E.e.a. geeft aan dat Hollingstedt al vroeg contacten heeft met andere regio's in NW Europa.
¶ Hollingstedt ligt ruim 20 Km vanaf de kust van de Noordzee. De stad heeft een goede verbinding naar Haithabu in Angeln aan de Oostzee. De afstand Hollingstedt tot Haithabu bedraagt circa 16 Km.
¶ De oude haven van Hollingstedt ligt anno 2010 circa 5 Km van het water van de Treene. Lang geleden lag de haven echter nog aan het water. Mogelijk heeft dat te maken met de stijging van het water van de Noordzee in 300-500nC. Daarna trok het water weer langzaam terug. Hollingstedt kan dus zijn gesticht rond 500nC. Uit die tijd zijn ook vele vondsten van aardewerk gedaan, die getuigen van een levendige interregionale handel.
¶ Rond 449nC migreert een groep Angelen vanuit Hollingstedt in Sleswig naar Brittannia. Hollingstedt ligt zowat in Centraal Sleswig, grenzend aan Angeln. Ruim 20 Km vanaf de Noordzeekust. Dat de migratie vanuit Hollingstedt plaats vindt, lijkt te bevestigen dat Sleswig inderdaad diep landinwaards werd overstroomd door water van de Noordzee en de Oostzee. Normaliter vertrekken migranten namelijk vanuit havens aan zee.
¶ In het centrum van Hollingstedt staat de St Nicolai Kerk (Ev.Luth.), gebouwd in de 12e eeuw. Waarschijnlijk stond er eerder een houten kerk. Verder staat er het Hollinghus, oorspronkelijk gebouwd in de 8e eeuw nC. Dus circa 750nC.
¶ Aangezien kerken oorspronkelijk pas werden gebouwd als er minstens 100 mensen wonen, zal rond 750nC de bevolking dat aantal kunnen hebben bereikt. Met de normale demografische groeifactor 3x per euuw, zal de groei als volgt kunnen zijn geweest:
250nC-2 > 350nC-4 > 450nC-11 > 550nC-33 > 650nC-100 > 750nC-300
Dit betekent dat Hollingstedt rond 250nC is begonnen te bestaan. Mogelijk dat genoemde Holdo daar toen de nederzetting heeft gesticht. Hij zal geboren kunnen zijn rond 215nC.
¶ Hollingstedt wordt genoemd in de Knytlings Saga uit de 13e eeuw.
¶ De schrijfwijze Hollingstede (1329) en Lahmenstraat doen vermoeden dat het Anglisch in deze contreien dicht bij de Nederlandse taal staat. E.e.a. is onder diverse andere items al eerder geconstateerd.
** Migratiestromen, M35, DGF, Demografie, Holdo van Angeln
# gubrun.de 8.6.09, hollingstedt.de 9.6.09, DAB, KBG

Holsloot:
Dorp bij Coevorden gelegen aan de Verlengde Hoogeveense Vaart, gegraven rond 1860. De regio wordt rond 300vC bevolkt door Angelen uit Emmen. De naam Holsloot lijkt derhalve afgeleid van Anglisch hol (hol, gehucht, laagte) + slath (sloot, plas). Naar zeggen ligt het gebied inderdaad nabij een laagte.
¶ Holsloot is al vroeg bewoond. Aldaar is namelijk een urnenveld met een zgn kringgrep (kringsloot) gevonden, daterend uit de Vroege Yzertijd (700-400vC).

Holten:
Stad in Twente. De regio wordt rond 200vC bevolkt door Angelen uit Noord Twente. De naam Holten lijkt derhalve afgeleid van Anglisch holt (bos) + thun (tuin, erf). Volgens Anglische naamregels dus: het erf bij het bos. > Maashees
¶ Bolder is een hooggelegen grond in Holten nabij de A1, waar aan de Markelose kant de pleisterplaats Bolder ligt. De Bolderweg in Holten herinnert aan de locatie Bolder. Bolder is een Anglische naam voor de Germaanse god Balder, afgeleid van bold (boud, sterk).
¶ Nabij de Bolderweg in Holten loopt de Aalpolsweg naar de top van de Bolderberg. Ael betekent in het Anglisch offerplaats, tempel. Het lijkt daarom waarschijnlijk dat op de Bolderberg ooit een tempel stond ter verering van Bolder. Heuveltoppen waren bij de Angelen en andere Germanen zeer geliefd voor het vereren van een god, stamvergaderingen en rechtszittingen.
¶ In het buitengebied van Holten loopt een landweg met de naam Pasopweg. Deze naam lijkt afgeleid van Anglisch paes (kleurrijke grond) + sop (berg) + waeg (weg).
¶ Achter het spoorstation en aan de voet van de Holterberg loopt de Steenroddeweg. Deze wegnaam lijkt afgeleid van Anglisch stin (steen) + rodda (buurt) + waeg (weg).
¶ In Holten staat een wooncomplex met de naam Smidstea. Deze naam lijkt afgeleid van Anglisch smidh (smid) + stea (stee, verblijfplaats).
¶ De naam Holten komt in Engeland voor als Holton bij steden in Lincolnshire, Norfolk en Somerset. Dit zijn historisch Anglische regio's.
** ASA, Maashees, Bolder, Pasop, Lincolnshire/Holton, TEHA
# FRI, DAB, KBG

Holten:
Gehucht bij Ane in Drente. Anno 1188 Holton genoemd. #CAV/p117

Holterhoek:
Regio bij Eibergen. De naam is afgeleid van Anglisch holt = hout, bos + hoc = hoek.
Holterhoek is dus oorspronkelijk een oude Anglische nederzetting. Gezien de historische migratiestromen zullen de Angelen zich daar circa 200vC hebben gesetteld. In de Holterhoek loopt de Kranenweg. Deze naam duidt ook op Anglische aanwezigheid. Kraan(vogel) is namelijk afgeleid van Anglisch cran.
** Kranenweg, Eibergen, ASA

Holthees:
Dorp bij Boxmeer in Noord Brabant. De naam Holthees lijkt afgeleid van Anglisch holt (hout, bos) en haesa (hees = bos bestaande uit één soort bomen of struiken). Gezien de Anglische vorming van plaatsnamen moet dit gelezen worden als: de hees (bos met één soort struiken) bij het (gemengde) bos. De regio is mogelijk rond 100nC bevolkt door Angelen afkomstig uit ZO Gelderland (Liemers en Veluwe).
** Maashees, ASA

Holting: (HLT:)
()A foreman (voorman, leider, hoofd van een tithing), holting (vergadering van een hundman met zijn voormannen), hundman (hondman = hoofdman van gebied van 1 hont groot), hundman (hondman = hoofdman, aanvoerder, kapitein), hundred (honderd), hundred (gebied van 8000 Ha), hundred (legergroep van 100 man uit zelfde regio), hundred (regio die 100 man moet leveren voor defensie), hundred (deel van een graafschap), hundred eolder (=A hundman), hundredman (=A hundman), hundscot (afgebakend stuk grond van 1 hond), tiding (>A tithing), tithing (tiding = regio met tien huishoudens = deel van een hundred)
¶ Een holting is een vergadering van een hundman met de foremans (voorlieden) in zijn hundred.
¶ Een foreman (voorman) is een hoofd van een tithing en tevens een legerleider van de tien mannen uit zijn legergroep.
Hundred = 10 tithings. Anglisch tithing = tiding = gebied met tien huizen (huishoudens). Elke hundred is verdeeld in tien tithings (tidings). Elke tithing moet tien man leveren voor de weerplicht. > Weerplicht
Hundred = waepentace. Anglisch hundred = waepengetaec, waepentace = verdedigingszone te verdedigen door honderd militairen (= een hundred) aangevoerd door een hundman (kapitein).
--- Een waepentace (waepengetaec) is ook een natuurlijke veiligheidszone. Bijvoorbeeld een moeras. Zoals in Wensley in Engeland, i.c. Yorkshire en Derbyshire. Beide locaties liggen aan natuurlijk drasland. > Wapentace, Wensley
** Hundred, Hundreds, Hundman, Landinrichting

Holtwick:
Voormalig dorp in Noord Empe op de Veluwe.

Holtwick:
Dorp bij Bocholt in Westfalen. De naam is afgeleid van Anglisch holt = hout, bos + wic = wijk. Dus: Boswijk. De Angelen hebben zich daar circa 150vC gesetteld.
** ASA

Holwoning: > Holwoningen

Holwoningen:
()A holc (hol, holle ruimte, huis), holch [holsj] (=A holc), holchere (holbewoner), holhus (holwoning), holman (holbewoner), holstede (kleine woning)
¶ Rond 1900 leven nog vele Nederlanders in een holwoning. O.a. Johan Kempfe met zijn hond Siep aan de weg van Assen naar Rolde. Kolenbranders bij Hierde en Nunspeet op de Veluwe in holwoningen annex plaggehutten. In een dorpje in Zuid-Limburg wonen mensen in grotwoningen. #NVL
** Hutten

Homo's: (HMO:)
2700vC++ Homograven: In Tjechia zijn graven gevonden van homo's, daterend uit de periode 2900-2500vC. Daaruit blijkt dat mannelijke homo's werden begraven op de traditionele wijze waarop vrouwen toen werden begraven: op de linker zijde met het hoofd gericht naar het oosten en omringd door huishoudelijke attributen. Vrouwelijke homo's werden begraven op de traditionele wijze voor mannen: op de rechter zijde met het hoofd gericht naar het westen en omringd met wapens. #DeTelegraaf 8.4.2011
¶ Sinds circa 3000vC wonen in Noordoost Europa voornamelijk Goten. Ze komen voort uit de Germanen, die zelf voortkomen uit de Ariërs van Centraal Azië. De homograven demonstreren de grote gelijkwaardigheid tussen mannen, vrouwen en homo's, zoals ook de andere Arische culturen die kennen. > Aryanisme

Homohaat:
¶ Een veel gehoorde these is dat homohaters hun eigen homosexualtiet niet accepteren vanwege hun eigen vernauwde geestelijke vermogens. Ze worden dan jaloers op homo's die zichzelf wel accepteren en genieten van het leven. De zelfhaat van de homohaters groeit dan uit tot zelfontkenning, grote frustratie en homohaat in het algemeen. #SRK
2005: Engelse homo's hebben onderzoek gedaan naar anti-homo priesters. Daaruit blijkt dat homo-priesters het hoogst scoren in anti-homo gedrag. #KRT/2005*
** Homovervolging, Sex

Homovervolging: (HVV:)
1730: Op 21 juli 1730 geven de Staten van Holland een plakkaat uit waarin de doodstraf wordt gesteld op het plegen van homosexuele handelingen. Verdachten die geen gehoor geven aan een dagvaarding worden voor eeuwig verbannen uit Holland en hun bezit wordt geconfisceerd. Met deze plakkaat willen de Staten een uniforme strafmaat creëeren in de vele processen die sinds het voorjaar tegen sodomieten worden gevoerd. O.a. tegen regenten in Delft, Haarlem en Groningen. Religieuzen beweren dat sodomieten door hun "tegennatuurlijke gruwelzonde" de toorn van God over het land hebben uitgeroepen. Zij baseren zich daarbij op teksten van Leviticus in het Oude Testament, die homo's een gruwel God's noemen en hen op grond daarvan veroordelen tot de worgpaal.
1731: In 1731 verschijnt het boek "Sodomie" (helsche boosheit of grouwelyke zonde) van Henricus Carolinus van Bijler (1692-1736), gereformeerd predikant in Scherpenzeel (Friesland). In het boek pleit hij dat homo's de vuurdood moeten sterven. Bijler was studiegenoot en vriend van Rudolf de Mepseche, de gehate homovervolger die vele homo's op de brandstapel een gruwelijke dood liet sterven.
--- De autoriteiten distancieren zich niet van de haatcampagnes. Integenddel, hun reacties zijn zelfs uitermate fel ondersteunend. De Gereformeerde Staatskerk zwijgt. De Oud Testamentische gerichtheid van de Staatskerk doet echter vrezen dat de sfeer sterk anti-homo is. Hetzij openlijk, hetzij passief. Enkele tientallen verdachten zijn al bij verstek veroordeeld. In Amsterdam worden vier en in Den Haag twaalf verdachten geëxecuteerd. De sodomieten zijn kennelijk tot zondebok gemaakt voor de economische malaise in het land en de afgunst jegens de betere kringen. Sommigen beweren dat de homovervolging alleen of hoofdzakelijk is gericht tegen politieke tegenstanders. Deze bewering is echter onjuist. Er zijn zeer vele jonge jongens en jonge mannen veroordeeld en terechtgesteld. Dat verklaart ook de felle protesten vanuit het volk.
--- In andere gewesten is het niet beter gesteld. Vele homo's worden vermoord, o.a. aan worgpalen. De vervolgingen culmineren in het zogenaamde Faanse Monsterproces in 1731-32. Rudolf de Mepsche (1695-1754) in Groningen (Faan, Wedde) is een van de belangrijkste aanstichters. Deze grietman heeft zich o.a. laten leiden door de haatpreken van de gereformeerde dominee Bijler, zowel in diens boek als in de kerk van Faan. De dominee roept daarin op alle homo's te doden. In het proces te Faan laat De Mepsche 22 mannen uit de regio opsluiten in de kerkers van zijn borg. Ze worden dagenlang vreselijk gemarteld, waardoor twee van hen sterven. De Mepsche beschuldigt hen van sodomie. De overgebleven mannen veroordeelt hij tot de dood aan de worgpaal. Hun gezichten worden diezelfde dag nog met brandende fakkels geblakerd. Daarna worden ze doodgewurgd en verbrand. Tot in de verre omgeving is de lucht rood gekleurd van de vlammen. Zulks gebeurt ook in andere delen van Groningen. Vaak op een donderdag. Vandaar de naam Rode Donderdag. Na enige tijd komt openlijk verzet vanuit het volk. Pas daarna ook vanuit de elite. De Mepsche wordt uit zijn ambt gezet. Hij raakt in ernstige financiële problemen en moet zijn borg in Faan verkopen. Hij sterft uiteindelijk in armoede en vergetelheid.
2017 Atjeh (Noord Sumatra, Indonesia): Twee homojongens van 19 jaar krijgen elk 83 stokslagen publiekelijk toegediend volgens Islam Shariarecht. Ze waren betrapt door homohaters, die hen al hadden geslagen met stokken en daarna uitgeleverd aan de politie. (#DeTelegraaf 24.5.2017) En dat in naam van de Barmhartige Erbarmer.
** Sex
# Sterf Sodomieten, Rudolph de Mepsche, de homofielen vervolging. Het Faanse zedenproces en de massamoord te Zuidhorn. (W.T. Vleer, Norg, 1972), NCRV TV 13.6.2007 (Hist. Programma Ernst Daniël Smid over Rudolf de Mepsche), KVN (p547), NGE, FRI, DAB

Hond: landmaat > Hundred

Honden:: (HON:)
()A balcan (blaffen), balchund (waakhond), barcian (blaffen), beorcan (blaffen), bicce (teef, vrouwtjeshond), bracka (brak, jachthond), dog (dog, hond), dogcarre (=A hundcarre), dogdaegs (hondsdagen), fahnian (kwispelen, kwispelstaarten), foxhound (=A bracka), gilpan (janken), grighund (hazewind), helhound (hellehond; # mythologie), hergy (hond voor de lange jacht), hirdhound (herdershond), houlan (huilen), hound (hond, jachthond), hund (hond), hundcarre (hondekar = kar getrokken door 1 of meer honden), hunddaegs (hondsdagen), hushound (huishond, waakhond), racca (speurhond), ranan (rennen, lopen), sceapdog (schapenhond), snifdog (speurhond), spraechund (spreekhond = hond om tegen te spreken; bv bij eenzaamheid), staeghound (jachthond), teaw (teef), tife (teef), wagan (kwispelen), wagian (kwispelen), wint (windhond)
¶ Mogelijk zijn honden de oudste huisdieren van de mens. Vele culturen associeren de hond met de dood: hij bewaakt het dodenrijk, is zieleherder en bemiddelt tussen de Levenden en de Dodenwereld. Zoals o.a. Anubis (Egypte) en Cerberus (Grieken). Vele culturen zien in de hond door zijn wijsheid, sexualiteit en trouw de stamvader van de beschaving. Ook als helper voor de zwakken. Een witte hond symboliseert goedheid en vroomheid.
30.000vC++: mensen houden honden #TV/nov.2017
8000vC++: mensen houden honden #DWO
1000vC-200nC Maya's: Honden en wolven worden in de hele wereld in alle tijden vereerd. Zo ook bij de Maya's, waar overledenen worden begeleid naar het dodenrijk met een hond van terracotta.

650vC++: De Angelen vereren o.a. honden. Rood en goudgeel zijn typisch oeroude Anglische kleuren. (> Heraldiek) In het nokkruis rechts zijn de genoemde Anglische elementen duidelijk terug te vinden. @ foto © BCK
 
¶ De Anglische woorden hund [hont] (hond) en hunta [honta] (jacht) doen veronderstellen dat Anglisch huntan [hontan] (jagen) betekent dat jagen bij de Angelen al vroeg gebeurt met hulp van honden. Anglisch huntan was dus hetzelfde als met honden eropuit trekken om dieren te vangen en te doden. Deze these wordt gesterkt door het feit dat hunta ook uitgelegd kan worden als hunt + ta = veel honden. Het jagen gebeurde dan kennelijk met een aantal honden tegelijk, zoals anno 2012 nog steeds geburd met de vossenjacht.
¶ Historicus Martijn Adelmund schrijft in zijn boek "Mysteries in Overijssel" (Bruna) dat Hagall, de Meester van de Jacht, en zijn hellehond eens per jaar rond Halloween in Haaksbergen (Twente) bij elkaar komen en dan samen de nacht onveilig maken. > Hellehond


          

400nC: Hierboven: prins Offa (links) voor zijn vader koning Wermund van Angeln op de troon met daaronder een hondje op een bankje. Tafereel uit circa 400nC. (prent c 1200AD bron NHS/p44-45)
450nC++: Angelen zijn uitstekende boeren, die veel landwerk doen. Zij fokken dieren die in deze tijd nog veel te zien zijn. Bijen houden gebeurt op grote schaal. Ze zijn uitstekende jagers, die gek zijn op honden en paarden. #WAB/p171
965nC: In dat jaar brengt ene Ibrahim Al Tartushi een bezoek aan Haithabu. Hij is afkomstig uit Cordoba in Spanje en schrijft over zijn bezoek o.a.:
Haithabu is een zeer grote stad aan het uiterste eind van de wereld oceaan... De bewoners aanbidden Sirius [de Hondster], behalve de Christelijke minderheid die een kerk heeft...
...
Verder, nooit heb ik slechter horen zingen dan van deze mensen. Het is een grommen dat uit hun kelen opwelt, gelijk dat van een hond, maar dan nog meer beestachtig.
¶ Afgezien van de brute en denigrerende opmerkingen van Ibrahim, is het de vraag of hij werkelijk Sirius bedoelt. Sitirus, de Hondster, is immers een ster, en sterren worden normaliter niet vereerd. Vrij zeker bedoelt hij honden, die door alle Germanen worden vereerd, evenals wolven. Honden en wolven worden in de hele wereld in alle tijden vereerd. Zo ook bij de Maya's, waar overledenen worden begeleid naar het dodenrijk met een hond van terracotta.
Brak: (Ang: bracka). Soort jachthond. Verwant aan de beagles. Van oudsher populair als jachthond o.a. bij foxhunting en slipjacht (slip chase), waarbij eerst een dode vos over het parcours wordt gesleept, waarna de meute braks luid blaffend het spoor zoeken en de jagers hen te paard volgen. Mogelijk al in vroege tijden door de Germanen gebruikt als hond bij de jacht. Veelal gebruikt in zgn meuten, ofwel grote groepen, maar ook bij de single chase, waarbij de brak blaffend de prooi alleen opdrijft.

Kenmerken: rond 75 cm hoog, licht geronde snuit, roze neus (zoals jachthonden vaak hebben), brede hangoren, wat droeve ogen. Kleuren: mixed oranje/bruin/beige gevlekt, grijswit of grijs/zwart. De grijswitte brak wordt zilverbrak of koningsbrak genoemd. De Hollandse brak (links) is een loop- of zweethond, sinds de 13e eeuw afgefokt van de Engelse hound. Hij is wat kleiner en dunner en heeft een iets meer spitse snuit.
 
 
Sommige adelijke geslachten voeren een brak in hun familiewapen. O.a. een tak van het geslacht Van Cranenburg uit Bleiswijk. Volgens de Collectie Muschart (CBG) wordt dit wapen daarna gevoerd door de geslachten Van Cranenburg, Kranenburgh en Kranenburg. York Insignia Ltd bevestigt dit t.a.v. het geslacht Kranenburg. Dit gebeurt door enkele takken in Zuid-Holland. Andere takken van de Kranenburgs~ blijven het oorspronkelijke wapen met de blauwe kraanvogel voeren.
 
** Sirius, Nokkruis, Jacht, Valkenjacht
# Symbole, De Telegraaf 13.10.09, KBG

 
Honderd:
Alias: De Honderd. Buurt bij Loppersum. De naam is afgeleid van hont of honderd. De regio wordt rond 500vC bevolkt door Angelen uit Oldambt. De naam Honderd lijkt derhalve afgeleid van Anglisch hundred, wat is afgeleid van Anglisch hund (honderd) + red (rode = gerooid land) = regio met 100 stukken gerooid land.
¶ Anglisch hundscot = afgebakend stuk grond van 1 hond (landmaat; Angl: hund). Deze term is synoniem aan de Anglische term hundred (honderd = regio met 100 stukken gerooid land).
¶ De term hundred is door de Angelen ook gebruikt voor een gebied dat in oorlogstijd 100 man moet leveren voor de weerdienst. Elke hiw (huishouding) in een hundred moet 1 man leveren. Een hundred bestaat dus uit 100 huishoudens.
¶ De naam Honderd kan per saldo zijn afgeleid van Anglisch hundred, dat is afgeleid van Anglisch:
- hund (honderd) + red (rood)
- hund (honderd) + red, roda (rode = gerooid land)
- hundred = 80 Ha (landmaat)
- hundred (hundscot) = regio die 100 man moet leveren voor defensie
- hundred = deel van een graafschap > Hundreds
Gezien deze betekenissen kan De Honderd betrekking hebben op een gebied van circa 80 Ha dat 100 man moest leveren voor krijgsdienst. > Hundreds/Centuria
** Hundred, Hundreds

Honderd: > Honderdschap
Honderd Morgen: buurt bij Doornenburg aan Pannerdens Kanaal (Rijn)
Honderdjarige Oorlog Engeland-Frankrijk (1337-1453) > HJO

Honderdschap: (HNS:)
= clan, gehucht, bewakingszone, etc
100nC: Tacitus (Germania 6 en 12) schrijft dat de centana (= honderdschap, zenteni, huntari) de naam is voor een groep [van 100] krijgslieden uit elke Germaanse pagus (= gouw). Later verstaat men daaronder een groep die deelneemt aan de rechtspraak. De centenarius = een door de graaf aangestelde ambtenaar van een centana (rechtsgebied). #WP
** Hundred, Hundreds

Honderdstelsel: > Hundreds
Hondman: legerleider > Hundman

Hondschot:
Anglisch hundscot (hundred) = omheinde grond van 1 hond (landmaat; Angl: hund). 1 hond = landmaat; 1 hont = 1/6 morgen = 0.14 Ha.
>> 1 hondschot = 1 hundscot = 1 hundred > Hundred, Hundreds
¶ De term hondschot komt ook voor in:
- Groot Hontschoten in Teuge: voormalige boerderij omgebouwd tot De Levenstuinen, een tuincomplex van 2 hectare. De regio wordt rond 200vC bevolkt door Angelen uit Twello. > ASA
- Hondschote: een gemeente in Frans-Vlaanderen, in 1582 ingenomen door de Spanjaarden. De regio wordt rond 450nC bevolkt door Angelen uit Oost Vlaanderen. > ASA
- Honschoten (Van), een familienaam afkomstig uit Haarlem. Kenlijk zijn ze afkomstig van een locatie met die naam.

Hondsdagen:
()A dogdaegs (hondsdagen), hunddaegs (hondsdagen), Hundsteorra (Hondster = Sirius)
19juli - 19augustus
Periode dat de zon en Hondster gelijk opkomen. Vaak een zeer warme periode.
** Sirius

Hondsrug:
Zandrug van 70 Km lang tussen Glimmen bij Groningen en Emmen in Drente. Gelegen op 20 meter boven NAP. De Haantjeduin in de Emmerdennen ligt 26.5 meter boven NAP. Ze is daarmee de hoogste heuvel van Drente.
¶ De Hondsrug is rond 300vC bevolkt door Angelen uit Zuid Groningen. De naam lijkt derhalve afgeleid van Anglisch hound (hond) + hrycg (rug, bergrug). Kennelijk doet het gebied daaraan denken.
¶ In de periode 300-500nC stijgt het water van de Noordzee en Oostzee steeds hoger. Zware stormen veroorzaken grote overstromingen. Veel land verdrinkt. Rond 470nC komt het water tot circa 15 Km van Deventer.
¶ In de periode 450-500nC vluchten steeds meer Angelen naar de hoge zandgronden in NO Nederland. Dat gebied wordt echter in de zelfde periode geteisterd door overmatige groei van de vegetatie door de toegenomen natheid. Het land wordt daardoor moeilijk te bewerken. Circa de helft van alle Angelen migreert daarom naar Brittannia.
** M35, Engelandvaarders, Offehaar

 

Hones:
Buurt bij Meddo, regio Winterswijk. De buurt ligt op een oude es. (FRI 20.2.2011) De regio Winterswijk wordt rond 150vC bevolkt door Angelen uit Berkelland. (> ASA) Ook bestaat de familienaam Hoeness, die anno 2011 voorkomt in Westfalen. De naam Hones lijkt derhalve afgeleid van Anglisch hon, hone, houn (hoen) + eas (es). Dus: Hoenes of Hoenderes. Vergelijkbaar met Hoenlo bij Olst, Hounslow bij Londen en Hoenderloo bij Apeldoorn. > Hoenlo
 
¶ Nabij de top van de Hones in Winterswijk staan vlak bij elkaar de huizen Honesch en De Honeswei. Rechtsboven: De Honeswei in Winterswijk. Uitsnede van een schilderij van H. Hoogland (1983; Courtesy J.T.).
¶ De Honeswei is een oud pand en heeft qua stijl duidelijk vele kenmerken van de Anglische architectuur: wolfdak, rieten dak en witte muren. (> AAA) Zeer bizonder is de schoorsteen langs de buitenmuur. Dat is nog te zien bij vele oude huizen in historisch Anglische regio's in Engeland.
¶ Bron SDV/p282 schrijft dat oorspronkelijk de boerenerven op de top van de esssen staan, maar dat in de 12e eeuw vele erven zich verplaatsen naar de randen daarvan. Gezien de ligging van De Honeswei mogen we veronderstellen dat dit huis mogelijk staat op een locatie uit 700-1100nC. In die tijd zijn de Anglen nog de dominante factor in NO Nederland.
¶ Sinds circa 700nC worden in NO Nederland steeds meer essen aangelegd. Gevolg: steeds meer raatakkers komen onder essen te liggen. De locaties van raatakkers en essen horen derhalve tot de oudste Anglische locaties in Nederland. Tot circa 775nC wonen in NO Nederland immers alleen nog Angelen. Daarna komen kleine groepen Saxen settelen in een samlle strook langs de Duitse grens.
¶ In de directe omgeving van De Honeswei staan vele boerderijen die qua bouwstijl gerekend kunnen worden tot semi Saxische architectuur. Per saldo lijkt het derhalve dat De Honeswei tot de oudste panden hoort aldaar. Mogelijk is het pand een renovatie van een veel ouder Anglisch pand dat daar ooit stond. Helaas is vooralsnog de bouwgeschiedenis van De Honeswei niet bekend om deze these te toetsen.
¶ Afgelopen eeuw woont de familie Graaskamp op De Honeswei. De naam Graaskamp is afgeleid van Anglisch graescaemp = stuk grasland, weiland = het kamp (open veld) waar gegraasd wordt. Het geslacht Graaskamp is afkomstig uit Winterswijk. De naam komt weinig voor. Anno 1947 36x. Gezien deze lage frekwentie dateert de naam mogelijk uit circa 1650.
¶ Bekend is Henk Graaskamp, geboren in 1935 te Eibergen. Zijn ouders komen uit de Kotten en Miste in Winterswijk. Henk schreef stukken in de Graafschapbode in de rubriek Op de koffie bij boer Graaskamp. Later schreef hij Ons Platteland, dat is uitgegeven door het Staring Instituut als Een boer is niet van gister. Daarna nog Alles gaat voorbij. Een derde boek volgt nog. (# Wikipedie 23.2.2011).
¶ De naam Honeswei of varianten van deze naam komen niet voor als familienaam. (Meertens Instituur 23.2.2011) Ook Google geeft bij intoetsing van de naam~ geen hits.
¶ De naam Graaskamp (stuk grasland of weiland) en de naam De Honeswei (weiland op de Hones) staan qua betekenis zo dicht bij elkaar, dat het zeer wel mogelijk is dat de namen betrekking hebben op elkaar. Het lijkt daarom dat De Honeswei het stamhuis is van het geslacht Graaskamp.
¶ Gezien:
- de Anglische achtergronden van de namen Honeswei en Graaskamp
- en het feit dat De Honeswei op de top van es staat en derhalve op een zeer oude locatie
- en het feit dat de naam Honeswei niet en de naam Graaskamp wel voorkomt als familienaam
>> lijkt het zeer wel mogelijk dat:
- de naam Graaskamp afkomstig is van De Honeswei
- en het erf De Honeswei oorspronkelijk Graaskamp heet
- en het geslacht Graaskamp rond 1650 naar de oude erfnaam is genoemd
en derhalve:
- het geslacht Graaskamp al ver vóór 1650 op de Honeswei woont
- en het oude erf Graaskamp later de naam Honeswei kreeg, zijnde de weide (graaskamp) op de Hones.

** AAA, HAG, Esgrond, SDV, Hoenders

Honing: > Imkerij
Honkvast: > Culturalimse
Hontman: > Hundman

Hoofdschap: (HFS:)
()A heafd (hoofd, leider, overste, aanvoerder, havendam, golfbreker), heafd- (eerste, bovenste, hoogste, belangrijkste, voornaamste), -heafd (-hoofd = eerste of belangrijkste persoon, instantie, stuk of deel van iets; VB schoolhoofd, wijkhoofd, dijkhoofd, etc), heafdan (aanvoeren, leiden), heafdman (hoofdman, hoofdeling, leider, bestuurder, kapitein, locale bestuurder), heafdmanscip (=A heafdscip), heafdscip (ambtgebied van een hoofdman), heafdstol (recht van een heer op het beste stuk vee of huisraad), heafdston (hoeksteen, grafsteen), heafdwaeg (hoofdweg, belangrijkste weg), heafod (=A heafd)
1350++: Bron GTW (p14-16) schrijft:

Twee grote ontginningen op de Veluwe waren het Olde Broek en het Nije Broek. Graaf Reinold II pakte het voortvarend aan. Op 25 februari [1334*] kwam er een oorkonde waarbij het recht van ontginnen van het Nije Broek werd gegund aan Johanne Veerenbartenssoons en Maarten Willems: ...
...
Een van de punten uit de oorkonde was dat de bewoners van het Nijbroek vrije lieden zouden zijn, en geen andere overheid hoefden te erkennen dan de graaf (hertog) van Gelre. Als hoofd van het richterambt Nijbroek werd een richter (rechter) aangesteld. Deze werd bijgestaan door uit de bevolking gekozen schepenen (raadslieden).
** Blokken, Bestuur, Landinrichting

Hoofdstad: > HHA

Hoogakkers:
Graanakkers uit de periode 500vC++. O.a. in het Noordse Veld in Drente. Het zijn bedden van 40-50 meter lang en 4-5 meter breed. Ze liggen lager dan raatakkers en zijn afgesloten door diepe greppels. De greppels dienden voor de ontwatering. De aarde uit de greppels werd gebruikt om de akkers te verhogen. #OBN/p226
** Raatakkers, Noordse Veld, Negen Bergen

Hoog-Keppel: > Zieuwent

Hoogland: (HGL:)
()A beal (hoogte), bealt (belt, bult, heuvel), bealtar (belter = veld met veel belten), bell (belt, bult), benc (bank, oever, hoogte), beorg (berg, heuvel), buc (hoogte), byl (hoogte), bylt (belt, bult, heuvel), caem (kam, hoogte, heuvel), caemp (kamp = hoog gelegen veld, akker, stuk bouw- of weiland; ook: omheind cultuurland), cape (kaap, landtong), clinc (helling, glooiïng), cling (=A clinc), clif (klif, steile rots), clip (klip, rots, hoogte), cnaep (=A cnaepp), cnaepp (heuvel, hoogte), cnapp (=A cnaepp), cnobb (hoogte, bult), cnoef (hoogte, heuvel), cnoepp (bult, heuveltop), cnolle (steile heuvel, berg, top), coce (vlakke hoogte), col (=A colle), colle (hoogte, heuvel), croft (droog stuk land, hoge zandgrond, duin), cumb (kom, vallei, dal, helling, vlakte tussen bergen), cumbe (=A cumb, combe), cyff (kuif, hoogte, piek), dean (dal, vallei), den (=A dean), dene (=A dean), denu (=A dean), drobel (droebel = hoogte in drasland), dun (=A dune), dunc (donk = zandheuvel in moeras), dune (duin, heuvel), dunland (duinland), elledun (ellenduin = duin waar veel elzen staan), eowhurst (horst die begraasd wordt), ey (eiland, hoogte in moerasgebied), flaer (glooiïng) flaeran (glooien), flaerup (hoogte), gaest (=A geast), geast (geest, geestgrond, hoog droog land, onvruchtbare zandgrond, zandhoogte), gessop (heuvels, heuvelrug), haera (haar, hare = begroeide hoogte, zandrug, zandhoogte), hag (=A haugh), haigh (=A haugh), hamma (landtong, beboste hoogte in moeras), hanc (helling), haru (=A haera), haugh (hoog, hoogte, hooggelegen plaats, plateau), heagde (hoogte), heah (=A heagde), hean (hoogte), heanga (helling, overhangende rots), hecs (heuvel), hella (helling, glooiing), henge (=A heanga), heogh (=A haugh), hex (hoogte, heuvel), hiogh (=A haugh), hiehto (hoogte), hlaw (hoogte, lage heuvel), hnoll (nol, duin, zandheuvel, bult, kruin), ho (hoogte), hod (hoogte), hog (=A hogh), hogh (=A haugh, hone), holm (schiereiland, hoogte, heuvel, griend), hon (=A hone), hone (hoogte, zandhoogte), hoon (=A hone), hoonta (heuvelig gebied), hos (begroeide hoogte in laagland), hough (=A haugh), hox (=A hex), hummock (heuvel, hoogte in drasland), hurst (hoogte begroeid met struiken), husting (hoogte), huw (heuvel), hux (=A hex), hyll (heul, heuvel), hylloc (kleine heuvel), hyrst (hoogte begroeid met struiken), litha (helling), lof (loef, loefzijde = hoge kant, windkant), loha (loo = hoog gelegen stuk bos), mond (=A munt), munt (berg, heuvel), nol (hoogte, bult, heuvel, duin, zandberg), nolda (heuvelland, heuvelig of glooiende gebied), nolle (=A nol), oe (eiland, hoogte in moerasgebied), op (=A sop), pape (steile heuvel), poll (hoogte, heuvel), ric (=A ricghe), ricghe (rug, bergrug), rilla (rille = zandrug), roc (rots), roce (=A roc), rycg (=A ricghe), scel (helling), scere (klip, zandheuvel), slond (afgrond), slopp (helling), som (top, hoogte), sop (heuvel, hoogte, top, berg), sopel (kleine berg, heuvel), tanghe (zandrug in rivier of veengebied), teafal (tafel, hoogte), toga (hoogte), topp (top, spits, heuvel), twanghe (=A tanghe), twil (zadeltop van berg of hoogte), twilhar (twilhaar = dubbele zandheuvel), upland (hoogland), wearf (werf = hoogte, zandhoogte), weorth (wierde = terp, heuvel), wer (dam, wierde), wyrth (=A weorth)
Hos: Anglisch hos = begroeide hoogte in laagland. Tevens is Anglisch hos, hose, hus = huis. Aangezien de Oude Angelen hun huis veelal bouwen op een hoogte, kan het Anglisch woord hos = huis zijn afgeleid van het Anglisch woord hos = begroeide hoogte in drasland. De begroeiïng zorgt dan voor beschutting, brandhout en akkers. > Laagland

¶ Rechts: schilderij van een oude veehoeve op de top van de cnolle in De Knolle in Drente. (© O.G.) De Oude Angelen bouwen hun huizen bij voorkeur op een hoogte om zo min mogelijk last te hebben van water en natheid. Ze hebben echter ook water nodig. Ze kunnen dus ook weer niet te hoog of te ver van water wonen.
 
Haugh: OA haugh = hoogte, heuvel. Vele plaatsnamen in NO Yorkshire eindigen op -haugh. O.a. Greenhaugh en Stonehaugh. Verder: Kirkhaugh in Cumbria (NW Engeland). In Noord Duitsland zijn enige plaatsen die eindigen met Höhe. O.a. Leopoldshöhe in Westfalen. > Inglinge Hög
¶ Bron RRA schrijft:
English place-names evidence suggests that hills were very often used for heathen temples.
1880++: Bron Overijssel 1880-1930 citeert een tekst:
De reiziger, die per staatsspoor van Zwolle naar Almelo reist ziet, wanneer hij het station Raalte gepasseerd is, nu niet zoo heel veel dat hem zou kunnen verlokken te Nijverdal uit den trein te stappen om er de omstreken te bezichtigen. De heuvelreeks van Holten tot ver voorbij Hellendoorn doemt langzamerhand aan den gezichteinder op; heidevelden en moerassen strekken zich heinde en verre uit, slechts hier en daar afgewisseld door de dennenbosschen, waarmee de berghelling vooral in noordwestlijke richting begroeid is. Groote uitgestrektheden heide worden sedert de laatste paar jaren met dennen beplant, voornamelijk onder leiding van de Nederlandsche Heidemaatschappij, doch van uit de verte gezien schijnt het veld nog kaal. Plotseling, als de trein in den berg gekomen is en zijn weg volgt door eene nauwe gleuf, ziet men ter weerszijden niets dan het mulle zand, waarin zwaluwen hunne nesten hebben uitgegraven. Een enkel oogenblik nog, daar stuift de locomotief in het dal naar beneden.
2010++: In vele hoog gelegen gronden in NO Nederland zijn greppels en sloten gegraven. Soms staan ze droog en soms zijn ze nat of gevuld met water. Dat betekent dat die gronden kenlijk vrij nat kunnen zijn. O.a. in de bosgebieden bij Beerze (Gemoelakweg), Okkenbroek en Lochem (Velhorst en Grote Veld). #FRI
** Opland, Geologie, Zandgronden, Ael

Hoogste: (HGS:)
¶ Wie naar het hoogste streeft, die moet vaak door een diep dal. De meester ondergaat het lijden in gelatenheid en wacht op betere tijden. #SRK
¶ Wie naar het hoogste streeft, die moet vaak door een diep dal. Wie de weg met Jezus gaat, die zal herrijzen. #SRK
** Idealen, Happiness

Hoogste Doel: (HGD:)
¶ Wat kan men meer wensen dan het hoogst bereikbare? De meester volgt de goede weg. Want steeds het goede doende en het onnodig kwade latende, bereikt men uiteindelijk het hoogst bereikbare. #SRK
¶ Wie het hoogste wil bereiken, moet soms door een diep dal. Wie de goede weg blijft volgen, die zal veel bereiken. Waar mogelijkheden eindigen, resten berusting en gelatenheid. De meester volgt de goede weg en ondergaat het onvermijdelijke lijden. Meer kan een mens waarlijk niet doen. #SRK
¶ Wie de hemel zoekt, moet soms door een hel. De meester volgt de goede weg en ondergaat het onvermijdelijk lijden. Meer kan een mens waarlijk niet doen. #SRK
¶ Besteedt uw energie wel. Anders wordt zij een hel. #SRK
** Levenswaarden, Happiness, Goede Weg, NEW

Hooi: > Hooiland

Hooiland: (HOI:)
()A bael (baal), beamt (beemd = drassig hooiland), bindere (binder, hooibinder), fleatmaed (vlietmaat = hooiland aan water), geabb (=A gebb), geaffel (gaffel = hooivork met 2 tanden), gebb (geb, gebbe =A geaffel), haeseltid (hooitijd), hieg (hooi), hiegan (hooien), hiegbearg (hooiberg), hiegland (hooiland), hiegslaeg (hooislag, laaggelegen hooiland), hiegsticc (hooiberg), hoy (hooi), hoyan (hooien), hoybearg (hooiberg), hoygyr (hooigeur), hoyland (hooiland), hoymaent (hooimaand = juli), hoymowere (hooimaaier), hoypluccere (hooiplukker; # ambacht), hoyreac (hooirek, hooiberg), hoyreapere (hooimaaier), hoyreath (=A hoyreac), hoysceadd (hooischuur), hoyslaeg (hooislag, laaggelegen hooiland), hoystacc (hooimijt), hoysticc (hooiberg), hoytid (hooitijd), hoywaegn (hooiwagen), hreac (hooistapel), made (=A maede), maed (=A maede), maede (weiland, grasland, hooiland, uiterwaarde), maedke (kleine maed), maedeland (=A maede), maedland (=A maede), maedwe (=A maede), maete (maet = laag gelegen natte weide of hooiland), mowan (ww maaien), mowe (maailand, grasland), muga (hooiberg, hooizolder), muha (=A muga), reac (hooistapel), reap (touw), reap (rijp), reapan (vastbinden, oogsten, maaien), reapere (maaier, oogster), reaphoc (sikkel), rec (hooistapel), reke (reek, riek, hooivork, mestvork, hark), rekian (reken, harken), ripan (rijpen, maaien, oogsten), ripe (rijp), ripere (=A reapere), riphoc (sikkel), scarc (driepoot om hooi te drogen), sceaf (schoof, bos, bundel), scocc (hooiopper, hooihoop = 12-16 schoven), stacc (hooimijt), upper (=A scoc), wesbeam (paal op een hoop hooi)
¶ Nat laagland werd en wordt vaak gebruikt als weiland of hooiland. > Weiland
** Maaien, Grasland, Veehouderij

Hoolingerveld:
Gehucht bij DenHool/Coevorden. Bron SDV/p281 schrijft dat aldaar resten zijn gevonden van bewoning rond 400vC. Uit deze resten zou blijken dat sinds die tijd woningen meer buiten het akkercomplex worden gebouwd, maar wallen in gebruik blijven als akker.
¶ Het aangrenzende Holsloot wordt al rond 550vC bevolkt door Angelen uit Noord Drente. De naam Hoolingerveld kan derhalve zijn afgeleid van Anglisch hol (hol, gehucht, laagte) + ing (volk) + feld (veld).

Hoonte: buurt bij Neede > Kamp/Neede
Hoop: > Blessed

Hoornblazen: (HBL:)
()A cuhorn (koehoorn = blaasinstrument), hornblawan (hoornblazer), hornblawere (hoornblazer), oxhorn (ossehoorn)

¶ Muziek maken is al heel oud. De Angelen zullen zeker ook al vroeg muziek kennen. Zingen is in ieder geval populair. (> Zingen) Ook zijn de hoorn en de harp al vroeg in gebruik. Mogelijk ook de trekharmonica bij het begeleiden van o.a. Anglische zeemansliedjes. Rechts: een historische uitvoering van de cuhorn anno 2010 tijdens een manifestatie in Deventer.
 
650vC++: Haithabu heeft handelscontacten met Kreta. (> Kreta) Kreta heeft handelscontacten met Egypte en het Nabije Oosten. Mogelijk hebben de Angelen de ossenhoorns via Kreta uit Egypte geïmporteerd. Het hoornblazen in Angelland kan dus al dateren van circa 650vC. > Ossenhoorn
Jaarwisseling: Tot in de 19e eeuw klinken in de periode 25 december tot 6 januari de lange klagelijke klanken van de ossenhoorn over het land tussen de schemering en middernacht. Men deed dat om de boze geesten te verdrijven en het het nieuwe licht van de zon te verwelkomen. Dit gebeurt anno 2010 voornamelijk nog in Twente, de Achterhoek en Oost Drente. Vooral in Markelo, Ambt Almelo en Oele (Hengelo). > Olde Roop
Zuid Sudan: Anno 2011 wordt tijdens een demonstratie voor onafhankelijkheid in Zuid Sudan door vele demonstranten een koehoorn geblazen. Dit kan betekenen dat de koehoorn daar ook al lang bestaat. Vooralsnog is echter onbekend sinds wanneer.
** Koehoorn, Ossenhoorn

Horeca: (HOR:)
()A aenganghus (cafee, restaurant), aenholt (herberg, pleisterplaats, uitspanning), aenholtan (aanhouden, aanleggen), bidan (beiden, wachten, afwachten, verbeiden), biding (uitspanning = plaats waar paarden uitgespannen worden en verwisseld met uitgeruste paarden), booza (zuiptent, bar), cuyrhus (kroeg, cafee), discthegn (disdienaar, ober), drancheall (drankhal), drenchus (drankhuis, bar, cafee), drincgield (drinkgeld), drinchus (drankhuis, bar, cafee), godhus (herberg), herebeorg (herberg), lyshus (drankhuis, slijterij), lysig (dronken), meadhal (drankhal, zuiptent), meodhal (drankhal, zuiptent), pothus (bierhuis), praethus (praathuis, kroeg, café), tappere (tapper = beheerder van een tapperij), tappery (tapperij = drankhandel), waerd (waard, herbergier, kroegbaas)
¶ De horeca vervult sinds oude tijden een belangrijke sociale rol. Men kan er drinken, eten, gezellig kletsen, darten, biljarten, vergaderen, schrijven, lezingen houden, declameren, toneel spelen, feesten, musiceren, zingen, dansen, verfrissen, slapen en gewekt worden. Koetsen en paarden kunnen er gestald worden.
** Herbergen, Consumptie, Dranken, Drinken, Pleisterplaatsen, Reizen

Horigen: > Horigheid

Horigheid: (HRH:)
()A corwey (karwei, heredienst), cyns (cijns, pacht, rente), eagtha (echte = band, relatie, huwelijk, groep), frona (vrone, vroon, domein, heer), frondeanst (vroondienst, heredienst), fronland (vroenland = land van de heer, gemene grond, meente), heir (heer, landeigenaar), her (=A heir), herlic (heerlijk = van de heer, landeigenaar), herlicdom (heerlijkheid), herr (=A her, heir), herscop (heerschap, landsheer, leenheer), hlaf (stuk brood), hlaford (broodheer, landheer, leenheer, heer), horrig (bn horig), horrig (zn horige), horrignis (horigheid), ladde (dienstman, jongen), laeth (laat, horige, lijfeigene, onvrije), laeth (landgoed, leengoed), laeth (leenbedrag), laethland (land van een laet), lean (leen, lening, lap grond), leanan (ww lenen), leaning (lening), thyns (=A cyns), tins (=A cyns)
Begin: Waar en wanneer het systeem van horigheid is ontstaan kan vooralsnog niet met zekerheid worden bepaald. Het lijkt verwant aan de slavernij die al sinds de verre oudheid bestaat en nog heden in diverse landen verborgen voortduurt. > Slavernij
550nC++ Lex Salica: Als een heer een horige (lito) vrijlaat, moet hij volgens de Lex Salica de volgende zin uitspreken:

Maltho thi afrio lito.  ofwel  Ik meld je, ik laat je vrij horige.
De Lex Salica is de wet die het landrecht regelt binnen het Frankische Rijk. > Franken
800-1500++ Hofstelsel: Pachtsysteem dat tot de 14e eeuw in Nederland en elders heeft bestaan. Centraal staat een hof met een aantal boerderijen in de buurt. Arme boeren kunnen hun pacht betalen door diensten te verlenen aan de heer van het hof. Dit zijn de zgn herendiensten. Ze moeten o.a. het land van de hofheer bewerken.
--- Echte: De echte is de band van de boer met zijn heer en diens land. De boeren raken zo gebonden aan dit systeem, dat ze in feite als horigen worden beschouwd. Ze mogen het land niet meer verlaten zonder toestemming van de hofheer. Dit systeem wordt zelfs erfelijk. Ook de kinderen van de boer zijn automatisch horig. Bij verkoop van land worden de horigen meeverkocht.
--- Cijns: Cijnsen zijn verplichtingen van de horige aan zijn heer. Als de horige wil verhuizen, kan hij deze verplichtingen afkopen tegen een bepaald getaxeerd bedrag, dat hij aan de heer moet betalen.
1060-1600 Engeland: Door toedoen van de Normandische heersers zijn de Britten verdeeld in drie prijsklassen per individu: Peasants (5 shillings), Farmers (100 shillings) en Adel (20.000 shillings). Deze bedragen worden o.a. betaald aan nabestaanden bij moord of bij verkoop van lijfeigenen aan derden. #BBCtv/11.6.2015/Prof Bartlett
1250++: In de 13e eeuw komt meer geld in omloop. Pacht in geld betaald gaat meer opleveren. De horigheid raakt in onbruik. Bron ZWH/p30 schrijft:
In de middeleeuwen was geld als betaalmiddel schaars, behalve in gebieden waar handel werd gedreven. In de agrarische Achterhoek was er sprake van ruilhandel en belastingen werden in natura betaald. Ook herendienst werd daartoe gerekend. Na circa 1250 veranderde er iets: er kwam meer geld in omloop, de pacht kon betaald worden en menige horige kocht zich nu vrij.
** Slavernij, Lijfeigenen

Horninx: (HRN:)
Wereldatlas van Georg Horninx, professor te Leiden: "A full and exact discription of the world." (c 1630). Gemaakt op grond van de gegevens die rond 50nC bekend zijn. I.c.: Europa, Azia (Rusland, Turkye, Mongolia, China, India, Achterindia, Pakistan, Iran, Irak, Arabia, Noord Afrika, etc). ZuidAfrika, Noord + Zuid Amerika, Indonesia, Australia, etc) ontbreken. Horninx put uit kaarten, teksten en overleveringen uit de periode rond 50nC. De kaarten van Horninx zijn behoorlijk gedetailleerd. #AVRO/K&K/jul2015
50nC++: Op grond van de kaarten van Horninx mag worden verondersteld dat de Angelen rond, bevoor en na 50nC al een behoorlijke geografische kennis hebben mbt tot de wereld. Zij hebben rond die tijd immers al vele internationale relaties. > AXR
** Kaarten

Horror: (HRR:)
1940-45: Londen en andere grote steden in Engeland worden zwaar getroffen door meedogenloze Duitse bombardementen. De Britten weten deze vreselijke tijd te overleven mede dankzij Community Singing, dat hen mentaal enorm sterkt. Begeleid door een piano worden prachtige en vrolijke Britse liederen gezongen. Deze Britse mentaliteit heeft sterk bijgedragen tot de uiteindelijke overwinning. #DVB
1941-45: Nederlandse gevangenen in de Japanse kampen in Nederlands Indië worden zwaar mishandeld en ondervoed door de Jappen. Velen komen om in deze hel. Anderen proberen van elke dag iets leuks en nuttigs te maken ondanks alle verschrikkingen en ellende. O.a. door onderlinge solidariteit, zingen, voetbal en lezingen. Dat sterkt hen mentaal enorm. Velen van hen weten daardoor te overleven. #FRI > Carpe Diem
¶ Mijd horror waar mogelijk. Horror heeft geen enkele zin. De meester volgt de goede weg en bereikt het hoogst bereikbare. Beter kan een mens waarlijk niet doen. #SRK
¶ Mijd horror waar mogelijk. Horror heeft geen enkele zin. Wie de goede weg blijft volgen, die zal veel bereiken. Wie de goede weg blijft volgen, die heeft weinig te vrezen. Wie de weg met Jezus gaat, die zal herrijzen. Wie de weg met God gaat, die zal waarlijk leven. #SRK
¶ Mijd horror waar mogelijk. Waar mogelijkheden eindigen, resten berusting en gelatenheid. De meester houdt het goede vast, doch laat los wat onnodig hindert of kwelt. Beter kan een mens waarlijk niet doen. #SRK
Hou het goede vast. Laat haar niet los. Ze zal u sterken en door moeilijke tijden leiden. Hou de liefde vast. Laat haar niet los. Ze zal u sterken en door moeilijke tijden leiden. De meester volgt de goede weg en herrijst. Wie de weg met God gaat, die zal waarlijk leven. #SRK
** Vreselijkheden, VB, Maangoden

Horsa van Angeln (c 410-460nC; HVA:)
Legendarisch figuur die samen met zijn vriend Hengest (Engist) van Angln via Humsterland in NW Groningen rond 449nC naar Brittannia reist om daar te vechten tegen de Picten. Later trekken ze samen verder naar Kent, waar Horsa rond 460nC omkomt in een veldslag tegen autochtone strijders.
** HEH

Horstmar:
Dorp bij Steinfurt in graafschap Bentheim.
Otto van Horstmar (c 1162-1222): ghm NN; udh: Wilhelm, Bernard en Xx
Wilhelm van Horstmar (c 1195-1255): oudere broer van Bernard (gst 1227); kinderloos gestorven
Bernard van Horstmar (c 1197-1227): wordt genoemd in vele oorkonden; sterft 1227 in de Slag bij Ane (ZA)
Xx van Horstmar (c 1200-1260): jongere broer van Bernard (gst 1227); vader van Otto (gb 1230)
Otto van Horstmar (c 1230-1290): zoon van Xx van Horstmar (gb 1200), een zoon van Bernard (gb 1197)
# Quedam/p108+109

Horus:: (HRS:)
De Hemel wordt al eeuwenlang gezien als het oord van de menslijke zielen, die zijn toegelaten omdat ze zich op aarde goed hebben gedragen. Wie zich slecht heeft gedragen, wordt naar de Hel gestuurd waar een langdurige marteling wacht.

5000vC++ Horus: In de Egyptische mythologie de zoon van oppergod Ossiris en de godin Isis. Hij is verwikkeld in een eeuwigdurende strijd met Set, die hem steeds achtervolgt, martelt, vermoordt, in stukken snijdt en de resten verbrandt. Horus ondergaat steeds het onvermijdelijke lijden met gelatenheid en herrijst daarna telkens weer. Hij wordt gezien als de god van het goede, die steeds weer herrijst uit de dood en daarna de goede weg weer vervolgt. Al in het begin van de Eerste Dynastie (2878-2818vC) wordt Horus gezien als de koningsgod en beschermer van de farao, die op aarde een zichtbare incarnatie is van hem. In hun hand dragen ze vaak het zgn Ankhkruis, teken van eeuwig leven.
 
Boven: de Egyptische god Horus met een een valkenkop en een zonnering, symbool van eenheid en eeuwig leven. De valkenkop symboliseert dat Horus alles scherp in de gaten houdt. (> Valk) De slang om de zonnering symboliseert het eeuwig vernieuwend proces, zoals een slang steeds z'n huid verliest en dan weer verder gaat.
-- Liefde & Mildheid: Horus is heel populair onder de oude Egyptenaren. Hij is voor hen een voorbeeld voor de ware weg door het leven. Horus wordt vaak afgebeeld bij een grote weegschaal met een veer op de linker schaal en een hart op de rechter. Hij weegt dan het hart van een overledene met een veertje. Als het hart lichter is dan het veertje, dan heeft de overledene te weinig liefde gegeven in het leven. Als het hart zwaarder is dan het veertje, dan krijgt de overledene toegang tot het eeuwige leven. Uit deze symboliek blijkt dat Horus ook een god van Gerechtigheid is en dat liefde voor hem de belangrijkste weegfactor is. Het is daarom dat Horus primair wordt gezien als de god van Liefde en Mildheid. Daarom ook dat hij in Egypte eeuwenlang de meest populaire god is.
-- God van de farao's: In het oude Egypte ziet men Horus als de vader van alle farao's. Horus is voor de oude Egyptenaren het voorbeeld voor wat en hoe een farao moet zijn. Het beeld van Horus is ook te vinden in elke tempel, pyramide of paleis van het oude Egypte.
** Balder, PgMon/Horus, PgGen/Egypte, Soedan

Hout::
()A aecholt (eikenhout), badding (dikke plank van grenenhout), baernte (veld waar brandhout wordt gehaald), balc (balk, zolder), bantholt (bandhout = dunne repen buigzaam hout; o.a. voor tonnen), bart (hout, plank), barta (brede bijl), bartel (=A raefter), beam (balk), bort (plank), bortmyl (houtzaagmolen), braent (brandhout), caeppan (kappen, hakken), ceadrin (=A cedre), cedre (ceder, cederhout), cest (kist, kast), cestmakere (kast/kistenmaker), cestmakerste (kast/kistenmaker), chap (kap, hak), chappan (kappen, hakken), clifan (klieven, kloven), clifian (=A clifan), creopalholt (kreupelhout), ebenyf (ebbenhout), ewholt (iefhout = taxushout), flearholt (vlierhout), fyrholt (brandhout), fyrwud (brandhout), gar (twijg), grenholt (greenhout = hout van grove den), haccan (hakken), hacce (veld met veel hakhout), haccian (hakken), haesa (kreupelhout), haeselholt (hazelhout), haeselwudu (hazelhout), hauw (houw, slag, hauwan (hakken), hauwere (houthakker), haxan (hakken), heasa (kreupelhout), heasta (land met veel kreupehout), holt (hout, groep bomen, bos, boom), holtan (hout kappen en bundelen), holtbreal (houtzaak, houtmarkt), holtbrecere (timmerman, houthandelaar), holtbrecery (timmertoko, houtzaak), holtcarre (houtkar = kar om blokken brandhout te vervoeren), holtcopere (houthandelaar), holtcopery (houthandel), holthoc (berghok voor hout), holtman (houthandelaar), holtslaeg (nat laagland met bomen), howan (=A hauwan), hris (tak), hrisholt (rijshout), jeonere (timmerman, timmerbedrijf), lael (buigzame twijg), kwasa (=A kwasing), kwasing (kwazing, rijshout, dun eiken hakhout of wilgenhout), loc (blok), logg (houtblok), loggfyr (houtvuur), mutsard (takkenbos, houtstapel), ost (knoest), pleanc (plank), potbrinc (pootbrink = grond waarop poten/stekken van werfhout of eiken telgen worden uitgezet), raefe (balk, plank), raefter (houtschroot, brandhout), rodd (twijg), sagan (zagen), scegg (scheg = binthout, hardhout = houten kern van boomstam = boomstam zonder schors), sceggert (veld met veel binthout), scelf (plank, schap), slean (slaan, hakken), sleonan (hakken, kappen), sleone (hakhout), slete (dunne boomstam, paal), spanc (plank), spancere (plankenzager), spelc (spalk, splinter), speld (stuk hout), spon (spaan, plank), sporclan (=A spurclan), Sporcle (=A Spurcle), sproclan (sprokkelen), sprocleholt (sprokkelhout), Sproclemaent (februari), spurclan (sprokkelen = rapen van takken voor brandhout), Spurcle (februari), steg (loopplank, brugje), sticc (stok, pin), stobba (stobbe = paal, stam, boomstronk), stocc (stok), strunc (stronk, boomstronk, stam, staak), stubb (stubbe, stobbe = stronk, wortelstronk, boomstronk), stybb (=A stubb), swil (bast), tan (teen = wilgentak), tengel (=A raefter), thel (plank), timber (hout), treowyrhta (houtbewerker, schrijnmaker, timmerman), wearfholt (werfhout = wilgenhout), wiggan (zagen), wiligholt (wilgenhout), windbraec (windbraak, kwazing = hout door wind geveld en gebroken), windfal (=A windbraec), wud (woud, hout), wudwyrm (houtworm)
100nC++: De Romeinen stoken veel hout. Dat is gebleken uit onderzoek van zgn oude lucht in poolijs. Mogelijk droeg dat bij tot de stijging van het water van de Noordzee in de periode 300-600nC en de grote natheid in Angelland in die tijd. > Klimaat, Grote Natheid

¶ Hout is van oudsher een belangrijk bouwmateriaal voor o.a. brandstof, huizen, meubels, papier, karton, etc. Pas bij de intrede van bakstenen (12e eeuw) en plastic (20e eeuw) wordt hout relatief minder belangrijk. Rechts: brandhout opgestapeld in een houthok langs de zijmuur van een oud Anglisch huis. foto © TiedLight
 
Eikehout: Vroeger werden rond mei jonge eiken gekapt zodra ze zo dik waren als een pols. De stronken liet men staan voor nieuwe uitlopers. De bast van de gekapte boomjes werd afgeschild door erop te kloppen. De bossen dreunden ervan. De bast werd gemalen en was daarmee een grondstof voor het looien van huiden. De geschilde stammetje werden in stukken gezaagd en verkocht als brandhout. #OBN/p38
Balken in huizen, molens, schuren, karren, ploegen, zeisen en andere houtwerken hebben vaak een eigen afzonderlijke soortnaam afhanklijk van hun functie. #SNS/p104
950nC++: Boeren gebruiken veel grond, schapen vreten heidegronden kaal, varkens vreten eikels op in de bossen, productie van houtskool kost veel hout, veengronden worden uitgeturfd en ontgonnen, grote droogteperiodes, waterpeil daalt. Al deze factoren doen grote zandgronden en zandverstuivingen ontstaan. > Zandgronden
1200nC++: Houtvoorraad in Engeland slinkt sterk. Het land schakelt over op steenkool. Later volgen andere landen op het Continent.
1250++: Bron ZWH/p30 schrijft: "Na circa 1250 veranderde er iets: er kwam meer geld in omloop, de pacht kon betaald worden en menige horige kocht zich nu vrij. Intussen nam de bevolking toe en de kleine boeren wilden ontginnen, waardoor woeste grond begeerlijk werd. Maar er was nog genoeg ruimte. Bos, moeras, veen - grote gebieden waarin iedereen (voorlopig) zijn gang kon gaan. De bossen leverden bouwmateriaal voor de huizen die toen nog van hout waren; bovendien werd er veel hout gestookt. Daarnaast waren ze het jachtterein voor de varkens die er eikels vonden."
1550++: Ontbossing in Engeland door schapenhouderij.
1850++: Bron ZWH/p74 schrijft over het leven op de boerderij: "De winter was de tijd waarin de mannen hout gingen hakken voor het vuur en de vrouwen de handen vol hadden aan naai- en verstelwerk."
2013 Macedonia: Ezels versjouwen hout voor de oven en de kachel. Schoolkinderen vervangen elk jaar de gekapte bomen met nieuwe aanplant. Velen hebben een stenen bakoven in de tuin waarin brood wordt gebakken. De ovens worden ook gebuikt voor het stoken van rakija, een soort kruidenjenever. Ze beweren dat elke dag een glaasje met een lepel honing je gezond en fit houdt zodat je makkelijk honderd wordt.
** Houtwerk, Houttransport, Bomen, Wilgen, Taxus, Bosland, Gereedschap

Houtskool:
()A aerle (els; # moerasberk), aler (els), alor (els), braend (brand, vlam), braendan (branden, verbranden), braendere (brander, destilleerder), braendery (branderij), braent (brandhout, fakkel), ceal (kuil, houtskool), cealholt (kuilhout = houtskool), ceol (=A ceal), ceolholt (=A cealholt), col (houtskool), colbour (kolenboer = handelaar in houtskool e.d.), colbraendere (kolenbrander = iemand die houtskool maakt), colbraendery (kolenbranderij = bedrijf dat houtkool maakt), cole (houtskool), coleman (kolenbrander), colheap (kolhoop = koolhoop = kleihoop waarin houtskool wordt gebrand), colhoc (kolenhok), colman (kolenbrander), colpitt (=A colpytt), colpytt (koolput = kuil waarin houtskool wordt gebrand), colsacc (kolenzak), colwearf (kolenwerf, kolenbranderij), cule (kuil, groeve, diepte, hol, mijn, put), cyle (kuil), cylene (koolkuil, koolput), cylholt (kuilhout, houtskool), elle (els), elsholt (elzenhout), kuyl (=A ceal), kyl (=A ceal), swelan (smeulen, traag branden)
¶ Houtskool wordt gemaakt door loofhout te verkolen bij circa 400 graden Celcius in een gesloten ruimte (meilner, kiln) zonder zuurstof. Hierdoor ontbrandt het hout spontaan tot het is verkoold. De opbrengst bestaat uit houtskool (35%), houtgas (15%), houtgeest (7%), houtteer (18%) en water (25%). Houtgas bestaat uit methaan, etheen, waterstof, etc. Houtgeest bestaat uit azijnzuur, methanol, aceton, etc. Houtteer bestaat uit olie, pek, etc.
¶ Als houtsoort werd vaak elzenhout gebruikt. Elzen zijn een soort moeraseik. Ze gebruiken veel water en worden daarom veel geplant in moerasgrond om deze droog te maken en geschikt voor landbouw of veeteelt. > Elzen
700vC++: De productie van houtskool begint in de Yzertijd omwille van het smelten van ijzeroer of ijzererts.
500vC++: In Twente wordt op diverse plaatsen moerasijzer gevonden. In Weerselo is gevonden een speerpunt. In de Waarbeek bij Hengelo een armband. De vondsten dateren van rond 500vC. In die tijd komen de eerste Germanen [Angelen] zich vestigen in Twente. (#GVT/p13)
500vC++: De oudste vorm van productie van houtskool is vrij zeker middels de cylene = koolkuil = kuil waarin houtskool wordt gemaakt.
475vC: potscherven en stukjes houtskool in Epe > Epe
336vC: De Griekse wetenschapper Theophrastus (c 371-287vC) schrijft in zijn boek "Over Stenen" (Lap. 16):

Onder de nuttige delfstoffen bevinden zich steenkolen, die zijn gemaakt van aarde en die branden als houtskool. ... Ze worden gebruikt door metaalwerkers.
400nC++: Het Oud Nederlands kent (900nC++) de term coelpitte/-putte (koolput). Aangezien de Anglische termen col (kool, houtskool) en pitt/putt (put) al vóór 450nC bestaan, zal de Anglische term colpitt/-pytt (koolput) zeker ook al ruim vóór 450nC bestaan. Het lijk vrij zeker dat een koolkuil hetzelfde is als een koolput.
700nC++: Uitgaande van de familienaam Kolhoop kan worden becijferd dat de productie van houtskool middels de colheap (kolhoop = koolhoop) zeker al in 700nC kan bestaan. > Kolhoop
950nC++: Productie van houtskool mede oorzaak ontbossing van de Veluwe. Daardoor ontstaan stuifzanden. #ALT/Apeldoorn/p225


          

boven: kolenbranders en kolhopen op de Veluwe rond 1900 (foto ©)

1900: Rond 1900 leven nog vele Nederlanders in een holwoning. O.a. kolenbranders bij Hierde en Nunspeet op de Veluwe in holwoningen annex plaggehutten. (> Holwoning) Elders op de Veluwe staan nog enige kolhopen. #NVL
** Kolhoop
# WP, FRI, DAB

Houttransport:
()A angol (pikhaak), ara (rivier, beek), born (grote beek of rivier), deop (diep = beek, rivier), fleot (vlot, boot), fleutere (vlotter = stuurman van een vlot), flume (rivier), floh (vliet, stroom), flohan (vloeien, stromen), flow (=A floh), flowan (=A flohan), haecce (haak, pikhaak), lea (beek, rivier), leada (rivier, beek, etc), logg (houtblok, gekapte boomstam), oxcarre (ossekar), oxcraet (ossekar), picchoc (pikhaak), saele (stroom, rivier, waterloop)
¶ Transport van hout gaat in het verre verleden vaak per ossekar. Grote aantallen grote en zware stammen gaan sinds eeuwen echter in grote vlotten over rivieren. Van de kapplaatsen in afgelegen streken naar de zagerijen. Houtvlotters zorgen dat de stammen bij elkaar blijven. Ze lopen over de stammen met lange pikhaken, waarmee ze de stammen sturen en bijeen houden. De vlotters hebben een gevaarlijk beroep. Ze moeten oppassen voor rollende stammen. Ze kunnen daar maklijk tussen glijden, bekneld raken en verdrinken.

Houtwal:
()A aecweal (eikenwal = aarden wal met eiken hakhout ter bescherming akkerland tegen wild), brace (akkerland begrensd door houtwal), brocce (bouwland omheind met houtwal), holtrille (houtwal, takkenwal = wal van takken)
¶ Houtwallen zijn erfscheidingen van lange dode takken die langs de percelen worden gestapeld en vaak worden aangevuld met grond. Ze kunnen na enige jaren een hoogte bereiken van circa 1.5 meter. Het zijn nuttige erfschedingen. Allerlei kleine dieren en insecten vinden er een veilige schuilplaats in de ruimtes tussen de takken. Ook voor paddo's en bepaalde planten zijn ze geliefd. Met de jaren worden houtwallen steeds meer begroeid en veiliger. Daarnaast beschermen ze erven, akkers en weiden tegen ongwenste indringers.
Vlijmen is een dorp in Brabant. Daar staat een monumentale boerderij met rieten wolfdak. In 2011 is ze uitgeroepen tot de mooiste hoeve van Brabant. Rondom het erf ligt een houtwal van dode takken om het zicht te beperken en de sfeer intiem te houden. > Keuterboeren
** Erfscheiding, Omheiningen, Wallen

Houtwerk:
()A aex (bijl), afugar (avegaar = grote houtboor), borian (ww boren), bortmyl (houtzaagmolen), cestmakere (kast/kistenmaker), cestmakerste (kast/kistenmaker), dowl (duvel = houten pen in balk), geraede (gereedschap), getimbrian (getimmerte, bouwsel), greaf (houweel), hamer (hamer), henge (hengsel), holt (hout), holtwerc (houtwerk, houtbewerking), lasciser (draadnagel, lange spijker), mattuc (soort pikhouweel met ets- en beitelkop), naegel (nagel, spijker), naeglan (nagelen, spijkeren, vastnagelen, vastspijkeren), peg (houten pen in gebinte), pog (=A peg), preon (priem), saga (zaag), sagan (ww zagen), sagere (zager, houtzager), sagmyl (zaagmolen), sagmylen (zaagmolen), sagu (zaag), scaer (schaar), scara (=A scaer), scelf (plank), slegg (houten hamer), spicer (spijker), timbran (timmeren), timbrian (timmeren), tong (tang), treowyrhta (houtbewerker, schrijnmaker, timmerman), venear (fineer, deklaagje), wudwerc (=A holtwerc)
** Hout, Gereedschap

HPA: Historische Positie Angelland
btr ligging, macht, etc
¶ Cladius Ptolemaeus (87-150), Grieks astronoom, geograaf, wiskundige en muziektheoreticus, schrijft rond 122nC dat de Angelen wonen in het gebied tussen Denemarken en de Rijn. Er zijn duidelijke aanwijzingen dat zijn bewering juist is. (> Mega Angle, Angologie) Dit gebied is behoorlijk van omvang. Circa 500x350 Km2 (N-Z;O-W). Ofwel 175.000 Km2. Een gebied omvattend Nederland + NW Duitsland samen tot aan de Rijn. Als zodanig moet Angeln een belangrijke machtpositie hebben in NW Europa. Zeker al ruim vóór 122nC. > Ptolemaeus, Maerland
¶ In 400-531 bestaat er een koninkrijk Thuringen. Later wordt het veroverd door Saxen en Franken. In 800nC wordt de Lex Anglorum et Werinorum hoc est Thuringorum voor Thuringen bekrachtigd door keizer Karel de Grote. (> Engilin) Deze benaming en datering geven aan dat het gebied in die tijd wordt beschouwd als een Anglisch gebied, waar ook Warnen wonen. Maar meer nog, dat de Angelen een dominante rol vervullen, ondanks het feit dat Thuringen onderdeel is geworden van het gote Frankische Rijk van Karel de Grote in West Europa. (> Thuringen)
¶ Het feit dat in 449nC Vortigern de Angelen op het Continent te hulp vraagt in zijn strijd tegen de Picten en Scoten in Brittannia, impliceert dat Angeln in die tijd een militaire macht van betekenis vormt. (> Vortigern)
¶ Rond 468 nC zeilt een Anglische vloot vanuit Haithabu naar de Rijnmond om ene Radiger te dwingen tot een huwelijk met de dochter van koning Eomar van Angeln. De schepen kunnen oorlogschepen zijn van Eomar, mogelijk aangevuld met privee schepen van onderdanen. Kennelijk verkeert Angeln nog in een goede positie om deze maritieme prestatie te kunnen leveren. De grote migratiegolf van Angelen naar Brittannia in 490 nC moet immers nog gebeuren. De positie van Angeln lijkt dus nog gunstig. Met deze maritieme operatie rond 468 nC toont Angeln zelfs een belangrijke macht te zijn in NW Eurpoa. (> Radiger)
¶ Het feit dat rond 540nC Angelen wonen in Constantinopel en als zodanig worden genoemd, geeft aan dat de Anglen in die tijd een volk zijn dat in die tijd een zekere internationale betekenis lijkt te hebben. (> Constantinopel)
¶ Resumerend kan men stellen dat de positie van de Angelen op het Continent zich steeds sterker ontwikkeld in de periode 665vC-500nC. Angeln groeit langzaam maar zeker uit tot een rijk dat zich uitstrekt van Denemarken tot aan der Rijn, zoals onderstaand tabel laat zien. 665vC------- Ingwi vestigt zich in Angeln, mogelijk bij Haithabu
665vC-489nC Koninkrijk Angle (> Angle)
500vC------- Angeln groeit zuidwaarts langs de Noordzee tot de Rijn
500vC-300vC Groot Angle: Angeln strekt zich uit tot in Noord Groningen
300vC-600nC Mega Angle: Angeln strekt zich uit tot aan de Rijn
100nC------- Saxen vestigen zich in NO Duitsland vanuit Noord Polen
200nC------- Angelen migreren naar Zuid Duitsland, o.a. Thuringen
405nC-800nC Offaland: Offa breidt Mega Angle uit tot aan de Maas.
450nC-600nC Angelen en Saxen migreren massaal naar Brittannia
600nC-775nC Saxen settelen in NW Duitsland en NO Nederland
800nC-heden (Klein) Angeln: Angeln strekt zich uit tot de Eider
800nC-heden Diverse Anglische enclaves in NO Nederland en NW Duitsland
¶ Na de massamigratie van Angelen naar Brittannia verzwakt de positie van de achtergebleven Angelen op het Continent. Saxen, Friezen en Franken settelen zich in het oude Angelland en laten zich in de eeuwen daarna steeds meer gelden. Echter, de Angelen lijken toch nog vele eeuwen de dominante groep te zijn.

Aangezien het Anglisch nauw verwant lijkt aan het Oer Nederlands
- en het Anglisch een dominante positie inneemt in Angelland
>> lijkt het waarschijnlijk dat de Angelen zelf in het gebied tussen de Rijn en Denemarken langdurig een dominante positie innemen.
** Angelland, ARV, Radiger, Angeln, Thuringen, Poltiek, Oorlogen, Wapenfeiten, Anglische Macht, Anglische Identiteit, Nederduits, LACA

HPG:
Heidense plaatsen in Gelderland
Joris Magusanus
# internet 12.10.2012

HRAA: Historische Relaties tussen Angle en Angeln
Bron ASC schrijft voor het jaar 449nC over Angle, het hele gebied weste betwix Iotum and Seaxum ofwel westlijk tussen Jutland en Saxenland. Letterlijk schrijft bron ASC/449 circa 835nC:

Of Angle comon -- se a sittan stod weste betwix Iotum and Seaxum -- East-Engel, Middel-Engel, Mierce, and ealle North-Humbre.
vertaald:
Van Angle komen -- ze [Angle] is gezeten steeds west tussen Jutland en Saxen -- Oost-Engel, Midden-Engel, Mercia, en heel Noord-Humbria.
Deze localisering betekent dat Angle rond 449nC volgens bron ASC zeker ver buiten de grenzen van het huidige Angeln ligt. Deze visie strookt volledig met andere gegevens. > Angologie

¶ Uit de historische analyses van het woonland van de Angelen op het Continent blijkt dus dat genoemd Angle (Ongle, Engle, Englum) rond 449nC overeenkomt met Offaland, het door prins Offa van Angeln in 405nC weer hersteld Angelland omvattend: het hele gebied tussen Denemarken, de Elbe, de Saale, de Rijn en de Noordzee. Dat is dus Angle, ofwel Angelland, het land waar de Angelen sinds circa 200vC grotendeels durend blijven wonen. Iotum (Jutland) ligt in NW Denemarken, Saxum (Saxenland) in NO Duitsland en Angle (Angelland) ligt daar westlijk tussenin. > Angle, Offaland
 

Angeln: Gebied in Sleswig (Noord Duitsland), gelegen aan de Oostzee tussen Flensburg, Sleswig (stad) en Kappeln. De localisering van Angle volgens bron ASC/449 betekent dat Angeln rond 449nC zeker ver buiten de huidige grenzen van Angeln ligt. Deze visie strookt volledig met andere gegevens. > Angologie
Angle (Angelland) is sinds 550nC ernstig verzwakt door de massamigratie van Angelen uit Angle naar Brittannia. Sinds circa 700nC wordt Angle daarom geleidelijk veroverd door de Denen, Saxen, Franken en Friezen. In 737nC lijft Denemarken het huidige gebied van Angeln in. Na de vele strubbelingen tussen de bevolking van Angeln en de Denen sluit Angeln zich echter in 1918 aan bij Duitsland na een volksreferendum.
@ kaart Angeln © Schöning GmbH & Co. KG Lübeck (www.schoening-verlag.de)

 
¶ Vooralsnog is niet bekend wanneer de naam Angeln ontstaat of voor 't eerst wordt vermeld. Op de kaart "Mare Oceanum Germaniae" (Ao 1491) van Nikolaus van Kues zijn Angle of Angeln niet aangegeven. Wel de locaties Slewick (Sleewijk, Sleswig), Flesebe (Flensburg) en Tril. Ook is aangegeven Frisia, gelegen tussen de Wezer en de Elbe. Het kan betekenen dat de naam Angeln in die tijd niet bestaat of dat de kaartmaker Angeln niet kent of dat Angeln in zijn ogen voor de kaart niet belangrijk genoeg was. In de "Neuer Volks- und Familien Atlas" van Velhagen & Klasings (c 1925) is Angeln wel goed aangegeven. Angeln is dan al enige jaren deel van Duitsland. Het kan daarom zijn dat de naam Angeln onder de bevolking daar zeker al ruime tijd bestaat. Deze bevolking zal de betekenis van de naam Angeln dan zeker kennen en zich vrij zeker zien als nazaten van de Oer Angelen die zich daar rond 650vC hebben gesetteld.
** Angle, Angeln, Angologie, Angelland

 
HRAE: Historische Relaties tussen Angelland (Angle) en Engeland
-100nC--- Tubanten uit Twente naar N.Yorkshire ivm bouw Hadrian Wall > Tubanten
-430--+++ Massamigratie van Angelen naar Brittannia
-445++--- Angelen hebben militaire macht in Brittannia
-446----- Vortigern vraagt Angeln extra steun tegen Picten > PgBrit/Vortigern
-449++--- Offa van Angeln stuurt soldaten naar Brittannia > ASC
-449++--- Angelen, Saxen en Jutten migreren naar Brittannia > PgBrit/ASC
-449++--- Hasten via Kranenburg/Stade migreren naar Zuid Brittannia > Hasten
-449++--- Hasten stichten Hastings aan de kust van Zuid Brittannia > Hasten
-449++--- Hengest & Horsa -- Ypwinfleot/N.Brittannia-Angle > HEH
-450++--- Angelen migreren massaal naar Brittannia
-450--500 Angelen van Continent (Bernise/Z.Holland?) in Bernicia > PgBrit/Bernicia
-465--525 Snoad van Tuxfeld -- Tusveld/Twente-Nottingham/GB
-468----- Anglische vloot van 400 schepen van Haithabu naar Rijnmond > Radiger
-470----- Icel van Angeln migreert met vele stamgenoten naar Brittannia > M35
-471----- Icel van Angeln sticht Anglisch koninkrijk Mercia in Brittannia
-678----- York/Nhm noemt NO Nederlanders neven > Neven, Angle
-713--773 Lebinus -- Daventry-Yorkshire-Deventer > Lebinus
-742--809 Ludger -- Utrecht-Deventer-GroningerOmmelanden-Munster-Werden > Ludger
1688++--- Willem III van Oranje koning van Engeland en stadhouder van Nederland.
1712----- Vrede van Utrecht. Engeland belangrijkste wereldmacht.

HSA: Herkomst Stamnaam Angelen
¶ Volgens item Agon kan de naam Angelen afkomstig zijn van Agon, wat speer betekent, analoog aan de stamnaam Saxen, die is afgeleid van saexe, een bepaald soort kromzwaard. De Angelen kenmerken zich dan kennelijk door een specifiek gebruik van de agon en zijn daar dan zeer bedreven in, te vergelijken met de Saxen, die kennelijk dan veelal de saexe als wapen voeren en zeer bedreven zijn in het hanteren van de saexe. Op de helm van koning Redwald (gb 565) van East Anglia staan namelijk markant duidelijk afgebeeld soldaten met speren. (> Suffolk, Agon)
¶ Volgens item Angel kan de naam Angelen zijn afgeleid van de regio Angeln, welke naam is afgeleid van angel = uithoek.
¶ Volgens item Ingwi is de naam Angelen afgeleid van Ingwi = de stamvader der Angelen, die zich rond 665 vC in dat gebied vestigd. Ingwi is volgens overlevering een telg uit het Zweeds koningsgeslacht der Inglings. De nazaten van Ingwi noemen zich dan ook aanfankelijk Inglings, welke naam in de loop der eeuwen dan is verbasterd tot Angelen via de reeks Inglings > Anglingen > Angelen. Het woongebied van de Angelen is dan navenant verbasterd via de reeks Ingelund > Angelund > Anglun > Angeln. Deze veronderstellingen lijken zeer plausibel. Temeer daar Inge en Ingwi identiek naamvormen zijn.
¶ De meest redelijk lijkende herkomst van de naam Angelen is vooralsnog de Angol, een soort pikhaak gebruikt door de oorspronkelijke Angelen als gereedschap en bij nood als slagwapen. > Angol
** Angol, Angelen, Stamnamen

Huifkarren: > Paardekarren
Huis: > Huizen

Huisbewoners: (HBW:)
Tot circa 1900 AD woont rond 95% van de mensen in een boerderij op het land. De hoeven zijn meestal klein. Een gezin bestaat gemiddeld uit een echtpaar met 6 kinderen. Vaak woont er nog een opa, oma, broer of zuster bij in. Gemiddeld wonen er dus circa 10 mensen in een boerderij.
** Huislieden, Boerderij, Kindertal

Huishouding: (HHD:)
()A hired (familie, gezin, huishouding), hiw (huishouding), huscniht (huisknecht), husholdan (huishouden), husholding (huishouding), logtan (ww luchten), scear (net, netjes)
2015: Caldey is een eiland in de Keltische Zee tussen Zuid Ierland en Bretagne. Het eiland is 2 Km2. Fotografe Ilse Wolf verblijft daar twee maanden. Op het eiland wonen 12 monniken en 16 andere eilanders. Ondanks de serene rust ervaart Ilse haar verblijf daar als een rollercoaster. Soms is ze euforisch over de natuur en de leegte, soms ook erg eenzaam en alleen. Ze komt de eilanders zelden tegen. Meestal zijn ze bezig in en rond hun huis. Hout kappen, vissen, etcetera. Ze leert dat je niet alles in je leven onder controle hebt en naar je hand kan zetten. Bij slecht weer vaart de boot niet en blijf je op het eiland. Punt uit. Dat heeft iets heel rustgevends. Alles gebeurt weather permitting. Wereldnieuws gaat aan de eilanders gewoon voorbij. Maar als een boom omvalt, hebben ze het er dagen over. En dat vindt Ilse best lekker. Het grote wereldnieuws maakt je vaak kwaad, maar je heb er geen vat op. De monniken zingen savonds een mis. Heel prachtig. Monnik Titus komt uit Nederland. Hij woont al sinds 2004 op Caldey. Zijn credo is: genieten van elke dag.
#DeTelegraaf 19.2.2015
** Familie, Hiw, Huizen, KBB (Koken, Bakken & Braden), Hygiëne, Spinnen, Weefkunst, Kleding, Komhutten

Huislieden:
()A husleodas (huislieden)
Dit zijn:
- bewoners van een huis
- vrije en onvrije personen
- inwoners van een regio of land
** Boerderij

Huismerken:
()A husmaerc (huismerk)
¶ Huismerken zijn tekens die worden gebruikt als eigendomsbewijs. Ze zijn al in de oudheid in gebruik tot ver in de middeleeuwen. Ze lijken oppervlakkig gezien op runetekens, maar hun verwantschap is nimmer aangetoond. Huismerken gaan van vader op zoon. De oudste zoon in ongewijzigde vorm, de andere zoons met een simpele verandering. Het centrale teken blijft echter normaliter intact.
Vele geslachten hebben hun huismerk opgenomen in hun familiewapen.
Bron FEW/p82 schrijft over huismerken:

Over merken, ook wel huis- of hofmerken genoemd werd reeds het nodige opgemerkt (zie IV A en onder 'Eikel en Klaver'), waaruit blijkt dat zij duiden op het hoevebezit. In de middenfriesche wapens komt het merk niet zo veelvuldig voor als in de ommelander- en oost-friesche wapens. Het percentage in de beide laatste landen bedraagt respectievelijk 20 en 15. Wanneer het merk wordt gevoerd met een of meer andere stukken [elementen] welke op eigenerfdeschap duiden, heeft het kwartier waarin de laatste zijn geplaatst dikwijls den voorrang.
 
¶ Rechts: Huismerk van Roelof Claesz Kranenburg (c 1570-1638) in Groningen. Woont in Groningen, later mogelijk in Noorddijk. Huismerk: Xsiga. Dit huismerk komt voor in het wapen van zijn zoon Jan Roelofs, in de gevelsteen van de Stefanus Kerk (NH) in Noorddijk. Deze Xsiga staat voor de letters C/K van Kranenburg~ en is afgeleid van het huismerk van Claes Thijsz Cranenburgh, scheepsbouwer in Groningen, de vader van Roelof.
 

 

Huisnamen: (HSN:)
Sinds het verre verleden krijgen vele huizen een eigen naam. Een huis werd vaak vernoemd naar de bouwheer of naar de locatie. De naam van het geslacht Kranenburg~ uit Bleiswijk bij Rotterdam is rond het jaar 1280 AD ontleend aan kasteel Cranenburch dat daar toen stond. Later geven nazaten van de Kranenburgs uit Bleiswijk hun familienaam weer door aan het huis dat ze ergens anders bouwen. Zoals Huys Cranenburg te Eikenduinen, Huys Cranenburg aan de Nobelstraat in het Hofkwartier van Den Haag, Cranborough House in Winchester (GB), Havezathe Kranenburg te Scharmer bij Groningen, Hoeve Cranenburg in Harderwijk, Hoeve Cranenborch te Vorden, etc.
Oudste namen: De oudste huisnamen zijn meestal afkomstig van de locatie. Families hadden namelijk nauwelijks een familienaam. Eerder genoemde familienaam Kranenburg~ uit Bleiswijk is naamelijk aan het kasteel Cranenburch dat daar al stond. Het kasteel zelf is vrij zeker vernoemd naar de vele kraanvogels die daar voorkwamen. (> PgC-C/Cranenburg) De oudste familienamen zijn derhalve meestal van oorsprong locatienamen.
¶ Bron ZWH/p71 schrijft: "Vroeger had elke boererij z'n eigen naam, soms ook z'n eigen huismerk. Al wisselden de bewoners, de naam bleef dezelfde. De boer heette naar het huis en pas in de tijd van Napoleon kregen de meeste landbouwers een familienaam. Die naam was echter vaak alleen op het gemeentehuis bekend; buren en bekenden wisten hem niet.
¶ Anglische namen eindigend op:
-steen hebben vaak te maken met een stenen weg aldaar. #WAB/p67
-wal hebben vaak te maken met een ruïne aldaar. #WAB/p67
** Namen

Huisraad:
()A bodel (boedel, inboedel, vermogen, erfgoed), bole (boel, inboedel, rommel), cortin (gordijn), dormatt (deurmat), flormatt (vloermat, vloerkleed), matt (mat, kleed, vloerkleed)
25nC: Denekamp: boerderijen, waterputten, huisraad, aardewerk, etc > Denekamp
300-600nC: Uit opgravingen in heel Nederland blijkt dat de Donkere Middeleeuwen tamelijk rijk en welvarend zijn. In graven en op offerplaatsen zijn gevonden:
- rijk versierd glaswerk in alle kleuren groen van blauwgroen tot gelig
- huisraad, speelgoed, munten en wapens
(#DeTelegraaf 2.5.2014) > Donkere Middeleeuwen
** Aardewerk, Meubels

Huiswater: (HSW:)
btr water voor huislijk gebruik
()A buc (houten emmer), drincwaeter (drinkwater), huswaeter (huiswater), ranwaeter (regenwater), waeter (water)
2014 Tibet: Op het land halen mensen water in houten emmers van de rivier voor huislijk gebruik. BBC2tv 5.12.2014/Mekong
** Water, Watervoorziening

Huizen: (HZN:)
()A aegethyrel (=A windaege), all (huis), bacdore (achterdeur), balc (balk, zolder), bays (huis, hut, onderkomen), beara (huis, schuur), behausing (behuising), behusing (behuizing), belaf (verblijf), belle (bel, deurbel), bencan (banken), beona (zolder), bold (huis, woning), bole (huis en hof), bolhus (rond huis), boshus (boshuis), bosse (schoorsteenmantel, schouw), bothus (boothuis, woonboot), bourhus (boerenhuis, boerderij), bowhus (boerderij), brace (oud huis), bur (vertrek, huis), burscip (villa), byn (beun, bun = zolder of vliering met losse planken), caeg (sleutel), caemer (kamer), caete (=A cate), cait (keet, hut), caemphus (kamphuis), cass (kast, groot huis), cate (kate, boerderij), ceal (kelder), cealdre (kelder), ceame (oven, stookplaats, schouw), caemer (kamer), ceat (keet, hut), cell (hut, huis, woning), cember (kamer), cess (=A cass), clinc (=A dorcric), clusenere (kluizenaar), cofa (vertrek, ruimte), cott (schuilhut, schuilplaats), cwint (huis, krot), dichus (dijkhuis), dor (deur), dorbelle (deurbel), dorcnobb (deurknop), dorcric (deurkruk, klink), dore (deur), dorpal (dorpel, drempel), dorstepp (stoep), dorstop (deurstop = blokje onder deur dat voorkomt dat deur dicht gaat), dorwaeg (ingang, poort), dorwecg (deurwig =A dorstop), dreappal (drempel), dwelling (woning), eagethyrel (=A windeage), earding (huis, woning), eossa (dakrand), first (=A fyrst), flet (huis, vloer), flor (vloer, etage), florcladhs (vloerkleden), fyrst (nok, daknok), geabel (=A geawel), geawel (gevel), goata (bijkeuken), grundhut (grondhut = ondergrondse hut), ha (=A hafe), hafe (have, hoeve, vee, bezit, eigendom; > Have), hale (huis), halhus (hallehuis), hall (huis), ham (hoeve aan rand van water; i.c. rivier, beek, meer, zee), ham (huis, woning, woonplek), hammere (bewoner/eigenaar van een ham/heem, huis), hamstede (heemstede = landhuis met singels), han (=A hume), haw (omheind of ommuurd huis), heall (hal, zaal, huis, landhuis, paleis), heard (haard, woonkamer), hedehus (heidehuis, huis op de heide), heorr (scharnier), heordh (haard), hole (riool, afvoer, greppel), holstede (kleine woning), homan (huisman, huisbezitter), homme (=A hume), hoo (=A how), hoose (huis), hos (huis), hose (huis), houle (=A hole), how (hof, hoeve, huis), howe (=A how), hrof (roef, dak), hrove (=A hrof), hume (huis, tehuis), humme (=A hume), hus (huis), hushold (huishouding), husinge (huis + alles wat erbij hoort), hushold (huishouding), hushound (huishond, waakhond), huswirth (huisbaas), hut (hut, huisje), huus (=A hoose), hyme (=A hume), hyr (huur), hyran (huren), lanchus (langhuis = lang huis; # bouwtype), lett (onderkomen, huisje, keet), lifdughet (lijftocht = woonstede bij boerenerf), loc (luik, schot, grendel), loft (zolder, zolderkamer), logt (=A loft), meatte (mat), mure (muur), nocc (nok, daknok), paelas (paleis), palas (paleis), pleaghut (plaggehut = hut gebouwd van plaggen), pothus (pothuis = hut aan een huis, half in de grond), purstan (poersteen = stenen voetstuk van stutbalk van huis), raem (raam), raems (ramen), reat (riet), recgeat (rookgat), risallit (risaliet = uitspringende delen van een voorgevel), roffe (roef, dak), rondhus (rond huis), rugg (kleed, vloerkleed), rum (ruimte, kamer), sal (adellijk huis), sale (zaal, woonkamer, huis, woonstee), sceacga (krot), score (schoorsteen), scorstin (schoorsteen), setl (zetel, verblijf), sille (drempel, dorpel, fundament, steun), soldar (=A solre), solre (zolder, dakplat, balkon), sprencle (sprenkel = tak van vulboom; o.a. gebruikt in vakwerkmuren), staegar (stijger, trap), steapal (deurpaal), sten (=A stenhus), stenhus (steenhuis, kasteel), stig (stek, huis), stol (stoel), stope (stoep, inrit), streawcappe (strokap), streawthaec (strodak), sul (drempel), sulre (zolder), sumorhus (zomerhuis, tuinhuis), teafal (tafel), thaec (dak, dek), thaec (dak), therscold (drempel), threp (trap), tigele (tegel), upcaemere (opkamer = wat hoger gelegen voorkamer waar gasten worden ontvangen), utdore (buitendeur), utganc (uitgang), waendan (wanden), weama (droogzolder), weama (weeme, wheme = huis + hof + 2 morgen land + boomgaard), wearand (warande = lusthof), windaog (piepgat, raam), wintersetl (winterzetel, -verblijf), wondar (woner, bewoner), wonnacott (pachthuis), wudhus (woudhuis, boshuis)
Bijgebouwen: ()A bachus (bakhuis, bakoven), bachus (achterhuis = bijgebouw met stal), beara (huis, schuur), bern (schuur), boghus (poephuis, wc; ES boghus), cachus (wc), cochus (kookhuis; staat op erf), comheod (komhut = hut met circa 15 cm verdiepte vloer. De hut dient als werkplaats. O.a. voor weven. > Didam), drithus (wc; staat op achtererf), nenhus (achterhuis = schuur met stal), scadd (=A sceadd), sceadd (schuur, open schuur, berghok voor gereedschap, stro, etc, werkplek voor bakken of koken), scedde (schuur), skythus (schijthuis, poephuis, wc; stond vroeger op achtererf), sumorhus (zomerhuis, tuinhuis), utbold (uitbouw, bijgebouw), uthus (bijgebouw), utlaeth (=A utlett), utlett (open schuur)

Heuvels: Rechts: schilderij van een oude veehoeve op de top van de cnolle (hoogte) in De Knolle in Drente. (© O.G.) De Angelen bouwen hun huizen bij voorkeur op een hoogte om zo min mogelijk last te hebben van water en natheid. Ze hebben echter ook water nodig. Ze kunnen dus ook weer niet te hoog of te ver van water wonen.
 
Earding: = huis, woning. Het woord is afgeleid van Anglisch eard = aarde. Een earding zal dus een huis zijn dat is opgetrokken van aarde; mogelijk vermengd met leem voor de stevigheid. Soort leemhutten dus. Gezien deze betekenis moeten Angelen ooit hebben gewoond in huizen gebouwd van aarde. Dat zal heel lang geleden zijn.
Bolhuis: Anglisch bolhus, rondhus = bolhuis = rond huis met puntdak en vaak omgeven door een schutting van takken van wilgen of hazelaars. Ze horen tot de oudste types die zijn gebouwd in Europa. Ze komen nog voor in Zuid Afrika, waar ze fraai zijn beschilderd. De vloeren worden gemaakt van leem, mest en stro. Daarna worden ze geschuurd. Ze zijn sterk en glimmen en glanzen prachtig. (#MAXtv/Huizen jan 2013)
Zuid-Oosten: Belangrijk bouwwerken van de Angelen hebben in het verre verleden hun ingang, poort en voorgevel meestal gericht op het zuid-oosten, daar waar de zon opgaat. Deze traditie lijkt te duiden op de vereering van Eastre, de Anglische godin van de dageraad, vruchtbaarheid, landbouw, lente, nieuwe groei en wedergeboorte. > Kranenburg Leiden, Eastre, Zonnecultus
300vC-200nC: Vele huisplattegronden in NO Nederland model Wijster in Drente. #SDV

450nC++: De huizen van de Angelen zijn stevig en van hout, vrolijk geschilderd met lichte kleuren en versierd met ornamenten. #WAB/p36
Rechts: oud paneel in typisch Anglisch ornamentieke stijl en de typisch Anglische kleuren rood, geel en blauw.
 

500nC++: Bron WAB/p36++ schrijft over de huizen van de eerste Anglische settlers in Engeland:

... the houses were generally build of wood. The invaders did not like the brick or stone-build mansions of Roman times which they found on their arrival in Britain; they seem to have thought them less cheerful than their own stout wooden homes which were ornamented with rich carving and bright paint, not unlike those to be seen in Scandinavia at the present day.
1600++: Huizen krijgen meer kamers.
Huizen bestaan oorspronklijk uit één ruimte waarin:
- al het huislijk bezit staat: stoelen, tafel, bedden, etc
- het hele huislijk leven plaats vindt: eten, drinken, werken, spelen, zitten, liggen, slapen
- overige activiteiten gebeuren buiten het huis > Secretie
Pas sinds de 17e eeuw krijgen huizen meer kamers voor divers gebruik.
1900++: Tot in deze eeuw hebben vele huizen nog vloeren van zand. Dus zonder planken, stenen of tegels. Dat was heel koud in de winter. In eetruimtes van sommige huizen lopen ook kippen over de vloer, die de gevallen resten oppikken. #FRI/1970
¶ In Bentelo (Twente) loopt de Grondhuttenweg, een lange weg door het buitengebied richting de Leemkuilen. Kennelijk waren daar ooit grondhutten. Een grondhut is een ondergrondse hut. Vooralsnog is niet bekend wanneer die hutten daar lagen en waarom.
** Hallehuis, Huizen & Hoeven, Bouwwerken, Architectuur, Wonen, Huisraad, Meubels, Erf, Huisnamen, Steenkamers, Nokkruis

Huizen en Hoeven: > HZH

Hulsen:
Gehucht in Hellendoorn, Twente. De regio wordt rond 225vC bevolkt door Angelen uit het Vechtdal. (> ASA) De naam lijkt derhalve afgeleid van Anglisch hulse = hulst (# struik), stekelige plant.
Scharlebelt: Een hoogte bij Hulsen waar Angelen hebben vergaderd en recht gesproken. Er zijn daar ook belangrijke archeologische vondsten gedaan. > Scharlebelt
Tempelweg: Oude weg bij Hulsen waar een Angale tempel lijkt te hebben gestaan.
> Tempelweg, Angalisme
Per saldo lijkt Hulsen van oorsprong een belangrijke regio waar tamelijk veel Angelen wonen.
2016: In Hulsen staat voornamelijk nieuwbouw.

Hulsforde: > Hulsvorde

Hulstein:
Nederlandse familienaam. Komt anno 1947 in Nederland totaal 242x voor met absolute top van 204x in Gelderland. In 2007 komt de naam in Nederland totaal 309x voor met hoogste frekwentie van 68x in Ede. Gezien deze context lijkt de naam afkomstig uit Ede.
¶ De familienaam Hulstein lijkt vrij zeker afgeleid van een locatie met die naam. Waar die locatie ligt of ooit lag, is vooralsnog onbekend. Gezien de spreiding van de naam, lijkt het zeer wel mogelijk dat er ergens in Ede of daaromtrent een locatie is/was met de naam Hulstein. Temeer daar hul op de Veluwe vaker voorkomt met als betekenis heuvel.
¶ De regio Ede wordt rond 200vC bevolkt door Angelen, mogelijk uit de regio Apeldoorn. De naam Hulstein lijkt derhalve afgeleid van Anglisch hyll (hul, heuvel) + stin (steen). De naam Hulstein betekent dan volgens Anglische regels: de steen bij de heuvel.
** Wekerom, Maashees, ASA

Hulsvorde:
Alias Hulsforde. Dorp bij Coevorden. De regio wordt rond 300vC bevolkt door Angelen uit Noord Drente. De naam lijkt derhalve afgeleid van Anglisch hulles (heuvels) + forde (voorde = doorwaadbare plek in beek of rivier). Dus: de voorde bij de heuvels.
1040++: De bisschop van Utrecht moet bij elk bezoek aan Drente gehuldigd worden in Hulsforde als leenheer van Coevorden. #DRG/p24
1233: Locatie gelegen bij Coevorden. Vaak genoemd in Drentse oorkonden. De naam is mogelijk verdwenen. #Quedam/p109
** Voorden, Coevorden

Humanisme: (1347++; HMN:)
1347++: Door de hardheden en wreedheden van de kerken groeit het verzet en verlaten steeds meer christenen de kerk. Zo ontstaat het Humanisme die de mensen een nieuwe weg wijst naar een menswaardig leven waar ruimte is voor menslijkheid en happiness.
1347-1447: Humanisme ontwaakt in Nederland (# Frits van Oostrom in VARA Pauw & Witteman 14.12.2013)
2016: Jordania is een land in het Nabij Oosten. Ondanks de vele onlusten en oorlogen in omringende landen is Jordania een oase van rust en vrede. Dat heeft te maken met het overheidsbeleid van Power of Humanity and Peace. De Jordaanse overheid luistert goed naar alle verschillende bevolkingsgroepen en zorgt in haar beleid dat zoveel mogelijk recht wordt gedaan aan al hun wensen. Daardoor heerst er al decennia lang een klimaat van stabiele rust en vrede. Indirect zorgt dit beleid ook voor duurzame welvaart en tevredenheid. #MAXtv/EricaTerpstra 24.4.2016
** Menslijkheid, Vrede

Humerki: > Chauken

Humeur: (HUM:)
()A blidhe (blij, vrolijk), blithe (=A blidhe), cwinc (vrolijk), dolmodig (vrolijk, opgelaten), fralic (vrolijk), fray (fraai, vrolijk, opgewekt), frolic (vrolijk), gal (dartel, vrolijk), galmodig (goedgemutst), jolig (jolig, lollig, leuk, vrolijk), saed (droef, droefig, verdrietig), saencal (droefig, naar, triest, moedeloos), yulig (jolig, vrolijk)
¶ Humeur wordt bepaald door interne en externe factors. Een goed humeur betekent dat alles nagenoeg OK is. Een slecht humeur betekent dat er iets mis is. De kunst is om de oorzaken te achterhalen en die zo goed mogelijk te verhelpen.
¶ Teveel slapen is niet goed. Te weinig slapen evenmin. Optimaal slapen sterkt het gemoed en brengt ware fitheid en happiness. De meester slaapt zoveel hij nodig acht en vaart immer wel. #SRK > Slapen
1910: Florence Nightinggale is een Engelse verpleegster. In 1910 zet ze zich in voor de vele gewonde Engelse soldaten in de Krim Oorlog. Zij ontdekt al snel dat gewonde soldaten die liggen bij een groot raam van een ziekenzaal, sneller genezen dan soldaten die meer op donkere plekken liggen. Ze schrijft haar bevindingen in een dagboek, dat later wordt gepubliceerd. Medici ontdekken snel dat ze gelijk heeft en zorgen er sindsdien voor dat patienten in ziekenhuizen meer licht krijgen. #BBCtv/2015 > Licht
2015: Mensen moeten minimaal 25 minuten per dag lopen om hun lichamelijke en geestelijke gezondheid te bevorderen. Dat is o.a. goed tegen obesitas. #BBC2tv/WorldNews 15.1.2015
Blijf uzelf. Blijf bij uzelf. Dan staat u altijd sterk. De meester volgt de goede weg en bereikt het hoogst bereikbare. #SRK
** Gemoed, Gesteldheid, Humor, Lijden, Meditatie, Licht, Zonlicht

Hummelo:
Stadje circa 10 Km noord van Doetinchem in De Liemers. De naam is mogelijk afgeleid van Anglisch hummock (heuvel, hoogte in drasland) + low (laagland). Dus: de hoogte in laag gelegen land. Deze formatie doet zich aldaar inderdaad voor. De regio is rond 150vC bevolkt door Angelen, vrij zeker uit de regio Zelhem.
¶ Een grote overstroming van de Rijn in 1814 toont aan dat Hummelo inderdaad vrij hoog ligt in de directe omgeving. Het water kwam tot in het centrum bij de NH Kerk, net tegenover de Greffelinkallee. Op een nabij gelegen pand gedenkt een muurtegel deze ramp. Daarop staat de tekst:

GEDENKTE
KEN VAN 'T
HOOGE RYN
WATER A:1814
De loop van de Rijn meanderde vroeger heel sterk. De Rijnweg van Varsseveld naar Hummelo herinnert daar nog aan. Gezien de geologie moet dit een enorme ramp zijn geweest. De Rijn stroomt immers circa 18 Km pal zuid van Hummelo door Duitsland naar Nederland. Mogelijk is de aanvoer van water uit de Rijn zo extreem groot geweest dat de IJssel extreem hoog water kreeg en daarna de Oude IJssel, die niet kon lozen op de IJssel. Die rivier loopt circa 2 Km pal zuid van Hummelo langs Keppel via Doesburg naar de IJssel.
¶ Volgens kaart 92 van de Hottinger Atlas (1783) stroomt vanaf Pannerden een zijtak van de Rijn naar het noordwesten. Deze zijtak heet op de kaart de Oude Rhyn. Het is dus mogelijk dat met de Rijn op de muurtegel en de Rijweg de Oude Rijn wordt bedoeld.
** Greflichem, ASA, Oude Rijn
# FRI, COD, KBG

Humor:
()A cleft (grap, klucht, bedrog), clift (=A cleft), cwant (grapjas), folan (gekheid maken, schertsen), fole (dwaas, grapjas), fralic (vrolijk), fray (fraai, vrolijk, opgewekt), frolic (vrolijk), frolican (vermaken, pret hebben), frolicnis (vrolijkheid), gaebberan (gabberen, snateren, lachen), gal (geil, dartel, lichtzinnig, vrolijk), galmod (vrolijkheid), galmodig (goedgemutst), hlehhan (lachen), hliehhan (lachen), humore (humor), joccan (jokken, schertsen, grappen), jocce (mop, grap, leugen), joccere (joker, grappenmaker, lolbroek), jol (plezier, vrolijkheid, gijn), jolan (ww joelen, lol maken), jolig (jolig, lollig, leuk, vrolijk, gijnig), lehhan (lachen), liehhan (lachen), pots (poets, klucht, grap), potsemakere (potsenmaker; # rondreizende grappenmaker), potsere (grappenmaker, grapjas), potsig (grappig), scataran (schateren, hard lachen), sodd (zn zot, dwaas), sodd (bn zot, dwaas, dom, onnozel), soddan (ww zotten, gek doen), soddcaeppe (zottekap = kap met bellen), sodderny (zotternij, dwaasheid, klucht), soddlic (bw zot, dwaas, onnozel), soddnis (zotheid, dwaasheid, domheid), smilan (lachen, glimlachen), smile (lach, glimlach), spilian (spelen, vrolijk bewegen, dansen), witt (grap), wittig (geestig, grappig), yul (=A jol), yulan (=A jolan)
70miljVC++ Bushmen: Volk dat leeft in Zuid Afrika. Zelf noemen ze zich de San. Ze zijn de oudste vertegenwoordigers van de mensheid op aarde. Als enigen der Oermensen hebben zij de catastrofe van 65 miljoen jaar vC overleefd, toen een meteoor Mexico trof en nagenoeg alle leven op aarde uitroeide. San leven van jacht en verzamelen van plantaardige producten. Anno 2013 leven ze in kleine groepen in de Kalahari Woestijn en wonen in kleine hutten, opgebouwd uit boomtakken en bladeren. Jagen doen de mannen in kleine groepen met zelf gemaakte pijlen en bogen en speren. De vrouwen verzamelen zaden, noten, vruchten, wortels en kruiden. De San zijn een mooi, lichtbruin getint en vriendelijk volk. Ook hebben ze een goed gevoel voor humor. > PgGen/Bushmen
2000vC: Soemeria: Een Brits onderzoeker heeft ontdekt dat de oudste geregistreerde mop van de mensheid uit Soemeria komt. In een oude Soemerische tekst van circa 2000vC staat dat een vrouw een wind laat in het gezicht van haar vriend en zegt: Zo, nu weet je hoe boontjes ruiken! De meeste grappen in de oude Soemerische teksten gaan trouwens over winden laten. #BBC4 20.2.2014
--- Winden laten fascineert mensen begin 20e eeuw nog steeds. Een keurig Engels gezelschap zit gezellig te dineren. Plotseling laat een dame van het gezelschap een wind. Een Engelse heer staat op en zegt overeenkomstig de etiquette: I'm sorry! Even later laat de vrouw weer een wind. Een andere Engelse heer staat op en zegt: I'm so sorry! Zo gaat het enige malen door. Dan laat de vrouw weer een wind. De laatste aanwezige Engelse heer staat op en zegt: I claim this one!
Oude Anglische humor drukt zich vooral uit in aparte uitspraken:
Als de trompet schalt, neemt de wijze het paard.
Als je band plat is, moet je lopen.
Als je ouders geen kinderen hebben, is de kans groot dat jezelf ook geen kinderen hebt.
De hoogte van het kippenhok is tweemaal de hoogte van de haan.
De volle uier hangt het laagst.
Stront maakt sterk.
Vierkante wielen rollen niet achteruit als je een berg oprijdt.
Wie bewaart, heeft wat voor later.
Wie van armoede en eenzaamheid danst, springt niet hoog.
800nC++ Bron ZWH/p12 schrijft: "Een enkele keer kom je in documenten uit die tijd [800nC++] herinneringen aan Haarlo [bij Neede/Gld] tegen. ... Belasting werd in natura betaald. Lang nog lees je dan ook nog van 'mishoenders' op 11 november (St. Maarten) voor de pastoor en eieren voor de koster (die moet hij overigens wél zelf komen halen). We vonden trouwens een klacht van de pastoor waaruit blijkt, dat de kwaliteit van de mishoenders nog wel eens te wensen overliet: die kippen moesten toch op z'n minst in staat zijn om op de rand van de mand te springen."
1200nC++: Ook in zingen kennen de Angelen humor. Tot ver in de 20e eeuw wordt aan beide kanten van de Nederlands-Duitse grens tussen Groningen en Gelderland het oude en beroemde lied Singmatow (Zingmaardoor) gezongen als mensen voor de gezelligheid bij elkaar komen. Het lied dateert naar zeggen uit circa 1200 AD en bestaat uit 28 korte couplettten in de regiotaal over her pastoor sin cow, ofwel de koe van heer pastoor. Vooralsnog zijn maar drie coupletten achterhaald:

And an pott fol waegnsmeor,
waegnsmeor, waegnsmeor
and an pott fol waegnsmeor
fan her pastoor sin cow.
O sing ma tow, sing ma tow
fan her pastoor sin cow, wow, wow,
sing ma tow, sing ma tow
fan her pastoor sin cow.

And the olde Inglisc miss,
Inglisc miss, Inglisc miss,
hev an niwes tandgebis
fan her pastoor sin cow.
O sing ma tow, sing ma tow
fan her pastoor sin cow, wow, wow,
sing ma tow, sing ma tow
fan her pastoor sin cow.

Sleswig-Holstein mear umslung,
mear umslung, mear umslung,
handelt now in oxetung
fan her pastoor sin cow.
O sing ma tow, sing ma tow
fan her pastoor sin cow, wow, wow,
sing ma tow, sing ma tow
fan her pastoor sin cow.

> PgLinks
1400nC++ Bron ZWH/p59 schrijft: "Pas toen omstreeks 1400 de handeL begon op te bloeien, ontstond bij kooplui de behoefte aan lezen en schrijven; ze moesten immers hun kasboeken bij kunnen houden. ... De toestand op onderwijsgebied bleef echter nog lang uiterst gebrekkig, met name op het platteland. Ieder die dat wilde, kon een school beginnen; er vond geen enkele controle plaats van de kennis van de schoolmeester. Zo was er in Warnsveld ooit een schoolmeester die in het geheel niet kon lezen en schrijven; al zijn kennis bestond uit één psalm. ... Nu was het met de salariëring van de schoolmeester ook bepaald droevig gesteld: zo'n S 100 à S 150 per jaar was al veel. Dit was te weinig om van te kunnen leven en dus moest de meester zien er een baantje bij te krijgen. Vaak was dat markeschrijver, voorzanger in de kerk of begrafenisondernemer. Soms ook moest hij het hebben van schoolgelden of van extraatjes zoals 'een vrije plaats in het turfveen' of van een stuk vlees van de slacht. ... Een ander voorbeeld van de bizarre toestanden die er toentertijd heersten is dat van de schoolmeester in Giesbeek: Deze was tevens jachtopziener, met als gevolg dat hij bijna nooit op school aanwezig was."
** Gezelligheid

 

Humsterland: (HSL:)
Regio in NW Groningen. Rond 500vC settelen daar Angelen uit Fivelingo. Humsterland omvat de dorpen Nyehove, Oldehove, Englum en Saaxum (Saxum).
500vC++: Vissers in Humsterland. Hludana is hun beschermgodin. > Hludana
300vC++: Hoofdstad van Humsterland is Nyehove (Niehove), dat oorspronkelijk Suxwort heet. De wierde (terp) van Nyehove wordt al sinds circa 300vC zonder onderbreking bewoond. > Suxwort
 
400-500nC: In deze periode migreren vanuit Humsterland vele Angelen naar Brittannia. O.a. met Engist van Angelen, die enige tijd in Humsterland woont met zijn volgelingen.
789nC: Humsterland wordt genoemd in 786nC als ene Gotrikus land schenkt aan de abdij van Echternach aan de overkant van de Lauwers.
800nC: Rond het jaar 800nC is het een der dichtsbevolkte gebieden in de Lage Landen.
** ASA, Angelen, Suxwort, Englum, Chauken, Aalsum, Engist van Angelen (gb 405), NWGro1589
@ kaart Humsterland 1740
# WKP 15.5.09, DAB, KBG

Hund:
Anglisch hund =
- hond = landmaat; 1 hond = 100 voet
- hond = landmaat; 1 hont = 1/6 morgen = 0.14 Ha
- hond = 100 roeden2
- honderd = 100
- groothonderd = 120
- oerhonderd = flink aantal

Hundinga:
Alias Hundingum. AVA hund (hond) + ing (volk) + ga, um (gouw, regio). Regio rond 450nC genoemd in tekst Widsith. Mogelijk wordt bedoeld Hunsingo, dat oorspronkelijk Hundsinga kan hebben geheten en is genoemd naar de rivier Hunze (Hundsa*), die vanaf de Hondsrug stroomt door NW Groningen naar de Lauwerszee. Het Anglisch volk langs de oevers van de Hunze kan navenant Hundingas zijn genoemd.
** Widsith, Hunsingo

Hundingas: > Hundinga
Hundingum: > Hundinga

Hundman:
Anglisch:
- hund = hond, landmaat, honderd; AS hund, hoond; > Hundred
- hund (hundred) = tw honderd
- hundman = hoofdman van een hundred = waepentace = verdedigingszone; ON hontman
- hundman = hoofdman, aanvoerder, kapitein; ON hontman
- hundman = hoofd van de bewoners van 1 hond land; ON hontman
- hundman = verantwoordelijk voorman van 1 hond land; ON hontman
- hundred (hund) = honderd; AVA hund (honderd) + red (aantal, -tal)
- hundred = legergroep van 100 man uit zelfde hundred (regio)
- hundred eolder =A hundman
- hundredman =A hundman
Bron KEN:
- hoofdman = aanvoerder, hopman, centurio
- hopman = hoofdman, kapitein (verouderd)
- voorman = leidsman = leider, leermeester
Functie: De hundman is verantwoordelijk voor de administratie, rechtspraak, leveren van hundreds (100 militairen) en de aanvoering van hen. De titel is niet vererfbaar. In latere eeuwen wordt hij gekozen uit de adel.
Familienaam: Hundman komt anno 2012 nog voor als familienaam in Groningen en Den Haag. De naam betekent hetzelfde als Kapitein.
¶ De familienaam Hundman komt ook voor in Amerika. Aangezien deze naam niet lijkt voor te komen in Duitsland, lijkt de naam welhaast zeker afkomstig uit NO Nederland (West Angle).
Hondman betekent hetzelfde als Hundman. De naam komt voor als familienaam in Deventer, Voorst, Apeldoorn, Harderwijk, Lochem, Rheden, Tubbergen, Bergen in Limburg, Gemert-Bakel, Oss en Breda. Dit lijkt te beteken dat in deze regio's Anglische legerplaatsen waren. > Legerplaatsen
Hundreds zijn bestuurlijke en militaire zone's uit de Anglische tijd. (> BIA, MIA, Landinrichting) De sterke aanwezigheid van de familienamen Hundman en Hondman in genoemde regio's kan aangeven dat die locaties de status van hundred (honderdschap) hadden. Immers:
- Vele familienamen zijn functie- of beroepsnamen.
- Een hundman (hoofdman, kapitein) = Anglische hundredman. Hij woont in de Anglische tijd altijd in de hundred waar hij hundman van is en waar ook zijn gezin, familie en verwanten wonen. > Hundredman
- Het zgn patrilocalisme betekent dat mannen meer regiogebonden zijn dan vrouwen, die door huwelijk vaak naar elders verhuizen. Hun zonen nemen de familienaam over en blijven in de regio. > Patrilocalisme, Hundreds
¶ De hoge concentratie van de familienaam Hondman (= Kapitein) op de Oost Veluwe en Deventer doet vermoeden dat aldaar ooit een grote Anglische legermacht was gestationeerd. Vele van deze hundmans zullen afkomstig zijn uit de regio en vele manlijke nazaten van hen zullen daar door de eeuwen heen zijn blijven wonen. (> Patrilocalisme) E.e.a. sterkt de these dat Hof Englandi in Beekbergen sinds circa 737nC het bestuurscentrum is van resterend Angle (Angelland) na de invasie van Denen in Angeln (Noord Angle).
¶ De hoge concentratie van de familienaam Hondman (= Hundman, Kapitein) in Bergen in Limburg, Gemert-Bakel, Oss en Breda sterkt de these dat na het vertrek van de Romeinen uit Nederland rond 400nC vele Angelen ui NO Nederland zijn gemigreerd naar Limburg en Brabant.
800nC++: Angelland is verdeeld in gouwen. Elke gouw omvat hundreds (honderdschappen). Aan het hoofd van een gouw staat een graaf. Hij is voorzitter van de ding (vergadering). De hundred wordt bestuurd door een schulte (schout; Angl: scolt). Bij afwezigheid van de graaf, wordt hij vervangen door een schulte. (#DRG/p17) > Graaf
** Holting, Pax Anglorum, Hof Englandi

Hundred:
100nC: Tacitus (Germania 6 en 12) schrijft dat de centana (= honderdschap, zenteni, huntari) de naam is voor een groep [van 100] krijgslieden uit elke Germaanse pagus (= gouw). Later verstaat men daaronder een groep die deelneemt aan de rechtspraak. De centenarius = een door de graaf aangestelde ambtenaar van een centana (rechtsgebied). #WP
Het Anglisch woord hundred (honderd) heeft vele betekenissen:
Hundred = clan. Kenmerken:
- De families van een hundred zijn onderling verwant.
- Elke hundred moet 100 weerbare mannen leveren voor de weerplicht in geval van oorlog.
> Weerplicht
# GAW/p20, DAB
Hundred = hund = 100 (aantal). Anglisch hundred (hund) = honderd; AVA hund (honderd) + red (aantal, -tal)
Hundred = landmaat. Anglisch hundred is een Anglische landmaat afgeleid van hund (honderd) + red (rode, gerooid land van circa 80 Ha) = gebied van 100x80 Ha = 8000 Ha = 80 Km2 = c 9x9 Km2. Circa 1.3x groter dan de gemeente Nijkerk met anno 1971 6508 Ha en 18.000 inwoners.
Hundred = legereenheid van 100 man uit zelfde hundred (clan, regio). Tacitus noemt rond 100nC het bestaan van hundreds. Elke hundred moet 100 weerbare mannen leveren voor de weerplicht in geval van oorlog. > Maatschappij, Hundred/waepentace
Hundred = regio die honderd (hundred) man moet leveren voor defensie. > Hundred/waepentace
Hundred = regio met 100 huishoudens (hids, hides). > Rode
Hundred = regio met 100 stuk gerooid land. AVA hund (honderd) + red (rode = gerooid land)
Hundred = 10 tithings. Anglisch tithing = tiding = gebied met tien huizen (huishoudens). Elke hundred is verdeeld in een aantal tithings (tidings).
Hundred = waepentace Anglisch hundred = waepengetaec, waepentace = verdedigingszone te verdedigen door honderd militairen (= een hundred) aangevoerd door een hundman (kapitein).
800nC++: Angelland is verdeeld in gouwen. Elke gouw omvat hundreds (honderdschappen). Aan het hoofd van een gouw staat een graaf. Hij is voorzitter van de ding (vergadering). De hundred wordt bestuurd door een schulte (schout; Angl: scolt). Bij afwezigheid van de graaf, wordt hij vervangen door een schulte. (#DRG/p17) > Graaf
Kantoor: Elke hundred regio heeft een kantoor waar de hundman (schulte) resideert, vergadert en recht spreekt. Normaliter is dat een oude hoeve van een belangrijk geslacht. Engelse bronnen beweren dat die kantoren (hoeven) normaliter staan bij of nabij een voorde (doorwaadbare plek in rivier of beek), waar het inkomend en uitgaande verkeer gecontroleerd kan worden. Dat gaat zeker op voor borg Kranenburg aan de Kranenburgwade in Utrecht. De Kranenburgwade (alias Kranenburgerwed) wordt in 1419 genoemd als drinkplaats voor vee. De wade (voorde) ligt in een zijtak van de Kromme Rijn.

 

Boven: borg Kranenburg naar een impressie van Chris Veldhof. (© BCK) De borg is gebouwd rond 1350 en bewoond door ridder Everard van Cranenburgh (1285-1359) uit Bleiswijk en later door zijn zoon Wouter en kleinzoon Dirc Woutersz van Cranenburgh. Dirc wordt in 1406 genoemd als hoofdman (legerleider). > Burchten, Gendt
** Honderd, Hundreds, Shire

Hundredman: =A hundman > Hundman

Hundreds:
800nC++: Angelland is verdeeld in gouwen. Elke gouw omvat hundreds (honderdschappen). Aan het hoofd van een gouw staat een graaf. Hij is voorzitter van de ding (vergadering). De hundred wordt bestuurd door een schulte (schout; Angl: scolt). Bij afwezigheid van de graaf, wordt hij vervangen door een schulte. (#DRG/p17) > Graaf
1000nC++: Hundreds zijn gehuchten met eigen volmachten. Sommige gehuchten zijn samengevoegd tot dorpen met een schulte (schout). In de zes Drentse dingspillen van Sleen, Diever, Beilen, Rolde, Vries en Anloo heten ze bannerschulte. #DRG/p18+
** Hundred, Honderd, Dorpen, Hondschot, Maatschappij, Huishouding, Leger, ARBA, Demografie, Offa van Angeln, Schulte

Hundreds: centuria: (1350vC++)
Een centurium is een groep van 100 man Romeins voetvolk aangevoerd door een centurio. Romeins centum = honderd. Een centurium is tevens een staatkundig en bestuurlijk deel van het Romeinse Rijk. Een centurio is een hoofdman van honderd man voetvolk. Meestal is hij een beroepsmilitair. Deze staatkundige indeling wordt al genoemd in 241-218vC, toen het stelsel werd hervormd. De oude stelsel moet dan zeker al ruim voordien bestaan. #WP
¶ Aangezien het Anglisch staatsbestel ooit ook is gebaseerd op deze indeling, is het de vraag wie van wie deze indeling heeft overgenomen en wanneer. Hebben de Angelen het stelsel overgenomen van de Romeinen? Of hebben ze 't zelf bedacht? Of hebben Angelen en Romeinen het stelsel overgenomen van een oudere cultuur. Vooralsnog is dat niet bekend.
400nC++: De Angelen in Angelland (Continent) en die in Brittannia hebben beide hun staatsbestel gebaseerd op hundreds. De Angelen in Brittannia arriveren daar in de periode 450-550nC op de vlucht voor de Grote Natheid in Angelland. Het lijkt derhalve dat de Angelen in Brittannia hun staatsindeling hebben meegenomen uit Angelland, hun homeland op het Continent. Deze staatsindeling zal derhalve zeker al ruim bevoor 450nC bestaan. Dus mogelijk al rond 400nC.
100nC: Tacitus (Germania 6 en 12) schrijft dat de centana (= honderdschap, zenteni, huntari) de naam is voor een groep [van 100] krijgslieden uit elke Germaanse pagus (= gouw). Later verstaat men daaronder een groep die deelneemt aan de rechtspraak. De centenarius = een door de graaf aangestelde ambtenaar van een centana (rechtsgebied). (#WP) > Honderdschap
--- Met deze beschrijving lijkt Tacitus te suggereren dat de Romeinen zelf de honderschap niet kennen.
103vC: Teutonen strijden in Aix-en-Provence tegen Romeinen. Deze Teutonen wonen al sinds circa 350vC in Denemarken en Sleswig. In 100vC migreren ze massaal naar Zuid Europa. In de strijd van 103vC kunnen ze militaire en bestuurlijke indeling van het Romeinse Rijk hebben leren kennen.
241vC++: De staatkundige indeling van het Romeinse Rijk wordt al genoemd in 241-218vC, toen het centuriostelsel werd hervormd. Het oude stelsel moet dan zeker al ruim voordien bestaan. (#WP) Hieruit mag men concluderen dat de Romeinen de honderdschap rond 241vC al kennen.
Per saldo kan worden gesteld dat Teutonen het hundredstelsel in 103vC zeker al kennen en hun kennis rond 103vC hebben doorgegeven aan de Angelen, die al sinds 650vC in hetzelfde gebied wonen als de Teutonen.
496vC: ontstaan Romeinse Rijk > Romeinse Rijk
500vC++: Honderd, alias De Honderd is een buurt bij Loppersum. De regio wordt rond 500vC bevolkt door Angelen uit Oldambt. De naam Honderd kan derhalve zijn afgeleid van Anglisch hundred, dat is afgeleid van Anglisch:
- hund (honderd) + red (rood)
- hund (honderd) + red, roda (rode = gerooid land)
- hundred = 80 Ha (landmaat)
- hundred (hundscot) = regio die 100 man moet leveren voor defensie
- hundred = deel van een graafschap > Hundreds
Gezien deze betekenissen kan De Honderd betrekking hebben op een gebied van circa 80 Ha dat 100 man moest leveren voor krijgsdienst. In dat geval kennen de Angelen al rond 500vC de hundreds, i.c. het honderdschap.
Aangezien:
- het Romeinse Rijk in 496vC ontstaat
- en het Romeinse Rijk in 12vC-450nC een wereldmacht is
- en het Romeinse Rijk sinds circa 12vC grenst aan de Rijn > Romeinse Rijk
- en de Rijn de zuidgrens is van het Anglisch Rijk > Anglisch Rijk
- en de Angelen de hundred al rond 500vC als bestuurlijke en militaire eenheid lijken te kennen
>> lijken de Angelen het honderdstelsel zelf te hebben bedacht of mogelijk uit een andere cultuur hebben leren kennen. Aangezien de Angelen zelf pas rond 650vC bestaan, kunnen zij het honderdstelsel hebben leren kennen van de Inglo-Goten waaruit ze zijn voortgekomen. > Stamlijn Angelen, Inglo-Goten
1400vC: Aan het einde van de Babylonische beschaving (1900-1300vC) wordt in Babylon de rekenkunde ontwikkeld volgens het twaalftallig stelsel. Het tienatllig stelsel is echter naar zeggen al eerder ontwikkeld in India.
3000vC: De Hindu Indiërs migreren rond 3000vC van Arya in Centraal Azië naar Noord India. In dezelfde tijd migreren de Germanen vanuit Arya naar NO Europa. Het lijkt dus zeer waarschijnlijk dat hun cultuur eveneens overeenkomsten vertoont met de Oer Arische cultuur in Arya.
Genlijn:
- 650vC++ Angelen --- Angeln-Angle > Angelen, Angle
- 800-600vC Inglo-Goten --- ZW.Zweden-NO.Denemarken
- 1500-665vC Inglings --- ZuidZweden
- 2000-1500vC WestGoten --- Litouwen-ZW.Zweden
- 2500-2000vC Litouwers --- Oekraïne-Litouwen
- 3000-2500vC Goten --- Oekraïne-Litouwen-Z.Zweden
- 5000-3000vC Germanen --- Arya-Khwarizm-Oekraïne
- 8000-200vC Ariërs --- Caucacia-Arya
Op grond van bovenstaande genlijn en aangezien:
- de Indiërs en Germanen beide uit Arya afkomstig zijn
- en de Indiërs rond 3000vC migreren naar Noord India
- en de Germanen rond 3000vC migreren naar Oekraïne
- en de Goten voortkomen uit de Germanen
- en de Goten mogelijk het decimale stelsel hebben gekend
- en de Angelen al rond 500vC het hundredstelsel lijken te kennen
- en de Angelen voortkomen uit de WestGoten via de Inglings en Inglo-Goten
- en de Romeinen het honderdschap al kennen rond 241vC
- en het decimale stelsel rond 1400vC lijkt ontwikkeld door de Indiërs
>>> lijkt het mogelijk dat het decimale stelsel al bestaat halfweg 3000-1400vC, dus al sinds circa 2200vC
>>> en dat de Germanen het decimale stelsel hebben leren kennen via contacten met hun Indiase broeders en deze kennis hebben overgeleverd via de Goten aan de Angelen
>>> en dat het honderdschap is ontwikkeld ergens tussen 2200vC en 500vC, dus ergens rond 1350vC
>>> en dat het honderdschap mogelijk is ontwikkeld rond 1350vC door de Inglings in ZW Zweden, ofwel het volk waaruit de Angelen via de Inglo-Goten zijn voortgekomen rond 650vC.
Potentieel:
400nC: Rond dit jaar telt Angelland circa 1.4 miljoen weerplichtige mannen op een bevolking van circa 7 miljoen inwoners. Dat is dus circa 20% van de bevolking. > Weerplicht
650vC: Rond dit jaar telt Angelland circa 725.000 inwoners. Daarvan zullen dus circa 145.000 mannen weerplichtig kunnen zijn.
Aangezien:
- de Angelen voortkomen uit de Inglo-Goten
- en de Inglo-Goten mogelijk al rond 1350vC het honderdschap kennen
>>> lijkt het mogelijk dat de Angelen rond 650vC al een potentieel leger hebben, i.c. van circa 145.000 man.

Hundreds: Hondschot =A hundscot = omheinde hundred > Hondschot

Hundreds: locaties
> Gendt/Waal, Honderd/Loppersum
Verder: Apeldoorn, Bergen/Limburg, Breda, Deventer, Gemert-Bakel, Groningen, Harderwijk, Hondschot, Lochem, Oss, Rheden, Tubbergen, Voorst > Hundman

Hundreds: omvang c 400nC:
- Angelland is circa 60.143 Km2 groot (Nederland 1971 40.844 Km2) en telt dan circa 6.9 miljoen inwoners. (> Demografie) Gemiddeld wonen er dan circa 115 mensen per Km2.
- Gezinnen bestaan gemiddeld uit 5 personen: 3 mannen en 2 vrouwen.
- Elk gezin kan dus in principe 1 man leveren voor de weerplicht.
- Om een hundred te kunnen leveren moet een regio dus minimaal 100 gezinnen omvatten en dus minimaal 500 mensen en dus circa 500/115 = 4.4 Km2 groot zijn.
¶ Alle vrije volwassen mannen moeten ten alle tijde dienstplicht vervullen. (> Weerplicht) Dat geldt dus voor circa 20% van de bevolking. (#KVN) Dat betekent dat een regio minimaal 5x4.4 Km2 = 22 Km2 = c 5x5 Km2 groot moet zijn om de status van hundred te krijgen.

Hundreds: omvang c 450nC++ in Suffolk/Engeland
450nC++: Suffolk wordt sinds circa 450nC bevolkt door Angelen afkomstig uit Angelland (Angle) op het Continent. Deze Angelen nemen hun kennis en normen mee vanuit hun homelands in Angelland op het Continent. Het zal enige tijd duren eer hun nieuw woonland is ingericht naar hun continentale normen en waarden. De hundreds in Suffolk zullen niet direct zijn ontstaan. Dat zal pas gebeuren na verloop van tijd als er voldoende mensen wonen om legerkorpsen van 100 man te leveren. Volgens de regels in Angelland moeten alle volwassen vrije mannen ten alle tijde dienstplicht vervullen zodra dat nodig is. Dus bij oorlog of dreiging van oorlog. Deze weerplicht geldt voor alle volwassen vrije mannen, die samen circa 20% van de bevolking vormen. (# KVN, KBG)
1086nC: In het Doomsday Book (1086) telt Suffolk:
-- totaal: 21h (hundreds); 3838 Km2
-- oppervlakte Suffolk = 3838 Km2
>> 1 hundred = 3838Km2/21 = 183 Km2 = c 14x14 Km2
Het aantal hundreds in Suffolk blijft stabiel tot 1831. Daarna worden ze districts.
¶ Als Suffolk in 1086 21 hundreds ofwel 2100 weerplichtige mannen moet leveren, dan zal:
- in 1086 haar bevolking circa 5 x 2100 = 10.600 groot zijn
- bij een normale bevolkingsgroei van 1.24 per eeuw (> HDG). De bevolking rond 500nC laat zich dan terugrekenen op: 1086 (10.600), 986 (8548), 886 (6894), 786 (5559), 686 (4483), 586 (3616), 486 (2916).
- rond 486nC wonen in Suffolk dus 2.916 mensen
- rond 486nC heeft Suffolk dus 0.2x2916 = 583 weerplichtige mannen
-> Suffolk bestaat rond 486nC uit circa 5 hundreds
-> rond 450nC zijn circa 2916/36 = 81 Angelen gesetteld in Suffolk
¶ De vraag is wanneer het aantal hundreds (districten) in Suffolk is gestabiliseerd en dus contsant op 21 blijft. Dat kan in 1086 AD zelf zijn gebeurd. De gegevens van het Doomsday Book vormen immers sindsdien vaste waarden voor de hele administratie en rechspleging in Engeland.
** PgBrit/Suffolk

Hundreds: omvang c 1600 AD in Hantshire/Engeland
Dit graafschap grenst in het noorden aan Barke Shire, tegenwoordig genaamd Berkshire.

    

         boven: kaart van Noord Hantshire rond 1600 AD gemaakt door John Speede

John Speede (alias Speed; 1552-1629) wordt beschouwd als de beste cartograaf en historicus in zijn tijd in Engeland. (#WKP 6.4.2014) De kaart hierboven toont de hundreds in de regio Hantshire. Ook oude omheinde nederzettingen zijn aangegeven. Duidelijk is te zien dat de hundreds qua omvang nogal verschillen.
** Nederzettingen

Hundreds: stabilisatie
De populatie van een hundredregio verandert steeds. Daardoor veranderen ook haar grenzen steeds. Uiteindelijk blijven de grenzen constant en moet elke regio een aantal hundreds (korpsen) leveren naar rato van haar inwoners. De term hundred als regionaam verdwijnt daardoor. De term hundred als legereenheid blijft echter bestaan.
Suffolk:
- 486nC heeft Suffolk circa 5 hundreds
- 1086 heeft Suffolk 21 hundreds (regio's); dit aantal blijft sindsdien contstant.
- 786nC: Mogelijk zijn de hundreds als regiomaat al vroeg in onbruik geraakt. Dat zal dan ergens tussen 486nC en 1086 kunnen zijn gebeurd. Dus eveneens ergens halfweg rond 786nC.
Angelland: De vraag is wanneer het aantal hundreds (regio's) in Angelland stabiel blijft, ondanks veranderingen in populaties. Vooralsnog is daarover niets bekend. Mogelijk zijn ze al vroeg in onbruik geraakt. Dat zal dan ergens tussen 486nC en 1086 kunnen zijn gebeurd. Dus eveneens ergens halfweg rond 786nC. De Angelen in Suffolk hebben hun praktijk van hundreds meegenomen uit Angelland.
1086: De vraag is wanneer het aantal hundreds (districten) in Suffolk is gestabiliseerd en dus contsant op 21 blijft. Dat kan in 1086 AD zelf zijn gebeurd. De gegevens van het Doomsday Book vormen immers sindsdien vaste waarden voor de hele administratie en rechspleging in Engeland.
** PgBrit/Suffolk

Hundreds: Suffolk/GB
In de Doomsday Book (1086 AD) bestaat Suffolk in Engeland uit de volgende hundreds:
Babergh (2h), Blackbourn (1h), Blything (1h), Bosmere-and-Claydon (1h), Carlford (1h), Colneis (1h), Cosford (0.5h), Hartismere (1h), Hoxne (1h), Ipswich (0.5h), Lackford (1h), Loes (1h), Parham (0.5h), Mutford-and-Lothingland (1h), Plomsegat (1h), Risbridge (1h), Samford (1.5h), Stow (1h), Thedwestry (1h), Wangford (1h), Wilford (1h)
- totaal aantal hundreds = 21
- oppervlakte Suffolk totaal: 3838 Km2
>> gem grootte/hundred = 3838Km2/21 = 183 Km2 = c 14 x 14 Km2

Hundreds: weerplicht
Alle vrije volwassen mannen moeten ten alle tijde dienstplicht vervullen. Dat geldt dus voor circa 20% van de bevolking. (#KVN) > Weerplicht

Hunebedden:
Grafmonumenten van grote rotsstenen, gebouwd in 3000-2000vC. In buitenland 'dolmen' genaamd. Titia Brongersma noemt in 1685 als eerste deze bouwsels hunebedden, stenen grafmonumenten gebouwd door Huynen, ofwel barbaren.

Hunenborg Volthe:
Saxische burcht met ringwal en gracht in Volthe bij Weerselo, gebouwd rond 850nC. De burcht is gebouwd op een grote zandrug in een uitgestrekt veengebied. Ze bestaat uit een hoge borg en een lage borg met een ringgracht eromheen. Restanten van de borg zouden nog aanwezig zijn, maar daarvan is anno 2010 niets te zien boven de grond. Locatie: open plek oost van Agelerbroek aan zandweg noordkant kanaal Almelo-Nordhorn, hoek Broekmatenweg, bij de zwaaikom van het kanaal, bereikbaar vanaf weg Ootmarsum naar Oldenzaal.
¶ Vreemd is dat de burcht Hunenborg is gebouwd door Saxen, maar de naam Hunenborg krijgt, wat borg van de Hunnen betekent. De Hunnen hebben immers de Saxen verjaagd uit hun homelands in Noord Polen en moeten dan toch wel gezien worden als vijanden van de Saxen. Aangezien de Angelen als enige volk de Saxen en Franken ook Hunnen noemen, en de Saxen zichelf toch zeker als Saxen zullen beschouwen en zichzelf navenant Saxen zullen noemen, kan het zijn dat de naam Hunenborg door de Angelen is gegeven aan de borg. De regio is dan kennelijk Anglisch territorium, hetgeen strookt met andere historische gegevens.
** Saxen, Hunnen

Hunnen: (HUN:)
()A Hun (Hun), hun (grote kerel, gemene vent), hun (geelbruin, oker), Hune (Hun), hunne (grote ruige man), Huyn (Hun), huyn (geelbruin, oker), huyn (barbaar), Huyn (Hun; later Sax), Huynas (Hunnen)
¶ De orginele Hunnen zijn een ruitervolk uit Mongolië, dat mogelijk verwant is aan Turkse stammen in Zuid Rusland. In 350-450nC teisteren ze Oost Europa, waardoor grote volksverhuizingen ontstaan. (#WP) Groepen Saxen en Franken vluchten naar het westen en dringen daarmee o.a. Anglisch territorium binnen.
¶ Op grond van historische overgeleverde data kan het volgende worden vastgesteld:
- 1: De naam Hunnen is mogelijk afgeleid van het Anglisch woord hun dat geelbruin (oker) betekent. Deze benaming heeft vrij zeker betrekking op de huidskleur van de Hunnen. Later krijgt dit woord meer de betekenis van barbaars.
- 2: Anglisch hun betekent ook grote kerel, gemene vent.
- 3: Per saldo lijken Hunnen een Mongools volk van grote gemene kerels die zich barbaars gedragen.
350nC++: Rond dit jaar verschijnen de Hunnen plotseling in Zuid Rusland, waarna zij snel het hele gebied tot aan de Donau en het Romeinse Rijk veroveren.
350-450nC: Hunnen teisteren Europa > Volksverhuizingen
350-450nC: Germanen, Goten en Angelen leren het zadel kennen via de Hunnen.
370nC: De Hervarar Saga beschrijft het conflict tussen de Goten en Hunnen in het gebied Dnepr bij de Zwarte Zee en het verzet van de Goot Angantyr tegen de aanspraken van de Hun Hlöd op de helft van het rijk der Goten. Het komt tot een harde strijd, die uiteindelijk rond 370nC wordt gewonnen door de Goten. > Angantyr
NB De Angelen komen voort uit de Goten en zullen derhalve de heldendaden van Angantyr vrijwel zeker kennen.
400nC: Slaven uit het oosten settelen in het gebied tussen de Weichsel en de Elbe op de vlucht voor de Hunnen. > Volksverhuizengen
400nC++ Karpaten: Regio in Noord Tjechia, grenzend aan Polen en de Duitse deelstaat Saksen, het oerland van de Saxen. Blijkens archeologische vondsten uit circa 400nC blijken in dit gebied Saxen en Hunnen in dezelfde locaties te wonen. Dit lijkt te wijzen op een duurzame integratie van Saxen en Hunnen. > Karpaten
400nC++: Angelen noemen Saxen Hunnen > Nieuwe Saxen
400nC++ In de Romeinse Tijd (12vC-450nC) kennen de Angelen het zadel nog niet. Pas in 350-450nC leren ze die kennen van de Hunnen. Dit impliceert dat de Angelen voordien zeker al paarden hebben.
450nC++: Circa helft alle Angelen in Angelland migreert in 450-550nC naar Brittannia. De meeste historische bronnen noemen de inval van de Hunnen ook de oorzaak van deze massamigratie. Aannemende dat de Hunnen rond 400nC in of nabij Angelland op het Continent aanwezig zijn, zullen de Angelen in Brittannia de Hunnen zeker persoonlijk of via anderen gekend hebben.
453nC: Na de nederlaag van de Hunnen in 370nC heersen de Hunnen nog in Zuidoost Europa tot aan de Donau. In 453nC stort hun rijk echter in door onderlinge twisten. Nadien verdwijnen ze uit de geschiedenis. #WP
510nC: De Britse historicus Gildas noemt Saxen een woest en goddeloos volk, zowel vijandig naar mensen als naar God. (#WAB/p21 > Gildas) Gezien de context lijkt dit gebeurd door invloed van de Hunnen.
731nC: Bron HGN schrijft het volgende in hoofdtuk VIII: Inleiding van Oudwestgermaans:

... Beda (8ste eeuw) noemt op het vasteland als verwanten van zijn volk [de Angelen] wel de Oud-Saksen, maar niet de Friezen.
Kenlijk hebben de Angelen al enige tijd problemen met de Saxen. > Nieuwe Saxen
850-900nC: In Volthe (Twente) is rond 850nC de Huneborg gebouwd door Saxen. Bij het Uddelermeer op de Veluwe is rond 900nC de Hunenschans gebouwd, een burcht met een hoge zandwal. De Hunnen zijn rond 450nC verdwenen uit Europa. Op de Veluwe hebben zich sinds circa 800nC zowel Franken als Saxen gesetteld. In 100nC wonen er echter al Angelen. O.a. in Harderwijk, in Beekbergen (Englandi) tot aan Doesburg. De burchten bij Volthe en Uddelermeer sterken dus de these dat de Angelen de Hunnen kennen noemen. Tevens wordt bevestigd dat de Angelen op de Veluwe en in Twente nog vele eeuwen dominant aanwezig zijn.
900nC++ Engeland: Naar zeggen zijn de Saxen in Engeland tamelijk agressief. (#BBC4tv 20.8.2014 Alfred The Great)
1000: Bron COD schrijft dat in het Oud Engels (tot c 1000nC) de naam Hun voorkomt als Hune en dat deze naam is afgeleid van de Middeleeuwse Latijnse naam Hunni.
1685: Bron EWB schrijft dat de naam hunebedden is afgeleid van het woord Hûn, waarmee vroeger de Saxen en Franken werden aangeduid. Toen dit in onbruik raakte, dacht men dat Hunnen de naam was van een préhistorisch volk, dat de hunebedden had gebouwd. Titia Brongersma noemt in 1685 als eerste deze bouwsels hunebedden, stenen grafmonumenten gebouwd door Huynen, ofwel barbaren. (> Hunebedden) De naam Hunen voor Saxen en Franken zal dus zeker tot anno 1600 in gebruik kunnen zijn geweest. Bron EWB noemt verder geen enkele etymologie van het woord Hun.
1914-18 Eerste Wereldoorlog: Engelsen noemen Duitsers Hunnen. (#BBC1tv/film Private Peaceful) Het lijkt dat ze dat al veel eerder doen. Ook in Canada en USA worden Duitsers zo genoemd.
1914-18 Eerste Wereldoorlog: Britten, Fransen en Belgen noemen Duitsers Hunnen. #Nat.GeographicTV/WorldWarI 3.10.2016
2008: In de Canadese film Passchendaele van Paul Gross (2008) kladden Canadezen van Britse afkomst het woord Hun in rode verf op het houten huis in de prairie waar de jongen Paul Gross met zijn zuster woont. Hun ouders zijn pas gestorven. Ze zijn immigranten uit Duitsland. Inmiddels is de Eerste Wereldoorlog uitgebroken. Paul is 18 jaar. Hij is asmatisch en daarom afgekeurd voor militaire dienst. Paul wordt echter door zijn omgeving moreel gedwongen alsnog in te schrijven voor militaire dienst. O.a. door Michael Dunne, de vriend van Paul's zuster. Zo belandt Paul op de vreselijke slagvelden in Noord Frankrijk. Daar komt hij terecht in het regiment van Michael Dunne. Door dramatische actie valt Paul in een loopgraaf van de Duitsers. Hij raakt ernstig gewond. Door moedig ingrijpen van Michael wordt Paul echter gered. Paul blijft in leven. Zijn redder Michael komt om.
---- Passchendaele is anno 1915 een groot dorp bij Ieper in België. De film Passchendaele gaat over de harde strijd daar in WOI rond 1915. Ze toont o.a. dat het woord Hun in Canada in de 20ste eeuw bij de Britse immigranten een scheldnaam is voor Duitsers. Zij hebben deze scheldnaam meegenomen uit Engeland. Dit impliceert dat in Engeland de scheldnaam Hun voor Duitsers reeds ver bevoor 1914 bekend is. Gezien al het voorgaande zal deze scheldnaam oorspronkelijk zijn bedoeld voor de Saxen. Later zal de naam zijn overgegaan op de Duitsers, die kenlijk worden gezien als erfgenamen van de Saxen.
--- Passchendale 21 juli 1917: Om tien voor vier 's morgens openen de Britten het vuur op het Duitse leger, iets ten oosten van Ieper. De slag om Passchendaele is begonnen. Deze eindigt ergens in November. Passchendaele, een dorp op een paar kilometer van de frontline van eind juli, is veroverd. 500.000 Britten en Duitsers zijn doodsgeschoten, vergast, verminkt en in veel gevallen reddeloos verloren en nooit teruggevonden. --- De tragiek van deze slag, eigenlijk de Derde Slag van Ieper, wordt nog iedere avond levend gehouden met het spelen van The Last Post in Ieper. --- Volgens Nick Lloyd (Britse hoogleraar Militaire Geschiedenis) is de Slag om Passchendaele niet de mislukking die er in de vorige geschiedenis boekjes van is gemaakt. De Duitsers waren bijna verslagen en Passchendaele heeft er in ieder geval voor gezorgd dat de definitieve nederlaag voor de Duitsers slechts een kwestie van tijd was. --- Een ding is zeker. In Ieper bij de Menenpoort, wordt 's avonds The Last Post gespeeld. Ook na Brexit.
#DeTelegraaf/31.6.2017 Joost van Mierlo
Hun is in de Engelstalige wereld synoniem voor ruw, grof, kwaadaardig en vernietiger. (# Roget's Thesaurus of Synonyms & Antonyms; Galley Press, Londen, England, 1972). Verder wordt in Engeland en Amerika Hun ook gebruikt als scheldnaam voor Duitsers. O.a. in de Engelse serie "Dady's Army". #FRI/jul2012
Per saldo lijkt dat de Angelen sinds circa 400nC problemen hebben met de Saxen en hen daarom niet meer willen zien als broedervolk. Mogelijk hebben de Hunnen een grote impact op de Saxen en hun gedrag en kan het daardoor zijn dat Saxen vaak Hunnen zijn genoemd. > Karpaten, Nieuwe Saxen
** PgMon/Mongolen
# EWB, COD, WP, DAB, KBG

Hunnenkerkhof:
Oud grafveld met zgn brandheuvels in Oosterhesselen (Drente). Een brandheuvel is ontstaan door de resten van lijkverbranding af te dekken met een laag aarde. Daaromheen werd een greppel gegraven. De greppels liggen in een rechthoekig patroon.
¶ Oorspronkelijk lagen er circa 500 graven. Begin 20e eeuw liggen er nog maar 50. De locatie is gebruikt als stortplaats voor afval.
¶ Het grafveld dateert uit de vroege Yzertijd. Dus uit periode van circa 600vC-300nC. De naam is ooit gegeven door de locale bevolking. Ze heeft echter niets te maken met Hunnen. Ook niet met Saxen, want die hebben daar nooit gewoond. > Saxen
300vC: Het rechthoekig patroon van de greppels doet denken aan raatakkers. Die zijn rond 800vC aangelegd door Angelen. De regio ZO Drente wordt rond 300vC bevolkt door Angelen uit Oldambt in Groningen.
400nC++: Archeologen denken dat het grafveld een voortzetting is van een ouder grafveld. In Drente gebeurt zulks sinds circa 400nC. (> Grafvelden) De grafheuvels van het Hunnenkerkhof lijken dus te dateren uit die tijd.
400nC++: Sinds deze tijd is de regio ZO Drente voornamelijk bewoond door Angelen. Mede op grond van het voorgaande lijkt het dus dat de grafvelden van het Hunnenkerkhof zijn aangelegd door Angelen uit de regio. Temeer daar crematie een algemeen gebruik was onder Angelen (> Crematie) en zij ook elders grafvelden en grafheuvels hebben aangelegd.
¶ Per saldo rijst de vraag waarom de locale bevolking het grafveld toeschrijft aan Hunnen. Mogelijk heeft dat te maken met vergetelheid en onwetendheid. Sinds circa 800nC raakt crematie immers in onbruik door toedoen van het Christendom, die het ziet als heidens en dus slecht. De naam Hunnen is een scheldnaam van de Angelen voor de Saxen met wie ze al vele eeuwen in zekere vijandschap leven. (> ASV2) En al het slechte komt immers van de vijand.
** Hunnen, Raatakkers

Hunnepe:
Oude naam van de Dortherbeek bij Dorth, een buurtschap bij Gorssel. Deze naam is in 1643 nog aangegeven op de kaart van Nicolaas Ten Have. (> Have) De naam is afgeleid van Anglisch hun (geelbruin) + apa (water). Het geelbruine water dus. Gezien deze kleur vrij zeker water met veel humus of klei. De Angelen hebben zich daar mogelijk omtrent 200vC gesetteld.
¶ Bron Quedam/p110 schrijft dat de Hunepa circa 1233 AD de naam is van een riviertje, dat anno 1888 de Schipbeek heet en nabij Deventer in de Yssel stroomt. Deze naam is nagenoeg gelijk aan Anglisch Hunapa.
** Bronsvoord, Hunnen, Gorssel, ASA

Hunneschans Uddelermeer:
Burcht met halfronde ringwal aan het Uddelermeer op de Veluwe, gebouwd rond 900nC. De ringwal is van aarde en palissaden. De wal is circa 4 meter hoog en 20 meter lang. Binnenerf is circa 100x150 meter. Anno 2010 is weinig nog te zien van deze burcht.

 

Hunsingo:
Regio in NW Groningen. Alias 650nC: Hundingum*, Hundinga*. (> Hundinga) Alias 700nC++: Hunusga, Hunesga, Hunesgo. (#Quedam/p110) Oorspronkelijk onderdeel van graafschap Fivelingo. In 996nC komt Hunsingo voor als graafschap. (#WP)
Rechts: Hunsingo op een oude kaart van circa 1770.
** Fivelga
 
Hunze:
Rivier die ontspringt in Oost Drente ter hoogte van Gasselte en dan via stad Groningen oorspronkelijk meandert naar Pieterburen, later naar de Lauwers Zee. Het stuk tussen stad Groningen en de Lauwers krijgt later de naam Reitdiep.
** HNH-Route

Hunzingo: > Hunsingo

Hunteler:
Nederlandse familienaam. Komt anno 1947 in Nederland totaal 5x voor alleen in Gelderland. Anno 2007 minder dan 5x.
¶ De variant Huntelaar komt anno 1947 in Nederland totaal 64x voor met top van 44x in Noord Holland met top van 34x in Amsterdam. In 2007 totaal in Nederland 72x met hoogste frekwentie van 13x in Bronckhorst.
¶ Huntelaar lijkt een late variant van Hunteler. Gezien de context lijkt deze naam afkomstig uit Bronckhorst. De regio Bronckhorst wordt rond 200vC bevolkt door Angelen uit Berkelland. De naam Hunteler lijkt derhalve afgeleid van Anglisch huntelere (jager), dat is afgeleid van Anglisch huntian (jagen) en -lere (doener), dus: iemand die aan jacht doet = jager
** ASA
# FRI, Meertens Instituut 20.9.2010, KBG

Hussieten: (1400++)
Aanhangers van de leer van Jan Hus, een Tjechische professor (1370*-1410), die fel tegenstander is van de organisatie van de Roomse Kerk en de onfeilbaarheid van de paus. Jan wordt daarom op 6 juli 1415 in Konstanz op de brandstapel ter dood gebracht.

Jans laatste woorden zijn: 'Jullie verbranden een gans, maar een zwaan zal wederkeren.' Met gans bedoelt hij zichzelf, want hus betekent gans in het Tjechisch. De gans wordt zodoende het symbool van de Hussieten. De Lutheranen nemen een eeuw later de zwaan als symbool van hun geloof.
Er ontstaan twee groepen bij de Hussieten: de Taborieten en de Calixtijnen. De Taborieten zijn radicaal, terwijl de Calixtijnen meer gematigd zijn. De Calixtijnen verwerpen de leer van het vagevuur, de verering van heiligen, de beeldendienst en de sacramenten. Als zodanig gelden ze ook als voorlopers van de Reformatie.
Praag is sinds het midden van de 14e eeuw een belangrijke stad in Europa. Keizer Karel IV van Luxemburg bouwt de stad in die tijd om tot een waardige rijkshoofdstad met een gotische kathedraal, een universiteit en een brug over de Moldau. Praag en Bohemen staan in het middelpunt van de belangstelling. De strijd tussen de Hussieten van Tjechië (Zuid-Bohemen) en de Boheemse koningskroon zijn wereldnieuws. Zo komt de leer van Jan Hus in de belangstelling van heel Europa en gaat ze een belangrijke aanzet geven tot de Reformatie in daarop volgende eeuwen.
** Reformatie
# WP, DHR, DAB

Hutkommen: > Komhutten

Hutten:: (HTN:)
()A bays (huis, hut, onderkomen), blochut (blokhut = hut gebouwd van boomstammen), bow (bouw, gebouw), bow (herdershut), bu (bouwsel, hut, herdershut), buman (boeman, hutbewoner, enge man), buman (duivel), bute (hut, schuurtje), caetman (=A ceatman), cait (=A cott), cate (=A ceat, cott), ceat (keet, hut), ceatman (bewoner van een keet, kleine boer), cell (hut, huis, woning), comheod (komhut), cot (hut, hok, schuur, stal, kooi), cott (schuilhut, schuilplaats, schuiloord), cree (kleine hut), creefeld (veld waar hutten staan), feld (veld = vlak en open land, onbebouwd of woest land), feldhut (veldhut), fenhut (veenhut = hut of huis op 't veen), grundhut (grondhut = ondergrondse hut), heod (hut), hoc (hok, hut), holhus (holwoning), holtan wambuse (houten wambuis = planken hut), hut (hut, huisje, werkplaats, fabriek), hut (ijzergieterij), hutan (ww hoeden, verzorgen), hutar (hoeder), hutceorl (ijzergieter), hutcom (hutkom), hutfeld (huttenveld), iserhut (ijzerhut, ijzergieterij), limhut (leemhut = hut gebouwd van leemblokken), pleaghut (plaggehut = hut gebouwd van plaggen), pothus (pothuis = hut aan een huis, half in de grond), weafhut (weefhut), yshut (ijshut, ijskelder),
Hutten worden tot in de 19e eeuw gebruikt om te wonen of te werken.
--- Woonhutten zijn bouwsel die geen hoeve zijn. (#GGS) Woonhutten worden tot in de 19e eeuw normaliter alleen bewoond door werklieden en zwervers.
--- Werkhutten worden gebruikt om er te werken. O.a. smeden en weven.
Veldhutten: Dit zijn hutten die in oude tijden zijn gebouwd in open velden, ofwel huttenvelden. Voornamelijk door en voor zwervers. Een veldhut bestaat uit drie stevige staken die met de onderkant in de grond zijn gestoken. De toppen zijn stevig tegen elkaar vastgebonden. Een staak = een stevige tak waarvan alle zijtakken zijn afgehakt. Tegen de driepoot worden stevige takken gezet. Van deze takken zijn de zijtakken aan voor- en achterkant afgesneden. Op deze takkenlaag wordt droog riet gelegd en vastgebonden. Zo ontstaat een redelijk wind- en regenwerend dak. In het midden van de hut is een ronde vuurplek, die met keien is afgezet. In de vuurplek wordt gestookt voor verwarming en om te koken. In de top van het dak is een rookgat voor afvoer van rook. In de hutwand zit een kleine deuropening, die kan worden afgesloten met een dierenhuid of doek. In de hut kunnen circa drie personen slapen. #BBC4tv/Anglo-Saxons okt2015


    
 
Boven: Anglische veldhutten ergens in Angelland circa 400nC. Gelijksoortige hutten zijn gebouwd door Angelen in Noord Engeland rond 500nC++. Dus in de eerste eeuwen na de massamigratie naar Engeland. Maar ook in latere eeuwen zijn ze gebouwd door arme mensen. Zowel in Angelland op het Continent als in Engeland. Aquarel gemaakt door Hester Jans-Molenberg na zorgvuldig historisch onderzoek van alle relevante feiten. (© STI)

¶ In Bentelo (Twente) loopt de Grondhuttenweg, een lange weg door het buitengebied richting de Leemkuilen. Kennelijk waren daar ooit grondhutten. Een grondhut is een ondergrondse hut. Vooralsnog is niet bekend wanneer die hutten daar lagen en waarom.

In NO Nederland zijn diverse locaties waar in het verleden veldhutten stonden. O.a. in:
- Ansen/Drente: Huttenweg
- Beckum: Huttenveld, Grondhuttenveldweg > Grondhutten
- Bentelo: Grondhuttenweg > Grondhutten
- Borne: Huttenkamp
- Coevorden: Huttenheugte
- Dalen: Huttenheugte
- Dalfsen: Armenkolonie > Dalfsen
- Enterbroek: Huttemanweg
- Enschede: Huttenkampweg
- Haaksbergen: De Huttert
- Haaksbergen*: Huttenweg
- Hellendoorn: De Huttert
- Hengelo/Ov: Huttenkamp
- Hengelo/Ov: Huttenveldweg
- Hoge Hexel/Hellendoorn: De Huttert
- Luttenberg: De Huttert
- Neede*: Huttenkampdijk
- Nijverdal/Veldhuizen: De Huttert
- Raalte: Huttenvoortsweg
- Rietmolen: Veenhuttenweg
- Ruurlo*: Trekkershut "Boetenof"
- Rijssen: Huttenwal
- Wierden*: Huttert
- Zuidwolde: De Hutte

 

Hutkommen: > Komhutten
Veenhutten: Normaliter ging het bij hielspitten om eenvoudige hutten. Vele huizen in NO Nederland en Munsterland (Dtl) waren van oudsher tot in de 20ste eeuw in feite niet meer dan veenhutten ofwel plaggehutten, gemaakt van takken, balken, zand en heideplaggen. Rechts: dit type hut dateert al van rond 400nC.
> Hielspitten, Ontginning, Groot Veenland, Marke, Massamigratie
 

 

Huisjes: Rechts: huisje met tuin ergens in NO Nederland rond 1850 naar een schilderij van een onbekende meester. (afb. ©) Dergelijke huisjes werden ook vaak hutten genoemd.
 

Komhut = hut met vloer die circa 15 cm onder het maaiveld ligt. De hut dient als werkplaats voor ambachtelijk werk. O.a. voor weven. > Komhutten
Grondhut: Ook holwoning genoemd. Deze komen in Nederland voor tot in de jaren 1930. Ze waren grotendeels ondergronds, afgedekt met dikke planken en balken en daarop grond ter isolatie en camuflage. NB Grondhuttenweg in Bentelo/Twente. > Holwoningen
Plaggehutten: > boven sub Veenhutten
Trekkershutten: NB Ruurlo*: Trekkershut "Boetenof" (Buitenaf)
Yshutten: > Kelders
Yzerhutten: = ijzergieterijen > Yzer
NB: In Nederland komt de familienaam Hutting voor. Deze naam is te vertalen als hutvolk. Ofwel: volk dat in een hut leeft.
** Wonen, Huizen

 
Huurlingen:
()A hyrling (huurling), salta (soldij), sawta (soldij)
¶ 150-300nC++: Meer Germaanse [Anglische] huurlingen in Romeinse legers. #SDV/p282
¶ 300nC: Anglische soldaten uit Colmschate in dienst van de Romeinen > Colmschate
** ARV, Leger

Huwelijk: (HUW:)
()A aew (huwelijk, wet), aewman (gehuwd man), anlup (ongehuwd), baes (baas, gezinshoofd), bedd (bedgenoot, huwelijk), begdan (verwekken, voortbrengen), bet (=A bedd), brulfta (bruiloft), bryd (bruid), brydguma (bruidegom), brydhlop (bruidloop = afhalen van de bruid), brydloft (optillen van de bruid door de bruidegom), brydmaid (bruidsmeid), brydscat (bruidsschat), brylfta (bruiloft, huwelijksfeest), bulaege (boelage = overspel), eagtha (echte = band, relatie, huwelijk, groep), eagthan (ww echten, huwen), giefan (geven), giefta (huwelijk), giefu (gave, gift), grome (bruidegom), guma (man, echtgenoot, bruidegom), guman (huwen, trouwen), gume (aandacht, zorg), handtreowa (belofte van trouw), hiw (huishouding; 1 hiw = 1 familie + medewerkers), hiwan (huwen), hiweth (gehuwd), hiwlic (huwelijk), hiwmacere (huwelijksmakelaar), husbonda (man, echtgenoot), husfraw (huisvrouw, echtgenote), hushold (huishouding), husman (huisman, pachter), huswif (huisvrouw), hyl (heil), hylcan (huwen, trouwen), hylcere (huwelijksbemidelaar), loftnis (belofte), morwengief (morgengave = bruidschat), oew (=A aew), soth (bn trouw, vertrouwd; trouweling, bondgenoot), sothon (trouwen, huwen), sucerbread (suikerbrood), treow (trouw, eerlijk), treowa (trouw, eerlijkheid), treowan (=KA trowan), trowan (trouwen, huwen), truwa (trouw, geloof), truwian (trouwen, trouw zijn, geloven, beloven), wedd (belofte, gelofte, overeenkomst, onderpand, trouw), weddian (beloven, trouwen, verenigen), wedding (bruiloft, huwelijk, huwelijksfeest), wedlac (huwelijk, huwelijkse staat), wif (wijf, vrouw, echtgenote)
Oertijd-Middeleeuwen: In die tijd krijgen vrouwen hun eerste kind vaak al op hun 12e jaar. Dat had mogelijk te maken met de megaramp in Mexico in 65 miljoen jaar vC. Overleving was toen alleen mogelijk doordat vrouwen in die tijd hun eerste kind vaak al op hun 12 jaar kregen. > PgGen/Mexicoramp
Freya (alias Frigg) is de Anglische godin van de liefde, vruchtbaarheid, huwelijk, passie, voorkennis en magie. Haar naam leeft voort in Vrijdag, Anglisch: Frigdaeg. Ze is gehuwd met Wodan. Hun zoons zijn Donar (Anglisch: Thunor) en Balder. > Freya
Donar: (Thor) is de Anglische god van donder, vruchtbaarheid, huwelijk en de doden. Zoon van Wodan en Freya. > Donar
98nC: Tacitus in zijn werk De Germania: Germaanse (Anglische) mannen huwen maar één vrouw. De man moet zijn vrouw kopen met een bruidschat. Echtscheiding komt weinig voor. Gebeurt dat wel, dan moeten vrouw en kinderen huis en dorp verlaten.
Trouwdag: In de oudheid worden kraanvogels bewonderd om hun onvermoeibaar vliegvermogen. Een vleugel van een kraanvogel is een amulet tegen uitputting. Uit hun trekgedrag in de lente en de herfst worden de boodschappen van de goden gelezen. Jonge paren bepalen hun ideale trouwdag eveneens op grond van dit trekgedrag van de kraanvogels.
965nC: Ibrahim Al Tartushi brengt een bezoek aan Haithabu. Hij schrijft dat de stad bekend is van Ysland tot Bagdad. Ibrahim is een Joodse Arabier uit Cordoba in Spanje. Bron WKP (25.11.07) citeert hem:

Haithabu is een zeer grote stad aan het uiterste eind van de wereld oceaan... Het recht op echtscheiding berust bij de vrouwen...
1050nC: Uit circa 1050nC stamt de beroemde tekst van een Vlaamse monnik in Engeland, die hij kennelijk schrijft bij het testen van zijn pas geslepen pen (ganzeveer) en een vlaag van verliefdheid:
Hebban olla vogala nestas hagunnan hinase hic andu thu,
Wat unbidan we nu?

ofwel
Hebben alle vogels nesten begonnen behalve ik en jij,
Wat wachten we nu?
1300nC++: Bron ZWH/p71 schrijft: "Men kende vroeger de AOW-uitkering nog niet en het was toen zaak dat de ouderen zo lang mogelijk de eigenaar van de boerderij bleven. Een zoon of dochter trouwde bij de oude mensen in en de jongehuwden brachten vader en moeder met zorg tot aan hun eind. Zo lang de broers en zusters ongehuwd waren, bleven ze thuis en werkten mee. Een dochter kon misschien boerin worden door in te trouwen op een grote hoeve, als ze tenminste een aardig duitje meebracht. De zoons hadden als alternatief om dagloner te worden dan wel een ambacht te leren."
1400++: In Europa (Engeland, Continent) mogen meisjes van 13 jaar al trouwen. #TheTudors/S3D2E6 (disk) > Sex
Bruiloft: Bron ZWH/p76-77 schrijft: "Een eerste stap tot het huwelijk was het bijeenroepen van de wederzijdse familie, om allerlei zaken te bepalen, zoals de uitzet van de bruid die bestond uit kastlinnen, een koe enzovoort. Was het 'huwelijkscontract' eenmaal in kannen en kruiken, dan kon met de voorbereidingen voor het feest worden begonnen. De moeder en/of zusters van de bruid zorgden voor het inpakken van de 'kist'; alle linnen en kleding van de bruid ging daar netjes opgevouwen of opgerold in. Het feest werd thuis gevierd, dus in en om de boerderij werd alles schoongemaakt. Een week voor de bruiloft werden de gasten uitgenodigd. Dat gebeurde door de jongelui van de familie en de buren, 'de brulfteneugers'. Dit was hun boodschap: 'Jullie moeten de groeten van de familie ... en donderdag worden jullie op de bruiloft verzocht van Jan... en Hanna... Jongens de meisjes en meisjes de jongens meebrengen. Vroeg komen en lange blieven, anders kunnen wij het niet opkriegen.' Daags voor de bruiloft werd er door de buurt versierd en werd de bruidskoe gehaald die een roos tussen de horens kreeg gebonden. Op de dag van het feest zelf kwamen de buren 's morgens al vroeg om brood te snijden en de tafel klaar te maken. 's Middags begon het feest. De meisjes gingen rond met de suikerkom en de brulfteneugers met drank; in de koeienstal werd bier getapt. De volgende dag was er nog de 'nabruiloft'; dan werden alle helpers en buren getracteerd en daarmee was het feest afgelopem."
Lindeboom: Vroeger werd getrouwd en recht gesproken onder een linde. Bij geboorte van een koningskind werd een linde geplant. > Lindeboom
Bruidschat: In NO Nederland is het in boerenland tot ver in de 20ste eeuw gebruikelijk dat vrouwen van hun ouders een bruidschat meekrijgen van een aantal koeien. (#FRI) Anno 2012 moeten mannen in Kenya daartegen aan de vader van een vrouw 15 tot 20 koeien betalen om haar te mogen trouwen. #VRT/nov2012
Voordeur: Vlijmen is een dorp in Brabant. Daar staat een monumentale boerderij met rieten wolfdak. In 2011 is ze uitgeroepen tot de mooiste hoeve van Brabant. Voordien was het een keuterstede, waar keuterboeren woonden. ... Bezoekers moeten via de achterdeur. Alleen de pastoor en dochters die gingen trouwen, mochten via de voordeur. > Keuterboeren
Harmonie: Nederlanders zoeken en vinden hun grote liefde meestal niet ver van huis. De grote liefde woont maar zes kilometer verder. Dat ontdekte Karen Haandrikman van de Rijks Universiteit Groningen (RUG). Dit geld vooral in NO Nederland. Vele factoren spelen een rol bij de partnerkeuze: religie, cultuur en dialect. Ofwel: ideologie, cultuur en taal. De herkomst in ruime zin speelt dus nog altijd een belangrijke rol. Karen concludeert dat na onderzoek van gegevens van ruim 300.000 mensen. #DeTelegraaf/17.6.2010
** Tacitus, Liefde, Kinderen, Relaties, Hiw, Freya, Familie, VVV, Vruchtbaarheid, Partners

Hwicce:
Anglische stam, die zich rond 370nC vestigt in de Cotswolds en later verder in Worcestershire en Gloucestershire. Ook Hwiccas, Wiccia of Wicci genoemd. Mogelijk zijn ze oorspronkelijk afkomstig uit Wieken bij Gendringen (Liemers) en zijn ze rond 370nC naar Brittannia gemigreerd op de vlucht voor de Hunnen. (> Germanen)
¶ Circa 9 Km NO van Newmarket in East Anglia ligt het dorp Wicken. Mogelijk is dit dorp gesticht door Angelen afkomstig van Wieken in De Liemers.
** Wieken, Angeln, PgBrit (UTR/UK)

Hwyncas: > Wynken
Hygelac: koning West Goten > Beowulf

Hygiëne: (HYG:)
()A amber (emmer), baeth (bad), baethcott (badhok), baethtub (badkuip), bathian (baden), batholy (badolie), bathtub (badkuip), bathu (bad), bathus (badhuis), besma (bezem), blac (bleek, schoon, effen), blacan (bleken, wassen, schonen, effenen), blace (zn bleek, bleekveld, droogveld, vlak veld), blacfeld (bleekveld), blacgudh (bleekgoed = goed dat gebleekt en gedroogd wordt), blacman (bleker = iemand die bleekt; beroep), bleac (=A blac), bleacan (=A blacan), bleace (=A blace), bleacfeld (=A blacfeld), blick (bleek, bleekveld), brom (bezem), broman (bezemen, vegen), bruscan (borstelen), brusce (borstel), buc (emmer), buteran (lappen, poetsen, schoonmaken), byrst (borstel), cierran (keren, vegen), claenan (schonen, schoonmaken, reinigen, zuiveren), claene (schoon, rein), claensian (reinigen, zuiveren), dwael (dweil, handoek, servet), dwaelan (dweilen, schoonvegen), dwilan (dwijlen), dwile (dwijl), eymar (emmer), feagan (vegen, reinigen, zuiveren), lafian (wassen), lappan (lappen, schoonmaken), merian (zuiveren, reinigen), oxgealla (ossegal; # zeep), plea (plee, WC), rag (rag, spinneweb), ragbal (ragebol), raghan (reinigen, schoonmaken), roufal (wasbord), roufalan (hard wrijven, strijken), sapan (ww zepen, inzepen), sape (zeep), scone (schoon), scrobban (=A scrubban), scrubba (schrob, harde borstel), scrubban (schrobben, schoon maken), stofa (badruimte, badkamer), swab (zwabber, dweil), swaban (swabberen, dweilen), swilian (wassen, reinigen), thweal (dweil, waslap), thwealan (dweilen, wassen), torr (poetsdoek), tub (tobbe, wastobbe, kuip), twahan (wassen), twean (wassen), waeter (water), wascan (wassen, schoon maken), wascdaeg (wasdag), wascfraw (wasvrouw), wasctub (wastobbe), witlapp (zeemlap)
650vC: Angelen kennen zeep via hun handelscontacten met Kreta > Zeep
100vC: Grieken en Romeinen gebruiken oliën om hun huid te reinigen. Mogelijk doen ze dat o.a. tegen insecten, die door de lucht hun prooi niet herkennen. Zulks gebeurt nog steeds in Indonesia met kamferolie.
10nC++: De Angelen leren van de Romeinen om na het poepen hun anus te reinigen met een sponsje aan een stok gedoopt in een ton water. Na reiniging van de anus, wordt de spons zelf weer gereinigd in de ton voor later hergebruik. #CBBC/okt2012
Wassen: Tot in de 16e eeuw wassen mensen zichzelf, hun kleren en hun vaat bij een put of in een beek. Later doen ze dat meer thuis. Ze gebruiken daarvoor een tobbe. Tot in de 20e eeuw wassen ze zichzelf 1x in de week met warm water, ofwel koud water waaraan kokend water wordt toegevoegd. Normaal gebeurde dat op zaterdag.
Sanitair: Vlijmen is een dorp in Brabant. Daar staat een monumentale boerderij met rieten wolfdak. In 2011 is ze uitgeroepen tot de mooiste hoeve van Brabant. ... Sinds 1750 heeft de hoeve een pomp en een plee. Een hele vooruitgang. Voordien moest iederen naar buiten om de behoefte te doen. En zichzelf wassen deden ze eens in de maand. > Keuterboeren
Maandag wasdag: Tot diep in de 20ste eeuw geldt dit adagium. De dag waarop kleren, lakens, slopen en doeken gewassen worden en opgehangen om te drogen. Dit geldt niet alleen in Nederland maar ook in Fitty bij Abberdeen in Schotland. (#BBC4tv/Country File 24.7.2014) Ook Engeland kent maandag als wasdag! (#BBCEntertainment 24.7.2017)


          

boven: wasdag in een ontginningsgebied (H. Lansink; ©)

Stront maakt sterk zeiden plattelanders vroeger in Engeland. Deze bewering lijkt anno 2011 niet geheel onwaar. Uit onderzoek is gebleken dat mensen en vooral kinderen in de grote steden van Engeland het meest lijden aan allerlei allergiën in heel West Europa. Onderzoekers denken dat zulks het gevolg is van overmatige hygiëne. Daardoor wordt het lichaam onvoldoende geconfronteerd met binnendringende stoffen en microben, waardoor het onvoldoende antistoffen maakt om ze te neutraliseren. #BBCtv/aug2011
¶ Professor Eric Claassen van de VU in Amsterdam erkent dat door overmatige hygiëne het afweersysteem van het lichaam onvldoende geprikkeld wordt om afweerstoffen te maken. Hij stelt echter dat uit ander onderzoek blijkt dat ziektekiemen ook bij een goed afweersysteem het lichaam ziek kunnen maken. Hij en andere deskundigen denken daarom dat darmbewoners het afweermechanisme beheersen. O.a. darmwormen, schimmels en melkzuren, die het afweersysteem onderdrukken. #DeTelegraaf/3.4.2012
2013 Amazone/Peru: "We passeren houten huisjes waar de rivierbewoners leven, midden in de jungle. Het water van de rivier, waar wij doodziek van zouden worden, zelfs als we erin zouden zwemmen, kunnen zij probleemloos drinken. Kinderen in versleten kleertjes zwaaien lachend naar ons vanaf de kant. ... We kanoën met de vriendelijke rivierbewoners, die we niet verstaan - zij ons ook niet - maar hun lachtende gezichten staan in ons geheugen gegrift." #DeTelegraaf 28.9.2013 Isabel Michelotti
2016: Vies niet altijd slecht. Enige viesheid activeert en sterkt de afweer. Aldus internationale microbiologen in Cell (Amerikaans medisch tijdschrift) op grond van onderzoek in Finland, Estland en Rusland. Het Westen is vaak te clean. Daarom komen daar al vroeg vele ernstige ziektes voor. Vuil en modder stimuleren het lichaam om afweerstoffen te maken en ernstige ziektes te voorkomen. #DeTelegraaf 29.4.2016
** Bleekwerk, Kuipen, BBZ (Borstels & Bezems), Vuilnis, Reiniging

Hijken:
Dorp in Midden Drente. Anno 2010 640 inwoners. De regio wordt rond 300vC bevolkt door Angelen uit Zuid Groningen. De naam Hijken lijkt derhalve afgeleid van Anglisch hyek (eik).
¶ In het buitengebied van Hijken loopt een weg met de naam De Lotten. Deze naam lijkt afgeleid van Anglisch hlot = lot, bebost strook land.
¶ Rond 5000vC verandert het klimaat en daardoor de vegetatie. Er ontstonden bossen met berken. Daarna volgende dennen en daarna eiken, iepen, linden en elzen. De Anglische herkomst van de naam Hijken lijkt dus plausibel.
¶ Hijken wordt al heel vroeg bewoond. De nederzetting lag op een belangrijke route tussen Rolde en Diever.
¶ Op het Hijkerveld in Hijken zijn zgn raatakkers gevonden, totaal omvattend 25 veldjes met een gezamenlijke lengte van 750 meter. De oudste raatakkers stammen uit de IJzertijd (700vC-12nC). Deze complexe raatakkers worden vaak Celtic Fields genoemd. Met Kelten hebben de raatakkers echter niets te maken, zoals oorspronkelijk is gedacht. Daarom is de naam raatakkers gekozen.
¶ Op de raatakkers werden o.a. verbouwd: boekweit, koolzaad, gerst, bonen en gierst. Rond 100vC wordt er ook rogge verbouwd. Raatakkers kwamen voor in Zweden, Denemarken, Polen, Baltische landen, Duitsland, Nederland en Brittannia.
¶ De regio Hijken bestaat voornamelijk uit zandgrond, hetgeen zeer geschikt is voor akkerbouw, i.c. de verbouw van rogge, van oudsher een belangrijk gewas bij de Angelen.

          

Foto boven: Op het Reijntjesveld in Orvelte bij Westerbork staat een replica van een historische hoeve uit Hijken. Ze is opgebouwd uit restanten van de historische hoeve in Hijken en op grond van archeolgische kennis omtrent de architectuur van gelijke historische hoeven elders in Drente.
¶ De oorspronkelijke hoeve te Hijken was gebouwd in de IJzertijd (700vC-12nC) en stamt derhalve uit circa 300vC, de periode dat de Angelen de regio Hijken bevolken. De architectuur van de hoeve toont veel gelijkenis met hoeven in Denemarken, eveneens uit de IJzertijd. Het oude stamland van de Angelen is Angeln, een gebied in Sleswig (Noord Duitsland) dat grenst aan Denemarken. De hoeve in Orvelte kan dus zeer wel ooit zijn gebouwd door een Angel die zich rond 300vC in Hijken vestigde.
Hoeve Hijken in Orvelte laat op indrukwekkende wijze zien hoe mensen rond 300vC woonden. De hoeve is circa 3 meter hoog, 15 meter lang en 5 meter diep. Ze is opgetrokken in licht bewerkte boomstammen, takken en wilgenhout. De binnenmuurtjes zijn 1.5 meter hoog, opgetrokken uit een vlechtwerk van wilgenhout en opgevuld met watul: een soort cement van leem, turf en mest. Het dak is bedekt met een rietlaag van 50 cm dik, bijeengehouden met touwwerk. Beide dakpunten hebben een driehoekige opening voor ventilatie en rookafvoer. De deuren zijn gemaakt van stevige planken met ingenieuse houten scharnieren. De dakstukken boven de deuren zijn fraai meegebogen.
¶ Bij hoeve Hijken staat een spieker, een soort voorraadschuur waarin graan of rogge werd bewaard. De spieker staat op poten en is goed afgesloten om roof door muizen of vogels te voorkomen. Rond de hoeve ligt ongeveer 10 meter erf, afgescheiden met een dijkje van circa 1 meter hoog, kennelijk om overstroming te voorkomen. Het hele wooncomplex laat zien hoe intelligent en ingenieus de bouwers van toen waren. De typische bouwstijl van hoeve Hijken is anno 2010 nog duidelijk te herkennen in vele hoeven in Midden Drente. O.a. de driehoekige dakpunten.
¶ Hijken wordt voor het eerst genoemd in een oorkonde uit 1370 waarin de rijke boeren moeten getuigen ivm een geschil omtrent de herbergplicht van het Hof te Halen. Dat gebeurde 15 januari 1370.
** ASA, Raatakkers, Rogge, Watul, Anglische architectuur, Ezinge
# FRI jul 2010, hijken.com 23.8.2010, WKP 23.8.2010, DAB, KBG
++ Anglische hoeve 433vC in Ezinge
++ Boerderij Yzertijd in Dongen

Hyder:
Alias Heuder. Broer van de Anglische god Balder. Hyder is blind. #GGS
Levensboom: Bron GGS/p52-53 noemt Balder de god van Lente en Licht. Hij is onkwetsbaar omdat de goden hebben beloofd hem geen kwaad te zullen doen. Alleen Loki (Loge) zweeg. Met de Winterzonnewende (Joelfeest) wordt Balders onkwetsbaarheid gevierd. Maar door een list van Loki wordt Balder dodelijk getroffen door een peil van Hyder, de blinde broer van Balder. Wodan gaat op zijn paard Lypnir de vluchtende Hyder achterna en weet hem te grijpen. Hyder wordt gedood en dan vastgebonden aan de Levensboom. In de zomer herrijst Balder echter weer. Deze gebeurtenissen symboliseren de eeuwige overgang van licht en warmte naar duisternis en kou. Ofwel de eeuwige cyclus van leven, sterven en herrijzen.
** Balder, Levensboom

Hylfred: Heil en Vrede (HLF:)
()A haelfred (heil en vrede), halfred (=A haelfred), hylfred (=A haelfred)
¶ Bij de Angelen nemen heil en vrede een belangrijke plaats in. Ze zijn het doel van de heelkunde, gericht op herstel van de fysieke en mentale gezondheid en het welbevinden van de lijdende mens.
2013 Zambia: Zambiaanse vrouwen op het platteland leren al vroeg hoe ze hun man en zichzelf tevreden moeten houden. Ze voelen zich vrij en gelukkig als ook hun man tevreden is. #VPROtv/docu Kim Brand 20.2.2013
** Angalisme, Heelheid, Heelkunde, Vrede, Paasberg, Hagalaz

Hijskranen:
()A anlaec (aanleg, aanlegplek), barce (bark: lichte houten boot), bat (boot), beorc (bark; # boot), bot (boot), bote (boot), crane (kraan, hijskraan), ealman (vrachtboot met platte bodem), earc (ark, boot), haefen (haven), hefen (haven), hithe (haven), hocer (hoeker; # visboot), hulc (vrachtboot), hythe (haven), hiscrane (hijskraan), hissan (hijssen), pac (pak, bundel, stapel), paccan (pakken, grijpen), pachus (pakhuis), pacwaegn (pakwagen, goederenwagen), pleay (plei, katrol), rap (reep, touw), reap (touw), reapan (vastbinden), seal (zeel, touw), seal (zeel, touw, riem, zijl), sima (snoer, touw), taw (touw), thahan (dragen, hijsen), ton (ton), tun (ton), waere (waren, goederen), were (goederen), wissa (touw)
 

¶ De hijskraan is in feite een uitvinding van de oude Grieken. De oudste afbeeldingen dateren van de 6e eeuw vC. Ze staan in steenblokken van oude tempels. Deze hijskranen werden gebruikt voor zware lasten. De Romeinen nemen de hijskraan over van de Grieken en verbeteren de constructie. Ze gebruiken hem voor de bouw van megagrote bouwwerken. Circa 100nC gebruiken de Romeinen een hijskraan om hun castra (legerkamp) te vergroten en in steen op te trekken. (KVN p 35) In de Middeleeuwen gebruiken de Europeanen de hijskraan voornamelijk voor de bouw van kathedralen. Sinds de 14e eeuw wordt de hijskraan ook gebruikt voor het laden en lossen van schepen. In 1358 heeft Dordrecht de hijskraan Swartsenborch in de Oude Haven. (KVN p 174) Zwolle bouwt in 1390
op het Rodetoren Plein een houten hijskraan met twee raderen, aangedreven door mankracht, de zgn raddraaiers. In 1402 bouwt stad Utrecht een hijskraan aan de Oude Gracht. Vlakbij Huis Cranenborch, dat in 1281 is gebouwd (> Cranenborch Utrecht).
De prent hierboven toont een hijskraan rond 1550 in een haven. Grappig zijn de kraanvogels, bevestigd op de kam van de kraan. Mogelijk om de analogie met de kraanvogel uit te beelden. Ook zijn de raddraaiers duidelijk te zien. Zij zorgen voor de mechanische kracht van de hijskraan en dat deze blijft draaien.
** Cranenburch Gent, Cranenburch Leiden, Cranenborch Utrecht, Kranenburg
# WKP, DAB

HZH: Huizen en Hoeven
Anglische huizen zijn tot circa 1000nC overwegend van hout. De dragende palen staan in gaten. De wanden zijn opgetrokken met matten, gevlochten van wilgetakken (tenen), opgevuld met zgn watul, Anglisch voor een mengsel van klei, turf en mest. Door de turf en mest krijgen de muren een okergele kleur. Het dak is normaliter van riet, soms van houten shingles. De deurposten zijn vaak bruinzwart van kleur. Deuren zijn gemaakt van dikke planken, bijeengehouden met dwarsplanken en ijzeren spijkers. De dakranden zijn soms okergeel en/of bruinrood geschilderd.

 

300vC++: Rechts: Hoeve Hijken in Orvelte/Drente. Ze is gebouwd rond 300vC door Angelen die zich rond die tijd in de regio vestigden. De bouwstijl van de hoeve toont veel gelijkenis met hoeven in Denemarken, eveneens uit de IJzertijd. Het oude stamland van de Angelen is Angeln, een gebied in Sleswig (Noord Duitsland) dat grenst aan Denemarken. > Hijken
 
 

400nC++: Vele huizen in NO Nederland en Munsterland (Dtl) waren van oudsher tot in de 20ste eeuw in feite niet meer dan veenhutten ofwel plaggehutten, gemaakt van takken, balken, zand en heideplaggen. Rechts: dit type hut dateert al van rond 400nC. Hetzelfde type is ook gevonden in Sutton Courtenay in Berkshire (Engeland), daterend uit circa 500nC, vlak na de massamigratie van Angelen uit Angelland naar Brittannia. (#ASW/p72-3) > Groot Veenland
 
De hutten stonden op grote of kleine zandruggen in kleine groepen bij elkaar met gemiddeld 3 tot 6 hutten, op enige afstand onderling van elkaar. Een plaggehut was meestal klein en in de vorm van een dak zonder muren of hele lage muren. De muren waren van zand. Het dak bestond uit balken en rechte takken met zand en plaggen, waarop in de loop der tijd gras, planten en struiken kwamen groeien. Dit hield regen en kou buiten. Zomers was het betrekkelijk koel in de hut. In de winter was het redelijk warm, zolang de wind niet gierde.

 

600nC++: Rechts: Anglisch huis op de heide en met taxusboompjes. Taxushout is sterk, taai en duurzaam. De Angelen gebruiken het voor wapens, kommen, kammen, etc. foto © TiedLight
 
 

700nC++: Rechts: Het kerkje te Zelhem in de Achterhoek. Replica van het kerkje dat missionaris Ludger daar bouwt in 801nC. Het kerkje is zoals toen gebruikelijk feitelijk niet meer dan een normaal woonhuis in NO Nederland, waar in die tijd voornamelijk Angelen wonen. De Saxen vestigen zich er pas sinds 775nC geleidelijk vanaf hun woongebied in Pommeren. Het kerkje is dus nagenoeg zeker een voorbeeld van de Anglische bouwstijl uit die tijd. Deze stijl vinden we terug in dezelfde periode in Denemarken, grenzend aan Angeln.

 

Vaak hebben daken een nokkruis, bestaande uit twee gekruiste adelaars- of hondekoppen. De vloeren zijn van aangestampte aarde klei. Het huis bestaat normaliter uit één groot vertrek waar de bewoners samenkomen, koken, eten, praten en slapen. Het dak heeft oorspronkelijk alleen één groot gat voor de rook en ventilatie. Later komt de schoorsteen pas in gebruik. (foto ©)

 

Ramen ontbreken vaak. Die komen pas heel laat in gebruik. Oorspronkelijk worden ze afgeschermd met dierenhuiden. Ook zijn er al vroeg op kleine schaal glasramen in gebruik. Later meer algemeen. Het erf is meestal omheind met een heg van gevlochten wilgetakken. In de tuinen scharrelen kippen en eenden, grazen geiten, schapen en koeien en worden perken gehouden met groenten, kruiden en bloemen. De tuin is primair bedoeld voor productie van voedsel voor eigen gebruik. Pas in later stadium ontstaan boerderijen die voedsel produceren voor zelfgebruik en verkoop. Oorspronkelijk is er op kleine schaal ook beperkte steenbouw. Vooral bij vloeren en de onderbouw van muren. Daarvoor wordt natuursteen gebruikt. Later ook tufsteen en sinds de 12e eeuw bakstenen, die dan op grote schaal in productie komen dankzij de turfwinning.

1000nC++ In het centrum van Oosterhesselen (ZO Drente) staat een miniatuur hoeve die geizen de stijl gerekend moet worden tot de Anglische bouwstijl rond 1000nC, zijnde een prototype van het Hallehuis. © TiedLight
> Oosterhesselen, Hallehuis
 

 

1250++ Een mooi voorbeeld van historische Anglische architectuur in Nederland is de Ollie Möll bij havezathe Plekenpol in Winterswijk. In 1303 wordt deze watermolen genoemd als behorend tot De havesaet Pleckenpol. In 1303 geeft Sweder van Ringenberg de havezathe in achterleen aan Alexander van Creyter met den meul en alle de haren togehorigen stucken. De havezathe dateert mogelijk al van circa 1250 AD. Rechts: het molenhuis (foto © TiedLight) > Plekenpol
 
 

1750: De bouwstijl uit de 8e eeuw van het huis in Zelhem vinden we terug in Engeland. Foto links toont een oud huis in de buurt van Powick ten zuiden van Worchester. Dit gebied wordt al in de 7e eeuw bewoond door de Hwicce, een Anglische stam, die waarschijnlijk afkomstig is uit de regio Wieken in De Liemers, Gelderland. Het huis dateert uit de 18e eeuw. (foto ©)
 

 

1800: De bouwstijl uit het verre verleden is in deze tijd vaak nog goed te herkennen. Op foto rechts uit 1971 staat de voorgevel van een huis in Kappeln, Angeln. Dergelijke vakwerkhuizen zijn in Angeln nog steeds veel te zien. (foto ©)
 

 

1850: Rechts: huisje met tuin ergens in NO Nederland rond 1850 naar een schilderij van een onbekende meester. (afb. ©) Dergelijke huisjes werden ook vaak hutten genoemd.
 

 

1910: Rechts: Anglische hoeve ergens in Noord Limburg of Brabant naar een aquarel van J. Garjeunne (gst 1930; uitsnede).
 

 

De Anglische bouwstijl uit het verleden is ook in Twente goed te zien. Foto rechts: een mooi huis van het Anglische type in Isidorushoeve. (foto ©)
 

 

Sinds de 12e eeuw worden steeds meer huizen gebouwd van steen. (> Steenbouw) In de historisch Anglische gebieden in NO Nederland komen sindsdien steeds meer huizen met zgn wolfdaken. Deze type huizen lijken nogal typisch voor de Anglische architectuur. Het huis links staat in de Koppelsbrink te Borne in Twente. Die regio wordt rond 225vC bevolkt door Angelen vanuit de regio Hardenberg. Het huis links op de foto dateert naar schatting uit de 13e eeuw. (foto ©)
 

 

Links: een juweel van een oud Anglisch huis in het buitengebied van Neede anno 2011. Bouwstijl, rieten dak, wolfdak, rookgat, witte muren en zwarte kozijnen verraden duidelijk een Anglische architectuur geënt op het type hallehuis, dat rond 1350 z'n intrede doet in NO Nederland. (foto ©)
 

 

Rechts: een prachtige oude Anglische hoeve in het buitengebied van Heino anno 2010. Bouwstijl, rieten dak en de kleuren wit en zwart verraden duidelijk een Anglische architectuur. (foto ©)
 

 

Rechts: een oude Anglische hoeve in het buitengebied van Kerkenveld (Vechtdal) anno 2010. Bouwstijl, rieten dak en de kleuren wit en zwart verraden duidelijk een Anglische architectuur. De intieme beplanting rondom het huis is verder kenmerkend voor vele Anglische tuinen. (foto ©) > Kerkenveld
 

 

Rechts: hoeve in buitengebied Lochem anno 2010. Bouwstijl, rieten dak en de kleuren wit en zwart verraden een moderne Anglische architectuur. (foto ©)
 

** AAA, Bouwen, Wolfdaken, Boerderij, Bruntingerhof, Angelmodde, Tuin, Nokkruis, Honden, Borne (Koppelsbrink), Moerasland, Hijken, Hones, Nederzettingen

 
HZV:
Het Zwarte Veen in 1925
Artikel van H.B. Hofs dd juli 1996 in Contactorgaan ADW (Oudheidkundige Werkgemeenschap Aalten-Dinxperlo-Wisch)
** Angelheem

H12E:
Betreft heraldische wapens met drie wapenelementen 1-2 geplaatst.
Zowel in familiewapens als in stadswapens lijkt de plaatsing 1-2 van wapenfiguren vooral in Anglische omgeving te bestaan. E.e.a. wordt o.a. bevestigd door het wapen van kaartmaker Nicolaas ten Have (1604-1650) in Zwolle. Bron WGO noemt hem Nicolaus ten Haeve en beschrijft zijn wapen als: In zilver een wereldbol van azuur, omgord van goud, met drie gele anjers. In een afbeelding van dit wapen blijken deze anjers 1-2 geplaatst. De naam Have is een specifiek Anglische familienaam.

 

¶ De 1-2 compositie is ook te vinden op de Anglische Wodanmunten (rechts). I.c.: 1 punt boven het hoofd van Wodan + 2 x-kruisen (links en rechts) naast diens hoofd. E.e.a. sterkt het vermoeden dat de 1-2 constructie typerend is voor Anglische figuraties, w.o. heraldiek. De 1-2 figuratie lijkt een simpele weergave van de hoofdletter A van Anglisch middels de drie hoekpunten.
 

¶ Verder is de 1-2 compositie te zien op een munt van de Anglische koning Offa van Mercia (736-796). Dit sterkt aanzienlijk de these dat de 1-2 constructie typerend is voor Anglische figuraties, w.o. heraldiek. De 1-2 figuratie lijkt derhalve vrij zeker een simpele weergave van de hoofdletter A van Anglisch middels de drie hoekpunten.
** H12F, H12S, Have, Mussenbroek, Geldstelsel, Borckerhof, Arianisme
 

H12F:
Betreft familiewapens met drie wapenelementen 1-2 geplaatst. (# FWN)
Familienamen: Alma (klavers), Boschma (klavers)A, Brink (klavers)A, Gravius (klavers)A, Helder (siernagels), Hoekema (klavers)A, Iwema (6puntige sterren)A, Kranenburg (klavers)A, Leijenaar (bomen), Mollema (klavers), Oost (klavers)/'tZand, Ottema (klavers), Poppens/Beerta (klavers), Prins (vogels), Reytsma (klavers), Sleeswijk (klavers)A, Smedema (klavers)/Zandeweer/A, Steensma (klavers), Van Boersma (klavers), Van Calcar (klavers), Van Urk (turfen), Ykema (klavers).
totaal familienamen in FWN = 305
waarvan 22 met E1-2 wapens ==> 22/305 = 7.2%

 

H12K:
Betreft familiewapens met drie klavers 1-2 geplaatst. #FWN:
Familienamen: Alma (klavers), Boschma (klavers)A, Brink (klavers)A, Gravius (klavers)A, Hoekema (klavers)A, Kranenburg (klavers)A, Mollema (klavers), Oost (klavers)/tZand, Ottema (klavers), Poppens/Beerta (klavers), Reytsma (klavers), Sleeswijk (klavers)A, Smedema (klavers)/Zandeweer/A, Steensma (klavers), Van Boersma (klavers), Van Calcar (klavers), Ykema (klavers).
Rechts: het wapen van het geslacht Kranenburg uit Scharmer.
 
totaal familienamen in FWN = 305
waarvan 17 met K1-2 wapens ==> 17/305 = 5.6%
totaal Anglische familienamen in FWN = 29
waarvan 7 met K1-2 ==> 7/29 = 24%
totaal niet-Anglische familienamen in FWN = 305 - 29 = 276
waarvan 17 - 7 = 10 met K1-2 ==> 10/276 = 4%
1 klaver = één generatie bezit minstens 15 Ha grond
3 klavers = drie generaties lang minstens 15 Ha grond > familie is eigenerfd
>> Bij Anglische familienamen komen K1-2 wapens 24/4 = 6x meer voor dan bij niet Anglische familienamen. Sommigen noemen de K1-2 wapens Super Fries. Deze term blijkt echter betrekking te hebben op de pré-Friese tijd en in bizonder op het Anglisch. Deze these wordt gesterkt door de compositie H12E die vooral voorkomt in een Anglische context. > H12E, Fries (Super Fries)
Eenkema: Compositie H12K komt ook voor in de wapens van Kornelis Berents (gst 1740; 54 jr; eigen wapen), Berent Kornelis (gst 1751; 54 jr; eigen wapen), Frouke Hindriks (huisvrouw van Berent Kornelis; gst 1755; 75 jr; aliantiewapen) en Lizabeth Harms Boukema (gst 1826; ghm Kornelis Berents; aliantiewapen). Hun grafstenen liggen in de Jacobus Kerk van Zeerijp bij Loppersum. Op de stenen staan hun wapens afgebeeld: 3 klavers 1-2 gplaatst; drie pluimen op het wapenschild 1-1-1 geplaatst. Zij woonden op Eenkema Heerd in Zeerijp, een grote hoeve. Kornelis Berents is mogelijk een zoon van Berent Jans Kranenburg (c 1631-1691) te Scharmer.
Spijk: In de NH Kerk te Spijk in Groningen liggen 28 grafstenen. Daarvan hebben 7 een veld met drie klavers 1-2 geplaatst. Dus 1/4 van de grafstenen.
** Klavers, H12E, Anglische familienamen, Arianisme

 
H12S:
Stadswapens met 3 wapenelementen 1-2 geplaatst: Benthuizen/ZH (turven), Diepenheim/TW (bereklauwen), Dokkum/FR (6puntige sterren), Herpt/Heusden (kussens), Leeuwarderadeel (klavers), Oldehove/GR (kerken), Sprang/NB (kussens), Herkenberm/NB (kussens). Diepenheim, Dokkum en Oldehove liggen in gebieden die al enige eeuwen voor de jaartelling voornamelijk worden bewoond door Angelen. Van Herpt en Sprang is daarover vooralsnog niets bekend. Wel is bekend dat rond 400nC in Zuid Holland en het noorden van Noord Brabant Angelen zijn gaan settelen.
** Diepenheim, Zuid Holland, Offaland, ASA


              

H12U: Hierboven: Aquarel van ribbelurnen gemaakt door Hester Jans-Molenberg na zorgvuldig historisch onderzoek. Vijf handgemaakte ribbelurnen in continentaal Anglische stijl rond 300-600nC. De urn met voet rechts heeft drie stippen 1-2 gepaaltst. Dit is het symbool van het Arianisme dat gelooft in God als Oerbron waaruit Jezus en de Heilige Geest zijn voortgekomen. (> Arianisme) De eerste Christenen onder de Angelen zijn van oorsprong aanhangers van het Arianisme. (@ aquarel © BCK/TiedLight)

H3KF:
Betreft familiewapens met drie klavers. (# FWN)
totaal familienamen in FWN = 305
waarvan 49 met 3 klavers in wapen ==> 49/305 = 16%
- waarvan 8 met Anglische familienamen >> 8/49 = 19%
>> Onder de eigenerfden van bron FWN heeft 19% een Anglische familienaam.
** Klavers, Anglische familienamen

H-gebruik: > PgLing

I:::

Icel van Angeln (c 441-501) (IVA:)
Zoon van Eomar, de laatste koning van Angeln. Migreert rond 470 met vele stamgenoten naar Brittannia. Vestigt zich waarschijnlijk eerst in de Cotswolds, waar andere Angelen zich ruim een eeuw voordien al hebben gevestigd.
Icel voert vele oorlogen met de autochtone Britten. Onder de Anglische migranten moeten dus vele strijders zijn uit het Anglisch leger in Angelland. Hierdoor raakt Angelland militair sterk verzwakt, waardoor het de instroom van Saxen en Franken niet kan tegenhouden en geleidelijk instort.
Sticht rond 470 het Anglisch koninkrijk Mercia in centraal Brittannia.
¶ Icel is de stamvader van de Iclings, het geslacht van de Anglische koningen van Mercia.
¶ Zoon: Cnebba van Mercia (gb 485). Mogelijk ook Cerdic (gb 474).
¶ De reden dat Icel en zijn gevolg naar Brittannia migreren lijkt vooral gebaseerd op de steeds zwaardere stormen die de Noordzeekusten van Angelland teisteren in de periode 430-500nC. Deze stormen veroorzaken steeds grotere overstromingen en veel landverlies. Mensen migreren daarom massaal naar de hoge zandgronden, voor zover die aanwezig zijn, zoals o.a. in Oost Nederland. NW Duitsland biedt deze opties aanzienlijk minder. Oostwaards rukken de Hunnen op. Het land wordt steeds moeilijker leefbaar. Een groot deel van de bevolking in deze streken migreert daarom naar elders. Vooral naar Brittannia, waar de omstandigheden heel gunstig zijn. > M35
** Angeln, Angelen, PgBrit/Cotswolds, Mercia
# WKP, WKP 29.9.10, KBG

Idealen: (IDL:)
¶ Goede idealen sterken het leven. Slechte idealen schaden het leven. De meester kiest goede idealen en bereikt het hoogst bereikbare. Meer kan een mens waarlijk niet doen. #SRK
Ware Happiness is het hoogste goed dat een mens kan bereiken. Ware Happiness is het hoogste goed waarnaar een mens kan streven. De meester volgt de goede weg en bereikt het hoogst bereikbare. Meer of beter dan dat kan een mens waarlijk niet doen. #SRK > Happiness
** Angalisme, Hagal, Veiligheid, Leefbaarheid, Liefde, NEW, HHG, Hoogste, Ideologie

Idealisme: > Idealen
Identiteit: > HIZA

Ideologie: (IDG:)
De Goten geloven in de goden Odin (of Wodan), Donar en Freya. Daarnaast kennen ze geesten, dwergen, trollen, heksen en elfen. Hun geloof draait om Eer, Trouw, Moed, Kracht, Vrijheid en Noodlot. Enerzijds beschouwen ze Noodlot als onafwendbaar, anderzijds pogen ze het lot gunstig te stemmen door cultische handelingen als bezweringen en verering van goden, demonen, doden, mensen, dieren, bomen, rotsen, elementen en hemellichamen. Vaak kennen ze een centrale cultplaats en elke nederzetting kent een heilge boom als representant van de Grote Heilige Boom, die de drie lagen van de wereld symboliseert.
** Gedachtengoed, Mythologie, Odin, Nerthus, Sirius, Honden, Noodlot, Offerrituelen, Religie, Tolerantie, Anglische adel, Free Institutions, Liberalisme, Mensenrechten, Idealen
# HSZ, DAB, KBG

Iep: > Iepen

Iepen:
Anglisch eap, eapa, eopa, elm = iep, olm, elm. Soort boom, vooral groeiend op goede gronden. Wordt 30-40 meter hoog. Goed bestand tegen harde wind, stof en rook. Wordt daarom vaak gepland langs wegen. Gevoelig voor de iepziekte. Anglisch symbool voor stoerheid, flinkheid, dapperheid en kracht. Vandaar de mansnamen Eopa, Eppe/Eppo, Ype/Ypo en Ipe/Ipo.
** Epe
# WP, DAB, KBG

Ihlow:
Stad in Eemsland (OstFriesland), circa 10 Km oost van Emden. De regio wordt rond 500vC bevolkt door Angelen uit Lunenburg. De naam Ihlow is derhalve mogelijk afgeleid van Anglisch iw (ijf, taxus) + hlaw (heuvel). Volgens Anglische naamvorming dus: heuvel waar ijfen (taxusbomen) staan.
** ASA, Naamvorming

IJ: > Y
IJzer: > Yzer

IKR: Innerlijke Kracht
Wim Hof (the Iceman) stelt dat het menslijk zenuwstel in principe vele zware beproevingen kan doorstaan. Het moet alleen goed geprikkeld worden om optimaal te functioneren. Hij traint mensen daarom door ze zo bloot mogelijk door sneeuw te laten lopen. Centraal gaat het om een goede ademhaling en koudheid. De intense kou stimuleert het zenuwstel beter te functioneren. Hierdoor voelen mensen zich beter. #VARA P&W 4.2.2014
--- Een man in Engeland lijkt de Iceman te bevestigen. Hij loopt elke dag bloot door het land, slaapt in een tent en eet wat hij tegenkomt. Hij doet dit al zes jaar en straalt veel gezondheid en happiness uit. #BBC4tv nacht 5.2.2014
** Gezondheid, Heelkunde, Sjamanisme, SZB

Imkers: > Imkerij

Imkerij: (IMK:)
()A beo (bij), beocepere (bijenehouder), beocepery (bijenhouderij), beohyve (bijenkorf), beomaerct (bijenmarkt), beostand (bijenstand), beoweax (bijenwas), cwenbeo (bijenkoningin), draen (dar = mannetjesbij), dran (=A draen), drone (=A draen), hinnig (=A honech), hommic (hommel), honech (honing), honechmaerct (honingmarkt), honecogh (honingkoopman), hunig (honing), hunnig (honing), huve (bijenkorf, bijenvolk), hyf (=A huve), hyfte (veld met bijenkorven), hyve (=A huve), imbe (imker), imbery (imkerij), imme (bij), immhufe (iemhuve = bijenkorf), immscure (bijenstal = afdak met bijenkorven), mor (bijenkoningin)
Honing is lekker en gezond. Het wordt gebruikt op de boterham, in thee en in gebak. Honing bevat glucose en fructose (samen 70%), saccharose, water (20%), mineralen en vitaminen. Smaak en geur zijn afkomstig van aromastoffen. (#WP) Honing heeft een weldadige invloed op de mens, geeft rust en sterkt de weerstand.
Oudheid: Honing is van oudsher een gewild product. In de verre oudhoud verzamelen mensen al honing uit de natuur. De Hamar in Zuid Ethiopia doen dat anno 2012 nog steeds. #MAXtv21.9.2012
800.00vC++: Honingwijn in Ethiopia #MAXtv/Erica op reis/2.7.2017
6000vC++: In Ethiopia wordt mede (honingwijn) gemaakt van honing.
2500vC++: Egypte maakt honing. #BBC4tv/12.5.2014
450nC++: Angelen zijn uitstekende boeren, die veel landwerk doen. Zij fokken dieren die in deze tijd nog veel te zien zijn. Bijen houden gebeurt op grote schaal. (#WAB/p171) Anno 2014 gebeurt dat nog steeds. O.a. in East Anglia. #BBCtv/Aug2014
 
          

hierboven: prent van een imkerij rond 1550nC

2014: De Vedda op Sri Lanka zijn een heel oud volk, dat leeft in een groot bosgebied. Ze doen denken aan de Bushmen in Zuid Afrika. Ze leven van verzamelen van vruchten en zaden en van jacht en wilde honing. De honing halen ze onbeschermd uit bijennesten in bomen. De honing eten ze zo uit de raten. Honing maakt ze sterk, zeggen ze. Ze geloven dat gewone mensen na hun dood geesten worden en hun leiders goden. (#MAXtv SriLanka Erika Terpstra 21.11.2014) De Vedda komen al circa 1.1 miljoen vC voor op Sri Lanka. > PgGen/1.1 miljVC: Vedda
2015: Chimpansees zijn gek op honing. Ze pakken de raten en eten de honing bij het nest volledig onbeschermd tegen de boze bijen. #BBC4tv/TheGorge/8.9.2015
** Kaarsen

Inboedel: > Huisraad

India:
30miljVC: India botst tegen China #BBCtv/28*.2.2017
xxx-3000vC: China en het Westen hebben al contacten bevoor de opening van de Zijderroute. Aldus Chinese archeologen in een documentaire van de BBC. Ze stellen dat het beroemde Terracottaleger van de eerste Chinese keizer Qin Huangdi (c 250vC) is gebaseerd op de Griekse beeldhouwkunst. De Chinese beeldhouwers zouden namelijk zijn onderwezen door Grieken. De Oude Grieken hebben inderdaad veel invloed in Centraal Azia sinds de veroveringen van Alexander de Grote (256-323vC). Hij sticht o.a. Kandahar in Afghanistan. Sindsdien settelen vele Grieken in o.a. Afghanistan en Kirgizia. Verder heeft de Griekse cultuur veel invloed op Pakistan en Noord India. De these van de Griekse invloed op China wordt gesterkt door de vondst van Westers DNA op diverse locaties in West China. #DeTelegraaf/pT17 13.`0.2016
3000vC-1450nC Zijderoute: -- ZwarteZee-Constantinopel-China vv
De Zijderoute is een handelsroute waarlangs oorspronkelijk voornamelijk zijde uit China wordt vervoerd naar andere gebieden in Azië en Europa. Later worden ook steeds meer vervoerd satijn, thee, wierook, robijnen, diamanten, parels, porselijn, papier, paarden, buskruit, rabarber, perzikken, sinaasapples, muskus en vele andere producten. Via de Zijderoute zijn er vrijwel zeker ook contacten met andere regio's in Azië. O.a. met India. > Zijderoute
3000vC++: Hinduïsme: Arya-Afghanistan(2500vC)-India(2000vC)-ZO.Azië(1500vC)
> PgGen/Hinduïsme
2500vC++: Dwarka, stad in Gujarat, deelstaat van India aan de NW kust. Anno 2018 zijn daar in zee resten gevonden van een tempel uit circa 2500VC. Verder een driehoekig anker (c 60x60x60 cm) van steen met drie gaten (in elke hoek 1) uit circa 2200vC. Ook potscherven en olielampjes. #TRAVEL-tv 28.6.2018
2200vC++: Megastad in NW India. Resten anno 2017 ontdekt. #BBCWordlTV/3.7.2017
1500vC: Hindu's in India ontwikkelen decimale stelsel > Rekenkunde
650vC: Angelland onderhoudt al vroeg directe of indirecte relaties met India, dat circa 8000 Km ver ligt. > Rekenkunde (650vC++), Sieraden (400nC++), Handel/peper (500nC++), Oegstgeest (650nC), AXR
500vC: Madurai in ZW India genoemd door Grieken. #BBC4tv/9.4.2016
450vC: Mantelspelden: In Rhenen zijn gevonden gouden mantelspelden (fibulae) inglegd met granaten. Mogelijk uit 300-600nC. De granaten lijken afkomstig uit India of Pakistan. #DeTelegraaf/2.5.2014 > Donkere Middeleeuwen
323vC++: China en het Westen hebben al contacten bevoor de opening van de Zijderroute. Aldus Chinese archeologen in een documentaire van de BBC. Ze stellen dat het beroemde Terracottaleger van de eerste Chinese keizer Qin Huangdi (c 250vC) is gebaseerd op de Griekse beeldhouwkunst. De Chinese beeldhouwers zouden namelijk zijn onderwezen door Grieken. De Oude Grieken hebben inderdaad veel invloed in Centraal Azia sinds de veroveringen van Alexander de Grote (256-323vC). Hij sticht o.a. Kandahar in Afghanistan. Sindsdien settelen vele Grieken in o.a. Afghanistan en Kirgizia. Verder heeft de Griekse cultuur veel invloed op Pakistan en Noord India. #DeTelegraaf/pT17 13.`0.2016
300vC++: Mogelijk al contacten Angelen met India. > Kloosters/Angale
300vC-hedn: Boeddhisme (Buddhisme) > Boeddhisem
530nC: In Constatinopel wonen Angelen. Vooralsnog is niet bekend hoe groot de groep Angelen daar is en sinds wanneer ze daar wonen. Echter, als ze genoemd worden, dan zal het toch zeker gaan om een noemenswaardig grote groep, die daar al ruime tijd woont. Deze Angelen zullen zeker het bestaan kennen van de Zijderoute. Ook lijken zij de intermediars tussen het Verre Oosten en hun broeders in Angelland. > Constantinopel, Zijderoute
600nC++: Noord Engeland importeert garnats (granaat = rode halfedelsteen) uit India. (#BBC4tv/AngloSaxons okt2016) Dat gebeurt vrij zeker al eerder door de Angelen in Angelland op het Continent.
** Eurasia, Acht, Kloosters/Angale

Industrie: > Weefkunst, Smeedkunst, Wapens, Scheepsbouw, Sieraden
Informatie: > Communicatie, Telecom
Infrastructuur: (IFS:) > BIA, MIA, Wegen, Waterwegen, Transport, Veerdiensten
Ing:: > -ing, ing/ink, Ang, Enge, etc

-ing:
= ... + al wat erbij hoort, volk, volgelingen = -en
VB1 Bruntinge = Brunt (mansnaam) + al wat van/bij hem hoort
of: = Brunt + al wie bij hem hoort = volk van Brunt
VB2 huysinge = huis + al wat erbij hoort
Plaatnamen op -ing zijn vaak oude versterkte locaties. > Vestingsteden
Yeavering is een stad in Bernicia, Northumbria in Noord Engeland, langs de Noordzee kust tussen Yorkshire en Schotland. Yeavering wordt is al rond 500nC bewoond door Angelen, die vrijwel zeker afkomstig zijn uit Jever in Ost-Friesland, dat in die tijd Anglisch gebied is. (> Angelland). De naam Yevering betekent derhalve: het volk afkomstig van Jever.
¶ De locatienamen Dollehoed (Lochem) en Dollinghoed (Wichmond) lijken afgeleid van Anglisch Doll (dollekruid) + hod (hoogte). Beide namen lijken dus aan te geven dat
-ing hetzelfde kan zijn als -e. Mogelijk is dus Anglisch Bruntinge hetzelfde als Nederlands Brunte. Dezelfde gelijkheid ing=en vinden we terug in Engeland. O.a. in Buckingham = Beukenhem.
¶ De Hasten zijn een onderstam van de Angelen. Zij migreren rond 400nC naar Zuid Engeland waar ze de nederzetting Hastings stichten. Opmerkelijk is dat Hasten en Hastings feitelijk hetzelfde betekenen. Namelijk: volk van Hast, kennelijk een stamleider. Hier geldt dus duidelijk dat -en = -ing.
¶ Later verhardt ing vaak in ink. Naar zeggen door Saxische invloed. De Saxen schijnen moeite te hebben gehad met het uitspreken van ing en maakten daar ink van.
** ing/ink, Brunt, Versaxing, Dollehoed, Dollinghoed

ing/ink: (1375++)
98nC Ingweonen: Germaans volk dat volgens Tacitus (98nC) woont in NW Europa langs de kust van de Noordzee, zijnde het hele gebied tussen Denemarken, de Elbe, de Saale, de Rijn en de Noordzee. Later verstaat men onder hen de Germanen die de ing-klank gebruiken in hun taal. In feite zijn dat voornamelijk Angelen, hetgeen overeenstemt met het toenmalig woongebied van de Angelen.
1375++: Versaxing NO Nederland (West Angle) langs grens met Duitsland. Hierdoor veranderen o.a. ing-namen in ink-namen. > Versaxing
1402: Pristerinck in Zelhem heet oorspronklijk Pristering. > Priestering
¶ In Nederland komen vele familienamen voor die eindigen op -ing of -ink. Ing is de oudste vorm, die bestond bevoor de Saxen zich rond 775nC in Oost Nederland vestigen. Naar zeggen is de -ing in vele gevallen door hun invloed veranderd in -ink. Dat betekent dat de -ing van Anglische oorsprong moet zijn en de -ink van Saxische. E.e.a. wordt bevestigd door het ontbreken van de -ink in Engeland waar wel de -ing in ruime mate voorkomt en waar het Engels toch wordt gezien als een taal van voornamelijk Anglische oorsprong. (> KTE) E.e.a. bevestigt tevens de aanwezigheid van Angelen in Noord-Oost Nederland ruim bevoor 500nC, zoals ook uit andere gegevens blijkt. > Angle, Angelland, FBAA
¶ 1947-2007 (Meertens Instituut):
- De familienaam Hensing komt voornamelijk voor in Zuid Holland en lijkt afkomstig uit Leiden. De variant Hensink komt niet voor.
- De familienaam Hansing komt maar 3x voor (1947). De variant Hansink 49 x (2007) met hoogste frekwentie in Overijssel.
- De familienaam Lansing komt 193x voor (2007). Voornamelijk in Utrecht en hoogste subfrekwentie in Veenendaal (Gelderland). De variant Lansink komt in Nederland totaal 1510x voor (2007), waarvan 708x in Overijssel, vooranamelijk in en rond Tubbergen.
- De familienaam Lans komt in 2007 totaal 938x voor in Nederland, met hoogste frekwentie van 293x in Zuid Holland, waarvan 151x in Rotterdam.
- De naam Ansing komt nauwelijks voor in Nederland. De variant Ansink in 2007 totaal 466x, met hoogste frekwentie in Gelderland (170x), met hoogste subfrekwentie in Aalten.
>> Uit deze paar willekeurig gekozen voorbeelden blijkt dat de -ing-namen voornamelijk voorkomen in West Nederland en hun -ink-varianten voornamelijk in NO Nederland, daar waar rond 775nC enige groepen Saxen settelen in enkele locaties langs de grens met Duitsland. > Angel-Saxen
¶ De overgang van ing naar ink vindt in Twente rond 1539 plaats. In het Verpondingsregister van Twente (VRT) van 1601 is dat o.a. te zien onder Markelo. Hieronder een greep uit de lijst met namen van Markelo in bron VRT van 1601:

1475
Adeling
Bolding
Broking
Folkerding
Hesseling
Hidding
Koeting
Landing
Luding
Menreding
Oving
Rengering
Rozing
Sicking
Snellinges
Waning
Wenneking  
Wissing
Wymering
etc
1602
Alinck
Bolinck
Breuckinck
Volckerinck
Hesselinck
Hiddinck
??
Luninck
Loynck
Meinerinck
Ovinck
Rengerinck
Roessinck
Sickink
Snellinck
Waninck
Wennekinck  
Wissinck
Wimerinck
etc
19--
Alink 1980
Bolink 1957
Breukink 1953
??
Hesselink 1953
Hiddink 1953
Kottink 1953
Lonink 1953
Leunk 1953
Meenderink
Ovink 1953
Renger 1980
Roesink 1953
Ziggink 1953
Snellink 1980
Wanink 1953
??
Wissink 1980
Wymerink 1953
etc
1539++: De versaxing van ing in 1475 naar ink in 1602 vindt over de hele linie plaats. Aannemend dat de overgang van ing naar ink ongeveer halverwege 1475 tot 1602 plaats vindt, zal de versaxing rond 1539 eminent kunnen zijn geworden. De datum van deze overgang zal om en nabij zeker ook gelden voor andere streken in Twente waar Saxen zich sinds circa 800nC geleidelijk in grote aantallen hebben gesetteld en daarmee invloed gingen uitoefenen op de regionale cultuur. Dat zijn vooral de streken nabij de grens met Duitsland. E.e.a. betekent dat de aanwezige Angelen in 800-1539nC zeker nog dominant zijn, maar daarna geleidelijk de nieuwe invloeden althans gedeeltelijk hebben geïntegreerd.
¶ Op 14.9.09 zijn met Google onderstaande familienamen ingetoetst op het worldwide web. Deze familinamen zijn nagenoeg specifiek voor het huidige gebied van Noord-Oost Nederland. De intoetsingen gaven het volgende resultaat.

Abbing/h/k -- 108.000-3.040-137.000
Assing/h/k -- 231.000-613-121.000
Derking/h/k -- 488.000-2-5.690
Deuring/h/k -- 80.700-29-514
Gesing/h/k -- 737.000-77-391.000
Hoving/h/k -- 301.000-27.900-15.800
Lansing/h/k -- 350.800-16.800-86.600
Leusing/h/k -- 7.770-84-78.500
Mensing/h/k -- 739.000-5.080-283.000
Morsing/h/k -- 112.000-7.570-122.000
Tesing/h/k -- 14.200-222-3.410
Thesing/h/k -- 90.800-216-8.250
Wassing/h/k -- 177.000-80.700-230.000
Wissing/h/k -- 370.000-1350-133.000

totaal g = 3.807.270
totaal gh = 143.638
totaal k = 1.615.764

Verhouding g+gh/k = 3.950.908/1.615.764 = 2.4/1

Maw: g+gh komt circa 2.4 x vaker voor dan k!
Ofwel: ing/h komt circa 2.4 x vaker voor dan ink!
Ofwel: De Anglische vorm komt 2.4 x vaker voor dan de Saxische vorm!

Per saldo blijkt de Anglische Factor in Noord-Oost Nederland 2.4 x groter is dan de Saxische factor. Mogelijk dat de Anglische wortels dus sterker zijn vertegenwoordigd dan de Saxische. Dat is begrijpelijk als men bedenkt dat de Angelen al sinds circa 400 vC in NO Nederland wonen en de Saxen pas sinds circa 775 nC. De Angelen wonen dus al ruim 2009+400=2409 jaar in NO Nederland en de Saxen pas 2009-775=1234 jaar. De Angelen wonen dus circa 2x langer in NO Nederland. De Anglische roots zullen dus navenant sterker moeten zijn. Dat de genoemde Anglische factor 2.4 x groter is dan de Saxische, hoeft dus feitelijk niet verbazend te zijn. > ASV

¶ Bron WAB/p23-24 schrijft:

The lands from which the Germanic invaders [in Britain] came lay along those sea-girt shores which pass from Denmark through Schleswig to the Netherlands. To the Romans these tribes had long been known as "Saxons", but actually they belonged to three nations - the Jutes in the north, the Angles in the middle, and the Saxons in the south, while it seems likely that a fourth people, the Frisians from the neighbourhood of Holland, were also involved. Of these peoples the Angles, or English, appear to have been the most powerful; and the comparatively modern term "Anglo-Saxon" may be said to have been designed to indicate that while they all belonged to the tribes loosely described as Saxons, the Anglian element played the most important part in the movement.
Dit citaat sterkt de conclusie dat de Anglische Factor in NO Nederland en de rest van Angelland een dominante rol speelde.
** AFA, -ing, eng/enk, ang/sax, Haarlo, Versaxing

 
Ing-: > Eng-

Inga::
Oud Anglisch: volk, regio. Mogelijk afgeleid van: ing = volgeling, stam en ga = land (afgeleid van Gotisch gawi).
** -ing, Nottingham, Hardinga, Fivelingo

Ingaldinghem:
Oude benaming van Tinallinge circa 2 Km NO van Winsum, Noord Groningen.
WEW p83: rond 875nC: lijst Fulda: Ingaddingenheim.
WEW p71: rond 975nC: lijst Werden: Ingaldinghem.
WEW p65: rond 1025nC: lijst Werden: Ingaldingon.
¶ Lijst Werden is van klooster in Werden in Munsterland. Lijst Fulda is van klooster Fulda in Hessen. Werden schrijft 2e x Ingal... na 50 jaar. Fulda ligt aanzienlijk verder van Tinallinge dan Werden. We mogen dus aannemen dat Ingal... correct is.
¶ De regio Tinallinge wordt rond 500vC bevolkt door Angelen uit Oldambt. De naam lijkt derhalve afgeleid van Anglisch Ingal (Angel) + thingham (dingplaats). Dus: dingplaats van de Angelen.
** Vestingsteden, Ingoldingen
# WEW, EWB, DAB, KBG

Inge: > Enge
Ingel: > Ongel

Ingelanden:
Letterlijk: zij die ingeland zijn. Ofwel: zij die zich hebben gevestigd in een bepaalde streek, polder, waterschap, etc. Dwz: aldaar grondbezit hebben verkregen en zijn gaan wonen. In andere provincies spreekt men meer over geërfden of erfgenamen (Overijssel).
# WP, DAB

Ingelburg: familienaam in Amerika

Ingeldesord: (IDO:)
Widsith:
35. Offa weold Ongle, Alewih Denum;
35. Offa regeert Angle, Alewih de Denen;
36. se waes thara manna modgast ealra,
36. hij was daar van de mannen de allermoedigste,
37. no hwaethre he ofer Offan eorlscype fremede,
37. niemand overtrof Offa's vermetel leiderschap,
38. ac Offa geslog aerest monna,
38. en Offa veroverde de eerste maanden,
39. cnithwesende, cynerica maest.
39. knecht/ruiter wezende, meest van het koninkrijk.
40. Naenig efeneald him eorlscipe maran
40. Niemand evenaarde hem meer leiderschap
41. on orette. Ane sweorde
41. op aarde. Ene zwaard
42. merce gemaerde with Myrgingum
42. merkte vermaard de grens met Myrgingum
43. bi Fifeldore; heoldon forth sidhdhan
43. bij Fiveldore; hielden voortaan gescheiden
44. Engle ond Swaefe, swa hit Offa geslog.
44. Angelen en Swaefen, zo heeft Offa geslagen.
45. Hrothwulf ond Hrodgar heoldon lengest
45. Hrothwulf en Hrodgar hielden 't langst stand,
46. sibbe aetsomne suhtorfaedran,
46. de verwanten van gezamelijke stamvaders,
47. siththan hy forwreacon wicinga cynn
47. sinds hij [Offa] het wreken van de Vikingse stam
48. ond Ingeldes ord forbigdan,
48. en Ingeldes oord had voorkomen,
49. forheowan aet Heurota Headhobeardna thrym.
49. en bij Heurota had verslaan de macht van de Headhobearden.
¶ De uitgang -des betekent in het Anglisch van of uit. (> PgDix/-des) In de gegeven context van Widsith 35-49 is dus het Anglisch Ingeldes ord afgeleid van Anglisch Ingel (Ingle, Angle, Angel) + des (van) + ord (oord). Dus: Ingeldes ord = oord van de Ingelen = oord van de Angelen = Angle = Angelland. > Angle
¶ Hrotwulf en Hrodgar zijn kennelijk verwanten in mannelijke lijn. Gezien de context lijken zij Angelen in dienst van Offa, die samen hebben gestreden met Offa tegen de Swaefen.
¶ De Headhobearden zijn mogelijk een onderstam van de Longobarden. Deze Longobarden wonen rond 350nC langs de Beneden Elbe, dus ergens tussen Hamburg en Dömitz. Dus in Noord Angelland. Gezien de tekst van Widsith lijken ze vijanden van de Angelen. Vele Longobarden (Lombarden) mirgreren samen met Angelen in 450-550nC naar Brittannia, waar ze zich o.a. settelen in Londen o.a. in het latere Lombard Street. De meeste Longobarden migreren echter rond 550nC naar Zuid Duitsland.
Per saldo gaat de tekst van Widsith 35-48 over een succesvolle campagne van prins Offa van Angeln tegen Swaefen die het Anglisch Rijk (Angle, Angelland) zijn binnengedrongen. De Swaefen worden kennelijk definitief verslagen en verjaagd. O.a. bij Fiveldore in Fivelga (NO Groningen). Verder blijkt uit de tekst dat de Beneden Elbe en Myrgingum (NO Groningen) rond 405nC en dus ruim voordien onderdeel zijn van het Anglisch Rijk (Angle, Angelland). Offa verjaagt immers indringers die dus ruim voordien Angelland moeten zijn binnengedrongen.
** Widsith, Angle, Offa van Angeln, Fiveldore, Ingoldsby

Ingelheim:
Ingelheim am Rhein is een stad in de deelstaat Rijnland Palts. Karel de Grote sticht er een Kaiserphalz rond 800 nC. De resten zijn nog altijd zichtbaar. De Nederlandse schrijver Multatuli (Eduard Douwes Dekker) brengt zijn laatste levensjaren door in villa Steig te Nieder-Ingelheim. Hij overlijd daar in 1887. De naam Ingelheim betekent Huis der Angelen.
Wapen: op zilver een adelaar in zwart, links gekeerd, rood geklauwd en gebekt.
# WKP 1.6.09, WP, KBG

Ingelum: > Engelum
Ingerland: oude strijdkreet van de Angelen > Anglaland

Ingland:
¶ Bron RRA schrijft:

Without getting into details of Germanic cosmogony it may be mentioned in passing that Mannus ("man"), according to Tacitus' account of Germanic thinking (Germania 2), was taken to be the universal devine ancestor giving rise to the three sons that engendered the three principal Germanic groups of tribes: the Inguaeones, descending from Ing (*Ingw[az]), from the North Sea region; the (H)erminones, "whose territory extended from the lower Elbe southward into Bohemia"; and the Istaevones, of the Weser-Rhine area.

Publius Cornelius Tacitus (c 55-118) was een Romeins historicus, die zich intensief heeft verdiept in de situatie en historie van West Europa uit zijn tijd. Zijn geschriften zijn door de eeuwen heen een belangrijke bron van informatie geweest.
¶ Volgens Tacitus is dus Ing = Ingw/az een zoon van Mannus en de stamvader van de Ingweonen die wonen aan de Noordzee. In principe dus Noorwegen, Denemarken, NW Duitsland, Nederland en Vlaanderen. Het is echter de vraag of Tacitus werkelijk dit hele gebied bedoelt, of dat hij eigenlijk bedoelt: een gebied aan de Noordzee. Een kleiner gebied dus, maar wel prominent en liggend aan de Noordzee. De formulering geeft hierover geen uitsluitsel. Laten we het Ingland noemen, ofwel het land van Ing.
¶ Cladius Ptolemaeus (87-150), Grieks astronoom, geograaf, wiskundige en muziektheoreticus, schrijft rond 122 nC dat de Angelen wonen in het gebied tussen Denemarken en de Rijn. Dit gebied is behoorlijk van omvang. Circa 500x350 Km2 (N-Z;O-W). Ofwel 175.000 Km2. Een gebied omvattend Nederland + NW Duitsland samen tot aan de Rijn. Dit gebied valt goed samen met het eerder genoemde Ingland. Aangezien Engeland (= het land der Angelen) in het Engels wordt uitgesproken als Ingland, lijkt welhaast zeker dat het eerder genoemde Ingland = het land van Ing = Land der Angelen = Angelland.
** Angelland, Mega Angle, Angologie (kaart)

Ingle: = Angelland > Angle, Angelland

Ingleburg:
Familienaam in Amerika. Mogelijk ook een regio in Yorkshire, Engeland.

Ingleby:
Deelgemeente van Stockton on Tees in NO Yorkshire. Strekt zich uit van rivier de Tees tot aan de North Yorkshire Moors en de Noordzee. De naam betekent borg van de Angelen. Borg betekent hier veilige plaats. Het is een oeroude naam, die aangeeft dat in dit gebied van oudsher Angelen wonen, een Germaanse stam uit Angeln in Sleswig (Noord Duitsland) en grenzend aan Denemarken. Mogelijk is dit een van eerste Anglische nederzettingen in Engeland. Het gebied is tamelijk geaccidenteerd met langerekte heuvels. De kust heeft hier en daar steile kalkrotsen.
Deelgebieden: Ingleby Barwick, Ingelby Arncliffe, Ingleby Greenhow, Ingleby Cross, Ingleby Manor en Ingleby Incline.
** Aeglesthrep, Angelen, Angeln

Inglinga Saga: (1500vC-1230nC; IGS:)
Inglinga = volk (nazaten) van Ing. Saga van Snorri Sturluson (1179-1241), een IJslandse geleerde, die vele Noordse saga's heeft vastgelegd. De saga handelt over Ing, de stamvader van de Inglings, het oudste koningsgeslacht van Zweden. Een nazaat van deze stamvader is ene Ingwi (gb 700vC), de stamvader van de Angelen.
** Snorri, Saga's, Ingwi, Inglings
# gg.campacasa.eu 21.10.09, KBG

Inglinge Hög: (IGH:)
Ofwel: Inglinge Hoogte in Midden Zweden. Letterlijk: de Hoogte van de Inglings. Ondereel van een groot grafveld bestaande uit heuvels, staande stenen en stenen circels. De aanleg van dit grafveld begon in de Bronstijd rond 1500vC. Het was in gebruik tot circa 1000 nC. De grafheuvels werden gebruikt voor religieuse ceremonies, voorouder vereering en vergaderingen (things). Gezien de naam Inglinge moet dit gebied het stamland zijn van de Inglings, een volk waaruit het oudste Zweedse koningsgeslacht is voortgekomen.
** Inglings, Steenringen, Hoogland
# gg.campacasa.eu 21.10.09, KBG

Inglings: (1500-665vC)
Volk in Midden-ZuidZweden-Leire/Seeland/Denemarken(800vC)-Angeln(665vC)
Volgens een Noorse saga is Ingwi een zoon van koning Halfdan de Oude. Deze Halfdan leeft begin 6e eeuw nC. Een ander Noorse saga zegt dat Ingui (Ingwi, Inge) de eerste koning van Zweden is. (Historia Norwegiae) Ook andere saga's noemen Ingwi koning van Zweden. Zijn nazaten heten Inglings. Zij vestigen zich in Angeln, een gebied in NO Duitsland. Wanneer is niet exact bekend. Het moet echter ruim bevoor de jaartelling zijn. De Teutonen (400-300vC) kennen hen al rond 350vC. (> Anglesko) En Tacitus (55-120nC) noemt hen rond 100nC in zijn boek De Germania (hoofdstuk 40). Ingwi zelf moet dus al ver bevoor de jaartelling zijn geboren. Mogelijk rond 630vC. Als zodanig kan hij dus geen zoon zijn van koning Halfdan de Oude, die immers begin 6e eeuw nC leeft. Mogelijk gaat het dus inderdaad om de eerste Zweedse koning, die dan ergens in de 7e vC moet leven. De Inglings zijn vrij zeker afkomstig van de Inglinge Hög in Midden Zweden, waar ze rond 1500vC een groot grafveld hebben aangelegd met vele stenen monumenten.
Crematie: Volgens bron IGS bepaalt Odin dat doden verbrand moeten worden samen met hun roerend goed. Want ieder komt met zoveel in Walhalla als hem op de brandstapel is meegegeven. (#NEM/p18) Kenlijk is dus Odin de hoofdgod van de Inglings.
** Inglinge Hög, Inglo-Goten, Ingwi, Angelen
# gg.campacasa.eu 21.10.09, KBG

Inglisc Miss:
Zeker tot in de jaren 1930 wordt aan beide kanten van de Nederlands-Duitse grens tussen Groningen en Gelderland een oud en beroemd rijlied gezongen dat bestaat uit 27 korte couplettten in de regiotaal over her pastoor sin cow. Vooralsnog zijn maar drie coupletten achterhaald. O.a.:

and the olde Inglisc miss
Inglisc miss (2x)
hef an niwes tandgebis
fan her pastoor sin cow
o sing ma tow, sing ma tow
fan her pastoor sin cow, wow, wow

Sing ma tow is Anglisch voor zing maar door.
Vooralsnog is niet bekend uit welke tijd dit couplet bestaat.
- Gezien de genoemde pastoor stamt het zeker van na 950nC, toen de kerstening van Angelland voor een groot deel was voltooid.
- De Engelse term miss is afgeleid van Engels Mistress, dat is afgeleid van Oud Frans Maistresse. Ze zal dus zeker van na 1050 AD stammen, toen Engeland haar woordenschat sterk uitbreidde met Franse woorden.
- Mogelijk dateert de term Inglisc Miss uit de periode dat Hannover middels een personele unie is verbonden met het Britse koningshuis, dus sinds circa 1713. In die periode verblijft een groot aantal Engelsen in NW Duitsland.
** Singmatow, Zingen

Inglo-Goten: (800-600vC) (IGO:)
Inglo-Goten is een verzamelnaam voor Inglings en andere Goten die oorspronkelijk wonen in ZW Zweden en op het eiland Seeland in NO Denemarken. De Oer Angelen zijn in feite Inglo-Goten, i.c. een grote groep bestaande Inglings en West Goten. In 665vC reist koning Ingwi van Leire op Seeland in Oost Denemarken naar het gebied dat later de naam Angeln krijgt. Tijdens zijn reis pleegt de broer van Ingwi een staatsgreep. Om een bloedige strijd te mijden, besluit Ingwi met zijn gevolg te blijven in Angeln. De groep Inglo-Goten zijn zodoende de Oer Angelen die Angeln hebben bevolkt. (> OBA) Later komen achtergebleven Ingwi getrouwen en andere Inglo-Goten zich ook duurzaam vestigen in Angeln. De cultuur van al deze Inglo-Goten vormt zodoende de basis van de Anglische cultuur in meest brede zin: taal, normen en waarden, technologie, etc.
Genlijn:
@ 800-600vC Inglo-Goten --- ZW.Zweden-NO.Denemarken
@ 1500-665vC Inglings --- ZuidZweden
@ 2000-1500vC WestGoten --- Litouwen-ZW.Zweden
@ 2500-2000vC Litouwers --- Oekraïne-Litouwen
@ 3000-2500vC Goten --- Oekraïne-Litouwen-Z.Zweden
@ 5000-3000vC Germanen --- Arya-Khwarizm-Oekraïne
@ 8000-200vC Ariërs --- Caucacia-Arya

¶ De Germanen wonen oorspronkelijk in het gebied Khwarizm tussen het Aral Meer en de Kaspische Zee. Grote groepen van hen migreren rond 3000vC naar Midden, Noord en West Europa, over een afstand van circa 7000 Km.

Graanlijn:
@ 5000vC++: Germanen wonen in Khwarizm/CentraalAzië en Oekraïne
2600vC++: graanbouw in Mesopotamië
2000-1000vC: OostGermaanse volk der Slaven bedrijft akkerbouw in W.Rusland, Polen en Tjechia (WP)
@ 2000vC++: WestGoten wonen in Litouwen en ZW.Zweden
@ 800-600vC: Inglo-Goten wonen in ZW.Zweden, NO Denemarken en Angeln.
@ 665vC++: Angelen in NW Europa > Angelland
@ 500vC++: Angelen in NO Nederland
@ 300vC++: Angelen bedrijven graanbouw in Drente > Graan
Uit bovenstaande timetable blijkt dat de Angelen zeer wel hun kennis van graanbouw hebben gekregen via hun Germaanse voorouders uit Khwarizm in Centraal Azië. Die Germaanse voorouders hebben hun kennis van graanbouw kunnen hebben geleerd in Mesopothamia in het zuidwesten. Langs deze zgn graanlijn kunnen ze meer kennis hebben gekregen van andere culturen, die ze later doorgeven aan hun nazaten.
Barnsteenlijn: Al vroeg is barnsteen (Agnl: baernstin een geliefd product voor sieraden en derhalve een belangrijk handelsproduct. Al in 3500vC wordt barnsteen gebruikt in sieraden in Mesopotamië. Barnsteen wordt o.a. gevonden in Noord Duitsland en aan de kust van Letland. Hierdoor ontstaat de zgn Barnsteenroute van Zweden via de Dvina in Rusland naar de Zwarte Zee en verder naar Constantinopel. > Barnsteen
Kretalijn: In 2000-12 vC heeft Zweden handelsrelaties met Kreta en via dat land mogelijk ook met Egypte. Kreta is een Grieks eiland in de Middelandse Zee. Naar zeggen is de Futhark (Germaans Alfabet) afgeleid van het Kreta Alfabet. De Inglo-Goten zullen derhalve zeker ook contacten hebben met Kreta en zeker op de hoogte zijn van de culturen van Kreta en Egypte. Via die contacten zal zeker ook kennis zijn verkregen over die culture in brede zin. O.a. over technologie, kunst, muziek, etc. De Kretalijn volgt vrij zeker geografisch de Barnsteenlijn.
Cultuurlijn: De historische cultuurlijn van de Inglo-Goten zal helemaal gelijk zijn als de Genlijn. De Cultuurlijn zal daarbij zeker in de loop der eeuwen vele elementen hebben overgenomen van andere culturen via contacten langs de Graanlijn en de Kretalijn.
Taallijn: Taal is het centrale onderdeel van een cultuur. De historische Taallijn van de Inglo-Goten zal derhalve helemaal gelijk lopen met hun Cultuurlijn. > Dzjim
Schriftlijn: Futhark: runentekens, mogelijk geïnspireerd door het Kreta Schrift. > Futhark
** Inglings, Graan, Kreta, Dzjim, Futhark

Ingol: = Angol = Angel, Angul, etc > Angol

Ingoldingen:
Stad in Baden-Würtemberg, Duitsland. De naam lijkt afgeleid van Anglisch Ingol (Angel) + thingham (dingplaats). Dus: dingplaats van de Angelen.
** Ingaldinghem

Ingoldsby:
Stad in Lincolnshire (GB), een historisch Anglische regio. (> HAG) De naam Ingoldsby lijkt derhalve afgeleid van Anglisch Ingol (Angel) + des (van) + by (burg, burcht, borg). Dus: de burcht van Angelen.
** Ingeldesord, Lincolnshire

 

Ingwaz:
Het 22e teken van het runenalfabet (futhark). De vorm <> is gelijk aan het teken voor de letter O in het Alpine schrift uit de 1e eeuw vC. De letter O is afkomstig uit het Fenicische schrift uit 1200-300 vC, waar het staat voor ain dat oog betekent. Aangezien de runentekens waarschijnlijk zijn afgeleid uit de Noord Italische lettertekens,

kan de rune Ingwaz staan voor de letter O. Mogelijk is Ingwaz ook het symbool voor oog. De symboliek voor oog staat voor waakzaamheid, wijsheid en macht. Ook als symbool voor de zon en afweer van het kwade. In het oude Egypte gebruikt men het Udjat-oog van Horus als amulet voor onkwetsbaarheid en eeuwige vruchtbaarheid. Ook Ingwaz staat volgens bron RGT o.a. voor vruchtbaarheid door de associatie met de god Frey. Daarnaast zou Ingwaz zijn gewijd aan de mysterieuze god Ing. Deze Ing ofwel Ingwi lijkt echter te zijn een Deense koning uit de 7e eeuw vC. Mogelijk is hij na zijn dood gelegendariseerd en is er van hem een Noord-Germaanse godheid gemaakt.
¶ Bron FEW/p83 schrijft dat de ruit bij de Germanen (ib Franken) een symbool is voor grondbezit en wel specifiek grasland. Bij juridische transacties van onroerend goed wordt een graszode gestoken uit de grond in de vorm van een ruit en overgedragen aan de koper. Daarmee wordt de transactie juridisch van kracht. Een ruit in een familiewapen stelt dus mogelijk voor het bezit van grond en wel specifiek grasland. In feite kan hier de graszode cq de ruit ook staan voor vruchtbaarheid, een van de associaties van genoemde god Frey.
** Runen, Ingwi, Odin, Zonnering
# RGT, WP, Symbole, FEW, KBG

Ingweonen: (IGW:)
Germaans volk dat volgens Tacitus (98nC) woont in NW Europa langs de kust van de Noordzee, zijnde het hele gebied tussen Denemarken, de Elbe, de Saale, de Rijn en de Noordzee. Later verstaat men onder hen de Germanen die de ing-klank gebruiken in hun taal. In feite zijn dat voornamelijk Angelen, hetgeen overeenstemt met het toenmalig woongebied van de Angelen. De Saxen gebruiken de ink-klank.
450nC-600nC: In deze periode migreert circa de helft van alle Angelen op het Continent naar Brittannia vanwege de Langdurige Natheid. (> P36) Angelland verzwakt daardoor ernstig. Franken, Saxen en Friezen bezetten grote delen van Angelland. > P68
** Twisto, Germania, ing/ink, Angelland, Angle, Angologie, Angelen

Ingwi: (c 700-640vC)
Alias Yngvi, Ingwi van Angeln. Volgens de Oud Germaanse mythologie de zoon van Odin, de oppergod van de Noord-Germanen, identiek aan Wodan van de West-Germanen. Volgens de Skjöldungasaga (c 1200nC) komt Odin uit Azië en verovert Noord Europa. Hij geeft Zweden aan zijn zoon Ingwi en Denemarken aan zijn zoon Skjöldr. Uit Skjöldr is het Deens koningshuis Skjöld voortgekomen, waarvan nazaten zich ook hebben gevestigd in Zuid Zweden. > Odin
¶ Volgens Tacitus is Ing = Ingw/az een zoon van Mannus en de stamvader van de Ingweonen die wonen aan de Noordzee. In principe dus Noorwegen, Denemarken, NW Duitsland, Nederland en Vlaanderen. Het is echter de vraag of Tacitus werkelijk dit hele gebied bedoelt, of dat hij eigenlijk bedoelt: een gebied aan de Noordzee. Een kleiner gebied dus, maar wel prominent en liggend aan de Noordzee. De formulering geeft hierover geen uitsluitsel. Laten we het Ingland noemen, ofwel het land van Ing.
¶ Volgens een Noorse saga is Ingwi een zoon van koning Halfdan de Oude. Deze Halfdan leeft begin 6e eeuw nC. Een ander Noorse saga zegt dat Ingui (Ingwi) de eerste koning van Zweden is. (Historia Norwegiae) Ook andere saga's noemen Ingwi koning van Zweden. Zijn nazaten heten Inglings. Zij vestigen zich in Angeln, een gebied in Sleswig (Noord Duitsland). Wanneer is niet bekend. Het moet echter ruim bevoor de jaartelling zijn. Ze worden immers al genoemd door Tacitus (55-120nC) in diens boek De Germania (hoofdstuk 40). Ingwi zelf moet dus al ver bevoor de jaartelling zijn geboren. Als zodanig kan hij dus geen zoon zijn van koning Halfdan de Oude, die immers begin 6e eeuw nC leeft.
¶ Ingwi wordt ook vaak genoemd Ingui, Ing of Inguz. Later krijgt hij ook de naam Freyer, wat heer betekent. In het Oud Germaans heet hij Ingwaz, een zoon van Mannus. Volgens bron RGT is zijn herkomst mysterieus. Aangenomen wordt echter dat Ingwaz ouder is dan de Germaanse volksstammen. Hij wordt geassocieerd met Frey, de god van de vruchtbaarheid. In het runenalfabet (futhark) is Ingwaz (<>) het 22e teken, uitgesproken als ing. (> Ingwaz)
Steen: Op een steen ergens in Zuid Engeland staat een Oud Engels runengedicht (c 1000nC) dat vertelt over Ing:

Ing waes aerest mid Eastdenum
gesewen secgum, od he siddan east
ofer waeg gewat. Waen aefter ran.
Thus Heardingas thone haele nemdon.

ofwel

Ing was eerste onder de Oost-Denen
zo gezien en gezegd, tot hij oostwaarts ging
over weg en water. Zijn wagen reed achter.
Aldus noemden Hardinga's die held.

Volgens deze tekst woont Ing dus in Oost Denemarken en vertrekt hij naar het oosten. Dus naar Zweden. Tot circa 1800nC geldt echter: oost = oost of zuid. (> Windrichtingen) Dat klopt beter met de feiten. Immers, daar Oost-Denemarken voornamelijk bestaat uit het eiland Sjaeland (Seeland) moet Ing (Ingwi) daar hebben gewoond. Mogelijk in Leire, de zetel van de Deense koningen. Daar woont immers ruim 1/3 van alle Denen. Als Ingwi inderdaad de oervader van de Angelen is, dan moet hij dus naar het zuidwesten zijn gevaren. Daar immers ligt Angeln, het land der Angelen. (> Angeln) Dat gebied ligt in Sleswig (Noord Duitsland), maar hoort tot 1919 bij het koninkrijk Denemarken. Oostwaarts betekent in het gedicht dus meer zuidwestwaarts. Het gedicht lijkt dus aardig te kloppen met de historische werkelijkheid. Gezien dit gedicht moet Ingwi dus een Deense koning zijn geweest en is hij om vooralsnog onbekende reden gemigreerd naar het gebied in Zuid-Denemarken, dat later dankzij hem Angeln wordt genoemd.
Hardinga: Historisch gebied in NO Nederland langs grens met Duitsland. Volgens de tekst op genoemde steen in ZO Engeland uit circa 1000nC ziet de bevolking de Anglische koning Ingwi als hun held. Dit Hardinga ligt vrij zeker in NO Nederland (West Angle). > Hardinga, West Angle
¶ Als Tacitus rond 100nC schrijft over de Angelen, dan moeten er in zijn tijd toch voldoende van hen leven om de aandacht te kunnen trekken van de Romeinse historicus. Voordat Ingwi voor zoveel nazaten heeft gezorgd, moeten er dan ook enige eeuwen aan vooraf zijn gegaan. Verondersteld dat rond 100 nC circa 4000 Angelen leven in Angeln, dan zal met een normale groeifactor van 3 per eeuw circa 700 jaar nodig zijn om voor een nageslacht van circa 4000 Angelen te kunnen zorgen. (> DGF) Koning Ingwi zal derhalve ergens in de 7e eeuw vC hebben geleefd. Dus in de IJzertijd.
¶ Per saldo lijkt de volgende reconstructie denkbaar. Ingwi is rond 660 vC koning van Denemarken. Hij heeft een broer die Skjöldr heet. Ingwi woont in Kopenhagen, op het eiland Sjaeland in Oost Denemarken. Op een dag reist hij per boot naar het zuiden van zijn koninkrijk. Zijn broer Skjöldr maakt gebruik van de afwezigheid van Ingwi en grijpt naar de macht. Ingwi begrijpt dat terugkeer naar Kopenhagen zal leiden tot onnodig bloed vergieten. Hij besluit daarom in Zuid Denemarken te blijven. Zijn vrouw en kinderen komen hem na en vestigen zich in het gebied dat later Ingwilan gaat heten. Deze naam muteert in de loop der eeuwen via Inglan, Ånglan en Anglan tot Angeln, het land der Angelen.
¶ De beschreven reconstructie lijkt nogal plausibel. De naam Ingwi komt namelijk anno 2007 in Denemarken nog steeds voor als jongensnaam. In Nederland kennen we de variant Inge, oorspronkelijk een jongensnaam, later ook meisjesnaam. Een cruciale factor is echter de taalovereenkomst. Het Oud Engels doet in vele opzichten denken aan het Deens. Zowel in vocabulair als in zinsbouw. Bovendien lijkt de vlag van Engeland een variant van de Deense vlag. Een rood kruis op een wit veld versus een wit kruis op een rood veld. Verder vinden we de drie kruipende leeuwen in het wapen van Engeland terug in het wapen van Denemarken. Deze zaken kunnen niet op louter toeval berusten. Daarvoor zijn er teveel en te belangrijke gelijkenissen, die van essentiële betekenis zijn voor de identiteit van volken: taal, vlag en wapen. Bovendien bestaan er historische relaties tussen Engeland en Denemarken. De Angelen zijn daar kennelijk de verbindende schakel van. Bij de introductie van hun vlag en wapen in de Middeleeuwen moeten de Engelsen deze band nog sterk gevoeld hebben en dat zichtbaar hebben gemaakt middels hun nationale symbolen. Het is immers bekend dat verwante volken vaak symbolen van elkaar overnemen. Dat zien we o.a. bij de vlaggen en wapens van de Scandinavische landen, die van Nederland, de oude Zuid-Afrikaanse staten en New York (vlag) en die van het Verenigd Konikrijk, Australië en vroeger ook de Verenigde Staten en Canada via de Union Jack, de Britse vlag. Door de overname van dergelijke symbolen wordt de onderlinge verbondenheid op zichtbare wijze tot uitdrukking gebracht.
** ODA, Hardinga, Angelen, Windrichtingen, Transport, Ingwaz, Odin, Saga's, Bekervolk, PgA-Z/DGF
# WKP 24-25.5.07, RGT, KBG

Ingwisteen: > Hardinga

Initiatie: (INI:)
Jongens van 14 jaar moesten vroeger in Zuidelijk Afrika drie dagen en nachten in een groot donker bos doorbrengen. Als ze dat gered hadden, werden ze door de stamleden als volwassen beschouwd en mochten ze deelnemen aan vergaderingen. #DVB 2012-15
** PgOER/Initiatie

Inkomsten: (INK::)
()A aerfe (erfdeel), blodgield (bloedgeld = geld voor misdaad, karig loon voor hard werken), bodel (boedel, inboedel, vermogen, erfgoed), bourugt (opbrengst), bourugtan (opbrengen), ciepe (verkoop), cop (koop), costing (rente), cyns (cijns, pacht, rente), cyse (belasting), cythnes (testament), earf (erf, erfenis = huis met bijbehorende grond, stuk onbebebouwde grond bij huis), earfan (ww erven), earfdael (erfdeel), earfgudh (erfgoed), earfhyr (erfhuur, erfpacht), earfian (ww erven), earfnis (erfenis), earfpeand (onroerend goed), earfsone (bij erfenis te betalen deel van zoengeld), earwa (erfenis), earwan (erven), feoh (vee, geld, bezit), feohgehat (geldbelofte, betalingsbelofte), fihu (=A feoh), foregielt (vooruitbetaling, betaling in geld), frome (opbrengst, nut), furdrag (verdrag, overeenkomst, ontheffing, kwijtschelding), furdrag up (gedeeltelijke kwijtschelding of ontheffing), furpeandan (verpanden), furpeandscip (verpanding), furpeandscippan (verpanden), furpensionan (belenen, verpachten, verhuren), furpondan (verponden, belasten in ponden gelds), furponding (verponding, belasting in ponden gelds), fursaetan (verpachten), gafol (voordeel, winst), gamen (spel, gok), gamenian (spelen, dobbelen, gokken), giefu (gave, gift), gield (geld, oogst, opbrengst), gieldan (oogsten, opbrengen, betalen), gospenning (loon van een boereknecht of- meid), herfe (vererfbaar stuk grond), ierfan (ww erven), ierfe (erfdeel), ierfian (ww erven), imposta (belasting), lan (loon), landcyse (grondbelasting), lean (leen, lening), leanan (ww lenen), leaning (lening), manriht (loon, salaris), oth (erfgoed), othan (ww erven), peandan (panden, beslag leggen op een pand), pension (opbrengst, rente), pensionan (opbrengen, renderen), posta (belasting), pottan (oppotten, sparen), reaf (inkomen), rekning (rekening), rugg (geld), saiseran (in beslag nemen), salta (soldij, loon), sawta (=A salta), scare (aandeel, rente), scat (som geld, heffing), sceafing (schoofrecht = recht op aantal schoven van oogst conform oppervlakte), scot (soort belasting), scow (bedrag aan geld en goed), sealla (verkoop), sloptende (luiktiende = tiende die in de herfst werd betaald door 't slop op de deel), smaeltende (smaltiende), smeartgield (smartegeld), soongield (zoengeld), sparian (sparen), tende (tiende), thyns (=A cyns), tins (=A cyns), toll (tol, grensbelasting), tollgield (tolgeld), tugnis (opbrengst), upbouran (opbrengen, ontvangen, innen), upboure (opbrengst, inning), upcomst (inkomsten, opbrengsten), upsaete (belasting, pacht), utdon (verpachten), utdragan (opbrengen), weorc (werk), werc (werk, werkplaats, fabriek), wergield (weergeld), werk (werk), winne (gewin, winst, oogst, verworfenheid), wocor (woeker), wocoran (woekeren), wunne (=A winne), wyrc (werk), yrfe (erfdeel)
** Geldzaken, Erfenis, Werken

Inkt:
()A ince (inkt)
-25nC++: Romeinen maken inktpotten van glas. #AVROtv/K&K/Mv Zilverberg 15.5.2016
100nC++: Romeinen gebruiken inkt voor schrijven van belangrijke documenten. #K&K/AVROtv/18.9.2015
600nC++: Angelen in Engeland maken inkt uit eikels van eikebomen. #BBCtv apr2016
** Schrift

Innerlijk: (INL:)
()A angast (angst, gevaar, ontzag), awe (afgrijzen, vrees, angst, ontzag), canne (verstand, kunde), dread (droef, bang, bevreesd), eampt (gevoel), eamptig (gevoelig, prikkelbaar), ege (vrees, angst), empig (gevoelig, teer), feling (gevoel), felan (voelen), forefeling (voorgevoel), foresith (voorschouw), forht (vrees, angst), forhtian (ww vrezen), freagd (vreugde), freasan (vrezen), frease (vrees, angst), freothu (vrede), fridhu (vrede), furdread (verdriet), fyrth (=A forth), gefeol (gevoel), gefeolig (gevoelig), gefela (gevoel, gevoelen), gemod (gemoed), gewiton (geweten), gewitt (intelligentie, begrip), innera (innerlijk), mocgan (mogen, lusten, willen), mod (moed, gemoed), modraest (gemoedrust), nyllan (niet willen), reoran (roeren, laten horen, uiten), reoring (roersel, emotie, uiting), roran (=A reoran), seara (verstand, wijsheid), wa (wee, pijn, verdriet), willan (willen, wensen), wis (verstand, wijsheid), wit (weet, kennis, notie, begrip, verstand)
¶ In hoeverre kennen de Oude Angelen hun innerlijk en hoe gaan ze ermee om?
650vC: Bij een crematie zitten Angelen rond de brandstapel. Tijdens het branden zingen en hummen de aanwezigen ten afscheid enige heilige liederen. Na verloop van enige uren is het lijk verast. De as wordt verzameld in een pot en later uitgestrooid op een heuvel in een groot heideveld. Alle rituelen tonen een diepe bewogenheid met de dode. > Crematie
450-550nC: Bron FBZ/p24 schrijft dat in 1918 een zgn weefkam is gevonden in een wierde bij Westeremden (N. Groningen). De kam is van taxushout en dateert uit de periode 450-550nC. Op de kam staat in runen de volgende tekst:

op haemu jibada aemlup -- iwi ok up duna le wimoed aeh thusa
letterlijk vertaald (KBG):
op heem geboden voorspoed -- ieven ook op duin lij weemoed bezit deze
vrij vertaald (KBG):
op de heem is voorspoed nodig -- ook de ieven op de duinlij hebben weemoed
¶ Een oude Anglische spreuk zegt:
Wha of aermod and ansumnis danseth, spreangeth nat haigh.
ofwel:
Wie van armoede en eenzaamheid danst, springt niet hoog.
** Gevoelens, Gemoed, Emoties

Innerlijke Kracht: > IKR, Shanti
Innerlijke Rust: > Shanti
Innerlijke Vrede: > Shanti

Inquisitie: (1184++; INQ:)
1184: Katholieke Kerk installeert Inquisitie. Voledige naam: Inquisitio haereticae pravitatis. Ofwel 'rechtbank voor ketters' ook wel Heilig Officie genoemd of geloofsrechtbank. Een rechtbank ingesteld door de Rooms-Katholieke Kerk om ketters op te sporen en te straffen. Paus Lucius III geeft in 1184 nauwkeurige instructies omtrent het straffen van ketters. De Orde der Dominicanen is belast met de opsporing en de wereldlijke macht met de straffen. De praktijk is echter dat de Inquisitie verhoort en een vonnis uitspreekt en dienen de wereldlijke rechtbanken alleen nog om het vonnis te executeren. Overal in Europa worden ketters vervolgd en gestraft. Onder ketters verstaat men aldiegenen die twijfel hebben over of kritiek hebben op het Roomse geloof en op degenen die de Roomse Kerk verlaten of willen verlaten.
¶ In de film "In name of the Rose" zegt een monnik:

Iedereen die de Inquisitie aanvecht, wordt beschouwd als een ketter en dan veroordeeld tot de brandstapel.
De film is gemaakt naar het gelijknamige boek van Umberto Eco uit 1980.
¶ Tot de grote vervolgde groepen behoren de Kartharen, de Albigenzen, de Hugenoten, de Anabaptisten, de Lutheranen en andere Protestanten. Maar ook andere individuen worden vervolgd en gestraft. Op 30 mei 1431 wordt te Rouaan in Noord Frankrijk Jeanne d'Arc op de brandstapel ter dood gebracht. In 1520 komen de beruchte plakkaten waarin zeer strenge straffen worden aangekondigd. In 1522 worden twee Augustijner monniken in Brussel levend verbrand.
¶ Op 25 september 1525 wordt Jan de Bakker, een priester uit Woubrugge, voor het Prinsenhof te Delft op de brandstapel als eerste ketter uit de Noordelijke Nederlanden levend verbrand. Hij had o.a. twijfels over het Laatste Avondmaal en het celibaat. Onder de aanwezigen is landvoogdes Margaretha van Oostenrijk. In Woubrugge is bij de NH Kerk in het centrum een gedenksteen geplaatst ter nagedachtenis aan deze dorpspastoor, die de moed had zich kritisch te uiten over het Roomse geloof.

1544nC: Het meest bekend is freule Maria van Beckum, Doopsgezinde martelares, 13.11.1544 ter dood gebracht op de brandstapel op het Galgenveld tegenover de Algemene Begraafplaats aan de Langestraat in Ambt-Delden langs de weg van Delden naar Goor, op last van regentes Maria van Hongarije en uitgevoerd door drost Goossen van Raesfelt, wonend op huis Twickel.
 
¶ Na de beeldenstorm in 1566 escaleren de vervolgingen en worden mensen op grote schaal vervolgd en gestraft. Hiervoor is de Raad van Beroerten verantwoordelijk. Deze Raad is ingesteld door Alva en wordt in de volksmond 'de Bloedraad' genoemd. Bij de geheime verhoren en het eindvonnis hebben de verdachten geen enkel recht op verdediging of bijstand. De straffen worden zelden gemotiveerd. Er is een groot scala aan straffen: verplichte bedevaart, verbeurd verklaring van eigendom, verbanning, gevangenisstraf, lijfstraffen, ophanging en de brandstapel. Een pervers aspect van de doodstraf is dat de veroordeelde eerst vergiffenis moet schenken aan de beul om een snelle executie van de straf te krijgen. Anders volgt een langdurige en nog gruwelijkere voltrekking van de straf. Preciese cijfers over het aantal slachtoffers zijn vooralsnog niet bekend. Alleen voor de regio Antwerpen, Brugge, Doornik, Duinkerken, Gent Hontschoote, Ieper, Kortrijk, Oudenaarde, Rijsel, Ronse, St Winoxbergen, Veurne en Wervik in Vlaanderen. Voor deze regio geeft blikopdewereld.nl 13.2.08 de volgende cijfers:

1559 (9), 1560 (30), 1561 (39), 1562 (58),
1563 (42), 1564 (15), 1565 (4), 1566 (7)
Per saldo worden in de 16e eeuw 2000 Nederlandse en Vlaamse Protestanten door de Inquisitie levend verbrand op de brandstapel. Van de 2000 slachtoffers van dit extreem wrede proces waren 1600 Doopsgezind. (De Telegraaf 25.2.2011)
1605 Azewijn: De Laak in Azweijn (Gld) is een plas in een diepe kuil in de dorpskern. Hier werd Mechteld ten Ham in 1605 levend verbrand. Zij was de laatste vrouw in Nederland die tijdens de gruwelijke heksenvervolging in Europa op de brandstapel werd gezet.
¶ Ook onder Cranenburgs~ vallen slachtofers. (> **) Tegen deze extreem wrede vervolgingen groeit steeds meer verzet, ook onder Katholieken, hetgeen in de Nederlanden uiteindelijk leidt tot de Tachtigjarige Oorlog.
** Brandstapel, Reformatie, Christenen, Claas Willemsz van Cranenburg (gb 1354; Leiden), Roelof Dricx van Cranenborch (gb 1516; Den Bosch), Gerrit van Cranenburch (gb 1527 Harderwijk), Van Cranenburch Dever
# WP, DAB

Insecten: (INS:)
()A aeccelwyrm (meikever), aelmette (mier), earwicga (oorworm), beo (bij), bitula (kever), brimse (brems, bremze = bromvlieg), bugge (insect), buskthorn (bosdoorn; # sprinkhaan), buttorfleoge (vlinder), ceafor (kever), cearcian (tjirpen), cirpan (tjirpen), claebot (korenworm), claemot (klamot; vlindertje), colwit (koolwitje; # wit vlindertje), creccel (krekel), criec (=A creccel), criecian (= krieken), cwenbeo (bijenkoningin), eamp (mier), fifalder (vijfwouter = vlinder), fleah (vlo, vlooi), flege (vlieg), fleoge (vlieg), fligge (vlieg), flyge (vlieg), gnaet (mug), hamol (hamel = engerling = larve van meikever), hnitu (neet), hommic (hommel), horrwyrm (meikever), hursel (horzel), hyrnet (hoornaar; # horsel), juffre (libelle), locuste (sprinkhaan), lus (luis), mire (mier), mite (mijt), mor (bijenkoninging), moththe (mot), mussy (musse), mycge (=A mygge), mygge (mug), paega (page = kleine dagvlinder), pirral (vuurvliegje), rupp (rups), scamlum (vlinder), seugbugge (pissebed), spidder (spin), spinder (spin), spithre (spin), sumorfleoge (vlinder), teke (teek), ticia (teek), tordwifel (mestkever), waeps (wesp), waesp (wesp), wudlus (pissebed)
** Imkerij, Ongedierte

Interregionale Contacten: (IRC:)
btr Angelen met andere regio's in Angelland
300-550nC: Hollingstedt is een rivierhaven aan de Treene in Midden Sleswig. Ruim 20 Km vanaf de kust van de Noordzee. De oude haven van Hollingstedt ligt anno 2010 circa 5 Km van het water van de Treene. Lang voordien lag de haven echter nog aan het water. Mogelijk heeft dat te maken met de stijging van het water van de Noordzee in 300-500nC. Daarna trekt het water weer langzaam terug. Uit die tijd zijn ook vele vondsten van aardewerk gedaan, die getuigen van een levendige interregionale handel. > Hollingstedt
425-450nC: Prinses van Zweeloo: Uit haar data kan worden afgeleid dat ze behoorde tot een niet onbemiddelde familie, die tot een hoge sociale klasse behoorde, gezien het aantal rijke vondsten. Door de verscheidenheid van vondsten in het graf en de "bijbehorende familiegraven" staat vast, dat Zweeloo in 5e eeuw nC al internationale contacten heeft. De kralen komen bijvoorbeeld uit het Elbe en Wesergebied. Het gesmolten bronsfragment is afkomstig van een inheemse, Romeinse bronssmid. > Prinses van Zweeloo
** Handelscontacten

Internationale Contacten: (INC:)
btr Continentale Angelen met andere volken en landen
650vC: Prinses van Maashorst In Maashorst bij Uden in Noord Brabant zijn resten gevonden van een praalgraf uit de 7e eeuw vC: een enkelbotje, bronzen armbanden, haarvlechtringen van bronsdraad en een ijzeren pincet. Deze resten zijn afkomstig van een jonge vrouw. Zij hoorde kennelijk tot de clan van een regionale vorst en werd daarom gedoopt tot Prinses van Maashorst door vinder archeoloog Richard Jansen van de Universiteit van Leiden. De sieraden zijn volgens hem gefabriceerd in Zuid Duitsland. Verder zegt hij: Ze wijzen op een groot handelsnetwerk en wederzijds contact van lokale vorsten over grote afstanden. #DeTelegraaf 14.9.2011
500vC++ Haithabu: Oude hoofdstad van Angelland. Gelegen aan de monding van de Schlei in Noord Duitsland. Haithabu heeft daardoor een uitstekende vebinding met de Oostzee en via de Oostzee met:
- de Noordzee in het westen
- en in het oosten via de Djepr en de Zwarte Zee met Constantinopel en vandaar met de Zijderoute
> Haithabu, Constantinopel, Zijderoute, Widsith, AXR
135vC Onna: Gehucht bij Steenwijk. Hier zijn twee Romeinse denaries (munten) gevonden uit 135vC. Ze zijn geslagen in Rome. 1 munt draagt de kop van Saturnus. > Saeter
100vC: Angelland drijft intensief handel met de landen rond de Noordzee en Oostzee en via de rivieren in Rusland met o.a. de landen rond de Middellandse Zee en de Oosterse landen. > Handel
50nC++: Op grond van de kaarten van Horninx mag worden verondersteld dat de Angelen rond, bevoor en na 50nC al een behoorlijke geografische kennis hebben mbt tot de wereld. Zij hebben in die tijd immers al vele internationale relaties. > Horninx
300-600nC: Uit opgravingen in heel Nederland blijkt dat de Donkere Middeleeuwen tamelijk rijk en welvarend zijn. Mensen zijn gezonder en langer dan de Romeinen bevoor 300nC en de Karolingers na 300nC. Dankzij internationale handelsrelaties bezitten ze o.a. munten uit Constantinopel, rode granaat uit India en Pakistan en kaurischelpen uit de Indische Oceaan. In graven en op offerplaatsen zijn gevonden:
- gouden halsringen, gespen en mantelspelden ingelegd met edelstenen
- rijk versierd glaswerk in alle kleuren groen van blauwgroen tot gelig
- huisraad, speelgoed, munten en wapens
#DeTelegraaf 2.5.2014
400nC++: Museum Oudheden in Leiden bezit sieraden uit 400-600nC gevonden in Wijnaldum (Frl), Wijchen (Gld), Rijnsburg (ZH) en Maastricht (Lbg). De sieraden zijn van goud en bezet met rode granaten (halfedelstenen). Uit onderzoek blijkt dat de stenen mogelijk afkomstig zijn uit India en Pakistan. Dit betekent dat er in die tijd al een oud groot handelsnetwerk bestond van India tot in Nederland. #DeTelegraaf/27.10.2012
400nC++: In Wirdum (Fivelingo) zijn gevonden: een beeldje van Minerva (Romeinse godin van de wijsheid) + scherven van terra sigialata (Romeins aardewerk) + twee bronzen beeldjes van Mercurius (Romeinse god van handel). (> Wirdum) Deze vondsten lijken te betekenen dat Groningen al vroeg contacten heeft met Zuid Europa. Vrij zeker handelscontacten.
--- Genoemde vondsten getuigen van een zeker ontwikkeld cultureel nivo in de regio, waarin Widsith goed past. Zeker ook gezien de internationale contacten van de regio. En nog temeer daar Wirdum slechts op 2 Km afstand ligt van Merum, waar Widsith lijkt te zijn ontstaan. Op grond van het voorgaande mag derhalve worden gesteld dat Widsith vrij zeker een Anglisch dichtwerk is. > Myrgingum, Fivelingo
400nC++: Museum Oudheden in Leiden bezit sieraden uit 400-600nC gevonden in Wijnaldum (Frl), Wijchen (Gld), Rijnsburg (ZH) en Maastricht (Lbg). De sieraden zijn van goud en bezet met rode granaten (halfedelstenen). Uit onderzoek blijkt dat de stenen mogelijk afkomstig zijn uit India en Pakistan. Dit betekent dat er in die tijd al een oud groot handelsnetwerk bestond van India tot in Nederland. #DeTelegraaf/27.10.2012
425nC: Anglisch dichtwerk Widsith getuigt van grote internationale belangstelling van de Angelen. > Widsith
425-450nC: Prinses van Zweeloo: Uit haar data kan worden afgeleid dat ze behoorde tot een niet onbemiddelde familie, die tot een hoge sociale klasse behoorde, gezien het aantal rijke vondsten. Door de verscheidenheid van vondsten in het graf en de "bijbehorende familiegraven" staat vast, dat Zweeloo in de 5e eeuw nC al internationale contacten heeft. De kralen komen bijvoorbeeld uit het Elbe en Wesergebied. Het gesmolten bronsfragment is afkomstig van een inheemse, Romeinse bronssmid. > Prinses van Zweeloo
450nC++: Zweden heeft intensieve handelscontacten met Constantinopel. > Zweden
** Contacten, Telecom, Handelscontacten, Telecom, AXR

Internationalisme:
¶ De Oud Anglische naam Widsith betekent Wijd Zicht en is de titel van het oudste dichtwerk van de Angelen en van de Engelse en Nederlandse literatuur. Het dichtwerk stamt uit circa 425nC en is vrij zeker het werk van een Anglische troubadour uit Merum bij Loppersum. Ze getuigt van een grote internationale belangstelling.
** Widsith, Internationale Contacten

Inzinking: > Inzinkingen

Inzinkingen: (INZ:)
Zoek de oorzaken van uw inzinking en raak ervan bevrijd. Waar mogelijkheden eindigen, resten berusting en gelaten. De meester volgt de goede weg en bereikt het hoogst bereikbare. #SRK
Zoek de oorzaken van uw inzinking en raak ervan bevrijd. In rustigheid kan men veel bereiken. In rustigheid raakt men bevrijd. Waar mogelijkheden eindigen, resten berusting en gelatenheid. De meester volgt de goede weg en bereikt het hoogst bereikbare. #SRK
¶ In rustigheid vindt men de goede antwoorden. In rustigheid vindt men het ware gedrag. In rustigheid kan men veel bereiken. In rustigheid heeft men weinig te vrezen. Wie in rustigheid de goede weg blijft volgen, die zal veel bereiken. Wie in rustigheid de goede weg blijft volgen, die heeft weinig te vrezen. Wie de weg met Jezus gaat, die wordt gered. Wie de weg met God gaat, die zal rust en vrede vinden. #SRK
¶ Ware rustigheid brengt immaya. Ware ontspanning brengt immaya. Ware recreatie brengt immaya. Ware yoga brengt immaya. Ware nihilaya brengt immaya. Wie de goede weg blijft volgen, die zal veel bereiken. Wie de goede weg blijft volgen, die heeft weinig te vrezen. Wie de weg met Jezus gaat, die wordt gered. Wie de weg met God gaat, die zal rust en vrede vinden. Wie de weg met God gaat, die vindt ware kracht en zin. #SRK
¶ Wie moe is van het dal, moet opstaan en verder lopen. Wie moe is van het dal, moet opstaan en verder gaan. Wie moe is van het dal, moet de berg beklimmen. Wie moe is van het dal, moet naar de top klimmen. Wie de goede weg blijft volgen, die zal veel bereiken. Wie de goede weg blijft volgen, die heeft weinig te vrezen. Wie de weg met Jezus gaat, die wordt gered. Wie de weg met God gaat, die zal rust en vrede vinden. Wie de weg met God gaat, die zal herrijzen. Wie de weg met God gaat, die zal waarlijk leven. #SRK
** Zwarte Tijden

Irak:
4000vC++: Mesopotamia is het gebied tussen de Eufraat en Tigris in Irak. Daar ontwikkeld de cultuur zich op imponerende wijze. Rond 4000vC ontstaat daar het oudste schrift van de mensheid. > Mesopotamia, Ninive, Schrift
650vC++: Sinds het ontstaan van de Angelen rond 650vC zijn ze erg ondernemend, wat zich o.a. uit in hun handelscontacten met verre volken. Het lijkt derhalve goed mogelijk dat ze ook al vroeg contacten hebben met Irak. > Handel, AXR, Ninive
965nC: Ibrahim Al Tartushi brengt een bezoek aan Haithabu, de hoofdstad van het oude Anglische Rijk. Hij schrijft dat de stad bekend is van Ysland tot Bagdad ... Ibrahim is een Joodse Arabier uit Cordoba in Spanje. > Haithabu
** Eurasia

Irmin:
Alias Hirmin, Tiwaz. Anglische god die veel weg heeft van Mars, de Romeinse god van de oorlog. De Angelen hebben in 530nC voor hem de Irminsul (= Irminzuil) gebouwd te Eresburg in Westfalen. In 772nC wordt deze Irminsul vernietigd door Karel de Grote.
¶ Sommige bronnen noemen Irmin een Saxische god. Echter, de Saxen settelen pas na 750nC in Westfalen, nadat de Angelen aldaar ernstig verzwakt zijn door de massmaigraties van Angelen naar Brittannia in 450-550nC. Sinds circa 700nC worden grote delen van Angelland geleidelijk veroverd door Denen, Friezen, Franken en Saxen.
** Tiwaz, Angelland, Saxen, Pax Anglorum
# WP, KBG

Irrigatie: (IRR:)
6000VC++: irrigatie in Mesopotamia > Mesopotamia
3000vC++: irrigatiekanalen in Egypte > Kanalen
3000VC++: irrigatiekanalen in Oman/ZO.Arabia > Watervoorziening

IRV: Innerlijke Rust en Vrede > Meditatie

Ith Hils:
Groot heuvelgebied langs de oostkant van de Weser, tussen Hamelen en Einbeck, circa 40 Km ZW van Hannover, in Neder-Saxen. Volgens Ptolemaeus wonen daar rond 150nC Angelen. In de Ith Hils liggen o.a. de dorpen Swaney, Quickborn en Barninghausen. In de Hils ligt de Koppenberg (Coppenbrügge?) waar een oude ding- en offerplaats ligt. Historici menen dat de locale bevolking daar zonneraden lieten branden tijdens rituelen. Enkele bewoners uit Koppenberg zouden daar ter dood veroordeeld zijn. Dat zou de oorsprong zijn van de overlevering van de Rattenvanger van Hamelen.
¶ Gezien de historische migratiestromen hebben de Angelen zich rond 225vC gevestigd in de regio Ith Hils. (> Angelen) De beweringen van Ptolemaeus lijken derhalve juist. De Saxen settelen in Ith Hils pas rond 775nC en zijn kort nadien bekeerd tot het Christendom. De genoemde locatienamen als Quickborn en Swaney lijken derhalve van Anglische origine en bevestigen het feit dat de regio is bevolkt door Angelen, die daar duidelijk dominant zijn. Op de kaart van Ptolemaeus is de naam Angili (Angelen) ook duidelijk groter geschreven dan de andere stamnamen daaromtrent. Ptolemaeus heeft daarmee kennelijk willen aangeven dat de Angelen aldaar een grote stam zijn.
** Ptolemaeus, Oldenrode, Zonnerad, Zonnecultus, Heuvels, Swaney, Quickborn, ASA, Hagelkruis
# instituut-groenestein.nl 7.12.09, DAB, KBG

Itter:
Deze term komt voor in de geonamen Itter/Brabant (Vld), Itter/Brussel (kasteel), Itterbeck/Nedersaksen, Itterbeek/Brabant (Vld), Itterbeek/Twente, Itteren/Maastricht, Ittersum/Zwolle, Ittervoort/Hunsel (Lbg), Nederitter/Hunsel (Lbg). In deze geonamen lijkt Itter een locatienaam.
¶ Anglisch ittor (ator, attor) = vuil, vies; zn etter, pus, wondvocht. Itter in genoemde locatienamen lijkt derhalve de betekenis te hebben van zoiets als vuilstort, stortplaats, vuilnisbelt, vieze plek.

Iwland:
Afgeleid van Anglisch iw (taxus) + land (land). Dus: land waar taxusbomen staan.
Iwland/Averlo: Voormalig landgoed gelegen aan de Iwlandsweg in Averlo/Deventer. Het goed was genoemd naar de eigenaar Iwland. > Averlo
Iwlant/Hummelo: Regio bij Greflichem in Hummelo in de Achterhoek. De regio is rond 150vC bevolkt door Angelen, vrij zeker uit de regio Zelhem. Genoemd in Verpondingskohier 1648 als bezit van Greflichem, eigendom van de jonkersfamilie Schaep. Anno 2010 heet de regio Onland (= onbruikbaar land).
Ewbank/Engeland Engelse familienaam; AVA ew (ief, taxus) + benc (bank, hoogte, oever). De naam komt ook voor in Nederland.
** Taxus, Hummelo, Greflichem, ASA

J::

Jaargetijden: > Seizoenen

Jacht:
()A bar (beer, manlijk zwijn), beofor (bever), bere (=A bar), bever (bever), bracka (brak; # jachthond), cubbe (jonge vos), cubbing (kubbejacht = jacht op jonge vossen), deoran (dieren), eofor (ever, everzwijn), feallkyl (valkuil), flaesc (vlees), foreste (bos, woud, jachtgebied, wildernis), forestere (boswachter, jachtopzichter), foxhound (=A bracka), foxhunta (vossenjacht = jacht op een vos met vele honden tegelijk), gilpan (janken), hergy (hond voor de lange jacht), hound (hond, jachthond), heorot (hert), hergy (hond voor de lange jacht), hid (=A hyd), hound (jachthond), hund [hont] (hond), hunta (jacht, jachtgebied), huntan (jagen), huntcott (jachthuis), huntelere (jager), huntere (jager), huntfeld (jachtveld), huntfleasc (jachtfles), huntian (jagen), huntinge (jacht), huntman (jager), hyd (huid), mael (jaagpad), peeman (jager), pertrich (patrijs), pog (wild zwijn), proy (prooi), proyan (jagen), racca (jachthond), snearian (ww strikken), snearu (strik), snifdog (speurhond), spor (spoor), springe (valstrik), staeghound (jachthond), stricc (strik), striccan (ww strikken), strup (strop, lus, strik), strupan (ww stropen), strupery (stroperij), swin (zwijn), swinhuntere (zwijnenjager), swinwud (zwijnenwoud, -bos), traes (spoor), traet (=A traes), trapp (val), trappere (pelsjager), treck (=A traes), waepen (wapen), wearand (warande = jachtgebied), wildban (wildbaan = omheind jachtgebied), wildeor (wildernis)
70miljVC++ Bushmen: Volk dat leeft in Zuid Afrika. Zelf noemen ze zich de San. Ze zijn de oudste vertegenwoordigers van de mensheid op aarde. Als enigen der Oermensen hebben zij de catastrofe van 65 miljoen jaar vC overleefd, toen een meteoor Mexico trof en nagenoeg alle leven op aarde uitroeide. San leven van jacht en verzamelen van plantaardige producten. Anno 2013 leven ze in kleine groepen in de Kalahari Woestijn en wonen in kleine hutten, opgebouwd uit boomtakken en bladeren. Jagen doen de mannen in kleine groepen met zelf gemaakte pijlen en bogen en speren. De vrouwen verzamelen zaden, noten, vruchten, wortels en kruiden. > PgGen/Bushmen
--- 2014: Bushmen (San) op jacht lopen circa 20 Km per dag. Ze jagen in kleine groepen van vijf of zes man om de dieren niet te verjagen. Ze lopen vaak enige dagen door hete gebieden met weinig middelen en vele ontberingen en gevaren. Vaak vinden ze weinig schaduw, schoon water en voedsel. Ze eten wortels van planten en vlees van dieren die ze tegenkomen. Het vlees wordt geroosterd op vuur van dode takken. Het vuur steken ze aan met droog gras. Ze steken het gras aan met een stok die ze op een stuk hout snel heen en weer draaien tussen hun handen. Door wrijven en blazen ontstaan vonken waarmee het gras gaat vlammen. In de nacht is het erg koud en worden ze bedreigd door roofdieren. Ze branden daarom grote vuren voor de warmte en om gevaarlijke dieren af te schrikken. Ze dansen om de goden succes af te smeken. Ze slapen op de grond. Eén of twee mannen houden de wacht. Ze worden regelmatig afgelost. De wakers moeten ook het vuur brandend houden. #BBCtv 16.2.2014
--- 2014: Bushmen (San) jagen in de Kalahari Woestijn met pijl en boog en met honden. Ze schieten met pijlen, waarvan de punten zijn gedompeld in gif. In de schachten zitten gesneden vogelveren voor de stabilisatie. Ze jagen op leeuwen, bavianen en ander wild. (#BBC4tv 12.3.2014) Dat de Bushmen hun pijlen stabiliseren met veren getuigt van technisch inzicht. Hoe lang ze dit al doen is vooralsnog niet bekend. Evenmin wat betreft het gebruik van honden.
Algemeen: Oermensen houden zich in leven met verzamelen van vruchten en zaden, met visvangst en met jacht op dieren. Jacht wordt meestal bedreven in door een groep mannen. Samen jagen ze het prooidier op, isoleren het, om het tot slot te doden. Doel van de jacht is het verkrijgen van vlees, huiden, botten en tanden. Alles wordt gebruikt. Zo jagen de oermensen o.a. op herten, reëen, zwijnen, wisents, bevers, vogels en mammoets. Na de jacht keren de jagers terug naar hun woonstee en wordt de buit verwerkt. De jacht gebeurt meestal in één dag en in de directe omgeving. Soms echter enige dagen en verder van de woonstee. De jagers bivakkeren dan bij een houtvuur voor de warmte en het roosteren van vlees. Het vuur dient echter ook om wilde dieren af te schrikken. Als de jagers slapen, houden één of meer mannen de wacht. De volgende dag trekken ze verder op zoek naar wild. Als er genoeg wild is buit gemaakt, keren de jagers terug naar hun woonstee.
In de loop der eeuwen worden de leefgroepen groter en raakt de jacht steeds verder gespecialiseerd. Zo ontstaan ook jagers, die alleen op specifiek wild jagen en daarbij specifieke hulpmiddelen creëeren: speren, pijlen, strikken, vallen, klemmen, etc.
Jagers: In latere tijden trekken jagers soms met vrouw en kinderen rond op zoek naar prooi en verwerken de buit dan zo snel mogelijk ter plekke. Na enige tijd keren ze dan terug naar hun eigenlijke woonstee, waar de buit wordt gedeeld met thuisblijvers of wordt verhandeld met andere leefgroepen. Huiden, vachten, botten en tanden worden verwerkt tot kleding, schoenen, gereedschap, sierraden, etc. Oorspronkelijk doet elke jager dat voor zichzelf, eventueel geholpen door vrouw en kinderen. Bij het groeien van de bevolking worden echter vele activiteiten gespecialiseerd en geprofessionaliseerd. Zo ontstaan ambachten als slagers, leerbewerkers, schoenmakers, kleermakers, sierraadmakers, etc. Vaak door overdracht van kennis en vaardigheden van vader op zoon.
Honden: De Anglische woorden hund [hont] (hond) en hunta [honta] (jacht) doen veronderstellen dat Anglisch huntan [hontan] (jagen) betekent dat jagen bij de Angelen al vroeg gebeurt met hulp van honden. Anglisch huntan was dus hetzelfde als met honden eropuit trekken om dieren te vangen en te doden. Deze these wordt gesterkt door het feit dat hunta ook uitgelegd kan worden als hunt + ta = veel honden. Het jagen gebeurde dan kennelijk met een aantal honden tegelijk, zoals anno 2012 nog steeds geburd met de vossenjacht.
--- 8000vC++ Mensen houden honden: Mogelijk zijn honden de oudste huisdieren van de mens. Vele culturen associeren de hond met de dood: hij bewaakt het dodenrijk, is zieleherder en bemiddelt tussen de Levenden en de Dodenwereld. Zoals o.a. Anubis (Egypte) en Cerberus (Grieken). Vele culturen zien in de hond door zijn wijsheid, sexualiteit en trouw de stamvader van de beschaving. Ook als helper voor de zwakken. Een witte hond symboliseert goedheid en vroomheid.
Hagall: Historicus Martijn Adelmund schrijft in zijn boek "Mysteries in Overijssel" (Bruna) dat Hagall, de Meester van de Jacht, en zijn hellehond eens per jaar rond Halloween in Haaksbergen (Twente) bij elkaar komen en dan samen de nacht onveilig maken. > Hagall
450nC++: Angelen zijn uitstekende boeren, die veel landwerk doen. Zij fokken dieren die in deze tijd nog veel te zien zijn. Bijen houden gebeurt op grote schaal. Ze zijn uitstekende jagers, die gek zijn op honden en paarden. Valkenjacht is een populaire sport. Soms moeten ze vechten voor hun landheer. Thuis voelen ze zich echter het meest gelukkig. #WAB/p171
1000*: Drente nog woest en wild. Duitse keizer Otto III schenkt bischop Baldric het recht (met uitsluiting van anderen) in Drente te jagen op herten, beren, wilde geiten, wilde zwijnen en andere dieren. #DRG/p21
2000: Veldhunten en Ysselhunten zijn loacties bij Ulft in De Liemers. De regio wordt rond 150vC bevolkt door Angelen uit de Achterhoek. De namen lijken derhalve afgeleid van Anglisch hunta = jacht, jachgebied.
Brak: (AL bracka). Soort jachthond. Verwant aan de beagles. Van oudsher populair als jachthond o.a. bij foxhunting en slipjacht (slip chase), waarbij eerst een dode vos over het parcours wordt gesleept, waarna de meute braks luid blaffend het spoor zoeken en de jagers hen te paard volgen. Mogelijk al in vroege tijden door de Germanen gebruikt als hond bij de jacht. Veelal gebruikt in zgn meuten, ofwel grote groepen, maar ook bij de single chase, waarbij de brak blaffend de prooi alleen opdrijft.

Kenmerken: rond 75 cm hoog, licht geronde snuit, roze neus (zoals jachthonden vaak hebben), brede hangoren, wat droeve ogen. Kleuren: mixed oranje/bruin/beige gevlekt, grijswit of grijs/zwart. De grijswitte brak wordt zilverbrak of koningsbrak genoemd. De Hollandse brak (links) is een loop- of zweethond, sinds de 13e eeuw afgefokt van de Engelse hound. Hij is wat kleiner en dunner en heeft een iets meer spitse snuit.
 
** Pelshandel, Beverjacht, Vossejacht, Vossen, Vlees, Wapens, Honden

Jacobsdag: > Olde Wief
Jeugd: > Zelfstandigheid

Jever:
Stad in Ost-Friesland. Mogelijk zijn van hier rond 450nC Angelen gemigreerd naar Yeavering in Bernicia, Northumbria.
Yeavering is een stad in Bernicia, Northumbria in Noord Engeland, langs de Noordzee kust tussen Yorkshire en Schotland. Yeavering wordt al vroeg bewoond door Angelen, die vrijwel zeker afkomstig zijn uit Jever in Ost-Friesland, dat in die tijd Anglisch gebied is. (> Mega Angle) Bron RRA schrijft over Yeavering:

Noteworthy here is a massive, high post outside the [pagan] temple to the north-west, certainly with ritual significance, i.e. a mana-pool, equivalent to the Pacific totem poles (p. 43-4); and furthermore the pit by the door filled with the skulls of oxen. "To the west there was a building probably used as a kitchen for cooking the ceremonial feasts. Associated with this structure was an area apparently reserved for butchering the sacrificial beasts. It contained many remains of the long bones of oxen, but, significantly, not skulls - they ended up in the temple" (p. 45)
...
"In Scandinavian paganism animals, particular oxen, were offered to Freyer on his annual journey ... The ritual sacrifice of oxen is a feature of Anglo-Saxon paganism evedenced repeatedly by archaelogy and confirmed by historical document." (p. 45)
Geordie is een Oer Anglische/Engelse taal gesproken in Bernicia. De taal staat heel dicht bij het Oer Anglisch en het Oud Nederlands, hetgeen overeenstemt met de taal die gesproken wordt in Ost-Friesland en NO Groningen. Ost-Friesland is tot de Vrede van Munster in 1648 feitelijk een onderdeel van de Nederlanden. Tijdens de vredesonderhandelingen eist Hannover het gebied op als voorwaarde om accoord te gaan. De Nederlanden willen de onafhankelijkheid en voldoen daarom aan de eis.
** Yeavering, Gadhimai, Geordie, Angelland

Jezus:: (0-34nC; JZS:)
Grieks: Iesos. Volgens overlevering is Jezus de zoon van de timmerman Jozef en de maagd Maria. Hij wordt geboren in Bethlehem in het huidige Israel. Jezus ontwikkelt zich al jong tot een criticus van het Joodse geloof. I.b. de hardheden en valsheden daarvan. O.a. jegens hoeren en overspelige vrouwen. Die worden doodgestenigd. Jezus predikt verder zachtmoedigheid en gelatenheid tegen geweld. Zijn optreden wordt argwanend gevolgd door de Joodse rabbies. Ze zien hem als een groot gevaar. Door allerlei manipulaties weten ze de Romeinse bevelhebbers te overtuigen van het gevaar dat Jezus oplevert. Uiteindelijk zwichten de Romeinen voor deze druk en wordt gekruisigd op Golgota. Na drie dagen herrijst Hij en vaart Hij ten Hemel. Daarmee is het Christendom geboren. #DVB
--- Leven en leer van Jezus zijn vastgelegd in het Evengelie (Blijde Boodschap). Later genoemd het Nieuwe Testament.
--- De vraag of Jezus werklijk de Zoon van God is, mag irrelevant heten. In het Nabije en Verre Oosten werden mensen die in God geloofden in oude tijden vaak een zoon van God genoemd. Zoon heeft dan meer de betekenis van iemand die in God gelooft en zich daarnaar gedraagt. Jezus kan in deze optiek dus heel wel zo iemand zijn geweest. Hij zal dan een guru zijn geweest, die zijn visies heeft uitgedragen en daardoor in botsing is gekomen met religieuse Joden. Na zijn dood vindt dan een soort legendevorming plaats. E.e.a. neemt niets weg van de waarde van zijn boodschap.
--- Opmerklijk is dat de boodschap van Jezus goed past in de leer van het Amazdeïsme in Persia, waarmee de Angelen al rond 650vC in contact lijken te zijn gekomen. Jezus heeft daarin zeer veel gemeen met Ahoera Mazda, de zeer wijze en goede God van de Perzen, een Arisch volk in Centraal Azia, waar ook de verre roots van de Angelen liggen. Als zodanig mag Jezus zeker Zoon van God worden genoemd. > Amazdeïsme, Mazdeïsme
Jezus: Heb uw naasten lief gelijk uzelf en de Here uw God bovenal. #EVG
Jezus zei: Pak uw kruis op en wandel! #EVG
Wie de weg met Jezus gaat, die wordt gered. Wie de weg met God gaat, die vindt ware kracht en zin. Wie de weg met God gaat, die zal waarlijk leven. #SRK
Wie wil leven, die moet kunnen sterven. Wie de weg met Jezus gaat, die zal herrijzen. Wie de weg met God gaat, die zal waarlijk leven. #SRK
** Christendom, Mazdeïsme, Amazdeïsme

Joelfeest: (JLF:)
()A jol (jool, plezier, vrolijkheid, gijn), jolan (ww joelen, jolen), jolbeam (joelboom, kerstboom), Jolfeaste (Joelfeest = Kerstfeest), jolig (jolig, lollig, leuk, vrolijk, gijnig), yul (plezier, vrolijkheid, gijn), yulan (ww joelen, jolen), yulbeam (joelboom, kerstboom), Yule (Joel, Joelfeest = Kerstfeest), Yulfeaste (Joelfeest)
¶ Germaans feest rond de zonnewende van 21 december, waarbij de terugkeer van de Zon wordt gevierd. Een uitbundig feest, waarbij o.a. tegen de schemer de midwinterhoorns hun trieste maar ook hoopvolle tonen laten horen tot diep in de avond. Joel is afgeleid van joelen, zoals kinderen dat doen als ze plezier hebben en leuk spelen. De Christenen hebben daar het kerstfeest van gemaakt: de geboorte van Jezus, het Licht dat de mensheid redt uit de duisternis. Dit wordt uitgebeeld door de kerstboom, die is overgenomen van de Germaanse joelboom (Angl: jolbeam), die de regeneratieve kracht van de natuur uitbeeld. De Germanen gebruiken daarom verse dennetakken en dennebomen om het joelfeest luister bij te zetten.

¶ De joelboom of kerstboom is een uitbeelding van de regeneratieve kracht in de kosmos en het proces van leven, sterven en herrijzen. Zoals de feniks die uit zijn eigen as herrijst. Of de herijzenis van Jezus aan het kruis. Dit proces wordt weergegeven door het teken Xsi, een X met een I erdoorheen. De X is dan het symbool van de vernietigende kracht en de I van de ziel die uit de eigen as opstijgt naar een nieuw leven. Anno 2009 vinden we Xsi nog terug op een kerstboom in het buitengebied van Gorssel. Als zodanig verbeeldt het de geboorte van Jezus, ofwel de wedergeboorte van het Licht.
** Olde Roop, Hagal
 

Levensboom: Bron GGS/p52-53 noemt Balder de god van Lente en Licht. Hij is onkwetsbaar omdat de goden hebben beloofd hem geen kwaad te zullen doen. Alleen Loki (Loge) zweeg. Met de Winterzonnewende (Joelfeest) wordt Balders onkwetsbaarheid gevierd. Maar door een list van Loki wordt Balder dodelijk getroffen door een peil van Hyder, de blinde broer van Balder. Wodan gaat op zijn paard Lypnir de vluchtende Hyder achterna en weet hem te grijpen. Hyder wordt gedood en dan vastgebonden aan de Levensboom. In de zomer herrijst Balder echter weer. Deze gebeurtenissen symboliseren de eeuwige overgang van licht en warmte naar duisternis en kou. Ofwel de eeuwige cyclus van leven, sterven en herrijzen.
** Balder, Hyder

Joris: (600nC++)
St Joris (GB: St George) soort ridder die ergens in het Nabije Oosten moet hebben geleefd. Mogelijk een fantasiefiguur uit religieuse hoek. Wordt steevast afgebeeld als een ruiter te paard die met een lans een draak dood steekt. De draak geldt als een symbool van het kwaad. Mogelijk heeft de symboliek te maken met de saga Beowulf, waarin Beowulf van de Goten een draak doodt. Deze saga dateert van ver voor 800nC. Aangezien de Angelen voortkomen uit de West Goten lijkt de genoemde these zeker plausibel.
** Beowulf

Jorisdag:
= 23 april = feestdag ter herdenking van St Joris (Georgius)
** Joriskruis, Terborg

 

Joriskruis: (550nC++)
Rood kruis op wit veld. Genoemd naar St Joris (Gegorgius) die naar zeggen rond 550nC in Palestina leeft en aldaar wordt vereerd omdat hij een draak had gedood, die kinderen had verslonden. Er bestaat echter grote twijfel over de echtheid van het verhaal.
 
650vC++ Veeleer lijkt de legende van Joris een kerstening van de Anglische mythe van Beowulf, daterend van circa 650vC. Deze Gotische held vecht tegen een draak en weet deze draak uiteindelijk te doden. Voor deze these pleit i.b. het feit dat de draak als cultuurelement voornamelijk voorkomt in Noord Europa en China en zeker niet in de Mediterane landen.
200vC++ De kleuren rood op wit sterken het vermoeden dat de Jorislegende een gekerstend verhaal is van de Anglische mythe van Beowulf. Deze kleuren zijn namelijk gelijk aan de kleuren van de redbole, het teken van broederschap dat al sinds circa 200vC in gebruik is bij de Angelen op het Continent. > Redbole
625nC++ De Angelen in Brittannia worden sinds circa 625nC gekerstend door missionarisse uit Rome. Het lijkt daarom evident dat deze missionarissen de mythe van Beowulf hebben gekerstend om de Angelen te paaien en tot kerstening te verleiden. Zulks is heel gebruikelijk van Christelijke missionarissen in andere culturen, regio's en tijden. > Kerstening
750nC++ De Angelen op het Continent worden sinds 750nC gekerstend vanuit Noord Engeland, i.b. York. (> Kerstening) Het Joriskruis is later terug te vinden in o.a. de stadswapens van Amersfoort, Hasselt/Ov, Schoten/NH, Zoelen/Gld en Zutphen. De variante vorm rood op goud is te vinden op het wapen van Huis Bingerden bij Angerlo/Doesburg.
889nC++ De boroughs van de Thames nabij London Bridge in Londen hebben in de middeleeuwen boven de poorten een groot wapen met daarop een rood Joris-kruis op een wit rechthoekig veld. Deze boroughs in Londen zijn in 889nC gebouwd door Ethelred II van Mercia om de brug over de Thames te beschermen. Aan elke oever staat een borough. Mercia is circa 650-900nC het grootste en machtigste Anglische Rijk in Brittannia.
** Beowulf, X-Kruis, Kerstening, Redbole, Amersfoort, Terborg

 

Jorisvlag: (550nC++)
Rood kruis op wit veld. Deze vlag is afgeleid van het Joriskruis. Vrij zeker al kort na de introductie van het Joriskruis rond 550nC. De Jorisvlag is al rond 900nC in gebruik in Engeland als Royal Ensign, vlak na de unificatie van Engeland in 889nC.
** Joriskruis, Redbole, Terborg
 

Justitie: > Rechtspraak, Rechtsgebieden, Dingplaatsen, Straffen, Wetten, Lex Anglorum

Juten: > Jutten
Jutland: > Jutten

Jutten: (JTN:)
()A iotan (jutten, bijeen rapen, verzamelen), Iotan (Jutten), Iotar (Jutten = volk in ZW Denemarken), Iotena (van Iotum = van Jutland), Iotena kunn (volk afkomstig van Iotum), Iotene (=A Iotena), Iotum (Jutland), Yotum (Jutland)
¶ Anglisch: Iotar = Jutten = Germaans volk dat rond de jaartelling woont langs de Noordzee in ZW Denemarken. Mogelijk danken ze hun naam aan het werkwoord jutten = verzamelen. Dat kan betekenen dat ze zich bezig hielden met strandjutten, ofwel verzamelen van aangespoeld hout e.d.

600vC: kaart rechts:
Zuid Denemarken en Angeln 7e eeuw vC
geel      = woongebied Angelen
blauw    = woongebied Jutten
groen    = woongebied Sabalingi
felblauw = woongebied Chauken
De Angelen wonen in Angeln, Als en Zuid Funen. Als en Funen zijn Deense eilanden.
 
450-550nC: Groepen Jutten migreren naar Kent in ZO Engeland. Vrij zeker wegens langdurige natheid. > Grote Natheid
450nC: Bron WAB/p51 schrijft:
The first definitely known group of these people to come to Britain not as raiders but as adventurers prepared if necessary to stay, consisted of three shiploads of Jutes who are said to have been exiled from their own country, and, indeed, seem to have been living for some time near the mouth of the Rhine, and, who, under leadership of two brothers, Hengist and Horsa, arived out of the blue about the year 450 A.D., when Valentinianus III was emperor. They landed in Pegwell Bay, Kent, at the spot called in the Anglo-Saxon Chronicle 'Ypwinesfleot', and now named 'Ebbsfleet' ...
** Scaerland, Massamigratie, MCAB

Juwelen: > Sieraden

===